การคาดการณ์แนวโน้มสถานการณ์ทางสังคม สสว.11

รายงานการคาดการณ์ 2023 แนวโน้น้ น้ ม น้ ม สถานการณ์ทางสังคมกลุ่มจังหวัดภาคใต้ตอนล่าง (จังหวัดตรังรันราธิวธิาส ปัตตานี พัทลุง ยะลา สงขลา และสตูล) สำ นักงานส่งเสริมริและสนับสนุนวิชาการ 11 กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นมั่คงของมนุษย์

ปญหาความยากจน ในพื้นที่ 7 จังหวัดภาคใตตอนลาง ประกอบดวย จังหวัดตรัง นราธิวาส ปตตานี พัทลุง ยะลา สงขลา และสตูล เปนปญหาสําคัญที่จะตอง ไดรับการแกไขอยางเรงดวน อางอิงขอมูล จากสํานักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจ และสังคมแหงชาติ ป 2562-2564 ชี้ใหเห็น วาสัดสวนคนจนมีแนวโนมเพิ่มสูงขึ้น โ ด ย เ ฉ พ า ะ ใ น พื้ น ที่ จั ง ห วั ด ป ต ต า นี เปนจังหวัดที่มีสัดสวนคนยากจนสูง 10 อันดับแรกตั้งแตป 2549 และตอเนื่องถึงป 2564 ติดตอกัน 16 ป เนื่องจากขอมูล สถานการณดานสังคมจังหวัดปตตานี นราธิวาส และยะลา มีจํานวนประชากรครึ่งหนึ่งของจังหวัดเปนวัยพึ่งพิง ประกอบดวย เด็กและเยาวชน ผูสูงอายุ และสตรี (แมเลี้ยงเดี่ยว) เมื่อเทียบสัดสวนกับจํานวนประชากรที่อยูในวัยแรงงาน โดยเฉพาะ จังหวัดปตตานีจากแผนพัฒนาจังหวัดปตตานี ป 2566-2570 ขอมูลสถานการณความยากจนในป 2563 ในภาพรวม ของประเทศ พบวา สัดสวนคนจนที่พิจารณาจากเสนความยากจนเพิ่มขึ้นจากรอยละ 6.24 ในป 2562 เปนรอยละ 6.84 ในป 2563 หรือมีคนจนจํานวน4.8 ลานคน เพิ่มจาก 4.3 ลานคน ในปกอนหนา ซึ่งสาเหตุที่สําคัญเปนผลมาจากสถานการณ การแพรระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) ที่กระทบตอเศรษฐกิจและการจางงานอยางรุนแรง 1. ปญหาความยากจน 2. ปญหาที่อยูอาศัย 3. ปญหาความรุนแรงในครอบครัว รายงานการคาดการณแนวโนมสถานการณทางสังคม ป 2566 พื้นที่ 7 จังหวัดภาคใตตอนลาง (ตรัง นราธิวาส ปตตานี พัทลุง ยะลา สงขลา และสตูล) สํานักงานสงเสริมและสนับสนุนวิชาการ 11 กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย ʶҹ¡ÒóàªÔ§»ÃÐà´ç¹ã¹¾×é¹·Õè 7 ¨Ñ§ËÇÑ´ÀҤ㵌µÍ¹Å‹Ò§ ʶҹ¡Ò󏻘ÞËÒ¤ÇÒÁÂÒ¡¨¹ ขอมูล ณ กันยายน 2565 ที่มา : สํานักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ

สอดคลองกับขอมูลจากแผนพัฒนาจังหวัดนราธิวาส ป 2566-2570 ซึ่งมีภาพรวมเศรษฐกิจ ที่สะทอนผลิตภัณฑมวลรวม (Gross Provincial Product: GPP) มีมูลคาเทากับ 40,415 ลานบาท ลดลงรอยละ 6.29 จากป พ.ศ. 2562 และอยูในอันดับสุดทายในกลุมจังหวัดภาคใตชายแดน ประกอบกับประเด็นปญหาและความตองการที่สําคัญของประชาชนในพื้นที่ ในประเด็น การแกไขปญหาคุณภาพชีวิต ปญหาการวางงาน ขาดรายได ความยากจน ในขณะที่ขอมูลจากแผนพัฒนาจังหวัดยะลา ป 2566-2570 พบวา ผลิตภัณฑมวลรวมจังหวัดยะลา (Gross Provincial Products : GPP) ในป 2562 ขยายตัวรอยละ 0.4 ปรับตัวลดลง จากที่ขยายตัวรอยละ 10.0 ในปที่ผานมา เปนผลมาจากการผลิตภาคเกษตร หดตัวรอยละ 1.3 ประกอบกับสถานการณ ความไมสงบในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต จึงทําใหปญหาความยากจนยังคงมีอยูอยางตอเนื่อง เชนเดียวกับจังหวัดตรัง สัดสวน ความยากจนเพิ่มขึ้น เนื่องจากรายไดของจังหวัดตรังสวนใหญมากจากอุตสาหกรรมการทองเที่ยว จากรายงานแผนพัฒนาจังหวัด ป 2566-2570 พบวาสถิติการทองเที่ยวมีจํานวนนักทองเที่ยงลดนอยลงไปอยางมาก เปนผลกระทบจากสถานการณการแพร ระบาดของโรงติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (โควิด –19) ที่เกิดขึ้นตั้งแตปลายป 2562 และตอเนื่องมาถึงปจจุบัน สงผลกระทบ ตอธุรกิจทองเที่ยวในจังหวัดอยางรุนแรง ในขณะที่มีเพียงจังหวัดพัทลุง สตูล และสงขลา มีสัดสวนความยากจนลดลง และมีการขยายตัวจากเศรษฐกิจ การเกษตรและการทองเที่ยว สถานการณปญหา ดานที่อยูอาศัยเปนอีกหนึ่ง ปจจัยสําคัญซึ่งมีความเชื่อมโยงกับปญหาความยากจน ในพื้นที่ภาคใตตอนลาง ทั้งนี้พบวา หนึ่งในมิติปญหา ที่ประชาชนไดรับความเดือดรอนคือมิติที่อยูอาศัย ทั้งในกรณี ที่ชํารุดทรุดโทรม สภาพไมเหมาะสมตอการพักอาศัยและตอง ไดรับการชวยเหลืออยางเรงดวน รวมถึงกรณีของผูที่ไมมีที่อยู อาศัย ซึ่งขอมูลจากสํานักงานพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษยจังหวัดทั้ง 7 จังหวัดภาคใตตอนลาง พบวาการพัฒนาคุณภาพ ชีวิตกลุมเปราะบางรายครัวเรือน 5 มิติ มีกลุมเปาหมายที่มีปญหาความเดือดรอน และตองการไดรับการแกไขปญหาดานที่อยูอาศัยสูงถึง จํานวน 5,829 ครัวเรือน สํานักงานสงเสริมและสนับสนุนวิชาการ 11 เล็งเห็นถึงความสําคัญและโอกาส ในการชวยเหลือกลุมเปราะบางในพื้นที่อยางเรงดวน จากการติดตามการขับเคลื่อน งานมิติความเปนอยูเพื่อแกไขปญหาดานที่อยูอาศัย และบูรณาการภาคสวนตาง ๆ ในพื้นที่ ทั้งหนวยงานภาครัฐ ภาคเอกชน และภาคประชาสังคม โดยมีเปาหมาย การซอมแซมบานของครัวเรือนเปาหมายภาพรวม 7 จังหวัดภาคใตตอนลาง จํานวน 5,829 ครัวเรือน และสามารถซอมแซมบาน ครัวเรือนเปาหมายใหมีความมั่นคงดานที่อยูอาศัยได ตั้งแตป 2564 - 2565 รวมทั้งสิ้นจํานวน 3,344 หลัง ผลการดําเนินการ ซอมแซมบานไดสูงสุด 3 อันดับ โดยเทียบกับเปาหมายรายจังหวัด ไดแก จังหวัดพัทลุง คิดเปนรอยละ 75.9 จังหวัดยะลา คิดเปนรอยละ 68.7 และจังหวัดปตตานีคิดเปนรอยละ 63.4 รายงานการคาดการณแนวโนมสถานการณทางสังคม ป 2566 พื้นที่ 7 จังหวัดภาคใตตอนลาง (ตรัง นราธิวาส ปตตานี พัทลุง ยะลา สงขลา และสตูล) ʶҹ¡Ò󏻘ÞËÒ·ÕèÍÂÙ‹ÍÒÈÑ ขอมูล ณ สิงหาคม 2566 ทีมา : สํานักงานพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย

สถิติความรุนแรงในครอบครัว เปนอีกหนึ่งขอมูล ที่นาสนใจในพื้นที่ 7 จังหวัดภาคใตตอนลาง ซึ่งมีประชากร รวมจํานวน 5,000,255 คน แบงเปนเพศหญิง จํานวน 2,543,485 คน คิดเปนรอยละ 50.87 เปนเพศชาย จํานวน 2,456,770 คน คิดเปนรอยละ 49.13 ขอมูลจากระบบขอมูล ความรุนแรงตอเด็ก สตรี และความรุนแรงในครอบครัว WWW.violence.in.th กิจการสตรีและสถาบันครอบครัว เปดเผยสถิติความรุนแรงที่เกิดขึ้นในรอบ 3 ป(ตั้งแตป 2563 -2565) ซึ่งพบวามีแนวโนมสูงขึ้นเมื่อเทียบกับปที่ผาน ไดแก จังหวัด ตรัง พัทลุง นราธิวาส และยะลา และมีแนวโนมลดลงเมื่อเทียบจาก ปที่ผานมา ไดแก จังหวัดสงขลา สตูล และปตตานี มีจํานวนเหตุการณความรุนแรงรวมทั้งหมด 209 ราย เฉลี่ย เดือนละ 17 ราย ซึ่งสาเหตุสวนใหญมาจากการใช สารเสพติดที่เพิ่มมากขึ้น ความเครียดทางเศรษฐกิจ ที่สงผลตอรายไดในครอบครัว นอกจากนี้ยังมีสาเหตุ มาจากการพนัน การหึงหวง การนอกใจ และบันดาลโทสะ อยางไรก็ตามจากสถิติการเก็บบันทึกขอมูลผานระบบ MSO-Logbook ภายใตการดําเนินงานโครงการพัฒนาคุณภาพชีวิตกลุมเปราะบางรายครัวเรือน ของกระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษยในพื้นที่ 7 จังหวัด ภาคใตตอนลาง ขอมูล ณ สิงหาคม 2566 พบวา มีครัวเรือนเปราะบางจํานวน 77,532 ครัวเรือน และจํานวนผูประสบปญหาในครัวเรือน จํานวน 132,250 คน ซึ่งสภาพปญหาของกลุมเปราะบางที่พบมากที่สุด คือ ปญหาดานการมีงานทํา/ รายไดรองลงมาคือ ปญหาดานครอบครัว และปญหาดานที่อยูอาศัย ทั้งนี้พบวา จังหวัดที่มีจํานวนครัวเรือนเปราะบางและผูประสบปญหาในครัวเรือนมากที่สุด คือ จังหวัดสงขลา ตรัง และพัทลุง ตามลําดับ ซึ่งสวนทางกับสัดสวนความ ยากจนในจังหวัดที่มีการลดลง สะทอนถึงปญหาความเหลื่อมล้ําของอัตราการ เติบโตทางเศรษฐกิจที่ไมไดกระจายรายไดลงสูระดับครัวเรือน ทําใหอัตราของ กลุมเปราะบางมีการขยายตัวเพิ่มขึ้นเมื่อเทียบกับขอมูลในปที่ผานมา รายงานการคาดการณแนวโนมสถานการณทางสังคม ป 2566 พื้นที่ 7 จังหวัดภาคใตตอนลาง (ตรัง นราธิวาส ปตตานี พัทลุง ยะลา สงขลา และสตูล) ʶҹ¡Ò󏻘ÞËÒ¤ÇÒÁÃعáç㹤Ãͺ¤ÃÑÇ สงขลา จํานวน 22,764 คร. / 34,326 คน ตรัง จํานวน 11,714 คร. / 19,926 คน พัทลุง จํานวน 10,632 คร. / 12,923 คน นราธิวาส จํานวน 9,538 คร. / 18,016 คน ปตตานี จํานวน 8,706 คร. / 19,907 คน ยะลา จํานวน 8,213 คร. / 13,276 คน สตูล จํานวน 5,965 คร. / 13,876 คน ¨íҹǹ¤ÃÑÇàÃ×͹à»ÃÒкҧ/¼ÙŒ»ÃÐʺ»˜ÞËÒ㹤ÃÑÇàÃ×͹ ¡ÒÃÇÔà¤ÃÒÐˏ¤Ò´¡Òóá¹Ç⹌Áʶҹ¡Òó

กอปรกับขอมูลจากรายงานขอเสนอเชิงนโยบายทางสังคมในพื้นที่ 7 จังหวัด ภาคใตตอนลาง ที่มีการวิเคราะหปญหาและปจจัยที่สงผลตอความยากจน ซึ่งประกอบดวย (1) ไมมีเงินออม รายไดนอย และหนี้สินตกทอด (2) การหยุดเรียน กลางคัน/หลุดจากระบบการศึกษา (3) อัตราการพึ่งพิงสูง และ (4) การเขาไมถึง สิทธิและสวัสดิการ จากสถานการณดังกลาวจึงมีการคาดการณวาอาจมีแนวโนมของ ความเสี่ยงและโอกาสที่จะทําใหสัดสวนของคนจนในพื้นที่ภาคใตตอนลางมีอัตราที่ เติบโตเพิ่มมากขึ้นในอนาคต รวมไปถึงปญหาความตองการดานที่อยูอาศัย แมวาผลการ ดําเนินงานในการใหความชวยเหลือผูประสบปญหาในการซอมแซมบานจะยังคงมีการ ดําเนินการอยางตอเนื่อง แตก็ยังไมสามารถใหการชวยเหลือไดเพียงพอ ตอความ ตองการของผูประสบปญหาในพื้นที่ ดวยขอจํากัดดานทรัพยากรโดยเฉพาะงบประมาณ ซึ่งในการใหความชวยเหลือกลุมเปราะบางใน 1 ครอบครัว ตองดูใหครอบคลุมทุกมิติ รวมถึงมิติสุขภาพ มิติการศึกษา และมิติการเขาถึงสิทธิสวัสดิการ ตามแนวทาง การแกไขปญหาในระบบ TPMAP อีกสถานการณที่นาเปนหวงในพื้นที่ 7 จังหวัดภาคใตตอนลาง คือปญหาความรุนแรงในครอบครัว โดยเฉพาะในปจจุบัน ที่ปรากฏอยูบนสื่อตาง ๆ อยางบอยครั้ง จากสถิติขางตน มีถึง 4 ใน 7 จังหวัดที่มีแนวโนมของความรุนแรงที่เพิ่มมากขึ้น โดยเฉพาะ ในพื้นที่จังหวัดตรังและพัทลุงที่เพิ่มขึ้นมาอยางมีนัยสําคัญ และไดรับเสียงสะทอนจากพื้นที่ถึงความหวงใยในประเด็นดังกลาวที่ตอง เรงดําเนินการแกไข ทั้งนี้ปญหาในความรุนแรงในครอบครัวอาจนําไปสูปญหาอื่น ๆ ตามมา โดยเฉพาะในครอบครัวที่มีเด็ก เปนผูไดรับผลกระทบซึ่งจะสงผลทั้งดานรางกาย จิตใจ และพัฒนาการในการเติบโตและการใชชีวิตในอนาคต การแกไขปญหาตาง ๆ ตองอาศัยการบูรณาการขับเคลื่อนงานจากทุกภาคสวน ทั้งภาครัฐ ฝายปกครอง ภาคเอกชน และ ภาคประชาสังคมในระดับพื้นที่ เชน ศูนยชวยเหลือสังคมตําบล อปท. ทองที่ องคกรเอกชน กลุมแกนนําอาสาสมัครในพื้นที่และ ภาคีเครือขาย เปนตน ตลอดจนหนวยงานในระดับจังหวัด เพื่อรวมกันผลักดันใหเปนวาระสําคัญในการดําเนินการแกไขปญหา โดยการเขามาเปนหุนสวนการพัฒนาสังคม เพื่อการพัฒนาคุณภาพชีวิตของประชนไดอยางยั่งยืน รายงานการคาดการณแนวโนมสถานการณทางสังคม ป 2566 พื้นที่ 7 จังหวัดภาคใตตอนลาง (ตรัง นราธิวาส ปตตานี พัทลุง ยะลา สงขลา และสตูล) ¨Ñ´·íÒâ´Â ¡ÅØ‹Á¹âºÒÂáÅÐÂØ·¸ÈÒʵÏ Êíҹѡ§Ò¹Ê‹§àÊÃÔÁáÅÐʹѺʹعÇÔªÒ¡Òà 11 Êíҹѡ§Ò¹»ÅÑ´¡ÃзÃǧ¡ÒþѲ¹ÒÊѧ¤ÁáÅФÇÒÁÁÑ蹤§¢Í§Á¹Øɏ @474pmdwl 354 ËÁÙ‹ 2 µ.¾Ðǧ Í.àÁ×ͧ ¨.ʧ¢ÅÒ 90100 T.074-330222/F.074-330228 [email protected] Êíҹѡ§Ò¹Ê‹§àÊÃÔÁáÅÐʹѺʹعÇÔªÒ¡Òà 11

สำ นักงานส่งเสริมริและสนับสนุนวิชวิาการ 11 สำ นักปลัดกระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นมั่คงของมนุษย์ ที่อยู่ 354 หมู่ 2 ตำ บลพะวง อำ เภอเมือมืง จังจัหวัดวัสงขลา 90100 Tel : 0 7433 0222 Fax : 0 7433 0228 E-mail : [email protected] www.tpso-11.m-society.go.th Facebook : สำ นักงานส่งเสริมริและสนับสนุนวิชวิาการ 11 WEBSITE LINE OA FACEBOOK