วิทยาลัยนาฏศิลปนครศรีธรรมราช
วิทยาลัยนาฏศิลปนครศรีธรรมราช
วิทยาลัยนาฏศิลปนครศรีธรรมราช
วิทยาลัยนาฏศิลปนครศรีธรรมราช
นาฏศิ ลป์ไทยละคร
คุณครู วรกมลวรรณ ไพสิ ฐสกุลธาดา
สารบัญเนื้ อหา
ประวัติที่มาเพลงหน้าพาทย์โลม-ตระนอน
เครื่องแต่งกายเพลงหน้าพาทย์โลม-ตระนอน
อุปกรณ์ที่ใช้ในเพลงหน้าพาทย์โลม-ตระนอน
เครื่องดนตรที่ใช้ในเพลงหน้าพาทย์โลม-ตระนอน
โอกาศที่ใช้แสดงพลงหน้าพาทย์โลม-ตระนอน
ประวัติที่มาเพลงหน้าพาทย์โลม-ตระนอน
โลม
โลม ใช้สำหรับเกี้ยวพาราสี
เล้าโลมด้วยความรักความเสน่หา
นิยมใช้คู่กับเพลงตระนอน
เช่น การแสดงละครในเรื่องอิเหนา
ตอนอิเหนาลักพาตัวนางบุษบาไปไว้ในถ้ำ
มีการเล้าโลมด้วยความรัก
ใช้เพลงโลมต่อด้วยเพลงตระนอน เป็นต้น
ประวัติที่มาเพลงหน้าพาทย์โลม-ตระนอน
ตระนอน
ใช้ประกอบการนอนจะเป็นนอนคนเดียว
นอนสองคน หรือนอนสามคนก็ได้
ใช้กับตัวแสดงพระ นาง ยักษ์ ลิง
เช่น การแสดงละครในเรื่องอุณรุท
ตอนอุ้มสม พระอุณรุทนอนในป่า
ดนตรีบรรเลงเพลงตระนอน
เครื่องแต่งกายเพลงหน้าพาทย์โลม-ตระนอน
เครื่องแต่งกายตัวพระ
1. กำไลเท้า
2. สนับเพลา
3. ผ้านุ่ง ในวรรณคดี เรียกว่า ภูษา หรือพระภูษา
4. ห้อยข้าง หรือเจียระบาด หรือชายแครง
5. เสื้ อ ในวรรณคดีเรียกว่า ฉลององค์
6. รัดสะเอว หรือรัดองค์
7. ห้อยหน้า หรือชายไหว
8. สุวรรณกระถอบ
9. เข็มขัด หรือปั้ นเหน่ง
10. กรองคอ หรือ นวมคอ ในวรรณคดีเรียกว่า กรองศอ
11. ตาบหน้า หรือ ตาบทับ ในวรรณคดีเรียกว่า ทับทรวง
12. อินทรธนู
เครื่องแต่งกายเพลงหน้าพาทย์โลม-ตระนอน
เครื่องแต่งกายตัวพระ
13. พาหุรัด
14.สั งวาล
15. ตาบทิศ
16. ชฎา
17. ดอกไม้เพชร(ซ้าย)
18. จอนหู ในวรรณคดีเรียกว่า กรรเจียก หรือกรรเจียกจร
19.ดอกไม้ทัด(ขวา)
20. อุบะ หรือพวงดอกไม้(ขวา)
21. ธำมรงค์
22. แหวนรอบ
23.ปะวะหล่ำ
24. กำไลแผง ในวรรณคดีเรียกว่า ทองกร
เครื่องแต่งกายเพลงหน้าพาทย์โลม-ตระนอน
เครื่องแต่งกายตัวนาง
1. กำไลเท้า
2. เสื้ อในนาง
3. ผ้านุ่ง ในวรรณคดี เรียกว่า ภูษา หรือพระภูษา
4. เข็มขัด
5. สะอิ้ง
6. ผ้าห่มนาง
7. นวมนาง ในวรรณคดีเรียกว่า กรองศอ หรือสร้อยนวม
8. จี้นาง หรือ ตาบทับ ในวรรณคดีเรียกว่า ทับทรวง
9. พาหุรัด
เครื่องแต่งกายเพลงหน้าพาทย์โลม-ตระนอน
เครื่องแต่งกายตัวนาง
10. แหวนรอบ
11. ปะวะหล่ำ
12. กำไลตะขาบ
13. กำไลสวม ในวรรณคดีเรียกว่า ทองกร
14. ธำมรงค์
15. มงกุฎ
16. จอนหู ในวรรณคดีเรียกว่า กรรเจียก หรือกรรเจียกจร
17. ดอกไม้ทัด (ซ้าย)
18. อุบะ หรือพวงดอกไม้ (ซ้าย)
อุปกรณ์ที่ใช้ในเพลงหน้าพาทย์โลม-ตระนอน
เตียงละคร หมอนขวาน
เครื่องดนตรีเพลงหน้าพาทย์โลม-ตระนอน
วงปี่ พาทย์เครื่องห้า
ปี่ ใน
ทำหน้าที่ผู้บรรเลงเก็บบ้างโหยหวนบ้าง
ตามทำนองเพลงปี่ ในเป็นเครื่องดนตรีที่ใช้
บรรเลงในวงปี่ พาทย์ เรียกชื่ อตามเสียงที่ได้ยิน
เครื่องดนตรีเพลงหน้าพาทย์โลม-ตระนอน
วงปี่ พาทย์เครื่องห้า
ระนาดเอก
เป็นผู้นำวงบรรเลงเก็บแทรกตามทำนองเพลง
ระนาดเอกเป็นเป็นเครื่องดนตรีชนิดตี
มีวิวัฒนาการมาจากกรับ ต่อมาใช้ขี้ผึ้งกับตะกั่ว
ผสมกันติดหัวท้ายของกรับถ่วงให้เกิดเสี ยงไพเราะ
ระนาดเอกมี 21 ลูก
เครื่องดนตรีเพลงหน้าพาทย์โลม-ตระนอน
วงปี่ พาทย์เครื่องห้า
ฆ้องวงใหญ่
บรรเลงเป็นหลักในวงดนตรี และรักษาเนื้อหาหลักของ
เพลงเรียกว่า "มือฆ้อง"ฆ้องวงใหญ่มีวิวัฒนาการมา
จาก ฆ้องเดี่ยวและฆ้องคู่ การประดิษฐ์ฆ้องเกิดขึ้นก่อน
ระนาด มีภาพแกะสลักวงปี่ พาทย์แต่โบราณ เช่น ในครั้ง
กรุงศรีอยุธยา ฆ้องวงมีขนาดเดียวใช้บรรเลงผสมวง
ปี่ พาทย์ ต่อมาเมื่อมีผู้สร้างฆ้องวงขึ้นอีกขนาดหนึ่งวง
วงเล็กกว่าที่กล่าวนี้จึงเรียกฆ้องวงขนาดเก่าว่า
"ฆ้องวงใหญ่"
เครื่องดนตรีเพลงหน้าพาทย์โลม-ตระนอน
วงปี่ พาทย์เครื่องห้า
ฉิ่ง
คอยควบคุมจังหวะย่อยแสดงจังหวะหนักเบา ฉิ่งเป็น
เครื่องดนตรีโลหะ รูปคล้ายถ้วยชาไม่มีกันประกอบวงี่ป
พาทย์ วงเครื่องสาย และวงมโหรี ฉิ่งจะเรียกตามเสียง
ที่ได้ยิน
เครื่องดนตรีเพลงหน้าพาทย์โลม-ตระนอน
วงปี่ พาทย์เครื่องห้า
ตะโพน
ใช้บรรเลงหน้าทับต่างๆ ตามลักษณะของทำนองเพลง
ควบคู่ไปกับกลองทัด ในบางโอกาสใช้บรรเลงหน้าทับ
แต่ผู้เดียว ในกรณีที่ไม่ใช่เพลงประเภทเพลงกลอง
ตะโพนจะผสมอยู่ในวงปี่ พาทย์ไม้แข็ง ตะโพนมีสอง
หน้าและสองเสียงด้วยกัน คือ หน้ามัดเป็นเสียงสูง
และหน้าเท่งเป็นเสี ยงต่ำ
เครื่องดนตรีเพลงหน้าพาทย์โลม-ตระนอน
วงปี่ พาทย์เครื่องห้า
กลองทัด
บรรเลงเดินตามจังหวะไม้กลองแต่ละเพลง กลองทัด
เป็นเครื่องตีขึงหนัง ในบัดนี้มีกลองของจีนมีรูปแปลกๆ
และมีกลองชนิดหนึ่งในหนังสือมีชื่ อเรียกว่า "นั่มตั้ง
โก" หรือ "น่านตั้งกู๊" แต่มีความหมายว่าเป็นกลอง
ของชนชาวใต้ ใช้ร่วมบรรเลงในวงปี่ พาทย์เมื่อก่อนมีลูก
เดียวแต่รัชกาลที่ 2 กรุงรัตนโกสินทร์ใช้ 2 ลูก เสียงสูง
เป็นตัวผู้ดัง "ตมู" ตัวเมียเสียงดัง "ต้อม"
โอกาศที่ใช้แสดงพลงหน้าพาทย์โลม-ตระนอน
ท่ารำเพลงหน้าพาทย์ ผู้แสดงต้องรำ
ตามทำนองที่ปี่ พาทย์บรรเลงให้ถูก
ต้อง โดยเฉพาะการแสดงโขน ในเรื่อง
รามเกียรติ์ มี พระ นาง ยักษ์ ลิง
และยังมี เทวดา นางฟ้า ฤษี ก็ต้องมี
การใช้เพลงหน้าพาทย์ประกอบการ
แสดงทั้งนั้น โดยเฉพาะผู้เป็นตัวยักษ์
จะใช้เพลงหน้าพาทย์ประกอบการ
แสดงมากกว่า
วิทยาลัยนาฏศิลปนครศรีธรรมราช
วิทยาลัยนาฏศิลปนครศรีธรรมราช
คุณครู วรกมลวรรณ ไพสิ ฐสกุลธาดา