คุณครูนฤนาท สุวรรณจุณี โรงเรียนเบญจมราชูทิศ รำ วงมาตรฐาน จัดทำ จัดทำ โดย ด.ญ.ศิริรัตนา วงศ์นุรั นุ รั กษ์ เลขที่38 ม.2/3 เสนอ
ต่อมาท่านผู้หญิงละเอียด พิบูลสงคราม ได้ ประพันธ์เพิ่มอีก 6 เพลง โดยปรับปรุงท่านองเพลง และใช้เครื่อง ดนตรีเข้ามาบรรเลงประกอบการขับร้องจัด ท่ารําวงให้งดงามถูกต้องตามแบบนาศิลป์ ไทย โดยใช้ทาราแม่บทมาหนดไว้เป็นแบบ ฉบัมาตรฐานตลอดจนเปลี่ยนชื่อรำ โทนเป็น รำ วงต่อมากรมศิลปากรได้เรียกการรำ ที่มี แบบแผนเดียวกันนี้ว่า “รำ วงมาตรฐาน" รำ วงมาตรฐาน
มีวิวัฒนาการมาจากร่าโทน เครื่องดนตรีที่ใช้ ประกอบการเล่น คือ ฉิ่ง กรับ โทน • จอมพล ป. พิบูลสงคราม นายกรัฐมนตรีในสมัย นั้นได้มอบหมายให้กรมศิลปากร ปรับปรุงการเล่น รำ โทนขึ้น เมื่อปี พ.ศ. 2487 กรมศิลปากรจึง ประพันธ์เนื้อร้อง และท่านองใหม่ 4 เพลง คือ เพลงงามแสงเดือน เพลงชาวไทย เพลงรำ มาซิมา รำ และเพลงคืนเดือนหงาย พร้อมทั้งปรับปรุงดนตรี เป็นวงปี่พาทย์ หรือวงดนตรีสากลบรรเลงประกอบ ส่วนท่ารำ ได้กําหนดท่าแบบมาตรฐาน มีทาร่า เฉพาะเพลงแต่ละเพลง วิธีการเดินใช้การย่ำ เท้า รำ วงมาตรฐาน
การแต่งกายของรําวงมาตรฐาน สามารถแต่งได้ 4 แบบ คือ 1. แบบชาวบ้าน 2. แบบรัชกาลที่ 5 3. แบบสากลนิยม 4. แบบราตรีสโมสร การแต่งกายรำ วงมาตรฐาน
ชาย : นุ่ง นุ่ ผ้าโจงกระเบน สวมเสื้อคอพวง มาลัย เอวคาดผ้าห้อยขายก้านหน้า น้ หญิง: นุ่ง นุ่ โจงกระเบน ห่มผ้าสไบอัดจีบ ปล่อยผม ประดับดอกไม้ที่ผมด้านซ้าย คาดเข็มขัดใส่ ใส่เครื่องประดับ แบบชาวบ้าน
แบบรัชกาลที่5 ชาย : นุ่ง นุ่ ผ้าโจงกระเบน สวมเสื้อ ราชประแตน ใส่ถุงเท้า รองเท้า หญิง: นุ่ง นุ่ โจงกระเบน สวมเสื้อ ลูกไม้ ผูกเป็นโบว์ ทิ้งชายไว้ข้าง ลำ ตัวซ้าย ใส่เครื่องประดับมุก
แบบสากลนิยม ชาย: นุ่ง นุ่ กางเกงสูท ผูกเนคไท หญิง : นุ่ง นุ่ กระโปรงป้า ป้ ยข้าง ยาวกรอมเท้า ใส่เสื้อคอกลม แขนกระบอก
ชาย : นุ่ง นุ่ กางเกงขายาว คอ พระราชทาน ผ้าคาดเอวห้อยชาย ด้านหน้า น้ หญิง : นุ่ง นุ่ กระโปรงยาวจีบหน้า น้ นาง ใส่เสื้อจับเดฟ ชายผ้าห้อยจากบ่า ลงไปทางด้านล่าง เปิดไหล่ขวา ศีรษะทำ ผมเกล้าเป็นมวยสูง ใส่ เกี้ยว และเครื่องประดับ แบบราตรีสโมสร
เพลงที่ใช้ในการรําวงมาตรฐานมีทั้งหมด 10 เพลง และมีท่าราที่เป็นมาตรฐานเฉพาะในแต่ละเพลงรวม 17ท่า การปฏิบัติร้าวงมาตรฐาน • เป็นการหาคู่ ชาย-หญิงเดินย่ำ เท้าเป็นวงทวนเข็ม นาฬิกาโดยเดินตามกัน • ก่อนจะร่า ชาย-หญิงจะต้องทําความเคารพซึ่งกันและ กัน • การเดินย่าเท้า จะต้องรักษาช่องไฟและเส้นรอบวง ให้กลมไม่เบี้ยว รำ วงมาตรฐาน
เพลงรำ วงมาตรฐาน เพลงที่ใช้ในการร้าวงมาตรฐานมีทั้งหมด 10 เพลง 1งามแสงเดือน 2ชาวไทย 3รำ มาซิมารำ 4คืนเดือนหงาย 5ดวงจันทร์วันเพ็ญ 6ดอกไม้ของชาติ 7หญิงไทยใจงาม 8ดวงจันทร์ขวัญฟ้า ฟ้ 9ยอดชายใจหาญ 10บูชานักรบ
ท่ารำ เพลงงามแสงเดือน ท่าสอดสร้อยมาลา
ท่ารำ เพลงชาวไทย ท่าชักแป้ง ป้ ผัดหน้า น้
ท่ารำ เพลงรำ มาซิมารำ ท่ารำ ส่าย
ท่ารำ เพลงคืนเดือนหงาย ท่าสอดสร้อย มาลาแปลง
ท่ารำ เพลงดวงจันทร์วันเพ็ญ ท่ ท่าผาลาเพียงไหล่ ท่ าแขกเต้าเข้ารัง
ท่ารำ เพลงดอกไม้ของชาติ ท่ท่ ท่ าท่ ารำรำรำรำยั่ยั่ ยั่ วยั่ ว
ท่ารำ เพลงหญิงไทยใจงาม ท่าพรหมสี่หน้า น้ ท่ายูงฟ้อ ฟ้ นหาง
ท่ารำ เพลงดวงจันทร์ขวัญฟ้า ฟ้ ท่าช้างประสานงา ท่าจันทร์ทรงกลดแปลง
ท่ารำ เพลงยอดชายใจหาญ หญิง :ท่าชะนีร่ายไม้ ชาย:ท่าจ่อเพลิงกาฬ
ท่ารำ เพลงบูชานักรบ หญิง:ท่าขัดจางนาง ชาย:ท่าจันทร์ทรงกลด ต่ำ
ท่ารำ เพลงบูชานักรบ หญิง :ท่าล่อแก้ว ชาย:ท่าขอแล้ว
เพลงงามแสงเดือน งามแสงเดือนมาเยือนส่องหล้า เราเล่นเพื่อสนุก นุ ขอให้เล่นฟ้อ ฟ้ นรำ งามใบหน้า น้ เมื่ออยู่วงรำ *ซ้ำ เปลื้องทุกข์วายระกำ เพื่อสามมัคคีเอย *ความหมาย*ยามที่แสงจันทร์ส่องมายัง โลก ทําให้ โลกนี้ดูสวยงาม ผู้คนที่มาเล่น รำ วงยามที่แสงจันทร์ ส่องก็มีความ งดงามด้วย การรำ วงนี้เพื่อให้มีความ สนุก นุ สนาน มีความสามัคคีกัน และละทิ้ง ความทุกข์ ให้หมดสิ้นไป
เพลงชาวไทย ชาวไทยเจ้าเอย ขออย่าละเลยในการทำ หน้า น้ ที่ การที่เราได้เล่นสนุก นุ เปลื้องทุกข์สบายอย่างนี้ เพราะชาติเราได้เสรี มีเอกราชสมบูรณ์ เราจึงควรช่วยชูชาติให้ เก่งกาจเจิดจำ รูน เพื่อความสุขเพิ่มพูน ของชาวไทยเราเอย *ความหมาย*หน้า น้ ที่ที่ชาวไทยพึงมีต่อประเทศชาตินั้น เป็นสิ่งที่ทุกคนควรต้องทำ อย่า ได้ละเลยไปเสียในการที่เราได้มาเล่นรำ วงกัน อย่างสนุก นุ สนานปราศจากทุกข์ โศกทั้งปวงเช่น นี้ เพราะประเทศไทยเรามีเอกราช ประชาชนมี เสรีภาพในการที่จะ คิดจะทำ สิ่งใด ๆ ดังนั้นเรา จึงควรช่วยกันเชิดชูชาติไทยให้เจริญรุ่งเรือง ต่อไป เพื่อ ความสนุก นุ ยิ่งๆ ขึ้นของไทยเรา
รำ มาซิมารำ เริงระบำ กันให้สนุก นุ ยามงานเราทำ งานจริงๆ ไม่ละไม่ทิ้งจะเกิดเจ็ญขลุก ถึงยามว่างเราจึงรำ เล่น ตามเชิงเช่นเพื่อนให้สร่างทุกข์ ตามเยี่ยงอย่างตามยุค เล่นสนุก นุ อย่างวัฒนธรรม เล่นอะไรให้มีระเบียบ ให้งามให้เรียบจึงจะคมขำ มาซิมาเจ้าเอ๋ยมาฟ้อ ฟ้ นรำ มาเล่นระบำ ของไทยเราเอย เพลงรำ มาซิมารำ *ความหมาย*ความหมาย เป็นการเชิญชวนให้มาร่วม เริงระบำ รำ ฟ้อ ฟ้ น หลังจากว่างงาน เพราะใน เวลางานเรา ต่างตั้งใจกันทำ งานให้เสร็จ ลุล่วงไปได้ด้วยดี เมื่องาน เสร็จสิ้นเราจึงควร ผ่อนคลายด้วยการฟ้อ ฟ้ นรำ ซึ่งมี ลักษณะสวย งามตามแบบอย่างของวัฒนธรรมไทย
ยามกลางคืนเดือนหงาย เย็นพระพายโบกพริ้วปลิวมา เย็นอะไรก็ไม่เย็นจิต เท่าเย็นผูกมิตรไม่เบื่อระอา เย็นร่มธงไทยปกไปทั่วหล้า เย็นยิ่งน้ำ ฟ้า ฟ้ มาประพรหมเอย เพลงคืนเดือนหงาย *ความหมาย* เวลากลางคืนเป็นคืนเดือนหงายมีลมพัดมาเย็น สบายใจแต่ก็ยังไม่สบายเท่ากับการได้ผูกมิตรกับผู้อื่นและที่ร่มเย็น ไปกว่าทั่วทุกแห่งยิ่งกว่าน้ำ ฝนที่โปรยลงมาก็คือการที่ประเทศเป็น ประเทศเอกราชมีธงชาติไทยเป็นสัญลักทำ ให้ร่มเย็นทั่วไป
เพลงดวงจันทร์วันเพ็ญ ดวงจันทร์วันเพ็ญ ลอยเด่นอยู่ในนภา ทรงกลดสดสี รัศมีทอแสงงามตา แสงจันทร์อร่าม ฉายงาม ส่องฟ้า ฟ้ ไม่งาม เท่าหน้า น้ นวลน้อ น้ งยองใย งามเอยแสงงาม งามจริงยอดหญิงชาติไทย งามวงพักตร์ ยิ่งดวงจันทรา จริตกิริยานิ่มนวลละไม วาจา กังวาน อ่อนหวาน จับใจ รูปทรงสมส่วน ยั่วยวนหทัย สมเป็นดอกไม้ ขวัญใจชาติเอย ความหมายเพลง : พระจันทร์เต็มดวงที่ลอยอยู่บนท้องฟ้า ฟ้ นั้นช่างดูสวยงาม เพราะ เป็นพระจันทร์ทรงกลด คือมีแสงเลื่อมกระจายออกรอบดวงจันทร์ทั้งดวง แต่ถึงจะ งามอย่างไรก็ยังไม่เท่าความงามของดวงหน้า น้ หญิงสาว ที่ดูผุดผ่องมีน้ำ มีนวล อีกทั้ง รูปร่างก็ดูสมส่วน กิริยาวาจาก็อ่อนหวานไพเราะ สมแล้วกับที่เปรียบว่าหญิงไทยนี้ คือดอกไม้
เพลงดอกไม้ของชาติ ขวัญใจดอกไม้ของชาติ งามวิลาศนวยนาดร่ายรำ (ซ้ำ *) เอวองค์อ่อนงาม ตามแบบนาฏศิลป์ ชี้ชาติไทยเนาว์ถิ่น เจริญวัฒนธรรม ขวัญใจดอกไม้ของชาติ งามวิลาศนวยนาดร่ายรำ (ซ้ำ *) งานทุกสิ่งสามารถ สร้างชาติช่วยชาย ดำ เนินตามนโยบาย สู้ทนเหนื่อยยากตรากตรำ ความหมายเพลง : ผู้หญิงไทยเปรียบเสมือนดอกไม้อันเป็นเอกลักษณ์ข ณ์ อง ประเทศไทย การร่ายรำ ด้วยการแสดงออกอย่างอ่อนช้อย งดงามตามรูปแบบ ความเป็นไทยแสดงให้เห็นถึงความเจริญทางด้านวัฒนธรรมของคนไทย นอก จากผูหญิงจะดีเด่นทางด้านความงามแล้วยังมีความอดทน สามารถทำ งานบ้าน ช่วยเหลืองานผู้ชายหรือแม้งานสำ คัญ ๆ ระดับประเทศก็สามารถช่วยเหลือได้ เป็นอย่างดีไม่แพ้ผู้ชาย
เพลงหญิงไทยใจงาม เดือนพราวดาวแวววาวระยับ แสงดาวประดับส่องให้เดือนงามเด่น ดวงหน้า น้โสภาเพียงเดือนเพ็ญ คุณความดีที่เห็นเสริมให้เด่นเลิศงาม ขวัญใจหญิงไทยส่งศรีชาติ รูปงามวิลาสใจกล้ากาจเรืองนาม เกียรติยศก้องปรากฎทั่วคาม หญิงไทยใจงามยิ่งเดือนดาวพราวแพรว ความหมาย :ดวงจันทร์ที่ส่องแสงอยู่บนท้องฟ้า ฟ้ มีความงดงามมาก และยิ่งได้แสงระยิบระยับของ ดวงดาวแล้ว ยิ่งทำ ให้ดวงจันทร์นั้นงาม เด่นยิ่งขึ้น เปรียบเหมือนกับดวงหน้า น้ ของหญิงสาวที่มีความ งดงามอยู่ แล้ว ถ้ามีคุณความดีด้วยก็จะทำ ให้หญิง นั้นงามเลิศ ผู้หญิงไทยเป็น ขวัญใจของชาติ เป็น ที่เชิดหน้า น้ ชูตาของชาติ รูปร่างก็งดงาม จิตใจก็ กล้าหาญ ดังที่มีชื่อเสียงปรากฏอยู่ทั่วไป
เพลงดวงจันทร์ขวัญฟ้า ฟ้ ดวงจันทร์ขวัญฟ้า ฟ้ ชื่นชีวาขวัญพี่ จันทร์ประจำ ราตรี แต่ขวัญพี่ประจำ ใจ ที่เทิดทูนคือชาติ เอกราชอธิปไตย ถนอมแนบสนิทใน คือขวัญใจพี่เอย ความหมาย :ในเวลาค่ำ คืนท้องฟ้า ฟ้ มีดวงจันทร์ประจำ อยู่ ในใจของ ชายก็มีหญิงอันเป็นสุดที่รักประจำ อยู่เช่นกัน สิ่งที่เทิดทูนยกย่อง ไว้ก็คือชาติไทยที่เป็นเอกราช มีอิสระแก่ตน ไม่ขึ้นกับใคร และสิ่ง ที่แนบสนิทอยู่ในใจของชายก็คือหญิงอันเป็นสุดที่รัก
เพลงยอดชายใจหาญ โอ้ยอดชายใจหาญ ขอสมานไมตรี น้อ น้ งขอร่วมชีวี กอบปกรณีกิจชาติ แม้สุดยากลำ เค็ญ ไม่ขอเว้นเดินตาม น้อ น้ งจักสู้พยายาม ทำ เต็มความสามารถ ความหมาย: ขอผูกไมตรีกับชายผู้กล้าหาญและจาคมมี ส่วนร่วมในการทำ ประโยชน์ทำ น์ ทำหน้า น้ ที่ของชาวไทยแม้จะ ลำ บากยากแค้นก็จะขอช่วยเหลือจนเต็มความสามารถ
น้อ น้ งรักรักบูชาพี่ ที่มั่นคงที่มั่นคงกล้าหาญ เป็นนักสู้เชี่ยวชาญ สมศักดิ์ชาตินักรบ น้อ น้ งรักรักบูชาพี่ม ที่มานะที่มานะอดทน หนักแสนหนักพี่ผจญ เกียรติพี่ขจรจบ น้อ น้ งรักรักบูชาพี่ ที่ขยันที่ขยันกิจการ บากบั่นสร้างหลักฐาน ทำ ทุกด้านทำ ทุกด้านครันครบ น้อ น้ งรักรักบูชาพี่ ที่รักชาติที่รักชาติยิ่งชีวิต เลือดเนื้อพี่พลีอุทิศ ชาติยงอยู่ยงอยู่คู่พิภพ เพลงบูชานักรบ ความหมายเพลง : น้อ น้ งรักและบูชาพี่ เพราะมีความกล้าหาญ เป็นนักสู้ที่เก่งกล้า สามารถสมกับเป็นชายชาตินักรบที่มีความมานะอดทน แม้ว่าจะยากเย็นแสนเข็ญ พี่ก็ ต่อสู้จนชื่อเสียงเลื่องลือไปทั่ว นอกจากนี้ ยังขยันขันแข็งในงานทุกอย่าง อุตส่าห์สร้าง หลักฐานให้มั่นคง และพี่ยังมีความรักในชาติบ้านเมืองยิ่งกว่าชีวิต ยอมสละได้แม้ชีวิต และเลือดเนื้อให้ชาติไทยคงอยู่คู่โลกต่อไป