บทที่ 4 กระบวนการดำรงชีวิตของพืชและสัตว์

กระบวนการดำรงชีวิต
ของพืชและสัตว์

เรื่องที่ 1
การดํารงชีวิตของพืช

ระบบการลําเลียงน้ำอาหาร
และแร่ธาตุ ของพืช

ระบบการลําเลียงนํ้ำอาหารและแร่ธาตุ ของพืช
การทํางานของระบบลําเลียงของพืชประกอบ
ด้วยระบบเนื้อเยื่อท่อลําเลียง (vascular
tissue system) ซึ่งเนื้อเยื่อในระบบนี้จะเชื่อม
ต่อกันตลอดทั้งลําต้นพืช โดยทําหน้าทีลําเลียง
น้ำสารอนินทรีย์ สารอินทรีย์และสารละลายทีพืช
ต้องการนําไปใช้ในการดําเนินกิจกรรมต่าง ๆ
ภายในเซลล์ระบบ เนือเยือท่อลําเลียงประกอบ
ด้วย 2 ส่วนใหญ่ๆ คือ ท่อลําเลียงนำและแร่ธาตุ
(xylem) กับท่อลําเลียง อาหาร (phloem)

Class Rules and Objectives

12

ท่อลําเลียงน้ำและแร่ธาตุ

ท่อลําเลียงนํ้ำและแร่ ธาตุ (xylem)
เป็นเนื้อเยื่อทีทําหน้าทีลําเลียงนําและแร่ธาตุต่าง ๆ
ทั้งสารอินทรีย์และสารอนินทรีย์ โดยท่อลําเลียงนํ้ำ
และแร่ธาตุประกอบด้วยเซลล์ 4 ชนิด ดังนี้

1.เทรคีด (tracheid)
2.เวสเซล (vessel)
3.ไซเล็มพาเรนไคมา (xylem parenchyma)
4.ไซเล็มไฟเบอร์ (xylem fiber)



การทํางานของระบบการลําเลียงสารของพืช


2. ลําเลียงอาหาร (นํ้ำตาลกลู
โคส) ผ่านทางท่อลําเลียงอาหาร
1. ลําเลียงนํ้ำและแร่ธาตุ (phloem) โดยลําเลียงจากใบ
ผ่านทางท่อลําเลียงน้ำและแร่ธาตุ
(xylem) โดยลําเลียงจากรากขึ้นไปสู่ ไปสู่ส่วนต่าง ๆ ของพืช
ใบ เพื่อนําน้ำและแร่ธาตุไปใช้ในกระบวนการ เพื้อใช้ในการสร้างพลังงานของพืช
สังเคราะห์ด้วยแสง

รูปแสดง
ระบบการลําเลียง

สารของพืช

การแพร่ (diffusion) เป็นการเคลือนทีของสารจากบริ เวณทีมีความเข้มข้นมากกว่าไปสู่
บริเวณทีมีความเข้มข้นน้อยกว่า

การออสโมซิส (osmosis) เป็ นการแพร่ของน้ำจากบริเวณทีมีนํามากกว่า (สารละลายเจือจาง)

แไปพสูร่่บหรลิเาวยณชทนีิมดีน1้โำดน้ยอมยีกท่วอ่าลํ(าสเลาีรยลงะน้ลำาแยลเะข้แมรข่ธ้นาต)ุก(าxรyท2lํeาmงา)นแขลอะงทร่อะบลํบาเลลํีายเงลีอยางหสาารรข(pอhงlพoืชemต้3อ) งใช้วิธีการ

เป็นเส้นทางในการลําเลียงสารไปยังลําต้น ใบ กิ่ง และก้านของพืช

เรื่องที่ 2 การดํารงชีวิตของสัตว์

2.1 โครงสร้างและการทํางานของระบบต่าง ๆ ของสัตว์
2.1.1. ระบบหายใจในสัตว์ สัตว์ต่าง ๆ จะแลกเปลียนก๊าซกับ
สิ งแวดล้อมโดยกระบวนการแพร่ (Diffusion) โดยสัตว์
แต่ละชนิดจะมี โครงสร้างทีใช้ในการแลกเปลียนก๊าซที
เหมาะสมกับการดํารงชีวิตและสิ งแวดล้อมต่างกัน




.











ระบบขับถ่ายในสัตว์
ในเซลล์หรือในร่างกายของสัตว์ต่าง ๆ จะมีปฏิกิริยาเคมีจํานวนมากเกิดขึนตลอดเวลา และผลจาก
การเกิดปฏิกิริยาเคมีเหล่านี จะทําให้เกิดผลิตภัณฑ์ทีมีประโยชน์ต่อสิงมีชีวิตและของเสียทีต้องกําจัด
ออกด้วยการขับถ่าย สัตว์แต่ละชนิดจะมีอวัยวะและกระบวนการกําจัดของเสียออกนอกร่างกายแตกต่าง
กันออกไป สัตว์ชันตําทีมีโครงสร้างง่าย ๆ เซลล์ทีทําหน้าทีกําจัดของเสียจะสัมผัสกับสิงแวดล้อม
โดยตรง ส่วนสัตว์ชันสูงทีมีโครงสร้างซับซ้อน การกําจัดของเสียจะมีอวัยวะทีทําหน้าทีเฉพาะ



ระบบสืบพันธ์ในสัตว์ ุ
ประเภทของการสืบพันธุ์ของสัตว์ แบ่งออกเป็น ประเภท ดังนี้
1. การสืบพันธุ์แบบไม่อาศัยเพศ (Asexual Reproduction) เป็ นการสืบพันธุ์โดยการผลิตหน่วยสิงมีชีวิต
จากหน่วยสิงมีชีวิตเดิมด้วยวิธีการต่าง ๆ ทีไม่ใช่จากการใช้เซลล์สืบพันธุ์ ได้แก่ การแตกหน่อ
การงอกใหม่ การขาดออกเป็ นท่อน และพาร์ธีโนเจเนซิส
2. การสืบพันธุ์แบบอาศัยเพศ (Sexual Reproduction) เป็ นการสืบพันธุ์ทีเกิดจากการผสมพันธุ์ระหว่าง
เซลล์สืบพันธุ์เพศผู้และเซลล์สืบพันธุ์เพศเมีย เกิดเป็ นสิงมีชีวิตใหม่ ได้แก่ การสืบพันธุ์ของสัตว์ชันตํา
บางพวก และสัตว์ชัhนสูงทุกชนิด

ชนิดของการสืบพันธ์แบบอาศัยเพศของสัตว์ มี 2 ชนิด ดังนี้
1. การสืบพันธุ์ของสัตว์ทีมี เพศในตัวเดียวกัน (Monoecious)
โดยทัวไปไม่สามารถผสมกันภายในตัวต้องผสมข้ามตัว
เนื่องจากไข่และอสุจิจะเจริญไม่พร้อมกัน เช่น ไฮดรา พลานาเรีย ไส้เดือนดิน
2. การสืบพันธ์ของสัตว์ทีมีเพศผ ุ ้และเพศเมียแยกกันอย ู ่ต่างตัวกัน (Dioeciously ู )
ในการสืบพันธุ์ของ สัตว์ชนิดนีมีการปฏิสนธิ 2 แบบ คือ

1. การปฏิสนธิภายใน (Internal Fertilization)
2. การปฏิสนธิภายนอก (External fertilization)

แล้วพบกัน
ใหม่นะคะ