- ๕๑ - สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
มาตรา ๑๒๐/๓๗๘ บันทึกถ้อยคำตามมาตรา ๑๒๐/๑ และมาตรา ๑๒๐/๒ ให้มี
สำนกั รงาำยนกคาณระดกังรตรอ่มไกปำนรก้ี ฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
(๑) ช่ือศาลและเลขคดี
ส(๒ำน)กั วงันำนเคดณือะนกรปรี มแกลำะรสกถฤาษนฎทีก่ีทำ ท่ี ำบนั ทกึ ถอ้ สยำคนำกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
(๓) ชือ่ และสกุลของคู่ความ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๔ฤ)ษชฎ่ือีกำสกลุ อายุ ทอี่ สยำนู่ แกั ลงะำนอคาชณพีะกขรรอมงกผำู้ใรหก้ถฤ้อษยฎคีกำำ และความเกี่ยสำวนพกั ันงกำนับคคณคู่ ะวการมรมกำรกฤษฎีกำ
ส((๖๕ำน))กั ลรงาาำยนยลมคะณอื เชะอก่อื ยี รขดรอแมงหกผำ่งใู้ รขหกอ้ ้ถฤเอ้ษทยฎ็จคีกจำำรแงิ ลหะรคือู่คคววาามมฝเสา่หำยน็นผกัขเู้ งสอำนงนผอคู้ใบณหนัะ้ถกท้อรึกยรถคม้อำกยำรคกำฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกหฤ้าษมฎมีกิใำห้แก้ไขเพ่ิมเตสิำมนบกั ันงำทนึกคถณ้อะยกรครำมทก่ีไำดรก้ยฤ่ืนษไฎวีก้แำล้วต่อศาล เวส้นำนแกัตง่เำปน็นคกณาะรกแรรกม้ไกขำรกฤษฎีกำ
ข้อผดิ พลาดหรือผิดหลงเลก็ นอ้ ย
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
มาตรา ๑๒๐/๔๗๙ คู่ความฝ่ายใดฝ่ายหน่ึงอาจขอให้ศาลทำการสืบพยานบุคคลท่ีอยู่
สำนกั นงอำนกคศณาละกโดรรยมรกะำบรบกฤกษาฎรปีกำระชุมทางจอภสาำนพกัไดงำ้ นโดคยณคะู่คกรวรามมกฝำ่ารยกทฤษ่ีอฎ้างีกพำยานต้องเป็นสผำู้รนบั กั ผงำดิ นชคอณบะใกนรเรรมื่อกงำรกฤษฎีกำ
ค่าใช้จ่าย หากศาลเห็นว่าเพ่ือประโยชน์แห่งความยุติธรรมศาลจะอนุญาตตามคำร้องนั้นก็ได้ โดยให้
ศาลดำเนินกระบสวำนนพกั ิจงำานรคณณาะไกปรตรามมกขำร้อกกฤำษหฎนีกดำแนวทางการสสำืบนพกั งยำานนคขณอะงกปรรรมะกธำารนกศฤาษลฎฎีกีกำาโดยความ
เห็นชอบของท่ีประชุมใหญ่ของศาลฎีกาท่ีออกตามมาตรา ๑๐๓/๓ รวมท้ังระบุวิธีการสืบพยาน
สำนกั สงถำนาคนณทะี่ แกรลระมสกักำรขกีพฤยษาฎนีกใำนการสืบพยาสนำนตกั างมำขน้อคณกำะหกรนรดมขกำอรงกปฤรษะฎธีกาำนศาลฎีกาดังสกำลน่ากั วงำแนคลณะไะมก่ถรรือมวก่าำรกฤษฎีกำ
คา่ ใชจ้ ่ายนนั้ เป็นคส่าำนฤกัชงาำธนรครณมเะนกยีรรมมในกำกรากรฤดษำฎเนีกินำ คดี สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
การเบิกความตามวรรคหนง่ึ ใหถ้ อื วา่ พยานเบกิ ความในห้องพิจารณาของศาล
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
มาตรา ๑๒๑ ในการน่ังพิจารณาทุกคร้ัง เมื่อพยานคนใดเบิกความแล้ว ให้ศาลอ่าน
คำเบกิ ความนั้นใหส้พำนยกั างนำฟนคังณแะลกะรใรหมพ้ กยำรากนฤลษงฎลีกาำยมอื ชือ่ ไว้ดังทสบ่ี ำนญั กั ญงำัตนไิ ควใ้ณนะมการตรมรกาำ๔รก๙ฤษแฎลีกะำ๕๐
ความในวรรคหนึ่งไม่ใช้บังคับกับกรณีที่มีการใช้บันทึกถ้อยคำแทนการเบิกความ
สำนกั ขงอำนงคพณยะากนรตรมามกำมรากตฤรษาฎีก๑ำ๒๐/๑ หรือมสำานตกั รงาำน๑ค๒ณ๐ะก/ร๒รมหกรำรือกกฤรษณฎีีทกำี่มีการสืบพยาสนำนโดกั ยงำในชค้รณะบะกบรกรมากรำรกฤษฎีกำ
ประชุมทางจอภาพตามมาตรา ๑๒๐/๔ หรือกรณีที่มีการบันทึกการเบิกความของพยานโดยใช้
วิธีการบันทึกลงใสนำวนัสกั ดงำุซนึ่งคสณามะการรรถมถก่าำยรทกฤอษดฎอีกอำกเป็นภาพหรสือำเนสกั ียงงำนหครณือโะดกยรรใมชก้วำิธรีกกาฤรษอฎื่นีกใำดซ่ึงคู่ความ
และพยานสามารถตรวจสอบถึงความถูกต้องของบันทึกการเบิกความนั้นได้ แต่ถ้าคู่ความฝ่ายใด
สำนกั ฝง่าำนยคหณนะึ่งกหรรรือมพกำยรากนฤขษอฎตีกรำวจดูบันทึกกาสรำนเบกั ิกงำคนวคาณมะขกอรงรพมยกาำรนกนฤั้นษฎใีกหำ้ศาลจัดให้มีกาสรำตนรกั วงำจนดคูบณันะทกึกรรกมากรำรกฤษฎีกำ
เบิกความนั้น๘๐ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนหคมณวะดกร๓รมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
การนำพยานเอกสารมาสืบ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๗๘ มาตรา ๑๒๐/๓ เพิ่มโดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความ
สำนกั แงพำนง่ ค(ฉณบะบั กทร่ี ร๒ม๓ก)ำพรก.ศฤ.ษ๒ฎ๕ีก๕ำ๐ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๗๙ มาตรา ๑๒๐/๔ เพิ่มโดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความ
แพง่ (ฉบับที่ ๒๓) พส.ศำน. ๒กั ง๕ำ๕น๐คณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๘๐ มาตรา ๑๒๑ วรรคสอง เพ่ิมโดยพระราชบัญญัตแิ ก้ไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมายวิธีพิจารณา
สำนกั คงวำานมคแณพะง่ ก(รฉรบมับกทำี่ ร๒ก๓ฤ)ษพฎ.ศีก.ำ๒๕๕๐ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
- ๕๒ - สำนกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
มาตรา ๑๒๒ เมื่อคู่ความฝ่ายใดอ้างอิงเอกสารฉบับใดเป็นพยานหลักฐานและ
คู่ความอีกฝ่ายหนส่ึงำคนัดกั งคำ้านนคเณอะกกสรารรมนกั้นำรตกาฤมษทฎี่บีกัญำ ญัติไว้ในมาตสำรนากั ๑งำ๒น๕คณถะ้ากตร้นรมฉกบำับรกเอฤกษสฎาีกรำอยู่ในความ
ครอบครองของคู่ความฝ่ายที่อ้างเอกสาร ให้คู่ความฝ่ายน้ันนำต้นฉบับเอกสารมาแสดงต่อศาลในวัน
สำนกั สงบืำนพคยณานะก๘ร๑รมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
ต้นฉบับต่อศาล โสไดำมนย่วกัท่าง่ีเศำวนาลลคาเณใหดะ็นกๆสรรมกมค่อกวนำรรมกหีคฤำรษพือฎิโพีกดำายกทษ่ีคาู่คถว้าาศมาอลีกสไำฝดน่า้กกัยำงหหำนนนค่ึงดณยใหื่นะก้คครู่คำรขวมาอกมำใรฝหก่า้ฤคยษู่คทฎว่ีอีกา้าำมงเฝอ่ากยสนาั้นรสส่ง่ง
สำนกั ตง้นำนฉคบณับะเกอรกรสมากรำตรก่อฤศษาฎลีกเำพ่ือศาลหรือคสู่คำวนากั มงอำนีกคฝณา่ ยะกหรนรึ่งมจกะำตรกรฤวษจฎดีกูไดำ้ตามเงอื่ นไขซสึ่งำจนะกั ไงดำน้กคำหณนะกดรไรวม้ในกำรกฤษฎีกำ
กฎกระทรวงว่าด้วยการน้ัน หรอื ตามทศี่ าลจะได้กำหนด แต่
ส(ำ๑น)กั ถง้ำานไมค่สณาะมกรารรมถกจำะรนกฤำษมฎาหีกำรือยื่นต้นฉบับสเำอนกกั สงำานรคดณังะกกลร่ารวมขก้าำงรตกฤ้นษคฎู่ีคกำวามฝ่ายนั้น
อาจย่ืนคำขอโดยทำเป็นคำร้องต่อศาลในวันหรือก่อนวันท่ีกำหนดให้นำมาหรือให้ยื่นต้นฉบับเอกสาร
สำนกั นงั้นำนคแณถละกงรใรหม้ทกรำารบกฤถษึงฎคีกวำามไม่สามารถสทำนี่จกั ะงปำนฏคิบณัตะิตการมรมไดกำ้พรรก้อฤมษฎทีกั้งำเหตุผล ถ้าศาสลำเนหกั ็นงำวน่าคผณู้ยะื่นกครำรมขกอำรกฤษฎีกำ
ไม่สามารถท่ีจะนำมาหรือย่ืนต้นฉบับเอกสารได้ ศาลจะมีคำสั่งอนุญาตให้นำต้นฉบับเอกสารมาในวัน
ต่อไป หรือจะสั่งสเปำน็นกั องยำน่างคอณ่ืนะตกรารมมทก่ีเำหรก็นฤสษมฎคีกวำรเพื่อประโยชสำนน์แกั หง่ำงนคควณามะกยรุตริธมรกรำมรกกฤ็ไดษ้ฎใีกนำกรณีท่ีผู้ยื่น
คำขอมีความประสงค์เพียงให้ศาลขยายระยะเวลาที่ตนจะต้องนำมาหรือยื่นต้นฉบับเอกสารน้นั คำขอ
สำนกั นงัน้ำนจคะณทะำกเปรร็นมคกำำขรอกฝฤษ่ายฎเีกดำยี วกไ็ ด้ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
ส(๒ำน)กั ถง้าำกนาครณทะี่จกะรนรมำมกำารหกรฤือษยฎ่ืนีกตำ้นฉบับเอกสาสรำตน่อกั ศงาำลนนคั้ณนะจกะรเรปม็นกเำหรกตฤุใหษ้เฎกีกิดำการสูญหาย
หรือบุบสลายหรือมีข้อขัดข้องโดยอุปสรรคสำคัญหรือความลำบากยากย่ิงใด ๆ คู่ความฝ่ายที่อ้างอิง
สำนกั เงอำกนสคาณระอการจรยม่ืนกำครำกขฤอษฝฎ่าีกยำเดียวโดยทำเสปำ็นนคกั งำำรน้อคงณต่อะกศรารลมกในำรวกันฤหษรฎือีกกำ่อนวันสืบพยสาำนนแกั ถงลำนงใคหณ้ทะรการบรมถกึงำรกฤษฎีกำ
เหตุเสียหาย อุปสรรค หรอื ความลำบากเช่นว่าน้ัน ถ้าศาลเห็นวา่ ต้นฉบับเอกสารน้ันไม่อาจนำมาหรือ
ยื่นต่อศาลได้ ศาลสจำนะกัมงีคำำนสคั่งณใหะก้ยรื่นรมตก้นำฉรบกฤับษเอฎกีกสำารน้ัน ณ สถสาำนนทกั ่ีใงดำนตค่อณเจะ้ากพรรนมักกงำารนกคฤษนฎใดีกำและภายใน
เง่ือนไขใด ๆ ตามท่ีเห็นสมควรก็ได้ หรือจะมีคำสั่งให้คัดสำเนาที่รับรองว่าถูกต้องท้ังฉบับหรือเฉพาะ
สำนกั สงว่ำนนคทณ่เี กะ่ยีกวรแรมกกเ่ รำ่อืรกงฤมษายฎ่นืีกำแทนตน้ ฉบับกส็ไำดน้ กั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สมำานตกั รงาำน๑ค๒ณ๓ะก๘ร๒รมถก้าำตร้นกฤฉษบฎับีกเอำกสารซึ่งคู่ควสาำมนฝกั ่างยำนหคนณ่ึงะอก้ารงรอมิงกเปำร็นกพฤยษาฎนีกหำ ลักฐานน้ัน
อยู่ในความครอบครองของคู่ความอกี ฝ่ายหนึ่ง คู่ความฝ่ายที่อ้างจะยื่นคำขอโดยทำเป็นคำร้องต่อศาล
สำนกั ขงอำนใหค้สณ่ังะคกู่ครรวมากมำอรีกกฤฝษ่าฎยีกหำน่ึงส่งต้นฉบับสเำอนกกั สงาำนรแคทณนะกกรารรมทกี่ตำรนกจฤะษตฎ้อีกงำส่งสำเนาเอกสสำานรกั นงั้นำนกค็ไณด้ะถก้ารศรมากลำรกฤษฎีกำ
เห็นว่าเอกสารนั้นสเำปน็นกั พงำยนาคนณหะลกักรรฐมากนำสรำกคฤัญษฎแีกลำะคำร้องนั้นฟสังำไนดกั ้ งใำหน้ศคาณละมกีครำรมสกั่งใำหรก้คฤู่คษวฎาีกมำอีกฝ่ายหนึ่ง
ย่ืนต้นฉบับเอกสารต่อศาลภายในเวลาอันสมควรแล้วแต่ศาลจะกำหนด ถ้าคู่ความอีกฝ่ายหน่ึงมี
สำนกั ตง้นำนฉคบณับะเกอรกรสมากรำอรกยฤู่ใษนฎคีกรำอบครองไม่ปฏสำิบนัตกั ิตงำานมคคณำสะกั่งรเชรม่นกวำ่ารนกั้นฤษใฎหีก้ถำือว่าข้อเท็จจรสิงำแนกัหง่งำขน้อคอณ้าะงกทร่ีผรมู้ขกอำรกฤษฎีกำ
จะต้องนำสบื โดยเอกสารนัน้ คูค่ วามอีกฝ่ายหน่งึ ไดย้ อมรับแลว้
สถำ้านตกั ้นงำฉนบคับณเะอกกรสรมากรำอรยกู่ใฤนษคฎวีกาำมครอบครองสขำนอกังงบำุคนคคลณภะการยรนมอกกำรกหฤรษือฎใีกนำครอบครอง
ของทางราชการ หรือของเจ้าหนา้ ท่ีซึ่งคู่ความที่อ้างไม่อาจร้องขอโดยตรงให้ส่งเอกสารน้ันมาได้ ให้นำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๘๑ มาตรา ๑๒๒ วรรคหน่ึง แก้ไขเพิ่มเติมโดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพิม่ เติมประมวลกฎหมายวิธี
พิจารณาความแพง่ ส(ฉำนบับกั งทำ่ี น๑ค๔ณ) พะก.ศร.ร๒ม๕ก๓ำร๘กฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๘๒ มาตรา ๑๒๓ แก้ไขเพิ่มเติมโดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมายวิธีพิจารณา
สำนกั คงวำานมคแณพะง่ ก(รฉรบมบั กทำี่ ร๕ก)ฤพษ.ศฎ.ีก๒ำ๔๙๙ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
- ๕๓ - สำนกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
บทบัญญัติในวรรคก่อนว่าด้วยการท่ีคู่ความฝ่ายท่ีอ้างเอกสารย่ืนคำขอ และการท่ีศาลมีคำส่ังมาใช้
สำนกั บงังำนคคับณโดะกยรอรนมุโกลำมรกแฤษตฎ่ทีกั้งำนี้ฝ่ายที่อ้างต้สอำงนสกั ่งงคำำนสคั่งณศะากลรแรมกก่ผำู้ครกรฤอษบฎคีกรำองเอกสารนั้นสลำน่วกงั หงำนน้าคอณยะ่ากงรนรม้อกยำรกฤษฎีกำ
เจ็ดวัน ถ้าไม่ได้เอกสารนั้นมาสืบตามกำหนด เม่ือศาลเห็นสมควร ก็ให้ศาลสืบพยานต่อไปตามที่
บัญญัตไิ ว้ในมาตรสาำน๙กั ๓งำ(น๒ค)ณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤาษตฎราีกำ๑๒๔ ถา้ คู่ควสาำนมกัฝง่าำยนทค่ีอณา้ ะงกเอรรกมสกาำรรไกมฤ่ยษอฎมีกนำำมาหรือยื่นตสน้ ำฉนบกั งับำเนอคกณสะากรรหรมรกือำรกฤษฎีกำ
ถโดา้ ยคูค่มวุ่งาหมมฝา่ายยทน่ีจน้ั สะไดำกนท้ีดกั ำกงใำันหนเ้ไคสมณยี่ใหหะก้าครยู่ครมวทกาำำมลรอากยีกฤษฝปฎ่าิดีกยบำหงั นห่ึงรอือ้าทงำอดิง้วเยอสปำกนรสกัะางกรำานนรค้ันอณเ่นื ปะใก็ดนรพรใหมยกเ้ าอำนกรกหสฤาลษรักนฎฐีกน้ั าำไนร้ปใรหะ้ถโยือชวน่า์
สำนกั ขง้อำนเทค็จณจะรกิงรแรหมก่งขำร้อกอฤ้าษงฎทีก่ีคำู่ความอีกฝ่ายสหำนน่ึงกั จงะำนตค้อณงนะกำรสรืบมโกดำยรเกอฤกษสฎาีกรำนั้น คู่ความฝ่าสยำนทกัี่ไมงำ่นนำคมณาะหกรรือรยม่ืนกำรกฤษฎีกำ
เอกสารดังกล่าวขา้ งต้นนน้ั ได้ยอมรบั แล้ว
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
มาตรา ๑๒๕๘๓ คู่ความฝา่ ยที่ถกู อีกฝ่ายหนึง่ อ้างอิงเอกสารมาเป็นพยานหลกั ฐานยัน
สำนกั ตงนำนอคาณจะคกัดรคร้มานกำกรากรฤนษำฎเีกอำกสารน้ันมาสสืบำนโดกั ยงำเหนคตณุทะี่วก่ารไรมม่มกีตำ้รนกฉฤบษับฎหีกำรือต้นฉบับน้ันสปำนลกั องมำนทค้ังณฉบะกับรหรมรกือำรกฤษฎีกำ
บางส่วน หรือสำเนานั้นไมถ่ กู ต้องกบั ตน้ ฉบับ โดยคัดค้านต่อศาลกอ่ นการสบื พยานเอกสารน้ันเสรจ็
สถำ้านคกั ู่งคำวนาคมณซะ่ึงกปรรรมะกสำรงกคฤ์จษะฎคีกัดำค้านมีเหตุผสลำอนันกั งสำมนคคณวระกทร่ีไรมม่อกำารจกทฤรษาฎบีกำได้ก่อนการ
สืบพยานเอกสารนั้นเสร็จว่าต้นฉบับเอกสารนั้นไม่มี หรือเอกสารนั้นปลอม หรือสำเนาไม่ถูกต้อง
สำนกั คงคู่ำนวคามณนะกั้นรอรามจกยำื่นรกคฤำษรฎ้อีกงขำ ออนุญาตคัดสคำ้านนกั กงำานรคอณ้างะเกอรกรสมากรำรมกาฤสษืบฎดีกังำกลา่ วข้างต้นตส่อำนศกัางลำนไมค่วณ่าะเกวรลรามใกดำรกฤษฎีกำ
ก่อนศาลพิพากษสาำถน้ากั ศงำานลคเหณ็นะกวร่ารคมู่คกวำารมกฤนษั้นฎไีมกำ่อาจยกข้อคัดสคำ้านนกั ไงดำ้กน่อคนณนะก้ันรรแมลกะำครกำขฤษอฎนีกั้นำมีเหตุผลฟัง
ได้ ก็ใหศ้ าลมคี ำสั่งอนุญาตตามคำขอ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกถฤ้าษคฎู่คีกวำามซึ่งประสงสคำ์จนะกั คงำัดนคค้าณนะไกมร่ครมัดกคำ้ารนกฤกษารฎอีก้ำางเอกสารเสียสกำน่อกันงกำนาครสณืบะกพรยรมานกำรกฤษฎีกำ
เอกสารน้ันเสร็จ หรือศาลไม่อนุญาตให้คัดค้านภายหลังนั้น ห้ามมิให้คู่ความน้ันคัดค้านการมีอยู่ และ
ความแทจ้ ริงของเสอำกนสกั างำรนนค้ันณหะกรรือรคมวกาำมรกถฤูกษตฎ้อีกงำแห่งสำเนาเอกสสำนากัรนงำ้ันนคแณตะ่ทก้ังรนรี้มไกมำ่ตรัดกอฤษำนฎาีกจำ ของศาลใน
อันที่จะไต่สวนและช้ีขาดในเรื่องการมีอยู่ ความแท้จริง หรือความถูกต้องเช่นว่าน้ัน ในเม่ือศาล
สำนกั เงหำ็นนสคมณคะกวรรรแมลกำะรไกมฤ่ตษัดฎสีกิทำธิของคู่ความสนำั้นนกัทง่ีจำะนอค้าณงะวก่ารสรัญมกญำารกหฤรษือฎหีกนำี้ท่ีระบุไว้ในเอสกำสนากั รงนำนั้นคไมณ่สะกมรบรูรมณกำ์ รกฤษฎีกำ
หรือคู่ความอกี ฝา่ ยหนึ่งตีความหมายผิด
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
มาตรา ๑๒๖ ภายใตบ้ ังคบั แห่งบทบัญญตั ิมาตราต่อไปน้ี ถ้าคคู่ วามท่ีถูกอีกฝ่ายหน่ึง
สำนกั อง้าำนงอคิงณเอะกกรสรามรกมำารเกปฤ็นษพฎีกยำานหลักฐานยสันำแนกกั ่ตงำนนคปณฏะิเกสรธรคมวกาำมรแกฤทษ้จฎรีกิงขำองเอกสารน้ันสำนหกั รงือำคนวคาณมะถกูกรรตม้อกงำรกฤษฎีกำ
แห่งสำเนาเอกสาสรำนน้ันกั งแำนลคะคณู่คะกวรารมมฝก่าำยรทกฤ่ีอษ้างฎยีกังำคงยืนยันควาสมำแนทกั ้จงำรนิงคหณรือะกครวรามมกถำูกรกตฤ้อษงฎแีกหำ่งสำเนาของ
เอกสาร ถ้าศาลเห็นสมควร ให้ศาลชี้ขาดข้อโต้เถียงนั้นได้ทันทีในเมื่อเห็นว่าไม่จำเป็นต้องสืบ
สำนกั พงำยนาคนณหะลกักรรฐมากนำตร่อกฤไปษฎหีกรำือมิฉะนั้นใหส้ชำี้ขนากั ดงใำนนคเมณื่อะไกดร้สรมืบกพำรยกาฤนษตฎาีกมำวิธีต่อไปนี้ทั้งสหำนมกัดงหำนรคือณโดะยกรวริธมีใกดำรกฤษฎีกำ
วิธีหน่ึง คือ
ส(๑ำน)กั ตงรำนวคจณสอะกบรบรรมรกดำรากเอฤกษสฎีากรำที่มิได้ถูกคัดคส้าำนนกัแงลำ้วนจคดณละงกไรวร้ซม่ึงกกำรากรฤมษีอฎยีกู่หำรือข้อความ
แห่งเอกสารที่ถกู คดั ค้าน
สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๒ฤษ) ฎซีกักำถามพยานทสี่ทำรนากั บงำกนาครณมะีอกรยรู่หมรกือำรขก้อฤคษวฎาีกมำ แห่งเอกสารสทำนี่ถกั ูกงคำนัดคคณ้าะนกรหรมรือกำรกฤษฎีกำ
พยานผู้ท่ีสามารถเบกิ ความในขอ้ ความแท้จรงิ แหง่ เอกสาร หรอื ความถูกตอ้ งแห่งสำเนา
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๘๓ มาตรา ๑๒๕ แก้ไขเพ่ิมเติมโดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายวิธีพิจารณา
สำนกั คงวำานมคแณพะง่ ก(รฉรบมบั กทำี่ ร๑ก๔ฤ)ษพฎ.ศีก.ำ๒๕๓๘ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
- ๕๔ - สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
(๓) ให้ผู้เชี่ยวชาญตรวจสอบเอกสารท่ีถูกคัดค้านนั้น
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกในฤรษะฎหีกวำ่างที่ยังมิได้ชสี้ขำานดกั ตงัดำนสคินณคะดกี ใรหรม้ศกาำลรยกึดฤเษอฎกีกสำารที่สงสัยว่าปสลำนอกั มงหำนรคือณไมะ่ถกูกรรตม้อกงำรกฤษฎีกำ
ไว้ แต่ความขอ้ นไ้ี ม่บงั คบั ถงึ เอกสารราชการซงึ่ ทางราชการเรยี กคืนไป
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
มาตรา ๑๒๗ เอกสารมหาชนซึ่งพนักงานเจ้าหน้าท่ีได้ทำข้ึนหรือรับรอง หรือสำเนา
สำนกั องันำนรคับณระอกงรถรูกมตกำ้อรงกแฤหษ่งฎเีกอำกสารนั้น แลสะำเนอกั กงสำนารคเณอะกกชรนรมทกี่มำรีคกำฤพษิพฎาีกกำษาแสดงว่าเสปำ็นนขกั องำงนแคทณ้จะรกิงรแรมลกะำรกฤษฎีกำ
เถอูกกตส้อางรนน้ันั้นมใาหย้สนั ันสตนำ้อนิษงกั ฐนงาำำนนสคไืบวณค้กะว่อกานรมรวไมม่ากเ่บปำรร็นกิสขฤุทษอธฎงหิ์ แีกรทำอื ้จครวิงาแมลไมะถ่ ถกู ูกตตส้อำ้อนงงแกั หงเปำ่งนเ็นอคหกณนสะ้าากรทรรี่ขมอกงำครกู่คฤวษาฎมีกฝำ่ายที่ถูกอ้าง
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
มาตรา ๑๒๗ ทวิ๘๔ ต้นฉบับพยานเอกสารหรือพยานวัตถุอันสำคัญที่คู่ความได้ย่ืน
ต่อศาลหรือที่บุคสคำลนภกั างยำนนคอณกะไกดร้ยร่ืนมตกำ่อรศกาฤลษฎหีกาำกผู้ที่ยื่นต้องใสชำ้เนปกั ็นงปำนรคะณจะำกหรรรือมตกาำรมกคฤวษาฎมีกจำำเป็นหรือมี
ความสำคัญในการเก็บรักษา ศาลจะอนุญาตให้ผู้ท่ียื่นรับคนื ไป โดยให้คู่ความตรวจดู และให้ผู้ที่ย่ืนส่ง
สำนกั สงำำเนนคาณหะรกือรภรมาพกำถรา่ กยฤไษวฎแ้ ีกทำน หรอื จะมีคำสสำนั่งอกั ยงำา่ นงคใดณตะากมรทรม่ีเหก็นำรสกมฤคษวฎรีกกำไ็ ด้ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำหมวด ๔ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ การตรวจและการแต่งต้งั ผูเ้ ช่ยี วชาญโดยศาล สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
มาตรา ๑๒๘๘๕ ถ้าพยานหลักฐานที่ศาลจะทำการตรวจนั้นเป็นบุคคลหรือ
สำนกั สงังำหนคารณิมะทกรรรัพมยกซ์ ำ่ึงรอกฤาจษนฎีกำมำ าศาลได้ ให้คสู่คำนวกัามงำฝน่าคยณทะ่ีไกดร้รรับมอกำนรุญกฤาษตฎใหีก้นำ ำสืบพยานหลสำักนฐกั างนำเนชค่นณวะ่ากนร้ันรมนกำำรกฤษฎีกำ
บคุ คลหรอื ทรัพย์นนั้ มาในวันสืบพยาน หรือวันอื่นใดที่ศาลจะได้กำหนดใหน้ ำมา
สถำ้านกกั างรำนตครวณจะไกมร่สรมากมำารรกถฤกษรฎะีกทำำได้ในศาล ใสหำ้ศนากั ลงทำนำคกณาระตกรรรวมจกณำรกสฤถษาฎนีกทำี่ เวลา และ
ภายในเง่อื นไข ตามท่ีศาลจะเหน็ สมควร แลว้ แตส่ ภาพแหง่ การตรวจนัน้ ๆ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
มาตรา ๑๒๘/๑๘๖ ในกรณีท่ีจำเป็นต้องใช้พยานหลักฐานทางวิทยาศาสตร์เพื่อ
พิสูจน์ข้อเท็จจริงสใำดนทกั ี่เงปำ็นนคปณระะกเดร็รนมสกำำครัญกฤแษหฎ่งีกคำดี เมื่อศาลเหส็นำนสกัมงคำวนรคหณระือกเรมร่ือมกคำู่ครวกาฤมษฝฎ่าีกยำใดฝ่ายหน่ึง
รอ้ งขอ ศาลมอี ำนาจส่งั ให้ทำการตรวจพิสูจนบ์ ุคคล วตั ถุหรือเอกสารใด ๆ โดยวธิ กี ารทางวิทยาศาสตร์ได้
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกในฤกษรฎณีกำีที่พยานหลักฐสาำนนทกั งาำงนวคิทณยะากศรารสมตกรำ์จรกะฤสษาฎมีการำถพิสูจน์ให้เหส็นำถนึงกั ขง้อำนเทค็จณจะรกิงรทรม่ีทกำำรกฤษฎีกำ
ให้ศาลวนิ ิจฉัยชี้ขสาำดนคกั ดงีไำดน้โคดณยะไกมร่ตร้อมงกสำรืบกพฤยษาฎนีกหำลักฐานอื่นอีกสำเนมกั ื่องศำนาคลณเหะ็นกสรรมมคกวำรรหกฤรืษอเฎมีก่ือำค่คู วามฝ่าย
ใดฝ่ายหน่ึงร้องขอ ศาลอาจส่ังให้ทำการตรวจพิสูจน์ตามวรรคหนึ่งโดยไม่ต้องรอให้ถึงวันสืบพยาน
สำนกั ตงาำมนคปณกตะกกิ รไ็ รดม้ กำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
ในกรณีท่ีการตรวจพิสูจน์ตามวรรคหนึ่งหรือวรรคสองจำเป็นต้องเก็บตัวอย่าง เลือด
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๘๔ มาตรา ๑๒๗ ทวิ เพ่ิมโดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความ
สำนกั แงพำนง่ ค(ฉณบะับกทรี่ ร๑ม๔ก)ำพรก.ศฤ.ษ๒ฎ๕ีก๓ำ๘ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๘๕ มาตรา ๑๒๘ วรรคหน่ึง แก้ไขเพิม่ เติมโดยพระราชบญั ญัติแกไ้ ขเพิม่ เติมประมวลกฎหมายวธิ ี
พิจารณาความแพ่งส(ฉำนบบักั งทำ่ี น๑ค๔ณ) พะก.ศร.ร๒ม๕ก๓ำร๘กฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๘๖ มาตรา ๑๒๘/๑ เพิ่มโดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความ
สำนกั แงพำนง่ ค(ฉณบะบั กทร่ี ร๒ม๓ก)ำพรก.ศฤ.ษ๒ฎ๕ีก๕ำ๐ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
- ๕๕ - สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
เนื้อเยื่อ ผิวหนัง เส้นผมหรือขน ปัสสาวะ อุจจาระ น้ำลายหรือสารคัดหลั่งอ่ืน สารพันธุกรรม หรือ
สำนกั สง่วำนนคปณระะกกรอรบมอกื่นำรขกอฤงษรฎ่าีกงำกาย หรือส่ิงทส่ีอำยนู่ใกั นงรำน่างคกณาะยกจรารมกกคำู่ครวกาฤมษหฎรีกือำบุคคลใด ศาลสอำนากัจงใำหน้คคู่คณวะากมรหรมรืกอำรกฤษฎีกำ
บุคคลใดรับการตรวจพิสูจน์จากแพทย์หรือผู้เช่ียวชาญอื่นได้ แต่ต้องกระทำเพียงเท่าที่จำเป็นและ
สมควร ทง้ั น้ี ถือสเปำน็นกัสงทิ ำนธขิคอณงะคกู่ครรวมามกำหรรกือฤบษคุฎคีกลำน้ันที่จะยนิ ยสอำมนหกั รงือำนไมค่กณ็ไะดก้ รรมกำรกฤษฎีกำ
ในกรณีที่คู่ความฝ่ายใดไม่ยินยอมหรือไม่ให้ความร่วมมือต่อการตรวจพิสูจน์ตาม
สำนกั วงรำรนคคหณนะ่ึกงหรรรมอื กวำรรรกคฤสษอฎงีกำหรอื ไม่ให้ควาสมำยนินกั ยงำอนมคหณระอื กกรรระมทกำำรกกาฤรษขฎดั ีกขำวางมใิ หบ้ ุคคลสทำนี่เกกั ี่ยงำวนขค้อณงใะหก้ครรวมากมำรกฤษฎีกำ
ขยิ้อนเยทอจ็ มจตร่ิงอเกปาน็ รไตปรสตวำานจมกัเทกงำ่คี็บนคู่ตควัวณาอมะยกฝ่าร่างรยสมต่วกรนำงรปขก้ารฤมะษกกฎลอีก่าบำวขออ้างงร่างกายสตำานมกั วงำรนรคคณสะากมรรกม็ใกหำ้สรกันฤนษิษฎฐีกาำนไว้ก่อนว่า
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกคฤ่าษใชฎ้จีก่าำยในการตรวจสพำนิสกั ูจงนำน์ตคาณมมะการตรรมากนำี้รใกหฤ้คษู่คฎวีกาำมฝ่ายที่ร้องขอสใำหนกั้ตงรำวนจคพณิสะูจกนรร์เปม็กนำรกฤษฎีกำ
ผรู้ ับผิดชอบโดยให้ถือว่าเป็นส่วนหน่ึงของคา่ ฤชาธรรมเนียม แต่ถา้ ผู้ร้องขอไม่สามารถเสียคา่ ใช้จ่ายได้
หรือเป็นกรณีท่ีศสาำลนเกัปง็นำนผคู้สณ่ังใะหก้ตรรรมวกจำพรกิสฤูจษนฎ์ ีกใหำ้ศาลสั่งจ่ายตสาำนมกัรงะำเนบคียณบะทกี่ครรณมะกกำรรกรฤมษกฎาีกรำบริหารศาล
ยตุ ิธรรมกำหนด สว่ นความรบั ผิดในคา่ ใชจ้ า่ ยดังกล่าวให้เป็นไปตามมาตรา ๑๕๘ หรือมาตรา ๑๖๑
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
มาตรา ๑๒๙ ในการที่ศาลจะมีคำสั่งให้แต่งตั้งผู้เชี่ยวชาญดังกล่าวมาในมาตรา ๙๙
โดยทศี่ าลเหน็ สมสคำวนรกัหงรำอืนโคดณยะทก่ีครู่ครมวกามำรฝก่าฤยษใฎดีกฝำ่ายหนง่ึ รอ้ งขอสนำ้นันกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
(๑) การแตง่ ต้ังผู้เช่ียวชาญเช่นว่าน้ันให้อยู่ในดุลพนิ ิจของศาล แต่ศาลจะเรียกคู่ความ
สำนกั มงาำนใหค้ตณกะลกรงรกมันกกำำรหกฤนษดฎตีกัวำผู้เช่ียวชาญทส่ีจำะนแกั ตงำ่งนตคั้งณนะั้นกกร็ไรดม้ กแำตร่ศกฤาษลฎจีกะำบังคับบุคคลใสดำในหกั้เปงำ็นนผคู้เณชะ่ียกวรชรามญกำรกฤษฎีกำ
ไม่ได้ นอกจากบคุ สคำลนนกั งั้นำไนดค้ยณินะยกอรมรมลกงชำรื่อกเฤปษน็ ฎผีกเู้ ชำ ่ียวชาญไว้ในสทำะนเกับงียำนนคผณู้เชะ่ยี กวรชรมาญกำขรอกงฤศษาฎลีกแำล้ว
(๒) ผู้เชี่ยวชาญท่ีศาลแต่งตั้งอาจถูกคัดค้านได้และต้องสาบานหรือปฏิญาณตน ทั้งมี
สำนกั สงิทำนธคิทณ่ีจะะกไดรร้รมับกคำ่ารธกรฤรษมฎเีกนำียมและรับชดสใำชน้คกั ่างใำชน้จค่าณยะทก่ีไรดรม้อกอำกรไกปฤตษาฎมีกทำี่กำหนดไว้ในสกำฎนกกั รงะำนทครณวงะวก่ารดรม้วกยำรกฤษฎีกำ
การนน้ั
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
มาตรา ๑๓๐ ผู้เช่ยี วชาญที่ศาลแตง่ ตัง้ อาจแสดงความเห็นด้วยวาจาหรอื เปน็ หนังสือ
สำนกั กง็ไำดน้คแณละ้วกแรตร่ศมกาลำรจกะฤตษ้อฎงีกกำาร ถ้าศาลยังสไำมน่เปกั ง็นำทนคี่พณอะใจกรในรมคกวำารมกเฤหษ็นฎขีกอำงผู้เช่ียวชาญสทำ่ีทนำกั เงปำน็นคหณนะังกสรือรนมก้ันำรกฤษฎีกำ
หรือเมื่อคู่ความฝ่ายใดเรียกร้องโดยทำเป็นคำร้อง ให้ศาลเรียกให้ผู้เช่ียวชาญทำความเห็นเพ่ิมเติมเป็น
หนงั สือ หรือเรยี กสใำหนม้ กั างศำนาคลณเพะื่อกอรรธมิบกาำยรดกว้ฤยษวฎาีกจำา หรือใหต้ ง้ั ผสเู้ ชำน่ียกัวงชำานญคคณนะกอรน่ื รอมีกกำรกฤษฎีกำ
ถ้าผู้เชี่ยวชาญท่ีศาลตั้งจะต้องแสดงความเห็นด้วยวาจาหรือต้องมาศาลเพ่ืออธิบาย
สำนกั ดงว้ำนยควาณจะากรใรหม้นกำำบรกทฤบษญั ฎญีกำัติในลักษณะนส้วี ำา่นดกั ้วงยำนพคยณานะกบรคุ รคมลกมำรากใฤชษบ้ ฎงั ีคกำับโดยอนโุ ลม สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
ลักษณะ ๖
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำคนำกั พงิพำนาคกณษะากแรลระมคกำำสรกั่งฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
หมวด ๑
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ หลักทส่ัวำไนปกั วง่าำดนว้คยณกะากรรชรมีข้ กาดำรตกัดฤสษินฎคีกดำี สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤาษตฎราีกำ๑๓๑ คดีท่ียสื่นำฟนอ้กั งงตำน่อคศณาละกนรั้นรมใกหำ้ศรากลฤปษฏฎีกบิ ำตั ิดังน้ี สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
- ๕๖ - สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
(๑) ในเรื่องคำขอซ่ึงคู่ความยื่นในระหว่างการพิจารณาคดีนั้น โดยทำเป็นคำร้องหรือ
สำนกั ขงอำนดค้วณยวะากจรรามกก็ดำี รใหกฤ้ศษาฎลีกมำคี ำสั่งอนญุ าตสหำรนือกั ยงกำนเสคียณซะ่ึงกครำรขมอกเำชรก่นฤวษ่าฎนีกั้นำโดยทำเปน็ หสนำังนสกั ืองหำนรคือณดว้ะกยรวรามจกาำรกฤษฎีกำ
กไ็ ด้ แต่ถ้าศาลมคี ำสั่งดว้ ยวาจาให้ศาลจดคำสั่งนน้ั ไวใ้ นรายงานพสิ ดาร
ส(ำ๒น)กั ใงนำนเรคื่อณงะปกรระรเมดก็นำรแกหฤ่งษคฎดีกี ำให้ศาลวินิจฉสัยำชน้ีขกั างดำนโดคยณทะกำรเปรม็นกคำำรพกฤิพษาฎกีกษำาหรือคำส่ัง
หรอื ให้จำหนา่ ยคดเี สียจากสารบบความตามทบี่ ัญญตั ไิ วใ้ นลกั ษณะนี้
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
คำวินิจฉัยช้ีขาดใสนมำปานรตกั ะรงเำาดน็น๑คเณ๓รื่อะ๒กงรนรใ้ันมหก้ศแำลารละกใมฤหษีคก้ ฎำำีกสหำั่งนใหด้เจงำอื่ หนนไข่าใยนคสเำรดนือ่ีเกัสงงคียำ่าจนฤาคชกณาสะธากรรรรบรมมบเกนคำียรวมกาตฤมาษไมดฎท้ีกโี่เำดหยน็ ไสมม่ตค้อวงรมี
สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๑ฤ)ษ๘ฎ๗ีกเำมื่อโจทก์ท้ิงฟส้อำงนกัถงอำนนฟค้ณองะกหรรรือมไกมำ่มรกาฤศษาฎลีกในำวนั นดั พจิ ารณสำานดกั ังงทำน่ีบคญั ณญะกัตรไิ รวมใ้ นกำรกฤษฎีกำ
มาตรา ๑๗๔ มาตรา ๑๗๕ และมาตรา ๑๙๓ ทวิ
ส(๒ำน)ก๘ั ๘งำเนมค่ือณโจะทกรกร์ไมมก่หำารกปฤรษะฎกีกันำมาให้ดังท่ีบัญสญำนัตกั ิไงวำ้ในนคมณาะตกรรารม๒ก๕ำร๓กฤแษลฎะีกมำาตรา ๓๒๓
หรือเม่ือคู่ความฝ่ายใดฝ่ายหน่ึง หรือทั้งสองฝ่ายขาดนัดดังที่บัญญัติไว้ในมาตรา ๑๙๘ มาตรา ๒๐๐
สำนกั แงลำนะคมณาตะรการร๒ม๐กำ๑รกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
(๓) ถ้าความมรณะของคู่ความฝ่ายใดฝ่ายหน่ึงยังให้คดีนั้นไม่มีประโยชน์ต่อไป หรือ
ถา้ ไมม่ ผี ู้ใดเขา้ มาแสำทนนกั ทงำีค่ นู่คควณามะกฝรา่ รยมทก่ีมำรรกณฤะษดฎงั ีกทำ่ีบญั ญัตไิ ว้ในมสาำตนรกั างำ๔นค๒ณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
(๔) เม่ือศาลได้มคี ำสง่ั ให้พิจารณาคดีรวมกันหรอื ให้แยกกัน ซ่ึงเป็นเหตใุ ห้ต้องโอนคดี
สำนกั ไงปำยนงัคอณกี ะศการลรมหกนำึง่ รดกงั ฤทษบ่ี ฎัญีกำญัตไิ วใ้ นมาตรสาำน๒กั ๘งำแนลคะณะ๒ก๙รรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
มาตรา ๑๓๓ เม่ือศาลมิได้จำหนา่ ยคดอี อกจากสารบบความดังทบ่ี ัญญัตไิ ว้ในมาตรา
สำนกั กง่อำนนคใณหะ้ศการรลมชก้ีขำารดกฤคษดฎีนีกั้นำโดยทำเป็นคสำำพนิพกั งาำกนษคาณหะรกือรรคมำกสำ่ังรใกนฤวษันฎทีก่ีสำ ิ้นการพิจารณสำานแกั งตำ่เนพค่ือณกะากรรทรม่ีจกะำรกฤษฎีกำ
พิเคราะห์คดีต่อไป ศาลจะเล่ือนการพิพากษาหรือการทำคำส่ังต่อไปในวันหลังก็ได้ตามท่ีเห็นสมควร
เพ่ือประโยชน์แห่งสคำนวกัามงำยนตุ คธิ ณระรกมรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤาษตฎรีกาำ๑๓๔ ไม่ว่ากสรำนณกั ีใงดำนๆคณหะ้ากมรมริใมหก้ศำรากลฤทษ่ีรฎับีกฟำ้องคดีไว้ ปฏิเสสำธนไกั มง่ยำนอคมณพะิพการกรมษกาำรกฤษฎีกำ
หรือมีคำสั่งชี้ขาดคดีโดยอ้างว่า ไม่มีบทบัญญัติแห่งกฎหมายที่จะใช้บังคับแก่คดี หรือว่าบทบัญญัติ
แห่งกฎหมายท่จี ะสใำชน้บกั งังำคนบั คนณน้ั ะเกครลรอืมบกคำรลกมุ ฤหษรฎือีกไำมบ่ รบิ ูรณ์ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤาษตฎราีกำ๑๓๕ ๘๙ ในคสดำนีทกัีเ่ รงียำนกครณอ้ งะใกหร้ชรมำกระำรหกนฤเ้ีษปฎน็ ีกเำงิน หรือมีการเสรำยีนกกั รง้อำนงคใหณ้ชะำกรระรหมกนำ้ี รกฤษฎีกำ
เป็นเงินรวมอยู่ดส้วำยนกั ไงมำ่วน่าคเณวะลการใรดมกๆำรกก่อฤนษฎมีกีคำำพิพากษา จสำำเนลกั ยงจำนะคนณำเะงกินรรมมากวำารงกศฤษาลฎีเกตำ็มจำนวนท่ี
เรียกร้อง หรือแต่บางส่วน หรือตามจำนวนเท่าที่ตนคิดว่าพอแก่จำนวนท่ีโจทก์มีสิทธิเรียกร้องก็ได้
สำนกั ทง้งัำนนค้ี โณดะยกยรอรมมรกบัำรผกิดฤหษรฎือีกไำม่ยอมรับผิดกสไ็ ำดน้ กั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๘๗ มาตรา ๑๓๒ (๑) แก้ไขเพ่ิมเติมโดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมายวิธี
สำนกั พงิจำนารคณณาะคกวรารมมแกพำง่ ร(กฉฤบษบั ฎทีกี่ ๑ำ ๗) พ.ศ. ๒๕๔ส๒ำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๘๘ มาตรา ๑๓๒ (๒) แก้ไขเพ่ิมเติมโดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายวิธี
พจิ ารณาความแพง่ ส(ฉำนบบักั งทำ่ี น๓ค๐ณ) พะก.ศร.ร๒ม๕ก๖ำร๐กฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๘๙ มาตรา ๑๓๕ แก้ไขเพ่ิมเติมโดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมายวิธีพิจารณา
สำนกั คงวำานมคแณพะ่งก(รฉรบมบั กทำี่ ร๕ก)ฤพษ.ศฎ.ีก๒ำ๔๙๙ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
- ๕๗ - สำนกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
มาตรา ๑๓๖ ๙๐ ในกรณีที่จำเลยวางเงินต่อศาลโดยยอมรับผิด ถ้าโจทก์พอใจ
สำนกั ยงอำนมครณับเะงกินรทรมี่จกำำเลรกยฤวษาฎงโีกดำยไม่ติดใจเรียสกำรน้อกั งงมำนากคกณวะา่กนรร้ันมแกำลระกคฤดษีไฎมีก่มำีประเด็นที่จะตส้อำนงกัวงนิ ำิจนฉคัยณตะอ่ กไรปรมอกีกำรกฤษฎีกำ
ให้ศาลพิพากษาคดีไปตามน้ัน คำพิพากษาน้ันเป็นที่สุด แต่ถ้าโจทก์ไม่พอใจในจำนวนเงินท่ีจำเลยวาง
และยังตดิ ใจที่จะสดำำนเนกั นิงำคนดคีเณพะ่ือกใรหรจ้มำกเำลรยกตฤษ้อฎงรีกับำผดิ ในจำนวนสเำงนนิ กั ตงาำมนทคณี่เระียกกรรร้อมงกตำร่อกไฤปษอฎีกีกจำำเลยมีสิทธิ
ถอนเงินที่วางไว้นั้นได้ โดยให้ถือเสมือนว่ามิได้มีการวางเงิน หรือจำเลยจะยอมให้โจทก์รับเงินนั้น
สำนกั ไงปำนกค็ไดณ้ ะใกนรกรรมณกำีหรกลฤังษนฎ้ี โีกจำทก์จะรับเงินสไปำนหกั รงือำนไมค่กณ็ตะการมรมจกำำเลรกยฤไษมฎ่ตีก้อำงเสียดอกเบี้ยสใำนนจกั ำงนำนวคนณเงะินกทรรี่วมากงำรกฤษฎีกำ
แม้ว่าจำเลยมีควาสใมำนรนกบั กั รผงณำดิ นตีทคา่ีจณมำะกเกลฎรยหรวมมากางำยเรงจกินะฤตตษ่้ออฎงศีกเาำสลียโดทยง้ัไนม้ี่ยนอับมแสรำตับนว่ ผกัันิดงทำนี่จจคำำเณเลละยยกยจรอะรมมรัใกบหำเรโ้งจกินฤทนษกั้นฎ์รคีกับืนำเงไินปไกป่อนที่มี
สำนกั คงำำนพคิพณาะกกษรรามวก่าำจรำกเฤลษยฎไีกมำ่ต้องรับผิดไมส่ไดำน้ กกั างำรนวคาณงเะงกินรเรชม่นกวำร่ากนฤี้ ษไมฎ่เีกปำ็นเหตุระงับกสาำรนเสกั ียงำดนอคกณเะบก้ียรหรมากกำรกฤษฎีกำ
จำเลยมีความรับผิดตามกฎหมายจะตอ้ งเสีย
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
มาตรา ๑๓๗ ในคดีที่เรียกร้องให้ชำระหน้ีอย่างอื่นนอกจากใหช้ ำระเงิน จำเลยชอบ
สำนกั ทงจี่ำนะคทณำกะการรรชมำกรำะรหกนฤนี้ษน้ัฎีกไดำ้โดยแจง้ ใหศ้ าสลำนทกั รงาำบนใคนณคะำกใรหร้กมากรำหรกรือฤษแฎถีลกำงโดยหนังสอื เปส็นำนสกั ่วงนำนหคนณึง่ ตะกา่ งรหรมากกำรกฤษฎีกำ
ก็ได้ สถำ้านโกั จงทำนกค์ยณอะมกรรรับมกกาำรรกชฤำษรฎะีกหำนี้นั้นเป็นกาสรำพนอกั ใงจำนเตค็มณตะการมรทม่ีกเรำีรยกกฤรษ้อฎงีกแำล้ว ให้ศาล
พพิ ากษาคดไี ปตามน้นั และคำพิพากษานนั้ ให้เป็นที่สุด
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกถฤ้าษโจฎทีกกำ์ไมพ่ อใจในกาสรำชนำกั รงะำนหคนณ้ีเชะ่นกรวร่ามนกัน้ ำรโกจฤทษกฎช์ ีกอำบท่จี ะดำเนินสคำดนนี กั ้ันงำตนอ่ คไณปไะดก้รรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
มาตรา ๑๓๘ ในคดีท่ีคู่ความตกลงกันหรือประนีประนอมยอมความกันในประเด็น
สำนกั แงหำน่งคคณดีโะดกยรรมมไิ ดกำ้มรีกกาฤรษถฎอีกนำคำฟ้องน้ัน แสลำะนขกั ้องำตนกคลณงหะกรรือรกมากรำปรกรฤะษนฎีปีกรำะนอมยอมควสาำมนกกั ันงนำน้ันคไณม่เะปก็นรรกมากรำรกฤษฎีกำ
ฝ่าฝืนต่อกฎหมาย ให้ศาลจดรายงานพิสดารแสดงข้อความแห่งข้อตกลงหรือการประนีประนอมยอม
ความเหลา่ นัน้ ไว้ สแำลน้วกั พงพิำนาคกณษะากไปรรตมากมำนรกัน้ ฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
ห้ามมิใหอ้ ุทธรณค์ ำพพิ ากษาเช่นวา่ น้ี เว้นแต่ในเหตุต่อไปนี้
สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๑ฤ)ษเฎมีก่ือำมขี อ้ กลา่ วอา้ สงวำน่าคกั ง่คู ำวนาคมณฝะา่ กยรใรดมฝกา่ ำยรหกฤนษึง่ ฉฎ้อีกำฉล สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
(๒) เมอื่ คำพิพากษานั้นถกู กล่าวอา้ งว่าเป็นการละเมิดตอ่ บทบัญญัตแิ ห่ง
กฎหมายอันเกยี่ วสดำว้ นยกั คงวำนามคสณงะบกเรรรยี มบกรำร้อกยฤขษอฎงีกปำระชาชน สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
(๓) เม่ือคำพิพากษาน้ันถูกกล่าวอ้างว่ามิได้เป็นไปตามข้อตกลงหรือการ
สำนกั ปงรำนะคนณปี ะรกะรนรอมมกยำรอกมฤคษวฎาีกมำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สถำ้านคกั ู่คงำวนาคมณตะกกลรงรมกกันำเรพกียฤงษแฎตีก่ใำห้เสนอคดีต่อสอำนนกั ุญงำานโตคณตุละการกรามรกำใรหก้นฤำษบฎทีกำบัญญัติแห่ง
ประมวลกฎหมายนี้วา่ ด้วยอนุญาโตตลุ าการมาใช้บังคับ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
มาตรา ๑๓๙ เม่ือคดีสองเรื่องหรือกว่านั้นขึ้นไปได้พิจารณารวมกันเพื่อสะดวกแก่
การพิจารณา ศาลสำจนะกั พงิพำนาคกณษะากครดรีเมหกลำ่ารกนฤ้ันษเรฎื่อีกงำใดเร่ืองหนึ่งซส่ึงำเนสกั รง็จำกนาครณพะิจการรรมณกาำแรลกฤ้วษจึฎงพีกำิพากษาเรื่อง
อน่ื ๆ ตอ่ ไปภายหลังก็ได้
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
หมวด ๒
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๙๐ มาตรา ๑๓๖ แก้ไขเพิ่มเติมโดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมายวิธีพิจารณา
สำนกั คงวำานมคแณพะง่ ก(ฉรบรบัมทก่ีำ๕ร)กพฤษ.ศฎ. ีก๒ำ๔๙๙ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
- ๕๘ - สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
ขอ้ ความและผลแหง่ คำพิพากษาและคำสั่ง
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สมำานตกั รงาำน๑ค๔ณ๐ะ๙ก๑รรกมากรำทรกำคฤำษพฎิพีกำากษาหรือคำสสง่ั ำขนอกั งงศำานลคณใหะ้ดกรำรเนมินกำตรากมฤขษ้อฎบีกังำคับต่อไปน้ี
(๑) ศาลจะต้องประกอบครบถว้ นตามบทบัญญัติแห่งกฎหมายว่าดว้ ยเขตอำนาจศาล
สำนกั แงลำนะคอณำนะากจรรผม้พู กพิ ำรากกฤษษาฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
(๒)๙๒ ภายใต้บังคับบทบัญญัติมาตรา ๑๓ ถ้าคำพิพากษาหรือคำสั่งจะต้องทำ
โดยผู้พิพากษาหสลำานยกั คงำนนคคณำะพกิพรรามกกษำรากหฤรษือฎคีกำำสั่งนั้นจะต้อสงำบนังกั คงำับนตคาณมะคกวรรามมกเำหร็นกฤขษอฎงีกฝำ่ายข้างมาก
สำนกั ใงนำนศคาลณชะกั้นรตร้นมกแำลระกศฤษาลฎีชกำั้นอุทธรณ์ ถ้าสผำู้นพกัิพงาำนกคษณาะคกนรใรดมมกีำครวกาฤมษเฎหีก็นำแย้งก็ให้ผู้พิพสาำนกกัษงาำนคคนณนะั้นกเรขรียมนกำรกฤษฎีกำ
ใจความแห่งความเห็นแย้งและเหตุผลของตนกลัดไว้ในสำนวน
สำนกั ใงนำนศคาณละชกัร้นรอมุกทำธรกรฤณษ์หฎีกรำือศาลฎีกา สถำ้านปกั งรำะนธคาณนะกขรอรมงศกำารลกฤชษั้นฎอีกุทำ ธรณ์หรือ
ประธานศาลฎีกา แล้วแต่กรณี เห็นสมควร จะให้มีการวินิจฉัยปัญหาใดในคดีเรื่องใดโดยที่
สำนกั ปงำรนะคชณุมะใกหรญรม่หกรำรือกทฤี่ปษฎรีกะำชุมแผนกคดสีกำ็ไนดกั ้ งหำนรืคอณถ้าะกมรีกรฎมกหำมรกาฤยษกฎำีกหำนดให้วินิจฉัสยำปนัญกั งหำนาคใดณหะกรรือรคมดกำี รกฤษฎีกำ
เรื่องใดโดยที่ประชุมใหญ่หรือที่ประชุมแผนกคดีก็ให้วินิจฉัยโดยที่ประชุมใหญ่หรือที่ประชุม
แผนกคดี แล้วแตส่ำกนรกั ณงำี นคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
ภายใต้บังคับบทบัญญัติมาตรา ๑๓ ในกรณีที่ไม่มีกฎหมายบัญญัติไว้เป็น
สำนกั องยำน่าคงอณื่นะกทรรี่ปมรกะำชรุมกฤใหษญฎีก่หำรือที่ประชุมแสผำนนกั กงคำนดคีขณองะศกรารลมชกั้นำอรกุทฤธษรฎณีก์หำ รือศาลฎีกานสั้นำนใกั หงำ้ปนรคะณกะอกบรดรม้วกยำรกฤษฎีกำ
ผู้พิพากษาทุกคนสซำนึ่งอกั งยำู่ปนฏคณิบะัตกิหรรนม้ากทำี่รแกตฤษ่ตฎ้อีกงำไม่น้อยกว่ากสึ่งำหนนกั งึ่งำขนอคงณจะำกนรรวมนกผำู้พรกิพฤาษกฎษีกำาในศาลนั้น
หรือในแผนกคดีที่มีการประชุมและให้ประธานของศาลชั้นอุทธรณ์หรือประธานศาลฎีกา ประธาน
สำนกั แงผำนนคกณคดะกขี รอรงมศกาำลรชกัน้ ฤอษุทฎธีกรำณ์หรือศาลฎีกสาำนแกั ลงว้ำนแตคณก่ ระณกรี รหมรกอื ำผรู้ทกำฤกษาฎรีกแำทน เป็นประธสาำนนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
คำวินิจฉัยของที่ประชุมใหญ่หรือที่ประชุมแผนกคดีให้เป็นไปตามเสียงข้างมาก
และถา้ มคี ะแนนเสสยีำนงเกั ทง่าำกนันคณใหะก้ปรรระมธกาำนรแกหฤษ่งทฎีปี่กำระชมุ ออกเสียสงำเพน่ิกมั งขำ้นึ นอคีกณเสะกยี รงรหมนก่ึงำเรปกน็ ฤเษสฎยี ีกงำชี้ขาด
ในคดีซึ่งท่ีประชุมใหญ่หรือท่ีประชุมแผนกคดีได้วินิจฉัยปัญหาแล้ว คำพิพากษา
สำนกั หงำรนือคคณำะสกั่งรตรม้อกงำเรปก็นฤไษปฎตีกาำมคำวินิจฉัยสขำอนกังงทำี่ปนครณะชะกุมรใรหมญกำ่หรกรฤือษทฎี่ปีกรำะชุมแผนกคสดำีนแกั ลงำะนตค้อณงะรกะรบรมุไกวำ้ รกฤษฎีกำ
ด้วยว่าปัญหาข้อใดได้วินิจฉัยโดยที่ประชุมใหญ่หรือที่ประชุมแผนกคดี ผู้พิพากษาที่เข้าประชุม
แม้มิใช่เป็นผู้นั่งพสิจำานรกั ณงำานกค็ใหณ้มะกีอรำรนมากจำพรกิพฤาษกฎษีกาำหรือทำคำส่ังสในำนคกัดงีนำน้ันคไดณ้ ะแกลระรเมฉกพำรากะฤในษศฎาีกลำชั้นอุทธรณ์
ให้ทำความเห็นแย้งพร้อมเหตุผลได้ด้วย
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎในีกำกรณีที่ปัญหาสใำดนใกั นงำคนดคีเณรื่อะกงรใรดมกไำดร้มกีคฤษำวฎินีกำิจฉัยโดยที่ปรสะำชนุมกั งแำผนนคณกคะกดรีแรมลก้วำรกฤษฎีกำ
หากประธานขอสงำศนกัางลำชนั้นคณอุะทกธรรรมณก์หำรรกือฤปษรฎะีกธำานศาลฎีกาสำแนลกั ้งวำแนตค่กณระณกรีรเมหก็นำรสกมฤคษฎวีกรำจะให้มีการ
วินิจฉัยปัญหาดังกล่าวโดยท่ีประชุมใหญ่อีกก็ได้
สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๓ฤษ) ฎกีกาำรอ่านคำพิพาสกำนษกั างหำนรคือณคะำกสรั่งรมใกหำ้อรก่าฤนษขฎ้อีกคำวามทั้งหมดใสนำนศกัางลำโนดคยณเะปกิดรรเผมกยำรกฤษฎีกำ
ตามเวลาที่กำหนดไว้ในประมวลกฎหมายน้ี ต่อหน้าคู่ความท้ังสองฝ่าย หรือฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งในกรณี
เช่นว่าน้ี ให้ศาลจสดำนลกังไงวำน้ในคคณำะพกริพรามกกษำรากหฤรษือฎคีกำำส่ัง หรือในราสยำงนากั นงำซน่ึงคกณาระกอร่ารนมนก้ันำรกแฤลษะฎใีกหำ้คู่ความที่มา
ศาลลงลายมือช่อื ไว้เป็นสำคัญ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๙๑ มาตรา ๑๔๐ แก้ไขเพ่ิมเติมโดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมายวิธีพิจารณา
ความแพง่ (ฉบับที่ ๕ส)ำนพกั.ศง.ำ๒น๔คณ๙๙ะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๙๒ มาตรา ๑๔๐ (๒) แกไ้ ขเพ่ิมเติมโดยพระราชบัญญัตแิ ก้ไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมายวิธพี ิจารณา
สำนกั คงวำานมคแณพะ่งก(รฉรบมับกทำี่ ร๓ก๑ฤ)ษพฎ.ศีก.ำ๒๔๖๒ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
- ๕๙ - สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
ถ้าคู่ความไม่มาศาล ศาลจะงดการอ่านคำพิพากษาหรือคำสั่งก็ได้ ในกรณีเช่นว่านี้
สำนกั ใงหำศ้นาคลณจะดกแรรจมง้ ไกวำ้ใรนกรฤาษยฎงีกาำน และใหถ้ ือวสา่ ำคนำกั พงำพิ นาคกณษะากหรรรือมคกำำรสกงั่ ฤนษน้ั ฎไีดกำ้อ่านตามกฎหมสำานยกัแงลำว้นคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
เมอื่ ศาลทีพ่ ิพากษาคดี หรือท่ีไดร้ บั คำสงั่ จากศาลสูงใหอ้ ่านคำพิพากษาหรือคำสั่ง
ได้อ่านคำพิพากษสาำหนรกั ืองำคนำคสณ่ังตะการมรบมทกำบรัญกฤญษัตฎิใีกนำมาตรานี้วันใสดำนใหกั ้ถงำือนวค่าณวันะกนร้ันรมเปก็นำรวกันฤทษี่พฎีกิพำากษาหรือมี
คำส่งั คดีนนั้ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สม(๑ำาน)ตกั รชงาื่อำนศ๑คา๔ณล๑ทะก่ีพคริพำรพมากกิพษำารากกคษฤดาษหนี ฎรัน้ ีกือำคำส่ังของศาลสใหำน้ทกั ำงเำปน็นคหณนะังกสรือรมแกลำะรตกอ้ฤษงกฎลีก่าำวหรือแสดง
สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๒ฤ)ษชฎ่อืีกคำ ู่ความทกุ ฝ่ายสแำนลกัะงผำู้แนทคนณโะดกยรชรมอกบำธรรกรฤมษหฎรีกอื ำผแู้ ทน ถ้าหากสมำนี กั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
(๓) รายการแห่งคดี
ส(๔ำน)กั เงหำตนผุคลณแะหกร่งรคมำกวำนิ ริจกฉฤัยษทฎง้ัีกปำวง สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
(๕) คำวนิ จิ ฉยั ของศาลในประเดน็ แหง่ คดตี ลอดท้ังคา่ ฤชาธรรมเนยี ม
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกคฤำษพฎิพีกาำกษาหรือคำสสั่งำนน้ันกั ตงำ้อนงคลณงละการยรมมือกชำร่ือกผฤู้พษิพฎาีกกำษาที่พิพากษสาำหนรกั ืองทำนำคคณำสะกั่งรหรมรืกอำรกฤษฎีกำ
ถ้าผู้พิพากษาคนใดลงลายมือชื่อไม่ได้ ก็ให้ผู้พิพากษาอ่ืนที่พิพากษาหรือทำคำสั่งคดีนั้นหรืออธิบดี
ผู้พิพากษา แล้วแสตำน่กกั รงณำนี คจณดแะกจร้งรเมหกตำุทรกี่ผฤู้พษิพฎาีกกำษาคนนั้นมิไสดำ้ลนงกั ลงำานยคมณือะชก่ือรแรมลกะำมรีกคฤวษาฎมีกเหำ็นพ้องด้วย
คำพิพากษาหรือคำส่ังนั้น แล้วกลัดไว้ในสำนวนความ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกในฤษกฎรณีกำีที่ศาลมีอำนาสจำนทกั ำงคำำนสค่ังณหะรกือรรพมิพกาำรกกษฤาษคฎดีกีไำด้ด้วยวาจา กสาำรนทกั ี่ศงำานลคจณะะตก้อรรงมทกำำรกฤษฎีกำ
รายงานเกี่ยวด้วยสคำำนสกั ่ังงหำนรคือณคำะกพริพรามกกษำรากนฤั้นษไฎมีก่จำำต้องจดแจ้งรสาำนยกักงาำรนแคหณ่งะคกดรีหรมรือกำเหรกตฤุผษลฎแีกหำ่งคำวินิจฉัย
แต่เม่ือคู่ความฝ่ายใดแจ้งความจำนงท่ีจะอุทธรณ์หรือได้ยื่นอุทธรณ์ขึ้นมา ให้ศาลมีอำนาจทำคำช้ีแจง
สำนกั แงสำนดคงรณาะยกกรารรมขกอ้ำรสกำฤคษัญฎีกหำรอื เหตผุ ลแหส่งคำนำกัวงินำจิ นฉคัยณกะลกัดรไรวมก้ กับำรบกนั ฤทษึกฎนีกำ้ันภายในเวลาอสันำนสกั มงคำนวรคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สมำานตกั รงาำน๑ค๔ณ๒ะกรครมำกพำิพรกาฤกษษฎาีกหำรือคำส่ังของศสาำนลกัทง่ีชำน้ีขคาดณคะกดรีตร้อมงกตำัดรกสฤินษตฎาีกมำข้อหาในคำ
ฟ้องทุกข้อ แต่ห้ามมิให้พิพากษาหรือทำคำสั่งให้ส่ิงใด ๆ เกินไปกว่าหรือนอกจากที่ปรากฏในคำฟ้อง
สำนกั เงวำ้นนแคตณ่ ะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
(๑) ในคดีฟ้องเรียกอสังหาริมทรัพย์ ให้พึงเข้าใจว่าเป็นประเภทเดียวกับฟ้องขอให้
ขับไล่จำเลย ถ้าศสาำลนพกั งิพำานกคษณาะใกหร้โรจมทกำกร์ชกนฤะษคฎดีกำี เม่ือศาลเห็นสสำมนคกั วงำรนศคาณลจะกะรมรีคมำกสำรั่งกใหฤษ้ขฎับีกไำล่จำเลยก็ได้
คำส่ังเช่นว่านี้ให้ใช้บังคับตลอดถึงวงศ์ญาติท้ังหลายและบริวารของจำเลยท่ีอยู่บนอสังหาริมทรัพย์น้ัน
สำนกั ซง่งึำไนมค่สณาะมการรรถมแกสำรดกงฤอษำนฎีกาจำพเิ ศษใหศ้ าลสเหำนน็ กั ไงดำ้นคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
ส(ำ๒น)กั ใงนำนคคดณีทะี่โกจรทรกม์ฟกำ้อรงกเฤรษียฎกีกทำรัพย์ใด ๆ เปส็นำขนอกั งงตำนนคทณ้ังะหกมรดรมแกตำร่พกิจฤาษรฎณีกำาได้ความว่า
โจทกค์ วรได้แตส่ ว่ นแบง่ เม่อื ศาลเห็นสมควร ศาลจะพพิ ากษาใหโ้ จทก์ได้รับแต่ส่วนแบง่ นน้ั กไ็ ด้
สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๓ฤษ) ฎในีกำคดีท่ีโจทก์ฟ้อสำงนขกั องใำหน้ชคณำระะกรเงรินมกพำรร้อกฤมษดฎ้วีกยำดอกเบ้ียจนถสึงำวนันกั งฟำ้นอคงณเมะกื่อรศรมากลำรกฤษฎีกำ
เหน็ สมควร ศาลจะพิพากษาใหจ้ ำเลยชำระดอกเบ้ียจนถึงวันท่ีได้ชำระเสร็จตามคำพิพากษาก็ได้
ส(๔ำน)กั ใงนำนคคดณีทะ่ีโจกรทรกม์ฟก้อำรงกเรฤียษกฎคีก่าำเช่าหรือค่าเสสียำนหกัางยำอนันคตณ่อะกเนรื่อรมงกคำำรนกวฤณษฎถีกึงวำันฟ้อง เม่ือ
ศาลเห็นสมควร ศาลจะพิพากษาให้ชำระค่าเชา่ และคา่ เสียหายเช่นว่านี้จนถึงวันทไ่ี ดช้ ำระเสร็จตามคำ
สำนกั พงิพำนาคกณษะากกรไ็ รดม้ กำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
(๕) ในคดีที่อาจยกข้อกฎหมายอันเกี่ยวด้วยความสงบเรียบร้อยของประชาชนขึ้น
อา้ งได้นัน้ เม่ือศาสลำเหนกัน็ งสำมนคควณระกศรารลมจกะำยรกกฤขษอ้ ฎเหีกลำ ่าน้ันข้นึ วนิ จิ ฉสำัยนแกั ลงว้ ำพนคพิ ณากะกษรารคมดกไี ำปรกกฤ็ไดษ้ ฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
- ๖๐ - สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
(๖)๙๓ ในคดีที่โจทก์ฟ้องขอให้ชำระเงินพร้อมด้วยดอกเบี้ยซ่ึงมิได้มีข้อตกลงกำหนด
สำนกั องัตำนรคาดณอะกกเรบรม้ยี กกำันรไกวฤ้ ษเมฎ่ือีกศำาลเหน็ สมควสรำโนดกัยงคำำนนคงึณถะงึ กเหรรตมุสกมำรคกวฤรษแฎลีกะำความสุจริตในสกำานรกั สงู้คำนวคามณหะกรือรรกมากรำรกฤษฎีกำ
ดำเนินคดี ศาลจะพิพากษาให้จำเลยชำระดอกเบ้ียในอัตราท่ีสูงขึ้นกว่าท่ีโจทก์มีสิทธิได้รับตาม
กฎหมายแต่ไม่เกนิสำรนอ้ กัยงลำะนสคบิณหะก้าตรร่อมปกนี ำรับกตฤั้งษแฎตีกว่ ำนั ฟ้องหรือวันสอำนื่ นหกั ลงำงั นจคาณกนะกน้ั รกร็ไมดก้ ำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤาษตฎรีกาำ๑๔๓ ถ้าในคสำำนพกั ิพงาำนกคษณาหะกรรือรคมำกสำรั่งกใดฤษมฎีขีก้อำผิดพลาดเล็กสนำ้อนยกั หงำรนือคขณ้อะผกิดรหรมลกงำรกฤษฎีกำ
หเลร็กือนม้อีคยำอส่ืนั่งนๆ้ันเแหลส็นะำสมนมกิไั ดคงำม้วนีกรคาหณรรอะอืกุทเรธมรรื่อมณกคำ์หู่ครวรกาือฤมฎษทีกฎ่ีเาีกกคำ่ยี ัดวคขา้้อนงคร้อำพงขิพอสาำกศนษากั ลางหจำนะรอืคมณคีคำำะสสกงั่รั่งนรเพมั้นก่ิมำเเมรตกอื่ิมฤศแษากฎล้ไีกขทำขี่ได้อ้พผิิดพพากลษาดา
สำนกั หงรำนือคขณ้อะผกิดรหรมลกงเำชรก่นฤวษ่าฎนีกั้นำให้ถูกก็ได้ แตส่ถำน้าไกั ดงำ้มนีกคาณระอกุทรธรรมณกำ์หรกรฤือษฎฎีกีกาำคัดค้านคำพิพสาำกนษกั างำหนรคือณคะำกสรั่งรนมั้นกำรกฤษฎีกำ
อำนาจท่ีจะแก้ไขขอ้ ผิดพลาดหรือข้อผิดหลงนั้น ย่อมอยู่แก่ศาลอุทธรณ์หรือศาลฎีกา แล้วแต่กรณี คำ
ขอให้แก้ไขข้อผิดสพำลนากั ดงำหนรคือณขะ้อกผริดรมหกลำงรนกั้นฤษใฎหีก้ยำ่ืนต่อศาลดังกสลำ่านวกั แงลำน้วคโณดะยกกรลรม่าวกไำวร้ใกนฤฟษฎ้อีกงอำุทธรณ์หรือ
ฎีกา หรอื โดยทำเปน็ คำร้องสว่ นหนึ่งตา่ งหาก
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกกฤาษรฎทีกำำคำสั่งเพ่ิมเตสิมำมนกัางตำรนาคนณี้ ะจกะรตรม้อกงำไรมก่เฤปษ็นฎีกกำารกลับหรือแสกำน้คกั ำงวำนินคิจณฉะัยกใรนรมคกำำรกฤษฎีกำ
พิพากษาหรือคำส่ังเดมิ
สเำมนื่อกั ไงดำ้ทนำคคณำะสก่ังรเรชม่นกวำร่ากนฤ้ันษแฎลีก้วำ ห้ามไม่ให้คัดสสำนำเกั นงำานคคำณพิะพการกรษมกาหำรรกือฤคษำฎสีกั่งำเดิม เว้นแต่
จะไดค้ ัดสำเนาคำสง่ั เพมิ่ เติมน้นั รวมไปดว้ ย
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สมำานตกั รงำาน๑ค๔ณ๔ะกรเรมม่ือกศำรากลฤใษดฎมีกีคำำพิพากษา หสรำือนคกั ำงสำนั่งควณินิจะกฉรัยรชม้ีขกาำรดกคฤดษีหฎรีกือำในประเด็น
ข้อใดแห่งคดีแล้ว ห้ามมิให้ดำเนนิ กระบวนพิจารณาในศาลนั้นอันเก่ียวกบั คดีหรือประเด็นที่ได้วินิจฉัย
สำนกั ชงข้ีำนาดคแณละว้กนรร้ันมกเวำน้รกแฤตษก่ ฎรีกณำีจะอย่ภู ายใตสบ้ ำงั นคกั ับงบำนทคบณัญะญกรัตริแมหกำง่ รปกรฤะษมฎวีกลำกฎหมายนี้ว่าดสำว้ นยกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
(๑) การแกไ้ ขขอ้ ผดิ พลาดเล็กน้อยหรือข้อผิดหลงเล็กน้อยอืน่ ๆ ตามมาตรา ๑๔๓
ส(๒ำน)กั กงาำนรพคณิจาะรกณรรามใกหำมรก่แฤหษ่งฎคีกดำีซ่ึงได้พิจารณาสแำนลกัะงชำ้ีขนาคดณตะัดกสรินรมไปกำฝร่ากยฤเษดฎียีกวำตามมาตรา
๒๐๙ และคดีที่เอกสารได้สญู หายหรอื บบุ สลายตามมาตรา ๕๓
สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๓ฤ)ษกฎาีกรำยื่น การยอมสรำับนกั หงรำืนอคไมณ่ยะอกมรรรมับกำซร่ึงกอฤุทษธฎรีกณำ ์หรือฎีกาตามสำมนากั ตงรำานค๒ณ๒ะ๙กรแรมลกะำรกฤษฎีกำ
๒๔๗ และการดำเนนิ วธิ บี ังคับช่ัวคราวในระหว่างการยื่นอุทธรณ์ หรือฎกี าตามมาตรา ๒๕๔ วรรคสดุ ท้าย
ส(ำ๔น)กั กงำานรคทณ่ีศะากลรฎรีกมากหำรรกือฤศษาฎลีกอำุทธรณ์ส่งคดสีคำืนนไกั ปงยำนังคศณาละกลร่ารงมทก่ีไำดร้พกฤิจษาฎรณีกำาและช้ีขาด
ตดั สินคดีนน้ั เพือ่ ใหพ้ ิพากษาใหมห่ รือพิจารณาและพพิ ากษาใหมต่ ามมาตรา ๒๔๓
สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๕ฤ)ษ๙ฎ๔ ีกกำารบงั คับคดีตสามำนคกั ำงพำิพนคากณษะการหรรมือกคำำรสกฤ่ังตษาฎมีกมำาตรา ๒๗๑ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สทำั้งนนกั ี้งไำมน่เคปณ็นะกการรรตมักดำสริทกธฤิใษนฎอีกันำที่จะบังคับตสาำมนบกั ทงำบนัญคณญะัตกิแรหรม่งมกำารตกรฤาษ๑ฎีก๖ำ และ ๒๔๐
ว่าด้วยการดำเนนิ กระบวนพิจารณาโดยศาลอืน่ แตง่ ตัง้
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
มาตรา ๑๔๕ ภายใต้บังคับบทบัญญัติแห่งประมวลกฎหมายนี้ว่าด้วยการอุทธรณ์
ฎีกา และการพิจสาำรนณกั งาำในหคมณ่ คะกำรพริพมากกำรษกาฤหษรฎือีกคำำสั่งใด ๆ ใหส้ถำือนวกั ่างำผนูกคพณันะคกู่ครรวมากมำใรนกกฤรษะฎบีกวำนพิจารณา
ของศาลที่พิพากษาหรือมีคำสงั่ นับต้ังแต่วนั ที่ไดพ้ ิพากษาหรือมคี ำสั่ง จนถงึ วันที่คำพิพากษาหรือคำสั่ง
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๙๓ มาตรา ๑๔๒ (๖) เพ่ิมโดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความ
แพ่ง (ฉบบั ที่ ๑๒) พส.ศำน. ๒กั ง๕ำ๓น๔คณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๙๔ มาตรา ๑๔๔ (๕) แก้ไขเพ่ิมเติมโดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายวิธี
สำนกั พงิจำนารคณณาะคกวรารมมแกพำ่งร(กฉฤบษบั ฎทีกี่ ๓ำ ๐) พ.ศ. ๒๕๖ส๐ำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
- ๖๑ - สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
นั้นได้ถกู เปลีย่ นแปลง แกไ้ ข กลบั หรอื งดเสีย ถา้ หากมี
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกถฤึงษแมฎี้ศกำาลจะได้กล่าวสไวำน้โดกั ยงำทนัว่ คไณปะวก่ารใหรม้ใกชำ้ครำกพฤิพษาฎกีกษำ าบงั คับแก่บคุสคำนลกั ภงาำยนนคณอกะกซร่งึ รมมิไกดำ้ รกฤษฎีกำ
เป็นคู่ความในกระบวนพิจารณาของศาลด้วยก็ดี คำพิพากษาหรือคำส่ังนั้นย่อมไม่ผูกพัน
บุคคลภายนอก เสวำ้นนแกั งตำ่ทนี่บคณัญะญกัรตริไมวก้ในำรมกาฤตษรฎาีกำ๑๔๒ (๑) มาสตำรนากั ง๒ำน๔ค๕ณะแกลระรมมากตำรรกาฤษ๓ฎ๖ีก๖ำ และในข้อ
ต่อไปน้ี
สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๑ฤ)ษคฎีกำพำ ิพากษาเกี่ยวสดำน้วยกั งฐำานนคะณหะรกือรครมวากมำรสกาฤมษาฎรีกถำของบุคคล หรสือำนคกัำงพำิพนคาณกษะการสรั่งมใกหำ้ รกฤษฎีกำ
บเลคุ ิกคนลิตภิบายุคนคอลกกหไ็สรดำือ้นคกั ำงสำน่ังคเรณ่ือะงกลร้มรมลกะำลรกาฤยษเหฎีกลำ่านี้ บุคคลภาสยำนนกัองกำนจคะณยะกกขรึ้นรมอก้าำงรอกิงฤหษรฎือีกำจะใช้ยันแก่
สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๒ฤ)ษฎคีกำพำ ิพากษาท่ีวินสิจำฉนัยกั ถงำึงนกครณรมะกสริทรธม์ิแกหำร่งกทฤรษัพฎยีก์สำินใด ๆ เป็นคสุณำนแกั กง่คำนู่คควณามะฝกร่ารยมใกดำรกฤษฎีกำ
ฝ่ายหนงึ่ อาจใช้ยนั แกบ่ ุคคลภายนอกได้ เว้นแตบ่ ุคคลภายนอกนั้นจะพสิ ูจนไ์ ดว้ า่ ตนมีสทิ ธดิ ีกว่า๙๕
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
มาตรา ๑๔๖ เมื่อมีคำพิพากษาหรือคำส่ังอันเป็นท่ีสุดของสองศาลซึ่งต่างชั้นกัน
สำนกั ตง่าำนงกคลณ่าะวกถรึงรมกการำรปกฏฤิบษัตฎีิกชำำระหนี้อันแบส่งำแนยกั กงจำนาคกณกันะกไรมร่ไมดก้ ำแรลกะฤคษำฎพีกิพำ ากษาหรือคำสสำนั่งนกั งั้นำขนัดคณกันะกใรหรม้ถกือำรกฤษฎีกำ
ตามคำพิพากษาหรือคำส่ังของศาลท่ีสูงกวา่
สถำ้านศกั างลำนชคั้นณตะ้นกศรรามลกเำดรียกวฤกษันฎีกหำรือศาลชั้นต้นสำสนอกั งงศำนาคลณในะลกรำรดมับกชำรั้นกเฤดษียฎวีกกำัน หรือศาล
อุทธรณ์ ได้พิพากษาหรือมีคำส่ังดังกล่าวมาแล้ว คู่ความในกระบวนพิจารณาแห่งคดีที่มีคำพิพากษา
สำนกั หงรำนือคคณำสะก่ังรนรั้นมกชำอรกบฤทษี่จฎะีกยำื่นคำร้องขอตส่อำนศกัางลำทน่ีอคยณู่ใะนกลรรำมดกับำสรกูงขฤษ้ึนฎไปีกำให้มีคำสั่งกำหสนำนดกัวง่าำจนะคใณหะ้ถกือรตรมามกำรกฤษฎีกำ
คำพิพากษาหรอื คสำำนสกั่งั ใงดำนคคำณสะัง่ กเชรรน่ มวกา่ ำนรใี้กหฤ้เษปฎ็นีกทำีส่ ดุ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤาษตฎรีกาำ๑๔๗ คำพิพสาำกนษกั งาำหนรคือณคะำกสร่ังรใมดกำซรึ่งกตฤาษมฎกีกฎำ หมายจะอุทธสรำนณกั ์หงำรนือคฎณีกะากหรรรือมมกำี รกฤษฎีกำ
คำขอใหพ้ ิจารณาใหม่ไมไ่ ดน้ นั้ ให้ถือวา่ เป็นที่สดุ ตั้งแตว่ ันท่ไี ดอ้ ่านเปน็ ตน้ ไป
สคำำนพกั ิพงำานกคษณาะหกรรรือมคกำำสรั่งกใฤดษฎซีก่ึงอำ าจอุทธรณ์ฎสีกำานกั หงรำืนอคมณีคำะกขรอรใมหก้พำริจกาฤรษณฎาีกใำหม่ได้น้ันถ้า
มิได้อุทธรณ์ ฎีกาหรือร้องขอให้พิจารณาใหม่ภายในเวลาที่กำหนดไว้ ให้ถือว่าเป็นท่ีสุดตั้งแต่
สำนกั รงะำยนะคเณวะลการเรชม่นกวำ่ารนกฤ้ันษไฎดีก้สำิ้นสุดลง ถ้าไดส้มำีอนุทกั งธำรนณค์ณฎะีกการรหมรกือำรมกีคฤำษขฎอีกใำห้พิจารณาใหสมำ่นแกั ลงะำนศคาณลอะกุทรธรรมณกำ์ รกฤษฎีกำ
หรือศาลฎีกาหรือศาลช้ันต้นซ่ึงพิจารณาคดีเรื่องนั้นใหม่ มีคำส่ังให้จำหน่ายคดีเสียจากสารบบความ
ตามทบี่ ัญญัติไว้ในสมำนากัตงรำานค๑ณ๓ะ๒กรครำมพกิพำรากกฤษษาฎหีกรำือคำสั่งเช่นว่าสนำน้ันกั ใงหำ้ถนือควณา่ ะเกปร็นรทมก่ีสำุดรตก้ังฤแษตฎ่วีกนั ำท่ีมีคำสั่งให้
จำหน่ายคดจี ากสารบบความ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกคฤู่คษวฎาีกมำฝ่ายหนึ่งฝ่าสยำในดกั องาำนจคยณ่ืนะคกำรขรมอกตำ่อรกศฤาษลฎชีก้ันำ ต้นซ่ึงพิจารสณำนากั คงดำนีนค้ันณะใกหร้อรมอกกำรกฤษฎีกำ
ใบสำคญั แสดงวา่ สคำำนพกั ิพงาำนกคษณาหะกรรอื รคมำกสำั่งรใกนฤคษดฎีนีกั้นำ ได้ถึงท่ีสุดแลสว้ ำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤาษตฎรีกาำ๑๔๘ คดีที่ไสดำ้มนีคกั งำำพนิพคาณกะษกรารหมรกือำครกำฤสษ่ังถฎึงีกทำ ี่สุดแล้วห้ามมสำิในหกั้คงู่คำวนาคมณเะดกียรวรกมันกำรกฤษฎีกำ
รื้อร้องฟ้องกันอกี ในประเด็นท่ไี ดว้ ินจิ ฉยั โดยอาศัยเหตุอย่างเดียวกัน เวน้ แตใ่ นกรณตี ่อไปน้ี
ส(๑ำน)กั เงมำอ่ืนเคปณน็ ะกกรระรบมวกนำรพกิจฤาษรฎณีกาำชั้นบังคับคดตีสำานมกัคงำำพนิพคณากะษกรารหมรกอื ำครกำสฤษง่ั ขฎอีกงำศาล
(๒) เม่อื คำพิพากษาหรือคำส่ังได้กำหนดวธิ ีการช่ัวคราวให้อยู่ภายในบังคับทจี่ ะแก้ไข
สำนกั เงปำลน่ยีคนณแะปกรลรงมหกรำอื รยกกฤษเลฎกิ ีกเำสียได้ตามพฤตสกิำนารกั ณงำ์นคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
(๓) เมือ่ คำพิพากษาหรอื คำสั่งนน้ั ให้ยกฟ้องเสียโดยไม่ตดั สทิ ธิโจทกท์ จ่ี ะนำคำฟ้องมา
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๙๕ มาตรา ๑๔๕ วรรคสอง แก้ไขเพิ่มเติมโดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเตมิ ประมวลกฎหมายวิธี
สำนกั พงิจำนารคณณาะคกวรารมมแกพำ่งร(กฉฤบษับฎทีก่ี ๓ำ ๐) พ.ศ. ๒๕๖ส๐ำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
- ๖๒ - สำนกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
ย่นื ใหม่ ในศาลเดียวกนั หรือในศาลอืน่ ภายใต้บงั คบั แหง่ บทบญั ญัตขิ องกฎหมายว่าดว้ ยอายุความ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
หมวด ๓
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษคฎา่ ฤีกชำาธรรมเนียมสำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
ส่วนที่ ๑
การกำสหำนนกัดงแำลนะคกณาะรกชรำรรมะกคำร่ากฤฤชษาฎธีรกรำมเนยี ม และกสาำนรยกั งกำเนวค้นณค่าะธกรรรรมมกเนำรียกมฤศษาฎลีก๙ำ๖
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สมำานตกั รงาำน๑ค๔ณ๙ะก๙ร๗รมคก่าำฤรกชฤาษธรฎรีกมำเนียม ได้แก่สคำ่านธกั รงรำนมคเนณียะมกรศรามลกำคร่ากสฤืบษพฎีกยำานหลักฐาน
นอกศาล ค่าป่วยการ ค่าพาหนะเดินทาง และค่าเช่าที่พักของพยาน ผู้เชี่ยวชาญ ล่าม และ
สำนกั เงจำ้านพคณนัะกกงรารนมศกำารลกฤคษ่าทฎีนกำายความ ค่าใชส้จำ่านยกั ใงนำนกคารณดะำกเรนรินมคกดำรี ตกลฤษอดฎจีกนำ ค่าธรรมเนียมสหำนรกัืองคำ่านใคชณ้จ่าะยกรอรื่นมกๆำรกฤษฎีกำ
บรรดาที่กฎหมายบังคับให้ชำระ
สภำานยกั ใงตำน้บคังณคับะกบรทรมบกัญำญรกัตฤิแษหฎ่งีกปำระมวลกฎหมสำานยกันงี้หำนรคือณกฎะกหรมรมายกอำร่ืนกฤวษ่าฎดีก้วำยการยกเว้น
ค่าธรรมเนียมศาล ค่าธรรมเนยี มศาลท่เี ปน็ คา่ ข้นึ ศาล ให้คูค่ วามผ้ยู ่ืนคำฟอ้ งเปน็ ผูช้ ำระเม่อื ยนื่ คำฟอ้ ง
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกคฤ่าษธฎรีกรำมเนียมศาลนสั้นำนใกัหง้ชำนำรคะณหะกรรือรนมำกมำรากวฤาษงฎศีกาำลเป็นเงินสดหสรำนือกัเชงำ็คนซคึ่งณธะนการครมากรำรกฤษฎีกำ
รับรอง โดยเจ้าพสนำนักกั งงาำนนศคณาละกอรอรกมใกบำรรกับฤใษหฎ้ ีกหำรือตามวิธีกาสรำทนี่กกั ำงำหนนคดณไะวก้ใรนรขม้อกำกรำกหฤษนฎดีกขำองประธาน
ศาลฎีกา
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกคฤำษฟฎ้อีกงำคำฟ้องอทุ ธรสณำน์ คกั ำงฟำน้อคงณฎกีะการครมำกร้อำรงกสฤอษดฎีคกำำใหก้ าร หรือคสำำรน้อกั งงคำนำคขณออะกน่ื รซร่ึงมไกดำ้ รกฤษฎีกำ
ยื่นต่อศาลพร้อมคำร้องขอยกเว้นค่าธรรมเนียมศาลตามมาตรา ๑๕๖ ตลอดจนการดำเนินกระบวน
พจิ ารณาในช้ันไตส่สำวนนกั คงำำนรค้อณงดะังกกรรลม่ากวำรไมกฤ่ตษอ้ ฎงนีกำำเงนิ ค่าธรรมเสนำียนมกั งศำานลคแณละะกเรงรินมวกาำงรศกาฤลษมฎาีกชำำระ เว้นแต่
ศาลจะได้ยกคำรอ้ งนน้ั เสีย
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
มาตรา ๑๕๐๙๘ ในคดีท่ีคำขอให้ปลดเปลื้องทุกข์น้ันอาจคำนวณเป็นราคาเงนิ ได้ ให้
โจทก์เสียคา่ ข้ึนศาสลำนในกั ศงำานลคชณัน้ ะตกน้ รตรมามกจำรำกนฤวษนฎทีกุนำทรพั ย์ทเ่ี รียกสรำอ้ นงกั หงรำนอื รคาณคะากทรรรมัพกยำส์ รนิกทฤษี่พฎพิ ีกาำท
ค่าข้ึนศาลในช้ันอุทธรณ์หรือฎีกาน้ัน ถ้าจำนวนทุนทรัพย์ที่เรียกร้องหรือราคา
สำนกั ทงรำนพั คยณ์สะินกทรี่พรมิพกาำทรกกฤนั ษในฎชีก้นัำ อทุ ธรณ์หรือสฎำกีนากั เงปำน็นคอณย่าะกงเรดรียมวกกำรับกใฤนษศฎาีกลำชั้นตน้ ให้ผอู้ ุทสธำนรณกั ง์หำนรคือณผู้ฎะกีกรารเมสกียำรกฤษฎีกำ
ตามจำนวนทุนทรสัพำนยกั ์หงรำนือคราณคะากเรชร่นมเกดำียรกวฤกษับฎใีกนำศาลช้ันต้น แตสำ่ถน้ากั ผงู้อำนุทคธณรณะก์หรรรมือกผำู้ฎรีกกาฤไษดฎ้รีกับำความพอใจ
แต่บางส่วนตามคำพิพากษาหรือคำส่ังของศาลล่างแล้ว และจำนวนทุนทรัพย์หรือราคาทรัพย์ที่พิพาท
สำนกั ใงนำชนั้นคอณุทะกธรรรณม์หกำรรือกฎฤีกษาฎตีก่ำำกวา่ ในศาลช้ันสำตน้นกั งใำหน้ผค้อู ณุทะธกรรณรม์หกรำือรผกฤู้ฎษกี ฎาีกเสำียค่าขึ้นศาลตสาำมนจกั ำงนำนวคนณทะุนกทรรรัพมกยำ์ รกฤษฎีกำ
หรือราคาตำ่ นั้น
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๙๖ ชื่อส่วนที่ ๑ การกำหนดและการชำระค่าฤชาธรรมเนียม และการยกเว้นค่าธรรมเนียมศาล
สำนกั แงกำ้ไนขคเพณม่ิ ะเกตรมิ รโมดกยพำรรกะฤราษชฎบีกญั ำญัติแก้ไขเพ่มิ เตสมิำนปกัระงำมนวคลกณฎะหกมรรายมวกธิ ำพี รกจิ าฤรษณฎาีกคำวามแพง่ (ฉบับทส่ีำ๒น๔กั )งำพน.ศค.ณ๒ะ๕ก๕ร๑รมกำรกฤษฎีกำ
๙๗ มาตรา ๑๔๙ แก้ไขเพิ่มเติมโดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมายวิธีพิจารณา
ความแพ่ง (ฉบบั ท่ี ๒ส๔ำน) กัพง.ศำน. ๒คณ๕๕ะก๑รรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๙๘ มาตรา ๑๕๐ แก้ไขเพิ่มเติมโดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายวิธีพิจารณา
สำนกั คงวำานมคแณพะง่ ก(รฉรบมับกทำี่ ร๒ก๔ฤ)ษพฎ.ศีก.ำ๒๕๕๑ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
- ๖๓ - สำนกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
เม่ือได้ชำระค่าขึ้นศาลแล้ว ถ้าทุนทรัพย์แห่งคำฟ้องหรือคำฟ้องอุทธรณ์หรือคำฟ้อง
สำนกั ฎงีกำนาคทณวีะขกึ้นรโรดมยกกำรากรฤยษื่นฎคีกำำฟ้องเพิ่มเติมหสำรนือกั โงดำยนปครณะะกการรรมอกื่นำรใกหฤ้เรษียฎกีกคำ ่าขึ้นศาลเพิ่มสขำึ้นนกัตงาำมนทคณี่บัญะกญรรัตมิไกวำ้ รกฤษฎีกำ
ในตารางท้ายประมวลกฎหมายนี้เมื่อยื่นคำฟ้องเพิ่มเติมหรือภายในระยะเวลาที่ศาลเห็นสมควร
แล้วแต่กรณี สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
ถ้าเนื่องจากศาลได้มีคำส่ังให้พิจารณาคดีรวมกันหรือให้แยกคดีกัน คำฟ้องใดหรือ
สำนกั ขงอ้ำนหคาณอันะกมรีอรยมใู่กนำรคกำฤฟษ้อฎงีกใดำจะต้องโอนไสปำยนังกั ศงาำลนอคื่นณะหกรรือรมจกะำตร้อกงฤกษลฎับีกยำื่นต่อศาลนั้นสใหำนมกั ่ หงำรนือคตณ่อะศการลรมอก่ืนำรกฤษฎีกำ
หเปร็นือคขดอ้ ีหเรา่ือเชงหน่ นว่า่ึงนตสำั้น่านงกัเหวงา้นำกนแคตใณหจ่ ้ะำโจกนทรวรนกม์ไทกดนุำ้รรทับกรฤผัพษ่อยฎน์หีกผรำันือไรมา่ตค้อาทงเรสัพียยคส์แำ่าหนขก่งั ึ้นคงศำำนาฟคลอ้ ณใงนะหกกรารรรอื มยขกื่น้อำหรหการฤนือษน้ั กฎจลีกะับำไดย้ทื่นวคีขำึ้นฟ้อในง
สำนกั กงรำณนคเี ชณน่ ะกนร้ี รคม่ากขำึ้นรศกาฤลษเฎฉีกพำาะทีท่ วีขึ้นใหสค้ ำำนนกั วงณำนแคลณะะชกำรรระมตกาำมรกทฤีบ่ ษญั ฎญีกำัติไวใ้ นวรรคก่อสนำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
ในกรณีท่ีบคุ คลซง่ึ เป็นคู่ความร่วมในคดที ีม่ ูลความแห่งคดีเป็นการชำระหนี้อันไม่อาจ
แบ่งแยกได้ต่างยื่นสำอนุทกั ธงรำณนค์หณระือกฎรีกรมาแกยำรกกกฤันษฎโีกดำยต่างได้เสยี ค่าสขำน้ึนกั ศงาำลนใคนณชะ้ันกอรรุทมธกรำณรก์หฤรษือฎฎีกีกำาตามความ
ในวรรคสอง หากค่าขึ้นศาลดังกล่าวเมื่อรวมกันแล้วมีจำนวนสูงกว่าค่าข้ึนศาลที่คู่ความเหล่าน้ันต้อง
สำนกั ชงำำรนะคใณนะกกรรณรมีทก่ียำ่ืนรกอฤุทษธฎรีกณำ์หรือฎีการ่วมสกำันนกั ใงหำนศ้ คาลณอะทุกรธรรมณก์หำรรกือฤศษาฎลีกฎำีกา แล้วแตก่ รสณำนี กมั งีคำำนสค่ังณคะืนกคร่รามขก้ึนำรกฤษฎีกำ
ศาลส่วนทเ่ี กินแก่คู่ความเหลา่ นั้นตามส่วนของคา่ ข้ึนศาลท่ีคู่ความแต่ละคนได้ชำระไปในเวลาทีศ่ าลน้ัน
มีคำพิพากษาหรือสคำนำสกั ่งังำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤาษตฎรีกาำ๑๕๑๙๙ ในกสรำณนกัีทงี่ศำนาลคมณีคะำกสรรั่งมไมก่รำรับกคฤำษฟฎ้อีกงำหรือในกรณีทสี่มำนีกกัางรำอนุทคธณระณกร์ หรมรกือำรกฤษฎีกำ
ฎีกาหรือมีคำขอใสหำน้พกัิจงาำรนณคณาใะหกมรร่ มถก้าศำรากลฤไษมฎ่รีกับำอุทธรณ์หรือสฎำีกนากั หงำรนือคคณำะขกอรใรหม้พกิจำรากรฤณษาฎใีกหำม่ หรือศาล
อุทธรณ์หรือศาลฎกี ามีคำสั่งให้ยกอุทธรณ์หรือฎีกาโดยยงั มไิ ด้วินจิ ฉยั ประเด็นแห่งอทุ ธรณ์หรอื ฎกี าน้ัน
สำนกั ใงหำศ้นาคลณมะคีกำรสรมั่งใกหำรค้ กืนฤคษ่าฎขีกน้ึ ำศาลทั้งหมด สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
เม่ือได้มีการถอนคำฟ้อง หรือเม่ือศาลได้ตัดสินให้ยกคำฟ้องโดยไม่ตัดสิทธิโจทก์ที่จะ
ฟ้องคดีใหม่ หรือสเมำน่ือกั คงดำนีนคั้นณไดะก้เสรรรม็จกเดำร็ดกขฤาษดฎลีกงำโดยสัญญาหรสือำนกกัางรำปนรคะณนะีปกรรระมนกอำรมกยฤอษมฎคีกวำามหรือการ
พิพากษาตามคำชี้ขาดของอนุญาโตตุลาการ ให้ศาลมีอำนาจที่จะสั่งคืนค่าข้ึนศาลทั้งหมด หรือ
สำนกั บงาำนงสคว่ณนะแกกรรค่ มคู่ กวำารมกซฤงึ่ษไฎดีกเ้ สำยี ไว้ได้ตามทส่เี หำน็นกัสงมำคนวครณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
ในกรณีที่มีการทิ้งฟ้องหรือศาลส่ังจำหน่ายคดีในกรณีอ่ืน ให้ศาลมีอำนาจที่จะส่ังคืน
คา่ ขึ้นศาลบางสว่ นสำไนดกัต้ งาำมนทคี่เณหะน็ กสรมรมคกวำรรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
ถ้าศาลอุทธรณ์หรือศาลฎีกามีคำส่ังให้ส่งสำนวนความคืนไปยังศาลล่างเพื่อตัดสิน
สำนกั ใงหำมน่คหณรือะกเพรร่ือมพกิจำรากรฤณษาฎใีกหำม่ท้ังหมดหรือสแำนตกั่บงาำงนสค่วณนะตการมรมทก่ีบำรัญกญฤษัตฎิไวีก้ใำนมาตรา ๒๔ส๓ำนศกั างลำนอคุทณธระกณร์หรมรกือำรกฤษฎีกำ
ศาลฎีกามีอำนาจสทำจี่ นะกั ยงกำนเวค้นณมะิใกหร้ครมู่คกวำารมกตฤ้อษงฎเีกสำยี ค่าธรรมเนียสมำศนากั ลงใำนนกคาณระดกำรเรนมินกกำรรกะฤบษวฎนีกพำิจารณาใหม่
หรือในการทจ่ี ะยนื่ อุทธรณ์หรือฎกี าคดั คา้ นคำพิพากษาใหม่ของศาลลา่ งไดต้ ามท่ีเห็นสมควร
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
มาตรา ๑๕๒๑๐๐ ค่าฤชาธรรมเนียมอื่นนอกจากค่าขึ้นศาล ให้คู่ความผู้ดำเนิน
กระบวนพิจารณาสเำปน็นกั ผงำู้ชนำครณะเะมกื่อรรมมีกกาำรรดกำฤเษนฎินีกกำระบวนพจิ ารสณำานนกั น้ังำหนรคือณภะากยรใรนมเกวำลรากทฤษ่ีกฎฎีกหำมายกำหนด
หรือที่ศาลมีคำสั่ง ถ้าศาลเป็นผู้สั่งให้ดำเนินกระบวนพิจารณาใด ให้ศาลกำหนดผู้ซ่ึงจะต้องชำระ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๙๙ มาตรา ๑๕๑ แก้ไขเพ่ิมเติมโดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายวิธีพิจารณา
ความแพง่ (ฉบบั ท่ี ๒ส๔ำน) กัพง.ศำน. ๒ค๕ณ๕ะก๑รรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๑๐๐ มาตรา ๑๕๒ แก้ไขเพ่ิมเตมิ โดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมายวิธพี ิจารณา
สำนกั คงวำานมคแณพะง่ ก(รฉรบมบั กทำ่ี ร๒ก๔ฤ)ษพฎ.ศีก.ำ๒๕๕๑ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
- ๖๔ - สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
ค่าฤชาธรรมเนียมในการดำเนินกระบวนพจิ ารณานนั้ รวมท้ังระยะเวลาท่ีตอ้ งชำระไวด้ ้วย
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกถฤ้าษผฎู้ซีกึ่งำจะต้องชำระคส่าำนฤกัชงาำธนรครณมะเกนรียรมมตกำารมกวฤรษรฎคีกหำนึ่งไม่ชำระ ศสาำนลกัจงะำสนั่งคใณหะ้งกดรหรมรือกำรกฤษฎีกำ
เพิกถอนกระบวนพิจารณานั้น หรือจะสั่งให้คู่ความฝ่ายอื่นเป็นผู้ชำระค่าฤชาธรรมเนียมดังกล่าวก็ได้
หากคคู่ วามฝ่ายนส้ันำยนนิ กั ยงำอนมคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤาษตฎรีกาำ๑๕๓๑๐๑ ค่าสฤำนชกัางธำรนรคมณเะนกียรมรมในกำกรากรฤบษังฎคีกับำ คดี ได้แก่ คส่าำธนรกั รงมำนเนคียณมะใกนรรกมากรำรกฤษฎีกำ
อบืน่งั คๆับคในดกี คา่ารปบว่งั ยคสกบั ำาคนรดกั ีบคงำ่ารนพรคดาณาหทะนกีก่ ะรฎเรดหมินมกทำารยากงบฤังแษคลฎบั ะีกใคำหา่ ้ชเชำา่รทะพี่ ักขอสงำเจน้ากั พงำนนักคงณาะนกบรังรคมับกำครดกีตฤลษอฎดีกจำนค่าใช้จา่ ย
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกคฤ่าษฤฎชีกาธำรรมเนยี มในกสาำนรบกั งงั ำคนับคคณดะี กใรหรเ้ มจก้าหำรนกผ้ีฤขู้ษอฎบีกำงั คับคดีนั้นเปน็ สผำนูช้ กัำรงำะนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
การชำระค่าธรรมเนียมในการบังคับคดี ใหเ้ จ้าพนกั งานบังคบั คดีออกใบรบั ให้
สใำนนกกั รงณำนีทคี่มณีกะากรรเรขม้ากดำำรเกนฤินษกฎาีกรำบังคับคดีต่อไสปำตนากั มงำมนาคตณราะก๓ร๒รม๗กำหรรกือฤมษาฎตีกรำา ๓๒๙ (๒)
ให้เจ้าหนี้ผู้เข้าดำเนินการบังคับคดตี ่อไปเป็นผู้ชำระค่าฤชาธรรมเนียมในการบงั คับคดีเฉพาะทรพั ย์สิน
สำนกั ใงนำสน่วคนณทะี่ดกรำรเนมินกำกรากรฤบษังฎคีกับำคดีต่อไป๑๐๒ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สมำานตกั รงำาน๑ค๕ณ๓ะก/ร๑ร๑ม๐ก๓ำรคก่าฤฤษชฎาีกธำรรมเนียมตาสมำมนากั ตงรำนาค๑ณ๔ะก๙รรแมลกะำครก่าฤฤษชฎาธีกรำรมเนียมใน
การบังคับคดีตามมาตรา ๑๕๓ ให้ชำระตามวิธีการและอัตราที่บัญญัติไว้ในประมวลกฎหมายน้ีหรือ
สำนกั ตงาำมนควิธณกี ะากรรแรลมะกอำรัตกรฤาษทฎีม่ ีกกี ำฎหมายอ่ืนบงัสคำนับกัไวงำ้ นคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
มาตรา ๑๕๔๑๐๔ เจ้าพนักงานบังคับคดีมีอำนาจที่จะสั่งให้เจ้าหน้ีผู้ขอบังคับคดี
สำนกั วงาำงนเคงณินะคก่ารใรชม้จก่าำยรกเพฤษ่ือฎปีกฏำิบัติตามวิธีกาสรำเนพกั ่ืองำคนุ้มคคณระอกงรสรมิทกธำิขรอกฤงษคฎู่คีกวำามในระหว่างสกำนารกั พงำิจนาครณณะการหรมรกือำรกฤษฎีกำ
วางเงินค่าใช้จ่ายเพื่อบังคับให้เป็นไปตามคำพิพากษาหรือคำสั่งได้ตามจำนวนที่เห็นจำเป็น ถ้า
เจ้าพนักงานบังคสับำคนดกั งีเหำน็นควณ่าะจกำรนรวมนกเำงรินกฤทษี่วฎาีกงไำว้นั้นจะไม่พอสำกน็ใกั หง้แำนจค้งใณหะ้เกจร้ารหมนกำ้ีผรู้ขกอฤบษัฎงคีกำับคดีวางเงิน
เพ่ิมขนึ้ อีกได้
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกถฤ้าษเจฎ้าีกหำนี้ผู้ขอบังคับสคำดนีเกั หง็นำนวค่าณกาะกรรวรามงกเงำินรกตฤาษมฎวีกรำรคหนึ่งไม่จำเสปำ็นนกัหงรำือนมคาณกะเกกรินรมไปกำรกฤษฎีกำ
ก็อาจย่ืนคำร้องต่อศาลภายในเจ็ดวันนับแต่วันที่ได้รับแจ้งเพ่ือขอให้ศาลมีคำส่ังได้ คำส่ังดังกล่าวให้
เป็นที่สุด สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
ถ้าเจ้าหนี้ผู้ขอบังคับคดีไม่ปฏิบัติตามวรรคหนึ่งหรือไม่ปฏิบัติตามคำสั่งศาลตาม
สำนกั วงรำรนคคสณอะกงรใรหม้เกจำ้ารพกฤนษักฎงีากนำ บังคับคดีงดกสำานรกับงังำคนับคคณดะีไกวรจ้รนมกกำวร่ากเฤจษ้าหฎีกนำี้ผู้ขอบังคับคดสีนำั้นนจกั งะำไนดค้ปณฏะิบกัตรริตมากมำรกฤษฎีกำ
คำสงั่ ของเจา้ พนกั สงำานนกั บงำงั นคคับณคะดกีหรรรอืมศกำารลกฤแษลฎว้ ีแกำต่กรณี สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
ความแพง่ (ฉบับที่ ๒ส๑๔ำ๐น๑) กัพมง.าศำตน.ร๒คา๕ณ๑๕ะ๕ก๑๓รรแมกก้ไำขรเกพฤิ่มษเตฎิมีกโำดยพระราชบัญสญำัตนิแกั กง้ไำขนเพคณ่ิมเะตกิมรปรรมะกมำวรลกกฤฎษหฎมีกาำยวิธพี ิจารณา
๑๐๒ มาตรา ๑๕๓ วรรคสี่ แก้ไขเพิ่มเติมโดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมายวิธี
สำนกั พงจิำนารคณณาะคกวรารมมแกพำ่งร(กฉฤบษบั ฎทีก่ี ๓ำ ๐) พ.ศ. ๒๕๖ส๐ำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๑๐๓ มาตรา ๑๕๓/๑ เพิ่มโดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความ
แพง่ (ฉบับท่ี ๒๔) พส.ศำน. ๒กั ง๕ำ๕น๑คณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๑๐๔ มาตรา ๑๕๔ แก้ไขเพ่ิมเตมิ โดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายวิธพี ิจารณา
สำนกั คงวำานมคแณพะง่ ก(รฉรบมบั กทำ่ี ร๒ก๔ฤ)ษพฎ.ศีก.ำ๒๕๕๑ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
- ๖๕ - สำนกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
บทบัญญัติมาตรานี้ให้ใช้บังคับแก่เจ้าหนี้ผู้เข้าดำเนินการบังคับคดีต่อไปตาม
สำนกั มงาำนตครณา ะ๓ก๒รร๗มกแำลรกะฤมษาตฎรีกาำ ๓๒๙ (๒) โดสยำนอกันงโุ ำลนมค๑ณ๐๕ะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สมำานตกั รงำาน๑ค๕ณ๕ะก๑ร๐ร๖มกคำู่ครวกาฤมษซฎ่ึงีกไำม่สามารถเสียสคำน่ากัธงรำรนมคเณนียะกมรศรามลกอำรากจฤยษ่ืนฎคีกำำร้องต่อศาล
ขอให้ยกเว้นค่าธรรมเนียมศาลในการฟ้องหรือต่อสู้คดีในศาลช้ันต้นหรือช้ันอุทธรณ์หรือช้ันฎีกาตามท่ี
สำนกั บงัญำนญคตัณิไะวก้ใรนรมมากตำรรกาฤ๑ษ๕ฎีก๖ำและมาตรา ๑สำ๕น๖กั /ง๑ำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สมำานตกั รงำาน๑คณ๕ะ๖ก๑ร๐ร๗มกผำู้ใรดกมฤีคษฎวาีกมำ จำนงจะขอยสกำนเวกั ้นงำคน่าคธณระรกมรเรนมียกมำรศกาฤลษใฎนีกกำารฟ้องหรือ
สำนกั ตง่อำนสคู้คณดะี กใหรร้ยมื่นกคำรำกรฤ้อษงฎตีก่อำศาลชั้นต้นที่สจำะนฟกั ้องำงนหครณือะไกดร้ฟร้อมงกคำรดกีไฤวษ้นฎั้นีกพำ ร้อมกับคำฟส้อำงนกัคงำำฟนค้อณงอะกุทรธรรมณกำ์ รกฤษฎีกำ
คำฟ้องฎีกา คำร้องสอด หรือคำให้การ แล้วแต่กรณี แต่ถ้าบุคคลน้ันตกเป็นผู้ไม่สามารถเสีย
ค่าธรรมเนยี มศาลสใำนนภกั างยำนหคลณงั ะจกะรยรมนื่ กคำำรรก้อฤงษใฎนีกเวำลาใด ๆ กไ็ ด้สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
การยื่นคำร้องตามวรรคหนึ่ง ผรู้ ้องอาจเสนอพยานหลักฐานไปพรอ้ มคำร้องและหาก
สำนกั ศงาำลนเคหณ็นะสกมรรคมวกรำไรตกส่ ฤวษนฎพีกยำานหลักฐานเสพำิ่มนเกั ตงิมำนกค็ใหณ้ดะำกเรนรินมกกำารรกไฤตษ่สฎวีนกำโดยเรว็ เทา่ ท่ีจสำำเนปกั ็นงำนทค้ังณนะี้ ศการรลมจกะำรกฤษฎีกำ
มคี ำส่ังให้งดการดำเนินกระบวนพิจารณาคดีน้ันไว้ทั้งหมดหรือแต่บางสว่ นเปน็ การชว่ั คราวจนกว่าการ
พจิ ารณาสั่งคำร้อสงขำนอกัยงกำเนวคน้ ณคะ่ากธรรรรมมกเำนรียกมฤศษาฎลีกจำะถงึ ทีส่ ุดกไ็ ดส้ตำานมกั ทง่ีศำนาคลณเหะ็นกสรรมมคกวำรรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤาษตฎราีกำ๑๕๖/๑๑๐๘ เมสำื่อนศกั างลำนพคิจณาระณกรารคมำกรำอ้รกงขฤษอยฎกีกำเว้นคา่ ธรรมเนสียำมนศกั งาำลนเคสณรจ็ ะแกรลร้วมใกหำ้ รกฤษฎีกำ
ศาลมีคำสั่งโดยเรสว็ ำโนดกั ยงศำนาคลณจะะกมรีครำมสก่งั ำอรนกฤญุ ษาฎตีกทำ้ังหมดหรือแตส่เฉำนพกั างะำบนาคงณสะ่วกนรรหมรกอื ำรยกกฤคษำฎรีกอ้ ำงน้นั เสียกไ็ ด้
ห้ามมิให้ศาลอนุญาตตามคำร้องเช่นว่านั้น เว้นแต่จะเป็นท่ีเชื่อได้ว่าผู้ร้องไม่มี
สำนกั ทงรำนัพคยณ์สะินกพรอรมทกี่จำะรเกสฤียษคฎ่าีกธำรรมเนียมศาลสหำนรกัืองหำนากคผณู้ระ้อกรงรไมม่ไกดำร้รกับฤยษกฎเวีก้นำ ค่าธรรมเนียมสำศนากั ลงจำนะไคดณ้ระับกครรวมากมำรกฤษฎีกำ
เดือดร้อนเกินสมควรเมื่อพิจารณาถึงสถานะของผู้ร้อง และในกรณีผู้ร้องเป็นโจทก์หรือผู้อุทธรณ์หรือ
ฎีกา การฟอ้ งร้องสหำรนือกั องำทุ นธครณณะห์ กรรอืรมฎกีกำารนกน้ัฤษมฎเี หีกตำผุ ลอันสมควรสดำนว้ ยกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
เมื่อคู่ความคนใดได้รับยกเว้นค่าธรรมเนียมศาลในการฟ้องหรือต่อสู้คดีในศาลชั้นต้น
สำนกั แงลำน้วยคื่นณคะกำรรร้อมงกเชำร่นกวฤา่ ษนฎน้ั ีกใำนช้ันอทุ ธรณ์หสรำือนฎกั งีกำานคแณลว้ะกแรตร่กมรกณำรี กอฤกี ษใฎหีก้ถำอื ว่าคู่ความน้ันสำยนังกัคงงำไนมค่มณที ะรกพั รยรม์สกินำรกฤษฎีกำ
พอจะเสียค่าธรรมเนียมศาลหรือหากไม่ได้รับยกเว้นค่าธรรมเนียมศาลแล้วจะได้รับความเดือดร้อน
เกินสมควรอยู่ เวส้นำแนตกั จ่งำะนปครณาะกกฏรตร่อมศกำารลกเฤปษน็ ฎอีกยำ่างอน่ื สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
ในกรณที ี่ศาลมคี ำสั่งอนุญาตให้ยกเวน้ ค่าธรรมเนียมศาลให้แต่เฉพาะบางส่วน หรอื มี
สำนกั คงำำสนง่ัคใณหะย้ กกรครมำรก้อำรงกผฤขู้ษอฎอีกาำจอุทธรณ์คำสส่งัำนนกั้นั งตำอ่นศคาณละไกดร้ภรมายกใำนรกกฤำษหฎนีกดำเจด็ วันนับแต่วสันำนมกั คี งำำสน่ังคณคะำกสรั่งรขมอกงำรกฤษฎีกำ
ศาลอทุ ธรณเ์ ชน่ วส่าำนนใ้ี กัหงเ้ ำปน็นคทณ่ีสะดุกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
พจิ ารณาความแพง่ ส(๑ฉำ๐นบ๕บักั มงทาำี่ตน๓รค๐าณ)๑พะ๕ก.ศ๔ร.ร๒วมร๕กร๖ำคร๐สกี่ ฤแษกฎ้ไขีกเำพ่ิมเติมโดยพระสรำานชกั บงัญำนญคัตณิแะกก้ไขรเรพมิ่มกเำตริมกปฤรษะฎมีกวำลกฎหมายวิธี
๑๐๖ มาตรา ๑๕๕ แก้ไขเพิ่มเติมโดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายวิธพี ิจารณา
สำนกั คงวำานมคแณพะง่ ก(รฉรบมบั กทำี่ ร๒ก๔ฤ)ษพฎ.ศีก.ำ๒๕๕๑ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๑๐๗ มาตรา ๑๕๖ แก้ไขเพ่ิมเติมโดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมายวิธพี ิจารณา
ความแพ่ง (ฉบบั ที่ ๒ส๔ำน) กัพง.ศำน. ๒ค๕ณ๕ะก๑รรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๑๐๘ มาตรา ๑๕๖/๑ เพ่ิมโดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความ
สำนกั แงพำน่ง ค(ฉณบะับกทรี่ ร๒ม๔ก)ำพรก.ศฤ.ษ๒ฎ๕ีก๕ำ๑ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
- ๖๖ - สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
มาตรา ๑๕๗๑๐๙ เมื่อศาลอนุญาตให้บุคคลใดได้รับยกเว้นค่าธรรมเนียมศาลในศาล
สำนกั ใงดำนบคุคณคะลกนร้นัรมไมกำ่ตร้อกงฤเษสฎียีกคำ่าธรรมเนยี มศสาำลนใกันงกำานรคดณำะเกนรินรกมรกะำบรกวฤนษพฎิจีกาำรณาในศาลน้ัสนำนคกั่างธำรนรคมณเนะียกมรรเมชก่นำรกฤษฎีกำ
ว่าน้ีให้รวมถึงเงินวางศาลในการยื่นฟ้องอุทธรณ์หรือฎีกา ถ้าเป็นกรณีที่ศาลอนุญาตในระหว่างการ
พิจารณา การยกสเวำน้นกัไมงำ่ตน้อคงณเสะียกรคร่ามธกรำรรมกเฤนษียฎมีกศำาลนั้นให้ใช้บสังำคนับกั แงำตน่เคฉณพะากะรคร่ามธกรำรรมกฤเนษียฎมีกศำ าลและเงิน
วางศาลท่ีจะต้องเสียหรือวางภายหลังคำสั่งอนุญาตเท่าน้ัน ส่วนค่าธรรมเนียมศาลหรือเงินวางศาลที่
สำนกั เงสำยี นหครณอื ะวการงรไมวก้กำ่อรนกคฤษำสฎง่ัีกเำช่นวา่ นัน้ เป็นอสำนั นไกัมงต่ ำอ้นงคคณนื ะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สมำานตกั รงำาน๑คณ๕ะ๘ก๑ร๑ร๐มกถำ้ารศกฤาษลฎเหีก็นำ ว่าคู่ความอีกสำฝน่ากั ยงหำนนคึ่งณจะะกตร้อรงมเกปำ็นรกผฤู้รษับฎผีกิดำเสียค่าฤชา
สำนกั ธงรำรนมคเณนะียกมรทรม้ังกหำมรดกฤหษรฎือีกแำต่บางส่วนขอสงคำนู่คกั วงาำมนทคั้ณงสะอกงรฝรม่ากยำรใหกฤ้ศษาฎลีกพำิพากษาในเรื่อสงำคน่ากั ฤงชำนาคธรณระมกเรนรียมกมำรกฤษฎีกำ
โด ยส่ั งให้ คู่คว ามอี กฝ่ าย ห นึ่ งน้ั น ช ำระต่ อศาล ใน น าม ของผู้ ที่ ได้ รั บ ย กเว้น ค่าธรร มเนี ย มศาล ซ่ึ ง
คา่ ธรรมเนียมศาลสทำนผี่ กันู้ งั้นำไนดคร้ ณับะยกกรเรวม้นกทำรัง้ กหฤมษดฎหีกรำือแตบ่ างสว่ นสตำานมกั ทง่ศีำนาคลณเหะ็นกสรรมมคกวำรรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤาษตฎรีากำ๑๕๙๑๑๑ ถ้าสปำรนากั กงฏำนตค่อณศะากลรวร่ามผกู้ทำ่ีไรดก้รฤับษยฎีกกำเว้นค่าธรรมเนสียำนมกัศงาำลนนคั้นณสะากมรรามรกถำรกฤษฎีกำ
เสียค่าธรรมเนียมศาลได้ตั้งแต่เวลาที่ยื่นคำร้องตามมาตรา ๑๕๖ หรือในภายหลังก่อนศาลวินิจฉัย
ชี้ขาดคดี ให้ศาลสมำีคนำกั สงั่งำนใหค้บณุคะกครลรนม้ันกชำรำกรฤะษคฎ่าีกธำรรมเนียมศาลสทำน่ีไดกั ้รงับำนยคกณเวะ้นกรตร่อมศกาำลรกภฤาษยฎในีกรำะยะเวลาท่ี
ศาลเห็นสมควรกำหนดก็ได้ หากไม่ปฏิบตั ิตาม ให้ศาลมีคำสั่งยึดหรอื อายัดทรพั ยส์ ินของผู้ได้รบั ยกเว้น
สำนกั คง่าำธนรครณมะเกนรียรมมศกาำรลกนฤัน้ ษทฎง้ั ีกหำมดหรือแต่บาสงำสน่วกั นงำไนวร้คอณคะำกวรินรมจิ กฉำัยรชก้ีขฤาษดฎใีกนำเร่ืองคา่ ฤชาธรสรำมนเกั นงียำนมคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สใำนนกกั รงณำนีตคาณมะวกรรรรคมหกนำรึ่งกถฤ้าษศฎาีกลำเหน็ วา่ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
(๑) ค่าฤชาธรรมเนียมจะเป็นพับแก่คู่ความทั้งสองฝ่าย ให้ศาลมีคำสั่งให้เอาชำระ
สำนกั คง่าำนธครรณมะกเนรีรยมมกศำารกลฤทษ่ีผฎู้นีก้ันำ ได้รับยกเว้นสำจนากั กงทำนรคัพณยะ์สกินรรทม่ียกึดำรหกรฤือษอฎาีกยำัดดังท่ีกล่าวไสวำ้ในนกั วงำรนรคคณหะนกึ่งรตรมากมำรกฤษฎีกำ
จำนวนทีศ่ าลเห็นสมควร
ส(๒ำน)กั คงู่คำนวคาณมอะกีกรฝร่ามยกหำรนก่งึ ฤจษะฎตีก้อำงชำระคา่ ฤชาสธำรนรกั มงเำนนียคมณทะ้ังกหรรมมดกหำรรกือฤแษตฎ่บีกาำงส่วนแทนผู้
ที่ได้รับยกเว้นค่าธรรมเนียมศาล ให้ศาลมีคำส่ังให้คู่ความอีกฝ่ายหนึ่งนั้นชำระค่าธรรมเนียมศาลต่อ
สำนกั ศงาำนลคในณนะากมรรขมอกงำผรู้ทกฤ่ีไดษ้รฎับีกยำกเว้นค่าธรรมสำเนนียกั งมำศนาคลณแะกตร่ถร้ามคกู่คำรวกาฤมษอฎีกีกฝำ่ายหนึ่งนั้นไมส่ปำฏนิบกั ัตงำิตนาคมณคะำกสรั่งรมใกหำ้ รกฤษฎีกำ
ศาลเอาชำระค่าธรรมเนียมศาลนั้นจากทรัพยส์ ินทยี่ ึดหรืออายัดดังท่ีกล่าวไวใ้ นวรรคหนึ่งตามจำนวนท่ี
ศาลเห็นสมควร หสรำือนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
(๓) ผู้ท่ีได้รับยกเว้นค่าธรรมเนียมศาลจะต้องชำระค่าฤชาธรรมเนียมท้ังหมดหรือแต่
สำนกั บงาำนงสค่วณนะกแรทรนมคกำู่ครวกาฤมษอฎีกีกฝำ่ายหน่ึง ให้ศสาำลนมกั ีคงำำนสค่ังณใหะ้เกอรารชมำกรำระกคฤ่าษฤฎชีกาำธรรมเนียมนั้นสำจนากักงทำนรัพคณย์สะกินรทรมี่ยกึดำรกฤษฎีกำ
หรืออายัดดังท่ีกสลำ่านวกั ไงวำ้ในนควณระรกครรหมนก่ึงำรสก่วฤษนฎคีก่าำธรรมเนียมศสาำลนทกั ี่ผงำู้นน้ันคณไดะ้รกับรรยมกกเำวร้นกฤใษหฎ้เีกอำาชำระจาก
ทรัพยส์ ินท่ีเหลอื ถ้าหากมี ตามจำนวนทศี่ าลเหน็ สมควร
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๑๐๙ มาตรา ๑๕๗ แก้ไขเพิ่มเตมิ โดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมายวิธีพิจารณา
สำนกั คงวำานมคแณพะง่ ก(รฉรบมบั กทำี่ ร๒ก๔ฤ)ษพฎ.ศีก.ำ๒๕๕๑ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๑๑๐ มาตรา ๑๕๘ แก้ไขเพ่ิมเตมิ โดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายวิธพี ิจารณา
ความแพ่ง (ฉบับที่ ๒ส๔ำน) กัพง.ศำน. ๒ค๕ณ๕ะก๑รรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๑๑๑ มาตรา ๑๕๙ แก้ไขเพิ่มเติมโดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายวิธพี ิจารณา
สำนกั คงวำานมคแณพะง่ ก(รฉรบมบั กทำี่ ร๒ก๔ฤ)ษพฎ.ศีก.ำ๒๕๕๑ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
- ๖๗ - สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
มาตรา ๑๖๐๑๑๒ ถ้าผู้ที่ได้รับยกเว้นค่าธรรมเนียมศาลประพฤติตนไม่เรียบร้อย เช่น
สำนกั ดงำำนเนคินณกะรกะรบรมวกนำพรกิจฤาษรฎณีกาำในทางก่อควาสมำนรกัำงคำานญคถณึงะขกนรรามดกหำรรกือฤกษรฎะีกทำำความผิดฐานสำลนะกั เงมำิดนอคำณนะากจรศรมากลำรกฤษฎีกำ
หรือจงใจประวิงความเร่ืองนั้น ศาลจะถอนการอนุญาตเสียในเวลาใด ๆ ก็ได้ และบุคคลเช่นว่านั้น
จำตอ้ งรบั ผดิ เสียคส่าำฤนชกั างำธนรครมณเะนกียรมรมสกำำหรรกับฤกษรฎะีกบำวนพจิ ารณาภสาำนยกัหงลำงันทคี่ศณาะลกไรดร้ถมอกนำรกกาฤรษอฎนีกุญำาตนั้นแล้ว
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนสคว่ ณนะทกี่ร๒รมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
ความรับผิดช้ันทส่ี ุดในค่าฤชาธรรมเนียม๑๑๓
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
มาตรา ๑๖๑๑๑๔ ภายใต้บังคับบทบัญญัติห้ามาตราต่อไปนี้ ให้คู่ความฝ่ายที่แพ้คดี
เปน็ ผู้รบั ผิดในช้ันสทำ่ีสนุดกั สงำำนหครณับะคก่ารฤรชมากธำรรรกมฤเษนฎยี ีกมำทัง้ ปวง แต่ไมสว่ ำา่นคกั ู่คงำวนาคมณฝ่าะยกรใดรมจกะำชรนกะฤคษดฎเีีกตำม็ ตามขอ้ หา
หรือแต่บางส่วน ศาลมีอำนาจที่จะพิพากษาให้คู่ความฝ่ายท่ีชนะคดีนั้นรับผิดในค่าฤชาธรรมเนียมท้ัง
สำนกั ปงวำนงคหณระือกใรหรม้คกู่คำวรากมฤแษตฎ่ลีกะำ ฝ่ายรับผิดในสคำน่ากัฤงชำานธครณระมกเรนรียมมกสำร่วกนฤขษอฎงีกตำนหรือตามส่วสนำนแกัหง่งำคน่าคฤณชะากธรรรมรมกำรกฤษฎีกำ
เนียมซ่ึงคู่ความทุกฝ่ายได้เสียไปก่อนได้ตามท่ีศาลจะใช้ดุลพินิจ โดยคำนึงถึงเหตุสมควรและความ
สุจรติ ในการดำเนสินำคนดกั ีงำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
คดที ี่ไมม่ ีข้อพิพาทใหฝ้ า่ ยเรมิ่ คดเี ป็นผเู้ สยี คา่ ฤชาธรรมเนียม
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สมำานตกั รงาำน๑ค๖ณ๒ะกรบรมุคกคำลรทกฤ่ีเปษ็นฎโีกจำทก์ร่วมกันหรสือำนจกัำงเลำนยครณ่วมะกกรันรนม้ันกำหรกาฤตษ้อฎงีกรำับผิดร่วมกัน
ในค่าฤชาธรรมเนียมไม่ หากต้องรับผิดเป็นส่วนเท่า ๆ กัน เว้นแต่จะได้เป็นเจ้าหนี้ร่วมหรือลูกหน้ีร่วม
สำนกั หงรำนอื คศณาละไกดรม้รมีคกำำสรงั่ กเฤปษ็นฎอีกยำา่ งอ่ืน สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สมำานตกั รงำาน๑คณ๖ะ๓กรรถม้ากคำดรีไกดฤ้เษสฎรีก็จำเด็ดขาดลงโดสยำนกกัางรำตนกคลณงะหกรรือรมกกาำรรปกรฤะษนฎีปีกำระนอมยอม
ความหรืออนุญาโตตุลาการ คู่ความแต่ละฝ่ายย่อมรับผิดในค่าฤชาธรรมเนียมในส่วนการดำเนิน
สำนกั กงรำะนบคณวนะกพริจรามรกณำรากขฤอษงฎตีกนำเวน้ แต่คู่ควาสมำจนะกั ไงดำ้ตนกคลณงะกกันรไรวม้เกปำน็ รกอฤยษา่ งฎอีกื่นำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สมำานตกั รงาำน๑ค๖ณ๔ะกรใรนมกกรำณรกีทฤี่วษาฎงีกเงำินตอ่ ศาลตามสมำานตกั รงาำน๑ค๓ณ๕ะก, ร๑ร๓ม๖กำรนกน้ั ฤษจฎำเีกลำยไมต่ อ้ งรบั
ผดิ ในค่าฤชาธรรมเนยี มแห่งจำนวนเงนิ ทีว่ างนัน้ อนั เกดิ ข้นึ ภายหลัง
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกถฤ้าษโจฎทีกกำ ์ยอมรับเงินทส่ีวำนากังตงำ่อนศคาณละเกปร็นรมกกาำรรพกอฤใษจฎเีกตำ็มตามที่เรียกรส้อำนงแกั งลำ้วนคจณำเะลกยรรตม้อกงำรกฤษฎีกำ
เปน็ ผรู้ ับผดิ ในค่าฤสชำนากัธงรำรนมคเนณียะกมรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
ถ้าโจทก์ยอมรับเงินที่วางต่อศาลนั้นเป็นการพอใจเพียงส่วนหน่ึงแห่งจำนวนเงินที่
สำนกั เงรำียนกครณ้อะงกรแรลมะกดำรำกเนฤิษนฎคีกดำีต่อไป จำเลยสตำ้อนงกั รงัำบนผคิดณใะนกคร่ารฤมชกำารธกรฤรษมฎเนีกำียม เว้นแต่ศาสลำจนะกั ไงดำน้พคิพณาะกกษรรามใหก้ำรกฤษฎีกำ
โจทก์แพ้คดี ในกรณีเช่นน้ีโจทก์ต้องเป็นผู้รับผิดในค่าฤชาธรรมเนียมท้ังส้ินอันเกิดแต่การท่ีตนไม่
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๑๑๒ มาตรา ๑๖๐ แก้ไขเพิ่มเติมโดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายวิธีพิจารณา
สำนกั คงวำานมคแณพะ่งก(รฉรบมับกทำี่ ร๒ก๔ฤ)ษพฎ.ศีก.ำ๒๕๕๑ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๑๑๓ ชือ่ สว่ นท่ี ๒ ความรับผดิ ชัน้ ท่ีสดุ ในคา่ ฤชาธรรมเนียม แก้ไขเพ่ิมเติมโดยพระราชบัญญตั ิแกไ้ ข
เพ่ิมเตมิ ประมวลกฎสหำมนากั ยงวำธิ นพี คจิ ณาระณกรารคมวากมำแรกพฤ่งษ(ฉฎบีกบั ำที่ ๒๔) พ.ศ. ๒ส๕ำ๕น๑กั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๑๑๔ มาตรา ๑๖๑ แก้ไขเพ่ิมเตมิ โดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมายวิธพี ิจารณา
สำนกั คงวำานมคแณพะง่ ก(รฉรบมับกทำ่ี ร๒ก๔ฤ)ษพฎ.ศีก.ำ๒๕๕๑ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
- ๖๘ - สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
ยอมรับเงนิ ที่วางตอ่ ศาลเป็นการพอใจตามทีเ่ รียกร้อง
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
มาตรา ๑๖๕ ในกรณีที่มีการชำระหนี้ ดังบัญญัติไว้ในมาตรา ๑๓๗ ถ้าโจทก์ยอมรับ
การชำระหน้ีน้ันเสปำ็นนกักงาำรนพคอณใะจกเรตร็มมตกำารมกทฤ่ีเษรฎียีกกำร้องแล้ว จำเสลำยนตกั ้องำงนเปคณ็นะผกู้รรับรผมิดกำใรนกคฤ่าษฤฎชีกาำธรรมเนียม
เว้นแต่ศาลจะเห็นสมควรมีคำสง่ั เปน็ อย่างอืน่
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกถฤ้าษโจฎทีกกำ ์ไม่พอใจในกสาำรนชกั ำงรำนะหคณนะี้เชก่นรรวม่ากนำ้ันรกแฤลษะฎดีกำำเนินคดีต่อไปสำคน่ากั ฤงชำนาธครณระมกเรนรียมมกำรกฤษฎีกำ
ใคห่า้อฤชยาู่ในธรดรุลมพเนินยีิจมขสทอำน้ังงสกัศิ้นงาำอลนนั คแเณกติดะ่ถกแา้ รศตรา่กมลากเรำหทร็นก่ีโจวฤ่าทษกฎกาีก์ปรำฏชิเำสรธะไหมนย่ ี้นอม้ันรเปสับำน็ชนกำกั รางะรำนพหคนอณใ้นี จะัน้ เกตรโ็มรจตมทากกมำ์ตรทก้อี่โฤงจเษทปฎก็นีก์เผรำูร้ียับกผร้ดิองแล้ว
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
มาตรา ๑๖๖๑๑๕ คู่ความฝ่ายใดทำให้ต้องเสยี ค่าฤชาธรรมเนียมในกระบวนพิจารณา
ใด ๆ ท่ีได้ดำเนินสไปำนโกัดงยำไนมค่จณำะเกปร็นรมหกรำือรกมฤีลษักฎษีกณำ ะประวิงคดีสหำนรือกั งทำ่ีตน้อคงณดะำกเรนรินมกไปำรเกพฤรษาฎะีกคำวามผิดหรือ
ความประมาทเลินเล่ออย่างร้ายแรง คู่ความฝ่ายนั้นต้องรบั ผิดในค่าฤชาธรรมเนียมนั้น โดยมิพักคำนึง
สำนกั วง่าำคน่คูควณาะมกฝรา่รมยนกำ้นั รจกกัฤไษดฎช้ ีกนำะคดหี รอื ไม่ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สมำานตกั รงาำน๑ค๖ณ๗ะกรครำมสกั่งำรในกฤเรษือ่ ฎงีกคำ่าฤชาธรรมเนสียำมนนกั ง้ันำนไคมณ่ว่าะคกู่ครรวมากมำทรั้งกปฤษวงฎหีกรำือแต่ฝ่ายใด
ฝ่ายหนึ่ง จักมีคำขอหรือไม่ก็ดี ให้ศาลสั่งลงไว้ในคำพิพากษาหรือคำส่ังชี้ขาดคดีหรือในคำสั่งจำหน่าย
สำนกั คงดำนีอคอณกะสการรรบมบกำครวกาฤมษฎแีกลำ้วแต่กรณี แตส่ถำ้านเพกั ง่ือำชนี้ขคาณดะตกัรดรสมินกคำรดกีใฤดษศฎาีกลำได้มีคำสั่งอยส่าำงนใดกั ใงนำนรคะณหะวก่ารงรกมากรำรกฤษฎีกำ
พิจารณา ศาลจะสมำีคนกำั สงำั่งนเรค่ือณงะคก่ารฤรมชกาำธรรกรฤมษเฎนีกียำมสำหรับกระสบำนวกันงพำนิจคารณณะการทร่ีเมสกรำ็จรกไปฤษในฎคีกำำส่ังฉบับนั้น
หรือในคำพิพากษาหรือคำสง่ั ช้ีขาดคดีก็ไดแ้ ล้วแตจ่ ะเลือก
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกในฤษกฎรีกณำีที่มีข้อพิพาทสใำนนเกั รง่ือำนงทค่ีณไมะ่เกปร็นรมปกรำะรกเดฤ็นษฎในีกคำ ดี ให้ศาลมีคสำำสน่ังกั ใงนำนเรคื่อณงะคก่ารฤรมชกาำรกฤษฎีกำ
ธรรมเนยี มสำหรบั ขอ้ พิพาทเช่นว่านี้ในคำส่งั ช้ขี าดขอ้ พิพาทนน้ั
สใำนนกกั รงณำนีทค่ีมณีกะากรรพรมิจกาำรรณกฤาษใหฎมีกำ่ ให้ศาลมีอำนสาำจนทกั ี่จงำะนสคั่งณเระื่อกงรครม่ากฤำชรากธฤรษรฎมีกเำนียมสำหรับ
การพจิ ารณาคร้งั แรก และการพิจารณาใหมใ่ นคำพพิ ากษาหรอื คำสง่ั ได้
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
มาตรา ๑๖๘ ในกรณีคู่ความอาจอุทธรณ์ หรือฎีกาคำพิพากษาหรือคำส่ังของศาลได้
นั้น ห้ามมิให้คู่ควสาำมนอกั ุงทำธนรคณณ์หะกรรือรฎมีกกาำรใกนฤปษัญฎหีกำาเรื่องค่าฤชาสธำรนรกัมงเำนนียคมณแะตก่อรรยม่ากงำเรดกียฤวษฎเวีก้นำแต่อุทธรณ์
หรือฎกี าน้นั จะไดย้ กเหตุวา่ คา่ ฤชาธรรมเนียมน้ันมไิ ด้กำหนดหรอื คำนวณให้ถกู ต้องตามกฎหมาย
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สมำานตกั รงำาน๑คณ๖ะ๙ก๑ร๑ร๖มกเำมร่ือกมฤีษคฎำวีกินำ ิจฉัยช้ีขาดในสำเนร่ือกั งงำคน่าคฤณชะากธรรรรมมกเำนรกียฤมษแฎลีก้วำ ให้หัวหน้า
สำนักงานประจำศาลยุติธรรมช้ันต้นทำบัญชีแสดงค่าฤชาธรรมเนียมท่ีคู่คว ามทุกฝ่ายได้เสียไปโดย
สำนกั ลงำำดนัคบณแะลกะรรจมำกนำวรนกทฤษี่คฎู่คีกวำามฝ่ายใดฝ่ายสหำนนก่ึังหงำรนือคทณั้งะสกอรงรฝม่ากยำรจกะฤตษ้อฎงีกรำับผิดตามคำวินสิจำนฉกััยงชำี้ขนาคดณขะอกงรศรมาลกำรกฤษฎีกำ
คคู่ วามหรือบคุ คลท่เี กย่ี วข้องอาจขอสำเนาบัญชีเชน่ วา่ นั้นได้
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๑๑๕ มาตรา ๑๖๖ แก้ไขเพ่ิมเตมิ โดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายวิธีพิจารณา
ความแพง่ (ฉบบั ที่ ๒ส๔ำน) กัพง.ศำน. ๒ค๕ณ๕ะก๑รรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๑๑๖ มาตรา ๑๖๙ แก้ไขเพิ่มเตมิ โดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายวิธีพิจารณา
สำนกั คงวำานมคแณพะ่งก(รฉรบมับกทำี่ ร๒ก๔ฤ)ษพฎ.ศีก.ำ๒๕๕๑ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
- ๖๙ - สำนกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
มาตรา ๑๖๙/๑๑๑๗ ถ้าบุคคลซ่ึงต้องชำระค่าฤชาธรรมเนียมค้างชำระค่าฤชาธรรม
สำนกั เงนำียนมคตณ่อะกศรารลมกก็ดำีรหกฤรืษอฎตีก่อำเจ้าพนักงานบสังำนคกัับงคำนดคีกณ็ดีะหกรรรือมตก่อำบรกุคฤคษลฎอีก่ืนำท่ีมิใช่เจ้าหนส้ีตำานมกั คงำำนพคิพณาะกกษรารมกก็ดำี รกฤษฎีกำ
ศาล เจ้าพนักงานบังคับคดี หรือบุคคลเช่นว่านั้นอาจบังคับเอาแก่ทรัพย์สินของบุคคลนั้นเสมือนหน่ึง
เป็นลูกหน้ีตามคสำำพนิพกั งาำกนษคาณเะพกื่อรชรมำกรำะรคก่าฤฤษชฎาีกธำรรมเนียมดังสกำลน่ากั วงำไนดค้ ใณนะกกรรณรมีเกชำ่นรกนฤ้ี ษใหฎ้ถีกือำ ว่าหั วหน้า
สำนักงานประจำศาลยุติธรรมชน้ั ต้น เจ้าพนักงานบังคับคดี หรอื บุคคลที่มีสิทธิได้รับค่าฤชาธรรมเนียม
สำนกั นงั้นำนแคลณว้ ะแกตรร่กมรกณำีรเกปฤน็ ษเฎจีก้าำหน้ีตามคำพิพสาำกนษกั างำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
แต่หากยังมีเงินทสก่ีไำดาน้จรกั บางกังำนคกคบัาณรคบะดกังีตรคารับมมวคกรดำรรีคคกงฤหเษนหฎึ่งลีกือใำหภ้ไาดย้รหับลยังกชเวำ้นรสะคำใน่าหฤกั ้แชงำกานธ่ผครู้มณรีสมะิทกเนธรียริไดมม้กรใันำบรกกใาฤหรษ้หบฎักงั ีกคคำบั่าฤคดชีทาธั้งรปรวมง
สำนกั เงนำยีนมคทณีไ่ ะดกร้ รับรมยกกำเวรกน้ ฤดษงั ฎกีกลำา่ วไว้จากเงินนส้นั ำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สมำานตกั รงาำน๑ค๖ณ๙ะก/ร๒ร๑ม๑ก๘ำรภกาฤยษใฎตีก้บำังคับแห่งบทสบำัญนกัญงัำตนิมคาณตะรการ๑รม๖ก๙ำร/ก๓ฤษใหฎ้ลีกำูกหนี้ตามคำ
พิพากษาเปน็ ผรู้ ับผิดในค่าฤชาธรรมเนียมในการบังคบั คดี โดยให้หกั ออกจากเงนิ ท่ีไดจ้ ากการยึด อายัด
สำนกั ขงาำยนคหณระือกจรำรหมนกำา่ รยกทฤรษัพฎยีกส์ ำนิ ของลกู หนต้ี สาำนมกัคงำำพนิพคาณกะษการหรมรกือำจรากกฤเษงฎินีกทำี่ลูกหนี้ตามคำสพำิพนากั กงำษนาคไดณว้ ะากงรไรวม้ กำรกฤษฎีกำ
ในกรณีท่ีมีการบังคับคดีแก่ผู้ประกันในศาล ค่าฤชาธรรมเนียมในการบังคับคดีใน
สว่ นนน้ั ให้หกั ออกสจำนากกั เงงำินนทคณ่ีไดะ้จการกรมกการำรบกงั ฤคษับฎคีกดำีตามสญั ญาปสรำะนกกั นั ง๑ำ๑น๙คณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
ในกรณีท่ีมีการบังคับคดีตามคำพิพากษาให้แบ่งกรรมสิทธิ์รวมหรือมรดกให้เจ้าของ
สำนกั รงวำมนหคณรือะทกรารยมากทำผรกู้ไดฤ้รษับฎสีก่วำนแบ่งทุกคนสเปำน็นกั ผงู้รำับนคผณิดใะนกครร่ามฤกชำารธกรฤรษมฎเีกนำียมในการบังคสับำนคกัดงีโำดนยคใณห้ะหกักรอรมอกกำรกฤษฎีกำ
จากเงนิ ที่ได้จากกสาำรนขกั างยำหนรคือณจะำกหรรนม่ากยำทรรกพัฤษยฎ์สีกนิ ำอนั เป็นกรรมสสทิำนธกั์ริ งวำมนหครณอื ะทกรรัพรมยก์มำรรดกกฤนษั้นฎีกำ
ในกรณีที่มีการถอนการบังคับคดีนอกจากกรณีตามมาตรา ๒๙๒ (๑) และ (๕) ให้
สำนกั เงจำา้ นหคนณต้ี ะากมรครมำพกำพิ รากกฤษษาฎผีกู้ขำอยดึ หรอื อายสัดำนทกัรงัพำยนส์คนิณเะปกน็ รผรมู้รกบั ำผรดิกใฤนษคฎ่าีกฤำชาธรรมเนียมสใำนนกกั างรำบนังคคณับะคกดรรี๑ม๒๐กำรกฤษฎีกำ
สมำานตกั รงาำน๑ค๖ณ๙ะก/ร๓ร๑ม๒ก๑ำรบกุคฤคษลฎใีกดำทำให้ตอ้ งเสียสคำ่นาฤกั ชงำานธครณรมะเกนรียรมมกในำรกกาฤรษบฎังีกคำับคดีส่วนใด
โดยไม่จำเป็นหรือมีลักษณะประวิงการบังคับคดี หรือที่ต้องดำเนินไปเพราะความผิดหรือความ
สำนกั ปงรำนะคมณาทะกเลรรินมเกลำ่อรอกยฤ่ษางฎรีก้าำยแรง หรือเพสรำานะกั บงำังนคคับณคะดกีไรปรมโดกยำรไกมฤ่สษุจฎรีกิตำก่อนการบังคสับำคนดกั ีไงดำน้เสครณ็จะลกงรรผมู้ทกำี่ รกฤษฎีกำ
ได้รับความเสียหาย หรือลูกหน้ีตามคำพิพากษา แล้วแต่กรณี อาจย่ืนคำร้องต่อศาลภายในเจ็ดวันนับ
แต่วันทราบพฤติกสาำนรณกั ง์อำนันคเปณ็นะมกรูลรแมหกง่ ำขรก้อฤอษ้าฎงนีกั้นำ เพื่อให้ศาลมสำีคนำกั สงั่งำในหค้บณุคะคกลรรเชม่นกำวร่ากนฤ้ันษรฎับีกผำิดในค่าฤชา
ธรรมเนยี มดังกลา่ ว
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกคฤำษสฎ่ังีกขำองศาลตามมสาำตนรกั างนำนี้ใหคณ้อุะทกธรรรณมก์ไำปรยกังฤศษาฎลีกอำ ุทธรณ์ได้ แลสะำนคกั ำงพำนิพคาณกะษการหรมรืกอำรกฤษฎีกำ
คำสง่ั ของศาลอุทธสรำนณกั ์ใงหำ้เนปค็นณทะ่สีกุดรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั แงพำน่ง ค(ฉณบะบั กทรี่ ร๒ม๔ก)ำพรก๑.ศ๑ฤ.๗ษ๒มฎ๕าีกต๕ำร๑า ๑๖๙/๑ เพสิ่มำโนดกัยงพำรนะครณาชะบกัญรรญมัตกิแำกรก้ไขฤเษพฎิ่มีกเตำิมประมวลกฎหสมำานยกั วงิธำีพนิจคาณรณะการครวมากมำรกฤษฎีกำ
แพ่ง (ฉบบั ที่ ๒๔) พส๑.ศำ๑น.๘๒กั มง๕าำต๕นร๑คาณ๑ะ๖ก๙รร/๒มกเำพร่ิมกโฤดษยฎพีกระำราชบัญญัติแกส้ไำขนเพกั ิ่มงำเตนิมคปณระะกมรวรลมกกฎำหรกมฤายษวฎิธีกีพำิจารณาความ
๑๑๙ มาตรา ๑๖๙/๒ วรรคสอง แกไ้ ขเพ่ิมเตมิ โดยพระราชบัญญัติแกไ้ ขเพม่ิ เตมิ ประมวลกฎหมาย
สำนกั วงิธำีพนจิ คาณรณะการครวมามกแำรพกง่ ฤ(ษฉบฎบัีกทำ ี่ ๓๐) พ.ศ. ๒๕ส๖ำน๐กั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๑๒๐ มาตรา ๑๖๙/๒ วรรคสี่ แก้ไขเพมิ่ เตมิ โดยพระราชบัญญตั ิแก้ไขเพม่ิ เติมประมวลกฎหมายวิธี
พจิ ารณาความแพง่ ส(ฉำนบับกั งทำี่ น๓ค๐ณ) พะก.ศร.ร๒ม๕ก๖ำร๐กฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๑๒๑ มาตรา ๑๖๙/๓ เพิ่มโดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความ
สำนกั แงพำนง่ ค(ฉณบะับกทร่ี ร๒ม๔ก)ำพรก.ศฤ.ษ๒ฎ๕ีก๕ำ๑ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
- ๗๐ - สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคภณาคะก๒รรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
วิธพี ิจารณาในศาลช้นั ต้น
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำลนักคษณณะกะรร๑มกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมวกธิ ำีพรกิจฤาษรฎณีกาำสามัญในศาลสชำนั้ นตกั น้ งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
มาตรา ๑๗๐ ห้ามมิให้ฟ้อง พิจารณาและชี้ขาดตัดสินคดีเป็นครั้งแรกในศาลหรือ
โดยศาลอืน่ นอกจสาำกนศกั างลำนชั้นคณต้นะกเรวรน้มแกตำร่จกะฤมษกี ฎฎีกหำมายบญั ญัตไิ สวำช้ นดั กั แงจำน้งเคปณ็นะอกยร่ารงมอกืน่ำรกฤษฎีกำ
ภายใต้บังคับแห่งบทบัญญัติในภาคน้ีว่าด้วยคดีไม่มีข้อพิพาท คดีมโนสาเร่ คดีขาดนัด
สำนกั แงลำนะคคณดะีทกี่มรรอมบกใำหร้กอฤนษุญฎาีกโำตตุลาการชี้ขสาำดนกั กงาำนรคฟณ้อะงกกรรามรกพำิจรกาฤรษณฎาีกแำละชี้ขาดตัดสสินำนคกั ดงีใำนนคศณาละกชรั้นรตม้กนำรกฤษฎีกำ
นอกจากจะตอ้ งบังคับตามบทบญั ญตั ิทว่ั ไปแห่งภาค ๑ แล้ว ใหบ้ ังคบั ตามบทบญั ญัตใิ นลกั ษณะนีด้ ว้ ย
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
มาตรา ๑๗๑ คดีท่ีประมวลกฎหมายน้ีบัญญัติว่าจะฟ้องยังศาลชั้นต้น หรอื จะเสนอ
สำนกั ปงัำญนหคาณตะ่อกรศรามลกชำรั้นกตฤ้นษเฎพีก่ือำช้ีขาดตัดสินสำโนดกัยงทำนำเคปณ็นะคกรำรรม้อกงำขรอกกฤษ็ไดฎ้นีกำ้ัน ให้นำบทบสัญำนญกั ัตงำิแนหค่งณปะรกะรมรมวกลำรกฤษฎีกำ
กฎหมายนี้ว่าด้วยสสำนิทกั ธงิแำลนะคหณนะก้ารทร่ีขมอกงำโรจกทฤษกฎ์แีกลำะจำเลย และสวำิธนีพกั ิจงาำนรณคณาะทกี่ตร่อรมจกากำรกกาฤรษยฎ่ืนีกคำำฟ้องมาใช้
บังคบั แก่ผู้ยน่ื คำขอและคูค่ วามอกี ฝา่ ยหน่ึง ถ้าหากมี และบังคับแกว่ ิธีพิจารณาที่ตอ่ จากการยื่นคำร้อง
สำนกั ขงอำนดค้วณยโะดกยรอรมนกโุ ลำรมกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สมำานตกั รงาำน๑ค๗ณ๒ะกรภรามยกใำตรก้บฤงั ษคฎับีกบำทบญั ญัติมาตสรำาน๕กั ง๗ำนใคหณโ้ จะทกรกรเ์ มสกนำอรขก้อฤหษาฎขีกอำงตนโดยทำ
เป็นคำฟ้องเปน็ หนังสือย่นื ต่อศาลชน้ั ตน้
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกคฤำษฟฎ้อีกงำต้องแสดงโดยสแำจน้งกั ชงัดำนซคึ่งณสภะการพรแมหกำ่งรขก้อฤหษาฎขีกอำงโจทก์และคำสขำนอกั บงังำคนับคณทั้งะขกร้อรอม้ากงำรกฤษฎีกำ
ทีอ่ าศยั เปน็ หลักแห่งข้อหาเชน่ ว่าน้นั
สใำหน้ศกั างลำนตครณวจะคกรำรฟม้อกงำนรก้ันฤแษลฎ้วีกสำั่งให้รับไว้ หรือสำในหกั้ยงกำเนสคียณหะกรรือรใมหก้คำืนรกไปฤษตฎาีกมำที่บัญญัติไว้
ในมาตรา ๑๘ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สมำานตกั รงำาน๑คณ๗ะ๓กรรเมมื่อกำศรากลฤไษดฎ้รีกับำคำฟ้องแล้ว สใำหน้ศกั างลำนอคอณกะหกมรารมยกสำ่งรสกำฤเษนฎาีกคำำฟ้องให้แก่
จำเลยเพื่อแก้คดี และภายในกำหนดเจ็ดวันนับแต่วันยื่นคำฟ้อง ให้โจทก์ร้องขอต่อพนักงานเจ้าหน้าท่ี
สำนกั เงพำอ่ืนใคหณ้สะ่งกหรมรมายกนำรัน้ ก๑ฤ๒ษ๒ฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
นับแต่เวลาที่ได้ย่นื คำฟ้องแลว้ คดีน้นั อยู่ในระหวา่ งพิจารณา และผลแหง่ การน้ี
ส(๑ำน)กั หง้าำนมคไมณ่ใะหก้โรจรทมกก์ยำร่ืนกคฤำษฟฎอ้ ีกงำเรื่องเดียวกันสนำ้ันนตกั ่องำศนาคลณเดะียกวรรกมนั กำหรรกือฤตษ่อฎศีกาำลอื่นและ
(๒) ถ้ามีเหตุเปลี่ยนแปลงเกิดขน้ึ ในพฤติการณ์อันเก่ียวด้วยการย่นื ฟ้องคดีต่อศาลที่มี
สำนกั เงขำตนศคาณละเกหรนรมือกคำดรกีนฤั้นษฎเชีก่ำน การเปลี่ยนสแำนปกั ลงงำนภคูมณิละำกเนรรามขกอำรงกจฤำษเลฎยีกำการเปล่ียนแสปำลนงกั เงชำ่นนควณ่าะนก้ีหรารมตกัดำรกฤษฎีกำ
อำนาจศาลท่ีรับฟอ้ งคดีไวใ้ นอนั ทจี่ ะพิจารณาและชข้ี าดตดั สนิ คดนี ัน้ ไม่
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๑๒๒ มาตรา ๑๗๓ วรรคหน่งึ แก้ไขเพมิ่ เติมโดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพม่ิ เตมิ ประมวลกฎหมายวิธี
สำนกั พงิจำนารคณณาะคกวรารมมแกพำง่ ร(กฉฤบษบั ฎทีกี่ ๑ำ ๐) พ.ศ. ๒๕๒ส๗ำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
- ๗๑ - สำนกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤาษตฎราีกำ๑๗๔ ในกรณสำตี นอ่ กั ไงปำนน้ีใคหณ้ถะือกวร่ารโมจกทำรกก์ไดฤษท้ ฎงิ้ ฟีกำ้อง คอื สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
(๑)๑๒๓ ภายหลังท่ีได้เสนอคำฟ้องแล้ว โจทก์เพิกเฉยไม่ร้องขอต่อพนักงานเจ้าหน้าที่
เพื่อให้ส่งหมายเรสียำกนใกั หง้แำนกค้คณดะีแกกร่จรำมเกลำยรกแฤลษะฎไีกมำ่แจ้งให้ศาลทรสาำนบกัเหงำตนุแคหณ่งะกการรรเมพกิกำเรฉกยฤเษชฎ่นีกวำ่านั้นภายใน
กำหนดเจด็ วนั นบั แต่วันย่นื คำฟอ้ ง
สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๒ฤ)ษฎโจีกทำก์เพิกเฉยไม่ดสำำนเนกั งินำคนดคีภณาะยกรในรมเวกลำรากตฤาษมฎทีก่ีศำาลเห็นสมควสรำกนำกั หงำนนดคไณว้เะพก่ือรรกมากรำรกฤษฎีกำ
นัน้ โดยไดส้ ง่ คำสง่ั สใำหน้แกั กง่โำจนทคกณโ์ ะดกยรชรมอกบำแรลกว้ฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤาษตฎราีกำ๑๗๕ กอ่ นจสำำเนลกัยงยำื่นนคคำณใะหก้กรารรมกโจำรทกกฤ์อษาฎจีกถำอนคำฟ้องได้โสดำนยยกั ง่ืนำคนำคบณอะกกกรรลม่ากวำรกฤษฎีกำ
เปน็ หนังสอื ต่อศาล
สภำานยกั หงำลนังคจณำเะลกยรรยมื่นกคำำรใกหฤ้กษาฎรีกแำล้ว โจทก์อาจสยำน่ืนกัคงำำขนอคโณดะยกทรำรเมปก็นำรคกำฤรษอ้ ฎงตีกำ่อศาลช้ันต้น
เพื่ออนุญาตให้โจทก์ถอนคำฟ้องได้ ศาลจะอนุญาตหรือไม่อนุญาตหรืออนุญาตภายในเง่ือนไขตามที่
สำนกั เงหำน็นสคมณคะวกรรกรม็ไดก้ำแรกตฤ่ ษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
(๑) หา้ มไม่ให้ศาลให้อนญุ าต โดยมไิ ด้ฟงั จำเลยหรอื ผู้ร้องสอด ถา้ หากมี กอ่ น
ส(๒ำน)กั ใงนำกนรคณณีทะก่โี รจรทมกกถ์ ำอรกนฤคษำฎฟีก้อำง เน่ืองจากมสีขำ้อนตกั กงลำนงหคณรอื ะปกรรระมนกปี ำรรกะฤนษอฎมีกยำอมความกับ
จำเลย ใหศ้ าลอนญุ าตไปตามคำขอน้นั
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สมำานตกั รงาำน๑ค๗ณ๖ะกรกรมากรทำร้ิงกคฤำษฟฎ้อีกงำหรือถอนคำฟส้ำอนงกัยง่อำมนลคบณละก้ารงรผมลกแำหรก่งฤกษารฎยีกื่นำ คำฟ้องน้ัน
รวมทั้งกระบวนพิจารณาอ่ืน ๆ อันมมี าต่อภายหลงั ยืน่ คำฟ้อง และกระทำให้คคู่ วามกลับคนื เข้าสู่ฐานะ
สำนกั เงดำิมนเคสณมะือกนรหรมนกึ่งำมริไกดฤ้มษีกฎาีกรำยื่นฟ้องเลย แสำตน่วกั ่างคำำนฟค้อณงะใกดรรๆมกทำ่ีไรดก้ทฤษ้ิงหฎีรกือำ ถอนแล้ว อาสจำยน่ืนกั งใำหนมค่ไณด้ะภกรารยมใกตำ้ รกฤษฎีกำ
บงั คับแห่งบทบัญญตั ิของกฎหมายว่าดว้ ยอายคุ วาม
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
มาตรา ๑๗๗ เม่ือได้ส่งหมายเรียกและคำฟ้องให้จำเลยแล้ว ให้จำเลยทำคำให้การ
สำนกั เงปำน็นหคณนงัะสกือรรยมืน่ กตำอ่รกศฤาษลฎภีกาำยในสิบหา้ วนั ๑ส๒ำ๔นกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
ให้จำเลยแสดงโดยชัดแจ้งในคำให้การว่า จำเลยยอมรับหรอื ปฏิเสธขอ้ อ้างของโจทก์
ทงั้ สิน้ หรอื แตบ่ างสสำ่วนนกั งรำวนมคทณ้ังะเกหรตรุแมหกง่ำรกกาฤรษนฎั้นีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
จำเลยจะฟ้องแย้งมาในคำให้การก็ได้ แต่ถ้าฟ้องแย้งนั้นเป็นเรื่องอ่ืนไม่เก่ียวกับคำ
สำนกั ฟงอ้ำนงคเดณิมะแกลรว้รมใกหำศ้รกาลฤษส่ังฎใีกหำ้จำเลยฟ้องเปสน็ ำคนดกั งีตำ่านงคหณากะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สใำหน้ศกั างลำนตครวณจะดกูครรำมใหกำก้ รากรฤนษัน้ ฎแีกลำ้วส่ังให้รับไว้ สหำรนอื กั ใงหำน้คคืนณไปะกหรรรือมสกั่งำไรมก่รฤับษตฎาีกมำท่ีบญั ญัติไว้
ในมาตรา ๑๘
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกบฤทษบฎัญีกญำ ัติแห่งมาตราสนำน้ี ใกั หงำ้ใชนบ้คณังคะบักรแรกมบ่ กุคำรคกลฤภษาฎยีกนำอกท่ถี ูกเรียกเสขำ้านมกั างเำปน็นคผณรู้ ะ้อกงรสรมอกดำรกฤษฎีกำ
ตามมาตรา ๕๗ (๓) โดยอนโุ ลม
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๑๒๓ มาตรา ๑๗๔ (๑) แก้ไขเพิ่มเติมโดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมายวิธี
พิจารณาความแพ่งส(ฉำนบบักั งทำี่ น๑ค๐ณ) พะก.ศร.ร๒ม๕ก๒ำร๗กฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๑๒๔ มาตรา ๑๗๗ วรรคหน่ึง แก้ไขเพ่ิมเติมเพ่ิมโดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพ่ิมเติมประมวล
สำนกั กงฎำนหมคาณยะวกิธรพี รจิ มากรณำรากคฤวษาฎมแีกพำง่ (ฉบับท่ี ๑๓)สพำน.ศกั .ง๒ำน๕ค๓ณ๕ะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
- ๗๒ - สำนกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
มาตรา ๑๗๘๑๒๕ ถ้าจำเลยฟ้องแย้งรวมมาในคำให้การ ให้โจทก์ทำคำให้การแก้ฟ้อง
สำนกั แงยำนง้ ยคน่ืณตะอ่กรศรามลกภำารยกใฤนษสฎิบีกหำ า้ วันนบั แตว่ ันสำทน่ไี กัดงส้ ำง่นคคำณใหะกก้ รารรมถกึงำโรจกทฤกษ์ ฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
บทบัญญัตแิ ห่งมาตราก่อน ให้ใชบ้ งั คับแก่คำให้การแก้ฟ้องแย้งน้ีโดยอนโุ ลม
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
มาตรา ๑๗๙ โจทก์หรือจำเลยจะแก้ไขข้อหา ข้อต่อสู้ ขอ้ อ้าง หรือข้อเถียงอันกล่าว
สำนกั ไงวำ้ในนคคณำฟะกอ้ รงรหมรกอื ำรคกำฤใหษก้ฎีากรำทเ่ี สนอต่อศาสลำแนตกั ่แงำรนกคกณ็ไดะ้กรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สก(๑ำาน)รกั แเงพกำมิ่น้ไขคหนณรน้ั ะอื กลโรดดรยมจเกฉำำพนรกาวะฤนอษทาฎนุ จีกทเำปร็นัพกยา์ หรแรกอื ไ้รขาใคสนาำขนท้อกัรตงพั ำ่อยนไส์คปินณนทะ้ี ก่พี รพิ รามทกใำนรกฟฤอ้ ษงฎเดีกิมำ หรือ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๒ฤ)ษสฎลีกำะข้อหาในฟ้องสเำดนิมกั เงสำยีนบคณางะขก้อรรหมรกอืำรเพกฤ่มิ ษเตฎิมีกฟำ ้องเดิมให้บรบิสำูรนณกั ์งโดำนยควณธิ ีเะสกนรรอมคกำำรกฤษฎีกำ
ฟ้องเพิ่มเติม หรือเสนอคำฟ้องเพื่อคุ้มครองสทิ ธิของตนในระหว่างการพิจารณา หรือเพ่อื บังคับตามคำ
พพิ ากษาหรือคำสส่งั ำนหกั รงือำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
(๓) ยกข้อต่อสู้ขึ้นใหม่ เป็นข้อแก้ข้อหาเดิม หรือที่ย่ืนภายหลัง หรือเปล่ียนแปลง
สำนกั แงกำนไ้ ขคขณ้อะอก้ารงรมหกรำือรกขฤอ้ ษเถฎียีกงำเพอื่ สนับสนนุ สขำอ้นหกั งาำนหครณอื เะพก่ือรรหมกั กลำ้ารงกขฤอ้ษหฎาีกขำองคู่ความอีกสฝำา่ นยกั หงนำนึ่งคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
แต่ห้ามมิให้คู่ความฝ่ายใดเสนอคำฟ้องใดต่อศาล ไม่ว่าโดยวิธีฟ้องเพิ่มเติมหรือฟ้อง
แย้ง ภายหลังท่ีไดส้ยำน่ืนกั คงำำฟนค้อณงเะดกิมรตรม่อกศำารลกแฤลษ้วฎีกเวำ้นแต่คำฟ้องเสดำิมนแกั งลำะนคคำณฟะ้อกงรภรมากยำหรลกังฤนษ้ีจฎะีกเำกี่ยวข้องกัน
พอทีจ่ ะรวมการพิจารณาและชี้ขาดตัดสินเข้าดว้ ยกันได้
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สมำานตกั รงาำน๑ค๘ณ๐ะก๑ร๒๖รมกกำารรกแฤกษ้ไฎขีกคำำฟ้องหรอื คำใสหำน้กกัารงำทน่ีคคู่คณวะากมรเรสมนกอำรตก่อฤศษาฎลีกไำว้แล้ว ให้ทำ
เป็นคำร้องยื่นต่อศาลก่อนวันช้ีสองสถาน หรือก่อนวันสืบพยานไม่น้อยกว่าเจ็ดวัน ในกรณีที่ไม่มีการ
สำนกั ชงี้สำนอคงณสะถการนรมเกวำ้นรกแฤตษ่มฎีเีกหำตุอันสมควรทสำ่ีไนมกั่องาำจนคยณื่นะคกำรรร้อมงกไำดร้กกฤ่อษนฎนีก้ันำ หรือเป็นการสขำนอกั แงกำน้ไขคใณนะเกรร่ือรงมทก่ีำรกฤษฎีกำ
เก่ียวกับความสงบเรียบร้อยของประชาชน หรือเป็นการแก้ไขข้อผิดพลาดเล็กน้อยหรือข้อผิดหลง
เลก็ นอ้ ย สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤาษตฎราีกำ๑๘๑ เว้นแตส่ใำนนกกั รงณำนีทคีค่ ณำะรก้อรงรนมน้ักอำรากจฤทษำฎไีกดำ้แตฝ่ า่ ยเดยี ว สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
(๑) ห้ามไม่ให้มีคำสั่งยอมรับการแก้ไข เว้นแต่จะได้ส่งสำเนาคำร้องให้แก่คู่ความอีก
ฝา่ ยหนึง่ ทราบล่วสงำหนนกั า้ งอำนยค่างณนะอ้กยรรสมากมำวรนั กฤกษอ่ ฎนีกกำำหนดนัดพิจาสรำณนกั างคำำนรคอ้ ณงะนก้ันรรมกำรกฤษฎีกำ
(๒) หา้ มมิให้ศาลพิพากษาหรอื มีคำส่ังช้ีขาดในประเด็นที่คูค่ วามได้แก้ไขคำฟอ้ ง หรือ
สำนกั คงำำในหคก้ ณาะรกรเวร้นมกแำตรค่ กู่คฤวษาฎมีกอำีกฝ่ายหนง่ึ จะสไำดนม้ กั ีโงอำกนาคสณบะรกิบรรูรมณก์ใำนรอกนัฤษทฎ่ีจีกะำตรวจโต้แยง้ แลสำะนหกั กั งลำนา้ งคขณอ้ ะหการหรมรกือำรกฤษฎีกำ
ขอ้ ตอ่ สใู้ หม่ หรือขสำ้อนอกั ้างงำนหครณือขะก้อรเรถมียกงำใรหกมฤท่ ษ่ีกฎลีกา่ ำวไวใ้ นคำรอ้ งสขำอนแกั กง้ไำขนนคัน้ณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤาษตฎรีกาำ๑๘๒ ๑๒๗ เมส่ือำนไดกั ้งยำื่นนคคำณฟะ้อกรงรคมกำใำหรก้กฤาษรฎแีกลำ ะคำให้การแสกำ้ฟน้กอั งงำแนยค้งณถะ้ากหรารกมมกำี รกฤษฎีกำ
แล้ว ให้ศาลทำการชี้สองสถานโดยแจ้งกำหนดวันชี้สองสถานให้คู่ความทราบล่วงหน้าไม่น้อยกว่าสิบห้าวัน
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๑๒๕ มาตรา ๑๗๘ วรรคหนึ่ง แกไ้ ขเพ่ิมเติมโดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพม่ิ เติมประมวลกฎหมายวิธี
สำนกั พงจิำนารคณณาะคกวรารมมแกพำ่งร(กฉฤบษบั ฎทีกี่ ๑ำ ๓) พ.ศ. ๒๕๓ส๕ำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๑๒๖ มาตรา ๑๘๐ แก้ไขเพิ่มเติมโดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายวิธีพิจารณา
ความแพง่ (ฉบบั ที่ ๑ส๔ำน) กัพง.ศำน. ๒ค๕ณ๓ะก๘รรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๑๒๗ มาตรา ๑๘๒ แก้ไขเพิ่มเติมโดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมายวิธีพิจารณา
สำนกั คงวำานมคแณพะง่ ก(รฉรบมบั กทำี่ ร๑ก๔ฤ)ษพฎ.ศีก.ำ๒๕๓๘ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
- ๗๓ - สำนกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
เว้นแต่ในกรณีดังต่อไปนี้
สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๑ฤ)ษจฎำีกเำลยคนใดคนหสนำึ่งนขกั างดำนนคดั ณยนื่ะกครำรใมหกก้ ำารรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
(๒) คำให้การของจำเลยเปน็ การยอมรับโดยชัดแจง้ ตามคำฟ้องโจทกท์ ้ังสนิ้
ส(ำ๓น)กั คงำำนใหคณ้กาะกรขรรอมงกจำำรเกลฤยษเฎปีก็นำคำให้การปฏสิเำสนธกั ขง้อำนอค้าณงขะอกรงรโจมทกำกร์ทกฤ้ังสษ้ินฎีกโำดยไม่มีเหตุ
แห่งการปฏิเสธ ซึง่ ศาลเหน็ ว่าไมจ่ ำเป็นตอ้ งมีการช้สี องสถาน
สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๔ฤ)ษศฎาีกลำเห็นสมควรวสนิ ำิจนฉกั ัยงำชนีข้ คาณดคะกดรีใรหมเ้ กสำรร็จกไฤปษทฎง้ั ีกเรำ่ืองโดยไมต่ อ้ งสสำืบนพกั ยงำานนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
ส((๖๕ำน))กั คคงดดำนทีีมคโ่ีศนณาสละกาเหเรรร็น่ตมวากา่มำมรมีปกาฤรตะษรเฎาดีก็น๑ำข๘้อ๙พหิพราอืทคไมดย่ไี สมุ่งำยม่นาขีกั ก้องหำยนรุ่งคอืยณไามกะ่จกตำราเรมปมม็นกาทำตรจี่ รกะาฤตษ๑้อฎ๙งีกช๖ำีส้ องสถาน
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกในฤษกฎรณีกำีที่ไม่ต้องมีกาสรำชน้ีสกั องงำนสคถณานะกใรหรม้ศกาำลรมกีคฤษำสฎั่งีกงำดการช้ีสองสสถำานนกั แงลำนะคกณำหะกนรดรวมันกำรกฤษฎีกำ
สบื พยาน ถ้าหากมี แล้วให้ส่งคำสั่งดังกล่าวให้คู่ความทราบตามมาตรา ๑๘๔ เว้นแต่คคู่ วามฝ่ายใดจะ
ไดท้ ราบหรือถือวา่สไำดนท้กั งรำานบคคณำะสกัง่ รดรังมกกลำ่ารวกแฤลษว้ฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
คู่ความอาจตกลงกันกะประเด็นข้อพิพาทโดยยื่นคำแถลงร่วมกัน ต่อศาลในกรณี
สำนกั เงชำ่นนวค่าณนะีก้ ใรหรม้กกำำหรนกฤดษปฎรีกะำเด็นข้อพิพาทสไำปนตกั างำมนนค้ันณะแกตร่ถร้มาศกำารลกเฤหษ็นฎวีก่าำคำแถลงน้ันไมส่ำถนูกกั ตง้อำนงคกณ็ใะหก้ศรารลมมกำี รกฤษฎีกำ
อำนาจที่จะมีคำสัง่ ยกคำแถลงนั้น แลว้ ดำเนนิ การช้ีสองสถานไปตามมาตรา ๑๘๓
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
มาตรา ๑๘๒ ทวิ๑๒๘ (ยกเลิก)
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สมำานตกั รงำาน๑คณ๘ะ๓ก๑ร๒ร๙มกใำนรวกันฤษช้ีฎสีกอำงสถาน ให้คู่คสวำานมกั งมำานศคาณละกแรลระมใกหำ้รศกาฤลษตฎรีกวำจคำคู่ความ
และคำแถลงของคู่ความ แล้วนำข้ออ้าง ข้อเถียง ท่ีปรากฏในคำคู่ความและคำแถลงของคู่ความเทียบ
สำนกั กงันำนดคู ณและกะรสรอมบกำถรากมฤคษู่คฎวีกาำมทุกฝ่ายถึงขส้ำอนอกั ้างงำนขค้อณเถะกียรงรมแกลำะรพกฤยษาฎนีกหำลักฐานท่ีจะยส่ืนำนตกั่องศำนาลคณว่าะฝก่ารรยมใกดำรกฤษฎีกำ
ยอมรับหรอื โต้แย้งข้ออา้ ง ข้อเถยี งนั้นอย่างไร ข้อเท็จจริงใดทค่ี ู่ความยอมรับกันก็เป็นอันยุตไิ ปตามน้ัน
ส่วนข้อกฎหมายหสำรนือกั ขง้อำนเทค็จณจะรกิงรทรมี่คกู่คำวรากมฤฝษ่าฎยีกหำนึ่งยกขึ้นอ้างสแำตน่คกั ำงำคนู่คควณามะกฝร่ารยมอกื่นำรไกมฤ่รษับฎแีกลำะเก่ียวเนื่อง
โดยตรงกับประเด็นข้อพิพาทตามคำคู่ความให้ศาลกำหนดไว้เป็นประเด็นข้อพิพาท และกำหนดให้
สำนกั คง่คูำนวคามณฝะา่กยรรใดมนกำำรพกยฤาษนฎหีกลำักฐานมาสบื ใสนำปนรกั ะงเำดน็นคขณอ้ ะใกดรกรม่อกนำหรกรือฤษหฎลีกงั กำ ็ได้ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
ในการสอบถามคู่ความตามวรรคหน่ึง คู่ความแต่ละฝ่ายต้องตอบคำถามท่ีศาลถามเอง
หรือถามตามคำขสอำขนอกั งงคำนู่คควณามะกฝร่ารยมอก่ืนำรเกกฤ่ียษวฎกีกับำข้อเท็จจริงทสี่คำู่คนวกั างมำนฝค่าณยอะกื่นรยรกมขกึ้ำนรเกปฤ็นษขฎ้อีกอำ้าง ข้อเถียง
และพยานหลักฐานต่าง ๆ ที่คู่ความจะยื่นต่อศาล ถ้าคู่ความฝ่ายใดไม่ตอบคำถามเกี่ยวกับข้อเท็จจริงใด
สำนกั หงรำนือคปณฏะิเสกรธรขม้อกเำทร็จกจฤรษิงฎใีกดำโดยไม่มีเหตุผสลำอนันกั งสำมนคควณระกใหรร้ถมือกวำ่ารยกอฤษมฎรับีกำข้อเท็จจริงนั้นสแำลน้วกั งเำวน้นคแณตะ่คกู่ครวรมามกำรกฤษฎีกำ
ฝา่ ยนั้นไมอ่ ยใู่ นวิสสัยำนทกั จี่ งะำตนอคบณหะกรรอื รแมสกดำงรเกหฤตษผุฎลีกแำหง่ การปฏิเสสธำไนดก้ใั นงำขนณคะณนะัน้กรรมกำรกฤษฎีกำ
คู่คว ามมีสิทธิคัด ค้าน ว่าป ร ะเด็น ข้อพิพาทห รือห น้าที่น ำสืบ ที่ศาล กำห น ดไว้นั้ น
สำนกั ไงมำ่ถนูกคณต้อะกงรโรดมยกแำรถกลฤงษดฎว้ ีกยำวาจาต่อศาลใสนำขนณกั งะำนนั้นคหณระือกยรรื่นมคกำำรรอ้กงฤตษ่อฎศีกาำลภายในเจ็ดวสันำนนกัับงแำตนว่คนั ณทะศ่ีกรารลมสกั่งำรกฤษฎีกำ
กำหนดประเด็นข้อพิพาทหรือหน้าที่นำสืบ ให้ศาลชข้ี าดคำคัดคา้ นนน้ั ก่อนวันสืบพยาน คำชี้ขาดคำคัดค้าน
ดังกล่าวให้อย่ภู ายสใำตนบ้กั งังำคนับคมณาะตกรรารม๒ก๒ำ๖รกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๑๒๘ มาตรา ๑๘๒ ทวิ ยกเลิกโดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมายวิธีพิจารณา
ความแพง่ (ฉบับท่ี ๑ส๔ำน) กัพง.ศำน. ๒ค๕ณ๓ะก๘รรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๑๒๙ มาตรา ๑๘๓ แก้ไขเพ่ิมเตมิ โดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมายวิธีพิจารณา
สำนกั คงวำานมคแณพะง่ ก(รฉรบมับกทำี่ ร๑ก๔ฤ)ษพฎ.ศีก.ำ๒๕๓๘ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
- ๗๔ - สำนกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
มาตรา ๑๘๓ ทวิ ๑๓๐ ในกรณีท่ีคู่ความทุกฝ่ายหรือฝ่ายใดฝ่ายหน่ึงไม่มาศาลในวัน
สำนกั ชง้ีสำนอคงณสถะการนรมใหกำ้ศรากลฤทษำฎกีกาำรช้ีสองสถานสโดำนยกั ใหงำ้ถนือควณ่าะคกู่ครวรามมกทำรไ่ี กมฤ่มษาฎศีกาำลได้ทราบกระสบำวนนกั งพำิจนาครณณะากใรนรมวันกำรกฤษฎีกำ
นั้นแล้ว
สคำู่คนวกั างำมนทค่ีไณมะ่มการศรามลกนำรั้นกไฤมษ่มฎีสีกิทำ ธิคัดค้านว่าปสำรนะกัเดงำ็นนขค้อณพะิพกรารทมแกลำระกหฤนษ้าฎทีก่ีนำ ำสืบที่ศาล
กำหนดไว้น้ันไม่ถูกต้อง เว้นแต่เป็นกรณีที่ไม่สามารถมาศาลได้ในวันช้ีสองสถาน เพราะเหตุจำเป็นอัน
สำนกั ไงมำ่อนาคจณกะ้ากวรลรม่วกงไำดรก้ หฤษรืฎอีกเปำ็นการคัดค้านสำในนกัเรงื่อำนงคทณี่เกะ่ียกวรรกมับกคำรวกาฤมษสฎงีกบำเรียบร้อยของสปำนระกั ชงำานชคนณะใกนรกรรมณกำี รกฤษฎีกำ
เช่นนีใ้ ห้นำมาตราสำ๑น๘กั ๓งำนวครณรคะสการรมมมกำารใกชฤ้บษงั ฎคีกับำโดยอนุโลม สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤาษตฎราีกำ๑๘๓ ตรี๑๓๑ ส(ำยนกกั เลงำิกน)คณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สมำานตกั รงาำน๑ค๘ณ๓ะกจรัตรมวกาำ๑๓ร๒กฤ(ษยฎกีกเลำกิ ) สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤาษตฎรีกาำ ๑๘๔๑๓๓ ในสำกนรกั ณงำีทน่ีคมณีกะากรรชร้ีสมอกำงรสกถฤาษนฎีกใำห้ศาลกำหนสดำวนันกั สงำืบนพคณยะากนรซรึ่มงมกำี รกฤษฎีกำ
ระยะเวลาไม่นอ้ ยกว่าสิบวนั นบั แตว่ นั ชสี้ องสถาน
สใำนนกกั รงณำนีทคี่ไณมะ่มกีกรารรมชกี้สำรอกงฤสษถฎาีกนำ ให้ศาลออกหสำมนากัยงกำำนหคนณดะกวรันรสมืบกพำรยกาฤนษสฎ่งีกใำห้แก่คู่ความ
ทราบล่วงหน้าไม่นอ้ ยกว่าสิบวนั สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สมำานตกั รงาำน๑ค๘ณ๕ะกรในรมวกันำนรกัดฤสษืบฎพีกยำาน เมื่อศาลเหส็นำนสกั มงคำนวรคณหะรกือรเรมมื่อกคำู่ครกวฤามษฝฎี่ากยำใดฝ่ายหนึ่ง
มคี ำขอ ศาลจะอ่านให้คู่ความฟังซ่ึงคำฟ้อง คำให้การ และคำให้การแกฟ้ ้องแย้ง ถ้าหากมี หรอื รายงาน
สำนกั พงิสำนดคาณรแะกหร่งรกมากรำชรี้สกฤอษงสฎถีกาำน แล้วแต่กรสณำนี แกั ลงำะนคคำณร้อะกงรขรอมแกกำ้ไรขกเฤพษ่ิมฎเีกตำิม (ท่ีได้ย่ืนต่อสศำานลกั แงลำนะคสณ่งไะปกใรหร้แมกกำ่ รกฤษฎีกำ
คคู่ วามแลว้ โดยชอบ) กไ็ ด้
สภำานยกั ใงตำน้บคังณคับะกแรหรม่งบกำทรบกัฤญษญฎัตีกิสำ ามมาตราต่อสไำปนนกั ง้ี ำใหนค้ศณาละกสรืบรพมกยำารนกตฤาษมฎปีกรำะเด็นในข้อ
พิพาทตามบทบัญญัติแห่งประมวลกฎหมายนี้ว่าด้วยพยานหลักฐาน และฟังคำแถลงการณ์ด้วยวาจา
สำนกั ขงอำนงคคคู่ณวะากมรทรมั้งกปำวรงกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สมำานตกั รงาำน๑ค๘ณ๖ะกรเรมมื่อกสำรืบกพฤยษาฎนีกเำสร็จแล้ว ให้ศสาำลนอกั นงำุญนาคตณใะหก้โรจรทมกก์ำแรถกลฤงษกฎาีกรำณ์ด้วยวาจา
กอ่ น แล้วจงึ ให้จำเลยแถลงการณ์ด้วยวาจาทบทวน ข้อเถยี ง แสดงผลแห่งพยานหลกั ฐานในประเดน็ ท่ี
สำนกั พงิำพนาคทณตะก่อรจรามกกนำรี้ใกหฤ้ศษาฎลีกอำนุญาตให้โจทสกำ์แนถกั งลำงนตคอณบะจกำรเรลมยกไำดรก้อฤีกษคฎรีก้ังำหน่ึง นอกจากสนำนี้หกั ้างมำนไมค่ใณหะ้คกู่ครรวมากมำรกฤษฎีกำ
แถลงการณด์ ้วยวสาำจนากัองยำ่านงคใณดอะกีกรรเวม้นกแำรตก่จฤะษไฎดีกร้ บัำ อนุญาตจากสศำานลกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
ก่อนพิพากษาคดี ไม่ว่าคู่ความฝ่ายใดจะได้แถลงการณ์ด้วยวาจาแล้วหรือไม่ คู่ความ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
พจิ ารณาความแพ่งส(๑ฉำ๓นบ๐บักั มงทาำ่ีตน๑รค๔าณ)๑พะ๘ก.ศร๓.ร๒มท๕กว๓ำิ รแ๘กกฤ้ไขษเฎพีกิ่มำเติมโดยพระรสาชำนบกััญงญำนัตคิแณกะ้ไขกเรพริ่มมกเตำิมรกปฤรษะมฎวีกลำกฎหมายวิธี
๑๓๑ มาตรา ๑๘๓ ตรี ยกเลิกโดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายวิธีพิจารณา
สำนกั คงวำานมคแณพะง่ ก(รฉรบมบั กทำี่ ร๑ก๔ฤ)ษพฎ.ศีก.ำ๒๕๓๘ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๑๓๒ มาตรา ๑๘๓ จัตวา ยกเลิกโดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมายวิธีพิจารณา
ความแพ่ง (ฉบบั ที่ ๑ส๔ำน) กัพง.ศำน. ๒ค๕ณ๓ะก๘รรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๑๓๓ มาตรา ๑๘๔ แก้ไขเพ่ิมเตมิ โดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมายวิธีพิจารณา
สำนกั คงวำานมคแณพะ่งก(รฉรบมับกทำี่ ร๑ก๓ฤ)ษพฎ.ศีก.ำ๒๕๓๕ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
- ๗๕ - สำนกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
ฝา่ ยนัน้ จะยน่ื คำแถลงการณเ์ ปน็ หนังสอื ตอ่ ศาลก็ได้ แตต่ อ้ งส่งสำเนาน้ัน ๆ ไปยงั คู่ความอ่นื ๆ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
มาตรา ๑๘๗ เม่ือได้สืบพยานตามที่จำเป็นและคู่ความได้แถลงการณ์ ถ้าหากมี
เสร็จแล้ว ให้ถือวส่าำนกกัางรำพนิจคาณระณกรารเมปก็นำอรกันฤสษ้ินฎสีกุดำ แต่ตราบใดสทำน่ียกัังงมำิไนดค้มณีคะำกพรริพมากกำรษกาฤษศฎาีกลำอาจทำการ
พจิ ารณาตอ่ ไปอกี ไดต้ ามท่ีเหน็ สมควร เพือ่ ประโยชน์แห่งความยตุ ธิ รรม
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
ส(ม๑ำาน)ตกั ใรงหาำ้เนร๑ค่ิม๘ณค๘ะดกโี รดใรนยมคยก่ืนดำีทรคกำไ่ี ฤมรษอ้ม่ ฎงีขขีก้ออำพติพอ่ าศทาลใหใ้ ชข้ ส้อำบนงักั คงำบั นตค่อณไปะกนร้ี รมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๒ฤษ) ฎศีกาำลอาจเรียกพสยำานนกั มงำานสคืบณไะดก้เรอรงมตกาำรมกทฤ่ีเษหฎ็นีกจำ ำเป็น และวสินำินจกัฉงัยำชน้ีขคณาดะกตรารมมทก่ีำรกฤษฎีกำ
เห็นสมควรและยตุ ธิ รรม
ส(๓ำน)กั ทงำานงคแณก้แะกหร่งรคมำกพำริพกาฤกษษฎาีกหำรือคำสั่งของสศำานลกั นงำ้ันนใคหณ้ใชะ้ไกดร้แรมตก่โำดรยกวฤิธษียฎ่ืนีกอำุทธรณ์หรือ
ฎีกาเท่านนั้ และใหอ้ ุทธรณฎ์ ีกาไดแ้ ตเ่ ฉพาะในสองกรณีต่อไปน้ี
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎ(กีก)ำถ้าศาลได้ยกสคำำนรกั ้องงำนขคอณขอะกงรครู่คมวกาำมรกฝฤ่าษยฎทีกี่เรำ่ิมคดีเสียทั้งหสมำดนหกั งรำือนแคตณ่บะากงรสร่มวนกำรกฤษฎีกำ
หรอื
สำนกั (งขำน) คในณเะหกรตรุทมี่มกิำไรดก้ปฤฏษิฎบีกัตำิตามบทบัญญสำัตนิแกั หงำ่งนปครณะะมกรวรลมกกฎำรหกมฤษาฎยีกนำี้ว่าด้วยการ
พจิ ารณาหรือพพิ ากษาหรือคำสง่ั
สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๔ฤษ) ฎถีก้าำบุคคลอื่นใดสนำอนกกั งจำานกคคณู่คะกวรารมมทกำ่ีไรดก้ยฤ่ืนษฎฟีก้อำงคดีอันไม่มีขส้ำอนพกั ิพงำานทคณไดะ้เกขร้ารมมกาำรกฤษฎีกำ
เก่ียวข้องในคดีโดสยำนตกัรงงำหนรคือณโดะกยรอร้อมมกำใรหกฤ้ถษือฎวีก่าำบุคคลเช่นว่ามสาำนนกั ี้เปงำ็นนคคู่คณวะากมรรแมลกำะรใกหฤ้ดษำฎเนีกำินคดีไปตาม
บทบญั ญัตแิ หง่ ประมวลกฎหมายนวี้ ่าด้วยคดีอนั มีข้อพิพาท แต่ในคดที ่ยี ่ืนคำร้องขอตอ่ ศาล เพื่อใหศ้ าล
สำนกั มงีคำนำคพณิพะากกรษรมากหำรรือกคฤำษสฎั่งีกำให้คำอนุญาตสทำนี่ผกัู้แงทำนนคโดณยะชกรอรบมธกรำรรมกฤไดษ้ปฎีกฏำิเสธเสียหรือใหสำ้ศนากั ลงมำนีคคำณพะิพการกรมษกาำรกฤษฎีกำ
หรือคำสั่งถอนคืนคำอนุญาตอันได้ให้ไว้แก่ผู้ไร้ความสามารถนั้น ให้ถือว่าเป็นคดีไม่มีข้อพิพาท แม้ถึง
ว่าผู้แทนโดยชอสบำธนรกั รงมำนหครณือะผกู้ไรรร้คมวกาำรมกสฤาษมฎาีกรำถนั้นจะได้มาสศำนากัลงำแนลคะณแะสกดรรงมขก้อำครกัดฤคษ้าฎนีกใำนการให้คำ
อนุญาตหรอื ถอนคืนคำอนุญาตเช่นวา่ นนั้
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
ลกั ษณะ ๒
สำนกั งำนคณะกรรมวกิธำพี ริจกาฤรษณฎีกาวำิสามัญในศาลสชำั้นนกัตง้นำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำหมวด ๑ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
วิธพี ิจารณาคดีมโนสาเร่
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สมำานตกั รงาำน๑ค๘ณ๙ะก๑๓ร๔รมคกดำรีมกโฤนษสฎาีกเรำ่ คอื สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
(๑)๑๓๕ คดีที่มีคำขอให้ปลดเปลื้องทุกข์อันอาจคำนวณเป็นราคาเงินได้ไม่เกินสี่หม่ืน
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๑๓๔ มาตรา ๑๘๙ แก้ไขเพิ่มเติมโดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายวิธีพิจารณา
ความแพ่ง (ฉบับท่ี ๑ส๒ำน) กัพง.ศำน. ๒ค๕ณ๓ะก๔รรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๑๓๕ พระราชกฤษฎีกากำหนดจำนวนเงินในคดีมโนสาเร่ พ.ศ. ๒๕๔๖ ได้กำหนดขยายเป็น
สำนกั คงดำีนท่ีคมีคณำะขกอรใรหม้ปกลำรดกเปฤลษ้ือฎงีกทำุกข์อันอาจคำนสวำณนเกั ปง็นำนราคคณาะเงกินรไรดม้ไกมำ่เรกกินฤสษาฎมีกแสำนบาท สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
- ๗๖ - สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
บาทหรือไมเ่ กินจำนวนทีก่ ำหนดในพระราชกฤษฎีกา
สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๒ฤ)ษ๑ฎ๓๖ีกำคดีฟ้องขับไล่บสำุคนคกั ลงใำดนคๆณอะกอรกรจมากกำอรกสฤังษหฎาีกริมำ ทรัพย์อันมีคส่าำเชน่ากั หงำรนือคอณาะจกใรหร้เมชก่าำรกฤษฎีกำ
ได้ในขณะยื่นคำฟอ้ งไม่เกนิ เดอื นละสีพ่ ันบาทหรอื ไม่เกินจำนวนที่กำหนดในพระราชกฤษฎีกา
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
มาตรา ๑๙๐ จำนวนทนุ ทรพั ยห์ รอื ราคาอันพิพาทกันในคดนี นั้ ให้คำนวณดงั น้ี
สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๑ฤ)ษจฎำีกนำ วนทุนทรัพยส์หำรนือกั รงาำนคคานณ้ันะกใหรร้คมำกนำวรกณฤตษาฎมีกคำำเรียกร้องขอสงำโนจกทั งกำ์นสค่วณนะดกอรกรมผกลำรกฤษฎีกำ
อเรันยี มกิรถ้อึงงกำหห้ามนไดมเ่ใสกหำิดค้นขำกั ้ึนนงำใวนนณคเรณววละมกาเรยขร่ืน้ามดคก้วำำยรฟก้อฤงษหฎีรกือำ ค่าธรรมเนียสมำนศกั างลำนซคึ่งณอาะกจรเปรม็นกอำรุปกกฤรษณฎีก์รำวมอยู่ในคำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๒ฤษ) ฎในีกำกรณีมีข้อสงสสัยำนหกั รงือำนมคีขณ้อโะตกร้แรยม้งกำจรำกนฤษวนฎีกทำุนทรัพย์หรือรสาำนคกัางนำ้ันนคใณหะ้ศการลรมกกะำรกฤษฎีกำ
ประมาณตามทเ่ี ปน็ อยใู่ นเวลาย่นื ฟอ้ งคดี
ส(๓ำน)ก๑ั ๓ง๗ำนคคดณีอะันกเรกร่ียมวกดำ้วรกยฤทษรฎัพีกยำ์สินที่มีข้อหาหสำลนากั ยงขำ้อนคอณันะมกีจรรำมนกวำนรกทฤุนษทฎรีกัพำย์หรือราคา
ไม่เกินสี่หม่ืนบาทหรือไม่เกินจำนวนที่กำหนดในพระราชกฤษฎีกา ให้รวมจำนวนทุนทรัพย์หรือราคา
สำนกั เงหำลน่าคนณ้ันะเกขร้ารดม้วกยำรกกันฤษแฎตีก่ถำ้าข้อหาเหล่านสั้นำนจกั ะงตำ้อนงคเณรียะกกรรร้อมงกเำอรากแฤกษ่จฎำีกเลำ ยหลายคน ถสึงำแนมกั ้วง่าำนถค้ารณวะมกครรวมากมำรกฤษฎีกำ
รับผิดของจำเลยหลายคนนั้นเข้าด้วยกันแล้วจะไม่เป็นคดีมโนสาเร่ก็ตาม ให้ถือเอาจำนวนท่ีเรียกร้อง
เอาจากจำเลยคนสหำนนงึ่กั งๆำนนคั้นณเะปก็นรรปมรกะำมรกาณฤษแฎกีกก่ ำารที่จะถือวา่ คสดำนนี กั นั้ งเำปน็นคคณดะมีกรโนรมสกาำเรรกห่ ฤรษือฎไมีก่ำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤาษตฎรีกาำ ๑๙๐ ทวิ๑๓ส๘ำนใกันงคำนดคีมณโะนกสรารมเรก่ ำใรหก้ศฤษาฎลีกดำำเนินกระบวสนำนพกัิจงาำนรคณณาะไกปรตรมากมำรกฤษฎีกำ
บทบัญญตั ิในหมวสดำนนี้กั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤาษตฎรีกาำ๑๙๐ ตรี๑๓๙สำในนกั คงดำนีมคโนณสะการเรร่มใกหำ้ศรกาฤลษมฎีอีกำำนาจที่จะออกสคำำนสกั ั่งงำขนยคาณยะหกรรือรมย่กนำรกฤษฎีกำ
ระยะเวลาตามที่กำหนดไว้ในประมวลกฎหมายน้ีหรือตามที่ศาลได้กำหนดไว้ หรือระยะเวลาท่ีเก่ียว
ดว้ ยวธิ ีพิจารณาคสวำานมกั แงพำน่งคอณนั กะกำรหรนมดกไำวรใ้กนฤกษฎฎหีกำมายอื่น เพ่ือใหสำ้ดนำกั เนงำินนหครณือะมกิใรหรม้ดกำเำนรกนิ ฤกษรฎะีกบำวนพิจารณา
ใด ๆ กอ่ นสนิ้ ระยะเวลานน้ั ได้ เมือ่ มคี วามจำเป็นเพ่ือประโยชนแ์ ห่งความยุติธรรม
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
มาตรา ๑๙๐ จัตวา๑๔๐ ในคดีมโนสาเร่ ให้โจทก์เสียค่าขึ้นศาลตามตาราง ๑ ท้าย
ประมวลกฎหมายสนำนี้ แกั ตงค่ำน่าคขณึ้นศะการลรรมวกมำกรนักฤแษลฎว้ ีกไมำเ่ กนิ หน่ึงพันบสาำนทกั๑๔ง๑ำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๑๓๖ พระราชกฤษฎีกากำหนดจำนวนเงินในคดีมโนสาเร่ พ.ศ. ๒๕๔๖ ได้กำหนดขยายเป็น
คดีฟ้องขับไล่บุคคลสใำดนกั ๆงำอนอคกณจาะกกอรรสมังกหำารรกิมฤทษรฎัพีกยำ์อันมีค่าเช่าหรือสาำจนใกั หง้เำชน่าคไดณ้ใะนกขรณรมะยกื่นำรคกำฤฟษ้อฎงไีกมำ่เกินเดือนละ
สามหม่ืนบาท
สำนกั พงิจำนารคณณาะคกวรารมมแกพำง่ ร(ก๑ฉ๓ฤบ๗ษับมฎทาีก่ีต๑ำร๒า)
๑๙๐ ๒(๓๕)๓สแ๔ำกน้ไขกั เงพำนิ่มคเตณิมะโกดรยรพมรกะำรรากชฤบษัญฎีญกำัติแก้ไขเพิ่มเติมสปำรนะกั มงวำนลคกณฎหะกมรารยมวกิธำี รกฤษฎีกำ
พ.ศ.
แพง่ (ฉบับท่ี ๑๗) พส๑.ศำ๓น.๘๒กั มง๕าำต๔นร๒คาณ๑ะ๙ก๐รรทมวกิ ำเพรกิ่มฤโดษยฎพีกรำะราชบัญญัติแกส้ไำขนเกัพงิ่มำเนตคิมปณระะกมรวรลมกกฎำรหกมฤาษยวฎิธีกพี ำิจารณาความ
๑๓๙ มาตรา ๑๙๐ ตรี เพิ่มโดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพ่มิ เติมประมวลกฎหมายวิธพี ิจารณาความ
สำนกั แงพำนง่ ค(ฉณบะับกทรี่ ร๑ม๗ก)ำพรก.ศฤ.ษ๒ฎ๕ีก๔ำ๒ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๑๔๐ มาตรา ๑๙๐ จัตวา เพ่ิมโดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายวิธีพิจารณา
ความแพง่ (ฉบบั ที่ ๑ส๗ำน) กัพง.ศำน. ๒ค๕ณ๔ะก๒รรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๑๔๑ มาตรา ๑๙๐ จัตวา วรรคหนง่ึ แก้ไขเพิ่มเติมโดยโดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวล
สำนกั กงฎำนหมคาณยะวกิธรพี รจิ มากรณำรากคฤวษาฎมแีกพำ่ง (ฉบับที่ ๒๔)สพำน.ศกั .ง๒ำน๕ค๕ณ๑ะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
- ๗๗ - สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
ค่าขึ้นศาลในชั้นอทุ ธรณห์ รือฎีกาน้ัน ให้ผู้อุทธรณห์ รอื ผู้ฎีกาเสียตามจำนวนทุนทรพั ย์
สำนกั หงรำนอื คราณคะากทรรรมัพกยำ์สรนิกฤทษพ่ี ฎิพีกาำทกันในชนั้ อทุ สธำรนณกั ง์หำรนือคฎณีกะากรแรลมว้กแำรตกก่ ฤรษณฎีีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สมำานตกั รงำาน๑คณ๙ะ๑ก๑ร๔ร๒มกวำิธรีฟกฤ้อษงฎคีกดำีมโนสาเร่น้ันสโำจนทกั กงำ์อนาคจณยะ่ืนกครรำมฟก้อำงรเกปฤ็นษหฎีกนำังสือหรือมา
แถลงขอ้ หาดว้ ยวาจาต่อศาลก็ได้
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกในฤกษรฎณีกำีท่ีโจทก์ยื่นคำสฟำ้อนงกั เงปำ็นนหคณนังะสกรือรมหกาำกรศกาฤลษเฎหีก็นำว่าคำฟ้องดังกสลำน่าวกั ไงมำน่ถคูกณต้ะอกงรหรมรกือำรกฤษฎีกำ
ขาดสาระสำคญั บสาถำง้านเโรกั จอ่ืงทำงนกศค์มาณาละแอกถารจลรมมงกีคขำำ้อรสหก่งั ฤาใษหดฎ้โ้วจีกยทำวกาแ์ จกา้ไดขังคกำลฟ่า้อสวงำแในนลกั ส้วง่วำนในหนค้ศณ้นั าใะหลกร้ถบรกูันมตทก้อำึกงรรหกาฤรยษือกฎชีัดากรำเจแนหข่ง้นึ ขก้อ็ไหดา้
สำนกั เงหำลน่าคนณัน้ ะไกวรอ้ รา่มนกใำหรก้โจฤทษกฎี์ฟกำัง แล้วให้โจทกสล์ำนงกัลงาำยนมคอื ณชะ่อื กไรวรเ้ มปก็นำสรกำคฤษัญฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สมำานตกั รงาำน๑ค๙ณ๒ะกรเรมม่ือกศำรากลฤเหษฎ็นีกวำ่าคดีที่ฟ้องไม่ใสชำน่คกัดงีมำโนนคสณาะเกรร่แรลมะกศำารกลฤนษ้ันฎมีกีเำขตอำนาจที่
จะพิจารณาคดีน้ันอย่างคดีสามัญได้ ถ้าคดีนั้นได้ฟ้องโดยคำแถลงด้วยวาจา ก็ให้ศาลมีคำส่ังให้โจทก์
สำนกั ยง่ืนำนคคำณฟะ้อกงรเปรม็นกหำรนกังฤสษือฎอีกยำ่างคดีสามัญ แสำตน่ถกั ้างคำนดคีนณั้นะไกดร้ยร่ืนมคกำำรฟก้อฤงษเปฎี็กนำหนังสืออยู่แลส้วำนหกั้างมำมนิใคหณ้ศะากลรอรมอกกำรกฤษฎีกำ
หมายเรยี กอย่างอน่ื นอกจากทีบ่ ญั ญัติไว้สำหรับคดสี ามญั
สถำ้านคกั ดงำีนน้ันคไณมะ่เกปร็นรคมดกำีมรโกนฤสษาฎเีกรำ่ต่อไป เนื่องจสาำกนไกัดง้มำีคนำคฟณ้อะกงเรพรม่ิมกเตำริมกยฤ่ืนษเฎขีก้าำมาภายหลัง
และศาลน้ันมีเขตอำนาจท่ีจะพิจารณาคดีน้ันอย่างคดีสามัญได้ ก็ให้ศาลดำเนินการพิจารณาไปอย่าง
สำนกั คงดำนสี คาณมญัะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สใำนนกกั รงณำนีใคดณกะรกณรีรหมนก่ึงำดรักงกฤษล่ฎาวีกมำาแล้ว ถ้าศาสลำไนมกั่มงีเำขนตคอณำะนการจรมพกิจำารรกณฤษาคฎีกดำีน้ันอย่างคดี
สามัญ ใหศ้ าลมคี ำสงั่ คนื คำฟ้องน้ันไปเพ่ือยืน่ ต่อศาลท่ีมเี ขตอำนาจ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกในฤกษรฎณีกำีท่ีจำเลยฟ้องแสยำน้งกเั ขง้าำนมคาใณนะคกดรรีมมโกนำสรากเฤรษ่แฎลีกะำฟ้องแย้งนั้นมิใสชำน่คกัดงีมำโนนคสณาะเกร่รหรมรืกอำรกฤษฎีกำ
ในกรณีท่ีศาลมีคำส่ังให้พิจารณาคดีสามัญรวมกบั คดีมโนสาเร่ ให้ศาลดำเนินการพิจารณาคดีมโนสาเร่
ไปอย่างคดีสามัญสำแนตกั ่เงมำื่อนศคาณละพกริจรามรกณำรากถฤึงษจฎำีนกำวนทุนทรัพย์ สลำักนษกั งณำนะคคณดีะสกถรรามนกะำขรอกฤงคษู่คฎีวกาำม หรือเหตุ
สมควรประการอ่ืนแล้วเห็นว่า การนำบทบัญญัติในหมวดนี้ไปใช้บังคับแก่คดีในส่วนของฟ้องแย้งหรือ
สำนกั คงดำนีสคาณมัญะกเรชร่นมวก่าำนรก้ันฤจษะฎทีกำำให้การดำเนินสคำนดกัีเปงำ็นนไคปณดะ้วกยรครวมากมำรรกวฤดษเรฎ็วีกแำละเป็นธรรมแสำกน่คกั ู่คงวำานมคทณุกะกฝร่ารยมกกำ็ รกฤษฎีกำ
ให้ศาลมอี ำนาจพจิ ารณาคดใี นส่วนของฟ้องแยง้ หรือคดีสามัญนัน้ อยา่ งคดมี โนสาเร่ได้๑๔๓
สคำำนสกั ั่งงอำนยค่าณงใะดกอรยรม่ากงหำรนกึ่งฤขษอฎงีกศำาลตามวรรคสสำี่ นไมกั ง่กำรนะคทณบะถกึงรครม่ากขำ้ึนรศกฤาลษทฎีก่ีคำู่ความแต่ละ
ฝา่ ยต้องชำระอยู่ก่อนทศ่ี าลจะมคี ำส่งั เช่นว่าน้นั ๑๔๔
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สมำานตกั รงำาน๑คณ๙ะ๓ก๑ร๔ร๕มกใำนรคกฤดษีมฎโีกนำสาเร่ ให้ศาลสกำำนหกั นงำดนวคันณนะัดกรพริจมากรำณรกาฤโษดฎยีกเำร็วและออก
หมายเรียกไปยังจำเลย ในหมายน้ันให้จดแจ้งประเด็นแห่งคดีและจำนวนทุนทรัพย์หรือราคาที่
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
ความแพ่ง (ฉบบั ที่ ๑ส๑๗ำ๔น๒) กัพมง.าศำตน.ร๒คา๕ณ๑๔ะ๙ก๒๑รรแมกก้ไำขรเกพฤิ่มษเตฎิมีกโำดยพระราชบัญสญำัตนิแกั กง้ไำขนเคพณิ่มเะตกิมรปรรมะกมำวรลกกฤฎษหฎมีกาำยวิธีพิจารณา
๑๔๓ มาตรา ๑๙๒ วรรคส่ี เพ่ิมโดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายวิธีพิจารณา
สำนกั คงวำานมคแณพะง่ ก(รฉรบมบั กทำี่ ร๑ก๗ฤ)ษพฎ.ศีก.ำ๒๕๔๒ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๑๔๔ มาตรา ๑๙๒ วรรคห้า เพิ่มโดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายวิธีพิจารณา
ความแพ่ง (ฉบับที่ ๑ส๗ำน) กัพง.ศำน. ๒คณ๕๔ะก๒รรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๑๔๕ มาตรา ๑๙๓ แกไ้ ขเพิ่มโดยพระราชบญั ญัตแิ กไ้ ขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมายวธิ พี ิจารณาความ
สำนกั แงพำน่ง ค(ฉณบะบั กทร่ี ร๑ม๗ก)ำพรก.ศฤ.ษ๒ฎ๕ีก๔ำ๒ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
- ๗๘ - สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
เรียกร้อง และข้อความว่าให้จำเลยมาศาลเพื่อการไกล่เกลี่ย ให้การ และสืบพยานในวันเดียวกัน และ
สำนกั ใงหำศ้นาคลณสะัง่ กใรหร้โมจกทำกรก์มฤาษศฎาลีกใำนวันนดั พจิ ารสณำนากันงน้ั ำนดค้วณยะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
ในวันนัดพิจารณา เม่ือโจทก์และจำเลยมาพร้อมกันแล้ว ให้ศาลไกล่เกล่ียให้คู่ความ
ไดต้ กลงกนั หรอื ปสรำะนนกั ีปงรำนะคนณอมะกยรอรมมคกวำรากมฤกษนั ฎใีกนำข้อท่พี ิพาทนั้นสกำน่อกันงำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
ถ้าคู่ความไม่อาจตกลงกันหรือไม่อาจประนีประนอมยอมความกันได้และจำเลยยัง
สำนกั ไงมำ่ไนดค้ยณ่ืนะคกำรใรหม้กกาำรรกใหฤษ้ศฎาีลกำสอบถามคำใหส้กำนากัรงขำอนงคจณำะเลกยรรโมดกยำรจกำฤเลษยฎจีกะำย่ืนคำให้การสเปำน็นกัหงนำนังสคืณอะหกรรือรมจกะำรกฤษฎีกำ
อใหน้กุโลารมดใ้วนยกวราณจาีใหกส้ก็ำไดนา้กัรใงดนำ้วนกยครวณณาะจียกา่ืนรคใรหมำ้ศกใหำารล้กกบาฤรันษเทฎปึีกก็นำคหำนใหังส้กือารใหรว้นมำสทมำ้ังานเตกหั รงตำาุกน๑าครณ๙ณะ๑ก์นรวั้นรรไมรวกค้ ำอสร่ากอนฤงใษหมฎจ้ าีกำใำชเล้บยังฟคังับแโดลย้ว
สำนกั ใงหำจ้นำคเณลยะกลรงรลมากยำมรือกฤชษ่ือฎไวีกเ้ ำป็นสำคญั สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
ถ้าจำเลยไม่ให้การตามวรรคสาม ให้ศาลมีอำนาจใชด้ ุลพินิจมีคำส่ังไม่ยอมเล่ือนเวลา
ให้จำเลยยื่นคำใหส้กำนากัรงโำดนยคใณหะ้ถกือรรวม่ากจำำรเกลฤยษขฎาีกดำนัดยื่นคำให้กสาำรนกัแงลำะนใคหณ้ศะากลรมรมีคกำำพริกพฤาษกฎษีกาำหรือคำสั่งช้ี
ขาดโดยนำมาตรา ๑๙๘ ทวิ มาใช้บังคับโดยอนุโลม แต่ในกรณีที่ศาลมีคำส่ังให้สืบพยาน ก็ให้ศาล
สำนกั ดงำำเนนคินณกะากรรตรอ่มไกปำรตกาฤมษมฎาีกตำรา ๑๙๓ ตรี สมำานตกั รงาำน๑ค๙ณ๓ะกจรัตรวมากำแรลกะฤมษาฎตีกรำา ๑๙๓ เบญจส๑ำ๔น๖กั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สมำานตกั รงำาน๑คณ๙ะ๓กรทรวมิ๑ก๔ำ๗รกใฤนษคฎดีกีมำโนสาเร่ เม่ือสโจำนทกั กง์ไำดน้ทครณาะบกครรำมสกั่งำใรหก้มฤาษศฎาีกลำตามมาตรา
๑๙๓ แล้วไม่มาในวันนัดพิจารณาโดยไม่ได้รับอนุญาตจากศาลให้เล่ือนคดีให้ถือวา่ โจทก์ไม่ประสงค์จะ
สำนกั ดงำำเนนคินณคะดกตีรรอ่ มไปกำรใหกฤ้ศษาฎลีมกำีคำสงั่ จำหน่ายสคำดนอีกั งอำกนเคสณยี จะกากรรสมากรำบรบกฤคษวฎามีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สเำมน่ือกั จงำำเนลคยณไดะก้รรับรหมมกำารยกเฤรีษยกฎีใกหำ้มาศาลตามมสาำตนรกั างำ๑นค๙ณ๓ะกแรลร้วมไกมำ่มรกาฤในษวฎันีกนำ ัดพิจารณา
โดยไม่ได้รับอนุญาตจากศาลให้เลื่อนคดี ถ้าจำเลยไม่ได้ย่ืนคำให้การไว้ให้ถือว่าจำเลยขาดนัดย่ืน
สำนกั คงำำนใหค้กณาะรกแรรลมะกใหำร้ศกาฤลษมฎีคีกำำพิพากษาหรสือำคนำกั สงำ่ังนโดคยณนะกำรมรามตกรำารก๑ฤ๙ษฎ๘ีกทำ วิ มาใช้บังคับสำโนดกั ยงอำนนคุโลณมะกแรตรม่ถก้าำรกฤษฎีกำ
จำเลยได้ยื่นคำให้การไว้ก่อนหรือในวันนัดดังกล่าว ให้ถือว่าจำเลยขาดนัดพิจารณา และให้บังคับตาม
มาตรา ๒๐๔ มาตสรำานกั ๒ง๐ำน๕คณมาะกตรรราม๒กำ๐ร๖กฤแษลฎะีกมำาตรา ๒๐๗ แสลำนะกัไมงำ่วน่าคจณะเะปกน็รรกมรกณำรใี ดกฤถษ้าฎศีกาำลมีคำสงั่ ให้
สืบพยานกใ็ ห้ศาลดำเนนิ การต่อไปตามมาตรา ๑๙๓ ตรี มาตรา ๑๙๓ จัตวา และมาตรา ๑๙๓ เบญจ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
มาตรา ๑๙๓ ตรี๑๔๘ เมื่อศาลได้รับคำให้การของจำเลยตามมาตรา ๑๙๓ วรรคสาม
หรือศาลมีคำส่ังสใหำน้สกั ืบงำพนยคาณนะตกรารมมมกาำรตกรฤาษ๑ฎีก๙ำ๓ วรรคส่ี หสรำือนมกั างำตนรคาณ๑ะก๙ร๓รมกทำวริกวฤรษรฎคีกสำอง ให้ศาล
ดำเนินการพิจารณาคดีต่อไปโดยเร็ว และให้ศาลสอบถามคู่ความฝ่ายที่จะต้องนำพยานเข้าสืบว่า
สำนกั ปงรำนะคสณงคะ์กจระรอม้ากงำอริงกพฤยษาฎนีกำหลักฐานใดแลส้ำวนบกั ันงทำนึกคไณว้ ะหกรรือรมสกั่งำใรหก้คฤู่คษวฎาีกมำจัดทำบัญชีระสบำนุพกั ยงาำนนคยณื่นะตก่อรศรมาลกำรกฤษฎีกำ
ภายในระยะเวลาสตำนากัมงทำน่ีเหค็นณสะกมรครวมรกำโรดกยฤใษนฎกีกรำณีที่มิใช่การพสำิจนากั รงณำนาคคณดะีฝก่ารยรมเดกียำรวกศฤษาลฎีจกำะกำหนดให้
ค่คู วามฝ่ายใดนำพยานหลกั ฐานมาสบื ก่อนหรอื หลังกไ็ ด้
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๑๔๖ มาตรา ๑๙๓ วรรคส่ี แก้ไขเพิ่มโดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายวิธี
สำนกั พงิจำนารคณณาะคกวรารมมแกพำ่งร(กฉฤบษับฎทีก่ี ๒ำ ๔) พ.ศ. ๒๕๕ส๑ำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๑๔๗ มาตรา ๑๙๓ ทวิ แก้ไขเพิ่มโดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายวิธีพิจารณา
ความแพ่ง (ฉบบั ที่ ๒ส๔ำน) กัพง.ศำน. ๒ค๕ณ๕ะก๑รรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๑๔๘ มาตรา ๑๙๓ ตรี แก้ไขเพิ่มโดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมายวิธีพิจารณา
สำนกั คงวำานมคแณพะ่งก(รฉรบมับกทำ่ี ร๒ก๔ฤ)ษพฎ.ศีก.ำ๒๕๕๑ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
- ๗๙ - สำนกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
มาตรา ๑๙๓ จัตวา๑๔๙ ในคดีมโนสาเร่ เพื่อประโยชน์แห่งความยุติธรรมให้ศาลมี
สำนกั องำำนนคาจณเะรกยี รกรพมยกาำรนกหฤลษกั ฎฐีกาำนมาสืบไดเ้ องสตำานมกั ทงำ่เี นหค็นณสะมกครวรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
ในการสืบพยานไม่ว่าจะเป็นพยานที่คูค่ วามฝ่ายใดอ้างหรือท่ีศาลเรยี กมาเอง ให้ศาล
เปน็ ผซู้ ักถามพยาสนำกน่อกั นงำนเสครณ็จะแกลร้วรจมงึกใำหร้ตกฤวั คษวฎาีกมำหรือทนายควสาำมนซกั ักงำถนาคมณเพะก่มิ รเตรมมิ กไดำร้ กฤษฎีกำ
ให้ศาลมีอำนาจซักถามพยานเกี่ยวกับข้อเท็จจริงใด ๆ ท่ีเก่ียวเน่ืองกับคดี แม้จะไม่มี
สำนกั คงูค่ำนวคามณฝะ่ากยรรใดมยกกำรขกน้ึ ฤอษ้าฎงีกกำต็ าม สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
ย่อกไ็ ด้ แล้วใหพ้ ยสใาำนนนกลกั างงรำลบนาคันยณมทือะึกกชคร่ือำรไเมวบก้ ิกำรคกวฤาษมฎขีกอำงพยาน เมื่อศสาำลนเกั หง็นำนสคมณคะวกรรรจมะกบำันรกทฤึกษขฎ้อีกคำวามแต่โดย
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
มาตรา ๑๙๓ เบญจ๑๕๐ ในคดีมโนสาเร่ ให้ศาลนั่งพิจารณาคดีติดต่อกันไปโดยไม่
ตอ้ งเลือ่ น เวน้ แตสม่ ำเี นหกัตงุจำำนเคปณ็นะกศรารลมจกะำมรคีกฤำสษ่ังฎเีกลำอ่ื นไดค้ รงั้ ละไสมำเ่ นกกัินงเำจน็ดควณันะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤาษตฎรีากำ๑๙๔ คดีมโสนำสนากั เงรำ่นนั้นคณใหะก้ศรารลมมกีอำรำกนฤาษจฎอีกอำกคำสั่งหรือคำสพำนิพกั างกำนษคาณด้วะกยรวรามจกาำรกฤษฎีกำ
ดงั ทีบ่ ัญญัตไิ ว้ในมาตรา ๑๔๑
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
มาตรา ๑๙๕๑๕๑ นอกจากท่ีบญั ญัติมาแล้ว ให้นำบทบัญญัติอ่ืนในประมวลกฎหมาย
สำนกั นงีม้ำนาคใชณบ้ ะงักครับรมแกกำก่ รากรฤพษจิฎาีกรำณาและการชส้ีขำานดกั ตงดัำนสคนิ ณคะดกมี รโรนมสกาำเรรก่ดฤว้ ษยฎโีกดำยอนโุ ลม สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
มาตรา ๑๙๖๑๕๒ ในคดีสามัญซ่ึงโจทก์ฟ้องเพียงขอให้ชำระเงินจำนวนแน่นอนตาม
สำนกั ตงั๋วำนเงคินณซะึ่กงกรรามรกรำับรกรฤอษงฎหีกรำือการชำระเสงินำนตกั างมำนตคั๋วณเงะินกรนรั้นมกไดำร้ถกูกฤปษฎฏีกิเสำ ธ หรือตามสสัำญนญกั งาำเนปค็นณหะกนรังรสมือกำรกฤษฎีกำ
ซึ่งปรากฏในเบ้ืองต้นว่าเป็นสัญญาอันแท้จริงมีความสมบูรณ์และบังคับได้ตามกฎหมาย โจทก์จะย่ืน
คำขอโดยทำเปน็ คสำำนร้อกั งงตำน่อคศณาละกพรรรอ้ มมกกำรับกคฤำษฟฎ้อีกงำขอให้ศาลพิจสาำรนณกั างคำนดคีนณน้ั ะโกดรยรรมวกบำรรัดกฤกษ็ไดฎ้ีกำ
ถ้าศาลเห็นว่าคดีตามวรรคหนึ่งน้ันปรากฏในเบื้องต้นว่าเป็นคดีไม่มีข้อยุ่งยาก ไม่ว่า
สำนกั โงจำทนกค์จณะะไกดร้ยร่ืนมกคำำรขกอฤตษาฎมีกวำรรคหนึ่งหรือสไำมน่ กใั หงำ้ศนาคลณมะีคกำรสรั่งมใกหำ้นรกำบฤษทฎบีกัญำญัติในหมวดนสำี้วน่ากัดง้วำยนวคิธณีพะิจการรรณมกาำรกฤษฎีกำ
คดมี โนสาเร่ เว้นแต่มาตรา ๑๙๐ จัตวา มาใช้บงั คับแก่คดีเช่นว่านั้นได้
สถำ้านใกันงรำะนหควณ่าะงกกรารรมพกิำจรากรฤณษาฎปีกรำากฏว่าคดีไมส่ตำกนอกั ยงู่ภำนาคยณใตะ้บกรังรคมับกแำหรก่งฤมษาฎตีกราำนี้ ศาลอาจ
มีคำสัง่ เพิกถอนคำสัง่ เดมิ แลว้ ดำเนินการพจิ ารณาต่อไปตามข้อบงั คบั แหง่ คดสี ามัญได้
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำหมวด ๒ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
ความแพง่ (ฉบับท่ี ๑ส๑๗ำ๔น๙) กัพมง.าศำตน.ร๒คา๕ณ๑๔ะ๙ก๒๓รรมจัตกวำรากเฤพษ่ิมฎโดีกยำพระราชบัญญสัตำิแนกกั ้ไงขำเนพคิ่มณเตะิมกปรรรมะกมำวรลกกฤฎษหฎมีกาำยวิธีพิจารณา
๑๕๐ มาตรา ๑๙๓ เบญจ เพ่ิมโดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายวิธีพิจารณา
สำนกั คงวำานมคแณพะง่ ก(รฉรบมบั กทำ่ี ร๑ก๗ฤ)ษพฎ.ศีก.ำ๒๕๔๒ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๑๕๑ มาตรา ๑๙๕ แก้ไขเพิ่มเตมิ โดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายวิธพี ิจารณา
ความแพง่ (ฉบับที่ ๒ส๔ำน) กัพง.ศำน. ๒ค๕ณ๕ะก๑รรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๑๕๒ มาตรา ๑๙๖ แก้ไขเพ่ิมเตมิ โดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมายวิธีพิจารณา
สำนกั คงวำานมคแณพะ่งก(รฉรบมับกทำี่ ร๒ก๔ฤ)ษพฎ.ศีก.ำ๒๕๕๑ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
- ๘๐ - สำนกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ การพจิ ารณาโดยขาดนัด๑๕๓ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำส่วนที่ ๑ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ การขาดนดั ยืน่ คำให้การ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สมำานตกั รงำาน๑คณ๙ะ๗ก๑ร๕ร๔มกเำมร่ือกฤจษำฎเลีกยำได้รับหมายเสรำียนกกั งใำหน้ยค่ืนณคะำกใรหรม้กกาำรรแกลฤ้ษวฎจีกำำเลยมิได้ย่ืน
สำนกั คงำำนใหค้กณาะรกภรรามยกใำนรรกะฤยษะฎเีกวำลาที่กำหนดไสวำ้ตนากั มงำกนฎคหณมะการยรหมรกือำรตกาฤมษคฎำีกสำ่ังศาล ให้ถือวส่าำจนำกั เงลำนยคขณาดะกนรัดรยม่ืนกำรกฤษฎีกำ
คำใหก้ าร
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
มาตรา ๑๙๘๑๕๕ ถ้าจำเลยขาดนัดยื่นคำให้การ ให้โจทก์มีคำขอต่อศาลภายใน
สำนกั สงิบำนหค้าณวะันกนรรับมแกตำร่รกะฤยษะฎเวีกลำาท่ีกำหนดใหส้ำจนำกัเลงำยนยคื่นณคะำกใรหร้กมากรำไรดก้ฤสษ้ินฎสีกุดำลง เพ่ือให้ศาสลำมนีคกั ำงพำนิพคาณกะษการหรมรกือำรกฤษฎีกำ
คำสง่ั ชีข้ าดใหต้ นเป็นฝ่ายชนะคดโี ดยขาดนัด
สถำ้านโกั จงทำนกค์ไมณ่ยะกื่นรครำมขกอำรตก่อฤศษาฎลีกภำ ายในกำหนสดำรนะกั ยงะำนเวคลณาะดกังรกรมลก่าำวรแกลฤ้วษฎใีกหำ้ศาลมีคำส่ัง
จำหน่ายคดีนัน้ เสยี จากสารบบความ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกถฤ้าษโจฎทีกกำย์ ่ืนคำขอต่อศสาำนลกัภงาำยนใคนณกะำกหรนรมดกรำะรยกะฤเษวฎลีกาดำ ังกล่าวแล้ว ใสหำ้ศนากั ลงำมนีคคำณพะิพการกรมษกาำรกฤษฎีกำ
หรือคำส่ังชี้ขาดคสดำนีโดกั งยำขนาคดณนะัดกรไปรมตกาำมรกมฤาษตฎรีกาำ๑๙๘ ทวิ แตส่ถำน้ากัศงาำลนมคีเณหะตกุสรรงมสกัยำวร่ากจฤำษเฎลีกยำจะไม่ทราบ
หมายเรยี กให้ยนื่ คำให้การ ก็ให้ศาลมคี ำส่ังให้มีการสง่ หมายเรยี กใหม่ โดยวธิ ีส่งหมายธรรมดาหรอื โดย
สำนกั วงิธำีอนื่นคแณทะกนรแรลมะกจำระกกฤำษหฎนีกดำเง่อื นไขอยา่ งใสดำนตกัามงำทนี่เคหณน็ ะสกมรครมวรกเำพรกื่อฤใหษ้จฎำีกเำลยได้ทราบหมสาำนยกเั รงียำนกคนณ้ันกะก็ไดรร้ มกำรกฤษฎีกำ
สมำานตกั รงาำน๑ค๙ณ๘ะกรทรวมิ๑ก๕๖ำรกศฤาษลฎจีกะำมีคำพิพากษาสหำนรกืัองคำำนสค่ังณชะี้ขการดรใมหก้โำจรทกฤกษ์เปฎ็นีกำฝ่ายชนะคดี
โดยจำเลยขาดนัดย่ืนคำให้การมิได้ เว้นแต่ศาลเห็นว่าคำฟ้องของโจทก์มีมูลและไม่ขัดต่อกฎหมาย
สำนกั ใงนำกนาครณนะี้ศการรลมจกะำยรกกขฤนึ้ษอฎ้าีกงำโดยลำพงั ซ่งึ ขส้อำนกกัฎงหำนมคายณอะันกรเกรม่ียกวดำร้วกยฤคษวฎาีกมำสงบเรียบร้อยสขำอนงกั ปงรำนะคชณาชะนกรกร็ไมดก้ ำรกฤษฎีกำ
เพื่อประโยชน์ในการพิพากษาหรือมีคำส่ังช้ีขาดคดีตามวรรคหนึ่ง ศาลอาจสืบพยาน
เก่ียวกับข้ออ้างขสอำงนโกัจงทำกน์หคณรือะกพรยรามนกหำรลกักฤฐษาฎนีกอำ่ืนไปฝ่ายเดียสวำตนากั มงำทนี่เคหณ็นะวก่ารจรำมเกปำ็นรกกฤ็ไษดฎ้ แีกตำ่ในคดีเกี่ยว
ด้วยสิทธิแห่งสภาพบุคคล สิทธิในครอบครัวหรือคดีพิพาทเกี่ยวด้วยกรรมสิทธิ์ในอสังหาริมทรัพย์
สำนกั ใงหำ้นศคาณลสะกืบรพรมยกาำนรหกลฤษักฎฐีกานำ โจทก์ไปฝ่ายสเำดนียกั วงำแนลคณะศะกาลรรอมากจำเรรกียฤกษพฎยีกาำนหลักฐานอื่นสำมนากั สงืบำนไดค้ณเอะงกตรารมมทกำี่ รกฤษฎีกำ
เห็นว่าจำเปน็ เพือ่สปำนรกัะงโำยนชคนณแ์ ะหก่งรครวมากมำรยกตุ ฤิธษรฎรีมกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
ในการกำหนดจำนวนเงินตามคำขอบงั คบั ของโจทก์ ให้ศาลปฏิบตั ดิ ังน้ี
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
พระราชบัญญัติแก้ไสข๑ำเ๕พน๓ม่ิกั หเงตมำิมนวปดครณ๒ะะมกกวรลารกรมฎพกหิจำมารรากยณฤวษาธิ โฎีพดีกจิ ยำาขรณาดานคัวดามมแาพตง่รสา(ำฉน๑บกั ๙บั งท๗ำน่ี ๑ถค๙ึงณม)ะพากต.รศรร.าม๒ก๒๕ำ๐๔รก๓๙ฤแษกฎ้ไีกขำเพ่ิมเติมโดย
๑๕๔ มาตรา ๑๙๗ แก้ไขเพ่ิมเติมโดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายวิธีพิจารณา
สำนกั คงวำานมคแณพะง่ ก(รฉรบมบั กทำ่ี ร๑ก๙ฤ)ษพฎ.ศีก.ำ๒๕๔๓ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๑๕๕ มาตรา ๑๙๘ แก้ไขเพิ่มเติมโดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายวิธีพิจารณา
ความแพ่ง (ฉบับที่ ๑ส๙ำน) กัพง.ศำน. ๒คณ๕๔ะก๓รรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๑๕๖ มาตรา ๑๙๘ ทวิ เพิ่มโดยพระราชบัญญัติแกไ้ ขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความ
สำนกั แงพำน่ง ค(ฉณบะับกทรี่ ร๑ม๙ก)ำพรก.ศฤ.ษ๒ฎ๕ีก๔ำ๓ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
- ๘๑ - สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
(๑) ในกรณีที่โจทก์มีคำขอบังคับให้จำเลยชำระหน้ีเป็นเงินจำนวนแน่นอนให้ศาลมี
สำนกั คงำำสนัง่คใณหะโ้ กจรทรกม์สก่งำพรกยฤาษนฎเอีกกำสารตามท่ศี าสลำเนหกั น็ งวำน่าจคำณเะปกน็ รแรทมกนำกรากรฤสษบื ฎพีกยำ าน สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
(๒) ในกรณีที่โจทก์มีคำขอบังคับให้จำเลยชำระหนี้เป็นเงินอันไม่อาจกำหนดจำนวน
ได้โดยแน่นอน ใหส้ศำนาลกั สงำืบนพคยณาะนกหรรลมักกฐำารนกฤโจษทฎกีกไ์ำปฝา่ ยเดียว แสลำะนศกั งาำลนอคาณจะเรกยี รกรมพกยำารนกหฤษลฎักีกฐำานอื่นมาสืบ
ไดเ้ องตามทเ่ี ห็นว่าจำเปน็
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกถฤ้าษจฎำีกเลำยท่ีขาดนัดยสื่นำคนำกั ใงหำน้กคาณระไกมร่มรามศกาำรลกใฤนษวฎันีกสำืบพยานตามมสำานตกั รงาำนนค้ี มณิใะหก้ถรรือมวก่าำรกฤษฎีกำ
จำเลยน้ันขาดนดั สพถำิจ้านาโกั จรงณทำนกาค์ไณม่นะกำรพรยมากนำรหกลฤษักฎฐีกานำ มาสืบตามคสวำานมกั ใงนำนมคาณตะรการนรี้ภมกาำยรใกนฤรษะฎยีกะำเวลาที่ศาล
สำนกั กงำำหนคนณดะใกหรถ้รมือกวำ่ารคกดฤขี ษอฎงีกโจำทกไ์ ม่มีมูล แสลำะนใกั หง้ศำนาลคยณกะฟกร้อรงมขกอำงรโกจฤทษกฎ์ ีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สมำานตกั รงาำน๑ค๙ณ๘ะกตรรรมี๑๕ก๗ำรใกนฤคษดฎทีีกำ่ีจำเลยบางคนสขำานดกั นงัดำนยคื่นณคะำกใหรร้กมากรำรใกหฤศ้ ษาฎลีกมำีคำพิพากษา
หรือคำส่ังชี้ขาดคดีโดยขาดนัดย่ืนคำให้การระหว่างโจทก์กับจำเลยที่ขาดนัดย่ืนคำให้การนั้นไปก่อน
สำนกั แงลำนะคดณำเะนกินรรกมากรำพริจกาฤรษณฎาีกคำดีระหว่างโจทสำกน์กกั ับงำจนำคเลณยะทกยี่รรื่นมคกำำใรหก้กฤาษรฎตีกอ่ ำไป แตถ่ ้ามลู คสวำนามกั แงำหน่งคคณดะีนกัน้ รรเปม็กนำรกฤษฎีกำ
การชำระหนี้ซ่ึงแบ่งแยกจากกันมิได้ ให้ศาลรอการพิพากษาหรือมีคำส่ังชี้ขาดคดีโดยขาดนัดย่ืน
คำให้การไว้ก่อน สเมำน่ือกั ศงาำลนดคำณเะนกินรกรมากรพำริจกาฤรษณฎีากสำำหรับจำเลยสทำ่ียน่ืนกั งคำำนใคหณ้กะากรรเสรมรก็จำสร้ินกแฤลษ้วฎีกกำ็ให้ศาลมีคำ
พิพากษาหรือคำสงั่ ช้ีขาดคดไี ปตามรูปคดีสำหรับจำเลยทุกคน
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกในฤกษรฎณีกำีท่ีจำเลยที่ขาดสนำัดนยกั ่ืนงำคนำคใหณ้กะการรไรมม่มกาำรศกาฤลษในฎวีกันำสืบพยานของสคำู่คนวกั างมำนอค่ืนณมใิะหกร้ถรอื มวก่าำรกฤษฎีกำ
จำเลยนัน้ ขาดนดั สพำิจนากั รงณำนาคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤาษตฎรีกาำ๑๙๙๑๕๘ ถ้าสจำำนเกัลงยำทนค่ีขณาดะกนรัดรยม่ืนกำครำกใฤหษ้กฎาีกรำมาศาลก่อนศสาำลนวกั ินงิจำนฉคัยณชะี้ขการดรคมดกำี รกฤษฎีกำ
และแจง้ ต่อศาลในโอกาสแรกวา่ ตนประสงค์จะต่อสู้คดี เม่ือศาลเห็นว่าการขาดนัดยื่นคำให้การนน้ั มิได้
เป็นไปโดยจงใจหสรำือนมกั ีเงหำนตคุอณันะสกมรครวมรกำใรหก้ศฤาษลฎมีกีคำำสั่งอนุญาตใสหำน้จกัำงเลำนยคยณื่นะคกำรใรหม้กกาำรรภกฤาษยฎในีกกำำหนดเวลา
ตามท่ศี าลเห็นสมควรและดำเนินกระบวนพจิ ารณาใหม่ต้งั แต่เวลาที่จำเลยขาดนัดยื่นคำให้การ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกในฤษกฎรณีกำีตามวรรคหนสึ่งำนถกั้างจำำนเคลณยทะกี่ขรารดมนกัดำรยก่ืนฤคษำฎใีกหำ้การมิได้แจ้งตส่อำนศกั างลำกน็ดคีณหะรกือรรศมากลำรกฤษฎีกำ
เห็นว่าการขาดนัดย่ืนคำให้การน้ันเป็นไปโดยจงใจหรือไม่มีเหตุอันสมควรก็ดี ให้ศาลดำเนินกระบวน
พิจารณาต่อไป ใสนำกนรกั ณงำีนเชค่นณนะ้ีกจรรำมเลกยำรอกาฤจษถฎาีกมำค้านพยานโจสทำนกกั ์ทง่ีอำนยคู่รณะหะกวร่ารงมกกาำรรกสฤืบษไฎดีก้ แำต่จะนำสืบ
พยานหลักฐานของตนไม่ได้
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกในฤษกฎรีกณำีที่จำเลยมิไดส้ยำนื่นกั คงำำนใคหณ้กะากรรภรมายกำใรนกกฤำษหฎีนกำดเวลาตามวสรำรนคกั หงำนนึ่งคณหะรกือรศรมากลำรกฤษฎีกำ
ไม่อนุญาตให้จำเสลำยนยกั นื่ งำคนำคใหณ้กะการรรตมากมำวรรกรฤคษสฎอีกงำ หรือศาลเคยสมำีคนำกั สงำัง่ นใหคพ้ณิจะการรรณมากคำดรกใี หฤษมฎ่ ตีกาำมคำขอของ
จำเลยที่ขาดนัดย่ืนคำให้การตามมาตรา ๑๙๙ ตรี มาก่อน จำเลยน้ันจะขอย่ืนคำให้การตามมาตราน้ี
สำนกั องีกำนหครณอื จะกะรรร้อมงกขำอรใกหฤพ้ ษจิฎาีกรำณาคดีใหม่ไมส่ไดำน้ กั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๑๕๗ มาตรา ๑๙๘ ตรี เพิ่มโดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพม่ิ เติมประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความ
แพง่ (ฉบับที่ ๑๙) พส.ศำน. ๒กั ง๕ำ๔น๓คณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๑๕๘ มาตรา ๑๙๙ แก้ไขเพ่ิมเตมิ โดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายวิธพี ิจารณา
สำนกั คงวำานมคแณพะ่งก(รฉรบมบั กทำ่ี ร๑ก๙ฤ)ษพฎ.ศีก.ำ๒๕๔๓ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
- ๘๒ - สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
มาตรา ๑๙๙ ทวิ๑๕๙ เมื่อศาลพิพากษาให้จำเลยที่ขาดนัดยื่นคำให้การแพ้คดี ศาล
สำนกั องาำจนกคำณหะนกรดรกมากรำอรยกา่ฤงษใฎดีกตำามทเ่ี ห็นสมคสวำรนเกั พง่อืำนสค่งคณำะบกรังรคมับกตำารมกฤคษำพฎีกพิ ำากษาหรอื คำสสั่งำในหกั ้แงำกนจ่ คำณเละยกทรรี่ขมากดำรกฤษฎีกำ
นัดย่ืนคำให้การโดยวิธีส่งหมายธรรมดาหรือโดยวิธีอ่ืนแทน หรือศาลจะให้เลื่อนการบังคับตามคำ
พิพากษาหรือคำสส่งั ำเนชกั่นงวำา่นนค้ันณไะปกภรรามยกในำรรกะฤยษะฎเวีกลำาทศี่ าลเห็นสสมำคนวกั รงกำน็ไดค้ณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
การบงั คบั ตามคำพพิ ากษาหรือคำสั่งแก่จำเลยท่ีขาดนัดย่นื คำให้การนัน้ ให้บงั คับตาม
สำนกั มงาำนตคราณะ๒ก๗ร๓รมมกำารตกรฤาษ๒ฎ๘ีกำ๙ และมาตราสำ๓น๓กั ๘งำ๑น๖๐คณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สมำานตกั รงาำน๑ค๙ณ๙ะกตรรรมี๑๖ก๑ำรจกำฤเษลฎยีกซำึ่งศาลมคี ำพพิ สาำกนษกั างหำนรคือณคำะสกั่งรชรมขี้ กาำดรใกหฤ้แษพฎค้ ีกดำีโดยขาดนัด
สำนกั ยงื่นำนคคำณใหะ้กกรารรมถก้าำมรกิไฤดษ้ยฎื่นีกอำุทธรณ์คำพิพาสกำนษกั างหำนรือคคณำะสก่ังรนรม้ันกำจรำกเฤลษยฎนีก้ันำอาจมีคำขอใหส้พำนิจกัางรำณนคาคณดะีใกหรรมม่ไกดำ้ รกฤษฎีกำ
เวน้ แต่
ส(๑ำน)กั ศงาำนลคเคณยะมกคี รำรมสกง่ั ใำหรก้พฤิจษาฎรีกณำาคดนี ัน้ ใหม่มสาำคนรกั ัง้ งหำนนค่ึงแณละ้วกรรมกำรกฤษฎีกำ
(๒) คำขอใหพ้ ิจารณาคดใี หม่นน้ั ตอ้ งหา้ มตามกฎหมาย
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
มาตรา ๑๙๙ จัตวา๑๖๒ คำขอให้พิจารณาคดีใหม่น้ัน ให้ยื่นต่อศาลภายในสิบห้าวัน
นับจากวันที่ได้ส่งสคำำนบกั ังงำคนับคตณาะมกครำรพมกิพำารกกษฤษาหฎีกรือำ คำสั่งให้แก่จสำำเนลกั ยงทำนี่ขคาดณนะกัดรยร่ืนมคกำำรใกหฤ้กษาฎรีกแำต่ถ้าศาลได้
กำหนดการอย่างใด ๆ เพื่อส่งคำบงั คบั เชน่ ว่านี้โดยวิธีส่งหมายธรรมดาหรือโดยวิธีอื่นแทน จะต้องได้มี
สำนกั กงาำนรปคณฏิบะกัตริตรมามกำขร้อกกฤำษหฎนีกำดน้ันแล้ว ในกสรำนณกั ีทงำี่จนำคเลณยะทกรี่ขรามดกนำรัดกยฤื่นษคฎำีกใำห้การไม่สามาสรำถนยกั งื่นำคนำคขณอะภกรารยมใกนำรกฤษฎีกำ
ระยะเวลาท่ีกำหนสำดนโกัดงยำพนคฤณติกะการรรณม์นกำอรกกเฤหษนฎือีกไำม่อาจบังคับไสดำ้ นจกั ำงเำลนยคนณ้ันะอการจรมยก่ืนำครำกขฤอษใฎหีก้พำ ิจารณาคดี
ใหม่ไดภ้ ายในกำหนดสบิ ห้าวันนับแต่วันท่ีพฤตกิ ารณ์น้ันได้สน้ิ สุดลง แต่กรณีจะเป็นอยา่ งไรกต็ าม หา้ ม
สำนกั มงิใำหนค้ยณื่นะคกำรขรมอกเชำร่นกวฤ่าษนฎ้ีเีกมำื่อพ้นกำหนดสหำนกกั เงดำือนนคณนะับกแรตรม่วกันำทรก่ีไฤดษ้ยฎึดีกทำรัพย์หรือได้มสำีกนากั รงบำนังคคณับะตการมรมคกำำรกฤษฎีกำ
พพิ ากษาหรอื คำสง่ั โดยวธิ ีอื่น
สคำำนขกั องตำนาคมณวระรกครรหมนกึ่งำใรหก้กฤลษ่าฎวีกโำดยชัดแจ้งซงึ่ เสหำตนทุกั งีจ่ ำำนเลคณยไะดก้ขรารมดกนำัดรยก่ืนฤษคฎำใีกหำ้การและข้อ
คัดค้านคำตัดสินชี้ขาดของศาลท่ีแสดงให้เห็นว่าหากศาลได้พิจารณาค ดีน้ันใหม่ตนอาจเป็นฝ่ายชนะ
สำนกั แงลำนะคในณกะรกณรรที มีย่ กืน่ำรคกำฤขษอฎลีก่าำชา้ ให้แสดงเหสตำนแุ กัหงง่ ำกนาครณทะ่ลี กา่ รชร้ามนกั้นำรดก้วฤยษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สมำานตกั รงาำน๑ค๙ณ๙ะกเรบรญมกจำ๑ร๖ก๓ฤษเมฎื่อีกศำาลได้รับคำขสอำในหกั ้พงจิำนารคณณะากครดรีใมหกมำ่แรกลฤ้วษหฎาีกกำเห็นสมควร
ศาลจะมีคำส่ังให้งดการบังคับคดีไว้ก่อนก็ได้ ในกรณีเช่นนี้ ให้ศาลแจ้งคำสั่งให้เจ้าพนักงานบังคับคดี
สำนกั ทงรำนาบคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สใำนนกกั างรำพนคจิ ณาระณกรารคมำกขำอรใกหฤ้พษิจฎาีกรำณาคดีใหม่ ถส้าำมนีเกัหงตำคุนวครณเชะก่ือรวรา่ มกกาำรรขกาฤดษนฎัดีกยำ ื่นคำใหก้ าร
สำนกั แงพำน่ง ค(ฉณบะับกทร่ี ร๑ม๙ก)ำพรก๑.ศ๕ฤ.๙ษ๒มฎ๕าีกต๔ำร๓า ๑๙๙ ทวิ เพสิ่มำนโดกั ยงพำนระครณาชะกบรัญรญมกัตำิแรกก้ไฤขเษพฎิ่มีกเตำิมประมวลกฎหสมำนายกั วงิธำีพนิจคาณรณะการครวมากมำรกฤษฎีกำ
กฎหมายวธิ ีพิจารณสา๑คำ๖นว๐ากั มมงแำานพตคง่รณา(ฉะ๑บก๙บั รท๙รมี่ ๓ทก๐วำิร)วกพรฤ.รศษค.ฎส๒ีกอ๕ำง๖๐แก้ไขเพ่ิมเตสิมำโนดกั ยงพำนระครณาะชกบรัญรมญกัตำิแรกกฤ้ไขษเฎพีกิ่มำเติมประมวล
๑๖๑ มาตรา ๑๙๙ ตรี เพ่ิมโดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพิม่ เติมประมวลกฎหมายวิธพี ิจารณาความ
สำนกั แงพำน่ง ค(ฉณบะับกทรี่ ร๑ม๙ก)ำพรก.ศฤ.ษ๒ฎ๕ีก๔ำ๓ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๑๖๒ มาตรา ๑๙๙ จัตวา เพิ่มโดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมายวิธีพิจารณา
ความแพ่ง (ฉบบั ท่ี ๑ส๙ำน) กัพง.ศำน. ๒คณ๕๔ะก๓รรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๑๖๓ มาตรา ๑๙๙ เบญจ เพ่ิมโดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายวิธีพิจารณา
สำนกั คงวำานมคแณพะ่งก(รฉรบมับกทำ่ี ร๑ก๙ฤ)ษพฎ.ศีก.ำ๒๕๔๓ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
- ๘๓ - สำนกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
น้นั มไิ ด้เปน็ ไปโดยจงใจหรือมีเหตุอันสมควร และศาลเห็นว่าเหตุผลที่อ้างมาในคำขอนั้นผู้ขออาจมีทาง
สำนกั ชงนำนะคคณดะีไดกร้ ทรมั้งกในำรกกรฤณษีทฎี่ยีกำ่ืนคำขอล่าช้านสั้นำนผกั ู้ขงอำนไดค้ยณ่ืนะภกรารยมใกนำรระกยฤะษเฎวีกลำาท่ีกำหนด ใหส้ศำานลกั มงำีคนำคสณ่ังอะกนรุญรมากตำรกฤษฎีกำ
ตามคำขอ ในกรณีเช่นนี้ ถ้ามีการอุทธรณ์หรือฎีกาคำพิพากษาหรือคำสั่งท่ีให้คู่ความฝ่ายท่ีขาดนัดย่ืน
คำให้การแพค้ ดี ใสหำ้ศนากั ลงำแนจคง้ ณคำะสกัง่รดรมังกกำลรา่ กวฤใษหฎศ้ ีกาำลอทุ ธรณห์ รือสศำานลกั ฎงำกี นาคแณละว้กแรตรม่กกรำณรกี ทฤรษาฎบีกดำ้วย
เม่ือศาลได้มีคำสั่งอนุญาตตามคำขอให้พิจารณาคดีใหม่ตามวรรคสอง คำพิพากษา
สำนกั หงรำนือคคณำสะก่ังรขรอมงกศำารลกฤโดษยฎจีกำำเลยขาดนัดยส่ืนำนคกัำงใำหน้กคาณระแกลระรคมำกพำริพกาฤกษษฎีกาำหรือคำส่ังอ่ืนสๆำนขกั องำงนศคาณลอะกุทรธรรมณกำ์ รกฤษฎีกำ
ตหวัรือแศลาะลใฎหีก้ศาาใลนแคจสด้งำีเในดหกั ีย้เงจวำ้ากนพันคนณนัก้ัะนงการแนรลมบะกังวำคิธรับีกกคฤารษดบฎีทังีกรคำาับบคแดตีท่ถี่ไา้ดเ้ดปำ็นเสกนำาินนรไกั พปง้นำแนวลคิส้วณัยใทะหก่ีจ้ถระรือใมวหก่า้คำเปรคู่ กว็นฤาอษมันฎกเีกลพำับิกคถนือสนู่ฐไปานในะ
สำนกั เงดำิมนดคังณเชะก่นรกร่อมนกำบรังกคฤับษคฎีดกำีได้ หรือเม่ือศสาำลนเหกั ง็นำวน่าคไณมะ่จกำรเรปม็นกทำรี่จกะฤบษังฎคีกับำเช่นนั้น เพื่อปสรำนะกัโยงำชนนค์แณกะ่คกู่ครรวมากมำรกฤษฎีกำ
หรือบุคคลภายนอก ให้ศาลมีอำนาจส่ังอย่างใด ๆ ตามท่ีเห็นสมควร แล้วให้ศาลพิจารณาคดีน้ันใหม่
ตั้งแต่เวลาท่ีจำเลสำยนขกั างดำนนคัดณยะ่ืนกครรำมใหกำ้กรากรฤษโดฎียกำให้จำเลยยื่นคสำำนใหกั ง้กำานรคภณาะยกใรนรมกกำำหรกนฤดษเฎวลีกำาตามท่ีศาล
เห็นสมควร
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกคฤำษสฎ่ังีกศำาลที่อนุญาตสใำหน้พกั ิงจำานรคณณาะกครดรีใมหกมำร่ใกหฤ้เษปฎ็นีกทำี่สุด แต่ในกรสณำนีทกั ี่ศงำานลคมณีคะำกสรร่ังมไมกำ่ รกฤษฎีกำ
อนญุ าตผขู้ ออาจอทุ ธรณค์ ำส่งั ดงั กล่าวได้ คำพิพากษาของศาลอุทธรณ์ใหเ้ ป็นท่ีสดุ
สถำ้านจกั ำงเำลนยคขณาะดกนรรัดมยก่ืนำครกำฤใหษ้กฎาีกรำโดยจงใจหรือสไำมน่มกั งีเหำนตคุอณันะสกมรรคมวกรำเรปก็นฤเษหฎตีกุใำห้คู่ความอีก
ฝ่ายหน่ึงต้องเสียค่าฤชาธรรมเนียมมากกว่าท่ีควรจะต้องเสีย ค่าฤชาธรรมที่เพิ่มขึ้นน้ันให้ถือว่าเป็นค่า
สำนกั ฤงชำนาธครณระมกเรนรียมมกอำรนั กไฤมษ่จฎำีกเปำน็ ตามความหสมำนายกั แงำหน่งคมณาะตกรรารม๑ก๖ำ๖รกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
มาตรา ๑๙๙ ฉ๑๖๔ ในกรณีที่โจทก์มิได้ให้การแก้ฟ้องแย้งของจำเลยภายใน
สำนกั รงะำยนะคเณวะลการทรี่กมำกหำรนกดฤไษวฎ้ ใีกหำน้ ำบทบัญญตั สิใำนนสกั ่วงนำนทค่ี ณ๑ะนกรีม้ รามใกชำ้บรงักคฤับษเฎพีกียำงเท่าที่เกี่ยวกสับำฟน้อกั งงแำนยค้งณเชะน่ กวร่ารนมกั้นำรกฤษฎีกำ
โดยอนโุ ลม
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
ส่วนท่ี ๒
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำกนากั รงำขนาคดณนะัดกพริจรามรกณำรากฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
มาตรา ๒๐๐๑๖๕ ภายใต้บังคับมาตรา ๑๙๘ ทวิ และมาตรา ๑๙๘ ตรี ถ้าคู่ความ
สำนกั ฝงา่ำยนใคดณฝะ่ากยรหรมนกึ่งำไรมก่มฤาษศฎาีกลำในวันสืบพยาสนำนแกัลงะำไนมค่ไณด้ระกับรอรนมุญกำารตกจฤาษกฎศีกาำลให้เลอ่ื นคดี สใำหน้ถกั ืองวำน่าคคณ่คู วะากมรรฝมา่ กยำรกฤษฎีกำ
น้นั ขาดนดั พิจารณสำานกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
ถ้าคู่ความฝ่ายใดไม่มาศาลในวันนัดอ่ืนท่ีมิใช่วันสืบพยาน ให้ถือว่าคู่ความฝ่ายน้ัน
สำนกั สงลำนะคสณิทธะกิกรารรมดกำำเรนกนิ ฤกษรฎะีกบำวนพิจารณาขสอำนงตกั งนำในนคนณัดะนก้ันรรแมลกำะรทกรฤาษบฎกีกรำะบวนพิจารณสาำทน่ีศกั งาำลนไคดณ้ดำะเกนรรินมไกปำรกฤษฎีกำ
ในนัดนั้นดว้ ยแล้ว
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๑๖๔ มาตรา ๑๙๙ ฉ เพิ่มโดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความ
แพ่ง (ฉบับท่ี ๑๙) พส.ศำน. ๒กั ง๕ำ๔น๓คณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๑๖๕ มาตรา ๒๐๐ แก้ไขเพ่ิมเติมโดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมายวิธีพิจารณา
สำนกั คงวำานมคแณพะง่ ก(รฉรบมบั กทำี่ ร๑ก๙ฤ)ษพฎ.ศีก.ำ๒๕๔๓ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
- ๘๔ - สำนกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
มาตรา ๒๐๑๑๖๖ ถ้าคู่ความท้ังสองฝ่ายขาดนัดพิจารณา ให้ศาลมีคำส่ังจำหน่ายคดี
สำนกั นง้นัำนเสคยีณจะากกรสรมากรบำรบกคฤวษาฎมีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สมำานตกั รงาำน๒ค๐ณ๒ะก๑ร๖๗รมถกำ้ารโกจฤทษกฎ์ขีกาำดนัดพิจารณสาำนใหกั ง้ศำานลคมณีคะำกสรรั่งมจกำำหรนกฤ่าษยฎคีกดำีนั้นเสียจาก
สารบบความ เว้นแต่จำเลยจะได้แจ้งต่อศาลในวันสืบพยานขอให้ดำเนินการพิจารณาคดีต่อไป ก็ให้
สำนกั ศงาำลนพคณิจาะรกณรรามแกลำะรกชฤีข้ ษาฎดีกตำัดสินคดนี ั้นไปสฝำ่านยกั เดงำียนวคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สมำานตกั รงำาน๒คณ๐ะ๓ก๑ร๖ร๘มกหำร้ากมฤมษิใฎหีก้โำจทก์อุทธรณส์คำำนสกั ่ังงจำำนหคณน่าะกยรครดมีตกาำรมกมฤาษตฎรีกาำ ๒๐๑ และ
สำนกั มงาำนตคราณะ๒ก๐ร๒รมกแำตร่ภกาฤยษใฎตีก้บำังคับบทบัญญสตั ำนิแกัหง่งำกนฎคหณมะากยรรวม่ากดำ้วรยกอฤาษยฎุคีกวำาม คำส่ังเช่นสวำ่านนกั ี้ไงมำ่ตนัดคสณิทะธกิโรจรทมกกำ์ รกฤษฎีกำ
ที่จะเสนอคำฟอ้ งของตนใหม่
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
มาตรา ๒๐๔๑๖๙ ถ้าจำเลยขาดนดั พิจารณา ให้ศาลพิจารณาและชข้ี าดตัดสินคดนี ั้น
สำนกั ไงปำฝนา่คยณเดะกยี รวรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สมำานตกั รงำาน๒คณ๐ะ๕ก๑ร๗ร๐มกำใรนกกฤรษณฎีีกดำังกล่าวมาในมสาำนตกัรงาำน๒ค๐ณ๒ะกแรลรมะกมำารตกรฤาษฎ๒ีก๐ำ๔ ถ้ายังไม่
เป็นที่พอใจของศาลว่าได้ส่งหมายกำหนดวันนัดสืบพยานไปให้คู่ความฝ่ายท่ีขาดนัดทราบโดยชอบ
สำนกั แงลำน้วคใณหะ้ศการลรมมกีคำำรสก่ังฤเษลฎื่อีกนำวันสืบพยานสไปำนแกั งลำะนกคำณหะนกรดรวมิธกีกำารรกอฤษย่ฎางีกใำดตามท่ีเห็นสสมำคนวกั รงำนเพค่ือณใะหก้มรรีกมากรำรกฤษฎีกำ
ส่งหมายกำหนดสวำันนนกั ัดงำสนืบคพณยะากนรรใมหกมำ่แรกกฤ่คษู่คฎวีกาำมฝ่ายที่ขาดนสัดำนพกั ิจงาำนรณคณาะโดกรยรวมิธกีสำ่งรหกฤมษาฎยีกธำรรมดาหรือ
โดยวิธีอื่นแทน ถ้าได้กระทำดังเช่นว่ามาแล้ว คู่ความฝ่ายนั้นยังไม่มาศาลก่อนเริ่มสืบพยานในวันที่
สำนกั กงำำนหคนณดะไกวร้ใรนมหกมำรากยฤนษั้นฎีกกำ็ให้ศาลดำเนสินำนคกัดงีนำนั้นคไปณดะกังรทรี่บมักญำญรกัตฤิไษวฎ้ใีกนำมาตรา ๒๐๒สำหนรกั ืองมำนาคตณราะก๒รร๐ม๔กำรกฤษฎีกำ
แล้วแต่กรณี
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
มาตรา ๒๐๖๑๗๑ คคู่ วามฝา่ ยใดฝ่ายหนึ่งจะร้องตอ่ ศาลใหว้ นิ ิจฉัยชขี้ าดคดีใหต้ นเป็น
สำนกั ฝง่าำนยคชณนะะกโรดรยมอกาำศรกัยฤเษหฎตีกุแำต่เพียงว่าคู่ควสาำนมกัองีกำนฝค่ายณหะกนรึ่งรขมากดำรนกัดฤพษิจฎาีกรำณานั้นหาได้ไสมำน่ ใกั หง้ศำนาคลณวินะกิจรฉรัยมชกี้ำรกฤษฎีกำ
ขาดคดีให้คคู่ วามท่ีมาศาลเป็นฝ่ายชนะต่อเมื่อศาลเหน็ ว่าข้ออ้างของคู่ความเช่นว่านี้มีมูลและไม่ขัดต่อ
กฎหมาย ในการสนำ้ี นศกั างลำจนะคยณกะขกรึ้นรอม้ากงำโรดกยฤลษำฎพีกัำง ซึ่งข้อกฎหมสาำนยกัองันำนเกคี่ยณวะดก้วรยรมคกวำารมกสฤงษบฎเีกรำียบร้อยของ
ประชาชนกไ็ ด้ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
ส๑ำ๖น๖กั มงาำตนรคาณ๒ะ๐ก๑รรแมกก้ไำขรเกพฤิ่มษเตฎมิ ีกโำดยพระราชบัญสญำัตนิแกั กง้ไำขนเพคณ่ิมเะตกิมรปรรมะกมำวรลกกฤฎษหฎมีกาำยวิธพี ิจารณา
ความแพ่ง (ฉบบั ท่ี ๑๙) พ.ศ. ๒๕๔๓
สำนกั คงวำานมคแณพะง่ ก(รฉรบมบั กทำี่ ร๑ก๑๙๖ฤ๗)ษพมฎ.าศีกต.ำร๒า๕๒๔๐๓๒ แก้ไขสเพำน่ิมกัเตงิมำนโดคยณพะรกะรรรามชบกำัญรญกฤัตษิแกฎ้ไีกขำเพิ่มเติมประมวสลำกนฎกั หงมำานยควณิธีพะกิจรารรมณกาำรกฤษฎีกำ
ความแพง่ (ฉบับที่ ๑ส๑๙ำ๖น๘) กัพมง.าศำตน.ร๒คา๕ณ๒๔ะ๐ก๓๓รรแมกก้ไำขรเกพฤ่ิมษเตฎมิ ีกโำดยพระราชบัญสญำัตนิแกั กง้ไำขนเพคณิ่มเะตกิมรปรรมะกมำวรลกกฤฎษหฎมีกาำยวิธีพิจารณา
๑๖๙ มาตรา ๒๐๔ แก้ไขเพิ่มเติมโดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายวิธีพิจารณา
สำนกั คงวำานมคแณพะ่งก(รฉรบมบั กทำ่ี ร๑ก๙ฤ)ษพฎ.ศีก.ำ๒๕๔๓ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๑๗๐ มาตรา ๒๐๕ แก้ไขเพิ่มเติมโดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายวิธพี ิจารณา
ความแพ่ง (ฉบบั ท่ี ๑ส๙ำน) กัพง.ศำน. ๒ค๕ณ๔ะก๓รรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๑๗๑ มาตรา ๒๐๖ แก้ไขเพิ่มเตมิ โดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมายวิธพี ิจารณา
สำนกั คงวำานมคแณพะง่ ก(รฉรบมบั กทำี่ ร๑ก๙ฤ)ษพฎ.ศีก.ำ๒๕๔๓ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
- ๘๕ - สำนกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
เพ่ือประโยชน์ในการวินิจฉัยชี้ขาดคดีตามวรรคหนึ่ง ให้นำบทบัญญัติมาตรา ๑๙๘
สำนกั ทงวำนิ วครณระคกสรอรงมแกลำะรกวฤรษรคฎสีกาำม มาใช้บังคับสแำนกกัค่ งดำีขนอคงณคะู่คกวรารมมกฝำา่ รยกทฤ่ีมษาฎศีกาำลโดยอนุโลม สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
ในระหว่างการพิจารณาคดีฝ่ายเดียว ถ้าคู่ความฝ่ายท่ีขาดนัดพิจารณามาศาล
ภายหลังท่ีเริ่มต้นสสำืบนพกั งยำานนคไณปะบก้ารงรแมลก้วำรกแฤลษะฎแีกจำ้งต่อศาลในโอสกำานสกั แงำรนกควณ่าตะกนรปรรมะกสำรงกคฤ์จษะฎดีกำำเนินคดี เมื่อ
ศาลเห็นว่าการขาดนัดพิจารณานั้นมิได้เป็นไปโดยจงใจหรือมีเหตุอันสมควรและศาลไม่เคยมีคำส่ังให้
สำนกั พงิจำนาครณณะากครดรใีมหกมำรต่ กาฤมษคฎำีกขำอของคู่ความฝส่าำนยกนั ง้นั ำมนาคกณ่อะนกตรรามมกมำารตกรฤาษฎ๑ีก๙ำ๙ ตรี ซึ่งให้นสำำมนากั ใงชำ้บนังคคณบั ะกกับรรกมากรำรกฤษฎีกำ
คขคู่าดวานมัดนพน้ั ิจขาารดณนาดั สตพำานจิ มกัามรงำณานตาครอณาีกะ๒กจร๐ะรขม๗อกใำดหร้วกพ้ ยฤิจษาใฎหรีณก้ศำาาคลดมใีีคหำมส่ต่ังาใมหมส้พำาิจนตากัรรงาำณนนไี้าคมคณ่ไดดะีนก้ รั้นรใมหกมำร่ กในฤษกฎรีณกำีเช่นน้ี หาก
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกในฤษกฎรณีกำีตามวรรคสามสำถน้ากั คงำู่คนวคาณมะฝก่ารยรทม่ีขกำารดกนฤัดษพฎีิกจำารณามิได้แจ้งสตำ่อนศกั งาำลนกค็ดณีหะรกือรศรมากลำรกฤษฎีกำ
เห็นว่าการขาดนัดพิจารณานั้นเป็นไปโดยจงใจหรือไม่มีเหตุอันสมควรก็ดี หรือคำขอให้พิจารณาคดี
ใหม่นั้นตอ้ งห้ามตสาำมนกกั ฎงำหนมคาณยะกกด็ รีรใมหก้ศำารลกดฤษำเฎนีกนิ ำกระบวนพิจาสรำณนกาั ตงำอ่ นไคปณแะตกร่ รมกำรกฤษฎีกำ
(๑) ห้ามไม่ให้ศาลอนุญาตให้คู่ความที่ขาดนัดพิจารณานำพยานเข้าสืบถ้าคู่ความน้ัน
สำนกั มงาำนศคาลณเะมกอ่ื รพรม้นกเวำรลกาฤทษจี่ ฎะีกนำำพยานของตนสำเนขก้าั สงำืบนแคลณว้ ะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
(๒) ถ้าคู่ความที่ขาดนัดพิจารณามาศาลเมื่อคู่ความอีกฝ่ายหนึ่งได้นำพยานหลักฐาน
เข้าสืบไปแล้ว ห้าสมำไนมกั ่ใงหำ้ศนาคลณยะอกมรรใมหก้คำคู่ รวกาฤมษทฎี่ขีกาำดนัดพิจารณสาำคนัดกั คง้าำนนคพณยะากนรหรลมักกำฐรากนฤเษชฎ่นีกวำ่านัน้ โดยวิธี
ถามค้านพยานของคคู่ วามอกี ฝา่ ยหนึง่ ที่ไดส้ บื ไปแล้วหรือโดยวิธีคัดค้านการระบุเอกสารหรือคัดค้านคำ
สำนกั ขงอำนทคี่ใหณ้ศะการลรไมปกทำำรกกฤารษตฎรีกวำจหรือให้ต้ังผสู้เชำน่ียกัวงชำานญคณขอะกงรศรามลกำแรตก่ถฤ้าษคฎู่คีกวำามอีกฝ่ายหนส่ึงำนนำกั พงำยนาคนณหะลกักรฐรมานกำรกฤษฎีกำ
เข้าสืบยังไม่บริบูรสณำน์ กัใหงำ้ศนาคลณอะนกุญรรามตกใำหร้คกู่คฤษวฎามีกำที่ขาดนัดพิจาสรำณนากั หงำักนลค้าณงะไดกร้แรตม่เกฉำพรากะฤพษยฎีากนำ หลักฐานท่ี
นำสบื ภายหลังที่ตนมาศาล
สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๓ฤ)ษใฎนีกกำรณเี ชน่ น้ี คคู่ สวำานมกั ทง่ีขำนาคดณนัดะกพรจิ รามรกณำรากไฤมษ่มฎีสีกิทำธิที่จะรอ้ งขอใสหำพ้นิจกั างำรนณคาณคะดกีใรหรมม่กำรกฤษฎีกำ
สมำานตกั รงำาน๒คณ๐ะ๗ก๑ร๗ร๒มกเำมรื่อกศฤาษลฎพีกำิพากษาให้คู่คสวำานมกั ฝง่ำานยคทณ่ีขะากดรนรมัดกพำิจรกาฤรษณฎาีกแำพ้คดี ให้นำ
บทบัญญัตมิ าตรา ๑๙๙ ทวิ มาใช้บังคับโดยอนุโลม และคู่ความฝ่ายนน้ั อาจมีคำขอให้พิจารณาคดีใหม่ได้
สำนกั ทงง้ัำนนคี้ ใณหะ้นกำรบรทมบกัญำรญกฤัตษิมฎาีตกำรา ๑๙๙ ตรี มสาำตนรกัาง๑ำน๙ค๙ณจะตักวรรามแกลำะรมกาฤตษรฎาีก๑ำ ๙๙ เบญจ มาสใำชน้บกั ังงคำบันโคดณยะอกนรุโรลมมกำรกฤษฎีกำ
สมำานตกั รงาำน๒ค๐ณ๘ะก๑๗ร๓รม(กยำกรเกลฤิกษ)ฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤาษตฎราีกำ๒๐๙๑๗๔ (ยกสเำลนกิ กั )งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
หมวด ๓
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกัองนำุญนคาณโตะตกลุ รรามกการำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๑๗๒ มาตรา ๒๐๗ แก้ไขเพ่ิมเตมิ โดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายวิธีพิจารณา
สำนกั คงวำานมคแณพะง่ ก(รฉรบมับกทำี่ ร๑ก๙ฤ)ษพฎ.ศีก.ำ๒๕๔๓ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๑๗๓ มาตรา ๒๐๘ ยกเลิกโดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความ
แพ่ง (ฉบบั ที่ ๑๙) พส.ศำน. ๒กั ง๕ำ๔น๓คณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๑๗๔ มาตรา ๒๐๙ ยกเลิกโดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความ
สำนกั แงพำนง่ ค(ฉณบะับกทรี่ ร๑ม๙ก)ำพรก.ศฤ.ษ๒ฎ๕ีก๔ำ๓ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
- ๘๖ - สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤาษตฎรีากำ๒๑๐ บรรดสาำคนดกั ีทง้ังำนปควณงซะึ่งกอรยรมู่ในกำรระกหฤวษ่าฎงีกพำิจารณาของศาสลำนชกั้ันงตำน้นคคณู่คะวการมรมจกะำรกฤษฎีกำ
ตกลงกันเสนอข้อพิพาทอันเก่ียวกับประเด็นทั้งปวงหรือแต่ข้อใดข้อหน่ึง ให้อนุญาโตตุลาการคนเดียว
หรอื หลายคนเปน็ สผำชู้น้ขีกั างดำนกค็ไดณ้ ะโกดรยรยมน่ื กคำรำกขฤอษรฎว่ ีกมำกันกล่าวถึงขอ้ สคำนวากั มงำแนหคง่ ณขะอ้ กตรกรลมงกเำชรน่กฤวา่ษนฎนั้ีกำต่อศาล
ถา้ ศาลเห็นว่าขอ้ ตกลงนั้นไมผ่ ดิ กฎหมาย ใหศ้ าลอนุญาตตามคำขอนั้น
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
อนญุ าโตตลุ าการสใมหำนา้ใชตกั ข้งรำอ้ านบค๒ังณค๑ะับก๑ดรงัรตมถ่อก้าไำปรใกนนฤี้ขษ้อฎตีกำกลงมิได้กำหสำนนดกั ขงำ้อนคคณวาะกมรไรวม้เกปำ็รนกอฤยษ่ฎาีงกอำ ่ืน การตั้ง
สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๑ฤษ) ฎคีกู่คำวามชอบท่ีจะสตำน้ังกัองนำนุญคาณโตะกตรุลรามกกาำรรกไฤดษ้ฝฎ่าีกยำละคน แต่ถ้าคสำดนีมกั ีโงจำนทคกณ์ร่ะวกมรหรมรืกอำรกฤษฎีกำ
จำเลยร่วมหลายคน ใหต้ ้ังอนุญาโตตุลาการเพียงคนหนึง่ แทนโจทกร์ ว่ มทั้งหมดและคนหน่ึงแทนจำเลย
รว่ มทัง้ หมด สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
(๒) ถ้าคู่ความจะตั้งอนุญาโตตุลาการคนเดียวหรือหลายคน ด้วยความเห็นชอบ
สำนกั พงรำน้อคมณกนัะกกรรามรกตำ้ังรเกชฤ่นษวฎา่ นีกำใ้ี หท้ ำเปน็ หนงั สสำอืนกั ลงงำวนันคณเดะกือรนรมปกี ำแรลกะฤใษหฎ้คีก่คู ำวามลงลายมือสชำือ่นไกั วงเ้ำปนน็คสณำะคกัญรรมกำรกฤษฎีกำ
(๓) ถ้าตกลงกันให้คู่ความฝ่ายหน่ึง หรือบุคคลภายนอกเป็นผู้ตั้งอนุญาโตตุลาการ
การต้ังเชน่ ว่าน้ี ใหสำ้ทนำกั เปงำ็นนหคนณังะสกือรรลมงกวำัรนกเฤดษือฎนีกำปี และลงลายสมำนือกัชง่ือำขนอคงณคะู่คกวรารมมหกำรรอื กบฤุคษคฎลีกภำ ายนอกน้ัน
แลว้ สง่ ไปใหค้ ูค่ วามอื่น ๆ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๔ฤ)ษถฎ้าีกศำาลไม่เห็นชอสบำดน้วกั ยงำบนุคคคณละทกี่ครรู่คมวกาำมรตก้ังฤหษรฎอื ีกทำี่เสนอตั้งเป็นอสำนนุญกั างำโนตคตณุลาะกกรารรมใหกำ้ รกฤษฎีกำ
ศาลสั่งให้คู่ความสตำ้ังนบกั ุคงคำนลคอณื่นะหกรรือรเมสกนำรอกบฤุคษคฎลีกอำื่นตั้งเป็นอนุญสำานโตกั งตำุลนาคกณาะรกถรร้ามคกู่คำวรากมฤมษิไฎดีก้ตำั้งหรือเสนอ
ให้ตั้งบุคคลใดเป็นอนุญาโตตุลาการ ให้ศาลมีอำนาจตั้งบุคคลใดเป็นอนุญาโตตุลาการได้ตามท่ี
สำนกั เงหำ็นนสคมณคะกวรรรแมลก้วำรใกหฤ้ศษาฎลีกสำง่ คำสั่งเช่นว่านสำ้ีไนปกัยงังำอนนคญุณาะกโตรตรมลุ กาำกรากรฤทษต่ี ฎ้ังีกขำ้ึน และคคู่ วามสทำนี่เกกั ยี่งำวนขค้อณงโะดกยรรทมากงำรกฤษฎีกำ
เจ้าพนกั งานศาล
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
มาตรา ๒๑๒ ข้อความในหมวดน้ีมิได้ให้อำนาจศาลที่จะต้ังบุคคลใดเป็น
สำนกั องนำนุญคาณโตะกตรุลรามกกาำรรโกดฤยษมฎไิ ีกดำร้ บั ความยินยอสำมนจกั างกำบนคุคณคละกนรั้นรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สมำานตกั งรำานค๒ณ๑ะ๓กรรมเมกื่อำรบกุคฤษคฎลีกหำรือคู่ความทสี่มำีสนิกัทงธำินไคดณ้ตะั้งกอรนรมุญกาำรโกตฤตษุลฎาีกกำารขึ้นแล้ว
ห้ามมิให้บุคคลหรือคคู่ วามนัน้ ถอนการต้ังเสีย เวน้ แตค่ ่คู วามอกี ฝา่ ยหนง่ึ จะได้ยนิ ยอมด้วย
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกอฤนษุญฎาีกโำตตุลาการท่ีตั้งสขำนึ้นกัโดงำยนชคอณบะนกั้นรรมถก้าเำปรก็นฤกษรฎณีกีทำี่ศาลหรือบุคคสลำนภกั างยำนนอคกณเะปกน็ รรผมู้ตก้ังำรกฤษฎีกำ
คู่ความฝ่ายใดฝ่ายสำหนนกั ่ึงงจำนะคคณัดคะก้ารนรกม็ไกดำ้ รหกรฤือษถฎ้าีกเำป็นกรณีท่ีคู่ควสาำนมกัฝง่าำยนหคนณึ่งะเกปร็นรมผกู้ตำั้งรกคฤู่คษวฎาีกมำอีกฝ่ายหน่ึง
จะคัดค้านก็ได้ โดยอาศัยเหตุดังที่บัญญัติไว้ในมาตรา ๑๑ หรือเหตุท่ีอนุญาโตตุลาการน้ันเป็นผู้ไร้
สำนกั คงวำนามคสณาะมกรารรมถกหำรรกือฤไษมฎ่สีกาำมารถทำหน้าสทำี่อนนกั ุญงำานโคตณตะุลการกรามรกไำดร้กใฤนษกฎรีกณำีที่มีการคัดค้าสนำนอกันงุญำนาคโตณตะุลกรารกมากรำรกฤษฎีกำ
ดงั วา่ น้ี ให้นำบทบัญญตั ิว่าดว้ ยการคดั คา้ นผู้พพิ ากษามาใช้บงั คับโดยอนโุ ลม
สถำา้นกกั างรำคนดัคคณ้าะนกรอรนมญุ กำารโกตฤตษลุ ฎาีกกำารน้ันฟงั ขึ้น ใสหำต้ นัง้ กั องนำนญุ คาณโตะกตรุลรามกกาำรรขก้นึฤษใหฎมีก่ำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤาษตฎรีกาำ ๒๑๔ ถ้าใสนำขน้กอั งตำนกคลณงมะกิไรดร้กมำกหำรนกฤดษคฎ่าีกธำรรมเนียมอนสุำญนากั โงตำนตคุลณาะกการรรมไกว้ำรกฤษฎีกำ
อนุญาโตตุลาการชอบท่ีจะเสนอความข้อน้ีต่อศาลโดยทำเป็นคำร้อง และให้ศาลมีอำนาจมีคำส่ังให้
ชำระค่าธรรมเนยี สมำตนากั มงทำนีเ่ หคณ็นสะกมรครวมรกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
- ๘๗ - สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
มาตรา ๒๑๕ เม่ือได้ต้ังอนุญาโตตุลาการข้ึนแล้ว ถ้าในข้อตกลงหรือในคำส่ังศาล
สำนกั แงลำน้วคแณต่กะกรรณรมี มกิไำดร้กกฤำษหฎนีกดำประเด็นข้อพสิพำานทกั ไงวำน้ ใคหณ้อะนกุญรรามโกตำตรุลกาฤกษาฎรีกกำำหนดประเดส็นำขน้อกั พงำิพนาคทณเหะกลร่ารนมั้นกำรกฤษฎีกำ
แลว้ จดลงในรายงานพิสดารกลัดไวใ้ นสำนวนคดีอนุญาโตตลุ าการ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
มาตรา ๒๑๖ ก่อนท่ีจะทำคำชี้ขาด ให้อนุญาโตตุลาการฟังคู่ความทั้งปวงและอาจ
สำนกั ทงำำนกคารณไะตกส่ รวรนมตกำารมกทฤี่เษหฎ็นีกสำมควรในข้อพสิพำานทกั องำนั นเสคนณอะกมรารใมหก้พำิจรากรฤณษฎาีนกำั้น สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
ซึ่งเต็มใจมาให้กาสอรำนนถุญกั ้างอาำโนนตุคญตณาุละโาตกกรตารุลรมากอกำาารจกรตขฤรษอวฎใจหีกเ้ศำอากลสสาร่งคทำ้ังคปู่ควงวสทาำมย่ีน่ืนกั หงขำร้ึนนือมคบาณรแะรลกดะราฟรเมอังกพกำยสราากนรฤอษหื่นฎรีกอืๆำผใ้เู นช่ยีสวำชนาวญน
สำนกั เงชำ่นนวค่าณนะ้มี การใรหมต้ กรำวรกจฤดษู ใฎหีก้ศำาลจัดการให้ตสาำนมกัคงำำรน้อคงณขอะกนรน้ั รมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
ถ้าอนุญาโตตุลาการเห็นว่าจำต้องดำเนินกระบวนพจิ ารณาอย่างใด ท่ีต้องดำเนนิ ทาง
ศาล (เช่น หมายเสรำียนกกั พงำยนาคนณหะกรรือรใมหก้พำรยกาฤนษสฎาีกบำานตน หรือใหสำ้สน่งกัเองำกนสคาณระ)กอรนรมุญกาำโรตกตฤุลษาฎกีกาำรอาจย่ืนคำ
ขอโดยทำเป็นคำร้องต่อศาล ให้ศาลดำเนินกระบวนพิจารณาเช่นว่านั้น ถ้าศาลเห็นว่ากระบวน
สำนกั พงิำจนาครณณะากนรั้นรมอกยำู่ใรนกอฤำษนฎาีกจำศาลและพึงรสับำนทกั ำงใำหน้ไคดณ้แะลก้วรรใมหก้ศำรากลฤจษัดฎกีกาำรให้ตามคำขอสำเชน่นกั งวำ่านนค้ี ณโดะกยรเรรีมยกกำรกฤษฎีกำ
ค่าธรรมเนียมศาลตามอัตราท่ีกำหนดไว้สำหรับกระบวนพิจารณาท่ีขอให้ จัดการนั้นจาก
อนุญาโตตลุ าการสำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
ภายใต้บังคับบทบัญญัติมาตรา ๒๑๕ และมาตราน้ี อนุญาโตตุลาการมีอำนาจที่จะ
สำนกั ดงำำเนนคนิ ณตะากมรวรมธิ พีกำจิ รากรฤณษาฎใีกดำ ๆ ตามท่เี ห็นสสำมนคกั วงำรนกคไ็ ดณ้ ะเวก้นรรแมตก่ใำนรขก้อฤตษกฎีลกำงจะกำหนดไว้เสปำนน็ กัองยำา่นงคอณ่นื ะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
มาตรา ๒ ๑๗ ถ้าในข้อตกลงมิได้กำหนดไว้เป็นอย่างอื่น คำชี้ขาดของ
สำนกั องนำนุญคาณโตะกตรุลรามกกาำรรนกั้นฤษใหฎ้อีกยำภู่ ายในบงั คบั สตำอ่นไกั ปงำนน้ี คณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
(๑) ในกรณที ม่ี อี นญุ าโตตุลาการหลายคน ให้ชขี้ าดตามคะแนนเสยี งฝ่ายข้างมาก
ส(ำ๒น)กั ถงำ้านคคะณแะนกนรเรสมียกงำเรทก่าฤกษันฎีกใำห้อนุญาโตตุลสาำนกกัางรำตน้ังคบณุคะคกลรรภมากยำนรกอฤกษเปฎีก็นำประธานขึ้น
คนหนึ่ง เพ่ือออกคะแนนเสียงชี้ขาด ถ้าอนุญาโตตุลาการไม่ตกลงกันในการตั้งประธาน ให้ย่ืนคำขอ
สำนกั โงดำยนทคำณเะปกน็ รครมำรก้อำรงกตฤอ่ ษศฎาีกลำใหม้ คี ำสั่งตั้งปสรำะนธกั างนำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สมำานตกั รงาำน๒ค๑ณ๘ะกรใรหม้นกำำรบกทฤบษฎัญีกญำัติมาตรา ๑๔ส๐ำน, กั ๑ง๔ำน๑คณและกะรร๑ม๔ก๒ำรกวฤ่าษดฎ้วียกำคำพิพากษา
และคำสง่ั ของศาลมาใช้บงั คับแก่คำช้ขี าดของอนุญาโตตุลาการโดยอนุโลม
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกใหฤอ้ษนฎีกญุ ำาโตตลุ าการยสน่ื ำคนำกั ชงำ้ขี นาคดณขะอกงรตรนมตก่อำรศกาฤลษแฎลีกะำให้ศาลพพิ ากสษำานตกั างมำนคคำณชี้ขะการดรนม้ันกำรกฤษฎีกำ
สแำตน่ถกั ้างำศนาคลณเหะ็กนรวร่ามกคำำรชก้ีขฤาษดฎขีกอำงอนุญาโตตุลสาำกนากั รงำขนัดคตณ่อะกกฎรหรมมกาำยรปกฤรษะฎกีการำใดประการ
หนึ่ง ให้ศาลมีอำนาจทำคำส่ังปฏิเสธไม่ยอมพิพากษาตามคำช้ีขาดนั้น แต่ถ้าคำชี้ขาดนั้นอาจแก้ไขให้
สำนกั ถงูกำนตค้อณงไะดก้รศรามลกอำรากจฤใษหฎ้อีกนำุญาโตตุลากาสรำหนรกั ืองคำนู่คควณามะทกรี่เรกมี่ยกวำขร้อกฤงแษกฎ้ไีกขำเสียก่อนภายสในำนเวกั ลงำานอคันณสะมกครวรมรทกำี่ รกฤษฎีกำ
ศาลจะกำหนดไว้
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
มาตรา ๒๑๙ ถ้าในข้อตกลงมิได้กำหนดข้อความไว้เป็นอย่างอื่น ในกรณีท่ีไม่อาจ
สำนกั ดงำำนเนคินณตะากมรรขม้อกตำกรลกฤงษเฎสีกนำอข้อพิพาทใหส้อำนนุญกั งาำโนตคตณุละากกรารรมชก้ีขำรากดฤเษพฎรีกาำะบุคคลภายนสอำกนซกั ึ่งงำรนับคมณอะบกหรรมมากยำรกฤษฎีกำ
ให้เป็นผู้ตั้งอนุญาโตตุลาการมิได้ต้ังอนุญาโตตุลาการข้ึน หรืออนุญาโตตุลาการท่ีต้ังขึ้นคนเดียวหรือ
หลายคนน้ันปฏิเสสำธนไกัมง่ยำอนมคณรับะกหรนร้มาทกำ่ี รหกรฤือษตฎาีกยำเสียก่อน หรือสำตนกกั เงปำ็นนคผณู้ไระ้คกวรรามมกสำารมกาฤรษถฎีกหำรือด้วยเหตุ
สำนกั ปงรำนะคกณาระอกื่นรรไมมก่อำารจกทฤี่จษะฎปีกฏำ ิบัติหน้าที่ขอสงำตนนกั ไงดำน้กค่อณนะใหกร้ครำมชก้ีขำารกดฤหษรฎือีกปำฏิเสธ หรือเพสิกำเนฉกั ยงไำมน่กครณะะทกำรตรมากมำรกฤษฎีกำ
- ๘๘ - สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
หน้าท่ีของตนภายในเวลาอันสมควร ถ้าคู่ความไม่สามารถทำความตกลงกันเป็นอย่างอ่ืน ให้ถือว่า
สำนกั ขงอ้ำนตคกณลงะนกรั้นรเมปก็นำอรกันฤสษิน้ ฎสีกุดำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สมำานตกั รงาำน๒ค๒ณ๐ะกรถร้ามมกีขำร้อกพฤิพษาฎทีกเำกิดขึ้นเน่ืองจาสกำนกกัางรำดนำคเณนินะกตรารมมขก้อำรตกกฤลษงฎเสีกนำ อข้อพิพาท
ให้อนุญาโตตุลาการชี้ขาด หรอื มีข้อพพิ าทกันว่า ขอ้ ตกลงน้นั ไดส้ นิ้ สดุ ลงตามมาตรากอ่ นแล้วหรอื หาไม่
สำนกั ขง้อำนพคพิ ณาะทกนรั้นรมใหกเ้ำสรกนฤอษตฎอ่ ีกศำาลทเ่ี ห็นชอบสดำ้วนยกั ขง้อำนตคกณลงะดกังรกรมลกา่ ำวรแกลฤว้ ษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สมำานตกั รงำาน๒ค๒ณ๑ะก๑ร๗ร๕มกกำารรกเฤสษนฎอีกขำ้อพิพาทให้อนสำุญนากั โงตำนตคุลณากะากรรรชม้ีขกาำดรนกฤอษกฎศีกาำล ให้เป็นไป
สำนกั ตงาำมนคกณฎหะกมรารยมวก่าำดรกว้ ยฤษอนฎีกญุ ำาโตตลุ าการ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สมำานตกั รงาำน๒ค๒ณ๒ะกรหรม้ากมำมริใกหฤ้อษุทฎธีกรำณ์คำส่ังศาลซส่ึงำปนกัฏงิเำสนธคไณม่ยะกอรมรพมิพกำารกกษฤาษตฎาีกมำคำส่ังช้ีขาด
ของอนุญาโตตุลาการ หรือคำพิพากษาของศาลตามคำชี้ขาดของอนุญาโตตุลาการ เว้นแต่ในเหตุ
สำนกั ตงอ่ำนไปคนณี้ะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
(๑) เม่ือมีข้ออ้างแสดงว่าอนุญาโตตุลาการหรือประธานมิได้กระทำการโดยสุจริต
หรือค่คู วามฝา่ ยใดสฝำน่ากัยงหำนนง่ึคใณชะ้กกลรฉรอ้มฉกลำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
(๒) เมื่อคำส่ังหรือคำพิพากษานั้นฝ่าฝืนต่อบทกฎหมายอันเก่ียวด้วยความสงบ
สำนกั เงรำียนบครณ้อะยกขรอรงมปกรำระกชฤาษชฎนีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
ส(๓ำน)กั เงมำอ่ืนคคำณพะิพกรารกมษกาำนรัน้กฤไมษต่ฎรีกงำกับคำช้ขี าดขสอำงนอกั นงุำญนาคโณตตะกลุ รารกมากรำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนหคมณวะดกร๔รมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
การดำเนินคดีแบบกลุ่ม๑๗๖
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนสคว่ ณนะทก่ีร๑รมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
บททว่ั ไป
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤาษตฎราีกำ๒๒๒/๑๑๗๗ ในสำหนมกั วงดำนนค้ี ณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
“กลุ่มบุคคล” หมายความว่า บุคคลหลายคนที่มีสิทธิอย่างเดียวกันอันเน่ืองมาจาก
ข้อเทจ็ จริงและหลสักำนกกั ฎงหำนมคาณยเะดกียรวรมกกันำรแกลฤะษมฎีลีกักำษณะเฉพาะขสอำงนกกั ลงำุม่ นเหคณมือะกนรกรนัมกแำมรก้วฤ่าษจะฎมีกลีำ ักษณะของ
ความเสียหายท่แี ตกตา่ งกันก็ตาม
สำนกั งำนคณะกรรมกำรก“ฤสษมฎาีกชำิกกลมุ่ ” หมายสคำนวากั มงำวน่าคบณคุ ะคกรลรใมดกๆำรทกฤอี่ ษยฎู่ในีกกำ ลุม่ บุคคล สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๑๗๕ มาตรา ๒๒๑ แก้ไขเพ่ิมเตมิ โดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายวิธพี ิจารณา
สำนกั คงวำานมคแณพะง่ ก(รฉรบมับกทำี่ ร๑ก๑ฤ)ษพฎ.ศีก.ำ๒๕๓๐ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๑๗๖ หมวด ๔ การดำเนินคดีแบบกลุ่ม มาตรา ๒๒๒ /๑ ถึงมาตรา ๒๒๒/๔๙ เพ่ิมโดย
พระราชบญั ญัตแิ กไ้ สขำเพนมิ่กั เงตำมินปครณะะมกวรลรกมฎกหำมรากยฤวษิธฎพี ีกิจาำรณาความแพ่งส(ำฉนบกั ับงทำน่ี ๒ค๖ณ)ะพก.รศร.ม๒ก๕ำ๕รก๘ฤษฎีกำ
๑๗๗ มาตรา ๒๒๒/๑ เพ่ิมโดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความ
สำนกั แงพำนง่ ค(ฉณบะบั กทรี่ ร๒ม๖ก)ำพรก.ศฤ.ษ๒ฎ๕ีก๕ำ๘ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
- ๘๙ - สำนกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
“การดำเนินคดีแบบกลุ่ม” หมายความว่า การดำเนินคดีท่ีศาลอนุญาตให้เสนอคำฟ้อง
สำนกั ตงอ่ำนศคาณลเะพก่ือรรใหม้ศกำารลกมฤีคษำฎพีกพิ ำากษาแสดงสสิทำธนิขกั องำงนโจคทณกะ์แกรลระมสกมำารชกิกฤษกฎลีกุ่มำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
“เจ้าพนักงานคดีแบบกลุ่ม” หมายความว่า บุคคลที่เลขาธิการสำนักงานศาลยุติธรรม
แตง่ ตั้งใหท้ ำหน้าทสำี่ชน่วกั ยงเำหนลคือณศะากลรใรนมกกาำรรกดฤำษเนฎนิ ีกคำดีแบบกล่มุ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤาษตฎรีกาำ๒๒๒/๒๑๗๘ สเำพนื่อกั งคำวนาคมณเะหกมรารมะกสำมรสกำฤหษฎรัีบกำคดีบางประเภสำทนกัหงรำืนอคเพณ่ือะใกหรร้กมากรำรกฤษฎีกำ
ดฎำกี เานมินอี กำรนะาบจอวนอกพสขิจำอ้ นากรกั ำณงหำานนหคดรณใือดะกกๆรารรทมบก่ีไังมำครข่ ับกดั ฤคหษดรฎีเือปีกแ็ำนยไ้งปกโบั ดบยทสบะัญดวญสกำัตนรใิกั นวงหดำนเมรคว็วณดแนะกลี้ไรดะร้เมดทกงั่ียำนงร้ีธกรฤรษมฎีกปำระธานศาล
สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๑ฤ)ษกฎำีกหำ นดคุณสมบัตสิำสน่วกั นงำไนดคเ้ สณียะกรรวรมมตกลำอรกดฤทษั้งฎกีกาำรได้มาซ่ึงสทิ ธสิกำานรกัเปงำ็นนสคมณาะชกกิ รกรมลกุ่มำรกฤษฎีกำ
ของโจทก์ทจ่ี ะมีอำนาจฟ้องคดีแบบกลุ่มได้
ส(๒ำน)กั กงำำนหคนณดะเพกร่ิมรเมตกิมำเรกกี่ยฤวษกฎับีกหำลักเกณฑ์ วิธสีกำานรกั งแำลนะคเณงื่อะกนรไรขมใกนำกรากรฤพษิจฎาีกรำณาอนุญาต
ให้ดำเนนิ คดแี บบกลุ่ม
สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๓ฤ)ษกฎำีกหำนดเพิ่มเติมเกส่ียำวนกกั ับงวำนธิ คีกาณระแกจร้งรเมรก่ือำงรกกาฤรษดำฎเีกนำินคดีแบบกลุ่มสใหำน้สกัมงาำชนิกคกณละุ่มกทรรรมาบกำรกฤษฎีกำ
(๔) กำหนดเพิ่มเติมเก่ียวกับวิธีการนัดพร้อม การแก้ไขคำฟ้องและคำให้การ การ
ดำเนนิ กระบวนพสิจำานรกัณงำานแคลณะกะการรรรมบั กฟำังรพกฤยษานฎหีกำลักฐาน ในกาสรำดนำกัเนงำนิ นคคดณีแะบกบรรกมลกมุ่ ำรกฤษฎีกำ
(๕) กำหนดเพิม่ เตมิ เกยี่ วกับการบังคบั คดแี ละเงินรางวัลของทนายความฝ่ายโจทก์
สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๖ฤ)ษอฎอีกกำ ข้อกำหนดเกสี่ยำวนกกั บังำเนร่ือคงณทะ่จีกำรเรปมน็กำอรนื่ กฤๆษฎในีกกำารดำเนนิ คดีแสบำนบกั กงลำนุ่มคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สขำ้อนกกั ำงำหนนคดณนะ้ันกรรเมมื่อกำไดรก้รฤับษคฎวีกาำมเห็นชอบจาสกำทน่ีกัปงรำะนชคุมณใะหกญรร่ศมากลำรฎกีกฤาษแฎลีกะำประกาศใน
ราชกิจจานุเบกษาแลว้ ให้ใชบ้ ังคับได้
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
มาตรา ๒๒๒/๓๑๗๙ ศาลตามพระธรรมนญู ศาลยุตธิ รรมที่มีอำนาจพิจารณาพิพากษา
คดีแพง่ เวน้ แตศ่ าลสำแนขกั วงงำนมคอี ณำนะการจรใมนกกำารรกดฤำษเฎนีกินำคดแี บบกลมุ่ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤาษตฎราีกำ๒๒๒/๔๑๘๐ กสำรนะกับงวำนนคพณิจะากรรณรมาสกำ่วรนกใฤดษทฎี่มีกิไำด้บัญญัติไว้ในสหำนมกั วงดำนนค้ีโดณยะกเฉรพรมากะำรกฤษฎีกำ
ให้นำบทบัญญัตใิ นภาค ๑ บททั่วไป และบทบัญญัตใิ นคดีสามญั มาใช้บงั คับโดยอนุโลมเท่าที่ไม่ขัดหรือ
แยง้ กับบทบัญญตั สิใำนนหกั มงำวนดคนณ้ี ะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
ในกรณีท่ีมีการร้องขอให้ดำเนินคดีแบบกลุ่มในคดีซ่ึงมีกฎหมายกำหนดวิธีพิจารณา
สำนกั คงวำนาคมณไวะ้เกปร็นรมกกาำรรเกฉฤพษาฎะีกำให้ศาลในคดีนสำ้ันนมกั ีองำำนนคาณจะสก่ังรใรหม้ดกำำรเนกฤินษคฎดีกีแำบบกลุ่มและสนำำนวกั ิธงีพำนิจคาณรณะการตรมากมำรกฤษฎีกำ
บทบัญญัติแห่งหมสวำนดกันงีม้ ำานใคชณบ้ ะังกครับรโมดกยำอรกนฤุโลษมฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤาษตฎรีกาำ๒๒๒/๕๑๘๑ สใำหน้มกั งีเจำน้าคพณนะักกงรารนมกคำดรีแกบฤษบฎกีกลำุ่มทำหน้าท่ีช่วสำยนเหกั งลำือนศคณาละใกนรรกมากรำรกฤษฎีกำ
ดำเนนิ คดีแบบกลมุ่ ตามทศ่ี าลมอบหมาย ดงั ตอ่ ไปน้ี
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๑๗๘ มาตรา ๒๒๒/๒ เพิ่มโดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความ
สำนกั แงพำนง่ ค(ฉณบะับกทรี่ ร๒ม๖ก)ำพรก.ศฤ.ษ๒ฎ๕ีก๕ำ๘ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๑๗๙ มาตรา ๒๒๒/๓ เพิ่มโดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความ
แพ่ง (ฉบับที่ ๒๖) พส.ศำน. ๒กั ง๕ำ๕น๘คณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๑๘๐ มาตรา ๒๒๒/๔ เพิ่มโดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความ
สำนกั แงพำน่ง ค(ฉณบะบั กทรี่ ร๒ม๖ก)ำพรก.ศฤ.ษ๒ฎ๕ีก๕ำ๘ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
- ๙๐ - สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
(๑) ไกลเ่ กลย่ี คดีแบบกลมุ่
สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๒ฤ)ษตฎรีกวำจสอบและรวสบำรนวกั มงำพนยคาณนะหกลรักรมฐกานำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
(๓) บนั ทึกคำพยาน
ส(๔ำน)กั ดงำำนเนคินณกะากรรใรหม้มกีกำรากรฤคษุ้มฎคีกรำองสทิ ธขิ องคู่คสำวนากัมงแำลนะคสณมะากชริกรมกกลำุ่มรทกฤ้ังกษ่อฎนีกแำ ละระหวา่ ง
การพจิ ารณา
สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๕ฤ)ษฎปีกฏำิบัติหน้าท่ีอ่ืนตสำานมกับงทำนบคัญณญะกัตริแรหม่งกหำรมกวฤดษนฎี้หีกรำือตามข้อกำหสนำดนขกั องำงนปครณะธะากนรรศมากลำรกฤษฎีกำ
ฎีกาในการทำหนส้าใทำนน่ีชกกั ่วางยรำเนปหคฏลณิบือะนัตกั้นิหรรนม้ากทำรี่ตกาฤมษบฎทีกำบัญญัติแห่งหสมำวนดกั งนำี้นใคหณ้เจะ้ากพรรนมักกงำารกนฤคษดฎีแีกบำ บกลุ่มเป็น
สำนกั เงจำ้านพคนณักะงการนรมตกาำมรปกรฤะษมฎวีกลำกฎหมายอาญสำานแกัลงะำในหคม้ ณีอะำกนรารจมมกีหำรนกังฤสษือฎเีกรำียกบคุ คลใดบุคสคำนลกัหงนำนงึ่ มคาณใะหก้ขร้อรมมกูลำรกฤษฎีกำ
หรือให้จดั ส่งเอกสารเพอื่ ประกอบการพจิ ารณาเรื่องใดเรอ่ื งหนง่ึ ตามอำนาจหนา้ ท่ี
สหำลนักักงเำกนณคฑณ์แะกลระรวมิธกีกำรากรฤปษฏฎิบีกัตำิหน้าท่ีของเจส้าำนพกั นงักำนงคานณคะกดรีแรบมกบำกรลกฤุ่มษใหฎีก้เปำ็นไปตามที่
กำหนดไวใ้ นขอ้ กำหนดของประธานศาลฎกี า
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกในฤกษรฎณีกำีที่กฎหมายวธิ สีพำิจนากั รงณำนาคคณวะากมรใรดมบกัญำรญกัตฤิใษหฎ้มีกีเำจา้ พนักงานคดสีทำนำกัหงนำนา้ ทคณี่ช่วะยกรเหรมลกือำรกฤษฎีกำ
ศาลในการดำเนินคดีไว้เป็นการเฉพาะ ให้เจ้าพนักงานคดีดังกล่าวนอกจากมีหน้าท่ีตามกฎหมายนั้น
แล้วมีหนา้ ท่ีตามบสทำนบกั ญั งำญนัตคแิ ณหะง่กหรรมมวกดำนร้ีดกฤ้วยษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤาษตฎรีกาำ ๒๒๒/๖๑๘๒สำผนู้กัทงี่จำนะคไดณ้ระับกรแรตม่กงำตรั้งกเฤปษ็นฎเีกจำ้าพนักงานคสดำีแนบกั งบำนกคลณุ่มะกตร้อรมงมกำี รกฤษฎีกำ
คณุ สมบตั ิอย่างหนสำง่ึ นอกัยงา่ ำงนใคดณดะงั กตร่อรมไปกนำร้ี กฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
(๑) สำเร็จการศึกษาระดับปรญิ ญาโททางกฎหมายหรอื ปรญิ ญาเอกทางกฎหมาย
สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๒ฤษ) ฎสีกำำเร็จการศึกษสาำรนะกั ดงับำนปครณิญะญกรารตมรกีทำรากงฤกษฎฎหีกำมาย เป็นสามสัญำนสกั มงำานชคิกณแะหก่งรเรนมตกิำรกฤษฎีกำ
บัณฑิตยสภาและได้ประกอบวิชาชีพทางกฎหมายตามที่คณะกรรมการข้าราชการศาลยุติธรรมตาม
กฎหมายว่าด้วยรสะำเนบกัียงบำบนรคิหณาะรกรรารชมกกาำรรกศฤาษลฎยีกุตำธิ รรมกำหนดเสปำน็นเกั วงลำนาไคมณน่ ะ้อกยรกรมวก่าหำรนก่งึฤปษี ฎีกำ
(๓) สำเร็จการศึกษาระดับปริญญาตรีทางกฎหมายและปริญญาในสาขาวิชาอื่นที่
สำนกั คงณำนะคกณระรกมรรกมากรำขร้ากรฤาษชฎกีกาำรศาลยุติธรรสมำนตกั างมำกนคฎณหะมการยรมว่กาดำร้วกยฤรษะฎเีกบำียบบริหารราสชำกนากั รงำศนาคลณยะุตกิธรรรมรมกำรกฤษฎีกำ
กำหนดซึ่งไม่ต่ำกว่าปริญญาตรีและได้ประกอบวิชาชีพตามที่คณะกรรมการข้าราชการศาลยุติธรรม
ตามกฎหมายว่าดสว้ ำยนรกั ะงเำบนยี คบณบะรกหิรรามรกราำรชกกฤาษรฎศีกาำลยตุ ธิ รรมกำหสนำนดกัเปงำน็ นเควลณาะไกมร่นรม้อกยำกรวกา่ ฤสษีป่ ฎี ีกำ
ให้เลขาธิการสำนักงานศาลยุติธรรมมีอำนาจพิจารณาแต่งตั้งบุคคลซึ่งมีคุณสมบัติ
สำนกั ตงาำมนวครณระคกหรนรม่ึงกเปำร็นกเฤจษ้าพฎนีกำักงานคดีแบบสกำลนุ่มกั งทำนั้งคนณี้ ตะากมรรรมะเกบำียรกบฤทษี่คฎณีกำะกรรมการข้ารสาำชนกกั างรำนศคาลณยะุตกริธรรมรกมำรกฤษฎีกำ
ตามกฎหมายว่าดสว้ ำยนรกั ะงเำบนยี คบณบะรกิหรรามรกราำรชกกฤาษรฎศีกาำลยตุ ิธรรมกำหสนำนดกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤาษตฎรีกาำ๒๒๒/๗๑๘๓ สในำนกกัรงณำนีทค่ีกณาระฟกร้อรงมคกดำีแรบกฤบษกฎลีกุ่มำตามบทบัญญัตสิแำนหกั ่งงหำมนวคดณนะี้เกปร็นรมคกดำี รกฤษฎีกำ
แพ่งเกี่ยวเน่ืองกับคดีอาญา แม้ว่าจะมีการฟ้องเป็นคดีอาญาแล้วก็ตาม ศาลที่พิจารณาคดีแบบกลุ่ม
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๑๘๑ มาตรา ๒๒๒/๕ เพ่ิมโดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความ
สำนกั แงพำนง่ ค(ฉณบะับกทรี่ ร๒ม๖ก)ำพรก.ศฤ.ษ๒ฎ๕ีก๕ำ๘ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๑๘๒ มาตรา ๒๒๒/๖ เพ่ิมโดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความ
แพง่ (ฉบับท่ี ๒๖) พส.ศำน. ๒กั ง๕ำ๕น๘คณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๑๘๓ มาตรา ๒๒๒/๗ เพิ่มโดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความ
สำนกั แงพำนง่ ค(ฉณบะับกทร่ี ร๒ม๖ก)ำพรก.ศฤ.ษ๒ฎ๕ีก๕ำ๘ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
- ๙๑ - สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
อาจพิจารณาคดีต่อไปโดยไม่ต้องรอให้ศาลคดีอาญามีคำพิพากษาก่อน และหากศาลในคดีอาญา
สำนกั ไงดำ้มนีคคณำพะกิพรารกมษกาำรแกลฤว้ ษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
(๑) ในกรณีที่คำพิพากษาคดีส่วนอาญาน้ันได้วินิจฉัยว่าจำเลยได้กระทำความผิด
ศาลทพี่ จิ ารณาคดสแี ำนบกับงกำลนมุ่คตณอ้ะกงถรรอื มขก้อำเรทกจ็ ฤจษรฎงิ ีกตำามท่ีปรากฏในสำคนำกัพงิพำนาคกณษาะกครดรสี มว่ กนำอรกาฤญษาฎีกำ
(๒) ในกรณีที่คำพิพากษาคดสี ่วนอาญาน้ันได้วินิจฉัยเปน็ อย่างอ่นื ศาลที่พิจารณาคดี
สำนกั แงบำนบคกณละมุ่ กไรมร่จมำกตำ้อรกงถฤอืษขฎ้อีกเำทจ็ จรงิ ตามทสี่ปำรนากั กงฏำนในคคณำะพกพิรรามกกษำารกคฤดษีสฎ่วีกนำอาญา สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำสว่ นท่ี ๒ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ การขอสอำนนกัุญงาำนตคใหณด้ ะำกเรนรินมกคำดรแี กบฤบษฎกีกลำมุ่ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สมำานตกั รงำาน๒คณ๒ะ๒ก/ร๘รม๑๘ก๔ำรคกดฤษีทฎ่ีมีกีสำมาชิกกลุ่มจำสนำนวนกั งมำานกคดณังะตก่อรรไปมกนำ้ี รโกจฤทษกฎ์ซีก่ึงำเป็นสมาชิก
สำนกั กงลำนุ่มคอณาจะรกอ้รรงมขกอำใรหก้ดฤำษเนฎีกินำคดีแบบกลมุ่ ไสดำ้ นกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
(๑) คดีละเมดิ
ส(๒ำน)กั คงดำนผี คดิ ณสะัญกญรรามกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
(๓) คดีเรียกร้องสิทธิตามกฎหมายต่าง ๆ เช่น กฎหมายเก่ียวกับส่ิงแวดล้อม การ
สำนกั คงุ้มำนคครณองะผกู้บรรรมโิ ภกำครแกรฤงษงฎาีกนำหลกั ทรัพย์แลสำะนตกั ลงาำดนหคลณกั ะทกรรรัพมยก์ ำกรากรฤแษขฎง่ ีกขำนั ทางการคา้ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สมำานตกั รงาำน๒ค๒ณ๒ะก/ร๙ร๑ม๘ก๕ำรใกนฤกษาฎรีกรำ้องขอให้ดำเนสินำคนดกั งีแำบนบคกณละกุ่มรรใหม้กโจำรทกกฤ์ยษ่ืนฎคีกำำร้องต่อศาล
พรอ้ มกบั คำฟอ้ งเร่ิมคดเี พอื่ ขอใหด้ ำเนนิ คดีแบบกล่มุ ได้ตามบทบัญญัติแห่งหมวดน้ี
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกคฤำษร้อฎงีกขำอใหด้ ำเนินคสดำแี นบกั บงำกนลคุ่มณตะากมรวรรมรกคำรหกนฤึ่งษโฎจีกทำก์ต้องแสดงเหสตำนุตกัางมำสนมคคณวะรกทรี่รศมากลำรกฤษฎีกำ
จะอนญุ าตใหด้ ำเนินคดแี บบกลุม่ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤาษตฎรีกาำ๒๒๒/๑๐๑๘๖สำคนำกั ฟงำ้อนงคขณอะงกโรจรทมกก์ตำร้อกงฤทษำฎเปีกำ็นหนังสือและสแำสนดกั งงโำดนยคแณจะ้งกชรรัดมซก่ึงำรกฤษฎีกำ
สภาพแห่งข้อหาคำขอบังคับ รวมท้ังขอ้ อ้างที่อาศัยเป็นหลักแหง่ ข้อหาของโจทกแ์ ละของกลมุ่ บุคคลที่มี
ลักษณะเดียวกับสโจำนทกั กง์ดำน้วยคณแะลกะรใรนมกกำรรณกีฤทษ่ีโจฎทีกำก์มีคำขอบังคสับำในหกั ้จงำำนเลคยณชะำกรระรมหกนำ้ีเรปก็นฤเษงฎินีกำคำขอบังคับ
ของกลุ่มบุคคลต้องระบุหลักการและวิธีการคำนวณเพ่ือชำระเงินให้แก่สมาชิกกลุ่มเท่าท่ีจะระบุได้ แต่ไม่
สำนกั จงำำเนปคน็ ณตะอ้ กงรแรสมดกำงรจกำฤนษวฎนีกเงำินทส่ี มาชิกกลสุ่มำนแกัตง่ลำะนรคาณยะจกะรไรดมร้ กบั ำดรก้วฤยษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
ในการดำเนินคดีแบบกลุ่ม ให้โจทก์ผู้เร่ิมคดีเสียค่าข้ึนศาลตามคำขอบังคับเฉพาะใน
ส่วนของโจทกผ์ ู้เรส่ิมำคนดกั เีงทำน่าคนณั้นะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๑๘๔ มาตรา ๒๒๒/๘ เพ่ิมโดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความ
สำนกั แงพำนง่ ค(ฉณบะับกทร่ี ร๒ม๖ก)ำพรก.ศฤ.ษ๒ฎ๕ีก๕ำ๘ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๑๘๕ มาตรา ๒๒๒/๙ เพ่ิมโดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความ
แพ่ง (ฉบบั ที่ ๒๖) พส.ศำน. ๒กั ง๕ำ๕น๘คณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๑๘๖ มาตรา ๒๒๒/๑๐ เพิ่มโดยพระราชบัญญตั ิแกไ้ ขเพม่ิ เติมประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความ
สำนกั แงพำน่ง ค(ฉณบะับกทรี่ ร๒ม๖ก)ำพรก.ศฤ.ษ๒ฎ๕ีก๕ำ๘ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
- ๙๒ - สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
มาตรา ๒๒๒/๑๑๑๘๗ ในกรณีท่โี จทกย์ ื่นคำร้องขอให้ดำเนินคดีแบบกลุ่ม หากศาลเห็น
สำนกั วง่าำคนำคฟณ้อะกงรขรอมงกโำจรทกฤกษ์ไมฎ่ีมกำีข้อขัดข้องที่จสะำรนับกั งไำวน้ตคาณมะมการตรมรกาำ๑รก๘ฤษหฎรีกือำมีข้อขัดข้องแสตำน่โจกั งทำกน์ไคดณ้แะกก้ไรขรมใหกำ้ รกฤษฎีกำ
ถูกต้องแล้ว ก่อนที่ศาลจะมีคำสั่งรับคำฟ้อง ให้ศาลพิจารณาคำร้องของโจทก์ตามมาตรา ๒๒๒/๑๒
แลว้ มคี ำสัง่ อนุญาสตำหนรกั ืองำไนมคอ่ ณนะุญการตรใมหกด้ำรำกเนฤินษฎคีกดำีแบบกลุ่มโดยสไมำน่ชกัักงชำ้านคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤาษตฎรีกาำ๒๒๒/๑๒๑๘ส๘ำนใกั นงกำนาครณพะิจการรรณมกาำครำกรฤ้อษฎงขีกำออนุญาตให้ดสำำเนนกั ินงำคนดคีแณบะกบรกรลมุ่มกำรกฤษฎีกำ
ใกหา้ศรไาตล่สจวัดนสต่งาสมำทเสีเ่นหำานน็ คกัสำงมฟำคน้อวคงรณแแะลลกะ้วรครศมำากรล้ำอจรงกะเฤชอษน่นฎญุวีก่าาำนตั้นใหไ้ดปำใเหน้จินำคเดลสแีำยนบกัเบมงกำื่อนลศคมุ่ าณไลดะไต้กดอ่ร้ฟรเมมังค่ืกอำูเ่คปรวกน็ าฤทมษ่ีพทฎอุีกกใำฝจ่าแยกแ่ศลาะลทว่าำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๑ฤ)ษฎสีกภำาพแห่งข้อหาสำคนำกัขงอำบนคังคณับะกแรรลมะกขำ้อรอกฤ้างษทฎ่ีอีกาำศัยเป็นหลักแสหำน่งกัขง้อำหนาคขณอะงกโรจรทมกกำ์ รกฤษฎีกำ
และของกลุม่ บุคคล มีลักษณะตามทกี่ ำหนดไว้ในมาตรา ๒๒๒/๑๐
ส(ำ๒น)กั โงจำนทคกณ์ไดะก้แรสรดมกงใำหรก้เฤหษ็นฎถีกึงำลักษณะเฉพสาำะนทกั ่ีเงหำนมคือณนะกกันรรขมอกงำกรกลฤุ่มษบฎุคีกคำ ลที่ชัดเจน
เพียงพอเพือ่ ให้รู้ไดว้ า่ เปน็ กลุ่มบุคคลใด
สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๓ฤ)ษฎกีกลำุ่มบุคคลมีสมาสชำนิกกักงลำุ่มนคจณำนะกวรนรมมากกำรซกึ่ฤงกษาฎรีกดำำเนินคดีอย่าสงำคนดกั ีสงำานมคัญณจะะกทรรำมใหกำ้ รกฤษฎีกำ
เกดิ ความยงุ่ ยากและไม่สะดวก
ส(๔ำน)กั กงาำนรคดณำเะนกินรรคมดกีแำบรกบฤกษลฎุ่มีกจำะเป็นธรรมแสลำะนมกั ีปงำรนะคสณิทะธกิภรารมพกมำารกกกฤวษ่าฎกีกาำรดำเนินคดี
อยา่ งคดสี ามญั
สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๕ฤ)ษโฎจีกทำก์ได้แสดงให้เสหำ็นนวกั ่างโำจนทคกณ์เะปก็นรรสมมกาำชรกิ กกฤลษุ่มฎทีกำ่ีมีคุณสมบัติ สส่วำนนไกดั ง้เสำนียครณวะมกตรลรมอกดำรกฤษฎีกำ
ทั้งการได้มาซ่ึงสิทสธำนิกกัางรำเนปค็นณสะมการชริกมกกำลรุ่มกฤตษาฎมีกขำ้อกำหนดของสปำนระกั ธงำานนคศณาะลกฎรีกรามกถำ้ารมกฤี แษลฎะีกโำจทก์รวมท้ัง
ทนายความท่ีโจทก์เสนอให้เป็นทนายความของกลมุ่ สามารถดำเนินคดีคุ้มครองสิทธิของกลุ่มบุคคลได้
สำนกั องยำนา่ งคเณพะยี กงรพรอมแกลำระกเปฤษ็นฎธีกรำรม สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
คำสั่งศาลท่ีอนุญาตให้ดำเนินคดีแบบกลุ่ม ศาลอาจจำกัดขอบเขตของกลุ่มบุคคลให้
ชดั เจนเพียงพอเพส่ือำในหกั ร้ ง้วูำนา่ เคปณ็นะกกลรุม่รมบกุคำครกลฤใดษกฎ็ไีกดำ้ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
คำสั่งอนุญาตหรือไม่อนุญาตให้ดำเนินคดีแบบกลุ่มอาจอุทธรณ์ไปยังศาลอุทธรณ์
สำนกั ภงาำนยคในณกะำกหรรนมดกเำวรลกาฤเษจฎ็ดีกวำันนับแต่วันที่ศสาำลนมกั ีงคำำนสค่ังณแะลกะรรใหมก้งดำรกกาฤรษพฎิจีกาำรณาไว้จนกว่าสคำนำสกั ง่ังำนน้ันคจณะะถกึงรทรี่มสกุดำรกฤษฎีกำ
ท้งั น้ี ใหศ้ าลอทุ ธรณ์วินิจฉัยชข้ี าดโดยเร็ว คำวนิ ิจฉยั ของศาลอุทธรณใ์ หเ้ ปน็ ที่สุด
สใำนนกกั รงณำนีทค่ีศณาะลกมรีรคมำกสำ่ังรอกนฤุญษฎาีกตำให้ดำเนินคดีแสบำนบกั กงลำนุ่มคใณหะ้ศการลรมสก่ังรำรับกคฤำษฟฎ้อีกงำไว้พิจารณา
เมื่อไดส้ ่งหมายเรียกให้จำเลยแล้ว ให้จำเลยทำคำให้การเป็นหนงั สือยืน่ ตอ่ ศาลภายในหน่ึงเดือนและให้
สำนกั ถงือำนวา่คทณนะกายรรคมวกาำมรขกอฤงษโฎจีกทำก์เป็นทนายคสวำานมกั ขงอำนงกคลณมุ่ ะดกว้รรยมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สใำนนกกั รงำณนีทคณี่ศะากลรมรีมคกำำสรั่งกไฤมษ่อฎนีกุำญาตให้ดำเนสินำคนกัดงีแำนบคบณกะลกุ่มรรมใหก้ำศรากลฤดษำฎเีกนำินกระบวน
พิจารณาตอ่ ไปอย่างคดีสามญั
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
มาตรา ๒๒๒/๑๓๑๘๙ ในกรณีที่มีการย่ืนคำร้องขอให้ดำเนินคดีแบบกลุ่มเกี่ยวกับ
สิทธิอย่างเดียวกสันำนหกั ลงาำนยครณายะใกนรรศมากลำเรดกียฤษวกฎีักนำหรือต่างศาลสกำันนกั ใงหำน้ศคาณละรกวรมรมกกาำรรพกิจฤาษรฎณีกำาคำร้องขอ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๑๘๗ มาตรา ๒๒๒/๑๑ เพมิ่ โดยพระราชบญั ญตั ิแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายวธิ ีพิจารณาความ
แพง่ (ฉบบั ที่ ๒๖) พส.ศำน. ๒กั ง๕ำ๕น๘คณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๑๘๘ มาตรา ๒๒๒/๑๒ เพม่ิ โดยพระราชบัญญัติแกไ้ ขเพม่ิ เตมิ ประมวลกฎหมายวธิ ีพิจารณาความ
สำนกั แงพำน่ง ค(ฉณบะบั กทรี่ ร๒ม๖ก)ำพรก.ศฤ.ษ๒ฎ๕ีก๕ำ๘ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
- ๙๓ - สำนกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
เหล่านั้นเข้าด้วยกัน และมีคำส่ังให้ผู้ร้องรายหนึ่งรายใดเป็นโจทก์ในการดำเนินคดีแบบกลุ่ม ทั้งนี้
สำนกั ตงาำนมคหณละักกเกรรณมฑกำ์ รวกิธฤีกษาฎรีกแำละเง่อื นไขในสขำอ้ นกกั ำงหำนนคดณขะอกงรปรรมะกธำารกนฤศษาฎลีกฎำีกาตามมาตราสำ๒น๒กั ๒งำ/น๒คณคำะกสร่ังรขมอกงำรกฤษฎีกำ
ศาลตามมาตรานี้ใหเ้ ปน็ ทส่ี ุด เว้นแตจ่ ะเป็นกรณตี ามมาตรา ๒๒๒/๑๒ วรรคสาม
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สว่ นท่ี ๓ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
กสำานรพกั งจิ ำานรคณณาะคกดรรีแมบกบำกรกลฤมุ่ ษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
มาตรา ๒๒๒/๑๔๑๙๐ เม่ือคำสั่งอนญุ าตให้ดำเนินคดีแบบกลุ่มถึงที่สดุ แล้ว ให้ศาลสั่ง
สำนกั ใงหำ้โนจคทณกะ์นกำรเรงมินกคำ่ารใกชฤ้จษ่าฎยีกใำนการดำเนินคสดำีแนบกั งบำกนลคุ่มณมะากวรารงมตก่อำรศกาฤลษตฎาีกมำจำนวนท่ีเห็นสสมำนคกัวงรำภนาคยณในะกเจร็ดรมวกันำรกฤษฎีกำ
นบั แตว่ ันท่ีศาลมีคำส่ัง ในกรณีท่ีโจทก์เพิกเฉยไม่ดำเนินการตามคำสั่งดังกล่าวและไม่แจ้งให้ศาลทราบ
เหตุแห่งการเพิกสเฉำนยกเั ชง่นำนวค่าณนะ้ันกรใรหม้ศกาำลรกมฤีคษำฎสีกั่งำยกเลิกการดำสเำนนินกั คงำดนีแคบณบะกกรลรุ่มมแกลำระกใฤหษ้ดฎำีกเนำินกระบวน
สำนกั พงิจำนาครณณะากตร่อรไมปกอำยรกา่ งฤคษดฎสีีกาำมญั สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
หากตอ่ มาปรากฏว่าค่าใช้จ่ายท่ีวางไว้มีจำนวนไม่เพียงพอ ศาลจะส่ังให้มีการวางเงิน
คา่ ใช้จา่ ยดังกล่าวสเำพน่ิมกั เงตำิมนตคาณมะจกำรนรมวกนำทรกีเ่ หฤ็นษสฎมีกำควรก็ได้ ในกรสณำนีทกั ่ีโงจำนทคกณ์เพะิกกเรฉรยมไกมำร่ดกำฤเนษินฎีกกำารตามคำส่ัง
ดังกล่าวและไมแ่ จ้งใหศ้ าลทราบเหตุแหง่ การเพิกเฉยเช่นวา่ น้ัน ใหถ้ อื ว่าโจทกท์ ้ิงฟอ้ ง
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
มาตรา ๒๒๒/๑๕๑๙๑ ให้ศาลส่งคำบอกกล่าวคำส่ังอนุญาตให้ดำเนินคดีแบบกลุ่มให้
สมาชิกกลุ่มเท่าทส่ีทำนรากั บงำนแคลณะะปกรระรกมากศำรทกาฤงษหฎนีกังำสือพิมพ์รายวสันำนทกั ่ีแงพำนรค่หณละากยรเรปม็นกเำวรลกาฤสษาฎมีกวำันติดต่อกัน
รวมท้งั ทางสือ่ มวลชนอ่นื หรอื วธิ กี ารอน่ื ใดเพม่ิ เตมิ ตามที่เหน็ สมควร
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกคฤำษบฎอีกกำกล่าวและประสกำนาศกั งอำยน่าคงณนะ้อกยรตร้อมงกมำรรี กาฤยษกฎารีกดำังต่อไปน้ี สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
(๑) ชอ่ื ศาลและเลขคดี
ส(๒ำน)กั ชงื่อำนแคลณะทะกอี่ รยรขู่ มอกงำครก่คู ฤวษามฎีกแำละทนายความสฝำน่ายกั งโจำนทคกณ์ ะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๓ฤ)ษขฎอ้ีกคำ วามโดยย่อขสอำงนคกั ำงฟำนอ้ คงแณละะกลรรักมษกณำระกขฤอษงฎกีกลำ่มุ บุคคลที่ชัดเสจำนนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
(๔) ข้อความที่แสดงว่าศาลอนุญาตให้ดำเนินคดีแบบกลุ่ม และวันเดือนปีท่ีศาลมี
คำสง่ั สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
(๕) สทิ ธขิ องสมาชกิ กลุม่ ตามมาตรา ๒๒๒/๑๖ และมาตรา ๒๒๒/๑๗
สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๖ฤ)ษฎกีกำำหนดวันเพื่อใหสำ้สนมกั างชำนิกคกณละุ่มกแรจรม้งคกำวรากมฤปษรฎะีกสำงค์ออกจากกสาำรนเกัปง็นำนสคมณาชะกิกรกรลมุ่มกำรกฤษฎีกำ
ท้งั นี้ ตามท่ศี าลเห็นสมควรแต่ตอ้ งไม่นอ้ ยกว่าสีส่ ิบห้าวนั
ส(๗ำน)กั ผงลำนขคอณงกะากรรอรมอกกำจรากกฤกษาฎรีกเปำ ็นสมาชกิ กลมุ่สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
(๘) ผลของคำพพิ ากษาที่จะผกู พนั สมาชิกกลมุ่
สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๙ฤ)ษชฎือ่ีกแำ ละตำแหน่งผสพู้ำนิพกั างกำษนคาผณู้อะอกกรรคมำกบำอรกกฤกษลฎ่าีวกแำ ละประกาศ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๑๘๙ มาตรา ๒๒๒/๑๓ เพิ่มโดยพระราชบัญญตั ิแก้ไขเพิ่มเตมิ ประมวลกฎหมายวธิ ีพิจารณาความ
สำนกั แงพำน่ง ค(ฉณบะบั กทร่ี ร๒ม๖ก)ำพรก.ศฤ.ษ๒ฎ๕ีก๕ำ๘ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๑๙๐ มาตรา ๒๒๒/๑๔ เพ่มิ โดยพระราชบญั ญตั ิแกไ้ ขเพมิ่ เติมประมวลกฎหมายวธิ ีพจิ ารณาความ
แพง่ (ฉบับที่ ๒๖) พส.ศำน. ๒กั ง๕ำ๕น๘คณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๑๙๑ มาตรา ๒๒๒/๑๕ เพม่ิ โดยพระราชบัญญตั ิแกไ้ ขเพม่ิ เติมประมวลกฎหมายวธิ ีพจิ ารณาความ
สำนกั แงพำน่ง ค(ฉณบะบั กทร่ี ร๒ม๖ก)ำพรก.ศฤ.ษ๒ฎ๕ีก๕ำ๘ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
- ๙๔ - สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
มาตรา ๒๒๒/๑๖๑๙๒ สมาชิกกลุ่มมีสิทธิออกจากการเป็นสมาชิกกลุ่มได้โดยแจ้ง
สำนกั คงวำนามคปณระะกสรรงมคก์เปำร็นกหฤนษังฎสีกือำย่ืนต่อศาลภาสยำนในกั รงำะนยคะณเวะลการทรมีศ่ กาำลรกกำฤหษนฎดีกตำ ามมาตรา ๒ส๒ำ๒น/กั ๑งำ๕นค(๖ณ)ะแกลรระมใหกำ้ รกฤษฎีกำ
ถอื วา่ สมาชกิ กลุ่มดังกล่าวไม่เป็นสมาชิกกลุ่มนบั แตว่ นั ท่ีได้แจ้งความประสงคน์ ั้นต่อศาล
สเำมน่อื กั พง้นำนกคำณหะนกดรรระมยกะำรเวกลฤาษตฎาีกมำวรรคหน่งึ สมสาำนชกัิกงกำลนุ่มคจณะะอกอรรกมจกาำกรกกาฤรษเฎปีกน็ ำสมาชกิ กลุ่ม
ไมไ่ ด้ เวน้ แตจ่ ะไดร้ บั อนุญาตจากศาล และคำส่งั ของศาลให้เปน็ ท่สี ุด
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกบฤุคษคฎลีกทำี่ออกจากการสเำปน็นกั สงำมนาคชณิกะกกลรุ่มรมแกลำ้วรกจฤะษรฎ้อีกงำขอกลับเข้ามาสเำปน็นกั สงมำนาคชณิกะกกลรุ่มรอมีกกำรกฤษฎีกำ
ไม่ได้ สสำมนากั ชงำิกนกคลณุ่มะแกลรระมบกุคำครกลฤทษ่ีอฎอีกกำจากการเป็นสสำมนกาั ชงำิกนกคลณุ่มะจกะรรรม้อกงำสรอกดฤษเขฎ้าีกมำาเป็นโจทก์
สำนกั รงว่ ำมนใคนณกะากรรดรำมเกนำนิ รกคฤดษีแฎบีกบำกลุ่มโดยอาศัยสำสนทิ กั ธงิตำนามคมณาะตกรรารม๕ก๗ำรกไมฤษ่ไดฎ้ ีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สมำานตกั รงำาน๒คณ๒ะ๒ก/ร๑รม๗ก๑ำ๙ร๓กฤสษมฎาีกชำิกกลุ่มที่ไม่ไดส้อำอนกกั จงำานกคกณาระกเปรร็นมสกมำรากชฤิกษกฎลีกุ่มำตามมาตรา
๒๒๒/๑๖ ยอ่ มมีสิทธดิ ังตอ่ ไปนี้
สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๑ฤ)ษเฎขีกา้ ำฟังการพิจารณสำานคกั ดงี ำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
(๒) ร้องขอให้ศาลสั่งแสดงว่าโจทก์มิได้มีคุณสมบัติ ส่วนได้เสีย รวมตลอดท้ังการ
ไดม้ าซง่ึ สิทธกิ ารเสปำ็นนสกั มงำานชคกิ ณกะลกุ่มรตรามมกทำรี่บกัญฤษญฎตั ีกิไำวใ้ นมาตรา ๒ส๒ำ๒น/กั ๑งำ๒นค(๕ณ)ะกรรมกำรกฤษฎีกำ
(๓) ขอตรวจเอกสารท้ังหมดหรือบางส่วนในสำนวนความหรือขอคัดสำเนาเอกสาร
สำนกั เงหำลน่าคนณน้ั ะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
ส(ำ๔น)กั จงำัดนหคาณทะนกรารยมคกวำารกมฤคษนฎใีกหำม่มาดำเนินคสดำนีแกัทงนำนทคนณาะยกครรวมากมำขรกอฤงษกฎลีกุ่มำตามมาตรา
๒๒๒/๑๙ วรรคสอง
สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๕ฤ)ษรฎอ้ีกงำขอเข้าแทนทสีโ่ จำนทกั กง์โำดนยคอณาะศกัยรสรทิมกธำติ รากมฤบษทฎบีกำัญญตั ิในสว่ นนสี้ ำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
(๖) คัดค้านการร้องขอเข้าแทนท่ีโจทก์ตามมาตรา ๒๒๒/๒๕ การที่โจทก์ขอถอนฟ้อง
ตามมาตรา ๒๒๒ส/ำ๒น๘กั งำกนาครณทะ่ีมกีกรารรมตกกำรลกงฤกษันฎหีกรำือประนีประนสอำนมกั ยงอำนมคคณวาะกมรกรันมใกนำรปกรฤะษเดฎ็นีกำแห่งคดีตาม
มาตรา ๒๒๒/๒๙ และการที่คู่ความตกลงกนั เสนอข้อพพิ าทใหอ้ นญุ าโตตลุ าการเป็นผ้ชู ้ีขาดตามมาตรา
สำนกั ๒ง๒ำน๒ค/ณ๓ะ๐กรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
(๗) ตรวจและโตแ้ ย้งคำขอรับชำระหนต้ี ามมาตรา ๒๒๒/๔๐
สสำมนากั ชงำิกนกคลณุ่มะจกะรแรตม่งกตำั้งรทกฤนษาฎยีกคำวามเพ่ือดำเนสนิ ำกนากั รงตำานมควณระรกครหรมนกึ่งำกร็ไกดฤ้ ษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤาษตฎรีากำ๒๒๒/๑๘๑๙๔สำหน้ากั มงำมนิใคหณ้สะมการชริกมกกลำรุ่มกทฤ่ีไษมฎ่ไีกดำ้ออกจากการเสปำ็นนสกั มงำานชคิกณกะลกุ่มรรตมากมำรกฤษฎีกำ
มาตรา ๒๒๒/๑๖สยำนนื่ กั ฟง้อำนงจคำณเะลกยรใรนมเกรำือ่ รงกเดฤษียวฎกีกันำ กับท่ีโจทกไ์ ดสย้ ำืน่นกัฟงอ้ ำงนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
ในกรณีที่สมาชิกกลุ่มที่ไม่ได้ออกจากการเป็นสมาชิกกลุ่มได้ยื่นฟ้องคดีไว้ก่อนส้ิน
สำนกั กงำำนหคนณดะรกะรยระมเกวำลรากขฤอษงฎกีกาำรออกจากสมสาำชนิกกั กงำลนุ่มคณใหะ้ศกรารลมทก่ีไำดร้รกับฤษฟฎ้อีกงำไว้นั้นมีคำสั่งจสำำหนนกั ่างำยนคคดณีอะอกกรจรมากกำรกฤษฎีกำ
สารบบความ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๑๙๒ มาตรา ๒๒๒/๑๖ เพม่ิ โดยพระราชบญั ญตั ิแก้ไขเพ่ิมเตมิ ประมวลกฎหมายวธิ ีพิจารณาความ
สำนกั แงพำนง่ ค(ฉณบะบั กทรี่ ร๒ม๖ก)ำพรก.ศฤ.ษ๒ฎ๕ีก๕ำ๘ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๑๙๓ มาตรา ๒๒๒/๑๗ เพิ่มโดยพระราชบัญญตั ิแก้ไขเพ่มิ เติมประมวลกฎหมายวธิ ีพจิ ารณาความ
แพ่ง (ฉบับท่ี ๒๖) พส.ศำน. ๒กั ง๕ำ๕น๘คณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๑๙๔ มาตรา ๒๒๒/๑๘ เพ่ิมโดยพระราชบัญญตั ิแกไ้ ขเพิม่ เตมิ ประมวลกฎหมายวธิ ีพจิ ารณาความ
สำนกั แงพำน่ง ค(ฉณบะบั กทร่ี ร๒ม๖ก)ำพรก.ศฤ.ษ๒ฎ๕ีก๕ำ๘ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
- ๙๕ - สำนกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤาษตฎรีกาำ๒๒๒/๑๙๑๙ส๕ำนใกั นงกำนรคณณีทะี่กกรารรมดกำำเรนกิฤนษคฎดีกีแำบบกลุ่มจะไมสำ่คนุ้มกั คงำรนอคงณหะรกือรรเปม็กนำรกฤษฎีกำ
ประโยชน์ต่อสมาชิกกลุ่มอย่างเพียงพอ หรือไม่มีความจำเป็นที่จะดำเนินคดีแบบกลุ่มอีกต่อไป
เมื่อความปรากฏสตำน่อกั ศงาำนลคเอณงะหกรรือรมตกาำมรกคฤำษแฎถีกลำงของคู่ความสฝำ่านยกั ใงดำนฝค่ายณหะกนรึ่งรมใกหำ้ศรากลฤษมฎีอีกำำนาจท่ีจะส่ัง
ยกเลิกการดำเนินคดีแบบกลุม่ และดำเนินกระบวนพจิ ารณาต่อไปอยา่ งคดสี ามญั โดยใหถ้ อื วา่ กระบวน
สำนกั พงิจำนาครณณะากทรไี่ รดม้กกรำะรทกฤำไษปฎแีกลำว้ มผี ลผูกพนั กสาำนรดกั งำำเนนคนิ ณคดะกีสรารมมัญกำขรอกงฤโษจฎทีกกำ์และจำเลยตอ่ สไำปนดกั ้วงยำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
ดำเนินคดีคุ้มครอสหงำสานกิทกั คงธำวิขนาอคมงณปกะรลกาุ่มรกบรฏมุคตกค่อำลรศกไาดฤล้ษอใฎยนี่การงำะเหพวีย่างงพกอารแพลิจะสาเำปรนณ็นกั ธงาำวรน่ราคทมณนหะากรยรือครทวมนากมาำรฝยก่าคฤยวษโาจฎมทีกฝำก่า์ไยมโ่สจาทมกา์ขรอถ
สำนกั ถงอำนนคตณวั จะการกรกมากรำดรำกเฤนษินฎคีกดำีแบบกลุ่ม ศาสลำอนากั จงำมนีคคำณสะง่ั กใหรร้โมจกทำกร์แกลฤะษสฎมีกาำชิกกลุ่มจดั หาสทำนนกัางยำคนวคาณมะคกนรรใหมกมำ่ รกฤษฎีกำ
มาดำเนินคดีแทนภายในระยะเวลาที่ศาลกำหนด หากโจทก์และสมาชิกกลุ่มเพิกเฉยไม่ดำเนินการ
ดังกล่าว ใหน้ ำควสาำมนใกันงวำรนรคคณหะนก่งึรมรมาใกชำบ้รกังฤคษบั ฎโดีกยำ อนุโลม สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
คำสงั่ ของศาลตามมาตรานใ้ี หเ้ ป็นท่สี ุด
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
มาตรา ๒๒๒/๒๐๑๙๖ เมื่อศาลได้มีคำส่ังอนุญาตใหด้ ำเนินคดีแบบกลุ่มและจำเลยได้
ย่ืนคำให้การแล้วสใำหน้ศกั างลำนกคำหณนะกดรวรนั มนกดัำรพกรฤ้อษมฎโีกดำยสัง่ ให้ค่คู วามสทำนกุ กัฝง่าำยนมคาณศะากลรเรพม่ือกดำำรเกนฤินษกฎาีกรำดงั นี้
(๑) ไกลเ่ กลย่ี หรอื นำวธิ ีอนญุ าโตตุลาการมาใช้เพ่ือให้คดเี สร็จไปท้ังหมดหรือบางส่วน
สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๒ฤ)ษฎใหีก้คำ ู่ความนำต้นสฉำบนับกั พงำยนาคนณเะอกกรสรมารกหำรรกือฤพษยฎาีกนำวัตถุท้ังหมดทสำี่ปนรกั ะงสำนงคคณ์จะะกอร้ารงมอกิงำรกฤษฎีกำ
และอยู่ในความคสรำอนบกั คงำรนอคงณขอะกงรตรนมทก่ีสำรากมฤาษรฎถีกนำำมาศาลได้มาสแำนสกัดงงำตน่อคศณาะลกรเรพม่ือกใำหรก้ศฤาษลฎแีกลำะคู่ความอีก
ฝ่ายหน่ึงตรวจดู
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกถฤ้าษพฎยีกาำนหลักฐานดสังำกนลกั ่งาำวนอคยณู่ใะนกครรวมากมำครกรฤอษบฎคีกรำองของคู่ควาสมำนฝกั่างยำอน่ืนคณหะรกือรขรมอกงำรกฤษฎีกำ
บุคคลภายนอก คู่ความฝ่ายที่ประสงค์จะอ้างอิงต้องขอให้ศาลมีคำสั่งเรียกพยานหลักฐานนั้นมา
จากผู้ครอบครองสำโดนยกั งยำืน่ นคคำณขะอกตร่อรมศกาำลรพกรฤ้อษมฎกีกับำ การย่ืนบัญชสรี ำะนบกั ุพงำยนาคนณเพะก่ือรใรหม้ไกดำพ้ รกยฤานษฎหีกลำักฐานน้ันมา
ก่อนวันนัดพรอ้ ม
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกในฤษกฎรีกณำีท่ีมีเหตุขัดขส้อำงนทกั งำำในหค้คณู่คะวการมรมไกมำ่สรากมฤษาฎรถีกำนำพยานหลักสำฐนากันงทำนี่อคยณู่ในะกครวรมากมำรกฤษฎีกำ
ครอบครองของตนมาหรือยังไม่ได้มาซ่ึงพยานหลักฐานที่ศาลออกคำส่ังเรียกจากคู่ความฝ่ายอ่ืนหรือ
บุคคลภายนอก หสำรนือกั มงีเำหนตคุจณำะเกปร็นรมอกื่นำใรดกฤถษ้าฎศีกาำลเห็นสมควรสกำน็ใหกั ้ศงำานลคเณลื่อะกนรวรันมนกำัดรพกรฤ้อษมฎีกอำอกไปตามที่
เหน็ สมควร
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกหฤาษกฎคีกู่คำวามฝ่ายใดจสงำในจกัไมงำ่ดนำคเณนะินกกรารมรดกำังรกกลฤ่าษวฎใีกนำวันนัดพร้อมหสำรนือกั วงันำนอค่ืนณทะี่ศการลรมไดกำ้ รกฤษฎีกำ
เล่ือนไป คู่ความฝสา่ ำยนนกั น้ั งำไนมค่มณีสิทะกธริทรี่จมะกนำรำกพฤยษาฎนีกหำลกั ฐานดังกลสา่ ำวนมกั างสำืบนคในณภะากยรรหมลกงั ำรแกตฤ่ถษ้าฎศีกาำลเห็นวา่ เพื่อ
ประโยชนแ์ หง่ ความยุติธรรมจำเป็นจะต้องสืบพยานหลักฐานอันสำคัญซึง่ เกีย่ วกับประเด็นขอ้ สำคัญใน
สำนกั คงดำนโี ดคยณฝะ่ากฝรืนรมตก่อำบรกทฤบษญั ฎญีกำัติแหง่ อนุมาตรสาำนนกั้ี ใงหำนศ้ คาณลมะกีอรำรนมากจำรรบักฤฟษังพฎีกยำานหลักฐานเชสน่ ำวนา่ กั นงนั้ำนไคดณ้ ะกรรมกำรกฤษฎีกำ
(๓) ให้ศาลตรวจคำคู่ความและคำแถลงของคู่ความแล้วนำข้ออ้าง ข้อเถียง ที่ปรากฏ
ในคำคู่ความและสคำำนแกั ถงลำนงคขณองะคกรู่ครวมากมำเรทกียฤษบฎกีกันำดูและสอบถาสมำคนู่กคั งวำานมคทณุกะฝก่ารรยมถกึงำขร้อกอฤ้าษงฎีกขำ้อเถียง และ
พยานหลักฐานที่ยื่นต่อศาล ว่าฝ่ายใดยอมรับหรือโต้แย้งข้ออ้าง ข้อเถียง น้ันอย่างไร ข้อเท็จจริงใดท่ี
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๑๙๕ มาตรา ๒๒๒/๑๙ เพ่มิ โดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพ่ิมเตมิ ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความ
แพ่ง (ฉบับที่ ๒๖) พส.ศำน. ๒กั ง๕ำ๕น๘คณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๑๙๖ มาตรา ๒๒๒/๒๐ เพม่ิ โดยพระราชบญั ญตั ิแกไ้ ขเพิม่ เติมประมวลกฎหมายวธิ ีพิจารณาความ
สำนกั แงพำน่ง ค(ฉณบะบั กทร่ี ร๒ม๖ก)ำพรก.ศฤ.ษ๒ฎ๕ีก๕ำ๘ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
- ๙๖ - สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
คู่ความยอมรับกันก็เป็นอันยุติไปตามนั้น ส่วนข้อกฎหมายหรือข้อเท็จจริงที่คู่ความฝ่ายหน่ึงยกข้ึนอ้าง
สำนกั แงตำน่คคู่คณวาะกมรฝร่ามยกอำรื่นกไฤมษ่รฎับีกแำละเก่ียวเนื่องสโำดนยกั ตงรำนงกคับณปะกรระรเมดก็นำขร้อกฤพษิพฎาีกทำตามคำคู่ควาสมำนใหกั ง้ศำานลคกณำะหกนรรดมไกวำ้ รกฤษฎีกำ
เป็นประเด็นข้อพิพาทและกำหนดให้คู่ความฝ่ายใดนำพยานหลักฐานมาสืบในประเด็นข้อใดก่อนหรือ
หลังก็ได้ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
ในการสอบถามคู่ความดังกล่าว คู่ความแต่ละฝ่ายต้องตอบคำถามท่ีศาลถามเอง
สำนกั หงรำนอื คถณามะตกรารมมคกำำขรอกขฤษองฎคีกคู่ำวามฝ่ายอ่ืน สเกำน่ียกวั กงำับนขคอ้ ณเะทก็จรจรรมงิ กทำค่ีรกคู่ ฤวษาฎมีกฝำ่ายอื่นยกเปน็ ขส้อำนอกัา้ งงำขน้อคเณถะยี กงรรแมลกะำรกฤษฎีกำ
พหรยือาปนฏหิเลสักธฐขา้อนเตทส่า็จำงจนรๆกั ิงงใทำดน่ีคโคู่ดคณยวะาไกมมร่มไรดีเมห้ยกตื่นำุรแตกห่อฤ่งศษกาฎาลีกรำปถ้าฏคิเสู่คธวโาดมยฝช่าัดสยแำในจดกั้งไงมใำ่ตหนอค้ถบณือคะวกำ่ารถยราอมมมกเรำกรับ่ียกขวฤ้อกษเับฎทีกข็จำ้อจเรทิง็จนจ้ันรแิงลใด้ว
สำนกั เงวำ้นนแคตณ่ศะากลรจรมะกเหำร็นกวฤ่าษคฎู่คีกวำามฝ่ายน้ันไมส่อำยนู่ใกันงวำิสนัยคทณี่จะกะรตรอมบกหำรรกือฤแษสฎดีกงำเหตุแห่งการปสฏำนิเสกั ธงโำดนยคชณัดะกแรจร้งมไดกำ้ รกฤษฎีกำ
ในขณะนั้นและเป็นข้อเท็จจริงที่จำเป็นต่อการกำหนดประเด็นข้อพิพาท ศาลจะมีคำส่ังให้เลื่อนวันนัด
พร้อมเฉพาะสว่ นสทำย่ี นังกั ไงมำ่เนสครณ็จสะกิน้ รอรอมกกไำปรกแฤลษะฎใีกหำค้ ู่ความฝ่ายนสน้ั ำทนำกั คงำำนแคถณละงกเกรย่ีรมวกกำับรขก้อฤเษทฎ็จีกจำริงนน้ั มาย่ืน
ตอ่ ศาลภายในเวลาท่ีศาลเหน็ สมควรกไ็ ด้
สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๔ฤ)ษกฎำีกหำ นดระยะเวลสาำทนงั้ กัหงมำนดคในณกะากรรดรมำเกนำนิรกคฤดษแี ฎบีกบำกลมุ่ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
(๕) กำหนดวัน เวลา วิธีการ และข้ันตอนในการดำเนินคดีแบบกลุ่มท่ีจำเป็น เช่น
จำนวนและรายลสะำเนอกั ียงดำนเกค่ียณวะกกรับรพมยกำารนกทฤี่จษะฎนีกำำมาเบิกความสำบนันกั งทำึกนถค้อณยะกครำรแมทกนำรกกาฤรษสฎืบีกพำยานบุคคล
พยานผู้เชี่ยวชาญ พยานเอกสาร และพยานหลักฐานที่ต้องการให้ศาลเรียกจากคู่ความอีกฝ่ายหน่ึง
สำนกั หงรำนอื คบณุคะคกลรภรามยกนำรอกกฤษรฎวมีกำทงั้ การพิสจู นท์สำานงกวั ทิงำยนาคศณาะสกตรรร์มกกาำรรเกดฤนิ ษเฎผีชกำิญสืบ และการสสำง่นปกั รงำะนเดคน็ณไะปกสรรืบมยกังำรกฤษฎีกำ
ศาลอืน่ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
ในกรณีที่ค่คู วามฝ่ายใดฝ่ายหนง่ึ ไม่มาศาลในวันนัดพร้อมหรอื วันอื่นท่ีศาลได้เล่ือนไป
สำนกั ใงหำ้ศนคาลณดะำกเรนรมินกกำารรกตฤาษมฎมีกาำตรานี้โดยใหส้ถำือนวกั ่างคำนู่คควณามะกทรี่ไรมม่มกาำรศกาฤลษไฎดีก้ทำราบการดำเนสินำกนากั รงำในนควณันนะกั้นรแรมลก้วำรกฤษฎีกำ
และคู่ความที่ไม่มาศาลไม่มีสิทธิขอเล่ือนกำหนดนัดหรือคัดค้านประเด็นข้อพิพาทและหน้าท่ีนำสืบท่ี
ศาลกำหนด เว้นแสำตน่เปกั ง็นำกนรคณณีะทกี่ไรมร่สมากมำรากรฤถษมฎาีกศำาลได้ในวันนัดสพำนรกั้องมำหนครือณวะันกรอร่ืนมทกี่ศำรากลฤไษดฎ้เลีกื่อำนไปเพราะ
เหตุจำเปน็ อันไม่อาจกา้ วล่วงเสียได้หรือเป็นการคัดค้านประเด็นข้อพิพาทเกี่ยวกับความสงบเรยี บร้อย
สำนกั ขงอำนงปคณระะชการชรมนกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
เม่ือศาลได้ดำเนินการตามมาตราน้ีเสร็จสิ้นแล้ว ให้ศาลกำหนดวันสืบพยานซ่ึงมี
ระยะเวลาไม่น้อยสกำวน่ากั สงิบำนวคันณนะับกแรตรว่มันกนำรัดกพฤรษ้อฎมีกวำันสดุ ทา้ ย สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
ให้ถอื วา่ วนั นดั พร้อมวันแรกตามมาตรานเี้ ป็นวันชสี้ องสถานตามประมวลกฎหมายนี้
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สมำานตกั รงาำน๒ค๒ณ๒ะก/ร๒ร๑มก๑๙ำ๗รกฤกษ่อฎนีกวำันนัดพร้อมตสาำมนมกั างำตนรคาณ๒ะก๒ร๒รม/๒กำ๐รกไฤมษ่นฎ้อีกยำ กว่าสิบห้า
วัน ให้คู่ความยื่นบัญชีระบุพยานต่อศาลพร้อมสำเนาในจำนวนท่ีเพียงพอเพื่อให้คู่ความฝ่ายอ่ืนรับไป
สำนกั จงาำกนเคจณ้าะพกนรรักมงกาำนรศกาฤลษแฎลีกะำถ้าคู่ความฝ่าสยำนใดกั มงำีคนวคาณมะจกำรนรงมจกะำรยกื่นฤบษัญฎีกชำีระบุพยานเพิ่สมำเนตกัิมงำในหค้ยณ่ืนะตก่อรศรมากลำรกฤษฎีกำ
กอ่ นกระบวนพจิ ารณาทีต่ ้องกระทำในวนั นัดพร้อมเสรจ็ สน้ิ
สกำานรกั ยงื่นำนบคัญณชะกีรระรบมุพกำยรากนฤเษพฎิ่มีกเำติมเม่ือล่วงพส้นำรนะกั ยงะำนเวคลณาะตการมรมวกรำรรคกหฤษนฎ่ึงีกจำะกระทำได้
ตอ่ เม่ือไดร้ บั อนุญาตจากศาลเมอื่ ผรู้ อ้ งขอแสดงเหตุอันสมควรวา่ ไมส่ ามารถทราบถงึ พยานหลักฐานน้ัน
สำนกั หงรำนือคเปณ็นะกกรรรณมีจกำำเรปก็นฤษเพฎ่อืีกปำ ระโยชน์แหง่ สคำวนากั มงยำนตุ คิธณรระมกรหรมรือกำเพรก่ือฤใษหฎ้โอีกกำาสแก่คู่ความสใำนนกกั างรำตน่อคสณู้คะดกรอี รยมา่ กงำรกฤษฎีกำ
เต็มท่ี สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๑๙๗ มาตรา ๒๒๒/๒๑ เพ่ิมโดยพระราชบัญญัติแกไ้ ขเพม่ิ เตมิ ประมวลกฎหมายวธิ ีพจิ ารณาความ
สำนกั แงพำน่ง ค(ฉณบะับกทร่ี ร๒ม๖ก)ำพรก.ศฤ.ษ๒ฎ๕ีก๕ำ๘ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
- ๙๗ - สำนกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤาษตฎรีากำ๒๒๒/๒๒๑๙๘สำในนกั กงรำณนคีทณี่จะำกเลรรยมขกาำดรนกฤัดษยฎนื่ ีกคำำให้การหรือขสาำดนนกั ัดงำพนิจคาณระณการรศมากลำรกฤษฎีกำ
จะมีคำพิพากษาหรือคำส่ังชี้ขาดให้โจทก์เป็นฝ่ายชนะคดีโดยจำเลยขาดนัดยื่นคำให้การหรือขาดนัด
พิจารณามิได้ ให้ศสำานลกัสงืบำนพคยณานะกหรลรักมกฐาำรนกโฤจษทฎกีก์ไำปฝ่ายเดียว แสลำะนศกั างลำนอคาณจเะรกียรกรพมกยำารนกหฤษลฎักีกฐำานอื่นมาสืบ
ไดเ้ องตามทเ่ี ห็นว่าจำเป็นเพ่อื ประโยชน์แห่งความยุตธิ รรม
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกถฤ้าษโจฎทีกกำ ์ไม่นำพยานสหำลนักกั ฐงำานนคมณาะสกืบรตรมามกำครวกาฤมษใฎนีกวำรรคหนึ่งภายสใำนนรกั ะงยำนะคเวณละากทรี่ศรมากลำรกฤษฎีกำ
ก๒ำ๒ห๒น/ด๒๕หรือในกสรำณนกีัทง่ีคำู่คนควาณมะทกร้ังรสมอกงำฝร่ากยฤหษฎรือีกโำจทก์ขาดนัดพสำิจนากั รงณำนาคใณหะ้บกังรครมับกตำารมกฤบษทฎบีกัญำ ญัติมาตรา
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกนฤอษกฎจีกาำกทบ่ี ัญญัตไิ ว้ใสนำวนรกั รงคำนหคนณ่งึ แะกลระรวมรกรำครสกอฤษงฎใีกหำน้ ำบทบัญญัตสิวำ่านดกั้วงยำกนาครณพะิจการรรณมกาำรกฤษฎีกำ
โดยขาดนดั มาใชบ้ งั คบั โดยอนุโลม
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
มาตรา ๒๒๒/๒๓๑๙๙ ในการพิจารณาพิพากษาคดี เพ่ือประโยชนแ์ ห่งความยุติธรรม
สำนกั ใงหำศ้นาคลณมะีอกำรนรมากจำแรสกวฤงษหฎาีกขำ้อเท็จจริงเพม่ิ สเำตนมิ กั ไงดำ้ นใคนณกะากรรนร้ีมศกาำลรกจฤะษรบัฎีฟกำังพยานบคุ คลสพำนยกัางนำเนอคกณสะากรรหรมรกือำรกฤษฎีกำ
พยานหลักฐานอ่ืนนอกเหนือจากพยานหลกั ฐานของคู่ความก็ได้ แต่ต้องให้คู่ความทกุ ฝา่ ยทราบและไม่
ตดั สทิ ธิคูค่ วามในสอำันนทกั ่จีงำะนโตคณ้แยะ้งกพรรยมากนำหรกลฤักษฐฎานีกำดงั กล่าว สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
ศาลอาจขอใหผ้ ทู้ รงคณุ วฒุ หิ รือผ้เู ช่ยี วชาญมาใหค้ วามเห็นเพื่อประกอบการพจิ ารณา
สำนกั พงิพำนาคกณษะากครดรไีมดก้ ำแรตก่ตฤ้อษงฎใีกหำ้คู่ความทุกฝ่าสยำทนรกั างบำนแคลณะะไมกร่ตรัดมสกทิ ำรธกคิ ฤู่คษวฎาีกมำในอันที่จะขอใสหำ้นเรกั ยี งกำนผคู้ทณรงะคกุณรรวมุฒกำิ รกฤษฎีกำ
หรือผู้เชี่ยวชาญฝส่าำยนตกั นงำมนาคใณห้คะกวรารมมเกหำ็นรโกตฤ้แษยฎ้งีกหำรือเพิ่มเติมคสวำานมกั เหงำ็นนขคอณงะผกู้ทรรรมงกคำุณรกวฤุฒษิหฎรีกือำผู้เชี่ยวชาญ
ดังกล่าว
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกบฤุคษคฎลีกทำี่ศาลขอให้มาสตำานมกั วงรำรนคคหณนะก่ึงแรรลมะกวำรรรกคฤสษอฎงีกมำีสิทธไิ ด้รับค่าปสำ่วนยกั กงาำรนคคณ่าะพการหรนมกะำรกฤษฎีกำ
เดนิ ทาง ค่าเช่าทพ่ี กั และการชดใช้ค่าใช้จ่ายท่ีต้องเสียไป ตามขอ้ บังคบั ของประธานศาลฎกี าโดยได้รับ
ความเห็นชอบขอสงำคนณกั งะำกนรครณมะกการรรบมรกหิ ำรากรฤศษาลฎีกยำุติธรรม และไมส่ำถนอื กั วง่าำเนงคินณทะ่ีศการลรสม่ังกจำ่ารยกตฤษามฎวีกรำรคนี้เปน็ ค่า
ฤชาธรรมเนียมในการดำเนนิ คดแี บบกลุ่มท่คี ู่ความจะต้องชำระ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
มาตรา ๒๒๒/๒๔๒๐๐ ไม่ว่าการพิจารณาคดีจะได้ดำเนินไปแล้วเพียงใด ศาลอาจมี
คำสั่งให้มีการแบส่งำกนลกั ุ่มงยำน่อคยณเนะื่อกงรรจมากกำมรีลกักฤษษฎณีกะำของความเสียสำหนากั ยงทำนี่แคตณกะตก่ารงรกมันกรำระกหฤวษ่าฎงีกบำุคคลในกลุ่ม
และในกรณีเช่นน้ีศาลอาจสั่งให้มีการนำสืบถึงความเสียหายของกลุ่มย่อยให้ชัดเจนดว้ ยกไ็ ด้ คำสั่งของ
สำนกั ศงาำลนใคหณเ้ ะปกน็ รทรมี่สกุดำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๑๙๘ มาตรา ๒๒๒/๒๒ เพมิ่ โดยพระราชบัญญตั ิแกไ้ ขเพิม่ เติมประมวลกฎหมายวธิ ีพจิ ารณาความ
สำนกั แงพำน่ง ค(ฉณบะับกทรี่ ร๒ม๖ก)ำพรก.ศฤ.ษ๒ฎ๕ีก๕ำ๘ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๑๙๙ มาตรา ๒๒๒/๒๓ เพม่ิ โดยพระราชบัญญตั ิแกไ้ ขเพมิ่ เตมิ ประมวลกฎหมายวธิ ีพจิ ารณาความ
แพง่ (ฉบับท่ี ๒๖) พส.ศำน. ๒กั ง๕ำ๕น๘คณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๒๐๐ มาตรา ๒๒๒/๒๔ เพ่ิมโดยพระราชบญั ญตั ิแกไ้ ขเพิ่มเตมิ ประมวลกฎหมายวิธีพจิ ารณาความ
สำนกั แงพำนง่ ค(ฉณบะบั กทร่ี ร๒ม๖ก)ำพรก.ศฤ.ษ๒ฎ๕ีก๕ำ๘ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
- ๙๘ - สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
มาตรา ๒๒๒/๒๕๒๐๑ ในกรณีดังต่อไปน้ี ให้ศาลกำหนดวันตามท่ีเห็นสมควรแต่ต้อง
สำนกั ไงมำ่นนค้อณยกะกวร่ารสม่ีสกิบำรหก้าฤวษันฎเีกพำื่อให้สมาชิกกสลำุ่นมกัยงื่นำนคคำณขอะกเขร้รามแกทำนรกทฤี่โษจฎทีกกำ์ รวมทั้งกำหนสำดนวกั ันงยำนื่นคคณำะคกัดรครม้ากนำรกฤษฎีกำ
คำขอเข้าแทนท่ีโจทก์วันนัดไต่สวนคำขอเข้าแทนที่โจทก์ และส่งคำบอกกล่าวให้สมาชิกกลุ่มเท่าที่ทราบ
กับประกาศโดยใชส้วำนธิ ีกกั งาำรนตคาณมทะก่เี หรรน็ มสกมำรคกวฤรษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
(๑) เมื่อโจทก์มไิ ดม้ ีคุณสมบัตติ ามทบี่ ญั ญตั ไิ วใ้ นมาตรา ๒๒๒/๑๒ (๕)
สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๒ฤ)ษเฎมีกอื่ ำโจทก์มรณะหสรำอืนตกั กงำเนปค็นณผะไู้ รก้ครรวมากมำสรากมฤาษรฎถีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
ส((๔๓ำน))กั เเงมมำือ่่อืนศโคจาณทละกมก์ทคี รงิ้ำรฟมสกงั่อ้ พำงริทกักฤษษท์ฎีกรพัำ ย์โจทก์ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๕ฤ)ษเฎมีกื่อำค่คู วามทงั้ สอสงำฝน่ากัยงหำรนือคโณจะทกกรข์รมาดกนำรดั กพฤิจษาฎรีกณำ า สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
(๖) เมอื่ โจทกไ์ ม่นำพยานหลักฐานมาสืบตามมาตรา ๒๒๒/๒๒
ส(๗ำน)กั เงมำ่อืนโคจณทะกกร์ ร้อรงมขกอำรตกอ่ ฤศษาฎลีกวำ่าไม่ประสงค์ทสีจ่ ำะนเกัปง็นำนโจคทณกะ์ดกำรรเนมินกำครดกีแฤทษนฎีกกำลุ่มอีกต่อไป
ในกรณีตาม (๒) นอกจากสมาชิกกลุ่มแล้ว บุคคลตามมาตรา ๔๒ หรือมาตรา ๔๕
สำนกั แงลำน้วคแณต่กะกรรณรมี อกาำรจกรฤ้อษงฎขีกอำเข้าแทนท่ีโจทสำกน์ไกัดง้ดำ้วนยคณโดะกยรใรหม้นกำำรมกาฤตษรฎาีก๒ำ ๒๒/๒๖ แลสะำมนากั ตงำรนาค๒ณ๒ะก๒ร/ร๒ม๗กำรกฤษฎีกำ
มาใชบ้ ังคบั โดยอนุโลม
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
มาตรา ๒๒๒/๒๖๒๐๒ ในการพิจารณาอนุญาตให้สมาชิกกลุ่มคนใดเข้าแทนท่ีโจทก์
สำนกั ตงอ้ำนงเคปณ็นะทกี่พรรอมใกจำแรกก่ศฤาษลฎวีก่าำสมาชกิ กลมุ่ คสนำนนน้ักั งมำีคนุณคณสมะกบรตั ริตมากมำรทกบ่ี ฤัญษฎญีกตั ำิไว้ในมาตรา ๒สำ๒น๒กั /ง๑ำน๒คณ(๕ะ)กรรมกำรกฤษฎีกำ
สถำ้านศกั างลำนอคนณุญะากตรรใหม้กสำมรากชฤิกษกฎลีกุ่มำ เข้าแทนท่ีโจสทำกน์กั ใงหำน้โจคทณกะ์เกดริมรมยกังคำรงกมฤีฐษาฎนีกะำเป็นสมาชิก
กลุ่มคนหน่ึงและทนายความของโจทก์เดิมยังคงเป็นทนายความของกลุ่มต่อไป ในกรณีตามมาตรา
สำนกั ๒งำ๒น๒ค/ณ๒ะ๕กร(ร๕ม)กแำรลกะฤษ(๖ฎ)ีกำให้ศาลกำหนดสำวนันกั สงืบำนพคยณาะนกใรหรมม่โกดำรยกเรฤ็วษฎถีก้าำศาลไม่อนุญาสตำในหกั้สงมำนาชคิกณกะลกรุ่มรเมขก้าำรกฤษฎีกำ
แทนที่โจทก์หรือไม่มีการร้องขอเข้าแทนที่โจทก์ ให้ศาลมีคำสั่งยกเลิกการดำเนินคดีแบบกลุ่มและให้
ดำเนินกระบวนพสิจำานรกั ณงำานตค่อณไะปกอรยรม่ากงคำรดกีสฤาษมฎัญีกำโดยให้ถือว่ากสำรนะกับงวำนนคพณิจะากรรณรมาทกำี่ไรดก้กฤรษะฎทีกำำไปแล้วมีผล
ผกู พนั การดำเนินคดีสามญั ของโจทก์ตอ่ ไปดว้ ย
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกคฤำษสฎงั่ ขีกอำงศาลตามมาสตำรนากั นง้ใี ำหนเ้คปณ็นะทกสี่ รุดรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สมำานตกั รงาำน๒ค๒ณ๒ะก/ร๒ร๗มก๒๐ำ๓รกหฤษ้ามฎีกมำิให้สมาชิกกลุ่มสำทนี่เกัขง้าำแนทคนณทะก่ีโจรรทมกก์ตำารกมฤมษาฎตีกรำา ๒๒๒/๒๕
ใช้สิทธิอย่างอื่นนอกจากสิทธิท่ีมีอยู่แก่โจทก์ในช้ันพิจารณาเมื่อตนร้องขอเข้าแทนที่โจทก์ และห้ามมิให้
สำนกั ใงชำ้สนิทคณธิเะชก่นรวรม่านกำ้ันรใกนฤทษาฎงีกทำ่ีขัดกับสิทธิขสอำงนโกัจงทำกน์เคดณิมะกเวรร้นมแกตำ่เรปก็นฤษทฎ่ีพีกอำใจแก่ศาลตามสำคนำกั รง้อำงนขคอณงะสกมรรามชกิกำรกฤษฎีกำ
กลุ่มที่เข้าแทนทสี่โำจนทกั กง์ำวน่าคกณาระกดรำรเมนกินำกรกรฤะษบฎวีกนำพิจารณาขอสงำโนจกัทงกำน์ทคี่ไณด้ทะกำรไรปมแกลำร้วกซฤึ่งษกฎ่อีกใำห้เกิดความ
เสียหายแก่สมาชิกกลุ่มนั้นเกิดจากความจงใจหรือประมาทเลินเล่ออย่างร้ายแรงของโจทก์ ในกรณี
สำนกั เงชำ่นนวค่าณนะี้ กเพรร่ือมปกรำะรกโยฤชษนฎแ์ีกหำ ง่ ความยตุ ิธรสรำมนกัศงาำลนอคาณจะมกคี รำรสมง่ักอำยรกา่ ฤงใษดฎีกๆำตามทีเ่ ห็นสมสคำวนรกั กงไ็ำดน้คณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๒๐๑ มาตรา ๒๒๒/๒๕ เพมิ่ โดยพระราชบญั ญตั ิแกไ้ ขเพ่มิ เติมประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความ
สำนกั แงพำนง่ ค(ฉณบะับกทรี่ ร๒ม๖ก)ำพรก.ศฤ.ษ๒ฎ๕ีก๕ำ๘ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๒๐๒ มาตรา ๒๒๒/๒๖ เพ่มิ โดยพระราชบัญญัติแกไ้ ขเพมิ่ เตมิ ประมวลกฎหมายวธิ ีพิจารณาความ
แพง่ (ฉบบั ที่ ๒๖) พส.ศำน. ๒กั ง๕ำ๕น๘คณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๒๐๓ มาตรา ๒๒๒/๒๗ เพิม่ โดยพระราชบัญญตั ิแกไ้ ขเพม่ิ เตมิ ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความ
สำนกั แงพำน่ง ค(ฉณบะบั กทรี่ ร๒ม๖ก)ำพรก.ศฤ.ษ๒ฎ๕ีก๕ำ๘ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
- ๙๙ - สำนกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
มาตรา ๒๒๒/๒๘๒๐๔ เม่ือศาลมีคำสั่งอนุญาตให้ดำเนินคดีแบบกลุ่มแล้วโจทก์จะ
สำนกั ถงอำนนคคณำฟะกอ้ รงรไมมก่ไดำร้ กเวฤน้ ษแฎตีกศ่ำาลจะอนุญาตสำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
ในกรณีที่จำเลยยื่นคำให้การแล้ว ห้ามไม่ให้ศาลอนุญาตให้ถอนฟ้องโดยมิได้ฟัง
จำเลยกอ่ น สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
ในกรณีท่ีได้มีการส่งคำบอกกล่าวกับประกาศใหส้ มาชิกกลุ่มตามมาตรา ๒๒๒/๑๕ แล้ว
สำนกั หงาำนกคศณาละกจระรมมีคกำำสรก่ังอฤษนฎุญีกาำตให้ถอนคำฟส้อำงนกัใหงำ้ศนาคลณกะำกหรนรมดกวำันรตกฤาษมฎทีก่ีเหำ็นสมควรแต่ตส้ำอนงกัไมงำ่นน้อคยณกะวก่ารสรม่ีสกิบำรกฤษฎีกำ
ศหา้าลวันรเวพม่ือทใหั้งแ้สจม้งาเสชรำิก่ือนกงกั กลงาุ่มำรนคถคัดอณคนะ้ากฟนร้อโรดงมใยกหทำ้สรำกมเปฤาษช็นฎิกหีกกนำลังุ่มสทือยรา่ืนบตต่อาศมาสวลำิธนแีกกั ลางระำเนสชค่ัง่นใณหเะด้โกียจรวทรกมกับก์นำทำรเ่ีกกงฤำินหษคฎน่าีกใดชำไ้จว่้าในยมมาาตวารงา
สำนกั ๒ง๒ำน๒ค/ณ๑ะ๕กรวรรมรกคำหรกนฤึง่ ษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
ในกรณีที่โจทก์เพิกเฉยไม่นำเงนิ ค่าใช้จ่ายมาวางศาลตามวรรคสามโดยไม่แจ้งให้ศาล
ทราบเหตุแหง่ การสเำพนกิกั เงฉำนยเคชณ่นะวกา่ รนรัน้มกใำหรก้ศฤาษลฎมีกีคำำสั่งไมอ่ นญุ าตสใำหน้ถกั องำนนคคำณฟะ้อกงรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤาษตฎรีกาำ ๒๒๒/๒๙๒ส๐๕ำนกัเมงำ่ือนศคาณละมกรีครำมสก่ังำรอกนฤุญษฎาีกตำให้ดำเนินคดสีแำนบกั บงำกนลคุ่มณแะลกระรพม้นกำรกฤษฎีกำ
ระยะเวลาตามมาตรา ๒๒๒/๑๕ (๖) แล้ว ก่อนท่ีศาลจะอนุญาตให้มีการตกลงกันหรือประนีประนอม
ยอมความกันในปสำรนะกั เดงำ็นนแคหณ่งะคกดรรี มใหก้ำศรากลฤกษำฎหีกนำ ดวันตามที่เสหำ็นนสกั มงำคนวครณแะตก่ตร้รอมงกไมำร่นก้อฤยษกฎวีก่าำส่ีสิบห้าวัน
เพ่ือให้สมาชิกกลุ่มคัดค้านหรือแจ้งความประสงค์ออกจากการเป็นสมาชิกกลุ่มโดยทำเป็นหนังสือย่ืน
สำนกั ตง่อำนศคาณละแกลระรมสก่งั ใำหรก้โฤจษทฎกีก์นำำเงนิ ค่าใช้จ่ายสำมนากัวงาำงนศคาณละเกพร่ือรมแกจำ้งรเกร่ือฤษงกฎาีกรำตกลงกันหรือสปำรนะกั นงำีปนรคะณนะอกมรยรมอกมำรกฤษฎีกำ
ความกันในประเดส็นำนแกัหง่งำคนดคีใณหะ้สกมรารชมิกกกำรลกุ่มฤทษรฎาีกบำตามวิธีการเชส่นำเนดกั ียงวำกนับคณที่กะกำรหรนมดกไำวร้ใกนฤมษาฎตีกรำา ๒๒๒/๑๕
วรรคหน่ึง เมื่อศาลมีคำส่ังอนุญาตให้มีการตกลงกันหรือประนีประนอมยอมความกันในประเด็นแห่ง
สำนกั คงดำนีแคลณ้วะใกหร้รถมือกวำ่ารสกมฤษาชฎิกีกำกลุ่มรายที่แจส้งำคนวกั างมำนปครณะสะกงรคร์อมอกกำรจกาฤกษกฎาีกรำเป็นสมาชิกกสลำุ่มนแกั ลงำะนมคิไณดะ้ขกอรถรอมกนำรกฤษฎีกำ
ความประสงค์ดังกลา่ วกอ่ นศาลมคี ำสั่งอนญุ าต ไมเ่ ป็นสมาชกิ กลุม่ นับแตว่ นั ทศ่ี าลมคี ำสั่งอนุญาต
สใำนนกกั รงณำนีทคี่โณจะทกกร์เรพมิกกเำฉรยกไฤมษน่ ฎำีกเำงนิ ค่าใชจ้ ่ายมสาำวนากั งงศำานลคตณาะมกวรรรรมคกหำรนก่ึงฤโษดฎยีกไมำ่แจ้งให้ศาล
ทราบเหตุแห่งการเพิกเฉยเช่นว่าน้ัน ให้ศาลมีคำสั่งไม่อนุญาตให้มีการตกลงกันหรือประนีประนอม
สำนกั ยงอำนมคคณวาะมกรกรันมใกนำปรกระฤเษดฎ็นีกแำหง่ คดี สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สมำานตกั รงาำน๒ค๒ณ๒ะ/ก๓รร๐ม๒ก๐๖ำรกเมฤ่ือษศฎาีกลำมีคำส่ังอนุญาสตำในหกั ้ดงำำนเนคินณคะดกรีแรบมบกกำรลกุ่มฤแษลฎะีกพำ้นระยะเวลา
ตามมาตรา ๒๒๒/๑๕ (๖) แล้ว ก่อนท่ีศาลจะอนุญาตให้มีการเสนอข้อพิพาทให้อนุญาโตตุลาการเป็น
สำนกั ผงู้ชำนี้ขคาดณตะกามรรบมทกบำรัญกญฤษัตฎิแีกหำ่งประมวลกฎสหำมนากั ยงนำน้ีวค่าดณ้วะยกอรรนมุญกาำรโตกตฤษุลฎากีกาำร ให้นำความสในำนมกั างตำรนาคณ๒ะ๒ก๒ร/ร๒มก๙ำรกฤษฎีกำ
มาใชบ้ ังคบั โดยอนสโุำลนมกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๒๐๔ มาตรา ๒๒๒/๒๘ เพ่ิมโดยพระราชบญั ญัติแก้ไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมายวธิ ีพิจารณาความ
สำนกั แงพำน่ง ค(ฉณบะับกทร่ี ร๒ม๖ก)ำพรก.ศฤ.ษ๒ฎ๕ีก๕ำ๘ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๒๐๕ มาตรา ๒๒๒/๒๙ เพ่มิ โดยพระราชบญั ญัติแก้ไขเพิม่ เติมประมวลกฎหมายวิธีพจิ ารณาความ
แพง่ (ฉบบั ที่ ๒๖) พส.ศำน. ๒กั ง๕ำ๕น๘คณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๒๐๖ มาตรา ๒๒๒/๓๐ เพิ่มโดยพระราชบัญญัติแกไ้ ขเพิ่มเตมิ ประมวลกฎหมายวิธีพจิ ารณาความ
สำนกั แงพำน่ง ค(ฉณบะบั กทรี่ ร๒ม๖ก)ำพรก.ศฤ.ษ๒ฎ๕ีก๕ำ๘ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
- ๑๐๐ สำนกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
-
มาตรา ๒๒๒/๓๑๒๐๗ คำบอกกลา่ วและประกาศตามมาตรา ๒๒๒/๒๘ มาตรา ๒๒๒/๒๙
สำนกั แงลำนะคมณาตะรการร๒ม๒กำ๒ร/ก๓ฤ๐ษฎอีกยำ่างน้อยต้องมสรี ำานยกักงาำรนดคังณตะอ่ กไรปรนม้ี กำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
(๑) ชื่อศาลและเลขคดี
ส(๒ำน)กั ชง่ือำนแคลณะทะกอ่ี รยรู่ขมอกงำครกู่คฤวษามฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
(๓) ขอ้ ความโดยยอ่ ของคำฟ้องและลักษณะของกลุม่ บุคคลท่ีชัดเจน
สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๔ฤ)ษฎขีก้อำความโดยย่อขสอำนงกักงาำรนดคำณเนะกินรกรรมะกบำรวกนฤพษิจฎาีกรำณาท่ีได้กระทสำำนไปกั แงำลน้วคแณละะกเรหรตมุทกำ่ี รกฤษฎีกำ
ต้องมีคำบอกกล่าสว(ำ๕แนล)กั ะสงปำิทนรธคะิขกณอาะงศกสรมรมาชกำิกรกกลฤุ่ษมฎแีกลำะผลของคำสส่ังำอนนกั ุญงำานตคขณอะงกศรารมลกตำารมกมฤษาตฎรีกาำ ๒๒๒/๒๘
สำนกั มงาำนตคราณะ๒ก๒ร๒รม/ก๒ำ๙รกหฤรษือฎมีกาำตรา ๒๒๒/๓ส๐ำนแกั ลง้วำแนตค่กณระณกรี รมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
(๖) ผลของการออกจากการเป็นสมาชิกกลุ่มตามมาตรา ๒๒๒/๒๙ หรือมาตรา
๒๒๒/๓๐ แล้วแตสก่ ำนรณกั งี ำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
(๗) ชอ่ื และตำแหน่งผพู้ พิ ากษาผ้อู อกคำบอกกลา่ วและประกาศ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
มาตรา ๒๒๒/๓๒๒๐๘ ในการพิจารณามีคำสั่งตามมาตรา ๒๒๒/๒๘ มาตรา ๒๒๒/
๒๙ หรอื มาตรา ๒ส๒ำน๒กั /ง๓ำน๐คใณหะ้ศการลรคมกำนำรึงกถฤึงษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
(๑) ความจำเปน็ ในการดำเนนิ คดีแบบกลุม่ ตอ่ ไป สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๒ฤ)ษคฎวีกาำมค้มุ ครองหรสอื ำปนรกั ะงำโยนชคนณ์ขะกอรงรสมมกาำชริกกกฤษล่มุฎีกำ
ส(๓ำน)กั คงวำนามคยณุ่งะยการกรมหกรำอื รคกวฤาษมฎสีกะำดวกในการดำสเำนนนิ กั คงำดนแี คบณบะกกลรรุ่มมตก่อำไรปกฤษฎีกำ
(๔) ความเปน็ ธรรมและความมปี ระสิทธิภาพในการดำเนนิ คดีแบบกลุ่มต่อไป
สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๕ฤ)ษจฎำีกนำวนของสมาชสกิ ำกนลกั ่มุงำทนี่คคัดณคะา้ กนรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
(๖) ความสามารถของจำเลยในการชดใช้ค่าเสียหายในกรณีมีการตกลงกันหรือ
ประนปี ระนอมยอสมำนคกัวงาำมนกคนั ณในะกปรรระมเกดำน็ รกแฤหษ่งฎคีกดำี สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
(๗) การตกลงกันหรือประนีประนอมยอมความกันในประเด็นแห่งคดีของคู่ความมี
สำนกั คงวำนามคเณปะ็นกธรรรรมมกแำรลกะฤเษปฎน็ ีกปำระโยชน์กับสมสำานชกักิ งกำลน่มุคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สมำานตกั รงาำน๒ค๒ณ๒ะก/ร๓ร๓ม๒ก๐ำ๙รกใฤนษกฎรีกณำ ีท่ีศาลมีคำส่ังสถำนึงทกั ง่ีสำุดนอคนณุญะการตรใมหก้ดำรำกเนฤินษคฎีกดำีแบบกลุ่มให้
อายุ ความใน การ ฟ้ องคดี ของส มาชิ กกลุ่ มส ะดุ ด ห ยุด ล งนั บ แต่ วั น ที่โ จ ทก์ย่ื น คำร้องขออนุ ญ าต ให้
สำนกั ดงำำเนนคนิ ณคะดกีแรรบมบกกำลรก่มุ ฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สใำนนกกั รงณำนีทคี่ศณาะลกรมรีคมำกสำั่งรกถฤึงษทฎ่ีสีกุดำไม่อนุญาตใหส้ดำนำเกั นงินำนคคดณีแะบกบรรกมลกุ่มำรหกฤาษกฎปีกรำากฏว่าอายุ
ความการฟ้องคดีของสมาชิกกลุ่มครบกำหนดไปแล้วในระหว่างการพิ จารณาคำร้องขออนุญาตให้
สำนกั ดงำำนเนคินณคะดกรีแรบมบกกำรลกุ่มฤษหฎรีกือำจะครบกำหนสดำนภกั างยำในนคกณำะหกนรรดมเกวำลรากหฤกษสฎิบีกำวันนับแต่วันทสี่ศำนาลกั งมำีคนำคสณั่งะถกึงรทรี่มสกุดำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๒๐๗ มาตรา ๒๒๒/๓๑ เพ่มิ โดยพระราชบัญญตั ิแก้ไขเพิม่ เตมิ ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความ
สำนกั แงพำน่ง ค(ฉณบะับกทรี่ ร๒ม๖ก)ำพรก.ศฤ.ษ๒ฎ๕ีก๕ำ๘ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๒๐๘ มาตรา ๒๒๒/๓๒ เพมิ่ โดยพระราชบญั ญตั ิแก้ไขเพ่ิมเตมิ ประมวลกฎหมายวธิ ีพิจารณาความ
แพง่ (ฉบับที่ ๒๖) พส.ศำน. ๒กั ง๕ำ๕น๘คณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๒๐๙ มาตรา ๒๒๒/๓๓ เพิม่ โดยพระราชบัญญัติแกไ้ ขเพ่มิ เตมิ ประมวลกฎหมายวธิ ีพจิ ารณาความ
สำนกั แงพำนง่ ค(ฉณบะับกทรี่ ร๒ม๖ก)ำพรก.ศฤ.ษ๒ฎ๕ีก๕ำ๘ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
The words you are searching are inside this book. To get more targeted content, please make full-text search by clicking here.
ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง
Discover the best professional documents and content resources in AnyFlip Document Base.
Search