สมเด็จพระรามาธบิ ดีที่ 1
(พระเจ้าอ่ทู อง)
จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้
1. อธิบายพระราชกรณียกิจของสมเด็จพระรามาธิบดที ี่ 1
(พระเจ้าอู่ทอง) ทีส่ ง่ ผลตอ่ อาณาจักรกรงุ ศรีอยุธยาได้ถกู ต้อง
2. มีทักษะการแก้ปัญหา สามารถทางานร่วมกบั ผอู้ ื่นได้
3. นาพระราชกรณยี กจิ ของสมเด็จพระรามาธิบดที ่ี 1
(พระเจา้ อทู่ อง) มาปรับใชใ้ นชวี ติ ประจาวัน
คาถามชวนคดิ
1. นักเรียนทราบหรือไม่ว่าบุคคลที่มี
ค ว า ม ส า คั ญ แ ล ะ เ ป็ น ผู้ ส ถ า ป น า
อาณาจักรอยธุ ยาข้ึนมา คอื ใคร
ที่มาของรูปภาพ https://www.gotoknow.org
คาถามชวนคิด
2. นกั เรียนลองจติ นาการว่าในอดีต
อาณาจกั รอยุธยาเคยเป็นอยา่ งไร
ท่มี าของรปู ภาพ https://www.lib.ru.ac.th/journal2/?p=6392
สมเด็จพระรามาธบิ ดที ่ี 1
(พระเจ้าอู่ทอง)
ท่มี าของรปู ภาพ https://th.wikipedia.org/wiki/สมเดจ็ พระรามาธิบดที ่ี 1
สมเดจ็ พระรามาธิบดที ่ี 1
สมเด็จพระรามาธิบดีที่ 1 หรือ
พระเจ้าอู่ทอง ทรงเป็นพระปฐมบรม
กษตั ริย์แหง่ อาณาจกั รอยุธยา
ท่มี าของรปู ภาพ https://arit.kpru.ac.th
ราชวงศ์: ราชวงศอ์ ่ทู อง
ครองราชย์: พ.ศ. 1893 - 1912
ระยะเวลาครองราชย์: 19 ปี
พระพทุ ธปฏมิ าประจารัชกาล: พระพุทธรปู ปาง
ประทานเอหภิ ิกขุ ณ หอพระราชกรมานสุ รณ์
ท่มี าของรปู ภาพ https://arit.kpru.ac.th
พระนาม
• สมเดจ็ พระรามาธิบดีศรสี ุนทรบรมบพิตร
(พระนามในพระราชพธิ ีขน้ึ ครองราชย)์
• สมเด็จพระรามาธบิ ดีที่ 1 (หลงั จากขึ้นครองราชย์)
• พระยาอ่ทู อง (ก่อนเสด็จขน้ึ ครองราชย)์
ท่ีมาของรูปภาพ https://รูปภาพการ์ตนู .net/รูปการ์ตูนไทย
• สมเด็จพระรามาธิบดี ศรีสินทร บรมมหาจักรพรรดิศรราชาธิราช
(ในโองการแชง่ นา้ )
• สมเดจ็ พระรามาธบิ ดี ศรีสนุ ทรบรมจกั รพัตราธริ าช
(ในกฎหมายลกั ษณะอาญาราษฎร์)
• สมเดจ็ พระรามาธิบดีศรีสุรนิ ทร บรมจักรพรรดศิ ร
บวรมหาธรรมิกราชาธริ าช (ในกฎหมายลกั ษณะอาญาหลวง)
ท่ีมาของสมเดจ็ พระรามาธบิ ดที ่ี 1
• แนวคดิ ท่ี 1
พระเจ้าอู่ทองมาจากอาเภออู่ทอง จังหวัดสุพรรณบุรี เป็น
แนวความคิดของสมเด็จกรมพระยาดารงราชานุภาพ แต่ในปัจจุบัน
แนวความคดิ น้ีได้ถูกยกเลิกไปแล้วเน่ืองจากการสารวจหลกั ฐานทาง
โบราณคดี
• แนวคิดที่ 2
พระเจ้าอู่ทองมาจากเมืองเพชรบุรี (พริบพรี) ท่ีกล่าวถึง
ในจดหมายเหตุลาลูแบร์ในสมยั สมเด็จพระนารายณ์ รวมถงึ ยังมี
ตานานที่กล่าวอ้างอิงถึงอยู่บา้ ง
• แนวคดิ ท่ี 3
พระเจ้าอู่ทองอยู่ท่ีบริเวณอยุธยานี้เดิมอยู่แล้ว เดิมเป็น
เจา้ เมืองอโยธยา เมอ่ื มีโรคระบาดดังกล่าวก็ไดเ้ สดจ็ มาสร้างเมอื ง
ใหมท่ ่ีบรเิ วณทเ่ี ปน็ กรุงศรีอยุธยาในปจั จบุ นั
• แนวคิดที่ 4
พระเจ้าอู่ทองสืบเช้ือสายมาจากเจ้าเมืองลพบุรี โดยอ้าง
หลักฐานทางลายลักษณ์อักษรจากชินกาลมาลีปกรณ์ ที่กล่าวถึง
กษัตริย์จากเมืองอโยธยปุระเสด็จมาจากเมืองกัมโพชหรือลพบุรี
ในปัจจุบันมายดึ เมืองชยั นาทหรือพษิ ณุโลกในปจั จุบนั
สมเด็จพระรามาธิบดที ่ี 1 ผ้สู ถาปนากรุงศรอี ยุธยาเปน็ ราชานี
ก่อนการสถาปนากรุงศรีอยุธยาเป็นราชธานี ดินแดนบริเวณลุ่ม
แม่น้าเจ้าพระยา มีคนไทยต้ังบา้ นเมอื งมาก่อน เช่น เมืองละโว้
เมืองสุพรรณบรุ ี เมอื งอโยธยา เมืองเพชรบรุ ี และเมืองอื่น ๆ อกี มาก
สมเด็จพระรามาธิบดีที่ 1 (พระเจ้าอู่ทอง) ทรงสถาปนากรุงศรี
อยุธยา เป็นราชธานีของไทย ในพ.ศ. 1893 “กรุงเทพทวารวดีศรี
อยธุ ยา”
ท่มี าของรปู ภาพ https://sites.google.com/site/ayuttaya406/kar-sthapna-xanacakr-xyuthya
พระราชกรณยี กจิ
การสถาปนากรุงศรีอยุธยา
สมเด็จพระรามาธบิ ดีที่ 1 (พระเจ้าอู่ทอง)
ทรงสถาปนากรุงศรีอยุธยาเป็นราชธานี ชีพ่อ
พ ร าหมณ์ ถ วาย พ ร ะ น ามว่า ส มเด็ จพร ะ
รามาธบิ ดี ทม่ี าของรูปภาพ https://sites.google.com/site/xanacakrsukhothay44/1-phathnakar-khxng-xanacakr-sukhothay
การสงครามกับเขมร
ในสมัยสมเด็จพระรามาธิบดีท่ี 1 พระองค์ทรงเจริญ
สัมพันธไมตรีกับแว่นแคว้นต่าง ๆ มากมาย แม้กระทั่ง ขอม ซ่ึงก็
เป็นมาด้วยดีจนกระท่ังกษัตริย์ขอมสวรรคต พระราชโอรสนาม
พระบรมลาพงศ์ ทรงข้ึนครองราชย์ ซึ่งพระบรมลาพงศ์ก็แปรพักตร์
ไมเ่ ป็นไมตรีดังแตก่ อ่ น
ตรากฎหมาย
สมเด็จพระรามาธิบดีที่ 1
ทรงประกาศใชก้ ฎหมายในรัชสมยั ของ
พระองค์
ท่มี าของรปู ภาพ http://www.oknation.net/blog/print.php?id=782911
การศาสนา
ทรงพระกรณุ าโปรดเกลา้ ให้สร้างวัดตา่ ง ๆ เชน่ วัดพุทไธศวรรย์
วัดปา่ แกว้ และวดั พระราม
ทมี่ าของรปู ภาพ https://travel.kapook.com/view189411.html ทมี่ าของรปู ภาพ http://www.madchima.org ท่ีมาของรปู ภาพ https://www.flickr.com/photos/6_6/2834930787
การสงครามกับสโุ ขทยั
รัชกาลของสมเด็จพระรามาธิบดีท่ี 1 (พระเจ้าอู่ทอง)
แหง่ กรุงศรีอยุธยานั้นคาบเก่ียวกับรัชสมยั ของ พระมหาธรรมราชาท่ี 1
(ลิไท) แห่งกรุงสุโขทัยช่วงน้ันเป็นช่วงท่ีสุโขทัยมิอาจต้านทาน
ความแข็งแกร่งของอยุธยาได้ แม้ว่าพระมหาธรรมราชาลิไท จะเสด็จ
ไปประทับที่สองแคว (พิษณโุ ลก) เพ่อื เตรียมรับศกึ อยุธยาแล้วก็ตาม
การค้าขาย และสัมพันธไมตรรี ะหว่างประเทศ ทีม่ าของรปู ภาพ http://thaigoodview.com
ในด้านไมตรกี ับต่างประเทศในสมัยเมอ่ื สรา้ ง
กรงุ ศรอี ยุธยาน้ัน ฝร่ังกับญ่ปี นุ่ ยงั ไมม่ ีมาคา้ ขาย
แต่การไปมาคา้ ขายกับเมอื งจีน, แขก, จาม, ชวา
มลายู ตลอดจนอินเดยี , เปอร์เซีย และ ลังกานนั้
ไปถงึ กันมานานแลว้
คาถามทบทวน 1. จากการฟังอธิบาย กรุงศรอี ยุธยากับสมเด็จ
พระรามาธิบดีที่ 1 (พระเจ้าอู่ทอง) สัมพันธ์
กันอย่างไร
2. พระเจา้ อทู่ องมาจากไหน
คาถามทบทวน 3. เพราะเหตใุ ดสมเด็จพระรามาธิบดีท่ี 1
(พระเจา้ อู่ทอง) จึงเลือกทาเลที่ตงั้ บริเวณ
กรงุ ศรีอยธุ ยาเปน็ เมืองหลวง
เกมเรียงลาดบั เหตกุ ารณพ์ ระราชประวัติ
และพระราชกรณยี กจิ ของสมเดจ็ พระรามาธิบดที ่ี 1
คาชแี้ จง ครูให้นักเรียน เล่นเกมเรียงลาดับ
เหตุการณ์ พระราชประวัติและพระราช
กรณียกิจของสมเด็จพระรามาธิบดีท่ี 1
(พระเจ้าอูท่ อง) เกิดก่อน - หลัง และนาไป
ติดเรียงลาดับเหตุการณ์หน้าชัน้ เรยี น
ข้นั ปฏบิ ตั ิ
ข้นั ปฏิบัติ
คาชแี้ จง
ให้นักเรยี นทาใบงานท่ี 3
เร่อื ง สมเดจ็ พระรามาธิบดีท่ี 1
(พระเจา้ อูท่ อง)
คาชีแ้ จง
คาช้ีแจงกจิ กรรมนักเรียน คาชี้แจงบทบาทครปู ลายทาง
นกั เรียนทาใบงานท่ี 3 1. ครูแจกใบงานท่ี 3 เร่อื ง
เรื่อง สมเดจ็ พระรามาธิบดีท่ี 1 สมเด็จพระรามาธบิ ดที ี่ 1 (พระเจา้ อูท่ อง)
2. ครูใหน้ ักเรยี นทาใบงาน
(พระเจ้าอทู่ อง) 3. ครเู ดินดูความเรียบรอ้ ยและให้ความ
ชว่ ยเหลอื ตามความเหมาะสม
ใบงานท่ี 3
เรือ่ ง สมเดจ็ พระรามาธิบดที ่ี 1
(พระเจ้าอูท่ อง)
เฉลยใบงานที่ 3
เรือ่ ง สมเดจ็ พระรามาธบิ ดีที่ 1
(พระเจ้าอูท่ อง)
สถาปนากรุงศรีอยธุ ยาเปน็ มกี ารจดั ระเบยี บการ
ราชธานี ปกครองแบบจตุสดมภ์
มกี ารขยายอานาจไปยังอาณาจักร มกี ารตดิ ต่อค้าขายกบั จนี
สุโขทัยและอาณาจักรเขมร
สรุปบทเรยี น
สมเด็จพระเจ้าอู่ทอง ทรงเป็นปฐมกษัตริย์ของกรุงศรีอยุธยา
ทรงสถาปนาอยุธยาเป็นราชธานี ได้รับถวายพระนามว่า สมเด็จพระ
รามาธิบดีศรีสุนทรบรมบพิตร พระเจ้าอยู่หัว กรุงเทพมหานครบวรทวา
ราวดีศรีอยุธยา ฯ ทรงครองราชย์ระหวา่ งปี พ.ศ.๑๘๙๓ - ๑๙๑๒
บทเรียนครัง้ ตอ่ ไป
สมเดจ็ พระเจ้าตากสนิ มหาราช