ครูเวณิกา-บุนนาค-13

บุคคลสำคัญ

จัดทำโดย
น.ส.พิชญานี ฆ้องรัตนพรชัย ม.5/4 เลขที่13

ครูเวณิกา บุนนาค

ประวัติส่วนตัว

นางสาวเวณิกา บุนนาค
ศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง
(นาฏศิลป์ไทย)พุทธศักราช ๒๕๕๘

นางสาวเวณิกา บุนนาค ปัจจุบันอายุ ๖๙ ปี เกิดเมื่อวันที่ ๕
มกราคม ๒๔๘๙ ที่จังหวัดธนบุรี (ปัจจุบันคือเขตธนบุรี
กรุงเทพมหานคร) สำเร็จการศึกษาระดับประกาศนียบัตรนาฏศิลป์ชั้น
สูง สาขาวิชานาฏศิลป์ไทย ละคร (พระ) จากวิทยาลัยนาฏศิลป และ
ปริญญาศึกษาศาสตรบัณฑิต (ศษ.บ.) จากวิทยาลัยเทคโนโลยีและ
อาชีวศึกษา เริ่มรับราชการครูที่วิทยาลัยนาฏศิลป เมื่อ พ.ศ. ๒๕๑๐
จนเกษียณอายุราชการเมื่อ พ.ศ. ๒๕๔๙ ในตำแหน่งอาจารย์ ๓
ระดับ ๙ วิทยาลัยนาฏศิลป กรมศิลปากร

ประวัติส่วนตัว

ในวัยเด็กครูเวณิกา บุนนาค เกิดที่ฝั่งธนบุรีอยู่ในครอบครัวที่มี
ฐานะปานกลาง โดยคุณพ่อเป็นข้าราชการบำนาญ สำนักพระราชวัง
คุณแม่เป็นข้าราชการครู ท่านเริ่มเรียนชั้นอนุบาลที่โรงเรียนสุวรรณ
วิทย์ซึ่งอยู่แถวบ้าน เมื่อเรียนจบก็ไปต่อชั้นประถมที่โรงเรียนซางตา
ครู้สคอนแวนท์ เชิงสะพานพุทธ ฝั่งธนบุรี

ที่โรงเรียนแห่งนี้เองครูเวณิกาได้ทำกิจกรรมหลายอย่างตั้งแต่
เรื่องของการได้รับเลือกให้แสดงละครเวทีโดยรับเลือกให้เป็นสโน
ไวท์ ได้เรียนดนตรีโดยเฉพาะเปียโน แต่เรื่องความชอบนาฏศิลป์
ไทยอย่างจริงจังมาจากคุณยายที่เลี้ยงพาไปดูลิเกแล้วชอบการแสดง
ลักษณะนี้มาก ท่านจึงตั้งเป้าหมายต่อไปว่าจะเรียนทางด้านนาฏศิลป์
อย่างเดียว

ประวัติส่วนตัว ครูเวณิกาเรียนอยู่ที่โรงเรียนนาฏศิลปในหลักสูตร 11 ปี จน
จบการศึกษา หลังจากนั้นท่านไปเรียนต่อในระดับปริญญาตรีจนจบ
ปริญญาศึกษาศาสตร์บัณฑิต จากวิทยาลัยเทคโนโลยีและ
อาชีวศึกษา ด้วยความรู้ในวิชานาฏศิลป์ที่มีและไม่อยากให้หายไปจึง
กลับมาสอบเป็นครูสอนที่โรงเรียนนาฏศิลปที่ท่านเคยศึกษามา
ตั้งแต่ต้น

ชีวิตของการเป็นครูช่วงแรกเขาจะให้ไปสอนเด็กในระดับที่ต่ำ
กว่าปริญญา เด็กในวัยนี้เราต้องใช้วิธีการสอนตามความสามารถของ
เขา คือเราจะไม่ให้ความรู้เขาเยอะเพราะถ้าเยอะเกินไปเขาจะรับไม่
ได้ อาจทำให้เบื่อหน่ายกับการเรียน แต่ถ้าสอนในระดับที่สูงขึ้นไป
อีกหน่อย เราจะดูว่าควรจะสอนอะไรแล้วเขามีความสนใจมากน้อยแค่
ไหน ถ้าสนใจน้อยเราก็ไม่ให้เพราะให้ไปมันก็ไม่มีประโยชน์อะไร
ถ้าเด็กคนไหนสนใจมากเราก็ให้ไปมาก โดยแม่แบบของนาฏศิลป์ที่
ครูได้เรียนนั้นก็มาจากแม่มุล (ครูลมุล ยมะคุปต์)

ประวัติส่วนตัว ซึ่งท่านเป็นครูที่ได้รับการถ่ายทอดมาจากวังสวนกุหลาบ
โดยร่วมกับอาจารย์หลายท่านตั้งหลักสูตรนาฏศิลป์ไทยขึ้นมา ซึ่ง
ครูเองเวลาสอนลูกศิษย์จะใช้แนวทางของแม่มุลเป็นหลักเอามา
จากแม่มุลทุกเพลง แต่คนอื่นเขาอาจไม่ได้สอนตามแนวทางนี้ก็
อาจทำให้ผิดเพี้ยนกันไปบ้าง เวลาที่สอนเด็กเราต้องเตรียมการ
สอนว่าวันนี้จะสอนอะไร อย่างตอนกลางคืนครูต้องทำการบ้านคือ
เอาหลักสูตรที่แม่มุลถ่ายทอดมาอ่านทบทวนแล้วรำเพื่อให้เข้า
เพลงการสอนในวันรุ่งขึ้นจะได้ไม่ผิดพลาด

อาชีพครูสำหรับครูเวณิกานั้นเรียกได้ว่าท่านทุ่มเททั้งกาย
และใจในการสอนนาฏศิลป์ไทยมาแทบทั้งชีวิตจนเวลาผ่านไป
อย่างรวดเร็วก็ถึงวันที่ต้องปลดเกษียณ ถ้าเป็นคนธรรมดาก็คง
กลับบ้านไปนอนพักผ่อนสบาย ๆ แต่ด้วยท่านยังรักในอาชีพ
และวิชานาฏศิลป์อย่างลึกซึ้ง จึงยังอยากถ่ายทอดความรู้ที่มีแก่ลูก
ศิษย์ แม้ปลดเกษียณไปแล้วก็สอบกลับเข้ามาเป็นครูที่วิทยาลัย
นาฏศิลป์หรือสถาบันบัณฑิตพัฒนศิลป์อีกครั้ง

ความถนัด โดยปกติแล้วศาสตร์วิชานาฏศิลป์นั้นมีหลายประเภทอย่าง ฟ้อน
รำ ระบำ โขน มีละครโขน ละครแบ่งออกเป็นละครนอก ละคร
ใน ละครพันทาง และละครดึกดำบรรพ์ เมื่อกาลเวลาผ่านบาง
อย่างได้ปรับเปลี่ยนไป บางอย่างคงอยู่ในรูปแบบเดิม แต่ก็มีที่
สูญหายไปแล้วอย่างละครในที่เคยมีการแสดงเฉพาะในวัง

“การแสดงที่ครูถนัดมากที่สุดคือละครใน เพราะว่าจากเดิม
ครูเล่นละครในมาก่อนซึ่งมีไว้สำหรับเจ้านาย การดูละครในเขา
ไม่ได้ดูที่เรื่องแต่เขาดูท่ารำกับเพลงที่เพราะ ละครในต่างจาก
ละครนอกคือละครนอกจะรวดเร็วกว่าแล้วการพูดจาตัวพระเจ้า
แผ่นดินเล่นกับเสนาสามารถพูดกันได้ แต่ละครในไม่ใช่มัน
เป็นแบบแผนของตัวละครพระมหากษัตริย์ที่จะไม่เล่นอะไรกับ
ตัวที่ต่ำลงมาแล้วการจะพูดสุภาพสละสลวย เพลงที่บรรจุก็ช้าแต่
สมัยนี้เปลี่ยนไปคนส่วนใหญ่ต้องการความรวดเร็วทำให้ค่อย ๆ
หายไปหรือตายไปเลยคือไม่มีการแสดงแล้ว“
ความโดดเด่นปรากฏ จากการแสดงในบทบาทตัวละครสำคัญๆ
จำนวนมาก ตั้งแต่อายุ ๑๒ ปี เช่น พระราม พระลักษมณ์ พระ
สังข์ อิเหนา ปันหยี ย่าหรัน พระลอ พระสุธน ฯลฯ และการ
แสดงรำนาฏศิลป์ไทยชุดระบำ รำ ฟ้อน แสดงในเวทีของโรง
ละครและสถานที่ต่างๆ

ผลงาน การแสดงในต่างประเทศหลายประเทศ ในด้านการสร้างสรรค์
ผลงานมีจำนวนมาก เช่น รำถวายพระพร รำอวยพร ระบำ
มิตรไมตรี ชุด บรูไน มาเลเซีย ลาว พม่า ไทย ในโครงการ
เรือเยาวชนอาเซียน
การสร้างสรรค์ท่ารำเพื่อประยุกต์ให้สอดคล้องกับการเชิดหุ่น
กระบอก เรื่อง ลิลิตตะเลงพ่าย งานนี้ดำเนินการร่วมกับนาย
จักรพันธุ์ โปษยกฤต ศิลปินแห่งชาติ สาขาทัศนศิลป์
(จิตรกรรม)
การสร้างสรรค์ชุดแสดงวิศิษฏ์ศิลปินปิ่นสยาม
เขียนตำราสำหรับประกอบการสอนวิชานาฏศิลป์ไทยเบื้องต้น
ตำราเรื่องวิธีสอนและเทคนิคการสอนละคร (พระ) ตำราเรื่องรำ
กริช และการใช้อาวุธกริช
ได้รับเชิญไปเป็นวิทยากรบรรยายทางวิชาการเพื่อเผยแพร่
ความรู้ด้านนาฏศิลป์ไทยให้แก่สถาบันการศึกษาต่างๆ

ภาคผนวก

เรื่อง พระลอ ตอนเข้าห้อง ณ โรงละครแห่งชาติแสดงลงสรงโทน ณ เรือนไทย จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

รำฉุยฉายพราหมณ์ ณ โรงละครแห่งชาติ ตอนสุวรรณหงส์ชมถ้ำ

ชีวิตของครูเวณิกาอุทิศตนเป็นครูสอนนาฏศิลป์มา
ทั้งชีวิต การทำงานหนักเช่นนี้ทำให้มีคนเห็นคุณค่า
มอบรางวัลศิลปินแห่งชาติปีสาขาศิลปะการแสดง
(นาฏศิลป์ไทย) พ.ศ.2558 ให้เพื่อเชิดชูเกียรติใน
คุณงามความดี

ครูเวณิกา บุนนาค
เริ่มรับราชการครูที่วิทยาลัยนาฏศิลป เมื่อ พ.ศ. ๒๕๑๐ จนเกษียณอายุราชการเมื่อ

พ.ศ. ๒๕๔๙ ในตำแหน่งอาจารย์ ๓ ระดับ ๙ วิทยาลัยนาฏศิลป กรมศิลปากร