Best65

รายงานผลการปฏิบตั ิงานทีเ่ ป็นเลศิ (Best Practice)

ชื่อผลงาน การแปรรปู ผลผลิตทางการเกษตร( กล้วยฉาบ ขิงผง ขิงดอง)

ผเู้ สนอผงาน กศน.ตำบลหนองแมน่ า

สถานศึกษา ศนู ยก์ ารศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศยั อำเภอเขาคอ้

สังกดั สำนักงานส่งเสรมิ การศึกษานอกระบบและศึกษาตามอัธยาศยั จังหวัดเพชรบูรณ์

.............................................................................................................................................

ความเป็นมาและความสำคัญ
การจัดการศึกษาต่อเนื่อง เป็นการจัดกิจกรรมการศึกษาเพื่อตอบสนองความต้องการ ความจำเป็น

ในชีวติ ประจำวนั สถานศกึ ษาต้องจัดให้มกี ระบวนการวิเคราะห์ตนเองของผเู้ รียน โดยยึดหลักปรัชญาคิดเป็น
และหลกั ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงก่อนเข้าสูก่ ระบวนการจดั กิจกรรมการศกึ ษาต่อเนื่อง ซึ่งจะทำให้การ
จัดกิจกรรมสอดคล้องกับความต้องการและความจำเป็นของผู้เรียน การเตรียมความพร้อมก่อนดำเนินการ
จัดกิจกรรมการศึกษาต่อเนื่องให้แก่ผู้เรียน จะต้องคำนึงถึงความต้องการ ความจำเป็น และความแตกต่าง
ของผู้เรียนแต่ละคน สถานศึกษาจึงควรต้องศึกษาข้อมูลและดำเนินการตามกระบวนการ โดยฝึก
กระบวนการคิดวิเคราะห์ตนเองให้แก่ผู้เรียน เพื่อให้ผู้เรียนสามารถค้นหาสภาพปัญหาและความต้องการที่
แท้จรงิ ของตนเอง อันจะนำไปสกู่ ารเลือกเรียนกิจกรรม กศน.ได้อย่างเหมาะสม เปน็ ประโยชน์ต่อตนเองมาก
ที่สุด ในการฝึกกระบวนการคิด วิเคราะห์ตนเอง เป็นการบูรณาการ “หลักปรัชญาคิดเป็น”และ “หลัก
ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง” ในกระบวนการเลือกและการตัดสินใจของผู้เรียน ซึ่งสามารถประมวลได้
เป็น 2 ด้านคือ

1. ปัญหาเศรษฐกิจ ผเู้ รียนที่มปี ัญหาดา้ นเศรษฐกิจ สามารถที่จะทางชว่ ยตนเองเป็น
เบอื้ งตน้ โดยการจัดทำบัญชีครวั เรือน เพื่อนำไปสกู่ ารจัดการชีวติ ด้านการลดรายจ่าย และการเพิ่มรายได้

2. ปญั หาทวั่ ไปในชีวติ ประจำวนั ผเู้ รียนสามารถนำผลจากการวิเคราะห์สกู่ ิจกรรม
กับผเู้ รียนแตล่ ะคน เป็นรายบุคคล
ซึง่ สถานศกึ ษา กศน.จะได้จัดเป็นกิจกรรมการศึกษาในรปู แบบ 2 รปู แบบ คอื

1. รปู แบบกล่มุ สนใจ เปน็ การจัดการศกึ ษาหลักสูตรที่สถานศึกษาจัดขนึ้ เพือ่ มงุ่ พัฒนา
คุณภาพชวี ิตและส่งเสริมการเรียนรู้ของประชาชน โดยหลกั สูตรมีความยืดหยุ่นด้านเนื้อหา สาระ ระยะเวลา
เรียน และสถานที่ตามความต้องการและความจำเป็นของกลุ่มเป้าหมาย หรือชุมชน หรือนโยบายของทาง
ราชการ

2. รปู บแบชั้นเรยี นวิชาชีพ เป็นการจดั การศกึ ษาหลกั สูตรวิชาชีพที่สถานศึกษาจัดขนึ้
เพื่อมุ่งพัฒนาให้ผู้เรียนสามารถนำความรู้ดังกล่าวไปประยุกต์ใช้ในการประกอบอาชีพ และพัฒนาต่อยอด
อันนำไปสู่การพัฒนาคุณภาพชีวิต แก้ปัญหาผู้เรียนได้อย่างเป็นรูปธรรม การพึงพาตนเองอย่างยั่งยืน และ
ชุมชนเข้มแขง็ ตอ่ ไป

แนวทางการจัดการศึกษาเพือ่ พัฒนาอาชีพ
การจดั การศึกษาเพื่อพัฒนาอาชีพ เป็นการจดั การศกึ ษา ที่ม่งุ เน้นให้ผู้เรียนมีความรู้ เจต
คติ และมีทกั ษะในอาชีพ ตามวัตถปุ ระสงค์ของหลักสูตร ประกอบด้วย ทักษะเกี่ยวกบั การปฏิบัติงาน การใช้
เทคโนโลยีสารสนเทศพื้นฐาน การคิดแก้ปัญหา การสื่อสาร และทักษะเกี่ยวกับความปลอดภัยในอาชีพ มี
คุณลักษณะ ที่สำคัญในเรื่องความซื่อสัตย์ สุจริต ความคิดเชิงบวก ความมุ่งมั่นในการทำงาน การทำงาน
รว่ มกบั ผอู้ ื่น การรักษาสิง่ แวดล้อม และการคำนึงถึงประโยชน์สว่ นรวมมากกว่าส่วนตน การจัดกระบวนการ
เรียนรู้เนน้ การปฏิบัติจรงิ และการเรียนรู้จากวิทยากรหรือผรู้ ู้ที่ประกอบอาชีพนั้นๆ แบง่ เป็น 2 ระดับคือ
1. ระดับการพัฒนาอาชีพเพื่อการทำมาหากิน
2. ระดับการพฒั นาต่อยอดอาชีพเดิม

สอดคลอ้ งกบั ยุทธศาสตรแ์ ละจุดเนน้
ยุทธศาสตร์ที่3เปน็ ยทุ ธศาสตร์ด้านการพัฒนาและเสริมสร้างศักยภาพทรัพยากรมนุษย์ มุ่งส่งเสริม

การจัดกระบวนการเรียนรู้ที่ตอบสนองต่อการเปลี่ยนแปลงในศตวรรษที่ 21 รวมทั้งความต้องการของ
ประชาชนในรูปแบบทีห่ ลากหลาย ให้ประชาชนคิดเปน็ วิเคราะห์ได้ และตัดสินใจภายใต้ขอ้ มลู ที่ถูกต้อง

วัตถุประสงค์
เพื่อสง่ เสริมใหก้ ลุ่มเป้าหมาย กลุ่มแปรรปู ผลผลติ ทางการเกษตร(กล้วยฉาบ ขิงผง ขิงดอง) ได้เรียนรู้

เกีย่ วกับการศกึ ษาเพือ่ พฒั นาอาชีพ เห็นชอ่ งทางการประกอบอาชีพ สามารถดำรงชีวิตอยู่ในสังคมได้อย่างมี
ความสุข สอดคล้องกับหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียง

วิธีการดำเนินงาน
1.การบรหิ ารจัดการ
1.1 จัดการศึกษาเพือ่ พฒั นาอาชีพ รูปแบบช้ันเรยี นวิชาชีพ หลกั สตู ร 40 ชวั่ โมง
1.2 ประสานงานเครือข่าย จัดหาสื่อ อุปกรณ์ ครุภัณฑ์ และสิ่งอำนวยความสะดวกในการ

จดั การเรยี นรู้
1.3 จดั ทำแผนการบริหารงบประมาณ

2.การจัดกิจกรรมการเรียนรู้
2.1 จัดการศึกษาต่อเนื่อง การซึกษาเพื่อพัฒนาอาชีพ รูปแบบชั้นเรียนวิชาชีพ หลักสูตร

40 ช่วั โมง วิชาการแปรรูปผลผลิตทางการเกษตร(กล้วยฉาบ ขิงผง ขิงดอง)
3.การมีสว่ นร่วม
3.1 ชุมชนหรือคณะกรรมการ กศน.ตำบลมีส่วนร่วมในการจัดกิจกรรม ส่งเสริมการ

ดำเนินงาน จัดการศึกษาต่อเนื่อง การซึกษาเพื่อพัฒนาอาชีพ รูปแบบชั้นเรียนวิชาชีพ หลักสูตร 40 ชั่วโมง
วิชาการแปรรปู ผลผลิตทางการเกษตร(กล้วยฉาบ ขิงผง ขิงดอง)

3.2 มีการเชื่อมโยงเครือข่ายการเรียนรู้ โดยมีหน่วยงานร่วมจัดกิจกรรม คือ พัฒนาชุมชน
อำเภอเขาค้อ, กอรมน.จงั หวังหวัดเพชรบรู ณ์

4. การจติดตามผล ประเมินผล และรายงานสรปุ ผล
ตวั ชี้วดั ความสำเรจ็

1. ครูมีสมรรถนะในการจัดการเรยี นการเรียนรู้ ที่มคี ณุ ภาพ
2. ผเู้ รียนสามารถนำไปประกอบอาชีพได้อย่างมีประสทิ ธิภาพ
3.จัดกิจกรรมการเรยี นรู้ที่หลากหลาย ทันสมยั สามารถใช้ทรพั ยากรในชุมชนอย่างคุ้มคา่
4.มีภาคีเครือข่ายทีส่ ามารถสง่ เสริม สนบั สนนุ การจัดการเรียนการสอนได้อย่างมคี ุณภาพ
5.มีนวัตกรรมที่เปน็ ประโยชน์ และสามารถนำไปใช้ได้จริง

การประเมินผลและเครื่องมือการประเมิน
พิจารณาตามแบบประเมินติดตามผู้เรียน การศกึ ษาต่อเนื่อง ที่สามารถนำไปประกอบอาชีพได้อย่าง

มีประสิทธิภ์ าพ จดั ทำเป็นแฟ้ม/รูปเล่ม/ภาพถ่าย และการประเมินเชิงประจกั ษ์ ตามที่สำนักงาน กศน.จังหวัด
เพชรบรู ณ์กำหนด

ผลการดำเนินงาน
จัดการศึกษาต่อเนื่อง รูปแบบชั้นเรียนวิชาชีพ หลักสูตร 40 ชั่วโมง วิชาการแปรรูปผลผลิตทาง

การเกษตร(กล้วยฉาบ ขิงผง ขิงดอง) ของ กศน.ตำบลหนองแม่นา กศน.อำเภอเขาค้อ เปน็ การจัดการเรียนรู้
ได้อย่างมีประสิทธิภาพ อันเป็นประโยชน์ต่อประชาชนกลุ่มเป้าหมาย และเป็นแนวทางในการพัฒนาและ
ปรับปรุงพัฒนาหลักสูตร ให้เป็นองค์ความรู้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ มุ่งส่งเสริมและตอบสนองต่อความ
ต้องการของประชาชนให้ชุมชนเกิดอาชีพทีย่ ่ังยืนได้อย่างแท้จรงิ

บทสรุป

วิธีการและขนั้ ตอนการทำงาน โดยใช้วงจรเดมิ่ง (Deming Cycle) PDCA
วางแผน (Plan : P)

กศน.ตำบลหนองแม่นา ได้จำแผนการดำเนินงาน ทำตามนโยบาย หมู่บ้านแห่งการเรียนรู้ กศน.
พอเพียง มุ่งสู่สังคมแห่งการเรียนรู้ตลอดชีวิต เพื่อขับเคลื่อนตามนโยบาย “เพชรบูรณ์พอเพียง” โดยชาว
เพชรบูรณ์มีความตระหนักดีว่า ประชาชนต้องได้รับการดูแล และพัฒนาคุณภาพชีวิต ให้มีความสมบูรณ์ที่
ตั้งอยู่บนพื้นฐานปัจจัย 4 ประการ ภายใต้ความมั่นคง 6 ด้าน ประกอบด้วย ความมั่นคงด้านอาหาร ความ
มั่นคงด้านที่อยู่อาศัย ความมั่นคงด้านรายได้ ความมั่นคงด้านสุขภาพ ความมั่นคงด้านสังคม และด้าน
ส่งเสริมการเรียนรู้ โดยยึดหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง มงุ่ เป้าหมายใหค้ นเพชรบรู ณ์ กินอิ่ม นอนอุ่น ทุนดี
ชีวีพร้อม น้อมพัฒนา กศน.ตำบลหนองแม่นาเปน็ แหลง่ เรียนรู้ที่มีประสิทธิภาพ อันเป็นประโยชนต์ ่อการจดั
การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยในชุมชนและเป็นแนวทางในการดำเนินงานตามนโยบาย
ดังกล่าว โดยมุ่งส่งเสริมและตอบสนองต่อความต้องการของประชาชนให้ชุมชนเกิดการศึกษาตลอดชีวิตได้
อย่างแท้จริง ซึ่งเริ่มจากการสำรวจความต้องการของกลุ่มเป้าหมาย ซึ่งทำการประชาพิจารในระดับ
หมบู่ ้าน ระดับตำบล เพื่อสอบถามความต้องการของกลุ่มเป้าหมาย ในด้านต่างๆ และได้วิเคราะห์ปัญหา
จุดแข็ง จดุ อ่อน โอกาสและอุปสรรคของกลุ่มต้ังแตป่ ีงบประมาณ 2565 ไว้และทำการวิเคราะห์ผลร่วมกัน
ดงั น้ี

จุดแขง็ (S)
- มแี หล่งปา่ ชมุ ชนทีอ่ ุดมสมบูรณ์
- มีกลุ่มองค์กรชมุ ชนด้านการอนุรกั ษ์ทีเ่ ข้มแข็ง
- อยูใ่ กล้สถานทีท่ ่องเที่ยว
- ประชาชนในพื้นทีแ่ ละนกั ศึกษาให้ความร่วมมอื ในการจัดกิจกรรมตา่ งๆ เป็นอย่างดี
- มีแหลง่ เรยี นรู้ทางภมู ิปัญญาที่หลากหลายอยู่ในทกุ พืน้ ที่
- มผี นู้ ำทีเ่ ข้มแข็ง
- มีวทิ ยากรในชมุ ชนทีม่ ีความสามารถหลากหลายในการให้ความรทู้ กั ษะด้านต่าง ๆ
- เป็นหน่วยงานการศึกษาที่ได้รับความเชอ่ื ถือจากองคก์ รต่าง ๆ ในชมุ ชน
- มีครู กศน.ตำบลอยปู่ ระจำและปฏิบัติงานอยา่ งตอ่ เนื่อง
จดุ อ่อน (W)
- ประชากรวัยแรงงานไปทำงานตา่ งถิน่
- เยาวชนทีเ่ รียนจบแล้วไมม่ ีอาชีพและรายได้ทีเ่ พียงพอ
- ประชากรส่วนใหญ่ รายได้นอ้ ย
- ขาดความรเู้ ฉพาะด้าน

โอกาส (O)
- มีภาคีเครือขา่ ยและหน่วยงานภาครัฐทีใ่ ห้ความร่วมมอื สนบั สนุนการบริการประชาชนใน
พืน้ ทีจ่ ดั กิจกรรมได้เป็นอยา่ งดี
- มีแหล่งเรยี นรู้และภูมปิ ญั ญาท้องถิน่ ทีโ่ ดดเด่น
- มีอาสาสมคั รชุมชนช่วยดำเนินงาน กศน.ตำบล ช่วยใหบ้ รรลุตามเป้าหมาย
- วัดใหค้ วามชว่ ยเหลอื ในด้านกิจกรรมการเรียนรทู้ างคุณธรรม จรยิ ธรรม
- ได้รับงบประมาณสนับสนุนการดำเนินงานตามแผนปฏิบัติการตามนโยบายประจำปี ทั้ง
จากหน่วยงานต้นสงั กดั และภาคีเครือข่ายในการจดั การศกึ ษาแก่ประชาชนกลมุ่ เป้าหมาย
- มีโครงสร้างพื้นฐานในพื้นที่หมู่บ้านตำบลและการคมนาคมสะดวกสบายต่อการเข้าถึง
และให้บริการศกึ ษาแกก่ ลมุ่ เหมาย
- มีปริมาณนักท่องเทีย่ วเพิ่มข้นึ ทกุ ปี
อปุ สรรค (T)
- เป็นหมบู่ ้านขนาดเลก็ งบประมาณจำกดั ในการพฒั นา
- เทคโนโลยีการสื่อสารที่สื่อสารมากเกินไปส่งผลให้ประชาชนกลุ่มเป้าหมายบางกลุ่มขาด
ความตระหนักรู้และให้ความสำคัญในการบริโภคข้อมูลความบันเทิงมากกว่าการศึกษาหาความรู้ด้าน
วิชาการเพื่อการศึกษา การอาชีพหรอื การพฒั นาคณุ ภาพชวี ิต
- สถานการณ์ปัญหายาเสพติดยังคงแพร่กระจายอยู่ในพื้นที่ตำบลหนองแม่นา ส่งผล
กระทบตอ่ กลุ่มเป้าหมายผู้เรยี นหรอื ผรู้ ับบริการการศึกษาบางกลุม่
- สภาวะโรคระบาด เชื้อไวรัสโคโรนา ( Covid 19 ) ทำให้ขาดความมั่นใจในการตัดสินใจ
เพือ่ การเรียนรใู้ นประกอบอาชีพหรอื ทำธุรกิจเพื่อสร้างความม่นั คงในอาชีพ
การปฏิบัติ (Do : D)
กศน.ตำบลหนองแม่นา ได้ปฏิบตั ิตามแผนปฏิบตั ิการประจำปี 2565 ซึง่ ได้จดั ทำโครงการ/
แผนการจัดกิจกรรมเพื่อตอบสนองความต้องการ และปัญหาของกลุ่มเป้าหมายตามบริบทของพื้นที่
ตามนโยบาย หมู่บ้านแห่งการเรียนรู้ กศน.พอเพียง จนสามารถสร้างความเข้มแข็งให้กับกลุ่มสามารถเป็น
แบบอยา่ งใหก้ ับคนทีส่ นใจมาศกึ ษาดูงาน
การตรวจสอบและประเมินผล (Check : C)
การตรวจสอบและประเมินผล และสรุปผลการดำเนนิ งาน โดย ครอู าสาสมัคร ฯ และครู
กศน.ตำบลได้จดั กิจกรรมตามแผนปฏิบัติการประจำปีของ กศน.อำเภอ และได้สรปุ ผลการดำเนินงานร่วมกัน
กับคณะกรรมการ กศน.ตำบล และผู้เกี่ยวข้อง วิเคราะห์ปัญหาอุปสรรคเพื่อนำไปปรับปรุงต่อไป ในการ
สรปุ ผลการดำเนนิ งาน พร้อมท้ังรายงานให้ผู้บริหารทราบ

การพฒั นาปรับปรุง (Action : A)
การนำผลการสรุปผลการดำเนนิ งาน การแปรรปู ผลผลิตทางการเกษตร( กล้วยฉาบ

ขิงผง ขิงดอง) ทีไ่ ด้ดำเนินไปแล้วนน้ั มาวิเคราะห์และเป็นข้อเสนอแนะพฒั นาปรบั ปรุงในปีงบประมาณต่อไป

กลยุทธห์ รอื ปัจจยั ท่ที ำใหป้ ระสบความสำเร็จ
- มีภาคีเครือข่ายหน่วยงานภาครัฐและเอกชนที่ให้ความร่วมมือสนับสนุนสื่อ/วัสดุอุปกรณ์การ

จดั การเรยี นการสอนและการบริการประชาชนในพื้นที่
- มีแหลง่ เรยี นรู้และภมู ปิ ัญญาท้องถิน่ ทีโ่ ดดเดน่
- มคี ณะกรรมการหมู่บ้าน ช่วยใหบ้ รรลุตามเป้าหมาย
- ชุมชนให้ความร่วมมอื
- ได้รับงบประมาณสนับสนุนการดำเนินงานตามแผนปฏิบัติการตามนโยบายประจำปี ทั้งจาก

หนว่ ยงานต้นสังกดั และภาคีเครือข่ายในการจดั การศึกษาแก่ประชาชนกลุม่ เป้าหมาย

ขอ้ เสนอแนะ
1.ฝกึ อบรมด้านการตลาดออนไลนเ์ พื่อสร้างชอ่ งทางการขายใหก้ บั สมาชิกกลมุ่

เอกสารอ้างอิง
“ครนู อกกรอบ คนนอกระบบ”. [ออนไลน์] . เข้าถึงได้จาก

https://www.facebook.com/groups/1855376591391992/permalink/2793016140961361/
[สืบค้นเมื่อวนั ที่ ๒๗ มีนาคม ๒๕๖๔]

“แนวทางการนำเสนอแนวปฏิบตั ิที่ ของศนู ย์ภาคกศน.”. [ออนไลน์] . เข้าถึงได้จาก
https://northnfe-media.blogspot.com/2017/07/best-practice.html
[สืบค้นเมอ่ื วนั ที่ ๒ เมษายน ๒๕๖๔]

อ้างองิ กศน. ภาคเหนือ

แนวทางการนำเสนอ BEST PRACTICE แนวปฏิบัติทีด่ ี

สรุป โดย ว่าที่ พ.ต.ดำริห์ ติยะวฒั น์ รอง ผอ.สนง.กศน.จังหวดั เพชรบรู ณ์
http://118.174.196.171/e_office/photo/2333.pdf

ภาคผนวก

การจัดการศึกษาต่อเนอ่ื ง รูปแบบชั้นเรยี นวชิ าชีพ
การแปรรูปผลผลติ ทางการเกษตร(กล้วยฉาบ ขงิ ดอง ขงิ ผง)

ระวา่ งวันท่ี 10-15,17-18 มกราคม 2565
ณ หมู่บา้ นแหง่ การเรยี นรู้กศน.พอเพียง หมู่ที่ 3 บ้านมุกโต ตำบลหนองแม่นา อำเภอเขาค้อ จงั หวัดเพชรบรู ณ์

ตอ้ นรับคณะศึกษาดูงานจาก สำนักงาน กศน.จงั หวัดสิงหบ์ ุรี จำนวน 50 คน
วันที่ 5 กุมภาพันธ์ 2565

รว่ มจดั งาน อบหมอกกอดหนาว ดดู าวท่เี ขาคอ้
วันที่ 25-26 ธันวาคม 2564

รว่ มจดั งานตลาดวัฒนธรรมชาเผา่ กบั แนวคดิ สีเขียว
19 กมุ ภาพันธ์ 2565
ณ จุดชมวิวอำเภอเขาค้อ

รว่ มจัดงานตลาดนัดหนา้ อำเภอ
20 มกราคม 2565

ณ จุดชมวิวอำเภอเขาค้อ

ประกวดกลุ่มแปรรปู ผลผลิตทางการเกษตร
สำนกั งานเกษตรจังหวัดเพชรบูรณ์
วนั ที่ 20 กุมภาพันธ์ 2565

ตอ้ นรับคณะศึกษาดูงานจาก เครือข่าย รสทป.สำนักงานบริหารพ้ืนท่อี นรุ ักษ์ท่ี 11
วนั ที่ 20 มกราคม 2565

ตอ้ นรับคณะศึกษาดูงานจาก สำนักงาน กศน.จงั หวัดนครศรธี รรมราช