ประวัติ ป3 พระเจ้าตากสินมหาราช

สมเด็จพระเจ้าตากสนิ มหาราช

จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้

1. อธิบายพระราชกรณยี กจิ ของสมเดจ็ พระเจ้าตากสนิ มหาราช
ท่สี ง่ ผลตอ่ อาณาจักรกรุงธนบรุ ไี ดถ้ กู ต้อง

2. มีทักษะการแกป้ ญั หา สามารถทางานร่วมกับผู้อ่ืนได้
3. นาพระราชกรณียกิจของสมเด็จพระเจ้าตากสนิ มหาราช

มาปรับใช้ในชีวติ ประจาวนั ได้

ท่มี าของรปู ภาพ https://www.tnews.co.th/religion/309430

คาถามชวนคดิ

1. จากภาพเหตกุ ารณ์น้แี สดงถงึ อะไร

ท่มี าของรปู ภาพ https://www.tnews.co.th/religion/309430

2. ผลกระทบของเหตุการณใ์ นคร้ังนี้

3. บุคคลทม่ี คี วามสาคญั รเิ ริ่ม กอ่ ตั้งสร้าง
อาณาจกั รธนบุรีขน้ึ มา คอื ใคร ทราบหรอื ไม่

สมเด็จพระเจา้ ตากสนิ
มหาราช

ท่มี าของรปู ภาพ http://www.easydiy4u.com

สมเด็จพระเจ้าตากสนิ มหาราช

สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช
เป็นพระมหากษัตริย์ผู้ก่อต้ังอาณาจักร
ธนบุรีและเป็นพระมหากษัตริย์พระองค์
เดยี วของราชอาณาจักรธนบุรี

ท่มี าของรปู ภาพ https://www.sanook.com/horoscope/104417

วัดโกษาวาส

คร้ันอายุ ๕ ปี เจ้าพระยาจักรีได้นาไปฝากเรียนกับพระ
อาจารย์ทองดี วัดโกษาวาส (วัดคลัง) ทรงศึกษาหนังสือขอมและ
หนงั สือไทยจนจบบริบูรณ์ ตลอดจนศึกษาพระไตรปฎิ กจนแตกฉาน

ท่มี าของรปู ภาพ http://huexonline.com/knowledge/14/149

ต่ อ ม า เ ม่ื อ อ า ยุ ค ร บ ๑ ๓ ปี
เ จ้ า พ ร ะ ย า จั ก รี ไ ด้ น า ตั ว เ ด็ ก ช า ย สิ น
ไปถวายตัวเป็นมหาดเล็ก ในสมเด็จพระ
เจา้ อย่หู ัวบรมโกศและได้ทรงโปรดเกลา้ ฯ
ให้ทาราชการกับหลวงศักดิ์นายเวร
ซึ่งเป็นบุตรของเจ้าพระยาจักรี

ท่มี าของรปู ภาพ https://www.sanook.com/horoscope/104417

เม่ืออายุครบ ๒๑ ปี ได้อุปสมบท ณ วัดโกษาวาส ทรงดารง
อยู่ในสมณเพศได้ ๓ พรรษา จึงลาสิกขา และกลับมารับราชการ
ตามเดิม

ท่มี าของรปู ภาพ https://go.ayutthaya.go.th/แนะนาท่ีเที่ยว/วดั เชิงท่า-อยุธยา

ในปี พ.ศ. ๒๓๐๗ พม่ายกกองทัพมาตีหัวเมืองปักษ์ใต้ของไทย
โดยมีมังมหานรธาเปน็ แมท่ พั ปรากฏว่าพม่าตีเมืองทางใต้ได้
อยา่ งงา่ ยดายจึงตีเรอ่ื ยมาตลอดหวั เมอื งทางใตจ้ นถงึ เมืองเพชรบุรี

ท่มี าของรูปภาพ https://www.silpa-mag.com/history/article_25430

ตอ่ มาปี พ.ศ. ๒๓๐๘ พม่ายกกองทพั มาตไี ทยอกี พระยาตากได้
มาช่วยรกั ษาพระนครไว้ได้จึงได้บาเหนจ็ ความดคี วามชอบ ในสงคราม
จงึ โปรดใหเ้ ลอ่ื นเปน็ พระยาวชิรปราการ เจ้าเมอื งกาแพงเพชร

ทม่ี าของรูปภาพ http://huexonline.com/knowledge/14/72

พ.ศ. ๒๓๐๙ ขณะที่ไทยกับพม่ากาลังรบกัน
อยา่ งดุเดือดพระยาวชิรปราการ เกิดท้อแท้ใจหลาย
ประการ คือ

๑. พระยาวชริ ปราการ คมุ ทหารออกไปรบนอกเมอื ง
จนได้ชยั ชนะยึดคา่ ยพมา่ ไดแ้ ต่ทางผ้รู กั ษาพระนครไม่ส่ง
กาลงั ไปหนนุ ทาให้พมา่ สามารถยึดคา่ ยกลบั คนื ได้

๒. ขณะท่ียกทัพเรือออกรบร่วมกับพระ
ยาเพชรบุรีน้ันพระยาวชิรปราการ เห็นว่า
พ ม่ า มี ก า ลั ง ม า ก ก ว่ า จึ ง ห้ า ม มิ ใ ห้ พ ร ะ ย า
เพชรบุรีออกรบแต่พระยาเพชรบุรีไม่เชื่อฟัง
ออกรบ และพ่ายแพ้แก่พมา่ จนตวั ตายในท่ีรบ

ท่ีมาของรูปภาพ https://sites.google.com/site/cartoonscattle/thai-cartoon

๓. ก่อนเสียกรุง ๓ เดือน พม่ายกทัพเข้าปล้นพระนคร
ทางด้านท่ีพระยาวชิรปราการรักษาอยู่ เมื่อเห็นจวนตัว
พระยาวชิรปราการจึงยิงปืนใหญ่ขัดขวางโดยมิได้ขออนุญาต
จากศาลาลูกขนุ จงึ ถูกฟอ้ งชาระโทษให้ภาคทณั ฑ์

พระยาวชิรปราการได้จัดเตรียมกองทัพ สะสมเสบียงอาหาร
ศาสตราวธุ และกองทพั เรืออยเู่ ปน็ เวลา ๓ เดือนกย็ กกองทัพเรือเข้า
มาทางปากน้าเจา้ พระยา ตเี มืองธนบรุ ี
แตกจบั นายทองอินประหาร

ท่มี าของรปู ภาพ http://huexonline.com/knowledge/14/149

สมเดจ็ พระเจ้าตากสิน ทรงสวรรคตเมือ่ พ.ศ. ๒๓๒๕
สริ พิ ระชนมายุได้ ๔๘ พรรษาทรงครองราชย์เป็นเวลา ๑๕ ปี พระองค์
ทรงเป็นพระมหากษัตริย์ท่ีทรงพระปรีชาสามารถกอบกู้ประเทศชาติ
ใหเ้ ป็นเอกราชอิสรภาพตราบเทา่ ทกุ วันนี้

ท่มี าของรปู ภาพ http://anupongkameiam.blogspot.com/2020/01/blog-post.html

พระราชกรณยี กิจสาคัญ
ของพระเจ้ากรุงธนบุรี

ท่มี าของรูปภาพ https://th.wikipedia.org/wiki/สมเด็จพระเจา้ กรุงธนบรุ ี

พระราชกรณียกิจสาคญั
ของพระเจ้ากรุงธนบุรี

1. การกู้เอกราช เป็นการ
ร ว บ ร ว ม ค น ไ ท ย ท่ี แ ต ก อ อ ก เ ป็ น
ชุมชนต่าง ๆ หลังเสียกรุงศรีอยุธยา
ใหเ้ ปน็ อนั หน่งึ อนั เดยี วกัน

ที่มาของรปู ภาพ https://www.matichon.co.th/prachachuen/news_620420

2. การสร้างและสถาปนากรุงธนบรุ ีเปน็ เมืองหลวง
หลังจากได้กอบกกู้ รงุ ศรีอยุธยากลบั คืนจากพม่าไดแ้ ล้ว

ท่มี าของรูปภาพ https://board.postjung.com/995962

3. พระราชกรณยี กิจอ่ืน ๆ นอกจาก ที่มาของรูปภาพ https://www.silpa-mag.com/history/article_8666
จ ะ ท ร ง กู้ เ อ ก ร า ช แ ล ะ ท ร ง ส ถ า ป น า
กรุงธนบุรีเป็นเมืองหลวงแล้ว พระองค์
ยังได้ขยายอาณาเขตโดยตีเวียงจันทน์ได้
และอญั เชญิ พระแกว้ มรกต
มาประดษิ ฐานไวท้ ่เี มืองหลวง

คาถามทบทวน

1. กรงุ ธนบรุ กี ับสมเด็จพระเจ้าตากสนิ มหาราชสัมพนั ธ์กนั
อยา่ งไร

2. เพราะเหตใุ ด สมเด็จพระเจา้ ตากสนิ มหาราช
จึงหลบหนีฝ่าวงล้อมของกองทพั ข้าศกึ ทล่ี ้อมกรุงศรอี ยธุ ยาไว้

3. เหตุใดสมเด็จพระเจา้ ตากสินมหาราชจงึ ไมไ่ ด้กอบกู้
กรุงศรีอยุธยา แตก่ ลับสถาปนาราชธานีใหม่ คอื
“กรุงธนบุรศี รมี หาสมทุ ร”

4. เพราะเหตุใด สมเดจ็ พระเจ้าตากสนิ มหาราช จึงเลอื ก
ทาเลทต่ี ั้งบรเิ วณกรงุ ธนบุรศี รีมหาสมทุ รเป็นเมืองหลวง

ข้นั ปฏบิ ตั ิ

ข้ันปฏิบัติ

คาชแ้ี จง

ให้นักเรียนทาใบงานท่ี 4
เร่อื ง สมเด็จพระเจา้ ตากสนิ มหาราช

คาชี้แจง

คาช้ีแจงกจิ กรรมนักเรียน คาช้ีแจงบทบาทครปู ลายทาง

นักเรยี นทาใบงานที่ 4 1. ครูแจกใบงานที่ 4 เรื่อง
เรื่อง สมเด็จพระเจา้ ตากสินมหาราช สมเด็จพระเจ้าตากสนิ มหาราช
2. ครใู หน้ กั เรยี นทาใบงาน
3. ครเู ดินดูความเรียบรอ้ ยและให้
ความช่วยเหลอื ตามความเหมาะสม

ใบงานที่ 4

เร่อื ง สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช

ท่มี าของรปู ภาพ https://krumeawphysic.wordpress.com/2012/07/26/การ์ตนู ไทยๆ







เฉลยใบงานท่ี 4

เร่อื ง สมเดจ็ พระเจ้าตากสนิ มหาราช

ท่มี าของรปู ภาพ https://krumeawphysic.wordpress.com/2012/07/26/การ์ตูนไทยๆ







สรุปบทเรยี น

สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชได้ไปถวายตัวทาราชการกับสมเด็จพระ
เจ้าอยู่หัว มีความดีความชอบจนได้รับเล่ือนหน้าที่ราชการไปเป็นผู้ปกครอง
หัวหน้าฝ่ายเหนือคือ เมืองตากและเรียกติดปากมาว่า “พระยาตากสิน”
สมเด็จพระเจ้าตากสินหรือสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี (ตามหนังสือราชการ)
เปน็ ยอดวีรบุรษุ นกั รบ ฝหี ตั ถเ์ ยีย่ ม ทรหดอดทน กล้าหาญ ไม่กลัวตาย
และเปน็ ผู้ดึงอิสระเสรขี องชาตไิ ทยมาจากเงอ้ื มมอื ของผู้ชว่ งชงิ ไป





บทเรียนครัง้ ต่อไป

พระบาทสมเดจ็ พระพุทธยอดฟ้า
จุฬาโลกมหาราช