หน่วยที่ 1 อาหารและระบบย่อยอาหาร

แผนการจดั การเรียนรูท้ ี่ 7

กลุ่มสาระการเรียนร้วู ิทยาศาสตร์ รายวชิ า วทิ ยาศาสตร์ รหัสวิชา ว16101

ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2564

หน่วยการเรียนรู้ที่ 1 สารอาหารและระบบย่อยอาหาร เวลา 1 ชว่ั โมง

เรอ่ื ง กิจกรรมท่ี 1 ในแต่ละวันเรารับประทานอาหารเหมาะสมหรอื ไม่อย่างไร(ต่อ)ครผู สู้ อนนางสาววรรณสิ า บุญประคม

1. มาตรฐานการเรยี นร/ู้ ตัวช้ีวดั
ว 1.2 ป. 6/1ระบสุ ารอาหารและ บอก ประโยชน์ของสารอาหาร แต่ละประเภทจากอาหาร ที่

ตนเองรับประทาน
ว 1.2 ป. 6/2 บอกแนวทางในการเลือก รับประทานอาหารใหไ้ ด้ สารอาหารครบถ้วนใน สัดส่วนท่ี

เหมาะสมกบั เพศ และวยั รวมท้ังปลอดภัย ตอ่ สุขภาพ ว
ว 1.2 ป. 6/3 ตระหนักถงึ ความสำคัญ ของอาหารโดยการเลอื กรับประทานอาหารท่ีมีสารอาหาร

ครบถว้ นในสัดส่วนทเี่ หมาะสมกับเพศ และวยั รวมทั้งปลอดภยั ต่อสขุ ภาพ

2. จุดประสงคก์ ารเรยี นรู้
1. นักเรียนมคี วามรู้ความเข้าใจรวบรวมข้อมลู ระบุประเภทและประโยชน์ของสารอาหาร (K)
2. นกั เรยี นสามารถวิเคราะห์ และระบุสัดสว่ นของอาหาร และปรมิ าณพลังงานจากอาหารท่ีเหมาะสม

กบั เพศและวัยได้ (P)
3. นักเรยี นมเี จตคติทดี่ ีตอ่ วิชาวทิ ยาศาสตรแ์ ละสามารถนำไปใชใ้ นชวี ติ ประจำวันได้ (A)

3. สาระการเรียนรู้
1. ประเภทและประโยชนข์ องสารอาหาร
2. ชนิดของอาหาร ปริมาณพลงั งานและ สัดสว่ นของอาหารตามธงโภชนาการ’
3. ความปลอดภยั ของอาหารต่อสขุ ภาพ
4. แนวทางการรับประทานอาหารใน

4. สาระสำคญั /ความคดิ รวบยอด
กิจกรรมนี้นักเรียนจะได้รวบรวมข้อมูล เพื่อระบุ ประเภทและประโยชน์ของสารอาหารที่มีอยู่ใน

อาหาร ได้สำรวจและวิเคราะห์การรับประทานอาหารของตนเองใน1 วัน เพื่อระบุสารอาหาร สัดส่วนของ

อาหาร ปริมาณ พลังงาน และความปลอดภัยของอาหารจากอาหารที่ตนเอง รับประทาน รวมทั้งได้บอกแนว
ทางการรับประทานอาหาร เพ่ือให้เหมาะสมกับตนเอง

5. คณุ ลกั ษณะอันพ่ึงประสงค์
1. ซอื่ สตั ย์สจุ รติ
2. มีวินยั
3. ใฝเ่ รียนรู้
4. มงุ่ มนั่ ในการทำงาน

6. ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์และทักษะแหง่ ศตวรรษท่ี 21

รหสั ทกั ษะ กจิ กรรม -
12- -

ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์

S1 การสังเกต √

S2 การวัด

S3 การใชจ้ ำนวน

S4 การจำแนกประเภท

S5 การหาความสำพันธ์ระหว่าง

•สเปซกบั สเปซ •สเปซกับเวลา

S6 การจดั กระทำและสอ่ื ความหมายขอ้ มูล √

S7 การพยากรณ์

S8 การลงความเห็นจากข้อมูล √√

S9 การต้ังสมมตฐิ าน

S10 การกำหนดนิยามเชงิ ปฏิบัตกิ าร

S11 การกำหนดและควบคุมตัวแปร

S12 การทดลอง

S13 การตีความหมายข้อมูลและลงข้อสรุป √√

S14 การสรา้ งแบบจำลอง √

ทกั ษะแห่งศตวรรษที่ 21

C1 การสร้างสรรค์

C2 การคิดอย่างมีวจิ ารณญาณ √

C3 การแก้ปัญหา

C4 การส่ือสาร √√

C5 ความรว่ มมือ √√

C6 การใชเ้ ทคโนโลยีสารสนเทศและการส่อื สาร √ √

7. ชนิ้ งาน/ภาระงาน
1. ใบกจิ กรรม ท่ี 1 ในแต่ละวันเรารบั ประทานอาหารเหมาะสมหรือไม่อย่างไร

8. กจิ กรรมการเรียนรู้
แนวคิด/รูปแบบการสอน/วธิ กี ารสอน/เทคนิค : สืบเสาะหาความรู้ (5Es Instructional Model)

ขั้นนำ

1. ขนั้ กระตุน้ ความสนใจ (Engage)
1. ครูตรวจสอบความรู้เดิมอ่านทำอย่างไร ตอนที่ 1 ทีละข้ออ่านตามวิธีการอ่านที่เหมาะสมกับ

ความสามารถของนกั เรยี น
2. ครเู ชือ่ มโยงความรทู้ ไ่ี ด้จากกจิ กรรม ตอนที่ 1 เข้าส่กู ิจกรรมตอนท่ี 2 โดย ใชค้ ำถามว่านอกจากต้อง

รับประทานอาหารให้ได้สารอาหารครบถ้วนได้ปริมาณพลังงานที่พอเหมาะและได้สัดส่วนตามธง
โภชนาการแลว้ การรบั ประทานอาหารต้องคำนึงถึงเร่ืองอะไรอีกบา้ ง และเรามแี นวทางการรับประทาน
อาหารอย่างไรเพ่อื ให้เหมาะสมกับตนเอง

ขัน้ สอน

2. ขัน้ สำรวจค้นหา (Explore)
1. ครูแบง่ กลุม่ นักเรยี นคละความสามารถ ชาย-หญงิ กลุ่มละ 5-6 คน เพ่อื ปฏบิ ตั ิกิจกรรม
2. นักเรียนอ่านทำอย่างไร ตอนที่ 2 ทีละข้อ โดยครูใช้วิธีฝึกทักษะการอ่านที่เหมาะสมกับ
ความสามารถของนักเรียน จากนั้นครูตรวจสอบความเข้าใจเกี่ยวกับวิธีการทำกิจกรรม จน
นกั เรียนเขา้ ใจลำดบั การทำกจิ กรรม
3. เม่อื นกั เรยี นเขา้ ใจวธิ ีการทำกจิ กรรมในทำอย่างไร ตอนที่ 2 แล้ว ให้นักเรียนเริ่มปฏบิ ตั ติ าม
ขนั้ ตอนการทำกิจกรรม
4. จากน้ันนักเรยี นร่วมกันทำกจิ กรรมและอภปิ รายผล

3. ขน้ั อธบิ ายความรู้ (Explain)
1. หลังจากทำกจิ กรรมแล้ว นกั เรยี นร่วมกันอภิปรายผลการทำกิจกรรม ตามแนวคำถามดังน้ี
1) สาเหตุที่ทำให้อาหารไม่ปลอดภัยต่อสุขภาพมีอะไรบ้าง (การท่ีอาหารไม่ปลอดภัยต่อ
สุขภาพเกิดจากหลายสาเหตุ เชน่
- เกดิ จากกระบวนการผลติ มีการใชส้ ารเคมใี นการเพาะปลูกพชื

- การเก็บเกย่ี วผลผลติ การคดั เลอื กวัตถุดบิ อาจทำให้มสี ่งิ ปนเป้ือนอยู่ในผลผลิต
- การขนส่งวัตถุดิบ ทำให้มีส่ิงปนเปื้อน หรือใช้ระยะเวลานานทำให้อาหารไม่ได้
มาตรฐาน ไม่สด เกา่ หรือเน่าเสีย มรี า
- การประกอบอาหาร ไมล่ ้างวตั ถดุ ิบหรอื ลา้ งไม่สะอาดก่อนนำมาประกอบอาหาร
- การเก็บรักษาอาหาร เช่น เก็บอาหารปะปนกับสารอื่น ๆ เก็บใน ภาชนะที่ไม่ได้
มาตรฐาน
2. ผลกระทบต่อสุขภาพจากการรับประทานอาหารที่ไม่ปลอดภัยมีอะไรบา้ ง (ทำให้เป็นโรคหรือ
มอี าการตา่ ง ๆ เช่น อุจจาระรว่ ง อาหารเปน็ พษิ อหิวาตกโรค มะเรง็ ทเี่ กดิ จากราในอาหาร โรคไวรสั ตบั อักเสบ
เอ โรคไข้สมองอักเสบ โรคบิด)
3. อาหารที่นักเรียนรับประทานปลอดภัยต่อสุขภาพหรือไม่ อย่างไร (นักเรียนตอบตามผลการ
วเิ คราะหข์ องตนเอง เช่น ปลอดภัย เพราะ รบั ประทานอาหารโดยเลือกวตั ถดุ ิบทสี่ ะอาด สดใหม่ และประกอบ
อาหารเองในครอบครวั หรือไมป่ ลอดภยั เช่น พบเศษกรวดในข้าว อาหารทซี่ ้ือไม่มีฝาปิดภาชนะท่ีบรรจุอาหาร
มแี มลงเกาะหรือตอม อาหาร)

ข้ันสรปุ

4. ขั้นขยายความเข้าใจ (Elaborate)
1. ครูเปิดโอกาสให้นักเรียนซักถามในสิ่งที่อยากรู้เพิ่มเติมเกี่ยวกับการ รับประทานอาหารให้

เหมาะสมกับตนเอง จากนั้นร่วมกันอภิปรายและ ลงข้อสรุปว่าในแต่ละวันร่างกายควรได้รับสารอาหารทั้ง 6
ประเภท เพราะสารอาหารแต่ละประเภทมีประโยชน์ต่อร่างกายแตกต่างกัน และการรับประทานอาหารต้อง
รับประทานให้ได้ปริมาณพลังงานที่เพียงพอ กับความต้องการของร่างกายในแต่ละวัน ซึ่งแต่ละเพศและวัย
ต้องการปริมาณพลังงานแตกต่างกัน รวมทั้งยังต้องได้สัดส่วนตามธงโภชนาการ และต้องคำนึงถึงความ
ปลอดภัยของอาหารท่มี ีตอ่ สุขภาพอีกด้วย (S13)

2. ครูสังเกตการตอบคำถามของนักเรียนเพื่อตรวจสอบว่านักเรียนมีแนวคิดสาเหตุที่ทำให้อาหาร
ไม่ปลอดภัยต่อสุขภาพ และผลกระทบจากการรับประทานอาหารอย่างไร โดยสังเกตจากนักเรียนที่เป็นตัว
แทนที่นำเสนอคำตอบของตนเอง (หมายเหตุ : ครูเริ่มประเมินนักเรียน โดยใช้แบบสังเกตพฤติกรรมการ
ทำงานรายบุคคล)

3. ครูให้ความรู้เพิ่มเติมเกี่ยวกับรายการอาหารที่เหมาะสมต้องพิจารณา 4 ประเด็น ได้แก่ ได้รับ
สารอาหารครบทุกประเภท ได้สัดส่วนตามธงโภชนาการ และได้ ปริมาณพลังงานเหมาะสมกับตนเอง และ
ปลอดภัยตอ่ สุขภาพ

5. ขน้ั ตรวจสอบผล (Evaluate)
1. ครใู หน้ ักเรยี นตอบคำถามใน ฉันรูอ้ ะไร และร่วมกนั อภิปรายเพือ่ ให้ได้แนว คำตอบท่ีถูกต้อง
2. นักเรียนอ่าน ส่ิงทไ่ี ด้เรียนรู้ และเปรียบเทยี บกบั ข้อสรปุ ของตนเอง

3. ครูกระตุ้นให้นักเรียนฝึกต้ังคำถามเกี่ยวกับเรื่องที่สงสัยหรืออยากรู้ เพิ่มเติมใน อยากรู้อีกว่า
จากนั้นครูอาจสุ่มนักเรยี น 2 -3 คน นำเสนอ คำถามของตนเองหน้าชั้นเรียน จากน้ันนักเรียนร่วมกันอภิปราย
เกยี่ วกับคำถามทีน่ ำเสนอ

9. การวัดและประเมินผลการเรยี นรู้
วิธกี ารวดั และประเมนิ ผลการเรียนรู้
- สงั เกต การฟัง และการตอบคำถามของเดก็ นักเรยี น
- แบบสงั เกตพฤตกิ รรมการปฏิบตั งิ านรายบคุ คล
เคร่ืองมือการวัดและประเมนิ ผล
- แบบสังเกตพฤตกิ รรมการปฏิบตั งิ านรายบคุ คล

การวดั ผล ประเมินผล วิธกี าร เคร่อื งมือ เกณฑ์การประเมิน
รายการวดั
- ตรวจสมุดประจำตัว - สมุดประจำตวั - ร้อยละ 60
9.1 ประเมนิ ระหวา่ ง ผ่านเกณฑ์
การจัดกจิ กรรม - ตรวจสมดุ ประจำตวั หรือ - สมดุ ประจำตวั หรือ
การเรยี นรู้ คำถามในรู้ฉันรู้อะไร คำถามในรู้ฉนั รู้อะไร - รอ้ ยละ 60
1) การจัดกลุม่ - ตรวจสมุดประจำตัว หรือ - สมุดประจำตวั หรอื ใบ ผ่านเกณฑ์
ใบงานกจิ กรรมท่ี 1 ใบงานกจิ กรรมท่ี 1
สารอาหาร หรอื กิจกรรม - ตรวจสมุดประจำตวั - สมดุ ประจำตวั - ร้อยละ 60
นำสู่การเรียน ผ่านเกณฑ์
- ร้อยละ 60
2) ผลบนั ทึกการทำ ผ่านเกณฑ์
กิจกรรมท่ี 1 - ระดบั คุณภาพ 2
ผา่ นเกณฑ์
3) กจิ กรรมพัฒนาการ - ระดบั คณุ ภาพ 2
เรยี นรทู้ ่ี 1 ผ่านเกณฑ์

4) กิจกรรมหนูตอบได้ - ระดบั คณุ ภาพ 2
ผา่ นเกณฑ์
5) การนำเสนอผล - ประเมินการนำเสนอ - แบบประเมินการ
การทำกจิ กรรม ผลการทำกิจกรรม นำเสนอผลงาน
- สังเกตพฤติกรรม - แบบสังเกตพฤติกรรม
6) พฤตกิ รรม การทำงานรายบุคคล การทำงานรายบุคคล
การทำงาน
รายบคุ คล - สังเกตพฤติกรรม - แบบสงั เกตพฤตกิ รรม
การทำงานกลุ่ม การทำงานกลุ่ม
7) พฤตกิ รรม
การทำงานกลุ่ม

รายการวัด วิธีการ เครอื่ งมือ เกณฑก์ ารประเมนิ
8) คณุ ลักษณะ - สงั เกตความมวี นิ ยั - แบบประเมนิ - ระดบั คุณภาพ 2
ใฝเ่ รยี นรู้ และมุ่งม่นั คุณลักษณะ
อนั พึงประสงค์ ในการทำงาน อนั พงึ ประสงค์ ผ่านเกณฑ์

10. สือ่ และแหลง่ การเรยี นรู้
1. หนงั สอื เรยี น ป.6 เลม่ 1 หน้า 8-17
2. แบบบนั ทึกกิจกรรม ป.6 เล่ม 1 หนา้ หนา้ 8-18
3. แอปพลเิ คชนั เกม EatD http://ipst.me/10914
5. หอ้ งเรียน
5. ห้องสมุด
6. อินเทอร์เน็ต





แผนการจัดการเรียนร้ทู ี่ 8

กลมุ่ สาระการเรยี นรู้วทิ ยาศาสตร์ รายวชิ า วิทยาศาสตร์ รหัสวิชา ว16101

ชั้นประถมศึกษาปที ี่ 6 ภาคเรยี นที่ 1 ปีการศึกษา 2564

หน่วยการเรยี นรู้ที่ 1 สารอาหารและระบบย่อยอาหาร เวลา 1 ชวั่ โมง

เรือ่ ง ระบบย่อยอาหาร ครูผู้สอน นางสาววรรณิสา บญุ ประคม

1. มาตรฐานการเรยี นร/ู้ ตัวชว้ี ัด
ว 1.2 ป.6/4 สรา้ งแบบจำลองระบบย่อยอาหาร และบรรยายหน้าท่ีของอวยั วะในระบบยอ่ ยอาหาร

รวมทัง้ อธิบายการย่อยอาหารและการดูดซมึ สารอาหาร
ว 1.2 ป.6/5 ตระหนกั ถงึ ความสำคัญของระบบย่อยอาหาร โดยการบอกแนวทางในการดูแลรักษา

อวยั วะในระบบย่อยอาหารให้ทำงานเป็นปกติ

2. จุดประสงค์การเรียนรู้
1. นักเรยี นมีความรู้ความเขา้ ใจบอกหน้าท่ขี องระบบยอ่ ยอาหาร(K)
2. นกั เรียนสามารถสงั เกต และบรรยายลกั ษณะและหนา้ ทขี่ องปาก ลิ้น ฟัน ขณะเค้ียวอาหาร(P)
3. นักเรียนมีเจตคติทดี่ ีต่อวิชาวทิ ยาศาสตรแ์ ละสามารถนำไปใชใ้ นชวี ิตประจำวนั ได้(A)

3. สาระการเรียนรู้
1. ระบบย่อยอาหารของรา่ งกาย

4. สาระสำคญั /ความคดิ รวบยอด
ระบบยอ่ ยอาหารประกอบด้วยอวัยวะต่างๆ ได้แก่ ปาก หลอดอาหาร กระเพาะอาหาร ลำไสเ้ ล็ก ลำไส้

ใหญ่ ทวารหนกั ตับ และตบั ออ่ น ซง่ึ ทำหน้าทร่ี ว่ มกนั ในการยอ่ ยและดดู ซึมสารอาหาร เพ่ือส่งไปเลี้ยงสว่ นตา่ งๆ
ของรา่ งกาย

5. คุณลักษณะอนั พง่ึ ประสงค์
1. ซือ่ สัตยส์ ุจริต
2. มวี ินัย
3. ใฝ่เรยี นรู้
4. มงุ่ มัน่ ในการทำงาน

6. ทักษะกระบวนการทางวทิ ยาศาสตร์และทกั ษะแห่งศตวรรษที่ 21

รหัส ทกั ษะ กิจกรรม
12- - -
ทกั ษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์
S1 การสงั เกต √
S2 การวดั
S3 การใชจ้ ำนวน √
S4 การจำแนกประเภท √√
S5 การหาความสำพนั ธ์ระหว่าง
√√
•สเปซกบั สเปซ •สเปซกับเวลา √
S6 การจดั กระทำและสอ่ื ความหมายขอ้ มูล
S7 การพยากรณ์ √
S8 การลงความเหน็ จากข้อมลู √√
S9 การตัง้ สมมติฐาน √√
S10 การกำหนดนิยามเชิงปฏบิ ตั กิ าร √√
S11 การกำหนดและควบคุมตวั แปร
S12 การทดลอง
S13 การตคี วามหมายข้อมลู และลงขอ้ สรุป
S14 การสร้างแบบจำลอง
ทกั ษะแห่งศตวรรษที่ 21
C1 การสรา้ งสรรค์
C2 การคดิ อย่างมวี จิ ารณญาณ
C3 การแก้ปัญหา
C4 การส่อื สาร
C5 ความรว่ มมือ
C6 การใช้เทคโนโลยสี ารสนเทศและการสอ่ื สาร

7. ช้ินงาน/ภาระงาน
1. ใบงาน เรือ่ ง การย่อยอาหารดว้ ยการเค้ยี ว

8. กจิ กรรมการเรียนรู้
แนวคดิ /รปู แบบการสอน/วิธีการสอน/เทคนิค : สืบเสาะหาความรู้ (5Es Instructional Model)

ขัน้ นำ

1. ข้ันกระตนุ้ ความสนใจ (Engage)
1. ครูตรวจสอบความรู้เดิมเกี่ยวกับระบบย่อยอาหาร โดยครูสอบถามประสบการณ์ของนักเรียน

เกี่ยวกับพฤติกรรมการรับประทานอาหารที่ ส่งผลต่อระบบย่อยอาหาร เช่น การออกกำลังกายหรือเล่นทันที
หลงั รับประทานอาหาร ซึ่งสามารถนำอภปิ รายโดยใชค้ ำถามดงั น้ี

1) นักเรียนเคยมีพฤตกิ รรมเชน่ น้ี หรือไม่ รีบรับประทานอาหาร แล้วไปเล่นหรือออกกำลังกายทันที
(นักเรยี นตอบจาก ประสบการณข์ องตนเอง เชน่ เคย หรอื ไม่เคย)

2) นักเรียนคนที่เคยรีบรับประทานอาหารแล้วไปเล่นหรอื ออกกำลัง กายทันที รู้สึกมีอาการผิดปกติ
ในร่างกายหรือไม่ อย่างไร (นักเรียนตอบตามประสบการณ์ของตนเอง เช่น ไม่รู้สึกผิดปกติ หรือ
เคยรู้สึกผดิ ปกติ เชน่ ร้สู ึกจกุ เสียดทอ้ ง ปวดท้อง อาเจยี น)

3) อาการผิดปกติที่เกิดขึ้นน่าจะเกิดจากสาเหตุใด (นักเรียนตอบตาม ความเข้าใจของตนเอง เช่น
การรีบรับประทานอาหารเกินไปจึง ทำให้เคี้ยวอาหารไม่ละเอยี ด ร่างกายต้องทา้ งานหนกั ในการ
ย่อยอาหาร หรือ การเล่นหรือออกกำลังกายทันทีหลังรับประทาน อาหารอาจขัดขวางการการ
ยอ่ ยอาหารของร่างกาย)

2. ครูเชื่อมโยงความรู้เดิมของนักเรียนสู่การเรียนเรื่องระบบย่อยอาหาร โดยใช้คำถามว่า นักเรียนรู้
หรือไมว่ า่ อาการปวดท้องหลังจาก รบั ประทานอาหารเกิดจากสาเหตุอะไรบ้าง และรา่ งกายนำสารอาหาร
ในอาหารไปใชป้ ระโยชนไ์ ดอ้ ย่างไร ครชู ักชวนนักเรยี นหาคำตอบจาก การอ่านเรอ่ื งระบบย่อยอาหาร

ข้นั สอน

2. ขน้ั สำรวจค้นหา (Explore)
1. ครูแบ่งกลุม่ นักเรียนคละความสามารถ ชาย-หญิง กลมุ่ ละ 5-6 คน เพ่อื ปฏิบตั ิกิจกรรม
2. นักเรียนอ่านชื่อเรื่อง และคำถามในคิดก่อนอ่าน ในหนังสือเรียนหน้า 20 จากน้ันร่วมกัน
อภิปรายเพื่อหาคำตอบและนำเสนอ ครูบันทึกคำตอบของนักเรียนบนกระดานเพื่อใช้
เปรียบเทยี บกับคำตอบภายหลงั การอา่ นเนื้อเรอื่ ง
3. นักเรียนอ่านคำสำคัญ ทั้งภาษาไทยและภาษาอังกฤษ (หากนักเรียน อ่านไม่ได้ ครูควรสอน
อ่านให้ถูกต้อง) จากน้ันครูชักชวนให้นักเรียน อธิบายความหมายของคำสำคัญตามความ
เข้าใจของตนเอง
4. นักเรียนอ่านเน้ือเรื่องในหนังสือเรียนหน้า 20 โดยครูฝึกทักษะการอ่าน ตามวิธีการอ่านที่
เหมาะสมกบั ความสามารถของนักเรียน

3. ข้นั อธิบายความรู้ (Explain)
1. นักเรียนอ่านเนื้อเรื่องในหนังสอื เรียนหน้า 20 จากน้ันครูใช้ คำถามเพื่อตรวจสอบความเข้าใจ

จากการอา่ น โดยใชค้ ำถามดังน้ี
1) อาการที่อาจเกิดข้ึนหลังจากรับประทานอาหารมีอะไรบ้าง (ปวดท้อง จุกเสียดแน่นท้อง
อดึ อดั ทอ้ งอดื อาเจียน ท้องเสีย)
2) อาการเหล่าน้ี เกิดจากสาเหตุอะไร (เกิดจากพฤติกรรมการรับประทานอาหาร เช่น
รับประทานอาหารมากเกินไป รับประทานอาหารไม่ตรงเวลา รับประทานอาหารเร็ว
เกินไป รับประทานอาหารแล้วทำกจิ กรรมอื่นทนั ที รับประทานอาหาร ที่ไม่สะอาดหรอื
มรี สจดั )
3) นักเรียนเคยมีอาการเหล่านี้ หลังจากรับประทานอาหารหรือไม่ อย่างไร (นักเรียนตอบ
จากประสบการณ์ของตนเอง เช่น เคย มีอาการปวดท้องหลงั จากรับประทานอาหารทีม่ ี
รสเผ็ดจัด)
4) การที่เรามีพฤติกรรมการรับประทานอาหารไม่เหมาะสมจะ ส่งผลต่อระบบใดของ
ร่างกาย และส่งผลอย่างไร (พฤติกรรม การรับประทานอาหารที่ไม่เหมาะสมส่งผลต่อ
ระบบยอ่ ย อาหาร จะทา้ ให้อวยั วะในระบบยอ่ ยอาหารทำงานไม่ปกต)ิ
5) ถ้าร่างกายของเราไม่มีระบบย่อยอาหารจะเกิดอะไรข้ึน (ท้าให้ ร่างกายไม่สามารถนำ
สารอาหารท่มี อี ยใู่ นอาหารไปใช้ประโยชน์ได)้

2. ครแู ละนักเรยี นรว่ มกันอภิปรายเพื่อให้ได้ข้อสรุปวา่ ระบบยอ่ ยอาหาร เป็นระบบของร่างกาย
ทมี่ หี น้าท่ยี ่อยสารอาหารท่ีมอี นุภาคขนาดใหญ่ให้ มีขนาดเลก็ รวมทั้งทำหน้าทด่ี ดู ซึมสารอาหารไปใช้ประโยชน์
พฤติกรรม การรับประทานอาหารที่ไม่เหมาะสมจะส่งผลให้อวัยวะในระบบย่อย อาหารทำงานไม่ปกติ อาจ
ก่อใหเ้ กดิ โรคหรอื อาการผิดปกตติ ่าง ๆ ได้

ขั้นสรุป

4. ขน้ั ขยายความเขา้ ใจ (Elaborate)
1. ตัวแทนนักเรยี น 2-3 คน นำเสนอระบบยอ่ ยอาหารของร่างกาย และการตอบคำถาม
2. ครูสังเกตการตอบคำถามของนักเรียนเพื่อตรวจสอบว่านักเรียนมีแนวคิดเกี่ยวกับระบบย่อย

อาหารของร่างกาย อย่างไร โดยสังเกตจากนักเรียนที่เป็นตัวแทนที่นำเสนอคำตอบของตนเอง ครูยังไม่ต้อง
เฉลยคำตอบ แตจ่ ะให้นกั เรยี นย้อนกลบั มาตรวจสอบอีกครั้ง หลังจากเรียนจบบทนี้

3. ครแู ละนักเรยี นรว่ มกนั สรุประบบย่อยอาหารของรา่ งกาย และครูอธบิ ายใหน้ ักเรียนเข้าใจวา่ มี
ระบบยอ่ ยอาหารของร่างกาย ดงั นี้

- ระบบยอ่ ยอาหาร คือ ระบบทีท่ ำหนา้ ทีย่ ่อยอาหารทเ่ี รารับประทานเข้าไปให้กลายเปน็
สารอาหารท่ีมีขนาดเลก็ จนเซลลส์ ามารถดูดซึมเข้าส่กู ระแสเลือดและถูกลำเลียงไปยงั ส่วนตา่ งๆ ของรา่ งกาย

โดยประกอบดว้ ยอวัยวะตา่ งๆ ไดแ้ ก่ ปาก หลอดอาหาร กระเพาะอาหาร ลำไสเ้ ลก็ ลำไส้ใหญ่ ทวารหนกั ตบั
ตับอ่อน และทำงานสมั พนั ธ์กับระบบหายใจ ระบบหมุนเวียนเลอื ด

4. ครขู ยายขอบเขตของความรู้โดยเพ่ิมเติมความรู้เก่ียวกบั ระบบย่อยอาหารของร่างกาย สามารถ
นำไปใชใ้ นการแก้ปญั หาในชวี ิตประจำวนั ตามข้นั ตอนวธิ กี ารทางวิทยาศาสตร์ เชื่อมโยงจากผลการศึกษาของ
นกั เรยี น

5. ขั้นตรวจสอบผล (Evaluate)
1. นกั เรยี นตอบคำถามจากเร่ืองทอี่ า่ นใน รู้หรอื ยัง ในแบบบนั ทกึ กจิ กรรม หน้า 19
2. ครูและนกั เรียนร่วมกนั อภิปรายเพ่อื เปรยี บเทยี บคำตอบของนักเรยี นใน รู้หรือยังกบั คำตอบที่
เคยตอบในคิดก่อนอา่ น ซง่ึ ครูบันทึกไวบ้ นกระดาน
3. ครูชักชวนนักเรียนตอบคำถามท้ายเรื่องที่อ่านดังน้ี ระบบย่อยอาหาร ประกอบด้วยอวัยวะ
ใดบ้าง แต่ละอวัยวะมีลักษณะและหน้าที่อย่างไร และท้าอย่างไรให้ระบบย่อยอาหารท้างานได้อย่างปกติ
(นักเรียนตอบ ตามความเข้าใจของตนเอง) ครูยังไม่เฉลยคำตอบ แต่ชักชวนให้นักเรียนหาคำตอบจากการทำ
กิจกรรม

9. การวดั และประเมินผลการเรียนรู้
วธิ กี ารวดั และประเมินผลการเรียนรู้
- สงั เกต การฟงั และการตอบคำถามของเดก็ นักเรียน
- แบบสงั เกตพฤติกรรมการปฏบิ ัตงิ านรายบุคคล
เครอื่ งมือการวดั และประเมนิ ผล
- แบบสังเกตพฤติกรรมการปฏบิ ัตงิ านรายบคุ คล

การวัดผล ประเมินผล

รายการวดั วิธกี าร เครื่องมือ เกณฑก์ ารประเมนิ
9.1 ประเมนิ ระหวา่ ง
- ตรวจสมุดประจำตัว - สมุดประจำตัว - ร้อยละ 60
การจัดกิจกรรม ผา่ นเกณฑ์
การเรยี นรู้ - ตรวจสมุดประจำตวั หรอื - สมดุ ประจำตัว หรอื
1) การจดั กลุม่ คำถามในรู้ฉันรู้อะไร คำถามในรู้ฉันรอู้ ะไร - รอ้ ยละ 60
สารอาหาร หรือกจิ กรรม ผา่ นเกณฑ์
นำสกู่ ารเรยี น
2) ผลบนั ทกึ การทำ

กิจกรรมท่ี 1

รายการวัด วิธีการ เคร่ืองมือ เกณฑ์การประเมิน
3) กจิ กรรมพฒั นาการ - ร้อยละ 60
- ตรวจสมุดประจำตวั หรือ - สมดุ ประจำตัว หรอื ใบ ผ่านเกณฑ์
เรยี นรทู้ ่ี 1
ใบงาน เร่ือง การย่อยอาหาร งาน เร่อื ง การย่อยอาหาร - ร้อยละ 60
4) กิจกรรมหนตู อบได้ ผา่ นเกณฑ์
ด้วยการเคี้ยว ดว้ ยการเคย้ี ว - ระดบั คุณภาพ 2
ผ่านเกณฑ์
- ตรวจสมุดประจำตวั - สมดุ ประจำตัว - ระดับคณุ ภาพ 2
ผา่ นเกณฑ์
5) การนำเสนอผล - ประเมนิ การนำเสนอ - แบบประเมินการ
นำเสนอผลงาน - ระดบั คุณภาพ 2
การทำกจิ กรรม ผลการทำกจิ กรรม - แบบสงั เกตพฤตกิ รรม ผ่านเกณฑ์
การทำงานรายบุคคล
6) พฤตกิ รรม - สงั เกตพฤติกรรม - ระดบั คณุ ภาพ 2
- แบบสงั เกตพฤติกรรม ผา่ นเกณฑ์
การทำงาน การทำงานรายบุคคล การทำงานกลุ่ม
- แบบประเมนิ
รายบคุ คล คณุ ลักษณะ
อันพึงประสงค์
7) พฤตกิ รรม - สังเกตพฤติกรรม

การทำงานกล่มุ การทำงานกลุ่ม

8) คณุ ลักษณะ - สังเกตความมีวินัย

อันพึงประสงค์ ใฝ่เรียนรู้ และมุ่งมน่ั

ในการทำงาน

10. สอื่ และแหล่งการเรียนรู้

1. หนงั สอื เรยี น ป.6 เลม่ 1 หนา้ 20-27

2. แบบบันทกึ กจิ กรรม ป.6 เล่ม 1 หน้า 19-29

3. หอ้ งเรยี น

4. ห้องสมดุ

6. อินเทอร์เน็ต





แผนการจัดการเรยี นรทู้ ี่ 9

กลมุ่ สาระการเรยี นร้วู ิทยาศาสตร์ รายวิชา วทิ ยาศาสตร์ รหสั วิชา ว16101

ชน้ั ประถมศึกษาปีที่ 6 ภาคเรยี นที่ 1 ปีการศกึ ษา 2564

หนว่ ยการเรียนรู้ที่ 1 สารอาหารและระบบย่อยอาหาร เวลา 1 ชว่ั โมง

เรือ่ ง ระบบย่อยอาหาร(ต่อ) ครูผ้สู อน นางสาววรรณิสา บญุ ประคม

1. มาตรฐานการเรียนรู้/ตัวช้ีวดั
ว 1.2 ป.6/4 สร้างแบบจำลองระบบย่อยอาหาร และบรรยายหน้าท่ีของอวยั วะในระบบยอ่ ยอาหาร

รวมทั้งอธิบายการยอ่ ยอาหารและการดูดซึมสารอาหาร
ว 1.2 ป.6/5 ตระหนกั ถึงความสำคญั ของระบบย่อยอาหาร โดยการบอกแนวทางในการดูแลรักษา

อวัยวะในระบบย่อยอาหารให้ทำงานเป็นปกติ

2. จุดประสงคก์ ารเรยี นรู้
1. นักเรียนมคี วามรู้ ความเข้าใจบอกหนา้ ท่ขี องระบบย่อยอาหาร (K)
2. นกั เรยี นสามารถสงั เกต และบรรยายลักษณะและหนา้ ที่ของปาก ล้ิน ฟัน ขณะเคี้ยวอาหารได้ (P)
3. นกั เรยี นมเี จตคติทด่ี ีตอ่ วิชาวิทยาศาสตรแ์ ละสามารถนำไปใชใ้ นชวี ติ ประจำวันได้ (A)

3. สาระการเรียนรู้
1. ระบบย่อยอาหารของร่างกาย

4. สาระสำคัญ/ความคดิ รวบยอด
ระบบยอ่ ยอาหารประกอบด้วยอวยั วะตา่ งๆ ได้แก่ ปาก หลอดอาหาร กระเพาะอาหาร ลำไสเ้ ล็ก ลำไส้

ใหญ่ ทวารหนกั ตบั และตับออ่ น ซึ่งทำหนา้ ท่ีร่วมกนั ในการยอ่ ยและดูดซมึ สารอาหาร เพื่อสง่ ไปเลี้ยงสว่ นต่างๆ
ของร่างกาย

5. คุณลกั ษณะอนั พึง่ ประสงค์
1. ซ่อื สัตย์สจุ ริต
2. มวี นิ ัย
3. ใฝเ่ รียนรู้
4. มงุ่ มน่ั ในการทำงาน

6. ทกั ษะกระบวนการทางวทิ ยาศาสตร์และทักษะแหง่ ศตวรรษที่ 21

รหัส ทกั ษะ กจิ กรรม -
12- -

ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์

S1 การสังเกต √

S2 การวดั

S3 การใชจ้ ำนวน

S4 การจำแนกประเภท

S5 การหาความสำพันธ์ระหวา่ ง

•สเปซกบั สเปซ •สเปซกับเวลา

S6 การจดั กระทำและสือ่ ความหมายข้อมลู √

S7 การพยากรณ์

S8 การลงความเห็นจากข้อมลู √√

S9 การตงั้ สมมติฐาน

S10 การกำหนดนิยามเชิงปฏบิ ตั ิการ

S11 การกำหนดและควบคุมตัวแปร

S12 การทดลอง

S13 การตีความหมายข้อมลู และลงข้อสรปุ √√

S14 การสรา้ งแบบจำลอง √

ทกั ษะแห่งศตวรรษที่ 21

C1 การสรา้ งสรรค์

C2 การคิดอย่างมีวิจารณญาณ √

C3 การแกป้ ัญหา

C4 การสอ่ื สาร √√

C5 ความร่วมมอื √√

C6 การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศและการสอ่ื สาร √ √

7. ชิ้นงาน/ภาระงาน
1. ใบงาน เรือ่ ง การสรา้ งแบบจำลอง

8. กิจกรรมการเรยี นรู้
แนวคิด/รปู แบบการสอน/วธิ ีการสอน/เทคนิค : สืบเสาะหาความรู้ (5Es Instructional Model)

ข้นั นำ

1. ขั้นกระตนุ้ ความสนใจ (Engage)
1. ครูทบทวนความรู้พื้นฐานของนักเรียนเกี่ยวกับระบบย่อยอาหารของร่างกาย ที่เคยเรียนมาแล้ว

โดยครูอาจนำรูปภาพ วีดีทัศน์ หรือตัวอย่างจรงิ เก่ียวกบั ระบบย่อยอาหารของร่างกาย มาให้นักเรยี นดู แล้วตง้ั
ประเดน็ ปญั หาดังน้ี

- ระบบยอ่ ยอาหารสำคญั กบั ร่างกายอย่างไร
- การเค้ยี วอาหารเกีย่ วขอ้ งกับระบบยอ่ ยอาหารหรือไม่ อยา่ งไร
- ระบบย่อยอาหารประกอบดว้ ยอวัยวะใดบ้าง และแตอ่ วัยวะนนั้ ทำหนา้ ทอ่ี ยา่ งไร
- อวัยวะต่างๆ ในระบบยอ่ ยอาหารทำหนา้ ที่อย่างไร
2. ครูชักชวนนักเรียนศึกษาเรื่องระบบย่อยอาหารของร่างกาย โดยให้อ่านชื่อหน่วย และจุดประสงค์
การเรยี นรปู้ ระจำหนว่ ยในหนังสือเรียน จากน้นั ครูกใ็ ช้คำถามดงั นี้
- บทน้จี ะได้เรียนเร่ืองอะไร
- จากจุดประสงคก์ ารเรยี นรเู้ ม่อื เรยี นจบบทนี้นักเรียนสามารถทำอะไรไดบ้ า้ ง

ขั้นสอน

2. ขั้นสำรวจค้นหา (Explore)
ให้นักเรียนทำกิจกรรมต่าง ๆ เพ่ือให้เกดิ ประสบการณ์ตรง ดงั นี้
1. ครูและนักเรยี นรว่ มกันอภิปรายเกี่ยวกบั ระบบยอ่ ยอาหารของร่างกาย จากอนิ เตอร์เน็ต หรือ

เอกสาร หรือหนังสือเรยี น และแบง่ กลมุ่ นกั เรยี นคละความสามารถ ชาย-หญิง กลมุ่ ละ 5-6 คน เพ่อื ปฏบิ ัติ
กจิ กรรม

2. ให้นักเรยี นแต่ละกลุ่มเขยี นแผนภาพแสดงอวยั วะในระบบยอ่ ยอาหาร แล้วชบี้ อกชื่ออวยั วะแต่
ละส่วน จากนน้ั อธบิ ายการทำงานที่สัมพันธ์กันของอวัยวะเหล่านั้นมาพอสังเขป และตอบคำถาม บนั ทึกผลใน
ใบงานที่ 13 เรื่อง ระบบย่อยอาหาร

3. ให้นักเรียนทำแบบฝกึ หดั ทา้ ยบท

3. ข้นั อธบิ ายความรู้ (Explain)
1. ตัวแทนนกั เรยี น 2-3 คน นำเสนอระบบย่อยอาหารของร่างกาย และการตอบคำถาม

2. ครสู ังเกตการตอบคำถามของนักเรียนเพื่อตรวจสอบวา่ นักเรียนมีแนวคดิ เกย่ี วกบั ระบบยอ่ ย
อาหารของรา่ งกาย อย่างไร โดยสงั เกตจากนักเรียนทีเ่ ป็นตัวแทนท่นี ำเสนอคำตอบของตนเอง ครยู งั ไมต่ ้อง
เฉลยคำตอบ แตจ่ ะใหน้ ักเรียนย้อนกลบั มาตรวจสอบอีกครั้ง หลงั จากเรยี นจบบทนี้

3. ครูและนักเรียนรว่ มกนั สรุประบบยอ่ ยอาหารของรา่ งกาย และครูอธบิ ายใหน้ กั เรยี นเข้าใจวา่ มี
ระบบย่อยอาหารของรา่ งกาย ดงั นี้

- ระบบย่อยอาหาร คือ ระบบทีท่ ำหน้าทย่ี ่อยอาหารทเ่ี รารับประทานเข้าไปให้กลายเปน็
สารอาหารทม่ี ีขนาดเล็ก จนเซลล์สามารถดดู ซมึ เขา้ สกู่ ระแสเลอื ดและถูกลำเลียงไปยงั ส่วนตา่ งๆ ของร่างกาย
โดยประกอบดว้ ยอวัยวะตา่ งๆ ไดแ้ ก่ ปาก หลอดอาหาร กระเพาะอาหาร ลำไสเ้ ล็ก ลำไส้ใหญ่ ทวารหนกั ตับ
ตับอ่อน และทำงานสมั พันธ์กับระบบหายใจ ระบบหมนุ เวียนเลือด

ขั้นสรปุ

4. ขน้ั ขยายความเขา้ ใจ (Elaborate)
1. ใหน้ กั เรยี นช่วยกนั คิดและอภปิ รายจากการศึกษาเก่ียวกับระบบยอ่ ยอาหารของร่างกาย
2. ครูขยายขอบเขตของความรู้โดยเพม่ิ เติมความรู้เกีย่ วกับระบบยอ่ ยอาหารของร่างกาย สามารถ

นำไปใช้ในการแกป้ ัญหาในชีวิตประจำวัน ตามขั้นตอนวธิ กี ารทางวทิ ยาศาสตร์ เช่ือมโยงจากผลการศึกษาของ
นักเรยี น

5. ขน้ั ตรวจสอบผล (Evaluate)
1. นักเรียนนำความรู้ทีไ่ ด้จากการเรียนรเู้ ร่ืองน้ี ไปปรบั ใช้ในการดำรงชีวติ อยู่อย่างพอเพียงได้
2. ครแู ละนักเรยี นรว่ มกนั ประเมินกิจกรรมในแบบบันทึกกิจกรรม เก็บในแฟ้มสะสมงานนักเรียน

จากนั้นครนู ัดหมายการเรยี นในคร้ังตอ่ ไป

9. การวัดและประเมินผลการเรียนรู้
วธิ ีการวดั และประเมินผลการเรยี นรู้
- สังเกต การฟงั และการตอบคำถามของเดก็ นักเรยี น
- แบบสังเกตพฤตกิ รรมการปฏิบัติงานรายบคุ คล
เคร่ืองมือการวัดและประเมนิ ผล
- แบบสังเกตพฤตกิ รรมการปฏิบตั ิงานรายบุคคล

การวัดผล ประเมนิ ผล วธิ กี าร เครอ่ื งมือ เกณฑ์การประเมิน
รายการวัด
- ตรวจสมดุ ประจำตวั - สมดุ ประจำตัว - ร้อยละ 60
9.1 ประเมนิ ระหวา่ ง ผ่านเกณฑ์
การจัดกจิ กรรม - ตรวจสมุดประจำตัว หรือ - สมุดประจำตัว หรือ
การเรยี นรู้ คำถามในรู้ฉันรู้อะไร คำถามในรู้ฉันรอู้ ะไร - ร้อยละ 60
1) การจัดกลุม่ - ตรวจสมุดประจำตวั หรือ - สมุดประจำตวั หรือใบ ผ่านเกณฑ์
ใบงาน เรื่อง การสร้าง งาน เรอ่ื ง การสรา้ ง
สารอาหาร หรือกิจกรรม แบบจำลอง แบบจำลอง - ร้อยละ 60
นำสู่การเรยี น - ตรวจสมดุ ประจำตัว - สมดุ ประจำตวั ผ่านเกณฑ์

2) ผลบันทึกการทำ - ร้อยละ 60
กิจกรรมท่ี 1 ผา่ นเกณฑ์
- ระดับคณุ ภาพ 2
3) กิจกรรมพัฒนาการ ผา่ นเกณฑ์
เรียนรู้ท่ี 1 - ระดบั คุณภาพ 2
ผา่ นเกณฑ์
4) กิจกรรมหนตู อบได้
- ระดับคณุ ภาพ 2
5) การนำเสนอผล - ประเมินการนำเสนอ - แบบประเมนิ การ ผ่านเกณฑ์
การทำกิจกรรม ผลการทำกิจกรรม นำเสนอผลงาน
- สังเกตพฤติกรรม - แบบสงั เกตพฤตกิ รรม - ระดับคุณภาพ 2
6) พฤตกิ รรม การทำงานรายบุคคล การทำงานรายบุคคล ผา่ นเกณฑ์
การทำงาน
รายบคุ คล - สังเกตพฤติกรรม - แบบสังเกตพฤตกิ รรม
การทำงานกลุ่ม การทำงานกลุ่ม
7) พฤตกิ รรม - สังเกตความมีวินยั - แบบประเมนิ
การทำงานกลุม่ ใฝเ่ รียนรู้ และมุง่ มนั่ คณุ ลกั ษณะ
ในการทำงาน อนั พงึ ประสงค์
8) คณุ ลักษณะ
อันพึงประสงค์

10. ส่อื และแหล่งการเรยี นรู้
1. หนังสอื เรยี น ป.6 เล่ม 1 หนา้ 20-27
2. แบบบนั ทกึ กิจกรรม ป.6 เลม่ 1 หนา้ 19-29
3. ห้องเรยี น
4. ห้องสมดุ
6. อินเทอร์เน็ต





แผนการจัดการเรียนร้ทู ี่ 10

กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ รายวชิ า วิทยาศาสตร์ รหสั วชิ า ว16101
ปีการศึกษา 2564
ชัน้ ประถมศึกษาปีที่ 6 ภาคเรยี นท่ี 1 เวลา 1 ชว่ั โมง

หน่วยการเรยี นรทู้ ี่ 1 สารอาหารและระบบย่อยอาหาร

เรื่อง กจิ กรรมที่ 2 อวัยวะในระบบยอ่ ยอาหารมีลักษณะและหน้าทีอ่ ย่างไร

ครผู ูส้ อน นางสาววรรณสิ า บุญประคม

1. มาตรฐานการเรยี นร้/ู ตัวชี้วัด
ว 1.2 ป.6/4 สรา้ งแบบจำลองระบบย่อยอาหาร และบรรยายหน้าที่ของอวัยวะในระบบยอ่ ยอาหาร

รวมทัง้ อธบิ ายการยอ่ ยอาหารและการดดู ซมึ สารอาหาร
ว 1.2 ป.6/5 ตระหนกั ถงึ ความสำคัญของระบบย่อยอาหาร โดยการบอกแนวทางในการดูแลรกั ษา

อวัยวะในระบบย่อยอาหารให้ทำงานเปน็ ปกติ

2. จดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้
1. นักเรียนมีความรู้ ความเข้าใจสังเกต และบรรยายลักษณะและหน้าที่ของ ปาก ลิ้น ฟัน ขณะเค้ียว

อาหาร (K)
2. นักเรียนสามารถรวบรวมข้อมูล และสร้างแบบจำลองบรรยาย ลักษณะและหน้าที่ของอวัยวะใน

ระบบยอ่ ย อาหารและการดดู ซึมสารอาหารโดยใช้เทคโนโลยีท่ีเหมาะสมได้ (P)
3. นักเรยี นมีเจตคตทิ ่ดี ีต่อวชิ าวิทยาศาสตร์และสามารถนำไปใช้ในชวี ติ ประจำวนั ได้ (A)

3. สาระการเรยี นรู้
1. ลักษณะและหนา้ ที่ของปาก ลิ้น ฟัน ขณะเค้ียวอาหาร

4. สาระสำคัญ/ความคิดรวบยอด
ระบบย่อยอาหารประกอบดว้ ยอวัยวะต่างๆ ไดแ้ ก่ ปาก หลอดอาหาร กระเพาะอาหาร ลำไสเ้ ล็ก ลำไส้

ใหญ่ ทวารหนัก ตับ และตับอ่อน ซึ่งทำหนา้ ที่ร่วมกนั ในการยอ่ ยและดูดซึมสารอาหาร เพือ่ ส่งไปเลย้ี งส่วนต่างๆ
ของร่างกาย

5. คุณลกั ษณะอันพึง่ ประสงค์
1. ซอ่ื สัตยส์ จุ ริต
2. มีวินัย
3. ใฝ่เรียนรู้

4. มุ่งม่นั ในการทำงาน

6. ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตรแ์ ละทกั ษะแห่งศตวรรษท่ี 21

รหัส ทกั ษะ กิจกรรม -
12- -

ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์

S1 การสังเกต √

S2 การวดั

S3 การใชจ้ ำนวน

S4 การจำแนกประเภท

S5 การหาความสำพนั ธร์ ะหวา่ ง

•สเปซกบั สเปซ •สเปซกับเวลา

S6 การจัดกระทำและสอื่ ความหมายข้อมลู √

S7 การพยากรณ์

S8 การลงความเหน็ จากข้อมลู √√

S9 การต้งั สมมตฐิ าน

S10 การกำหนดนิยามเชิงปฏบิ ัตกิ าร

S11 การกำหนดและควบคุมตวั แปร

S12 การทดลอง

S13 การตคี วามหมายข้อมลู และลงข้อสรปุ √√

S14 การสร้างแบบจำลอง √

ทักษะแห่งศตวรรษที่ 21

C1 การสร้างสรรค์

C2 การคดิ อย่างมวี ิจารณญาณ √

C3 การแก้ปัญหา

C4 การสือ่ สาร √√

C5 ความร่วมมอื √√

C6 การใช้เทคโนโลยสี ารสนเทศและการสื่อสาร √ √

7. ชนิ้ งาน/ภาระงาน
1. แบบบนั ทกึ กจิ กรรมที่ 2 อวยั วะในระบบย่อยอาหารมลี กั ษณะและหน้าท่อี ย่างไร
2. แบบจำลองระบบย่อยอาหาร

8. กจิ กรรมการเรียนรู้
แนวคิด/รูปแบบการสอน/วธิ กี ารสอน/เทคนิค : สบื เสาะหาความรู้ (5Es Instructional Model)

ขั้นนำ

1. ขั้นกระต้นุ ความสนใจ (Engage)
1. ครูตรวจสอบความรู้เดิมเกี่ยวกับระบบย่อยอาหาร โดยติดภาพโครงร่าง ของร่างกายมนุษย์ (ไม่

แสดงอวัยวะ) บนกระดาน และเตรียมภาพอวัยวะ ต่าง ๆ ได้แก่ ปาก จมูก หลอดอาหาร กระเพาะอาหาร
ลำไส้เล็ก ตับอ่อน ตับ ลำไส้ใหญ่ หัวใจ ปอด มาให้นักเรียนร่วมกันสังเกต จากน้ันให้ นักเรียนช่วยกันนำภาพ
อวัยวะในระบบย่อยอาหารไปติดลงบนภาพโครงร่างของร่างกายมนุษย์ในตำแหน่งต่าง ๆ ตามความเข้าใจ
จากนน้ั ให้ นักเรยี นรว่ มกันอภิปรายโดยใชค้ ำถาม ดังนี้

1) ภาพอวัยวะที่ให้สังเกต มีภาพอวัยวะใดบ้าง (นักเรียนตอบชื่อ อวัยวะตามความเข้าใจของ
ตนเอง

2) ภาพอวัยวะที่นักเรียนน้าไปติดบนบนภาพโครงร่างของร่างกายมี อะไรบ้าง แต่ละอวัยวะทำ
หน้าทอี่ ะไร (นกั เรียนตอบชื่ออวัยวะตาม ผลการติดภาพอวยั วะบนโครงรา่ งของร่างกาย และ
ตอบหน้าท่ีของ อวยั วะน้ันตามความเข้าใจของตนเอง)

2. ครเู ชือ่ มโยงความรูเ้ ดิมของนกั เรียนเข้าสู่กจิ กรรมท่ี 2 โดยใชค้ ำถามดังนี้ นกั เรยี นรหู้ รือไมว่ ่าอวัยวะ
ในระบบยอ่ ยอาหารมีอะไรบ้าง และแตล่ ะ อวัยวะทำหน้าที่อะไร นักเรียนตดิ ภาพอวัยวะในตำแหน่งท่ี
ถูกตอ้ งแล้ว หรอื ไม่

ขั้นสอน

2. ข้นั สำรวจคน้ หา (Explore)
ให้นกั เรยี นทำกจิ กรรมต่าง ๆ เพ่อื ให้เกดิ ประสบการณ์ตรง ดังนี้
1. นกั เรยี นอ่านช่ือกิจกรรม และทำเป็นคิดเป็น จากนั้นร่วมกันอภิปราย เพ่ือตรวจสอบความเข้าใจ

เกย่ี วกับจดุ ประสงค์ในการทำกิจกรรม โดยใช้คำถามดงั น้ี
1) กิจกรรมน้ี นกั เรยี นจะไดเ้ รียนเร่ืองอะไร (ลักษณะและหน้าที่ของ อวยั วะในระบบยอ่ ย
อาหาร และการดแู ลอวยั วะในระบบยอ่ ยอาหาร)
2) นกั เรยี นจะไดเ้ รียนรูเ้ รือ่ งน้ี ด้วยวธิ ีใด (การสังเกต และการรวบรวม ข้อมูล)

2. นกั เรยี นบันทึกจุดประสงคล์ งในแบบบันทกึ กจิ กรรม หน้า 19 และอา่ น สงิ่ ที่ต้องใชใ้ นการทำ
กิจกรรม

3. นกั เรยี นอ่าน ทำอยา่ งไร ตอนท่ี 1 ข้อ 1-4 แล้วรว่ มกนั อภิปรายเพื่อสรปุ ลำดบั ขนั้ ตอนการทำ
กจิ กรรมตามความเขา้ ใจของนักเรยี น

3. ขั้นอธิบายความรู้ (Explain)

1. ตัวแทนนกั เรยี น 2-3 คน นำเสนอลำดบั ขน้ั ตอนการทำกจิ กรรม ครตู รวจสอบ ความเขา้ ใจ
ของนักเรยี นโดยใชค้ ำถาม ดังน้ี

2. อาหารท่นี ำมาให้นักเรียนสังเกตคืออะไร (ข้าวสุก)
3. หลังจากสังเกตข้าวสกุ ในจานแลว้ นกั เรียนต้องทำอะไร (เคี้ยวข้าวสุก ชา้ ๆ แต่ยงั ไม่กลนื )
4. ระหว่างที่เคยี้ วข้าวสกุ นกั เรียนต้องทำอะไรบ้าง (สังเกตรสชาติ และ การทำงานของปาก ล้ิน
และฟัน)
5. นักเรยี นจะสงั เกตการทา้ งานของปาก ลิ้น และฟนั ได้อย่างไร (สงั เกต การทำงานของปากโดยดู
ปากของเพื่อน และสังเกตการณ์ทำงานของ ล้ินและฟันของตนเองโดยใช้ประสาทสัมผสั การรบั รูก้ ารทำงานของ
อวัยวะนั้น ๆ)
6. เมอ่ื เคย้ี วข้าวแล้วตอ้ งสงั เกตลกั ษณะของข้าวในปากของใคร สังเกต อยา่ งไร (สังเกตขา้ วในปาก
ของตนเอง โดยใช้กระจก)

ขน้ั สรปุ

4. ขน้ั ขยายความเข้าใจ (Elaborate)
1. ให้นกั เรียนช่วยกันคิดและอภปิ รายจากการศกึ ษาเกยี่ วกับเรอ่ื งลกั ษณะและ หนา้ ท่ีของปาก ล้ิน

ฟัน ในการย่อยอาหาร)
2. เมื่อนักเรยี นเข้าใจวิธกี ารทำกจิ กรรมในทำอยา่ งไร ข้อ 1-4 แลว้ ให้ นักเรียนสรุปลำดับขนั้ ตอน

ปฏิบตั ิ
5. ข้ันตรวจสอบผล (Evaluate)
1. นักเรยี นนำความรทู้ ่ไี ดจ้ ากการเรยี นรู้เรื่องน้ี ไปปรบั ใช้ในการดำรงชีวติ อยู่อยา่ งพอเพียงได้
2. ครแู ละนักเรยี นร่วมกนั ประเมนิ กิจกรรมในแบบบันทึกกิจกรรม เกบ็ ในแฟม้ สะสมงานนักเรียน

จากนัน้ ครูนัดหมายการเรียนในครงั้ ตอ่ ไป

9. การวัดและประเมนิ ผลการเรียนรู้
วธิ ีการวัดและประเมินผลการเรียนรู้
- สังเกต การฟงั และการตอบคำถามของเดก็ นักเรียน
- แบบสงั เกตพฤตกิ รรมการปฏบิ ัตงิ านรายบุคคล
เครอ่ื งมือการวดั และประเมินผล

- แบบสงั เกตพฤตกิ รรมการปฏิบัตงิ านรายบุคคล

การวัดผล ประเมนิ ผล วิธกี าร เครอื่ งมือ เกณฑก์ ารประเมนิ
รายการวัด
- ตรวจสมดุ ประจำตวั - สมดุ ประจำตัว - ร้อยละ 60
9.1 ประเมินระหว่าง ผ่านเกณฑ์
การจดั กิจกรรม - ตรวจสมดุ ประจำตวั หรอื - สมุดประจำตวั หรอื
การเรียนรู้ คำถามในรู้ฉันรู้อะไร คำถามในรู้ฉนั ร้อู ะไร - รอ้ ยละ 60
1) การจดั กลมุ่ - ตรวจสมุดประจำตวั หรือ - สมดุ ประจำตัว หรือใบ ผา่ นเกณฑ์
ใบงาน ใบงาน
สารอาหาร หรอื กิจกรรม - ตรวจสมุดประจำตวั - สมดุ ประจำตัว - รอ้ ยละ 60
นำสกู่ ารเรียน ผา่ นเกณฑ์
- รอ้ ยละ 60
2) ผลบันทึกการทำ ผา่ นเกณฑ์
กจิ กรรมที่ 2 - ระดบั คุณภาพ 2
ผา่ นเกณฑ์
3) กจิ กรรมพัฒนาการ - ระดับคุณภาพ 2
เรยี นรทู้ ี่ 2 ผ่านเกณฑ์

4) กจิ กรรมหนตู อบได้ - ระดับคุณภาพ 2
ผา่ นเกณฑ์
5) การนำเสนอผล - ประเมินการนำเสนอ - แบบประเมนิ การ
การทำกิจกรรม ผลการทำกิจกรรม นำเสนอผลงาน - ระดบั คุณภาพ 2
- สังเกตพฤติกรรม - แบบสงั เกตพฤตกิ รรม ผ่านเกณฑ์
6) พฤติกรรม การทำงานรายบุคคล การทำงานรายบุคคล
การทำงาน
รายบคุ คล - สงั เกตพฤติกรรม - แบบสังเกตพฤตกิ รรม
การทำงานกลุ่ม การทำงานกลุ่ม
7) พฤตกิ รรม - สงั เกตความมวี นิ ัย - แบบประเมิน
การทำงานกลมุ่ ใฝเ่ รียนรู้ และม่งุ มนั่ คณุ ลักษณะ
ในการทำงาน อนั พึงประสงค์
8) คณุ ลกั ษณะ
อันพงึ ประสงค์

10. สอ่ื และแหลง่ การเรียนรู้
1. หนงั สอื เรยี น ป.6 เลม่ 1 หนา้ 21-25
2. แบบบนั ทกึ กจิ กรรม ป.6 เลม่ 1 หนา้ 19-29
3. การ์ตูนเรอ่ื งลีมอนผจญภัย http://ipst.me/10915
4. ห้องเรียน

5. ห้องสมุด
6. อินเทอร์เนต็





แผนการจดั การเรียนรู้ที่ 11

กล่มุ สาระการเรยี นรู้วทิ ยาศาสตร์ รายวิชา วทิ ยาศาสตร์ รหสั วชิ า ว16101
ปีการศกึ ษา 2564
ช้ันประถมศึกษาปีที่ 6 ภาคเรยี นที่ 1 เวลา 1 ชวั่ โมง

หน่วยการเรียนรทู้ ่ี 1 สารอาหารและระบบย่อยอาหาร

เรื่อง กิจกรรมที่ 2 อวัยวะในระบบย่อยอาหารมีลักษณะและหน้าที่อย่างไร (ต่อ)

ครูผ้สู อน นางสาววรรณิสา บญุ ประคม

1. มาตรฐานการเรยี นร/ู้ ตัวชว้ี ดั
ว 1.2 ป.6/4 สร้างแบบจำลองระบบยอ่ ยอาหาร และบรรยายหน้าท่ีของอวยั วะในระบบย่อยอาหาร

รวมท้งั อธิบายการย่อยอาหารและการดูดซึมสารอาหาร
ว 1.2 ป.6/5 ตระหนกั ถงึ ความสำคญั ของระบบย่อยอาหาร โดยการบอกแนวทางในการดูแลรกั ษา

อวยั วะในระบบย่อยอาหารให้ทำงานเป็นปกติ

2. จุดประสงค์การเรยี นรู้
1. นักเรียนมีความรู้ความเข้าใจ สังเกต และบรรยายลักษณะและหน้าที่ของ ปาก ลิ้น ฟัน ขณะเคี้ยว

อาหาร (K)
2. นักเรียนสามารถรวบรวมข้อมูล และสร้างแบบจำลองบรรยาย ลักษณะและหน้าที่ของอวัยวะใน

ระบบยอ่ ย อาหารและการดูดซมึ สารอาหารโดยใช้เทคโนโลยที ี่เหมาะสมได(้ P)
3. นกั เรียนมเี จตคติที่ดตี ่อวทิ ยาศาสตรแ์ ละสามารถนำไปใชใ้ นชีวติ ประจำวนั ได้ (A)

3. สาระการเรยี นรู้
1. ลกั ษณะและหนา้ ท่ีของปาก ล้ิน ฟนั ขณะเคี้ยวอาหาร

4. สาระสำคญั /ความคดิ รวบยอด
ระบบย่อยอาหารประกอบด้วยอวัยวะต่างๆ ไดแ้ ก่ ปาก หลอดอาหาร กระเพาะอาหาร ลำไสเ้ ลก็ ลำไส้

ใหญ่ ทวารหนัก ตับ และตับอ่อน ซ่ึงทำหนา้ ท่รี ่วมกันในการยอ่ ยและดดู ซึมสารอาหาร เพอ่ื ส่งไปเล้ยี งส่วนตา่ งๆ
ของรา่ งกาย

5. คุณลกั ษณะอนั พ่ึงประสงค์
1. ซอ่ื สัตยส์ ุจริต
2. มวี นิ ยั
3. ใฝเ่ รียนรู้
4. มุ่งม่นั ในการทำงาน

6. ทักษะกระบวนการทางวทิ ยาศาสตร์และทกั ษะแห่งศตวรรษท่ี 21

รหสั ทักษะ กิจกรรม -
12- -

ทกั ษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์

S1 การสงั เกต √

S2 การวัด

S3 การใชจ้ ำนวน

S4 การจำแนกประเภท

S5 การหาความสำพันธ์ระหวา่ ง

•สเปซกับสเปซ •สเปซกับเวลา

S6 การจดั กระทำและส่อื ความหมายขอ้ มลู √

S7 การพยากรณ์

S8 การลงความเห็นจากข้อมลู √√

S9 การตัง้ สมมติฐาน

S10 การกำหนดนยิ ามเชิงปฏิบัติการ

S11 การกำหนดและควบคุมตวั แปร

S12 การทดลอง

S13 การตคี วามหมายข้อมูลและลงข้อสรปุ √√

S14 การสรา้ งแบบจำลอง √

ทกั ษะแห่งศตวรรษที่ 21

C1 การสร้างสรรค์

C2 การคดิ อย่างมวี จิ ารณญาณ √

C3 การแก้ปัญหา

C4 การสอื่ สาร √√

C5 ความร่วมมอื √√

C6 การใชเ้ ทคโนโลยีสารสนเทศและการส่ือสาร √ √

7. ชน้ิ งาน/ภาระงาน
1. แบบบนั ทกึ กจิ กรรมที่ 2 อวยั วะในระบบย่อยอาหารมีลักษณะและหน้าทอ่ี ย่างไร
2. ใบงาน เร่ืองการย่อยอาหาร

8. กิจกรรมการเรยี นรู้
แนวคดิ /รปู แบบการสอน/วิธกี ารสอน/เทคนคิ : สบื เสาะหาความรู้ (5Es Instructional Model)

ขน้ั นำ

1. ข้ันกระต้นุ ความสนใจ (Engage)
1. ครูตรวจสอบความรเู้ ดมิ เกย่ี วกับระบบยอ่ ยอาหาร และทบทวนกระบวนการยอ่ ยอาหาร
2. ครเู ชื่อมโยงความรูเ้ ดมิ ของนกั เรียนเขา้ สู่กจิ กรรมท่ี 2 ตอนที่ 1 โดยการปฏิบัตกิ ิจกรรม

ข้นั สอน

2. ขนั้ สำรวจค้นหา (Explore)
ใหน้ กั เรยี นทำกจิ กรรมต่าง ๆ เพือ่ ใหเ้ กดิ ประสบการณ์ตรง ดังน้ี
1. นกั เรยี นแบง่ กลุ่มกลุม่ ละ 5-6 คน นักเรียนเข้าใจวิธกี ารทำกิจกรรมในทำอยา่ งไร ข้อ 1-4 แล้ว

ให้ นกั เรียนเรม่ิ ปฏิบตั ิตามข้ันตอน
2. นักเรยี นบันทกึ ผลการปฏิบัตกิ ิจกรรม ลงในแบบบันทึกกจิ กรรม
3. ครสู ังเกตพฤตกิ รรมการปฏิบัติงานรายบคุ คล

3. ขั้นอธิบายความรู้ (Explain)
1. หลังจากทำกจิ กรรมแล้ว นกั เรยี นร่วมกนั อภิปรายผลการทำกิจกรรม ตัวแทนนกั เรียน 2-3

คน นำเสนอลำดบั ขน้ั ตอนการทำกิจกรรม ครูตรวจสอบความเขา้ ใจของนักเรียนโดยใชค้ ำถาม ดังน้ี
2. ขา้ วสกุ ก่อนเค้ียวและหลังเคยี้ วมีลกั ษณะเหมือนหรือแตกต่างกนั อยา่ งไร (มีลักษณะแตกต่าง

กนั คอื ก่อนเคย้ี ว ขา้ วจะมีรปู รา่ งเป็น เม็ดเรยี ว สขี าว มีกลิ่น หลังเคี้ยวจะมีลักษณะเป็นกอ้ นเหลว สีขาว มี
รสชาต)ิ

3. เพราะเหตุใด ขา้ วสุกจงึ มีลักษณะเปล่ียนแปลงไปจากเดิม (ขา้ วสกุ เปลี่ยนแปลงไปจากเดมิ
เพราะการเคยี้ ว)

4. ขณะเคยี้ วขา้ ว ปาก ลิ้น ฟัน ทำงานอยา่ งไร (ปากเปน็ ช่องปดิ เปดิ ได้ ขณะเคี้ยวปากจะปิดและ
ขยับไปมา ขณะเคย้ี วมนี ้ำลายออกมา ฟนั จะทำหน้าท่บี ด ตัดข้าว ล้ินจะขยับและคลุกเคล้าขา้ วเขา้ กบั น้ำลาย
และขา้ วจะเคลอ่ื นท่อี ยู่ในปาก)

5. ปาก ลิ้น ฟนั มหี น้าท่ีอย่างไรในการย่อยอาหาร (ปาก ล้ิน ฟัน ทำหนา้ ที่รว่ มกนั ในการทำให้
อาหารมขี นาดเลก็ ลง น่มุ และเหลวข้ึน)

6. ขณะกลืนข้าว คอมกี ารเคลื่อนท่ีอย่างไร และนา่ จะมีผลอย่างไรต่อ อาหาร (คอดา้ นหน้า
เคลื่อนท่ีขนึ้ และลง นา่ จะทำให้อาหารเคล่ือนท่ี จากปากลงไปทางคอ)

ขัน้ สรปุ

4. ขน้ั ขยายความเข้าใจ (Elaborate)
1. ให้นักเรียนชว่ ยกนั คิดและอภปิ รายจากการศกึ ษาเกีย่ วกับเรือ่ งลักษณะและ หนา้ ที่ของปาก ลิ้น

ฟนั ในการย่อยอาหาร)
2. เมอื่ นักเรียนเข้าใจอธบิ ายเพิ่มเตมิ เก่ียวกับหนา้ ท่ีของอวัยวะต่างๆในการย่อยอาหาร

5. ขั้นตรวจสอบผล (Evaluate)
1. นักเรียนนำความรู้ที่ได้จากการเรยี นรูเ้ ร่ืองนี้ ไปปรบั ใช้ในการดำรงชีวิตอยู่อยา่ งพอเพยี งได้
2. ครูและนักเรยี นร่วมกนั ประเมินกิจกรรมในแบบบันทึกกิจกรรม เก็บในแฟม้ สะสมงานนกั เรยี น

จากน้ันครนู ดั หมายการเรียนในครงั้ ต่อไป

9. การวัดและประเมนิ ผลการเรียนรู้
วิธกี ารวัดและประเมินผลการเรยี นรู้
- สงั เกต การฟงั และการตอบคำถามของเด็กนักเรยี น
- แบบสังเกตพฤตกิ รรมการปฏบิ ตั งิ านรายบุคคล
เครอื่ งมือการวัดและประเมนิ ผล
- แบบสงั เกตพฤติกรรมการปฏบิ ตั งิ านรายบคุ คล

การวัดผล ประเมินผล วิธกี าร เคร่อื งมอื เกณฑ์การประเมนิ
รายการวัด
- ตรวจสมดุ ประจำตวั - สมุดประจำตวั - รอ้ ยละ 60
9.1 ประเมนิ ระหวา่ ง ผ่านเกณฑ์
การจดั กิจกรรม - ตรวจสมุดประจำตวั หรือ - สมุดประจำตวั หรอื
การเรยี นรู้ คำถามในรู้ฉนั รู้อะไร คำถามในรู้ฉันรอู้ ะไร - ร้อยละ 60
1) การจดั กล่มุ - ตรวจสมดุ ประจำตัว หรอื - สมุดประจำตัว หรือใบ ผ่านเกณฑ์
ใบงาน ใบงาน
สารอาหาร หรอื กจิ กรรม - ตรวจสมดุ ประจำตัว - สมุดประจำตวั - ร้อยละ 60
นำสู่การเรียน ผา่ นเกณฑ์
- รอ้ ยละ 60
2) ผลบันทึกการทำ ผ่านเกณฑ์
กิจกรรมที่ 2 - ระดบั คณุ ภาพ 2
ผ่านเกณฑ์
3) กจิ กรรมพฒั นาการ - ระดับคณุ ภาพ 2
เรยี นรทู้ ี่ 2 ผ่านเกณฑ์

4) กจิ กรรมหนตู อบได้ - ระดบั คณุ ภาพ 2
ผา่ นเกณฑ์
5) การนำเสนอผล - ประเมนิ การนำเสนอ - แบบประเมินการ
การทำกิจกรรม ผลการทำกจิ กรรม นำเสนอผลงาน - ระดบั คุณภาพ 2
- สงั เกตพฤติกรรม - แบบสงั เกตพฤตกิ รรม ผา่ นเกณฑ์
6) พฤติกรรม การทำงานรายบุคคล การทำงานรายบุคคล
การทำงาน
รายบุคคล - สังเกตพฤติกรรม - แบบสังเกตพฤตกิ รรม
การทำงานกลุ่ม การทำงานกลุ่ม
7) พฤติกรรม - สงั เกตความมีวนิ ยั - แบบประเมิน
การทำงานกล่มุ ใฝ่เรยี นรู้ และมงุ่ มนั่ คณุ ลักษณะ
ในการทำงาน อนั พงึ ประสงค์
8) คณุ ลกั ษณะ
อันพึงประสงค์

10. ส่ือและแหลง่ การเรียนรู้
1. หนังสือเรยี น ป.6 เลม่ 1 หนา้ 21-25
2. แบบบนั ทึกกจิ กรรม ป.6 เลม่ 1 หนา้ 19-29
3. การ์ตนู เรื่องลมี อนผจญภยั http://ipst.me/10915
4. หอ้ งเรยี น
5. หอ้ งสมุด
6. อินเทอร์เน็ต





แผนการจดั การเรียนรู้ที่ 12

กล่มุ สาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ รายวิชา วทิ ยาศาสตร์ รหสั วชิ า ว16101
ปีการศึกษา 2564
ช้นั ประถมศึกษาปที ี่ 6 ภาคเรยี นท่ี 1 เวลา 1 ชวั่ โมง

หนว่ ยการเรยี นรู้ท่ี 1 สารอาหารและระบบย่อยอาหาร

เรื่อง กิจกรรมท่ี 2 อวยั วะในระบบย่อยอาหารมลี ักษณะและหนา้ ทีอ่ ย่างไร (ต่อ)

ครูผสู้ อน นางสาววรรณสิ า บญุ ประคม

1. มาตรฐานการเรยี นร/ู้ ตวั ชวี้ ัด
ว 1.2 ป.6/4 สรา้ งแบบจำลองระบบย่อยอาหาร และบรรยายหน้าที่ของอวยั วะในระบบย่อยอาหาร

รวมท้ังอธบิ ายการย่อยอาหารและการดดู ซมึ สารอาหาร
ว 1.2 ป.6/5 ตระหนกั ถงึ ความสำคญั ของระบบย่อยอาหาร โดยการบอกแนวทางในการดแู ลรักษา

อวัยวะในระบบยอ่ ยอาหารให้ทำงานเป็นปกติ

2. จดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้
1. นักเรียนมีความรู้ความเข้าใจ สังเกต และบรรยายลักษณะและหน้าที่ของ ปาก ลิ้น ฟัน ขณะเคี้ยว

อาหาร (K)
2. นักเรียนสามารถรวบรวมข้อมูล และสร้างแบบจำลองบรรยาย ลักษณะและหน้าที่ของอวัยวะใน

ระบบย่อย อาหารและการดูดซึมสารอาหารโดยใช้เทคโนโลยที ี่เหมาะสมได้(P)
3. นักเรียนมีเจตคติทดี่ ีตอ่ วทิ ยาศาสตรแ์ ละสามารถนำไปใช้ในชีวิตประจำวันได้ (A)

3. สาระการเรยี นรู้
1. ลกั ษณะและหน้าที่ของปาก ล้ิน ฟัน ขณะเคี้ยวอาหาร

4. สาระสำคญั /ความคดิ รวบยอด
ระบบยอ่ ยอาหารประกอบด้วยอวยั วะต่างๆ ไดแ้ ก่ ปาก หลอดอาหาร กระเพาะอาหาร ลำไส้เลก็ ลำไส้

ใหญ่ ทวารหนัก ตับ และตับอ่อน ซึง่ ทำหน้าทรี่ ่วมกันในการยอ่ ยและดูดซมึ สารอาหาร เพอ่ื ส่งไปเลีย้ งสว่ นต่างๆ
ของร่างกาย

5. คุณลักษณะอันพึง่ ประสงค์

1. ซอ่ื สัตย์สจุ ริต
2. มวี นิ ยั
3. ใฝ่เรยี นรู้
4. ม่งุ มนั่ ในการทำงาน

6. ทักษะกระบวนการทางวทิ ยาศาสตร์และทกั ษะแห่งศตวรรษท่ี 21

รหัส ทักษะ กิจกรรม -
12- -

ทกั ษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์

S1 การสงั เกต √

S2 การวัด

S3 การใช้จำนวน

S4 การจำแนกประเภท

S5 การหาความสำพันธ์ระหวา่ ง

•สเปซกับสเปซ •สเปซกับเวลา

S6 การจัดกระทำและสื่อความหมายข้อมูล √

S7 การพยากรณ์

S8 การลงความเหน็ จากข้อมูล √√

S9 การตัง้ สมมตฐิ าน

S10 การกำหนดนยิ ามเชงิ ปฏิบตั ิการ

S11 การกำหนดและควบคุมตวั แปร

S12 การทดลอง

S13 การตคี วามหมายข้อมลู และลงข้อสรปุ √√

S14 การสรา้ งแบบจำลอง √

ทักษะแห่งศตวรรษที่ 21

C1 การสรา้ งสรรค์

C2 การคดิ อยา่ งมวี จิ ารณญาณ √

C3 การแก้ปัญหา

C4 การสื่อสาร √√

C5 ความรว่ มมือ √√

C6 การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศและการส่ือสาร √ √

7. ช้ินงาน/ภาระงาน
1. แบบบนั ทกึ กิจกรรมที่ 2 อวัยวะในระบบย่อยอาหารมีลกั ษณะและหน้าที่อย่างไร
2. ใบงาน เร่ือง หนา้ ท่ีของอวัยวะในการบดเคี้ยวอาหาร

8. กจิ กรรมการเรียนรู้
แนวคดิ /รูปแบบการสอน/วิธกี ารสอน/เทคนคิ : สบื เสาะหาความรู้ (5Es Instructional Model)

ขน้ั นำ

1. ขั้นกระตุ้นความสนใจ (Engage)
1. ครตู รวจสอบความรเู้ ดิมเก่ยี วกับระบบย่อยอาหาร และทบทวนกระบวนการยอ่ ยอาหาร
2. ครูเชื่อมโยงไปสู่การทำกิจกรรม ตอนที่ 1 ข้อ 5-6 โดยใช้คำถามว่า รู้หรือไม่ว่าอาหารจากปากจะ
เคล่ือนท่ไี ปยังที่ใด โดยวิธกี ารใด

ขั้นสอน

2. ขั้นสำรวจคน้ หา (Explore)
ใหน้ ักเรียนทำกิจกรรมต่าง ๆ เพื่อใหเ้ กิดประสบการณ์ตรง ดงั นี้
1. นักเรยี นแบ่งกลมุ่ กล่มุ ละ 5-6 คน ครใู ห้นกั เรียนอ่านทำอย่างไร ตอนที่ 1 ข้อที่ 5-6 แล้วรว่ มกัน

อภปิ ราย เพ่อื สรุปลำดับขน้ั ตอนการทำกจิ กรรมตามความเขา้ ใจของนกั เรยี น ครูตรวจสอบความเข้าใจของ
นักเรียนโดยใช้ค้าถามดังต่อไปนี้

1) นกั เรียนตอ้ งสบื ค้นข้อมูลเกี่ยวกับเรอ่ื งอะไร (ลักษณะและหนา้ ที่ของ อวัยวะในระบบย่อย
อาหาร)

2) นักเรยี นสามารถสบื ค้นข้อมูลจากแหล่งข้อมลู ใดบ้าง (อ่านการต์ ูน เรื่อง ลีมอนผจญภยั
หรอื สบื คน้ จากหนังสือ เว็บไซต์ทนี่ ่าเชอ่ื ถือ หรอื ส่อื การสอนต่าง ๆ)

3) เมอื่ สืบคน้ ขอ้ มูลแลว้ นกั เรียนตอ้ งทำส่งิ ใด (อภิปราย ระบุชอื่ ของ อวยั วะ และสร้าง
แบบจำลองที่อธบิ ายลกั ษณะและหน้าที่ของอวยั วะ ในระบบย่อยอาหาร)

4)
2. เมือ่ นักเรยี นเข้าใจวธิ ีการทำกิจกรรมในทำอย่างไร ข้อ 5-6 แล้ว ให้ นกั เรยี นเรม่ิ ปฏบิ ตั ติ าม
ขนั้ ตอน

3. ครสู ังเกตพฤตกิ รรมการปฏบิ ัตงิ านรายบุคคล

3. ขน้ั อธบิ ายความรู้ (Explain)
1. หลังจากทำกจิ กรรมแล้ว นกั เรียนรว่ มกันอภปิ รายผลการทำกิจกรรม โดยอาจนำภาพโครงร่าง

ของร่างกายที่ตดิ อวัยวะในระบบย่อยอาหาร ถกู ต้อง หรือใช้แบบจำลองรา่ งกายประกอบการอภปิ ราย ตาม
แนวคกถามดังน้ี

2. จากการสืบคน้ ข้อมูล และการสร้างแบบจำลอง พบวา่ ระบบย่อย อาหารประกอบดว้ ยอวัยวะ
ใดบา้ ง (ระบบยอ่ ยอาหารประกอบดว้ ย ปาก หลอดอาหาร กระเพาะอาหาร ลำไสเ้ ล็ก ตับ ตบั ออ่ น ลำไสใ้ หญ่
และทวารหนกั )

3. นกั เรยี นสรา้ งแบบจำลองในรปู แบบใดบา้ ง (นักเรยี นตอบรูปแบบ ของแบบจำลองที่กล่มุ ของ
ตนสร้างซ่ึงอาจเปน็ แผนภาพ การแสดง บทบาทสมมติ แอนเิ มชนั stop motion)

4. ในปากมีการย่อยอาหารหรอื ไม่ อยา่ งไร (ในปากมีการย่อยอาหาร โดยในปากมลี ิ้นและฟันท่ีทำ
หน้าที่ร่วมกนั ตดั บด และคลุกเคลา้ อาหารกบั น้ำลายซึ่งมเี อนไซมย์ อ่ ยสารอาหารประเภทคาร์โบไฮเดรต ที่อยู่
ในข้าวเหนียวใหม้ ขี นาดเล็กลง)

5. ในลำคอมีอวยั วะอะไรทีเ่ กี่ยวข้องกบั ระบบย่อยอาหาร และมีหนา้ ท่ี อย่างไร (ในคอมหี ลอด
อาหาร ทำหน้าที่บบี ตวั ให้ก้อนอาหาร เคลือ่ นที่ลงสกู่ ระเพาะอาหาร)

6. กระเพาะอาหารมลี ักษณะอยา่ งไร และมีการยอ่ ยอาหารหรือไม่ อย่างไร (กระเพาะอาหารมี
ลักษณะเป็นถุง ผนังด้านในมีลกั ษณะเปน็ คลน่ื กระเพาะอาหารจะหล่ังกรดเกลอื และสร้างเอ็นไซม์ สำหรับ
ยอ่ ยโปรตีน)

7. ครเู ชอ่ื มโยงข้อมลู ทไ่ี ด้จากการทำกิจกรรมตอนท่ี 1 ไปสกู่ ารทำกิจกรรม ตอนที่ 2 โดยใช้คำถาม
วา่ เรารู้มาแลว้ วา่ อวยั วะในระบบย่อยอาหาร สำคัญต่อรา่ งกาย ร้หู รอื ไมว่ า่ เรามีวิธีดูแลอวยั วะเหล่าน้ี อยา่ งไร

8. เม่อื นกั เรยี นเข้าใจวธิ กี ารทำกิจกรรมในทำอย่างไร ตอนท่ี 2 แล้ว ให้ นกั เรยี นเรม่ิ ปฏบิ ตั ิตาม
ขนั้ ตอน

ข้นั สรุป

4. ขน้ั ขยายความเข้าใจ (Elaborate)
1. หลังจากทำกิจกรรมแล้ว นักเรียนรว่ มกันอภปิ รายผลการทำกิจกรรม ตามแนวคำถามดังน้ี
2. นกั เรียนมีวธิ กี ารปอ้ งกันเพอ่ื ไมใ่ ห้เป็นโรคหรือมีอาการน้ันซำ้ อกี อย่างไร (นักเรยี นตอบตาม

ประสบการณ์ของตนเอง เช่น รับประทานอาหารทป่ี รุงสุก สะอาด รบั ประทานในปริมาณที่ เหมาะสม
รับประทานอาหารตรงเวลา เคี้ยวอาหารให้ละเอยี ด)

3. โรคหรอื อาการที่เกี่ยวข้องกบั ระบบย่อยอาหารมีอะไรบ้าง (โรคหรือ อาการท่ีเกยี่ วข้องกบั
ระบบย่อยอาหาร มีหลายโรค เชน่ กรดไหล ยอ้ น กระเพาะอาหารอักเสบ เลอื ดออกในทางเดนิ อาหาร มะเรง็
ลำไส้ใหญ่ ตบั แข็ง ตับอ่อนอักเสบ ถุงน้ำดีอักเสบ นว่ิ ในถงุ น้ำดี รดิ สีดวงทวาร อาการปวดท้อง ท้องอดื
ท้องเสยี ท้องผกู )

3. นกั เรยี นมวี ิธีปอ้ งกนั และดูแลรกั ษาอวยั วะในระบบย่อยอาหารให้ ทำงานเป็นปกติอย่างไร
(นักเรียนตอบวธิ กี ารปอ้ งกันและดูแลรักษา อวยั วะโดยอา้ งองิ จากโรคหรืออาการที่ระบุไว้ เชน่ ภาวะ กรดไหล
ย้อน มวี ธิ ปี ้องกนั โดยไมค่ วรนอนทันทหี ลังรบั ประทาน อาหาร โรคกระเพาะอาหารอกั เสบ ควรหลีกเล่ียง
อาหารทีม่ รี สจดั แอลกอฮอล์ ลดความเครียด อาการท้องอืด ควรรบั ประทานผักและ ผลไมเ้ พม่ิ และต้องล้างให้
สะอาด เคยี้ วอาหารใหล้ ะเอยี ด)

5. ขัน้ ตรวจสอบผล (Evaluate)
1. นักเรียนนำความรู้ท่ไี ด้จากการเรียนรู้เรื่องน้ี ไปปรับใช้ในการดำรงชวี ิตอยู่อย่างพอเพยี งได้
2. ครูเปดิ โอกาสให้ซักถามในสิง่ ทีอ่ ยากรู้เพมิ่ เติมเกีย่ วกบั ลักษณะและ หนา้ ท่ีของอวัยวะในระบบ

ยอ่ ยอาหาร รวมทั้งการดูแลรกั ษาอวยั วะ จากน้ันร่วมกันอภิปรายและลงข้อสรปุ วา่ อวยั วะในระบบยอ่ ยอาหาร
ประกอบดว้ ย ปาก หลอดอาหาร กระเพาะอาหาร ลำไสเ้ ล็ก ตับอ่อน ตับ ลำไส้ใหญ่ และทวารหนกั แตล่ ะ
อวยั วะมลี ักษณะและหนา้ ที่ แตกต่างกนั แต่ท้างานร่วมกนั ในการย่อยและดดู ซึมสารอาหาร ระบบ ย่อยอาหาร
มีความสำคญั มากเพราะเปน็ ระบบทท่ี ำใหร้ ่างกายไดร้ ับ สารอาหารทเ่ี ปน็ ประโยชน์ ดงั นั้นนกั เรียนจึงควรมี
พฤติกรรมการรับประทานอาหารทถี่ ูกต้องเพื่อใหอ้ วยั วะในระบบยอ่ ยอาหารไดท้ ำงาน เป็นปกติ ไม่เปน็ โรคหรือ
มีอาการทีเ่ ก่ยี วข้องกับระบบย่อยอาหาร (S13)

3. นักเรียนอ่าน ส่ิงที่ไดเ้ รยี นรู้ และเปรียบเทยี บกบั ข้อสรุปของตนเอง
4. นักเรียนร่วมกันอ่านรู้อะไรในเรอ่ื งน้ี ในหนังสือเรียน หนา้ 26 ครนู ำอภิปรายเพ่ือนำไปสขู่ อ้ สรุป
เกย่ี วกับสง่ิ ท่ีได้เรยี นรูใ้ นเรื่องน้ี จากนน้ั ครู กระตุ้นให้นกั เรียนตอบคำถามในชว่ งท้ายของเน้ือเรือ่ งวา่ สง่ิ เจือปน
ท่ี อยูใ่ นอาหารอาจมอี ันตรายต่อสขุ ภาพ ดังน้ันก่อนนำอาหารมา รบั ประทานจึงต้องมกี ารแยกสง่ิ เจือปน
เหล่าน้ันออกจากอาหาร นักเรยี นคิดว่าการแยกสงิ่ ต่าง ๆ ทำไดอ้ ย่างไร ใหน้ ักเรยี นรว่ มกันอภิปรายเพื่อหาแนว
ทางการตอบคำถาม ซึ่งครูควรเน้นให้นักเรียนตอบคำถามพรอ้ มอธบิ ายเหตผุ ลประกอบ และนักเรียนจะได้ไป
ร่วมกนั หาคำตอบจากการเรยี นหน่วยท่ี 2 การแยกสารเน้ือผสม

9. การวดั และประเมินผลการเรยี นรู้
วิธีการวดั และประเมนิ ผลการเรียนรู้
- สงั เกต การฟัง และการตอบคำถามของเดก็ นักเรียน
- แบบสังเกตพฤติกรรมการปฏิบตั ิงานรายบุคคล
เคร่อื งมือการวัดและประเมินผล
- แบบสังเกตพฤตกิ รรมการปฏิบตั งิ านรายบคุ คล

การวัดผล ประเมินผล วธิ กี าร เครอ่ื งมอื เกณฑก์ ารประเมนิ
รายการวดั

9.1 ประเมนิ ระหวา่ งการ - ตรวจสมดุ ประจำตวั - สมดุ ประจำตัว - ร้อยละ 60
จัดกิจกรรมการเรยี นรู้ ผา่ นเกณฑ์
1) การจดั กลุ่มสารอาหาร
หรือกจิ กรรมนำสูก่ ารเรียน - ร้อยละ 60
ผา่ นเกณฑ์
2) ผลบนั ทกึ การทำ - ตรวจสมดุ ประจำตวั หรือ - สมุดประจำตวั หรอื
กจิ กรรมท่ี 2 คำถามในรู้ฉันรู้อะไร คำถามในรู้ฉนั รอู้ ะไร - ร้อยละ 60
- ตรวจสมุดประจำตวั หรือ - สมดุ ประจำตวั หรือใบ ผ่านเกณฑ์
3) กจิ กรรมพัฒนาการ ใบงาน ใบงาน - รอ้ ยละ 60
เรยี นรู้ท่ี 2 - ตรวจสมุดประจำตัว - สมุดประจำตวั ผ่านเกณฑ์
- ระดบั คุณภาพ 2
4) กิจกรรมหนตู อบได้ ผา่ นเกณฑ์
- ระดับคุณภาพ 2
5) การนำเสนอผล - ประเมนิ การนำเสนอ - แบบประเมนิ การ ผา่ นเกณฑ์
การทำกจิ กรรม ผลการทำกจิ กรรม นำเสนอผลงาน
- สงั เกตพฤติกรรม - แบบสังเกตพฤติกรรม - ระดับคณุ ภาพ 2
6) พฤตกิ รรม การทำงานรายบุคคล การทำงานรายบุคคล ผ่านเกณฑ์
การทำงาน
รายบุคคล - สงั เกตพฤติกรรม - แบบสงั เกตพฤติกรรม - ระดบั คณุ ภาพ 2
การทำงานกลุ่ม การทำงานกลุ่ม ผา่ นเกณฑ์
7) พฤติกรรม - สังเกตความมีวินยั - แบบประเมนิ
การทำงานกลุ่ม ใฝ่เรยี นรู้ และมุง่ ม่ัน คณุ ลกั ษณะ
ในการทำงาน อันพึงประสงค์
8) คณุ ลกั ษณะ
อนั พึงประสงค์

10. ส่อื และแหลง่ การเรยี นรู้
1. หนงั สอื เรยี น ป.6 เล่ม 1 หนา้ 21-25
2. แบบบนั ทกึ กจิ กรรม ป.6 เลม่ 1 หน้า 19-29
3. การ์ตนู เรือ่ งลมี อนผจญภยั http://ipst.me/10915
4. หอ้ งเรยี น
5. หอ้ งสมดุ
6. อนิ เทอรเ์ น็ต