แนวทางการจัดเก็บข้อมูลผู้ประสบปัญหาทางส

คำนำ

การถอดบทเรียนเป็นรูปแบบหนึ่งของการจัดการความรู้ (Knowledge Management : KM) โดย
เริ่มต้นจากการเลือกประเด็นที่น่าสนใจ และมีการเก็บรวบรวมข้อมูลจากพื้นที่ ผู้รู้ และผู้ที่เกี่ยวข้อง เพื่อให้ได้
องค์ความรู้ที่สามารถถ่ายทอด เผยแพร่ประชาสัมพันธ์ และใช้เป็นต้นแบบ/ตัวอย่างในการดำเนินงานสำหรับ
พื้นที่อื่นๆ เป็นองค์ความรู้จากการศึกษาของหน่วยงานที่สามารถให้บริการข้อมูลความรู้สำหรับผู้ที่สนใจได้ ซ่ึง
การดำเนินงานดังกล่าวเป็นหนึ่งในภารกิจทีส่ ำคัญสำหรับหน่วยงานที่มีบทบาทหนา้ ที่ในการสร้างสรรค์ผลงาน
ทางวิชาการ เพื่อนำไปสู่การกำหนดแนวทางในการพฒั นาสังคม

สำนักงานส่งเสริมและสนับสนุนวิชาการ 11 สงขลา ซึ่งเป็นหน่วยงานทางด้านวิชาการ ภายใต้สังกดั
ของกระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ มีการดำเนินโครงการศูนย์บริการทางวชิ าการพัฒนา
สังคมและจดั สวสั ดิการสงั คม โดยการจัดการความรู้ (Knowledge Management : KM) เปน็ หน่งึ ในกิจกรรม
สำคัญของหน่วยงาน และในปีงบประมาณ ๒๕๖๓ มีการพิจารณาคัดเลือกองค์การบริหารส่วนตำบลทับช้าง
อำเภอนาทวี จังหวัดสงขลา ในการถอดบทเรียนการทำงานในด้านการนำเทคโนโลยีมาใช้ประโยชน์ในการ
รวบรวมและจดั การขอ้ มลู อย่างเปน็ ระบบจะทำใหท้ ราบถึงประสิทธิภาพในการทำงานของระบบแอพพลิเคช่ันท่ี
เอือ้ ต่อการชว่ ยเหลอื ผูป้ ระสบปัญหาทางสงั คมใหม้ ีคณุ ภาพชีวติ ทด่ี ีข้นึ ภายใตส้ ถานการณ์ที่เปล่ียนแปลงไปอย่าง
รวดเร็วในปัจจุบัน เป็นแนวทางการเก็บรวบรวมข้อมูลผู้ประสบปัญหาทางสังคม โดยใช้แอพพลิเคชั่น
iMed@home ในการรวบรวมฐานข้อมลู ทีจ่ ะนำไปสกู่ ารชว่ ยเหลอื กลุ่มเป้าหมายใหม้ คี ณุ ภาพชีวิตที่ดีข้นึ

สำนักงานสง่ เสรมิ และสนบั สนุนวชิ าการ 11 สงขลา
กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมัน่ คงของมนุษย์

กนั ยายน 2563

สารบัญ 1
คำนำ 2
บทนำ 3
จุดเริม่ ตน้ การจัดเกบ็ ข้อมูลผา่ น แอพพลเิ คช่ัน iMed@home 4
การลงพน้ื ทีจ่ ัดเก็บขอ้ มลู 6
การบูรณาการร่วมกนั ของหน่วยงาน 7
การได้รบั การช่วยเหลือจากการส่งตอ่ ข้อมูล

บทนำ

ชมุ ชนแต่ละแห่งจะมีการรวมตัวของหลายครอบครัวที่อาศัยอยู่ร่วมกัน และมกี ลุ่มเป้าหมายหลากหลาย
กลุ่ม ซึ่งประกอบด้วย เด็ก เยาวชน วัยแรงงาน ผู้สูงอายุ รวมทั้งผู้ที่มีความเปราะบางทางสังคม เช่น คนพิการ
คนด้อยโอกาส คนยากลำบาก เป็นต้น แต่ละกลุม่ จะมสี ถานการณ์ปัญหาที่แตกต่างกนั ออกไปโดยเฉพาะภายใต้
สถานการณ์ทางสังคมที่มีการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วในปัจจุบัน คนที่รู้เท่าทันสถานการณ์สามารถที่จะ
ปรับตัวให้เข้ากับความเปลี่ยนแปลงได้ ส่วนคนที่ไม่สามารถปรับตัวได้จะตกอยู่ในสภาวะ “ขาดภูมิคุ้มกันทาง
สังคม” กลุ่มเป้าหมายโดยทั่วไปมีโอกาสที่จะประสบปัญหาดังกล่าว แต่กลุ่มที่จะประสบปัญหาอย่างมาก
เนื่องจากไม่สามารถช่วยเหลือตัวเองได้คือกลุ่มผู้เปราะบางทางสังคมซึ่งพบในทุกกลุ่มวัย สถานการณ์ปัญหาที่
เกิดขึ้นกับกลุ่มเป้าหมายที่เปราะบางนั้นนับว่าเป็นจุดเริ่มต้นของการจัดทำฐานข้อมูล iMed@home:
แอพพลิเคช่ันเพอื่ การดแู ลคนยากลำบาก

Application : iMed@home เป็นการริเริ่มโดยความร่วมมือของมูลนิธิชุมชนสงขลา/ศูนย์
ประสานงานพหุภาคีพัฒนาจังหวัดสงขลา (ศปจ.) และโปรแกรมเมอร์อิสระ คุณภานุมาศ นนทพันธุ์ มี
วัตถุประสงค์เพื่อใช้สำหรับการพัฒนาระบบข้อมูลกลางระดับจังหวัดในการเชื่อมโยงเครือข่ายภาครัฐ ท้องถิ่น
ภาควิชาการ ภาคเอกชน ประชาสังคม ชุมชน ในการหนุนเสริมการทำงานด้านการดูแลประชาชนคน
ยากลำบากและผ้เู ปราะบางทางสังคม โดยพ้ืนท่ใี นการดำเนนิ การคอื ตำบลทับช้าง อำเภอนาทวี จังหวดั สงขลา

ระบบข้อมูลกลางที่จัดทำขึ้นมีการจัดเก็บข้อมูลอย่างเป็นขั้นตอนและกระบวนการ เริ่มต้นตั้งแต่การ
เก็บรวบรวมข้อมูล บันทึกภาพ การเยี่ยมบ้าน การประเมินผลและรายงานผล ระบบฐานข้อมูลดังกล่าว
ประกอบด้วยข้อมลู หลัก 3 สว่ น ได้แก่ ฐานข้อมลู คนยากลำบาก การวิเคราะห์ผล และระบบการเยยี่ มบา้ น การ
ใช้งานระบบ หากเป็นสมาชกิ ทวั่ ไปจะสามารถเข้าถงึ เฉพาะขอ้ มูลแสดงผลในลักษณะของภาพรวมเชิงสถิติในแต่
ละด้านตามประเด็นคำถามในแบบสำรวจ ส่วนคณะทำงานของแต่ละหน่วยงานหากได้รับการอนุมัติสิทธิ
สามารถจะบันทึก แก้ไข และเข้าถึงขอ้ มลู ระดับตัวบุคคลในขอบเขตระดับพน้ื ท่ีตา่ งๆ ตามท่คี ณะทำงานกำหนด

หน่ึงในกระบวนการสำคญั ในการไดม้ าซ่งึ ขอ้ มลู หลักจาก 3 ส่วนทกี่ ล่าวไปขา้ งต้น คอื ระบบการเย่ียม
บ้านของกลุ่มจิตอาสา อสม. อพม.ฯลฯ ซึ่งเป็นกลไกสำคัญในการเข้าถึงกลุ่มเป้าหมายเพื่อให้ได้ข้อมูลที่เป็น
ปจั จุบนั ในการนำเข้าสรู่ ะบบ ทำให้เขา้ ใจถึงสภาพความเป็นอยู่และความต้องการการชว่ ยเหลือเพ่ิมเติม รวมทั้ง
ตดิ ตามผลการช่วยเหลอื กล่มุ เปา้ หมายรายบคุ คล

การถอดบทเรยี นการทำงานในด้านการนำเทคโนโลยมี าใช้ประโยชน์ในการรวบรวมและจัดการข้อมูล
อย่างเป็นระบบจะทำให้ทราบถึงประสิทธิภาพในการทำงานของระบบแอพพลิเคช่ันท่ีเอ้ือต่อการช่วยเหลือผู้
ประสบปญั หาทางสังคมใหม้ คี ณุ ภาพชีวิตทดี่ ขี ้นึ ภายใต้สถานการณ์ทเ่ี ปลยี่ นแปลงไปอย่างรวดเรว็ ในปัจจบุ นั

2

บริบทพื้นท่ี

พื้นท่ีทับช้างเป็นตำบลเล็กๆ ตั้งอยู่ในบริเวณต้นน้ำของอำเภอนาทวี ประชากรอยู่กันอย่างสงบสุข ใช้
ชีวิตเรียบง่าย ช่วยเหลือเกื้อกูลกันด้วยดี มีศูนย์เศรษฐกิจพอเพียง มีวัดเป็นที่พึ่ง ทว่าก็ยังประสบปัญหาทาง
สังคมไม่ต่างจากพืน้ ที่อื่น โดยปัญหาสำคัญคือปัญหายาเสพติด และมีกลุ่มเปราะบางจำนวนหนึ่งที่ต้องการการ
ดูแล เช่น ครอบครัวที่มีลูกมาก พ่อแม่หย่าร้าง ต่างคนต่างอยู่ เด็กพิการ ผู้สูงวัยที่ติดเตียงมีภาวะความเครียด
เด็กตั้งครรภ์ก่อนวัยอันควร อย่างไรก็ตามในชุมชนก็มีจิตอาสาจำนวนมากที่พร้อมจะดูแลสมาชิกในชุมชน
เดียวกัน เช่น ทั้งอสม. ชมรมผู้สูงอายุ เป็นต้น รวมทั้งมีศูนย์ฟื้นฟูสมรรถภาพทางการแพทย์ในชุมชนที่ร่วมกัน
จัดตั้งขึ้นระหว่างโรงพยาบาลสมเด็จพระบรมราชินีนาถ ณ อำเภอนาทวี (รพ.สมเด็จฯ) ร่วมกับอบต.ทับช้าง
ต่อมาได้เปลี่ยนเป็นศูนย์สร้างสุขชุมชนกองทุนฟื้นฟูสมรรถภาพที่จำเป็นต่อสุขภาพจังหวัดสงขลา ซึ่งเป็น
กองทนุ ฯ จากความร่วมมอื ระหวา่ ง อบจ.และ สปสช. จากนั้นมีการนำแนวทางการดำเนนิ งานดังกล่าวไปใช้เป็น
ต้นแบบในการขยายผลในอีกหลายอำเภอ ศูนย์ฟื้นฟูสมรรถภาพฯ ทำหน้าที่ให้บริการฟื้นฟูร่างกายให้กับคน
พกิ าร ผสู้ งู อายุติดบ้านตดิ เตยี ง ผปู้ ว่ ยท่ีรอการฟ้นื ฟู โดยมกี ารสนับสนนุ เรอื่ งกายอปุ กรณ์ การนวดแผนไทย การ
พอกเข่าด้วยสมุนไพร ฯลฯ มีจิตอาสาสลับหมุนเวียนมาดูแลเป็นผู้ช่วยนักกายภาพบำบัด และแพทย์จากรพ.
สมเด็จฯ ที่จะลงมาดูแลในแต่ละสัปดาห์ ซึ่งศูนย์ฯ ดังกล่าวมีการใช้ระบบเยี่ยมบ้านผ่านแอพพลิเคชั่น
iMed@home ที่พัฒนาขึ้นเพื่อรองรับการทำงานของจิตอาสาทั้งระบบเดี่ยวและกลุ่ม โดยเพิ่มข้อมูลสำรวจ
ความต้องการที่ระบุเจาะจงพร้อมรายละเอียดได้มากขึ้น ระบบเยี่ยมบ้านจะช่วยกระชับและลดขั้นตอนการ
ทำงาน รวมทง้ั เป็นการบูรณาการการทำงานระหว่างภาคส่วนต่างๆ ให้มปี ระสิทธภิ าพมากข้ึนโดยเร่ิมต้นจากการให้
ความช่วยเหลือกลุม่ เป้าหมายทเี่ ปน็ คนเปราะบาง

จุดเรมิ่ ตน้ การจัดเก็บข้อมูลผ่าน แอพพลเิ คชนั่ iMed@home ณ ตำบลทบั ช้าง

การนำ แอพพลิเคชั่น iMed@home มาใช้ในตำบลทับช้าง
เริ่มต้นจากมูลนิธิชุมชนสงขลา โดยคุณภาณุมาศ นนทพันธ์ ได้
ประสานขอความร่วมมือจาก อบต.ทับช้าง ดำเนินการคัดเลือกจิต
อาสา อสม. เจ้าหน้าที่ศูนย์ฟื้นฟูและแกนนำในพื้นท่ี เป็นตัวแทนจาก
10 หมู่บา้ นๆ ละ 5-10 คน เพอ่ื

1. อบรมความรู้การจัดเก็บฐานข้อมูลกลุ่มเป้าหมาย โดยใช้
แอพพลิเคชั่น iMed@home จากนั้นติดตั้งแอพพลิเ คชั่น
iMed@homeลงทะเบียนสมัครเป็นสมาชิก เพื่อใช้ในการเก็บข้อมูล
ผดู้ อ้ ยโอกาส ผู้พกิ ารตดิ เตยี ง และผู้เปราะบางทางสังคมในพ้ืนท่ีตำบล
ทับช้าง ต่อมามีการจัดอบรมการจัดเก็บฐานข้อมูลกลุ่มเป้าหมาย โดยใช้

3

แอพพลิเคช่ัน iMed@home ใหก้ ับ อสม.ทมี่ ีความเชี่ยวชาญของอำเภอนาทวี เพ่อื ใช้ในจัดเก็บข้อมูลจากการลง
เยีย่ มผ้ปู ่วยท่ีอยใู่ นความรับผิดชอบ

2. สมคั รใช้แอพพลเิ คชัน่ iMed@home (ไม่มีคา่ ใชจ้ า่ ย) โดยใช้อเี มล์ บนั ทึกขอ้ มลู ชอื่ -นามสกุล รหัส
ผใู้ ช้ ซง่ึ ควรเปน็ รหัสที่จำง่าย เพอื่ สะดวกในการเขา้ ใช้งานในคร้งั ต่อไป

3. กลุม่ เปา้ หมายท่ีอยู่ในฐานข้อมูล iMed@home สว่ นใหญ่เป็นผู้ประสบปัญหาทางสังคม ประกอบด้วย
ผูส้ งู อายุ ผพู้ กิ าร ผดู้ อ้ ยโอกาส คนเปราะบางทางสงั คม และผปู้ ่วยรอการฟน้ื ฟู

4. แอพพลิเคชั่น iMed@home เป็นการทดลองใช้และประเมินประสิทธิภาพการทำงานของแอพพลิเคช่ัน
พร้อมกันไปในขณะเดียวกัน เพื่อให้มีการพัฒนาแอพพลิเคชั่นไปอย่างต่อเนื่อง หากมีการเปลี่ยนแปลงหรือ
เพิ่มเติมส่วนใดหรือสิ่งใดเข้าไปในแอพพลิเคชั่น จะมีการจัดประชุมชี้แจงให้ผู้เกี่ยวข้องรับรู้และเรียนรู้ข้อมูลท่ี
เพ่ิมเติม

การลงพ้นื ทจี่ ัดเก็บขอ้ มูล

1. การลงพื้นที่จัดเก็บข้อมูลครั้งแรกจะเริ่มต้น
จากการใช้แบบฟอร์มสำรวจขอ้ มูลผู้ดอ้ ยโอกาส ผู้พิการ
ติดเตียง และคนเปราะบางทางสงั คม จากนนั้ นำข้อมูลท่ี
ได้กลับมายังอบต.ทับช้าง และบันทึกข้อมูลเข้าในระบบ
แอพพลิเคชั่น iMed@home โดยบันทึกช่ือ-นามสกุล
เลขบัตรประชาชน ที่อยู่ ข้อมูลทั่วไปและความ
ชว่ ยเหลอื ที่ต้องการได้รบั

2. การลงพื้นที่จดั เก็บข้อมูลครัง้ ต่อไป สามารถ
บันทึกข้อมูลผ่านทางโทรศัพท์ เพียงใส่ชื่อ-นามสกุล หากเคยบันทึกในระบบแล้วจะมีข้อมูลปรากฏ หากไม่
ปรากฏข้อมูลแสดงว่าเป็นกลุ่มเป้าหมายรายใหม่ ให้ทำการเพิ่มชื่อผู้ป่วยรายใหม่ในระบบ อัพโหลดรูปภาพ
บนั ทึกสภาพทวั่ ไปของผปู้ ว่ ย สภาพบ้าน ขอ้ มลู พ้ืนฐานด้านสุขภาพ ความตอ้ งการ ส่ิงทีข่ าดแคลน ฯลฯ และใน
ระบบจะปรากฎชือ่ ของผู้จดั เกบ็ ขอ้ มลู

ในกรณีที่กลุ่มเป้าหมายบางคนมีหลายสภาพปัญหา โดยอาจจะเป็นท้ังผูส้ ูงอายุ คนพิการ คนยากลำบาก
จะต้องบันทีกทั้งข้อมูลคนพิการ ข้อมูลผู้สูงอายุ และข้อมูลคนยากลำบาก ในการลงเยี่ยมในแต่ครั้งอาจจะได้
ข้อมูลที่ครบถ้วนหากผู้ป่วยมีความพร้อมในการให้ข้อมูล แต่หากบางรายไม่มีความพร้อมในการให้ข้อมูล
สามารถที่จะสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้จากญาติเพื่อเพิ่มเติมข้อมูลให้ครบถ้วน และการลงเยี่ยมบ้านแต่ละคร้ัง
จะตอ้ งมีการนดั ลว่ งหนา้

3. กรณกี ลมุ่ เป้าหมายเป็นคนนอกพืน้ ที่แต่เข้ามาอาศัยอยู่ในตำบลทบั ช้าง จะมีการบันทึกข้อมูลบุคคล
นัน้ ๆโดยยดึ สถานที่ท่ีพกั อาศยั ปจั จบุ ันเปน็ หลัก

4

การอำนวยความสะดวกในการทำงานโดยใชแ้ อพพลเิ คช่นั iMed@home

1. ลดขั้นตอนความยุง่ ยากในการจัดเก็บข้อมูล ตัวอย่างเชน่ ขัอมูลคนพิการ ซึ่งทุกๆ ปีจะมีการสำรวจ
ข้อมูลเกี่ยวกับจำนวนคนพิการ จำนวนที่ได้รับความช่วยเหลือ ภายหลังเมื่อมีการนำแอพพลิเคชั่น iMed@home
มาใช้ประโยชน์ ทำใหเ้ กิดการจดั เกบ็ ข้อมูลทเ่ี ป็นระบบเพมิ่ มากย่งิ ขึ้น ซงึ่ ขอ้ มลู ท่ีมีการเพม่ิ ในระบบมีการจำแนก
เปน็ หมวดเปน็ หมูเ่ พ่อื ความสะดวกในการค้นหา สามารถเขา้ ไปดรู ายงานในระบบไดท้ ันที

2. บุคคลทั่วไปสามารถเข้าไปดูรายละเอียด
ที่ปรากฏอยู่หน้าเว็บไซต์ได้ มีเฉพาะในส่วนของ
บุคคลที่เกี่ยวข้องโดยตรงและมีบทบาทหน้าที่
โดยตรงทส่ี ามารถปรบั ปรงุ แกไ้ ขข้อมลู ได้ ซ่งึ ชว่ ยลด
ระยะเวลาในค้นหาข้อมูล โดยมีโปรแกรมเมอร์เป็น
ผู้ดแู ลระบบข้อมลู ดังกลา่ ว

3. การบูรณาการเชื่อมโยงข้อมูลความ
ตอ้ งการและความจำเป็นในแตล่ ะกลุ่มเป้าหมาย ให้
ได้รับความช่วยเหลือจากหน่วยงานต่างๆ อย่าง
ทั่วถึง โดยจะมีการประสานส่งต่อข้อมูลให้กับทุกหน่วยงานที่เกี่ยวข้องในการช่วยเหลือ เพื่อให้ผู้ที่ได้รับความ
ชว่ ยเหลอื มชี ีวติ ความเป็นอยูท่ ่ดี ีข้ึน และสามารถเขยี นโครงการขอรบั การสนับสนุนไดส้ ะดวกย่ิงข้นึ เมอื่ มีข้อมูลที่
ชัดเจน (สำรวจ ประเมนิ และติดตามผลการดำเนินการช่วยเหลือ)

4. กองทุนฟื้นฟูสมรรถภาพที่จำเป็นต่อสุขภาพจังหวัดสงขลาร่วมใช้แอพพลิเคชั่น iMed@home ใน
การยกระดับศูนย์ฟื้นฟูเป็นศูนย์สร้างสุข โดยได้งบประมาณสนับสนุนจากกองทุนฟื้นฟูของจังหวัดสงขลา ซ่ึง
ตระหนกั ถงึ ความสำคญั ของแอพพลเิ คช่ัน และมกี ารนำแอพพลิเคชั่นเขา้ มาใช้งานกบั กองทนุ เชื่อมโยงกันโดยให้
ผูช้ ว่ ยนักกายภาพบำบัดใช้แอพพลเิ คชนั่ เพ่ือประโยชน์ในการวางแผนการดแู ลผู้ปว่ ยท่รี อการฟืน้ ฟูเนื่องจากการ
เก็บข้อมลู มลี ักษณะคล้างคลึงกัน

5. จัดตั้งศูนย์ซ่อมและผลิตกายอุปกรณ์สำหรับคนพิการ ในส่วนของรถเข็นท่ีวิทยาลัยการอาชีพนาทวี
เนื่องจากคนพิการส่วนใหญ่จะพิการทางการเคลื่อนไหวหรือร่างกาย เมื่อใช้งานไปสักระยะหนึ่งย่อมชำรุด
เสียหาย เสื่อมสภาพตามระยะเวลาการใช้งาน เมื่อมีรถเข็นใช้งานไม่ได้จะมีการส่งซ่อม หลังจากซ่อมเสร็จจะมี
การส่งกลับคืนมายังศูนย์ฟื้นฟูฯ เป็นการทำงานที่เชื่อมโยงซึ่งกันและกัน โดยการให้ความสนับสนุนและความ
ร่วมมอื ของกองทุนฟืน้ ฟูสมรรถภาพทจ่ี ำเปน็ ต่อสขุ ภาพจังหวดั สงขลา

5

การเข้าถงึ ข้อมูลในแอพพลิเคช่ัน iMed@home

1. ข้อมูลที่มีการจัดเก็บและนำเข้าสู่ระบบ โปรแกรมจะประมวลผลและนำเสนอข้อมูลเป็นแผนภูมิ
สถิติ ซง่ึ คณะทำงานจะนำมาวิเคราะหป์ ระกอบการจัดทำแผนงาน/โครงการเพื่อการแกป้ ญั หาได้อยา่ งตรงจดุ

2. การพิทักษ์สิทธิข้อมูลส่วนบุคคล โดยจะมีเฉพาะคณะทำงานที่ได้รับสิทธิจากทีมกลางเท่านั้นท่ีจะ
สามารถเข้าถึงข้อมูลระดับบุคคล ส่วนสมาชิกคนอื่นจะเห็นข้อมูลในภาพรวม สิทธิที่ได้จะจำกัดพื้นที่ ความ
รบั ผดิ ชอบตามความเป็นจริง เช่น ระดบั ตำบล ก็จะเข้าถงึ ข้อมูลเพียงแค่ตำบลทร่ี ับผดิ ชอบ จะไม่เห็นข้อมลู พ้ืนท่ีอ่ืน

3. เปน็ โปรแกรมในลกั ษณะเปดิ แตต่ อ้ งสมัครเปน็ สมาชกิ และสิทธิในการเขา้ ถงึ ระบบจะมคี วามแตกต่าง
กัน เช่น กลุ่มคนหรอื บุคคลทำงานในด้านในดา้ นหนึ่งจะสามารถเขา้ ถึงข้อมลู ในระบบเกี่ยวกบั งานของตัวเองใน
เชิงลกึ ได้มากกว่าบคุ คลอืน่ (จำกัดการเขา้ ถึง) หากตอ้ งการดูข้อมลู หรือหาข้อมลู ในเชงิ ลึกกว่านน้ั ต้องติดต่อผ่าน
แอดมินโดยตรงเพอื่ ขออนญุ าต

การบูรณาร่วมกันของหน่วยงานจากการใช้ข้อมูลระบบแอพพลิเคชั่น iMed@home ร่วมกันของหน่วยงาน
ในพนื้ ท่ี

1. ลดการทำงานซ้ำซ้อน มีการจดั เก็บรวบรวมข้อมูลเป็นระบบ ซง่ึ ชว่ ยให้คนในชุมชนหมู่บ้านร่วมดูแล
ซึ่งกันและกันในการขับเคลื่อนงานดว้ ยจิตอาสา เกิดความร่วมมือของคนในชุมชนสู่การเปน็ ชุมชนเข้มแข็ง โดย
การนำเทคโนโลยมี าใชง้ านเพื่อใหเ้ กดิ การช่วยเหลือท่ีครอบคลุมและตรงกับกลมุ่ เป้าหมาย

2. เจ้าหน้าที่อบต.ทบั ช้าง อสม. ตัวแทนแต่ละหมู่บ้าน จิตอาสา เจ้าหน้าที่โรงพยาบาล ศูนย์ฟื้นฟูของ
อบต.ทับช้าง (ศูนย์สร้างสุข) มีระบบ link ในการเชื่อมโยงข้อมูลซึ่งกันและกันเพื่อประโยชน์ในการให้การ
ชว่ ยเหลอื ซึ่งส่วนใหญ่เป็นการเชื่อมโยงข้อมูลผา่ นแอพพลิเคชน่ั iMed@home กรณจี ติ อาสาหรือ อสม.ที่เป็น
ผสู้ ูงอายุ ในการลงเยีย่ มบา้ นจะมจี ิตอาสาหรือ อสม.ที่ใช้แอพพลเิ คชัน่ iMed@home ลงเย่ยี มควบคกู่ ันไป

3. การช่วยเหลือผู้ป่วยที่รอการฟื้นฟูให้มี
ความเข้มแข็งโดยการทำกายภาพ กรณีดังกล่าวมี
หลายราย เชน่ ผู้ปว่ ยติดเตียง ซึง่ ได้มกี ารชว่ ยเหลือโดย
การทำกายภาพบำบัดจนสามารถที่จะช่วยเหลือตัวเอง
ได้ในเบื้องต้น เช่น การขยับตัว การเดิน การกิน
อาหารได้ด้วยตวั เอง ฯลฯ

4. การจัดตง้ั ศนู ย์ฟน้ื ฟตู ำบลทับช้าง เพือ่ ช่วย
ให้ผู้สูงอายุสามารถมาใช้บริการจากสถานที่ใกล้บ้าน
ลดการเดินทางไปทำกายภาพที่โรงพยาบาลสมเด็จฯ ซึ่งอยู่ในตัวอำเภอนาทวี เนื่องจากพบว่าสาเหตุที่ผู้ป่วยส่วน
ใหญ่ท่ีเป็นผู้สูงอายุ ไม่ไปพบนักภายภาพท่ีโรงพยาบาลตามวันและเวลาที่นัดหมาย เป็นเพราะผู้ป่วยบางรายมี
บ้านอยู่ห่างไกลจากโรงพยาบาล หรือผู้ป่วยบางรายเดินทางไม่สะดวก จากการจัดตั้งศูนย์ฯ ผู้สูงอายุบางราย

6

สามารถปั่นจักรยานมายังศูนย์ฟื้นฟูได้ตัวดว้ ยตนเองโดยไม่ต้องให้ลกู หลานมารับ-สง่ หรือลูกหลานสามารถรับ-ส่ง
ไดส้ ะดวก เนือ่ งจากใชเ้ วลาเดินทางไมม่ าก บางกรณีมีการรวมตัวป่นั จกั รยานกนั เป็นกล่มุ

ความภาคภมู ิใจจากผลงานการเยยี่ มบ้าน โดยการบนั ทกึ ขอ้ มูลผา่ นแอพพลเิ คช่นั iMed@home

การเยี่ยมบ้านในแต่ละครั้ง จะมีการบันทึกการให้คำแนะนำด้านสุขภาพ ด้านจิตใจ การบันทึกความ
ต้องการรับการช่วยเหลือ การได้รับความช่วยเหลือตามความต้องการ และความเปลี่ยนแปลงไปในทางที่ดีข้ึน
จากการลงเย่ยี มบา้ นในแต่ละครงั้ อยา่ งต่อเน่ืองและเป็นปัจจบุ ัน ซ่งึ ถือว่าสามารถวดั ผลการช่วยเหลอื ไดถ้ ึงระดับ
บคุ คล ตวั อย่างเช่น

1. กรณีผู้ป่วยพิการได้ทำการตัดขา มีการลงเยี่ยมและบันทึกข้อมูลการต้องการความช่วยเหลือและ
ติดตามการให้ความช่วยเหลือลงไปในระบบ หลังจากการตัดขาผู้ปว่ ยรายนัน้ ได้รบั การช่วยเหลือในการฝึกทักษะ
อาชีพแกะสลักและทำรองเท้า เพือ่ ใหม้ รี ายได้เล้ยี งดูตนเองและครอบครัว จนกระทัง่ มหี น่วยงานเข้ามาสัมภาษณ์
จัดเก็บข้อมูลเพ่ือเปน็ ตน้ แบบของการสู้ชีวิต ซึ่งกรณีดังกล่าวนี้แสดงให้เห็นถึงการลงเยี่ยมอย่างต่อเนื่องจนเป็น
เรื่องราวมาจนถึงปัจจุบัน โดยเป็นการสร้างแรงบันดาลใจให้กับตัวเอง ทำให้เกิดคุณค่า และสามารถเป็น
ตัวอยา่ งในการสรา้ งแรงบนั ดาลใจให้บุคคลอ่นื ได้

2. กรณีคนยากลำบากและเป็นผู้สูงอายุ มีความต้องการซ่อมบ้าน ผู้ดูแลได้บันทึกความต้องการของ
กลมุ่ เปา้ หมายดังกล่าวในระบบ จนปจั จุบนั ไดร้ ับการชว่ ยเหลอื และตดิ ตามการซ่อมบ้านจนแล้วเสร็จ

จากกรณีดังกล่าวแสดงให้เห็นว่า แอพพลิเคชั่น iMed@home มีการถ่ายทอดเรื่องราวในอดีตจนถึง
ปัจจุบัน จากสภาพปัญหาที่นำมาสู่การเปลี่ยนแปลงในทางที่ดีขึ้น เนื่องจากในระบบมีการปรับปรุงข้อมูล
รูปภาพ และรายละเอียดให้เป็นปัจจุบันอย่างต่อเนื่อง ผลสรุปจากการใช้แอพพลิเคชั่นมาประยุกต์ใช้ในการทำงาน
คือ ผู้ปว่ ยได้รับการดแู ล และไดร้ ับความช่วยเหลือ ตลอดจนการแวะเยย่ี มเยอื นจากหน่วยงานท่ีเก่ียวข้อง

การไดร้ บั การชว่ ยเหลอื จากการสง่ ตอ่ ข้อมูลความตอ้ งการของกลุ่มเป้าหมาย

ภาคส่วนต่างๆ รวมทั้งหน่วยงานในพื้นที่มีการกำหนดวิธีการในการช่วยเหลอื สังคมซึ่งมคี วามแตกต่างกัน
ไปในแตล่ ะหนว่ ยงาน ตัวอย่างเชน่ ศนู ย์โตโยตา้ มีถงุ
ยังชีพ จึงมีการประสานไปยังศูนยก์ องทุนการฟื้นฟู
กองทุนการฟ้ืนฟูจะมีการพิจารณาจากรายชื่อใน
ระบบและมีการส่งรายชื่อผ่านมายังอบต. ว่ามี
หน่วยงานให้การสนับสนุนด้านถุงยังชีพ หลังจาก
น้นั ทางอบต.ลงพ้ืนท่ีมอบของ และบันทึกข้อมูลเข้า
ระบบทันทีว่าบุคคลที่มีรายชื่อดังกล่าวได้รับความ
ช่วยเหลือแล้วลงในระบบ ในกรณีน้ีโตโยต้าอาจจะ

7

ไม่ได้เข้าไปดูในระบบเอง เพียงแต่มีการประสานไปยังศูนย์กองทุนการฟื้นฟูสงขลาหรือไม่ก็อาจจะมาติดต่อท่ี
อบต. เพื่อให้ทางอบต.ช่วยคน้ หาข้อมูลให้ ซึ่งทางอบต.จะสามารถนำแอพพลิเคชั่นมาเปิดเรียกดูข้อมูลได้ในทันที
นอกจากนี้แอพพลิเคชั่นสามารถประมวลผลได้ว่าใครมีความต้องการในเรื่องใด/สิ่งไหน โดยจะมีการสรุปเป็น
เรื่อง ๆ ในภาพรวมไป เชน่ จำนวนคนที่ต้องการถุงยังชีพ คนท่ตี อ้ งการเตียง ซงึ่ สามารถที่จะสรุปความต้องการ
ได้ตามความเป็นจริง และเป็นข้อมูลที่ถูกต้อง สรุปได้อย่างความเร็ว อีกทั้งยังเป็นตัวช่วยในเรื่องของการลด
ความซำ้ ซอ้ นในการช่วยเหลอื เนอื่ งจากสามารถค้นหาข้อมูลยอ้ นหลังได้

ข้อมูลดังกล่าวจะมีการนำส่งคืนสู่ตำบล อำเภอ จังหวัด เช่น นาย ก. ต้องการแพมเพิส แล้วผู้ที่
เกี่ยวข้องจะตรวจสอบข้อมูลนาย ก. ว่าได้รับความช่วยเหลือแล้วหรือไม่ ซึ่งข้อมูลจะแสดงให้เห็นเป็นรายบุคคล
การพมิ พ์ข้อมลู ของตำบล อำเภอ และจังหวัด สามารถเรยี กดูข้อมูลความต้องการตามจำนวนของผู้ปว่ ยได้ เช่น
ตำบลทับช้างมีความต้องการไม้เท้าในกี่ราย วีลแชร์กี่ราย เปาะลมกี่ราย มีการให้ความช่วยเหลือไปแล้วกี่ราย
และยังไม่ได้รับความช่วยเหลืออีกกี่ราย ข้อมูลเหล่านี้ล้วนเป็นข้อมูลที่สามารถคืนสู่ให้สังคมได้ ทำให้ทุกคน
สามารถเห็นข้อมูลที่มีการบันทึกในระบบได้ตามระดับความเกี่ยวข้อง โดยระบบดังกล่าวจะมีแอดมินซึ่งในท่ีน้ี
หมายถึงตัวแทนของตำบล อำเภอที่สามารถเห็นข้อมูลที่ตนเองบนั ทึกลงไปในระบบ เหมือนกับเจ้าหน้าที่อบต.
เจ้าหน้าที่รพ สต.หรือว่าโรงพยาบาลก็จะเห็นข้อมูลตามที่แอดมินบันทึกข้อมูลลงไปในระบบเช่นกัน ซึ่งจะ
สามารถเรยี กดูขอ้ มูลไดเ้ ปน็ รายบุคคล ทงั้ ในสว่ นของคนท่ีไดร้ บั การช่วยเหลือแล้ว และคนท่รี อรบั การชว่ ยเหลือ

ปญั หาการลงพื้นทีเ่ ย่ียมบา้ น

กลุ่มเป้าหมายส่วนใหญ่ยินยอมให้เยี่ยมบ้านและให้ข้อมูล เนื่องจากจิตอาสา อสม. อพม. เป็นคนในพื้นท่ีมี
ความค้นุ เคยกันเป็นอย่างดี แต่มีบางกรณีท่ีไมส่ ามารถตอบสนองความต้องการของกลุ่มผู้ปว่ ยได้ ซ่ึงเป็นในเรอ่ื งของ

1. อุปกรณ์การช่วยเหลือซึ่งมีจำนวนจำกัด ทำให้มีความล่าช้า ไม่สามารถตอบสนองต่อความต้องการ
และความจำเป็นไดโ้ ดยทันที เช่น กรณที ี่ผู้ป่วยตดิ เตยี งต้องการเตียงและเบาะลมเพ่ือป้องกนั แผลกดทับ รถเข็น
ชำรดุ ไมส่ ามารถซอ่ มได้

2. ประวัติของผู้ป่วย คนที่บันทึกข้อมูลคนแรกเท่านั้นจึงจะมีสิทธิ์แก้ไข บุคคลอื่นไม่สามารถเข้าไป
แก้ไขข้อมลู ได้
อบต.ทบั ช้าง ดำเนนิ การขบั เคลือ่ นในอนาคต

อบต.ทบั ช้าง กำลงั ดำเนินการในส่วนของแผนการรักษาในอนาคต โดยเป็นการกำหนดเปา้ หมายในการ
ดูแลผู้ป่วยแต่ละรายในตำบล มีการกำหนดเกณฑ์ว่าในหนึ่งเดือนจะดูแลผู้ป่วยแต่ละรายอย่างไร มีแผนการ
รักษาและดแู ลในเดอื นน้ีเร่อื งอะไรบ้าง จะมีการลงเยี่ยมวันไหน มีความถเี่ ป็นอาทิตยค์ รงั้ หรือสองอาทติ ย์/ครั้ง

8

ประโยชนท์ ไ่ี ดร้ ับ
1. มีฐานข้อมลู ที่เป็นศูนย์กลางในการเช่ือมโยงการทำงานในลักษณะของเครือข่ายระหว่างหน่วยงาน

ที่เก่ยี วขอ้ งในการให้ความช่วยเหลอื ผู้ประสบปญั หาทางสังคมตามบทบาทหน้าท่ขี องหนว่ ยงานน้นั ๆ
2. ระบบแอพพลิเคชั่นเอื้อประโยชน์ต่อการทำงานในการเก็บรวบรวมข้อมูลของผู้ประสบปัญหาทาง

สงั คม และดำเนินการช่วยเหลือได้อย่างสอดคล้องตามความต้องการ ส่งผลให้ผปู้ ระสบปญั หามีคุณภาพชวี ติ ท่ดี ขี ้ึน
3. การเก็บรวบรวมข้อมลู อยา่ งเปน็ ระบบ มกี ลไกในพื้นท่ีทำหน้าท่ีในการเยี่ยมบา้ นและสำรวจปัญหา

ความตอ้ งการเพมิ่ เติม ทำใหข้ ้อมูลมีความเปน็ ปัจจุบนั ไมม่ ผี ตู้ กหลน่ /คนชายขอบท่ไี ม่ไดร้ บั ความชว่ ยเหลอื การ
กำหนดแนวทางในการช่วยเหลือ/สนับสนนุ จึงมีความเป็นรูปธรรม สามารถใช้เป็นต้นแบบในการขยายผลไปยัง
พ้นื ที่อ่นื ๆ

9

คณะท่ปี รึกษา คณะผจู้ ัดทำ
นางสาวสุภาภรณ์ ณ นคร
นายวรวิทย์ โพธ์ิขาว ผ้อู ำนวยการสำนักงานส่งเสรมิ และสนับสนุนวิชาการ 11
นกั พฒั นาสงั คมชำนาญการพเิ ศษ

คณะผู้จดั ทำ นกั พฒั นาสังคมชำนาญการ
นางสาวพิมานมาศ สวุ รรณ นกั พฒั นาสังคมชำนาญการ
นางสาวบงกช บุณยะศวิ ะ นักพัฒนาสังคมชำนาญการ
นางสาวศลี ยิ า สุขอนนั ต์ นกั พัฒนาสังคม
วา่ ที่ ร.ต.หญิง ณัฐณิชา บษุ บา นักพัฒนาสงั คม
นางสาวรอบีอะห์ ยานยา