ศาสนาอื่นๆ

บทที่ 1 7
7
ศบบทาทททสี่่ี 1น1 ศศาาาอสสนนิสาาอลอสิ สิ าลลมาามม

ศาสนาอิสลามเป็นศาสนาที่สาคัญศาสนาหนึ่งของโลก เกิดข้ึนที่นครมักกะฮ์
ปขอรปขงะอรปเงะทรปเะทศรเะศศซทเาซทาศสอาศไทนอุไดทยาุดีอยอีอาสิสารสัญลระัญะาลเลมบเักบักเียษปียษณ็นณเเปข์ศปข์ ็นอา็นอสงศงศศนศาาาาาสสสสทนนนน่ีสาาาาาททออค่ีี่คคสิสิ ัญลนลนศาาไไมทมาทสยยคคนสสอื อื า่ว่วดหนดนานหาหววึ่งนแนแขล่ึงลึ่งอนะนะงพับพโับรลถระถกือะจือจนัเโกันดโทิดดทยรขยเ์เรสฉึ้น์เเสีย้ฉพทวย้ีพา่ีนวะ(าภคใะ(ารนภใพมภานทักพาภกี่คท1าะใี่)คตฮ1ใ้)์ ต้

ภภาาพพทท่ี ่ี 11 สสญััญลลักักษษณณข์ข์ อองงศศาาสสนนาาออสิ สิ ลลาามม

ท่มีทา่ีมา: h: htttptps:s/://s/sooภoonาntพthhoทor่ีrnn12266ส00ัญ99..wลwักoorrษddณpprre์ขessอss.ง.ccศoomาmสสนสบื บืาคคอน้ ้นิสเมเลม่อื าื่อ[ม6[6เมเษมษายานยน2526516]1]

“อ“อิสทิสล่ีมลาาาม:มh””ttเpปเsป:็น/็น/คsคoาoาภnภtาาhษoษrาาnอ26า0ห9ร.wับordแpปreลsวs.่าาcoกกmาารสรยืบยคออ้นมมเมจจ่ือาาน[6นนเนมกษกาายรานปรป2ฏ5ฏิบ60ิบัต]ิตั าิตมามแลแะละ
ศแหกศ ลาาาลหกศสรสะักาาลนนกนรสธักาอนาานรธร“ใแแรบอารในนมหอหแรบนนใอมบขหิ่งส่งนน้อบบกกของ่ทล้อมบทกนาอางมาเทรรศางอ้เเรมยรศยมราเเมียยมร”อีาอสื่อยนีอสเ่ือยมมนนนมมนนเนนนนาาอื่ปนนาาอ้ีนคอนอนอี้็คนนอสิบี้าบนัาํกิสาบัคกวลคนันกวลเน่าําาเารํ่า้อ้อาเร้อมภวีรยม“มมี“ยมา่ีายอนแอแนจษจ“นิสจลจิสลําาอจาละะะนนสิอะาพพไนนลมาไดธิิธตตดาห”ีกีก้เอ่ม่อ้เรรรรมรพ”พับรรียียามรมรมนเนะะขปขแารเเอรอ็นเปจจูปู้้งใใง้าา้ลานศนชน็นศชวคาค่ือเคาเ่ือเชสร่ือารือขสรือข่ือ่ือนื่อื่ออนอออขกาองงงางัลงออลัาศลัอศศลิสงลราศลศสิอาศาลสยออาลาสฮาสานอฮฮสาสสนฺมดาฺมฺมนดดาจาดจจาาึงาขดังําจมึงขขรอังนมงึีคารอองมีคนวยาศงงคีาวยลศาศมวากะลสาามหาเะามอสนหสมเรียหอนาาปมนดยีมยอาาฏาตดาวิสยออิ่อบย่าตวลิสิไเวสัต่อ่าปปาา่ลลิไเต็มนนเปปาปาา้ี ็มนนน็มม้ี
หลักธรรมของศาสนาอิสลาม และศาสนพิธีของศาสนาอิสลาม ดังรายละเอยี ดต่อไปนี้

2

1. ศาสดาของศาสนาอิสลาม

ศาสดาของศาสนาอสิ ลาม คอื นบมี ฮุ มั มดั ทา่ นเปน็ ชาวอาหรบั เกดิ ทนี่ ครมกั กะฮ์
ประเทศซาอุดีอาระเบีย เม่ือ ค.ศ.570 เป็นบุตรของอับดุลลอฮ์และนางอามีนะฮ์
ทา่ นก�ำพร้าตัง้ แตเ่ ดก็ จึงไดอ้ ยใู่ นความอปุ การะของลงุ
ในวยั หนมุ่ ทา่ นไดไ้ ปท�ำงานกบั นางคอดญี ะฮ์ โดยท�ำหนา้ ทชี่ ว่ ยควบคมุ กองคาราวาน
เพ่อื น�ำสินคา้ ไปขาย ต่อมาทัง้ สองได้แต่งงานและมีบุตรธิดาด้วยกนั 6 กัน
นบีมุฮัมมัดเป็นผู้ฝักใฝ่ทางศาสนา ท่านมักจะไปบ�ำเพ็ญสมาธิท่ีถ�้ำฮิรอฮ์
บนภูเขานูร์ ในคนื หนึ่งของเดอื นรอมฎอน กาเบรียลทตู ของพระเจ้า คือ อลั ลอฮฺ ได้น�ำ
โองการของพระเจ้ามาประทานแก่นบีมุฮัมมัด ท่านจึงได้น�ำค�ำสอนเหล่านี้มาเผยแผ่
จนเกดิ เปน็ ศาสนาอิสลามขน้ึ
โดยเรมิ่ แรกนบีมุฮัมมดั ไดป้ ระกาศศาสนาแกญ่ าตแิ ละคนใกลช้ ดิ เป็นเวลา 3 ปี
แล้วจึงเร่ิมประกาศศาสนาอย่างเปิดเผย ท่านได้เผยแผ่ศาสนาเป็นเวลา 23 ปี
และสน้ิ ชวี ิตเมื่ออายุ 63 ปี

2. หลักธรรมของศาสนาอสิ ลาม

2.1 คัมภีร์

คมั ภรี ข์ องศาสนาอสิ ลาม เรยี กวา่ คมั ภรี อ์ ลั กรุ อาน (ภาพท่ี 2) เนอ้ื หาในคมั ภรี น์ ้ี
ท้งั หมดเปน็ วจนะของพระเจา้ ทีไ่ ดป้ ระทานแก่ท่านศาสดา

3
9

ภาภพาพทที่ 2ี่ 2 คคัมัมภภรี ีรอ์ ์อลั ัลกรกุ อุราอนาน

ที่มา : ถ่ายภาพโทดี่มยา ก: ันถา่ตยาภศาันพสโดนยะวกิศันิษตฏา ์,ศถนั ่าสยนเะมว่ือิศวิษันฏท,์ 2ี่ [51601เมษายน 2560]

คัมภีร์อัลกุรอาน มีความหมายทางภาษาว่า “คัมภีร์ที่ถูกอ่าน” มี 30 ภาค
(ญุซอ์) 114 บท (ซูเราะห์) และ 6,236 วรรค (อายะห์) เป็นแนวทางการปฏิบัติ
สาหรับบุคคลและสังคม มีคาสอนเกี่ยวกับการทาความดี การดาเนินชีวิตอยู่ร่วมกัน
การแต่งงาน ความตาย อาชีพ การทามาหากิน รวมทั้งมีเร่ืองวิทยาศาสตร์ การเมือง
เศรษฐกจิ กฎหมาย และสงั คมไว้อย่างครบถว้ น

ภาษาที่ใช้บันทึกคัมภีร์อัลกุรอาน คือ ภาษาอาหรับ ข้อความ ในคัมภีร์เป็น
ภาษาที่ไพเราะ มิใช่ร้อยแก้ว และมิใช่ร้อยกรอง แต่ก็มีสัมผัส ในแบบของตัวเอง
ปจั จุบันน้ไี ดม้ กี ารแปลคัมภีร์อัลกุรอานเป็นภาษาตา่ งๆ ทว่ั โลก มสุ ลิมถอื ว่าทุกคาและ
ทุกตัวอักษรของคัมภีร์อัลกุรอานมาจากอัลลอฮฺและเป็นความจริงท่ีบริสุทธิ์และเป็น
ธรรมนญู สาหรับชีวิต

4

2.2 หลักธรรม

หลักค�ำสอนของศาสนาอิสลาม มี 2 ประการ คือ หลักศรัทธา 6 และหลัก
ปฏิบัติ 5 ประการ
2.2.1 หลักศรัทธา 6
1) ศรัทธาต่ออัลลอฮฺ มุสลิมเช่ือว่ามีพระเจ้าพระองค์เดียวเป็นผู้สร้าง
สรรพสิ่ง ดังน้ันมุสลิมต้องศรัทธาต่ออัลลอฮฺเพียงพระองค์เดียว
2) ศรัทธาต่อเทวทูต มุสลิมต้องเชื่อว่าเทวทูตมีจริง เทวทูตท�ำหน้าที่
ในการสื่อสารถึงศาสนทูต (รสูล) และศาสนทูตจะน�ำค�ำส่ังสอนของอัลลอฮฺมาเผยแผ่
แก่มนุษย์
3) ศรัทธาต่อคัมภีร์อัลกุรอาน มุสลิมต้องมีความศรัทธาต่อคัมภีร์
ท่ีอัลลอฮฺประทานมาให้ผ่านมลาอิกะฮ์และรสูล เพ่ือเผยแผ่มายังมนุษย์
4) ศรัทธาต่อศาสนทตู มุสลิมต้องศรัทธาต่อศาสนทูตซ่ึงเป็นผู้ท่ีอัลลอฮฺ
เลือกสรรแล้วว่าเป็นคนดี เหมาะแก่การเป็นผู้ประกาศศาสนาและถือว่านบีมุฮัมมัด
เป็นศาสนทูตองค์สุดท้าย
5) ศรัทธาต่อวันสิ้นโลก มุสลิมต้องเช่ือว่าโลกมีวันแตกดับ อัลลอฮฺจะ
เป็นผู้พิพากษามนุษย์ตามกรรมดีกรรมช่ัวของแต่ละบุคคล
6) ศรัทธาในลิขิตของอัลลอฮฺ มุสลิมต้องเชื่อว่าอัลลอฮฺเป็นผู้ลิขิตชีวิต
มนุษย์ ความเป็นไปต่าง ๆ ล้วนเป็นพระประสงค์ของอัลลอฮฺ
2.2.2 หลักปฏิบัติ 5 ประการ
1) การปฏิญาณตน เป็นการประกาศยอมรับด้วยความศรัทธาและ
ความบริสุทธิ์ใจ คนที่นับถือศาสนาอิสลามต้องกล่าวปฏิญาณตนว่า “ไม่มีพระเจ้า
องค์ใดนอกจากอัลลอฮฺและมุฮัมมัด คือ ศาสนทูตแห่งพระองค์” (ภาพที่ 3)

5
111111

กกกสสสะะะลลลอออาาาาาางงงวววดดดััันนนแแแลลลเเเะะะยยยสสส็็็นนนาาา222รรรพพพววว)))ลลลมมมกกกบบบจจจาาาคคคทติิตติ รรร่ีมททท่่่าาาใใใลลลาจจจมี่ม่ีม่ี ะะะกกกาาา:ใใใหหหหหหh:::ลลลhhht้ส้้สสมมมาาาttttptttงงงงงงาาาpppsบบบคคคดดด:sss/:::ืืื///นนนภ///j(((เเเojjjภภภปปปoooาoซซซภภภoooพาาา็็็นนน.าาา...g่ึ่ึึ่งงงgggพพพพพพทlกกกlllกกก////ททที่ทททLาาาLLL่่่อออ3ีี่่่ีIII333รรรaี่่ีี่aaนนน444GนนนGGกกกกา)))จจจาาามมมสสสรรรรืบบบืืะะะปปปัััสสสปคคคฏฏฏทททกกกฏนนน้้้ ิญิิญญาาาิาาาเเเญมมมาาามรรรกกกณณณ่อ่ื่อืือาื่อตตตาาาณตตต[[[[111่่่รรรอออนนน1ต888ลลล8พพพนเเเะะะมมมเรรรมษษษหหหะะะษาาาเเเมมมายยยจจจยนนนาาา้้้าาาน222ดดด555ววว2จจจ6665ััันนน1116ะะะ]]]ลลล0ตตต]ะะะ้้้อออ555งงงชชชเเเวววาาาลลลรรระะะาาารรรดดด่่่าาาััังงงงงงนนนกกก้ีีี้้ าาายยยยยย่่่าาาใใใรรรหหหุุุ่่่งงง้้้

เเเเเเพพพปปปศศศนน็็็นสสสเเเวววัััมมมลลลพพพาาาััันนนตตตธธธลลล์์์ ตตตอออทลลลดดด333ี่มอออา)))111ดดด:จจจกกกถเเเนนนดดด่าาาายกกกืือออื รรรภาาานนนารรรถถถพคคคืืือออใใใโิิิดดดดนนนทททศศศยใใใมมี่มีี่่เเเนนนีีีลลลดดดาาากสสสันืืือออ:::อออ่ิ่ิิ่งงงถถถตนนนดดดทททา่า่่ายยยรรรภ่ีี่่ีไไไศภภภอออมมมาเเเันภภภาาาปปปพมมมพพพ่่่สดดดาาาพพพนโโโ็็็ทนนนฎฎฎีีีทททดดดทททะี่ยยยอออกกกัั้ั้้งงงวีี่่ี่4444ิหหหศกกกนนนาาาิกษันนันักกกลลลตตตรรราาาตตตฏาาาารรรลลลาาาราาา์,ยยยลลลลมมมถศศศะะะะะะะตตต่าันนัันหหหปปปเเเยหสสสมมม้้ัั้ังงงวววฏฏฏเนนนาาามแแแม้้้นนนดดดะะะททิิิทื่าอตตตวววดจจจวศิศิศิ่่่ินิินนพพพันษษิษิิาาารขขรรขทฏฏฏกกกะะะี่อออ์,,,์์[222อออ1กกกงงง5557าาา666ศศศาาาททท111พรรราาาิิิตตตฤสสสกกกษยยยนนนิิินนนภ์์์ขขขาาาาึ้ึ้้ึนนนคอออกกกมจจจสสิิิสาาานนน2ลลลรรร5ถถถาาา6ดดดึึึงงงมมม0พพพื่่ื่ืมมม] รรร(((ภภภะะะแแแอออาาาลลลาาาพพพะะะททททททกกกิิิตตตี่ี่ี่ ยยยาาา555รรร์์์ตตต)))มมมกกกีีี

6
1122

ท่ีมททามี่่ีมาา: h:: thhtttptt:pp/:://w//wwwwwwww.l..ollookkkwwwaaannnnnneeeeee..ccภoomาภภmพาา//พพwwทททee่ี ่ี่ี bb55522กก00กาา11า1รร33ร3ถถ//ถ/ืืออ???ppืศศอp==ลีลีศ=22ออีล266ดด6อ99955ด511111สสสบบืื ืบคค้น้นคเเ้นมมเืือ่อ่ม่ือ[[11[881เเ8มมษษเมาาษยยานนย22น55662115]]60]

44)) กกกาาารรรบบบรรริิจจิจาาาคคคซซซะะะกกกาาาตตต เเเปปป็็นน็นกกกาาารรรบบบรรริิจจิจาาาคคคทททรรรััพพัพยยย์์หห์หรรรืืออือกกกาาารรรใใใหหห้้ทท้ทาาานนนแแแกกก่่คค่คนนนทททีี่่ ่ี
เเหหมมาาะะสสมมตตาามมทที่่ีศศาาสสนนาาากกกาา�ำหหหนนนดดดเเเชช่่นน่น เเดด็็กกกกาา�ำพพพรรร้้าา้าคคคนนนทททีี่่ขข่ีขััดดัดสสสนนนผผผูู้้เเู้เผผผยยยแแแผผผ่่ศศ่ศาาาสสสนนนาาาเเเปปป็็นน็นตตต้้นน้น
เเพพ่ืื่ออเเปปนน็็ กกาารรขขััดดเเกกลลาาจจิิตตใใจจผผูู้บ้บรริจจิ าาคคใใหหร้ร้ รจ้จูู้ ู้จักักักเเเสสสีียยียสสสลลละะะลลลดดดคคควววาาามมมเเเหหหน็็น็นแแแกกก่ต่ต่ตวััวัวแแแลลละะะยยยงงัั ังเเเปปปนน็็ ็นกกกาาารรร
ลลดดชชออ่่ งงวว่าา่ ่างงงใใในนนสสสังงั ังคคคมมม((ภภ(ภาาาพพพททท่่ีี 66ี่ 6)))

พปพปปพ รร่ีี่นนร่ีนะะะ้้ออ้อ เเเททงงงทมมมศศศุุุสสสซซซลลลาาาิมออิิมมอดุดุจุดจจ55าิออิ5าาิอก))าา)กการรทรททกกกะะะ่ัว่ัั่าาววาทเเเโททบบรรี่มโโรบลมี่มี่ลลาปปปียียียกาากก:รรร::hมมมะะขะhhtขขจีจีttีจกกกณttpณณppดุดุุดอออsssะ:มมม::ะะ/บบบ//ป///ุุ่ง่งภุ่งปปjพพพjjooหหรหาภภoรรoิิะธธิธพมมาาม..ะะggีีกพพฮฮีฮทาาllากก//ททอััจจั่ีจยย66ย่่ีี6ออHH66บญญเเญเพพqqบบพกกกพBB์์์าาอ่ื่ือาพพื่อccเเเรรcิธรปปปใใบบใิิสสธธบีฮสหหรรหบบืื็็นน็นีีฮฮืบรัจจิจิ ้้ชชคค้ิชจาาคกกัักจจญน้น้คคาาา้นาาาเเญญาซซววคมมเ์ทวรระะรม่ืื่ออซมม์์ททมกก่ือุปปกปะสุสุาา[[ุสุุ11กกคกตต[รรรลล188ลาคคะะะน8มิมิเเติมมมกกกนนจเรรษษมรอออะจจะะาาษะบบบยยอะะาลลลนนยยศศศออกึกึ ึนก22ู่ใาาายยถถ55ถน2สสส66ูู่่ใใึงงึ 5ึง11สนนพพนนน6พ]]0ถสสาาารรร]ากกกะะถถะนเเิจิิจจาาเจจจภนนาา้้ณณณ้าาภภแแแพลลาานนนลเพพะะดะคคคไไเเไียรรรดดดดดมวเเพ้พ้ีียยมม้พกักบบววกกบันกกกปปกกปะัันนะะะะฮะ์

7
13

จะไม่มีความแตกต่างกันในเร่ืองของชนช้ันวรรณะ และความร่ารวยหรือยากจน
ถือเปน็ ขัน้ ตอนหนง่ึ ในการทาลายระบบชนชน้ั (ภาพที่ 7)

ภาภพาทพ่ีท7่ี 7กกาารรปปรระะกกออบบพพิธฮ๊ ิธจั ีฮญัจ์ ญ์

ท่ีมทามี่ า: h: htttptps:s/:///jojooo..ggll//EEAA77MM สสืบืบคคน้้นเเมมอ่ื ื่อ[[1188เมเมษษาายยนน2526516]0]

จุดประกายความรู้

กากราปรประรกะอกอบบพพธิ ิธฮี ีฮจััจญญ์์ ไไมม่ไไ่ ดด้มม้ ีกกี าารรบบังคงั ับคใบั หใ้มหุสม้ ลสุิมลตมิ้อตงปอ้ ฏงิบปัตฏิ บิแตตั ่มิ แุสตลมิ่มทสุ ี่พลมิร้อทมพี่ รอ้ ม
ดว้ ดยว้กย�ำกลาังลทังทรรพั ัพยย์แแ์ ลละะกกา�ำลลังงั กกาายยควครวหราหโอากโาอสกไปาสทไาปพธิทนี �ำี้อพยธิา่ งนี นี้อ้อยย่าง1นคอ้ รยัง้ ในช1วี ติครง้ั ในชวี ิต

นศาสนาอิสลาม มัสยิด (ภาพท่ี 8) ถือเป็นจุดศูนย์กลางสาหรับมุส
ต่างๆ ในสมัยนบีมุฮัมมัด ศ็อลลัล8ลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัม มัสยิดเป็นท
กดา้ารนปใรนะสชุมมัยกนาบรศีมึกุฮ3ษัม.ามศัดากสาศนร็บอพลริธิหีขลอาัลรงลปศอารฮสะุอนเทะาศอลิสัยกลฮาาิวรมะแซตัล่งงลาัมนนก้ันารมตัสัดยสิดินอคยด
ของท่าน 3 เ.พ1 ่ือศใาคนสศวนาสาสนมถาาอสนิสะลาดมวมกัสยใิดน(กภาาพรทมี่ 8า) มถือัสเปย็นิดจุดขศอูนยง์กทลา่างสนําหมรับุสมุสลลิมิม ทุกคนจะต
ที่อย่างสใานคท้อัญงถใิ่นนต่ากงๆาในรสทมัยานนบีมุบุฮัมามรัดุงมมัสยัสิดเยป็นิดที่ปเฏพิบัตริศาาสะนามกัสารยปริดะชเุมปก็นารขศึกอษงา อัลลอฮ์ ต
ติส่วนรวมกมาัสรยบมิดรอหิิใยาชู่ตรปิด่ขรกะอับเทบงศ้าผนกพาู้ใรักดแขตอง่บงงทาุคน่านกคาเรพลต่ือดัจคสวึงนิ าคไมดมสคี ะ่มวดาวมีสกคิทใรนบกธทาิทกุรดม่จีา้านมะัสในปยสิดมกขยั อคนงบทรมี ่าอฮุนมั งมมุถสดั นลือิมั้นสทิ ธิ์ และผ
ติการต่างทงอุกๆัลคลนเอจฉฮะฺ ตเพป้อ็นงาถสะือมเบตปัต็นนิสห่วนหน้ารรทว่ีอือมยม่าตงิใชสร่ํขาะคอัญงกผใูู้ลนใดกาบแรุคทลคําลนะจุบึงจําไรมะุง่มมตีสัสิท้ยอธิดิทงเี่จพไะมรปากะ่นมคาัสรอยพิงดถเิธปือ็นีศสิขทาอธ์ิสนาอื่นมา
หรอื มกี าแรละภผูกาขวาดนในาปตฏิอ่บัตสิกา่งิ รอต่านื่ ง ๆใดเฉรพ่วาะมตนกหบัรืออตรัละกลูลอแฮละฺ จตะตะ้อองไมา่นลําพาิธีศาสนา

อื่นมาปฏิบัติในมัสยิด หรือมีการภาวนาต่อส่ิงอื่นใดร่วมกับอัลลอฮฺ

ภาพท่ี 8 มัสยิดกลาง อ�ำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา

ภาทพ่ีมาท: ี่ถ8่ายภมาสัพโยดยิดกกันลตาาศงันสอนะาวเิศภิษฏอ์,หถ่าายดเมใ่ือหวันญที่ [่ 1จ5งั เมหษวายัดนส25ง6ข0]ลา
ทีม่ า : ถ่ายภาพโดย กันตา ศนั สนะวศิ ิษฏ,์ 2561

9
15

33.2.2 ศาาสสนนพพธิ ีิธี

3.2.1 การแต่งงาน การแต่งงานตามศาสนบัญญัติ ภาษาอาหรับเรียกว่า
“นิกาฮ์” (ภาพท่ี 9) มิได้หมายถึงการอยู่ร่วมกันระหว่างผู้หญิงกับผู้ชาย และได้เสีย
กันเท่าน้ัน แต่จะต้องประกอบด้วยองค์ประกอบ 5 ประการอย่างครบถ้วน จะขาด
อยา่ งใดอยา่ งหนึง่ มไิ ดโ้ ดยเด็ดขาด คอื

1) ผู้ปกครองของหญงิ ทแี่ ตง่ งาน
2) พยานไมน่ ้อยกว่า 2 คน
3) ชายผจู้ ะเปน็ สามี
4) หญงิ ผ้จู ะเป็นภรรยา
5) คาตกลงนิกาฮ์จากฝ่ายผู้ปกครองกับฝ่ายผู้จะเป็นสามี เช่น
ผู้ปกครองกล่าวว่า “ฉันทาการนิกาฮ์ท่านแก่ น.ส.เรณูบุตรของฉันด้วยค่ามะฮัร ทอง
หนกั 1 บาท” ผจู้ ะเป็นสามรี บั วา่ “ฉนั รับการนิกาฮข์ อง น.ส.เรณูดว้ ยคา่ มะฮรั ตามท่ี
กล่าว” “มะฮรั ” หมายถงึ ทรพั ยท์ ่ตี กลงกันวา่ จะมอบแกผ่ ู้จะเป็นเจา้ สาว

ท่ีมทาี่ม:า h: thtptt:p//:/m/maianign1g.1b.blologgssppoott.c.coภommาภ/พา/ppพท//ทbb่ี ี่9ll9ooggกก--าาppรรaaนgนgิกeeิกา__ฮา77์ฮ..hh์ ttmmllสสืบืบคคน้ ้นเมเมื่อื่อ[1[818เมเษมาษยานยน2526516] 0]

10
16

33..22.2.2กกาารรเกเกิดิดเมเมื่อื่อมมาารรดดาาเรเร่ิมิ่มตต้ัง้ังคครรรรภภ์ ์มมาารรดดาาจจะะตต้อ้องงดดูแูแลลตตัวัวเเอองงใใหห้ด้ดี ี
ทท้ังง้ั รร่าา่ งงกกาายยแแลละะจจติิตใใจจมมาารรดดาาจจงึ ึงคคววรรหหมมน่ั ่ันปปรระะกกออบบศศาาสสนนกกจิ ิจออา่ น่านคคมั ัมภภรี อ์รี ์ลัอกัลรุกอุราอนาเนสเมสอมอๆ
ๆเพเ่ือพท่ือําทใาหใ้จหิต้จใิตจใสจะสอะอาดาดบบริสริสุทุทธธิ์แ์ิแลละะสสงงบบออยย่าา่ งงแแทท้จจ้ รริงิง เเมม่ือื่อคครรบบกกําาหหนนดดคคลลออดด ททันันททีทีที่ ่ี
ทารกหลุดพ้นจากครรภ์ของมารดา ผผู้อู้อยยู่ใู่ในนเเหหตตุกุกาารรณณ์ค์คววรรตต้อ้อนนรรับับกกาารรออออกกมมาาสสู่โู่โลลกก
ของทารก ด้ว้วยยกกาารกล่า่าววประโยคปฏิญาณ ตต่อ่อมมาาใใหห้ก้กลล่า่าววออะะซซาานนใใสส่ห่หูขูขววาาแแลละะ
อกิ อมะะฮฮใ์ ์ใสส่ห่หูซูซ้า้ายย
3.2.33 กกาารรเเลล้ีย้ียงงดดูลูลูกูกออิสิสลลาามมกกาําชชับับใใหห้พ้พ่อ่อแแมม่ร่วรม่วมกันกันดูแดลูแลูกลูกแลแะลเะลเ้ียลง้ียลงูกลใูกหใ้มหี ้
สมุขีสภุขภาพาพพพลลานานามามัยัยมมีคีควาวมามสสุขุขฝึฝกึฝกฝนนใหให้ป้ปฏฏิบิบัตัติศิศาสาสนนาาแแลละะใใหห้ค้คววาามมรรู้พู้พรร้อ้อมมกกันันไไปป
คค่า่าใใชช้จ้จ่า่ายยในในกากราเรลเ้ยี ลง้ียดงูลดกู ูลเปูก็นเปขอ็นงขพอ่องโพดย่อตโรดงยโตดรยงแมโด่เปย็นแผมู้ด่เูแปล็นอผยู้ด่างูแใลกอลช้ยิด่างเใมก่ือลเด้ช็กิด
อเมาื่อยเุ ด7็กขอวาบยุ จ7ะขตว้อบงฝจึกะใตห้อ้ทงาฝลึกะใหหม้ทาําดลเปะห็นมเพาื่อดสเปร็้นางเพศื่อาสสรน้าธงรศรมาสขนึ้นธในรรจมิตขใจึ้นขใอนงจเิตดใ็กจ
เไหจหข จ สมมะัะอาดา่ือป่ตกกตงส อะอ้เเเ้อ่วปดปปางนง็็นกย็น3ป3นปุ.คค.ฏกไ2เฏ12มมนนิบัน.0.ิบ4ื่4่อฐปฐตั ัตาาขอะิตก11กนินตวาป่อา..าะะ่ยบอผรนอรยอยุผต้ตู1กตาอาาาู้ตาาบ0ันกากบนยยานยจจนุขญยดนา้นเว�้ำดงัเามศมบศตังตกก่ืพอื่ออ่พตช็ใ็ชอมมหไ่อใว่่วีนใปหใีใ้ยลไคยหุคญนปส้เงเรห้รสห้ีะโนาเเทลจะอลตจี้ ็บอือษาือใ็บดหเาปเไปขขดทด้ล่วา่าว้บทัง้ยงตตยรโ้าั้งาาท่าใงรมใมหงษแห่าคกค้ไงลไ้ไปวาวดกปะยาาเ้าบเจยมมอยยะ้่ีายสยส่ียองตมาา่ามแยมง้มอออลท่าาางาางะรวั่รแกกทถถจถยาาั่ะวงึรกเรเถตมขมท(ขภึง้อ่ืออือ่่ีนอาลงพล(พอพแภ้มม้รนรทยาตใตใอหกพี่าหา1อ้ยแทยท้แ0กลลลี่น่ีล)เง1ะงอะป0ใผนใผ็หน)หู้มอมู้้กส้กีชอชีัาดําีวกวีลสลติ ิตเัง่วังปอใอในจย็นยจู่ ู่

ภทสืบี่มาคาพ้น:ทเhมี่ t1่ือสทt0pบื่มี [s1คาอ:8น้ภ/:า/เาhเมjบพoมt่ือtนoทษp[.ี่า้�ำ1sg1ยศ:l80//น/พeเjอมoD2าษo5pบ.า6gOนยl0า้/Lน]ศeDพ25p6O1L]

2. ห่อศพด้วยผา้ สีขาวใหม้ ดิ ชดิ

3. ละหมาดขอพรใหศ้ พ 11 สตั ว์ร้ายไมส่ ามารถคุย้ และกล่นิ 117ไ7ม่
4. ฝังศพในหลุมลึกพอมนั่ ใจวา่

สาม2า.รหถ่อส่งศอพอ2ดก.้วมหยา่อผไศดา้ พ้ส(ดภขี ว้ าายพวผใท้าหส่ี 1ม้ีข1าดิ ว)ชใหดิ ้มิดชดิ
3. ละหม3า.ดลขะอหพมราใดหข้ศอพพรใหศ้ พ
4. ฝังศพใ4น. หฝังลศมุ พลในึกหพลอุมมลนั่ ึกใพจอวม่าน่ั ใสจัตวว่าร์ ส้าตั ยวไร์ มา้ ส่ยไามมส่ าารมถาครถุ้ยคแุย้ ลแะลกะลกล่นิ ิ่นไมไม่ ่
สามารถส่งสอาอมกามรถาสได่งอ้ อ(ภกามพาไทด่ี้ 1(ภ1า)พท่ี 11)

ภาพท่ี 11 การฝังศพ
ทม่ี า : https://bit.ly/35ykozJ
สืบคน้ เมือ่ [18 เมษายน 2561]

3.2.5 การแต่งกาย การแต่งกายของมุสลิมท้ังชายและหญิง อิสลามกาหนด
ภหาลพทัก่ี ก1ท1า่ีมกราา:ภรไhาฝวtพงัt้ทpศอsี่พ1ย:/1/่าbกiงtา.รlรyฝั/ดัง3ศ5กพyุมkozโJดยมีเป้าหมายมิให้เปิดเผย ประเจิดประเจ้อ หรือเน้น
ท่มี า :ภสhาัดtพtสpทs่ีว่ :1/สน/1บืbคiกเt้น.พาlเyรมร/ฝ่ือ3าัง5[1ศะy8พkกเoมาzษJรายแนต2่ง56ก1]ายอย่างเปิดเผย ประเจิดประเจ้อ เน้นสัดส่วน หรือโชว์
3สืบ.2คน้ ทส.หรแ5เืบี่มม่าลตคาื่องักก้น่ง:ก[เตกhา1มาt8ื่อัารวt3ยpรเแ[.มs1ด2:ล8ษต/ไ.ัง/5วาะเb่งทมย้อiทtษกนกี่ก.ยlาาyาย2ล่า/ตรน5ย3่าง6แ5ัว2วรy1ต5กเkั]ดม6ปo่งา0กาzก็น]รJุนมาแผ้ี ยโู้ยหตด่อก่งญยกามิงมราเีแเปแยปต็นลข้า่งสะอหกื่อใงามนยมนาทขุาสยอามลงนันิใิมมหอตทุส้เงรลปั้งเาิมดชิดยทียาเมผ้ัยงวายชกแสาันลปู่ผยะรู้กแหะหลร้าเะญจมหทิดผิงญาปู้หเิองอรญิสะงอิงเลิสจอแาล้อิตสมา่ลงมหกตากราัมวาือหแหเนลนน้าดะม้นดทผู้าชตาัยว
หสรแ่าัตดลง่งสักกต่วกาัวนายแรดเลพังไะสรแเเทหวรห่าัตดท้ี่กมองาม่งสากือะลยตอื่วตานกั่วา่านนยัวผแวางผดเชู้เลมรรปูช้พังาะัแดาทาย็นรทนยต่ีกกาผ(าี้ะล่ภุงม(ตู้ยหภก่ากาัว่อวญพาโาาเมดรมพปทยิงแาย็เทนี่ อน1ตปแมผ่ี ย2ี้่ง1็นลู้ยหีเ)ก่า2ป่อสะญาง)มื่้อใยาเิงนปเอหนปแิทยดมา็นล่าเาอสาะงผนันมปไ ื่ยอใเยวนปุรสอนตม้ อะิทดลางรปิใเยเาอิมจเหาผรดน่ัินาทย3้ยเะีปยองตั้ปงม.เรรง2วชรปจิดาะัเดาาก.รดิสเด5ยเยจกะันียผู่ผมปอ้แุเมวกยจู้กาลรหกิสาดระะัรนโ้าปู่ผรปะหอืดเมู้แกรจรหเทญยนรผตะะ้อ้าามินง้ะเู้่หมงเเจีทสเจเอกผอญ้ปอดันาิดู้ิหางสส้เาิ้งนเอยปลญว่ นหอแงสนาริ้งนิตมสกมัดอแะเส่ลางพกาิตสสเัดตยรําราจ่ลง่วสาหัแมมวต้าอะน่วิตแนัมวใหกนห่แหลดงหา้าหลก้รหเ้าะหมรรปแะมาลืทอรผือตทิยผดืัอกู้าเชง่ โู้าชขเนกโกตชาตผชาอาา้นัยววัยววยยรง์์
อย่างเปิดเผย ประเจิดประเจ้อ เน้นสัดส่วน
เหมือนผู้ชาย (ภาพท่ี 12) หรือโชว์ร่างกายดังที่กล่าวมานี้ ย่อมเป็นสื่อ

นําอันตรายมาสู่ผู้กระทําเอง อิสลามห้ามผู้ชาย
แต่งตัวและทําตัวเป็นผู้หญิง และในทํานอง
ผเดู้ชียาทวยมี่ กา(ัน:ภภhาาtหtพพpท้าsที่:ม/1ี่/2ผb1iกู้หt2.าl)รyญแ/3ติงd่งแgก9ตาlยO่งข9ตองสัวผืบู้ทคแ่ีนน้ ับลเมถะอ่ือื ทศ[1าําส8ตนเมาัวอษเิสาหลยานมมือ25น61]

ทภี่มาาพ:ทhี่ t1t2psก:/า/bรiแt.ตly่ง/ก3าdยg9ขlอOง9ผสู้ทืบี่นคับ้นถเมือื่อศ[า1ส8ทนเม่ีามาอษิ:สาภhยลาtนาtพpมท2s5ี่:/16/2b0]iกt.าlรyแ/3ตd่งgก9าlยOข9องสผบื ้ทู คนี่ ้นบั เมถ่อืือศ[1าส8นเมาอษสิ าลยานม2561]

ภาพที่ 12 การแต่งกายของผ้ทู นี่ บั ถือศาสนาอิสลาม
ท่ีมา : https://bit.ly/3dg9lO9 สบื ค้นเมอ่ื [18 เมษายน 2561]

บทที่ 2 1188

ศบบาททททสีี่่ น22 ศศาาาคสสนนราาิสคคตรรสสิิ ์ ตต์์

ศศาาสสนนาาคครริิสสตต์์กกาาเเนนิิดดขข้ึ้ึนนภภาายยหหลลัังงพพุุททธธศศาาสสนนาา 554433 ปปีี ณณ ดดิินนแแดดนนปปรระะเเททศศปปาาเเลลสสไไตตลล์์
ปปััจจจจุุบบัันน ซซึ่่ึงงศศาาสสนนาาคครริิสสตต์์นนี้้ีจจะะสสืืบบททออดดมมาาจจาากกศศาาสสนนาายยููดดาาหห์์ หหรรืืออศศาาสสนนาายยิิวว โโดดยย
ศศาาสสนนาายยููดดาาหห์์จจะะเเชชื่่ืออวว่่าามมีีพพรระะเเมมสสิิออาาหห์์หหรรืืออพพรระะคครริิสสตต์์มมาาเเกกิิดดเเพพ่ืื่ออชช่่ววยยเเหหลลืืออชชาาววยยิิววทที่ี่
ถถูกกู กกดดขขคี่ีค่ รรออบบงงาาออยย่ใูู่ในนขขณณะะนนัน้ั้น สสัญญั ลลักกั ษษณณข์ข์ อองงศศาาสสนนาาคครริสิสตต์์ คคอืือ ไไมม้ก้กาางงเเขขนน ((ภภาาพพทท่ีี่ 1133))

ที่มททามีีม่่ าา: ::hhhtttpttppsภss:/:://า//jพoภภjjoooาาทooพพ...gี่ggททl1ll/่่ีี/3110033HHสqqสสัญMMญััญลลRRUUกักักษษษสสณณบืบืณบศศ์์ คคค์ศาาน้น้ ้นสสาเเนนเมมสมาา่ื่ออื นื่อคค[[ารร11[สิิสค188ตตร8เเ์์ ิสมมเษษมตษาา์ ยยานนยน22552665116]]0]

ใในนบบททนนี้้ีนนัักกเเรรีียยนนจจะะไไดด้้ศศึึกกษษาาเเรร่ื่ือองงศศาาสสดดาาขขอองงศศาาสสนนาาคครริิสสตต์์ หหลลัักกธธรรรรมมขขอองง
ศศาาสสนนาาคครริิสสตต์์ แแลละะศศาาสสนนพพิธธิ ขีีขอองงศศาาสสนนาาคครรสิิสตต์์ มมรรีี าายยลละะเเออียียดดดดงังั นนี้ี้

13 19

11..ศศาาสสดดาขาอขงศอางสศนาาคสรสินตา์ คริสต์

ศาสดาของศาสนาครสิ ต์ คือ พระเยซู พระองคเ์ ป็นชาวยวิ ประสตู เิ มอ่ื วนั ที่ 25
ธันวาคม ค.ศ. 1 ท่ีหมบู่ ้านเบธเลเฮม แควน้ ยูดาย ในดินแดนปาเลสไตน์ (ภาพท่ี 14)

ที่มทา่มี :าh:thtpttsp:/s/:/a/yaoyouunngsgusummmmeerภrssyาyภooพาuuพทttทhhี่ .ี่.1tt1uu44mmพพbbรรllะrrะ.เ.cยcเoซoยmูmซ/ู/สสืบืบคค้น้นเมเมอ่ื ื่อ[1[818เมเษมาษยานยน2526516] 0]

บิดาของพระเยซซเู ูเปปน็ ็นชช่าา่ งงไไมม้ ้ชชือ่ ือ่ วว่าา่ โโยยเเซซฟฟสสว่ ่วนนมมาารรดดาาขขอองพงพระรเะยเซยูซชู ชื่ออื่วา่ว่ามมาเารเียรีย
ในวัยเยในาวัย์พเยระาวเย์พซรูะเปเย็นซเูเดป็ก็นทเดี่ส็กนทใี่สจนใในจเใรนื่อเงร่ืศองาศสานสานแาลแะลเะปเป็น็นผผู้ทู้ที่มี่มีคีคววาามเฉลียว
ฉลาดมาก เมื่อ่อพพรระะอองงคค์อ์อาายยุยุย่า่างง3300ปปี มี ีโมอีโกอากสาไสดไ้พดบ้พกบับกนับักนบักุญบจุญอจหอ์นหแ์นละแไลดะ้รไับดศ้รีลับ
ศลลีา้ ลงบา้ งาบปาหปลหงั ลจงัาจกานกนั้ นพน้ั รพะรอะงอคง์ไคดไ์ ้เดสเ้ ดสจ็ดไจ็ ปไปประระททบั บั ในในปปา่ า่แแหหง่ ง่หหนนง่ึ ง่ึ เเพพอ่ื อื่ บบาำ�เเพพ็ญ็ ศีลภาวนา
แแลละะนนมมัสัสกกาารรพพรระะเเจจ้า้า เเมมื่อ่ือพพรระะอองงคค์ก์กลลับับมมาาจจึึงงไไดด้้ปปรระะกกาาศศหหลลัักกคคาำ�สสออนน เเพพ่ือื่อนนาำ�ไไปปสสูู่่
กกาารรออยยรูู่่รว่่วมมกกนั ันออยย่า่างงสสนั ันตติสขุิสุข

20

คาสอนของพระเยซูมีหลายเร่ืองท14่ีต่างไปจากคาสอนเดิมของศ2า0สนายูดาห์
ซ่งึ ถือวา่ เป็นการคปาสรอะนกขาอศงพศราะสเยนซาูมคีหลราสิ ยตเร์ ่ืองที่ต่างไปจากคาสอนเดิมของศาสนายูดาห์

ภาซย่งึ หถือลวังา่ เจปาน็ กกาทรี่พปรระะกาเศยศซาูปสนราะคกรสิ าตศ์ ศาสนาได้เพียง 3 ปี นักบวชชาวยิวใส่ความ
แฟล้อะงถรกูอ้ ตงตัดแฟ่อสลอ้ทนิ ะงถาใรหกู้องภตงก้ปตดัาารอ่สยระทินหวาใหลหง่าังากป้จรารพารชะกวรหีวทา่ ะาิต่ีพรพเชรยรโีวะะซดิตเเยูเยยโซปซดกูปเูย็นปารกรกน็ะาถกรกบถบากู ฏกูศฏตตศททรรารงึรสึงยบยบนศนาศตนไไม่อตดไ้กบม้เอ่าพ้าง้กบนียเขาเงา้มนงน3อืจเขงนเปมนสจี ิน้นอืนจพักใงนนรบะสทจวชี่สนิ้ชนนดุชพมใพา์นรวร(ภะยะทาเิวชยพี่สในซสทดุ ูถ่คมี่ พ1ูกว์5จาร()มับภะาเยพซทถู ี่ 1ูก5จ)ับ

ภาพที่ 15 พระเยซูถกู ตรึงบนไมก้ างเขนจนส้ินพระชนม์
ทีม่ า : http://dondaniele.blogspot.com/2017/04/blog-post_13.html สืบค้นเมือ่ [18 เมษายน 2561]

ภาพภทาพี่ 1ท5่ี 1พ5รพะรเะยเซยซูถถูกู กู ตตรรงึงึ บบนนไไมมก้ ก้ าางงเขเนขจนนจสนิ้นสพน้ิ รพะชรนะมช์ นม์
ทีม่ า : http:/ท/่มีdาo:nhdttpa:n//ideolned.banloielges.bploogts.pcootm.co/m2/0210177//0044//bblolgo-pgo-psto_1s3t._h1tm3l.hสืบtmค้นlเมสอ่ื ืบ[1ค8้นเมเมษา่ือยน[12856เ0ม]ษายน 2561]

15 21

22..หหลลกั ักธธรรรมรขมองขศอาสงนศาาครสิสนต์าคริสต์

22..11 คคัมัมภภีรี์ร์

คัมภีร์ของศาสนาคริสต์ เรียกว่า "คัมภีร์ไบเบิล (Bible)" (ภาพที่ 16) ถือเป็น

คมั ภีร์ศกั ด์ิสทิ ธ์ิ ท่เี ปน็ พระวจนะของพระเจ้า แบง่ ออกเปน็ 2 ภาค คอื
2.1.1 คัมภีร์เก่า (Old Testament) หรือพันธสัญญาเดิมเป็นบันทึก

เรื่องราวก่อนพระเยซูประสตู ิ
2.1.2 คัมภีร์ใหม่ (New Testament) หรือพันธสัญญาใหม่เป็นบันทึก

เรื่องราวหลังจากทพ่ี ระเยซูประสูติ

ที่มทา่ีมา: :hhtttptpss:/:///jojoooภ..ggาภllพ//าCCพทRRทีX่Xี่1FF16WW6 bbคคมั ัมสสภบืภืบรี คค์ไีร้นบ้น์ไเเบเมบม่ือเลิ ื่บอ[ิล1[188เมเษมษายานยน2526516]0]

16

2.2 หลักธรรม

หลักค�ำสอนของศาสนาคริสต์ คือ ต้องมีความศรัทธาต่อพระเยซูและจงรัก
เพอ่ื นบา้ นเพอ่ื นมนษุ ยเ์ หมอื นรกั ตวั เอง หลกั ค�ำสอนของศาสนาครสิ ต์ คอื หลกั ความรกั
หลักตรีเอกานุภาพ และบัญญัติ 10 ประการ
2.2.1 หลักความรัก เป็นหลักค�ำสอนส�ำคัญของศาสนาคริสต์ ดังท่ีพระเยซูได้
ทรงตรัสไว้ว่า “ความรักเป็นส่ิงท่ีมีค่าย่ิงกว่าเงินทองและทรัพย์สมบัติใด ๆ ในโลก
จงรักพระเจ้า รักครอบครัว รักเพ่ือนบ้าน และรักเพ่ือนมนุษย์ แล้วจะได้รับความรัก
จากโลกน้ีเป็นส่ิงตอบแทน” มี 2 ประการ คือ
1) ความรักระหว่างมนุษย์กับพระเจ้า ซ่ึงเปรียบเหมือนความรัก
ระหว่างบิดากับบุตร
2) ความรักระหว่างมนุษย์กับมนุษย์ พระเยซูสอนให้รักเพื่อนบ้าน
(มนุษย์ทั้งโลก) สอนให้รักศัตรู รู้จักการให้อภัยและเสียสละ
2.2.2 หลักตรีเอกานุภาพ คือ การนับถือว่าส่ิงสามสิ่งนี้คือพระเจ้าที่รวมกัน
เป็นองค์เดียว
1) พระบิดา คือ พระยะโฮวา ผู้สร้างโลกและให้ก�ำเนิดแก่ชีวิตทุกชีวิต
2) พระบุตร คือ พระเยซูคริสต์ บุตรของพระเจ้าท่ีลงมาในโลก
เพื่อไถ่บาปให้แก่มวลมนุษย์
3) พระจิต คือ วิญญาณบริสุทธ์ิของพระเจ้า ที่ปรากฏในจิตของมนุษย์
คอยกระตุ้นให้ท�ำความดี
2.2.3 บัญญัติ 10 ประการ
1) จงนับถือพระเจ้าเพียงพระองค์เดียว
2) อย่าสร้างรูปเคารพ

17
23

3) อยา่ ออกพระนามของพระเจา้ โดยไมส่ มควร
4) จงถือวันพระเจ้า (วันสะโตบา) เป็นวนั ศักดสิ์ ทิ ธิ์
5) จงนับถือบิดามารดา
6) อย่าฆา่ คน
7) อย่าผดิ ประเวณี
8) อยา่ ลกั ทรพั ย์
9) อย่าเป็นพยานเท็จใสร่ ้ายเพอ่ื นบา้ น
10) อย่าโลภเอาทรพั ย์สนิ ของผอู้ ่นื มาเปน็ ของตน

จุดประกายความรู้

ศาสนาคริสต์ แบ่งออกเป็น 3 นิกายใหญ่ คือ
ศ าสนาค1รสิ. ตน์ แิกบาง่ยอโอรกมเปัน็นค3าทนอิกลายิกใหแญป่ ลควอื ่าสากล เป็นนิกายด้ังเดิมท่ียึดม่ันในหลักค�ำสอน
ของพร1ะ.เยนซิกูคายรโิสรตมัน์เคคารทพอลพิกระแนปลาวง่ามสากรีลย์แเปล็นะนนิกักาบยดุญ้ังเตด่าิมงท่ียึดๆมั่นมใีศนูนหลยัก์กคลาาสงอกนารปกครอง
ขออยงู่ทพ่ีสระันเตยซะูคสร�ำิสนตัก์เคมารีพพรพะรสะนันาตงมะาปรียา์แปลาะเนปัก็นบุญปตร่าะงมุขๆ มคีศาูนทยอ์กลลิกามงกีนาัรกปบกวคชรเอรงียอกยวู่ท่า่ี บาทหลวง
สมันีผตู้นะับสาถนือกั นมิกพี ารยะนสนั้ีปตระะปมาาปณาเป1็น2ป0ระ0มุขล้าคนาทคอนลิกมีนักบวชเรียกว่าบาทหลวง มผี ้นู บั

ถอื นกิ ายนีป้ ระมาณ 1200 ล้านคน

22..นนกิ าิกยาอยออรโ์อธรด์โอธกซด์อแกปลซว์ ่าแถูกปตล้อวง่าแถละูกดตง้ั ้อเดงิมแเลปะน็ ดนั้งกิ เาดยิมดง้ั เเดปมิ ็นปนฏิกบิ าตั ยติ าดมั้งเดิม ปฏิบัติ
หตลากัมกหารลทักากงเาทรวทวทิ ายงาเอทยว่างวไิทมม่ยีกาาอรเยป่าลง่ียไนมแป่มลีกงามราตเปัง้ แลตี่ยส่ นมัยแศปาสลนงามคาริสตต้ัง์ยแุคตแร่สกมแัยตศ่ าสนาคริสต์
ลยะุคคแรสิรตกจักแรมตีอ่ลคั ะรคบรดิ ิรสเตปจ็นัปกรระมมีอขุ ัคอรอรบ์ทิดอดรอเปกซ็น์มปีนกัรบะวมชุขเรียอกวอา่ รบ์ทาทอหดลอวงกซมผี์มู้นีนบั ัถกือบวชเรียกว่า
นบิกาาทยหนี้ปลรวะงมามณีผู้2น2ับ5ถ–3ือ0น0ิกลาา้ ยนนคนี้ประมาณ 225–300 ล้านคน

3. นิกายโปรเตสแตนต์ แปลว่าคัดค้าน แยกตัวมาจากนิกายโรมันคาทอลิก

ใ นช่วงคร3ิส.ต์ศนติกวารรยษโทปี่ ร1เ6ตเสป็นแนติกนายตท์ ่ีถแือปวล่าศวร่าัทคธัดาคข้อานงแตแ่ลยะคกนตทัวี่มมีตา่อจพารกะนเจิก้าาสยาโครัญมันคาทอลิก
กในว่าชพ่วิธงีกครรมิสเตน์ศื่องตจวารกรมษีควทาี่ ม1เ6ห็นเแปต็นกนต่าิกงาในยปทรี่ถะือเดว็น่าปศลรีกัทยธ่อายขทอี่กงลแ่าวตถ่ลึงะในคคนัมทภี่มร์ไีตบ่อเบพิลระเจ้าส�ำคัญ
แกลวะา่ กพาธิรปกี ฏรริบมตั เใิ นพอื่ ิธงกี จรารกมมนคี กิ วาายมนเีไ้ หมนม่็ ีนแกั ตบกวตชา่เพงรใานะปเชรอ่ื ะวเ่าดทน็ กุ ปคลนกีสยามอ่ ายรทถเก่ี ขลา้ ถา่ วงึ พถรงึ ะใเนจ้าคมั ภรี ไ์ บเบลิ
ไแดลโ้ ดะยกมาติ ร้อปงอฏาิบศัยัตบิใานทพหิธลวีกงรมรีผมู้นับถนอื ิกราวมยกนัน้ีไทมกุ ่มนีิกนาักยบย่อวยชปเรพะรมาาณะเช8่ื5อ0ว่ลา้าทนุกคคนนสามารถเข้าถึง
พระเจ้าได้โดยมิต้องอาศัยบาทหลวงมีผู้นับถือรวมกันทุกนิกายย่อยประมาณ
850 ล้านคน

18 24

3. ศ3า. ศสานสนพพิธิธีขีขอองศงาศสานาสคนรสิ าตค์ ริสต์

33..11 ศศาาสสนนสถสาถนาน

ศาสนาคริสต์มีศาสนสถานสาคัญ คือ โบสถ์คริสต์ ซ่ึงเป็นส่ิงก่อสร้างท่ีทาการ
นมัสการพระเปน็ เจา้ หรือเป็นทีป่ ระกอบพธิ ีศักดิ์สทิ ธิ์ (ภาพท่ี 17)

ภาพที่ 17 โบสถ์คริสต์
ภทถอาพท่าีำ่ม�ยที่มเาภเี่าม1:อ:7ื่อถหถว่าโา่ับานยยดสภทภถใาี่าห[์คพพ1รญโ5โิสดดต่ยเยจม์ อกกัษงานััหนาเภตยตวาอนาัดหศสศ2านั ังน5ดสข6สในห0ลนะญ]าะว่วศิ จิศิษงั ิษหฏฏว,์ 2ัด์,5ส6ง1ขลา

นอกจากโบสถ์แล้ว ยังมีศาสนสถานประเภทอื่น ๆ อีก เช่น บาซิลิกา อาสนวิหาร
(ภาพท่ี 18) โบสถน์ ้อย อาราม คอนแวนต์ เปน็ ต้น

ทส่มี ทืบาี่มค:สาภ้นhืบาเ:tมพtคhpื่อท้นtภstี่เ[:1p/1มา/88sืพ่อb:/อiเทt[ม/า.1blีษ่สy81iาน/t2ย.8เวlมWนyิหษอ/าu22าราW5Wยส6นXuน16]W2วe5ิหX66า1eร]

19
25

33..22 ศศาาสสนนพพธิ ี ิธี

3.2.1 พิธีบัพติศมา หรือศีลล้างบาป เป็นพิธีแรกท่ีคริสตชนต้องรับ โดย
บาทหลวงจะใชน้ ้าศกั ดิส์ ิทธเ์ิ ทลงบนศรี ษะพร้อมเจิมน้ามนั ครสิ มาทีห่ น้าผาก (ภาพท่ี 19)

ที่มทา่มี า: :hhtttptpss:/:///jojภoooาภ..gพgาllพ//ทddที่ tt่ี1GG19VV9 สพสพืบืิธบิธบีคคีบ้นพั ้นัพเตเมมิศต่อื ืม่อิศ[า1ม[18า8เมเมษษายานยน2526516]0]

3.2.2 พิธีมหาสนิทศักดิ์สิทธิ์ หรือศีลมหาสนิท เป็นพิธีกรรมรับศีลโดยรับ
ขนมปังและเหล้าองุ่นมารับประทาน โดยความเช่ือว่าพระกายและพระโลหิตของพระเยซู
(ภาพที่ 20)

ภาภพาทพี่ท2ี่ 200พพิธิธีมีมหหาาสสนนิทศิทกั ศสักิทสธ์ิิทธิ์

ที่มทาี่มา: :hhtttptpss:/:///jojooo..ggll//QQffuukk99II สสบื ืบคคน้ ้นเเมมอื่ ื่อ[1[188เมเษมษายานยน2526516]0]

20
26

3.2.3 ศีลอภัยบาป เป็นการสารภาพบาปกับพระเจ้าโดยผ่านบาทหลวง
บาทหลวงจะเป็นผตู้ กั เตือนส่งั สอนไม่ใหท้ าบาปนัน้ อีก และทาการอภัยบาปให้ในนาม
พระเจา้ (ภาพที่ 21)

ทที่ม่ีมาา: :hhttttppss::////ภjjooาภooพา..ggพทll/ท/ี่ ddี่22ttG1G1VVพพสธิสิธบืีศืบีศคลี คีลอน้ ้นภเอมเยัมภอ่ื บื่อัยา[1บป[81า8เปมเษมาษยานยน2526516]0]

3.2.4 ศีลกาลัง เป็นพิธีรับศีลโดยการเจิมหน้าผาก เพ่ือยืนยันความเช่ือว่าจะ
นับถือศาสนาคริสต์ตลอดไปและได้รับพระพรของพระจิต ทาให้เข้มแข็งในความเชื่อ
มากขนึ้ (ภาพท่ี 22)

ที่มทาี่มา: :hhtttptpss:/:///jojoภooา.ภ.ggพlาl//พทddทีt่tGGี่22VV22สสพพืบืบิธิธคคศี ีศน้ ีล้นเีลกเมมากื่อลื่อำ�งั[ล1[18ัง8เมเมษษายานยน2526516]0]

21
27

3.2.5 ศีลสมรส เป็นพิธีประกอบการแต่งงาน โดยบาทหลวงเป็นพยาน เป็น
การแสดงความสมั พันธว์ า่ จะรกั กนั จนกว่าชีวติ จะหาไม่ (ภาพที่ 23)

ที่มทาม่ี า: :hhtttptpss:/:///jojoภooา.ภ.ggพาll//พทRRทีcc่ ่ี2882ZZ33 สพสพบืืบิธิธคศีคีศ้นีล้นีสเลเมมมส่อื รื่อมส[ร1[18ส8เมเมษษายานยน2526516]0]

3.2.6 ศีลอนุกรม เปน็ พธิ สี าหรบั การบวชเป็นนกั บวช ได้แก่ มขุ นายก
บาทหลวง และพันธบรกิ ร (ภาพท่ี 24)

ที่มทาี่มา: :hhtttptpss:/:///jภojoาooภพ..gาgพlทl//ทFFี่ ่ีE2E2JJ44VV พพสสิธืบืบิธีศคีคศีลน้ ้นีลอเเมนอม่อืุกนื่อร[ุกม1[1ร88มเมเมษษายานยน2526516]0]

3.2.7 ศีลเจิมคนไข้ เป็นพิธีเจิมคนไข้โดยบาทหลวงจะเจิมน้ามันลงบน
หน้าผากและมือท้ังสองข้างของผู้ป่วย ให้ระลึกว่าพระเจ้าจะอยู่กับตนและให้พลัง
บรรเทาอาการเจบ็ ป่วย

22

1กิจกรรมที่

ค�ำชี้แจง จับคู่ข้อความท่ีมีความสัมพันธ์กัน โดยการน�ำตัวอักษรทางด้านขวามือ
มาใส่หน้าข้อความทางด้านซ้ายมือ (10 คะแนน)

.......... 1. เป็นพิธีกรรมของศาสนาคริสต์ในการ ก. การปฏิญาณตน
สารภาพบาปกับบาทหลวง ข. พระเจ้าศาสนาคริสต์
ค. ประเทศซาอุดิอาระเบีย
.......... 2. ชาวมุสลิมไม่รับประทานอาหารตั้งแต่ ง. บัญญัติ 10 ประการ
ดวงอาทิตย์ขึ้นจนถึงดวงอาทิตย์ตก จ. ศีลล้างบาป
ฉ. ศีลมหาสนิท
.......... 3. พิธีกรรมแรกท่ีชาวมุสลิมต้องปฏิบัติ ช. การถือศีลอด
.......... 4. หลักศรัทธา 6 ซ. นบีมุฮัมมัด
.......... 5. พระยโฮวา ฌ. หลักธรรมของศาสนา
.......... 6. การประกอบพิธีฮัจญ์ ณ เมืองมักกะฮ์
.......... 7. ชาวมุสลิมต้องถือปฏิบัติวันละ 5 คร้ัง อิสลาม
.......... 8. หลักธรรมของศาสนาคริสต์ ญ. พิธีละหมาด
.......... 9. ผู้ทน่ี บั ถือศาสนาคริสตต์ ้องไปโบสถ์ทกุ วนั
.......... 10. ศาสดาของศาสนาอิสลาม

เกณฑ์การประเมิน คะแนน ระดับการประเมิน
8 – 10 ดีมาก
1 คะแนน = ตอบถูกต้อง 5 – 7 ดี
0 คะแนน = ตอบไม่ถูกต้อง ไม่ตอบ 3 – 4 พอใช้
ตอบมากกว่า 1 ค�ำตอบ 0 – 2 ปรับปรุง

ผลการประเมิน ลงชื่อ ครูผู้สอน..................................................................
คะแนนที่ได้ (นางสาวกันตา ศันสนะวิศิษฏ์)
ระดับคุณภาพ

บทท่ี 3 ศาสนาพราหมณ์-ฮนิ ดู

บทที่ 3

ศาสนาพราหมณ์ ศเปา็นสศนาสานพาทร่ีเกา่าหแกม่ทณี่สุด์-ใฮนโินลกดูช่วงแรกเรียกว่า ศาสนา-

พราหมณ์ ตอ่ มาได้พฒั นามาเปน็ ศาสนาฮนิ ดู และเปน็ ศาสนาทีม่ ีคนไทยจานวนหนง่ึ
นับถือ สัญพ ลรัากหษมศณณา์ส์ขตนออ่ามพงารศไาดาหพ้ สมัฒณนน์าาเมปพา็นรเศปาา็นหสศนมาาสณทนี่เ์กา-ฮฮ่านิแินกดดู่ทแ่ีูสลคุดะใืเอนปโ็นอลศกักาสษชน่วารงทเแ่มีทรคีกวนเรนไียทากยวคจ่า�รำนีศวอานส่าหนนนาึง่-ว่า “โอม”
ตัวอักษรทน่ีอับ่าถนือวส่าัญโลอักษมณม์ขอางจศาากสนอาพร+าหอมุ ณ+์-ฮมินะดู คเืปอ ็นอักแษทรนเทพวนราะคตรี รอีม่านูรวต่าีเท“โพอมค”ือ อ แทน
พระนารายตัวณอัก์หษรรือท่ีอพ่านรวะ่าวโิษอมณมุ าอจุ าแกทอน+พอรุ +ะพมะรหเปม็นแาทมนพแระทตรนีมพูรตรีเทะพศิวคือะ อหแรทือนพระอิศวร
(ภาพท่ี 25(พ)ภราะพนทาี่ ร2า5ย)ณ์หรือพระวิษณุ อุ แทนพระพรหม ม แทนพระศิวะ หรือพระอิศวร

ภาภพาพทที่ 2ี่ 525สสัญัญลลักักษษณณศ์ ์ศาาสสนนาาพพรราาหหมมณณ์-ฮ์-ฮินินดูดู
ทม่ี า : ทhี่มtาtp: sh:t/t/pjso:/o/j.ogol/.gBl/TBhThDDcc66 สสืบบื คค้น้นเมเื่มอ อ่ื [18[1เ8มษเามยษน า2ย56น0]2561]

ในบ ทเรียในนบนท้ีนเรักียนเรนียี้นักนเรจียะนไจดะ้เไรด้เียรียนนรรู้ใู้ในนเเรร่ือ่ือง งศาศสาดสาขดอางศขาอสงนศาพารสานหมาณพ์-รฮินาดหู มณ์-ฮินดู
หดังลรักาธยรลระมเอหดขังียลรอักดางธยตรศล่อระามเไอสขปียอนนดงตา้ีศ่อพาไสปรนนาาี้ หพรมาหณม์-ณฮ์-ินฮินดดู ู แแลละะศพาสิธนีกพริธรีขมองขศอาสงนศาาพสรานหามพณ์ร-ฮาินหดูมณ์-ฮินดู

1. ศาสดาของศาสนาพราหมณ์-ฮนิ ดู
24

ศาสนาพราหมณ์-ฮินดู เป็นศาสนาท่ีไม่มีศาสดา แต่นับถือเทพเจ้าเป็นที่

สักการบูชา ซึ่งในสม1ัน.นศั้นาคสนดอนิาเขดอียงนศับาถือสเนทาพพเจร้าาปหระมจณาธ์-รฮรินมชดาู ติต่าง ๆ โดยเชอ่ื ว่า

เทพเจ้าเห ล่านีส้ ศาามสนาารพถรบาันหมดณาล์-ฮใินหด้เูกเปิด็นเหศาตสุกนาารทณี่ไมท์ ่มาีศงาธสดรารมแชตา่นตับิไถดือ้เจทึพงไเจด้า้มเปีก็นาทร่ีประกอบ
พิธีกรรมตส่ากั งกาๆระเบพชู อื่ าบซ่ึงูชใานแสมลัยะนสัน้ รครนเอสนิ รเดญิ ยี นเทบั ถพอื เเจทา้พเจา้ ประจำ�ธรรมชาตติ า่ ง ๆ โดยเช่อื ว่า
พระวษิ เณทพเพ ุ ทแิธเพจีกลเร้าจะร้าผพเมเทู้ยหตรพา่ลิ่งะเง่าใจศนหๆ้า้ีสผิวญเาู้ยพะม่ิง่ขอ่ื ใา(หบอรภถญชู งาบา่ขศแพันอาลดงทะสศาส่ีลนา2รสใราห6นเพ้เส)ากพรริดโิญรดาเาหเหยทหตพมเมุกทเณาณจรพ์า้-ณฮ์-เินฮ์ทจดินาา้ ูงทดมธีเรู้ังพรมมีย3ีเงชพาอ3ียตงิไงอคดง้์น3คจ์ี้ึงไเอไดปดง้แ้ม็นคกีกอ่์าพไรงดรปคะ้แร์เพะดกกรยี่หอพวบมกระนั พแรตหไ่ มด้
แบ่งภาคอพอรกะเวปษิ ็นณสุ แาลมะพอรงะคศ์ วิ เะพ(่ือภทาพาทหี่ 2น6้า)ทโดตี่ ย่าเทงพกเนัจา้ ทคัง้ อื 3 องค์นี้ เป็นองค์เดียวกัน แต่ได้

1. แ พบร่งะภพา1คร.อหพอรกมะเปพเน็ปรหสน็ ามมผเอปสู้ ง็นรคผ์า้ เู้สงพรโือ่ า้ลทงกโำ�ลหแกนลแา้ ละทะส่ีตสา่รรงรรกพพนั สสง่ิคติ่งอื า่ตงา่ ๆง ๆ
2. พระว2ษิ . ณพรุะเวปษิ ็นณผุ เู้รปกัน็ ผษู้รากั ดษแูาดลแู โลลโลกก
3. พระศ3วิ .ะพรเะปศ็นิวะผเทู้ ปา็นลผู้ทาำย�ลโาลยกโลกเมเมือ่ ือ่ มมคีคี นนชชว่ั ่วัจำจ�นาวนนมวานกมาก

ภาพภาทพี่ 2ท6ี่ 26เทเพทเพจเจา้ า้ขขอองงศศาาสสนนาาพพรราาหหมมณณ-์ ฮ์-ินฮดนิ ู ดู
ท่มี า : hทtี่มtpา s: :h/t/tpbsi:t/./lbyit/.2lyy/2syUsUlOlOgg สบืืบคคน้ น้เมเ่ือม[ือ่ 18[1เม8ษาเยมนษ2า5ย6น0] 2561]

25

2. หล2.กั หธลรกั ธรรมรมขขอองงศศาาสสนนาพารพาหรมาณห์-ฮมนิ ณดู ์-ฮนิ ดู 31

2.1 คัมภีร์

2.1 คศัมาภสีรน์ าพราหมณ์-ฮินดู ถือคัมภีร์พระเวทเป็นหลัก (ภาพที่ 27) จะเผยแพร่แก่
ผู้ท่ีอยู่ใศนาวสรนราณพะราตห่�ำมคณือพ์-ฮวินกดศู ูทถือรพคัมวภกีรน์พอรกะศเาวสทนเปา็นพหรลาหักม(ภณา์หพรทือ่ี 2ช7า)วจตะ่าเงผชยาแตพิไรม่แ่ไกด่้
อผู้นทุมี่อายนู่ในว่าวครัมรณภีรต์พ่ารคะือเพวทวแกตศู่งทขรึ้นพเวปก็นนรอะกยะศเาวสลนาาตพ่างราๆหมกณัน์หทร่ีนือับชวา่าวเตก่า่างแชกา่ทตี่สิไมุด่ไคดือ้
ฤอคนเุมวาทนตวอ่าคนัมแรภกีรม์พี ร3ะตเวอทนแภตา่งยขหึ้นลเปังเ็นพริ่มะเยปะ็นเว4ลาตตอ่านงตๆามกลัน�ำดทับี่นดับังตว่อ่าไเปก่านแ้ี ก่ที่สุดคือ
เ กเแ ไแฤแกบยศปปสลชลมลลคาท็น็ยนสรุะ่าะ่เา้ยสวศเตวตบวชชชววทถถา้รนอื่ื่อทุรทด งึส์ึงขเขสมตเสพวพตอออวนอทาิธิธรงงงดหนตีบเกีเบ์เอทสทร์หแมูชใ็ูชง�ัชบพ222222ร2พราำนากหเ้ก..ือ...ย.ใท.ยทปต11111็ใ112ชมรญัเช้งััญ.....ั้ง์็นคห...้ัทบ341ี21ห2้4เ1ห3ลบปร่ัวใล.ลฤสฤอชยืยด็อ3ทไ็นตอาาคคาปถ้ชลทเชสยบอถคยสมเเบัรุรใัุ่ววรนววทรลนาเรเไทดเววททรส็มพปดวหภขี่ทททพวเลใทเมอเาเาวดนวปปเับยกงู่ชใกทวทขหห็นกป็นหทลนลทอม้เลรปป่าลี่กท่ากใกงะวู่่ชนางัรวรล�ลดิปกชถำเะวะนถพ่าใ่พาคลราึงมมหถึงวใวิธะวคม่ิช่ากนึววถง้ถเีกาชนาวเกาลลกพึงปึงมรสาถทริคดบบบาิธเรน็ชวึบงจั่ว�ครททีทกมดนำบไรูชส4บวรสสตสปบทญิทาวารูชวว่วาเชูตั่วแดมสหชมดดงดาาอไลบเว่นรตปสสแแทจนะๆูดชอืก่ารลรเลี่วรตวชาเทงนัรระ่าิญสะสีธาแ่นเเี่ดสวีมบื่อส่วสวๆลหก่ร้าวีนมลรธรูชะัรนรดยิญีิญาบสใาสือเทค้หวดสเู่วชพรพเทาายับรญสนรารรถใพญิคด่ืเอใหเะ่นะาสตหทางัเมเ้รเอารทตปถป่าญพักมาิญอ่พงา็น็ทนหคต่านอไเเเๆ�เรมจทป่จาจ�ำจาำใือาทา้งม้นาพ้าคหเตกทกปกี่เา้ีเม้ๆรกาฤจล้ังจ็นลักทยี่ยห้าค่าา่ากเหี่ทวเวลกเวปเากวกปถรั้งาถฤร็น่ียทือหับยึง็นึงคกวเเตเไลตทเปแทกสาวาา้นพ็นมัยพทบรยย้

ทที่ม่ีมาา: :hhttttppss::////ppaanngg2233ภ66า.ภ.wwพาoพoทrrทddี่ ี่p2p2r7r7eesคssคัมs.cั.มภcoภรีomพ์ mีรร์พสะสืบเรวืบคะทน้คเว้เนมทเอ่ืมื่อ[18[1เ8มษเมาษยนาย2น56215]60]

26

2.2 หลักธรรม

2.2.1 หลักธรรม 10 ประการ
1) ธฤติ (ทะ-รึ-ติ) คือ ความพอใจ ยินดีในการกระท�ำโดยปราศจาก
ความโลภ
2) กษมา (กะ-สะ-มา) คือ ความอดทน อดกล้ัน เพียรพยายาม โดยถือ
ความเมตตากรุณาเป็นท่ีต้ัง
3) ทมะ (ทะ-มะ) คือ การระงับจิตใจของตนเอง ไม่หวั่นไหวตามอารมณ์
ได้ง่าย และมีสติอยู่เสมอ
4) อัสเตยะ (อัด-สะ-เต-ยะ) คือ การไม่ลักขโมย
5) เศาจะ (เสา-จะ) คือ ความบริสุทธิ์ ท�ำตนให้บริสุทธิ์ทั้งทางร่างกาย
และจิตใจ
6) อินทรยี นิครหะ (อิน-ทะ-รี-ยะ-นิ-คะ-ระ-หะ) คือ การหมน่ั ตรวจสอบ
อินทรีย์ทั้ง 10 ประการ ให้ได้รับการตอบสนองที่ถูกต้อง
7) ธี (ที) คือ การมีปัญญา
8) วิทยา (วิด-ทะ-ยา) คือ การมีความรู้ท่ีลึกซึ้งทางปรัชญา
9) สัตยะ (สัด-ตะ-ยะ) คือ ความจริง ความซ่ือสัตย์ต่อกัน ไม่ทรยศกัน
10) อโกธะ (อะ-โก-ทะ) คือ ความไม่โกรธ

2.2.2 หลักอาศรม 4 หมายถึง ข้ันตอนการด�ำเนินชีวิตของผู้ท่ีนับถือศาสนา
พราหมณ์-ฮินดู เพ่ือยกระดับชีวิตให้สูงข้ึนจนบรรลุจุดมุ่งหมายสูงสุดของชีวิต คือ
หลุดพ้นจากสังสารวัฏ (การเวียนว่ายตายเกิด) แบ่งเป็น 4 ข้ันตอน ดังน้ี
1) พรหมจารี เป็นวัยท่ีต้องศึกษาเล่าเรียน เด็กชายทุกคนที่เกิดใน
วรรณะ กษัตริย์ พราหมณ์ แพศย์ เม่ือมีอายุครบ 5 ปี 8 ปี และ 16 ปี ตามล�ำดับ

27
33

จะต้องเข้าพิธีมอบตนเป็นศิษย์เพื่อศึกษาพระเวทกับอาจารย์ในสานัก ในช่วงน้ีจะไม่
สามารถแต่งงานไดจ้ นกวา่ จะมีอายคุ รบ 25 ปี

2) คฤหัสถ์ เป็นวัยแห่งการครองเรือน เม่ือสาเร็จการศึกษา ชายหนุ่ม
เหล่าน้ีก็จะกลับคืนสู่บ้านเรือน เพื่อแต่งงานและมีบุตรไว้สืบสกุล พร้อมกับทาหน้าที่
ผคู้ รองเรือนในฐานะหวั หน้าครอบครัว

3) วานปรัสถ์ เป็นช่วงเวลาของการปฏิบัติธรรม คือ การปฏิบัติธรรม
ในปา่ เพ่ือฝกึ จิตใจใหบ้ ริสทุ ธ์ิ โดยปฏบิ ตั เิ ป็นครง้ั คราว

4) สันยาสี เป็นช่วงเวลาของการออกบวช โดยสละชีวิตคฤหัสถ์เพ่ือ
ออกบวชบาเพ็ญเพียรตามหลักศาสนาให้หลุดพ้นจากสังสารวัฏ เพื่อบรรลุสู่
จุดมุ่งหมายของชวี ิต คือ โมกษะ

นิกาจยุดในปศารสะนกาาพยราคหวมาณม์-ฮรินู้ ดู แบง่ ออกเป็นหลายนิกายท่สี าคญั เช่น

น ิกาสยรใสั 21นวด..ศี พนนา321รสิิกก...ะนนนนาาลิกกิิกยยกัาาาาษพไไยยยวศมรไไศีศวศวาพักศวณะหรตณะะมิเพอ(พปเณSปมุ ็นhา็เเนป์-ปiนนvเฮน็จ็นaิกิกนิน้า)าานแิกดเยยมาปิกททูยท่ น็าแ่ีทนรุ่ีเยนกคับ่นีบิกทา่าบัถ่งาท่ีนถืยอแอ่ีสือทับลพอพดุะ่เีรถกกเระจือเ่าะนเปา้ทพวทแับี่ส็นิษวรมุดถณีหะ่กหอื วนุเาลรจพลิษับาือา้ ีรถเยณพปะอื นรศน็พุเะจิกเิวรทช้าาะะพาเเศยยปปอิวทางะ็น็น่ีสขคเเปเอส์�ำททน็ูงคงพสพมเัญทุดหเอพจางเเา้เจชคทส้า่น์สูงพสูงสูงเสสดุ ชุดุด่น
3. น4ิก. นากิยาศยักคตณิ ะเพปัท็นยนะิกนาิกยายทนี่น้ีนับับถถอืือพพรระะพเฆิทเวณี ศหเปรน็ือเพทพระเจช้าาสยูงสาดุของมหาเทพ เช่น
สรัสวดี พระ5ล. ักนษกิ ามยี สพรภรัทะอธุะมาเป็นเจน้าิกแายมข่ทนุราคดเาลก็ แใลนะสเมจัย้ากแอ่ มน่กบาชู ลาีพระอาทิตย์
4. น6ิก. นาิกยาคยณสมะาพรธัทะยเะป็นนนิกายทน่ีใ้ีนหญับ่พถอื สพมรคะวพริฆนเับณถือศทเปุกเ็นทพเทเจพ้าเทจุก้าพสรูงะสอุดงค์ใน
ศาส5น.าฮนนิ ดิกูายสรภัทธะ เป็นนิกายขนาดเล็ก ในสมัยก่อนบูชาพระอาทิตย์
6. นยัิงกมาีนยิกสามยอาื่นรๆธอะีกมเปาก็นมนายิกาแยลทะ่ีใแหยกญย่พ่อยออสอมกคไปวอรีกนเชับ่นถเือดียทวุกกเับทศพาสเจน้าาทพุุกทพธ ระองค์
ในศแาลสะนศาาฮสนินาดคูริสต์ ท่ีมีนกิ ายนอ้ ย-ใหญ่ แตกแขนงออกมาอีกนับไม่ถ้วน
ยังมีนิกายอ่ืนๆอีกมากมาย และแยกย่อยออกไปอีก เช่นเดียวกับศาสนาพุทธ
และศาสนาคริสต์ ท่ีมีนิกายน้อย-ใหญ่ แตกแขนงออกมาอีกนับไม่ถ้วน

28 34

3. ศา3.สศนาสพนิธพขี ิธีขอองงศศาาสสนนาพารพาหรมาณห์-มฮนิ ณดู-์ ฮินดู

33..11 ศศาาสสนนสถสาถนาน

ศาสนสถานของศาสนาพราหหมมณณ์--ฮฮินินดดู ู เเรรียียกกวว่า่า เเททววสถาน หรือ เทววาาลลัยัย
คือศาสนสถานซ่ึงก่อสร้างเพื่อเป็นนทที่สี่สมมมุติวว่า่าเเปป็น็นทท่ีปี่ปรระะททับับขขอองงเเททพพเเจจ้า้าหหรรือือเเททววดดาา
(ภาพท่ี 288))

ที่ทมา่มี า: :hhtttptpss:/:///bbiitt..llyyภ//าภ22พWWาพทqqทQQี่ ี่ 22jjxx88TTเสทเสทบืวืบสวคคถน้ส้นาเถมเนมาอื่ ืน่อ[1[818เมเษมาษยานยน2526516]0]

33..2 ศศาาสสนนพธิพี ิธี

ชาวฮินดูจะมีพิธกี รรมแบง่ เป็น 4 หมวด ดงั น้ี
3.2.1 กฎสาหรับวรรณะ แต่เดิมมีการปฏิบัติอย่างเคร่งครัด แต่ปัจจุบันน้ีไม่
ค่อยเคร่งครดั เท่าใดนัก

1) การแตง่ งาน จะแตง่ งานกบั คนนอกวรรณะไมไ่ ด้ (ภาพที่ 29)

29
35

ภาพภาทพี่ท2ี่ 299พพิธีแีแตต่ง่งงานาน

ที่มทา่ีม:าh:thtpttsp:/s/:/b/ibt.ilty.l/y2/2LL3322xxrfrfสสืบบื คค้น้ เมื่อ [18 เเมมษษาายยนน22556610] ]

จใใจนนะะววปปร รร รรรุงุง ณณออ3า3ะาะ.ห.พห2พ2าร..าร22ราราใ23ห119567843231ใพหพห))ห9347651812110))))))))))ม2้คิธิธมอ)))))1)0)))))อพพพพพพพพ้พอคณ)ีปีปนาณ))พพาาพพพพพพพพพนธิธธิิิธธิิธิธิธิธอห์รรวชชพพตีีปตีนีโีคีีแีเตีกิธธิ์าิิิิิิิิิธธธธธธธธธวะะรามกกพีีพหกีเียดั้ังษลง้ัีีีีีีีีีาอ้ตเปตโนคตแิิรธธรจจรรอ่ืนมชคษกเาลกอผณรีีนเกกั้ัั้ัตยดงงล��าม่ิ้อดตเรำำรผตื่่ืออรนับัณหตดคชมบบดาเรลกขอผกนก็กะิ่อ้มรมดเ้อเรผ่ืยิบเอรญรก็ั้า้าบ้หาดดมาาสะดอภงขขก็กกิงยร์วมนรนเมตุรปก็บสเูงญงิอ็กา้แ้์าาดปนิกอภข์ศรกลีตบูรง(กุวพตรมแ็ิกหหงินรอ้ภาึก์มวั้งกะจศไา้ีรตลพศะบรรคกษ่าา(ปกปะวจนึกภ้ังมืยอืกอกพศร้ไามาะอด่ารคษ์ปาพปพอรนินยมทากขีบดูตรพภาบดิธรไิณ์ธีขอ้ิ่ีนวออ้รมต3์ีทสาีสูดอ้กงอางไภ่ไ0ณ้อังอังี่วมกทา�ชดำ์)3สสงาหงชพา่ีไา้ 0กทกทอดหีพนมต)าา�าิตน้ดอีำตารรทมยดวยมาีอิ์วตา่เเู่กมปป1่าสยยากส2็น็งน่ิู่์ห�่ิใง1ำพพอดนให2ดิธิธยกดนกีกีก่านิอขดินรงรไอยขไรดรงด่ดามอมห้แงัง้หทงทรตนรแดอื่ีท่ีทล่้ีือตังไาะ�ไมำน่ลมใวใไ่หห้ีะ่รไดด้บรว้บ้ ้คณรรครนริสิสนะณใุทุทในนธะธววิ์ซ์ิซรรึ่งึ่งรรผผณณู้ทู้ทะะ่ีอี่ตอตย่ยาำ�่ ู่ ู่
12) พิธีแต่งงาน

30 36

12) พิธีแตง่ งาน

ภภาาพพทท่ีี่ 3300 พพิธธิ ีปีป้อ้อนนขข้า้าวว
ท่ีมา : hทีt่มtาp:sh:/tt/ptsh:/./wthik.wipikeipdeidaia.o.orrgg//wwikiki iสสืบคืบ้นคเมน้ ื่อเม[1ื่อ8 [เ1มษ8ายเมนษ2า56ย0น] 2561]

3.2 .3 พ3ิธ.ี2ศ.3ราพทิธีศธร์ าเทปธ็น์ เพป็นิธพีทิธาีทบ�ำบุญุญออยย่า่างงหหนึ่งนท่ึง่ีลทูกห่ีลลูกานหทล�ำาบุนญอทุทาิศบใหุญ้แกอ่บุทิดิศา ให้แก่บิดา
มถึงาวรันดแาหรมรือมกถ1บึง้าอ5วรนรัดนขคราแ้าหพร่าวรมทบือก่ีจบ1ุราะ5รุษถรรวพคททา�่ำบายี่ลุรอบก่วุษุทาุญงทริศลี่ลทใอ่วหั�บำงุทบ้แลไุกญิศัปบ่ผอไใแู้ปลหุท่ลวแิศ้ผงล้วใลู้ล้วหับ่ว้ผจจูะ้ลปงะก่ลวิณรรงับฑะะลทันจบท�ะนำี้ากทเี้ ันกร�เำรใียันีนย8กกเใดทนววือ่ี่า่าใเนหดท้ทแ1ือ�0ำกปาน่ ตปิณบั้งิด1ิณฑแาต0ะฑ่วปัซนตู่ะึ่ปงแั้งหรู่ทซแมมว่ึงตาด1หย่วตคถมัน�่ึำางาแยรถมึง
1 ค่า
ก้อน

ข้าวที่จะถวตาาทยวอดุทบิศิดใาหขอ้แงกตา่ผู้ลแล่วะงพลรับะวิศปวิณเทฑพอจีกะ2ทาท่ี 8 ท่ี ให้แก่ บิดา ปู่ ปู่ทวด ตา ตาทวด
บิดาของ3ต.2าใพ.น4ิธแวีสันลพวศดะ3ิธักม.พ2ดีบน.ิ์สร4ตูชิทะ์ภพาธวาิิ์ธเจวศิทีบะนไูชววาปาเดนอเททามาพบวัสดพนกอา้�ำาิธีกชรพีจบ�ิำธ2ร�ะีจำะเะแพกทแ็ญาตตี่ยกกกุศแตตลล่า่าใะงนงสกเังกันทเไวันวปยาไตลเทปาัยวมตแดวตาารท่ถมร้ณาุกวเวปะรัน็นรถพว้าณริเธปรีสะณ็นมวะโถภรต้ารช่�ำณเพถปือิธะีท็นศสี่ีลปูงวฏจแริบะลรมัตะณีิ ะสงู จะมี

พิธีสวดมนกต็จ์ภะแาตวกนตา่างอออากบไนป้าชาระกาย และสังเวยเทวดาทุกวัน พิธีสมโภชถือศลี และ

ในวันศักดิ์สิทธิ์จะไปนมัสการบาเพ็ญกุศลในเทวาลยั แต่ถ้าเป็นวรรณะต่าพิธที ี่ปฏิบตั ิ

ก็จะแตกต่างออกไป

37

บทที่ 4

บทศทา่ี 4สศนาสานซาซิกกิ ขข์์

ศศาาสสนนาาซซิิกกขข์เ์เปป็น็นศศาาสสนนาาปปรระะเเภภททเเททววนนิยิยมม คคือือเเชชื่อื่อวว่า่าพพรระะเเจจ้า้าสสรร้า้างงโโลลกก มมีอีอา�ำนนาาจจ
ยย่ิง่ิงใใหหญญ่แ่แลละะมมอี ีองงคคเ์ ์ดเดียียววจจงึ นึงนับับว่าวเ่าปเน็ปศ็นาศสานสานปารปะรเภะทเภเอทกเอนกิยเมทวแนลิยะเมป็นแศลาะสเปนา็นทศีม่ าีอสานยาุ
ทนี่้มอีอยาทยี่สุนุด้อใยนทศี่สาุดสในนศาาขสอนงาโขลอกงทโลั้งก1ท1้ัง 1ศ1าสศนาาสนสาัญสลัญักลษักณษ์ขณอ์ขงอศงาศสาสนนาาซซิกิกขข์ ์ คคือือ
คนั ดดา้ ้า(ภ(าภพาทพี่ท3ี่13)1เ)ปเปน็ ็สนญัสัญลกัลษักษณณข์ อ์ขงอชงชาวาวซซกิ ิกขข์ ป์ ประระกกออบบดดว้ ้วยยกกรี ีรปปาานน((ดดาาบบของชาวซิกข์)
สองดา้ มคนั ดา้ ตตรรงงกกลลาางงหหนนึ่ง่ึงออนั ัน(ด(ดาาบบลลักักษษณณะะสสอองคงคมม) )แแลละวะงวจงักจรักร(ห(่วหง่วกงลกมล)ม)

ที่มทาม่ี า: :hhtttptpss:ภ/://า/bbพภitiาtท.พ.llyี่yท/3/ี่3331cc166ส33สัญzzัญ11ลลppักักสษสษบืณืบณคคศ์ ้น์้าศนเสมเามนือ่สื่าอนซ[1[ิกา18ขซ8์เิกมเขษม์าษยานยน2526516]0]

ค�าำว่า “"ซซิกิกขข์"์”เปเป็น็นภภาาษษาาปปัญัญจจาาบบแแปปลลวว่า่าผผู้ศู้ศึกึกษษาาหหรรือือศศิษิษยย์ ์คคืออื ชชาาววซซิกิ ข์ทุกคน
เปน็ ศิษยข์ องคครุ รุ ุหุ รรอื อื คครรู ูมมดี ดี ว้ ว้ ยยกกันนั ททั้งง้ัสสนิ้ นิ้ 1100อองงคค์ ม์ มีคคี ุรรุนนุ าานนักกัเปเปน็ น็อองคงคแ์ รแ์ กรกคครุ โุรคโุ วคนิวทนิ สทิงสหงิ ์ห์
ในบทน้ีนักเรียนจะได้ศึกษาเรื่องศาสดาของศาสนาซิกข์ หหลลักักธธรรรรมมขขอองง
ศาสนาซิกข์และศาสสนนพพิธิธีขีขอองงศศาาสสนนาาซซิกิกขข์ ์มมีรีราายยลละะเอเอียียดดดังันงน้ี ี้

32
38

1. ศ1า. ศสาดสดาาขขอองงศศาสานสานซิกาขซ์ ิกข์

กส(แสแก(ภภตาาตาาาาลมกมลกพพุาฉุาฉมมทรทราาีมถีมศถ่ีนศี่น3า3สาาสาใใร2ส2รนสนนนด)ด)ดดคททคาเาาเาัมัมกนนชกชหภหภิดื่อาาิดื่อรเเีรรเรีเรรตมอืมือ์พต์พ่ื่ืออฤื่อื่อฤรรคงคงปปะะศศรุคุรคตเเตุาาุ.ววแ.ศแาศสาสททหห.น.นคคง่1่รง1ราุราศุรศว4วก4ุนกนุาามม6ับ6ับาสสาท9ท9นคนคนน้ังัง้ัณกทาณากัทไไซมซดดมี่แา่ีแาิกีคิก้ศจ้ศคคีจคขขวาึกึกววาวม์าร์มษา้นษร้นมยีมียาป1าป1์ตรร์ถตถ00ัญัญู้เาู่้เึงงึ่กากงออจคคจง่ียี่ยงงาๆวาวววคๆคบบาากก์์ไมมศศไับดับปปเเดาา้ปปศศรรสส้ า็นะา็นะดดสสเเมมาาททนนาออาศศาาขขงงอตตอคคออิั้นงงั้ิน์ท์ทงงแแศศเเ่ีสี่สดดตตาา�าำียียสว่่วสคคัยัยนนัญัญพพเเาายยททรรตตาาะะ่สีี่สา่่าววออุดุดงง์์ งงจคคจๆๆคคนนอืือ์์มมคจคจมมีบีบนนรุุรีคคี ิดินุดุนททววาาาาาา�าำชนนชมมใใหหื่อื่อกักัรรูู้้้้

ภาทพี่มททาม่ีภี่ :า3าhพ:2tทhtpคtี่ 3tsุpร2:/sุน:/ค/าbรุ/นbiุนtiั.ากtlน.ylyผกั//2ู้เ2ผSปSเู้xป็xนWWน็ ศmศmาาzสสzuuดดาาสสพพืบบื รครคะ้ะน้นออเงเมมคง่ือื่์แอคร[์แ[ก11ร8ข8กอเงมเขมศษอษาางสายศนยนาานซ2สกิ25น6ข5า1์6ซ]0ิก] ข์

เม่ือพรตตะ่่ออองมมคาา์กคคลุ ุรรับุ ุนนมาาานถนึังกั กบบบ้า�นาำ เเไพพด็ ้ใญ็ ญหส้คสมวมาาามธธชิ ใิ ใ่วนนยปปเห่ ่าาลแแือลลคะะนไไยดดา้้ พพกบบจนพพแรรละะะเเดปปูแ็็ นนลเเรจจัก้ ้าาษใใานนพททยาาาบงงจจาิ ิลตต
เผมู้ท่ือเ่ี พจ็บระปอว่ งยคห์กลลงัับจมาากถนึงัน้ บพ้ารนะไอดง้ใคห์ไ้คดว้เดาินมชท่วางยสเห่งั สลอือนคปนรยะาชกาจชนนแไลปะยดังเูแมลือรงักตษ่างาพๆยาบาล
ผู้ท่ีเจ็บปจา่วกยนห้นั ลศังาจสาดกานอ้ันงคพท์ระ่ี 1อ0งคได์ได้ป้เรดะินกทาาศงใสหั่งถ้ สืออพนรปะรคะัมชภาีรช์เนปไ็นปศยาังสเดมาือแงทตน่างแๆละไมม่ ี
การแตจ่งาตกงั้ ศนาั้นสศดาาสตด่อาไอปงอคกี ์ท่ีศ1า0สไดดา้ปทร้ังะ1ก0าศทใา่หน้ถือไดพ้แรกะ่คัมภีร์เป็นศาสดาแทน และไม่มี
การแต่งต้ังศาส1ด. าคตรุ ่อุนไาปนอกั ีก ศาสดาทั้ง 10 ท่าน ได้แก่
12.. คคุรรุ ุนอุ างั คนตััก
23.. คคุรรุ ุออุ ังมครัตทาส
3. คุรุอมรทาส

39

4. คุรุรามดาส 33
5. ครุ ุอรชนุ
39

6. คุร4ุห. ครุริโุรคาวมนิดาทส์
7. คุร5ุห. ครุริไอุรรชุน
819.0. .คคครุรุ7986ุหเุ....รุ ตคคคคโุรฆครุุรุรรุ กิ ุหุหุเหุวพตษิ รรรินฆหิโกไิินั ครทพิษทวหสนัูรนิ ทงิ์ทูรห์์ ์

10. ครุ โุ ควนิ ทสงิ ห์

2.22ห.. ลหหกัลลักธกัธรรธรรมรมขรขมอองงขศศอาาสงสนศนาซาากิสซขนิก์ ขา์ซกิ ข์

2.1 ค2ัม2.ภ.11ีรคค์ ัมัมภภีรี์ร์
คมั ภีรคข์ ัมอภงรี ศ์ขาอสงศนาาสซนิกาซขิก์ ขเร์ เยี รกยี กวว่า่า""คครรันันถถสสาาหหบิ ิบ" แ"ปแลปวา่ลวพา่ระพคมัรภะีรค์ มัส่วภนรี ใ์หสญว่ ่ นใหญ่

บรรจุคบารสรวจดุคมาสนวตด์สมนรตรส์เสรรรเญิ สรพญิ รพะรเะจเา้จ้า(ภ(ภาาพพทที่ี่ 3333))แแบบง่ อง่ ออกอเปกน็ เป2น็ เล2่ม เดลัง่มนี้ ดังนี้

ภาพที่ 33 คัมภีร์ครันถสาหิพ
ท่มี า : ถา่ ยภาพโดย กนั ตา ศันสนะวศิ ษิ ฏ,์ 2561

ภาภพาพทที่ ี่3333 คคมัมั ภภรีรี ค์ ค์ รรนั ันถถสสาหาหิพิบ

ทีม่ า : ถ่ายภาพทโ่มีดาย:กถัน่าตยาภศาันพสโดนยะวกศิ นั ิษตฏา์, ศถันา่ ยสเนมะ่ือววิศนั ิษทฏี่ [,์12556เ1มษายน 2560]

34

40

22..11..11 ออาาททิคิครรันันถถ์์ แแปปลลวว่า่า คคัมัมภภีรีร์แ์แรรกก คคุรุรุอุอรรชชุนุน เเปป็น็นผผู้รู้รววมมขข้ึนึ้นใในน คค..ศศ.. 11660044
หรือ พ.ศ. 214477มมีบีบททนนิพิพนนธธ์ข์ขอองคงคุรุรหุ หรือรศือาศสาดสาดตาั้งตแั้งตแ่อตง่อคง์ทค่ี ์1ที่ถ1ึงอถงึ คอ์ทงคี่ 5์ทแี่ 5ละแมลีบะทมี
ปบทระปพรัะนพธั์นขธอ์ขงอนงักนบักุญบผุญู้มผีชู้ม่ือีชแื่อหแ่งหศ่งาศสานสานฮาิฮนินดดู แู แลละะศศาาสสนนาาออิสิสลามผนวกออยยู่ดู่ด้ว้วยย
2.2.2 ททสมครันถ์ แปลว่า คัมั ภีร์ของศาสดาองค์ท่ี 10 เป็นชุมนุมบทนิพนธ์
ของศาสดาองค์ที่ 10 คคือือ คคุรุรุโุโคคววินินททสสิงิงหห์ ์ รรววบบรรววมมขขึ้นึ้นใในนสสมมัยัยหหลลังังจจาากกออาาทิคิครันั ถ์
ประะมมาาณณ10100ป0ี ปท้ัีงท2ั้งค2ัมภคีรัม์บภันีรท์บึกันคทาสึกอคนำ�ขสอองคนุรขุสอางคคัญุรสุ รำ�ุปคลัญงใสนรหุปลลักกงใานรใหลญัก่ 4กาประใหกาญร่
ค4อื ประการ คือ

1) เรือ่ งความสามคั คี
2) เร่อื งความเสมอภาค
3) เร่อื งความศรัทธาในพระผเู้ ป็นเจา้
4) ความจงรักภกั ดตี ่อครุ ุท้ัง 10 องค์
สองหลักแรกแสดงความสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์กับพระเจ้าองค์เดียวเท่าน้ัน
และระหว่างมนุษย์ด้วยกัน ส่วน 2 หลักหลังแสดงทางปฏิบัติอันมนุษย์จะพึงปฏิบัติ
ตามเพอ่ื บรรลุความสขุ สงู สุด

22.2.2 หลลกั ักธธรรรมรม

หลักคาสอนของศาสนาซิกข์ จะเน้นสอนให้ทุกคนดารงชีวิตอย่างมีความสุข
มีสขุ ภาพท่ีแข็งแรงสมบูรณ์ และร้จู กั พยายามเอาชนะอุปสรรคตา่ ง ๆ ซึ่งมหี ลักสาคญั
ได้แก่

2.2.1 หลักความสขุ อันแท้จริง
1) กรรม คอื การกระทา
2) ปัญญา คอื ความรอบรู้ในทุกสง่ิ ทุกอยา่ งท่ีเปน็ จริง
3) มหาปตี ิ คือ ความอมิ่ ใจ ทาใหอ้ ม่ิ เอิบอย่ใู นทางธรรม

35

4411

เเกกรรงงกกลลวัวั 44)) พพลละะ คคืืออ กกาาลลัังงจจิิตต ททาาใใหห้้จจิิตตใใจจแแนน่่ววแแนน่่ มมั่ั่นนคคงง ไไมม่่หหววั่่ันนไไหหวว แแลละะไไมม่่
22..22..22 หห33221155ลล)))))))) กัักววววววสสนิินนนิินิินววจััจนิินจจยยััยัยััยยั ะะททททททัยัยาาาาาาคคงงงงงงออืืศศจจกกตติิาาลลีี คคยยใใธธววจจรราาไไรรดดมมไไมมดด้แ้แเเคค้้แแกกไไาากกดด่่ รรกก่่แแ้้ พพคคาากกววรรออ่่ าาใใกกยยหหมมาาาา่่ บ้บ้เเรรงงชชหหจจรรออ่ื่ื ิกิกรราามมงงิิาาเเลลใในั่น่ัรรจจ้้ียียคคใใตตนนงงนนอ่่อชชพพออพพีีพพรรื่น่นื โโรระะททดดะะเเาาจจยยเเจจงงาา้้ชชกกาา้้พพออาารรบบยยะะธธออรรงงรรคคมมเ์์เดดยยีี วว

3. ศ33า.. ศศสาานสสนนพพพิธิิธธีีขขีขออองงศศงาาศสสานนสาาซซนกิิกาขขซ์์ ิกข์

333...111 ศศศาาาสสสนนนสสถถสาาถนนาน

หหโขขโบบออรรสสงงือือปปถถสสรร์์ซซะะวุุวศศิิกกเเรราาททขขรรสสศศณณ์์,,นนออววววสสนินิ ััดดหหิิ ถถเเซซดดาาาารริิกกียียนนขขตตขข((ภภ์์้งัั้งออ((าาออภภงงพพยยาาศศทท่ใู่ใูพพาานน่่ีีททสส33เเมมนนี่่ี5533ืืออ))าา44งงซซซซ))ศศงึ่ึ่งิิกกโโเเกักั ขขปปดดดด์์เเน็น็ยย์ิสส์ิรรมมเเีียยิทิทมมีีศศกกือือธธููนนิิ์์ววอองงยยทท่่าามม์์รรตี่ีต่ฤฤคคววัง้งั้ตตุุรรมมโโสสดดุุททออาายยววยยรรคคูู่่ททาา์์ รุรุใใรร่่ีีววนนุุรราาิิหหาาแแมมาาหหคครรดดววรรททาา้น้นืืออสสออปปคคงงคคญััญนนคครรุุ ไไาาจจศศุุ ททาาาา""ยยบบหหสสบบดดรรททาาาาิิมมาาอองงัันนงงคคงงตตททคคนนออิิรร์์ททเเสสนนรร่ี่สีสีียยาาเเาาหหหหกกมมนนววิิบบอือื่่าา""

ภาพท่ี 34 ศรคี รุ สุ ิงหส์ ภา (วัดซกิ ข)์ อาเภอหาดใหญ่ จงั หวัดสงขลา

ภาพทภี่ 3าพ4ทศ่ี 3ร4ทีคศม่ี ุรราุสคี :ิรงุ ถุสห่าิง์สยหภส์ าภาพา(โว(ดวัยดัดซซกกิิกันขตข)์ า์)อศอาันเำภ�สเอนภหะอาวหดิศใษิาหดฏญ,์ใ2่หจ5ังญ6ห1่ วจัดังสหงขวลัดาสงขลา

ที่มา : ถ่ายภาพทโด่ีมยา :กถันา่ ตยาภาศพันโสดนยะกวันิศติษาฏศ์, นั ถส่านยเะมว่อืิศวษิ นั ฏท,์ 2่ี [51651เมษายน 2560]

36
42

3.2 ศาสนพธิ ี ทที่มี่มาา: :hhttttppss::////jjooภooา..ภggพาll//พทMMที่ ttี่3mm355FFBหBห88รรมิสิมสันบื ืบันทคคริทน้ ้สนเิรมาเสมหอ่ื ืา่อบิ [ห1[8ิ1บ8เมเษมาษยานยน2526516] 0]

3.2 ศศาาสสนนพพธิ ิธีในี ศาสนาซิกข์ทช่ี าวซิกข์เฉลมิ ฉลอง คือ เทศกาลทีเ่ ป็นวนั สาคัญแหง่

ช ีวติ ขอศงบาสรรนดพาิธคีใุรนุแศลาะสเนหาตซกุ ิกาขรณ์ท่ีช์สาาวคซญั ิกใขน์เปฉรละิมวฉัตลศิ อางสคตือรข์ เอทงศชกาาวลซทิก่ีเขป์ ็นวันส�ำคัญแห่ง
ชีวิตขอพงบิธีกรรรดรมาคสุราุแคลัญะขเหอตงุกศาารสณน์สา�ซำคิกัญข์ใทนี่ปชารวะซวัติกิศขา์ทสุกตครน์ขคอวงชรปาวรซะิกพขฤ์ ติปฏิบัติมีอยู่
5 พธิ ี ดด3พังัง.นิธน2ีกี้.้ี 1รรพมิธสีป�ำาคหัญุลขคอืองศพาิธสีลน้าางซบิกาขป์
5 พิธี ท่ีชาวซิกข์ทุกคนควรประพฤติปฏิบัติมีอยู่
เป็นพิธีล้างบาป (ภาพที่ 36) หลังจากผ่าน

พ ิธีปาห3ุล.2แ.ล1้วพผิธู้ชีปาายหจุละมคีืชอื่อพลิธงีลท้า้างยบวา่าปสเิงปห็น์ พหิธมีลา้ายงถบึงาปคว(าภมาพเขท้มี่ แ36ข)็งดหังลเังชจ่นาสกิงผโ่าตน
สพ่วิธนีปผาู้หหญุลิงแจละ้วมีชผื่อู้ชลางยทจ้าะยมวีช่า่ือเลกงาทร์ ้าหยมวา่ายถสึงิงหเจ์ ้าหหมญาิงยถเมึง่ือเคสวรา็จมพเิขธีแ้มลแ้วขจ็งะดไังดเ้รชับ่นสกิงกโะต
ไสด่ว้แนกผ่ ู้หสง่ิญทิงข่ี จนึ้ ะตม้นีชด่ือ้วลยงทก้าย5วป่ารเะกกาารร์ หไดม้แากย่ถึง เจ้าหญิง เมื่อเสร็จพิธีแล้วจะได้รับ กกะ

ได้แก่ ส่ิงท่ีข้ึน1ต.้น1ดเ้วกยศ กได5แ้ กป่ รกะากรไามรต่ ไดั ดผ้แมก่
11..21 กเกังศฆาไดได้แแ้กก่ ก่ หาวรีขไมน่ตาัดดผเลม็ก
11..32 กกฉังาฆาไดไ้แดก้แ่กก่ าหงวเกีขงนขาาดสเ้ันล็ก
11..43 กกรฉาาไไดดแ้ ้แกก่ ่กกาาไงลเมกืองทขาาสด้ัน้วยเหลก็
11..54 กกริรปาาไนด้แไดกแ้่ กก�่ำดไลามบือท�ำด้วยเหล็ก
1.5 กิรปาน ได้แก่ ดาบ

37
43

ภาพท่ี 36 พิธปี าหุล
ทีม่ า : https://joo.gl/BcOZ6 สบื คน้ เมอ่ื [18 เมษายน 2561]

3.2.2 พิธีรับน้าอมฤต หรือน้าอมฤตสังสการ ชาวซิกข์จะต้องเข้าพิธีรับ
น้าอมฤตเพื่อแสดงความเป็นซิกข์ท่ีดี และเป็นการรับคนเข้าในศาสนา พิธีน้ีได้เร่ิม
เกิดข้ึนอย่างเป็นระบบในสมัยของศาสดาคุรุโควินทสิงห์ โดยมีบุคคลผู้เป้นท่ีรักของ
พระเจ้า เป็นบุคคลที่ได้รับการเลือภากภพาแพทลที่ ้ี่ว3ว6่าพพเิธปิธีปีปา็นหาผุลหู้มุลีคุณธรรมสูง รู้เร่ืองราวในศาสนา
เป็นอย่างดี เรียกว่าที่มทปา่มี ัญา: :hจhtปtptpิยss:ะ/://jojจoooา..gนl/วBนcO5Z6คสนบื บคค้นเ้นปเมเม็นอื่ ื่อผ[1[ู้ท188เามเพษมาษิธยาีกนยรน2ร526ม516]โ0ด] ยน่ังเรียงเป็นแถว
ห ันหน้า33ไ..2ป2.ท.22าพงพคิธิธุรีรีุรศับับานสน้ดา�้ำอาอมม(ใฤฤนตตสมหหัยรรทือือ่ียนนัง้าม�้ำออีศมมาฤสฤดตตาสสอังังยสสู่)กกแาาตรร่ปชัจชาจาวุวบซซันิกิกบขขุค์จ์จคะะลตตผ้อ้อู้ทงงาเเขพข้า้ิธาพีกพิธริธีรรีรัมบับ
นตอ้้�ำาองนมั่งฤหตนั เพห่ือนแา้แสไสปดดทงงคาคงววคาารมมนัเเปถป็น์ส็นซาซหิกิกพิขข์ท์ท(่ีดภี่ดีาแี พแลทละี่ะเ3ปเ7ป็น)็นกการารับรับคคนนเขเ้าขใ้านใศนาศสานสานา พิธีนี้ได้เริ่ม
เกิดขึ้นอย่างเป็นระบบในสมัยของศาสดาคุรุโควินทสิงห์ โดยมีบุคคลผู้เป้นท่ีรักของ
พระเจ้า เป็นบุคคลท่ีได้รับการเลือกแล้วว่าเป็นผู้มีคุณธรรมสูง รู้เร่ืองราวในศาสนา
เป็นอย่างดี เรียกว่า ปัญจปิยะ จานวน 5 คน เป็นผู้ทาพิธีกรรม โดยนั่งเรียงเป็นแถว
หันหน้าไปทางคุรุศาสดา (ในสมัยที่ยังมีศาสดาอยู่) แต่ปัจจุบันบุคคลผู้ทาพิธีกรรม
ตอ้ งน่งั หนั หน้าไปทางครนั ถ์สาหิพ (ภาพที่ 37)

ภาภพาพทท่ี ่ี3377 พพิธิธรี ีรบั ับนน้าอ้�ำมอฤมตฤต

ที่มทาม่ี :าh:thtpttsp:/s://w/wwwww.y.yoouututubbee..ccoomm//wwaattcchh??vv==EEuuqq33bb99ttttj0j044สสืบืบคค้น้นเมเอ่ืมื่อ[1[818เมเษมาษยานย2น56215]60]

3.2.3 ประเพณีการเล่นดนตรีสวรรค์ ประเพณีนี้เป็นแบบอย่างหนึ่งของการ
แสดงออกซึ่งความเคารพในพระผู้เป็นเจ้า ชาวซิกข์นิยมสวดมนต์พร้อมกับมีดนตรี
บรรเลงประกอบ (ภาพที่ 38) และถือว่าเป็นดนตรีสวรรค์ที่จะช่วยให้ผู้สวดได้มีจิต
แนบแน่นกับพระผู้เป็นเจ้าได้รวภดาเพรท็ว่ี 3แ7ลพะิธรีดบั ีขน้าึ้นอมเฤคต รื่องดนตรีที่ใช้บรรเลงมีลักษณะ
เหมือนหทีบมี่ สา ่ีเ: หhtลtpี่ยs:ม//wเwรียw.กyoวu่าtuหbeีบ.cเoพmล/wงatch?v=Euq3b9ttj04 สืบค้นเม่ือ [18 เมษายน 2561]

แสดงออกซึ่งความเคารพในพระผู้เป็นเจ้า ชาวซิกข์นิยมสวดมนต์พร้อมกับมีดนตรี
บรรเลงประกอบ (ภาพท่ี 38) และถือว่าเป็นดนตรีสวรรค์ท่ีจะช่วยให้ผู้สวดได้มีจิต
แนบแน่นกับพระผู้เป็นเจ้าได้รวดเร็วและ38ดีขึ้น เครื่องดนตรีที่ใช้บรรเลงมีลักษณะ
เหมือนหบี สี่เหลี่ยม เรยี กวา่ หีบเพลง

ภาพภาทพ่ี ท3ี่838ปปรระะเพณณีกีกาารรเลเน่ลด่นนดตนรสีตวรรีสรคว์รรค์

ที่มทาีม่ า: h: thttptps:s/://p/paannttipip.c.coomm//ttooppiicc//3366551188663366//ddeesskktotoppสสบื ืบค้นค้เนมเอ่ืมื่อ[1[81เ8มษเมาษยานย2น56215]60]

33..22..44 ปปรระะเเพพณณีกีกาารรโโพพกกศศีรีรษษะะ ชชาาววซซิกิกขข์ม์มีลีลักักษษณณะะกกาารรแแตต่ง่งกกาายยแแตตกกตต่า่างง
จจาากกชชนนกกลลุ่มุ่มออ่ืนื่นใในนออินินเเดดียียดดูจูจาากกกการาโรพโพกผก้าผบ้านบศนรศีษีษะะเดซ็ก่ึงเชปา็นยชสา่ววนซปิกรขะ์ทก่ีมอีอบาสยาุรคะัญหวใน่าง
ก1า1ร-1แ6ต่งปกี าจยะตก้อ่ งกทา�เำนพิดธีโพดยกศารสีษดะาผค้าุรโุนพากนศักีรใษช้ะผเ้ารโียพกกวศ่าีรษดัสะตเปา็นร์ส(ภัญาลพักทษ่ี ณ39์อ)ย่างหน่ึง
ของนักบุญและนักปราชญท์ ั้งหลาย เด็กชายชาวซกิ ข์ที่มอี ายรุ ะว่าง 11-16 ปี จะต้อง
ทาพิธีโพกศรีษะ ตามข้อกาหนดในศาสนาซิกข์ ผ้าโพกศีรษะเรียกว่า ดัสตาร์
โดยท่ัวไปจะมีความยาว 4.5 เมตร หรือ 5 หลา มีความกว้าง 1.25 เมตร การโพกผ้า
ไม่ได้มีความหมายเป็นเพียงแค่ประเพณีในการแต่งกายเท่าน้ัน แต่เป็นสัญลักษณ์ท่ี
แสดงถึงการสบื ทอดทางศาสนาอีกดว้ ย (ภาพที่ 39)

ภาพที่ 39 ประเพณีการโพกศีรษะ
ท่มี า : https://joo.gl/wZXX สืบค้นเมอื่ [18 เมษา

ที่มา : httpภs:า//พjoท3oี่..g32l9/.w5ปZรXปะXเรพสะณบื เคกีพน้ าเรณมโือ่ พีค[ก1ร8ศัวรี เมษทษะาายนน 2ป56ร0ะ]เพณีน้ีเป็นส่วนหนึ่งในการปฏิบัติทาง
ซกิ ข์ เรยี กว่า ปันกัต หรอื ลงั การ์ ซึง่ หมายถึง ครัวทานหรอื ครัวสาธารณะทเ่ี ป
ทั่วไปได้รับประทานอาหารร่วมกัน ไม่ว่าจะมีวรรณะใด เพศใด หรือชาติใด
ทกุ คนย่อมไดร้ ับการปฏิบัตทิ ่เี หมอื นและเทา่ เทียมกนั (ภาพที่ 40)

39

ภาพท่ี 39 ประเพณกี ารโพกศรี ษะ
ทม่ี า : https://joo.gl/wZXX สบื คน้ เม่ือ [18 เมษายน 2561]

3.2.5 ปปรระะเเพพณณีคีครรัวัวททาานน ปปรระะเเพพณณีนีน้ีเ้ีเปป็น็นสส่ว่วนนหหนนึ่งึ่งใในนกกาารรปปฏฏิบิบัตัติทิทาางงศศาาสสนนาา
ซกิ ข์ เรยี กว่า ปปนั ันกกัตัตหหรรือือลังลกังากรา์ รซ์ ึ่งซห่ึงมหามยาถยึงถคึงรคัวทรัวาทนาหนรหือครือรวัคสราัวธสาารธณาระณที่เะปทดิ ี่เใปหิดค้ ในห้
คทนั่วไทปั่วไไดป้รไดับ้รปับรปะรทะาทนาอนาอหาาหรารร่วรม่วกมันกันไมไ่วม่า่วจ่าะจมะมีวรีวรรรณณะะใดใดเพเพศศใดใดหหรรือือชชาาตติใิใดดกก็ต็ตาามม
ททกุกุ คคนนยยอ่อ่ มมไไดด้ร้รับับกกาารรปปฏฏิบิบตััตทิทิ เี่เี่ หหมมือือนนแแลละะเเทท่า่าเเททียียมมกกันนั ((ภภาาพพทท่ี่ี 4400))

ภาภพาพทที่ 4ี่ 400 ประเเพพณณีคีครวัรทวั ทานาน

ทมี่ า : https://mgronline.com/south/detail/9590000031580 สืบค้นเมอ่ื [18 เมษายน 25610]

40 46 4466

2กกิจิจกกรกกรรจิิจมกกรทรรมี่รร2มมททที่ี่ี่ 22

คค�ำาชชี้แีแ้ คคจจาางงชชนี้แีแ้สสนักจจัมัมักเงงพรพเียนันนรสสันนียธักักัมมั ธ์กนนเเพพรร์กันานยีียนัันันค�นน(ธธำา8ค์กก์นน(เ8ต�นัันคาาำเิมคคะคต((ใาแา88ะิมตเเนตตแภ้ใคคนติมมินาะะ)้พภใใแแนตตนศนา)ภ้ภ้ พานนาาสศ))พพนาศศพสาาิธนสสี พนนพพพิธธิ กีีิธิธพีีรพพริธมิธิธีกกีีกขรรรอรรรงมมมศขขขาอออสงงงนศศศาาาาตสสสา่ นนนงาาาๆตตต่า่าใ่าหงงง้ๆๆๆใใใหหห้้ ้

พพิธธิ ีปปี ้อ้อพพนนธิิธขขีปีป้า้า้อ้อววนนขข้าา้พพววิธิธแี ีแตพพ่งตธิิธง่งีแแีางนตตาง่ง่ นงงาาพนนิธพีปิธาพพหีปธิิธลุ าปีีปหาาหหุลกุลุลารเกลกกา่นาารดรรเเเนลลลต่นน่น่ รดดดีสนนนวตตตรรรรรีสีสคีสวว์ วรรรรรรคคค์์ ์

1. 2.

3. 4.

0 คะแน200น20คคคเ=ะกะะคคแณแแตนนนะะอฑ22นนนบแแก์คคไเเ===นนามะะกกเรแแถ่ณณตนนกตตปนนูกอออฑฑรณตนนบบบะ==ก์ก์อ้ ถเไไ==ฑาามงมมูกตตรรนิถ่ถ่ตตห์กปปออูกูกอ้อรรราตตือบงบบบะะ้ออ้รไถถเเมถไมมงงปูกกู มต่ินินูกตตหหรอ่ถ้อ้อรรตบะอืงอืงูก้อเไไตมมมงต่ต่ ้อินอองบบ ไคม�ำ่ตตออบคบ0735ะแ–––– น4826นคค70353750ะะแแ––––––––นน42686824นนค3750ะ––––แน6428น ระดรบั ปะกดพราดรรมีับอดระะาปใับีปดดชกรดดปพรบัับ้กุงปปะีีมกรกอดดพพรารเามาับมีบัีมับาใออรดดรรินชาาปปกใใปีปีปปชชกกรร้รร้้รงุุงระะุงเเะมมเนินิ มิน
ตอบมากกว่า 1

ผลการประเมิน ลงช่ือ ครูผู้สอน..................................................................
คะแนนท่ีได้ (นางสาวกันตา ศันสนะวิศิษฏ์)
ระดับคุณภาพ

อภิธานศัพท์ 41

ค�ำ ความหมาย

กบฏ ประทุษร้ายต่อทางอาณาจักร ทรยศ ขบถ
กาเบรียล พละก�ำลังของพระเป็นเจ้า เช่ือว่าเป็นอัครทูตสวรรค์
ผู้น�ำสารมาจากพระเป็นเจ้า
คอนแวนต์
ส�ำนักชีในศาสนาคริสต์ เรียกโรงเรียนซึ่งชีตั้งขึ้น และ
คัมภีร์ เป็นผู้ด�ำเนินการสอนว่า โรงเรียนคอนแวนต์
คุฏบะฮฺ
ทรยศ หนังสือต�ำราท่ีส�ำคัญทางศาสนาหรือโหราศาสตร์
เทพเจ้า การแสดงปาฐกถาธรรมก่อนละหมาดวันศุกร์
เทวนิยม คิดร้ายต่อผู้มีอุปการะ กบฏ
เทวดาผู้เป็นใหญ่
รอมฎอน
ลัทธิที่เช่ือว่ามีพระเป็นเจ้าผู้ทรงอ�ำนาจยิ่งใหญ่ ทรงมี
โลหิต อ�ำนาจครอบครองโลกและสามารถดลบันดาลความ
วจนะ เป็นไปในโลก
ศาสดา
เดือนที่ 9 ของปฏิทินฮิจญ์เราะฮ์ในศาสนาอิสลาม
อาราม เป็นเดือนท่ีมุสลิมถือศีลอดท้ังเดือน
อาสนวิหาร เลือด
ค�ำพูด ถ้อยค�ำ
เอกเทวนิยม ผู้ต้ังลัทธิศาสนา เช่น ศาสดาทั้ง 6 ค�ำเรียกพระพุทธเจ้า
ว่า พระบรมศาสดา
วัด
คริสต์ศาสนสถานประเภทหนึ่งท่ีคริสต์ศาสนิกชนใช้ท�ำ
การนมัสการพระเจ้า
ความเชื่อว่ามีพระเป็นเจ้าเป็นเทวดาองค์เดียว หรือ
ความเชื่อว่าพระเป็นเจ้าเป็นหน่ึงเดียว

42

แบบทดสอบก่อนเรียนและหลังเรียน

ชดุ ศาสนากับการด�ำรงชวี ติ เล่มที่ 4 ศาสนาอื่น ๆ
จ�ำนวน 10 ข้อ คะแนนเต็ม 10 คะแนน เวลา 10 นาที

ค�ำช้ีแจง นักเรียนท�ำเคร่ืองหมายกากบาท (X) ลงในกระดาษค�ำตอบ
โดยเลือกค�ำตอบท่ีถูกที่สุด

1. พิธีศราทธ์ในศาสนาพราหมณ์-ฮินดู เป็นพิธีท่ีแสดงให้เห็นถึงคุณธรรมในด้านใด
ก. ความอดทน
ข. ความเสียสละ
ค. ความเมตตากรุณา
ง. ความกตัญญูกตเวที
2. หลักศีล 5 ข้อ 2 ในพระพุทธศาสนาตรงกับหลักธรรม 10 ประการของศาสนา

พราหมณ์-ฮินดูข้อใด
ก. ทมะ
ข. กษมา
ค. สัตยา
ง. อัสเตยะ
3. ข้อใดเป็นพิธีกรรมท่ีผู้ท่ีจะเข้านับถือศาสนาซิกข์ต้องปฏิบัติก่อน
ก. พิธีปาหุล
ข. พิธีสังคัต
ค. พิธีบูชาเทวดา
ง. พิธีอมฤตสังสการ

43

4. พระเยซูทรงสอนให้มนุษย์มีความเสียสละ จงท�ำความดีเพื่อความดี ตรงกับ
หลักธรรมในพระพุทธศาสนาข้อใด

ก. ศีล
ข. ทาน
ค. เมตตา
ง. กรุณา
5. พิธีซะกาตของศาสนาอิสลาม มีความมุ่งหมายให้ชาวมุสลิมรู้จักสิ่งใด
ก. การให้อภัย
ข. การแบ่งปัน
ค. ความอดทน
ง. ความยุติธรรม
6. ภารกจิ ทสี่ �ำคญั ในการผูกพนั มนุษย์ทั้งรา่ งกายและจติ ใจไวก้ ับพระอลั ลอฮฺคืออะไร
ก. ละหมาด
ข. การถือศีลอด
ค. การบริจาคซะกาต
ง. การไปประกอบพิธีฮัจญ์ที่เมืองมักกะฮ์
7. ศาสดาของศาสนาซิกข์ที่มีคําว่า “คุรุ” นําหน้ามีท้ังส้ิน 10 องค์หลังจากนั้นอยาก

ทราบว่าศาสนิกชนชาวซิกข์นับถือสิ่งใดแทนศาสดา
ก. ทายาทของศาสดา
ข. พระคัมภีร์ครันถสาหิบ
ค. ภาพของศาสดาท้ัง 10
ง. บทสวดสรรเสริญพระเจ้า

44

8. ค�ำสอนของพระเยซู ไม่เน้นเร่ืองใด
ก. การท�ำพิธีกรรมบูชาพระเจ้า
ข. จริยธรรมในการด�ำเนินชีวิต
ค. เสียสละโดยไม่หวังผลตอบแทน
ง. ความรักในพระเจ้าและเพื่อนมนุษย์
9. พระเยซูทรงสอนให้มนุษย์มีความเสียสละ จงท�ำความดีเพ่ือความดี ตรงกับ

หลักธรรมในพระพุทธศาสนาข้อใด
ก. ศีล
ข. ทาน
ค. กรุณา
ง. เมตตา
10. หลักค�ำสอนในพระพุทธศาสนา คริสต์ศาสนา ศาสนาอิสลาม ศาสนาพราหมณ์-

ฮินดู ท่ีเหมือนกันยกเว้นข้อใด
ก. หลักจริยธรรมและศีลธรรม
ข. หลักค�ำสอนในเร่ืองพระเจ้า
ค. หลักค�ำสอนเรื่องนรกสวรรค์
ง. หลักค�ำสอนเรื่องความเสียสละ

เกณฑ์การประเมิน คะแนน ระดับการประเมิน
1 คะแนน = ตอบถูกต้อง 8 – 10 ดี
0 คะแนน = ตอบไม่ถูกต้อง ไม่ตอบ 4 – 7 พอใช้
ตอบมากกว่า 1 ค�ำตอบ 0 – 3 ปรับปรุง

45

59

บรบรรณรณาานนกุ ุกรมรม

กรมการศาสนา กระทรวงวัฒนธรรม.(2557).ความรู้ศาสนาเบื้องต้น.กรุงเทพมหานคร:โรงพิมพ์ชุมนุม

สหกรณก์ ารเกษตรแห่งประเทศไทย จากดั . พิมพค์ ร้ังท่ี 2.

กรมการศาสนา กระทรวงวัฒนธรรม.(2561).ศาสนาในประเทศไทย.กรุงเทพมหานคร:โรงพิมพ์ชุมนุม

สหกรณก์ ารเกษตรแหง่ ประเทศไทย จากดั . พมิ พ์คร้งั ที่ 3.

กรมการศาสนา และอนุกรรมการส่งเสริมกิจการศาสนาและศาสนิกสัมพันธ์คณะกรรมาธิการการศาสนา คุณธรรม

จริยธรรม ศิลปะและวัฒนธรรม วุฒิสภา.(2561).วิถีชีวิต 5 ศาสนิกในประเทศไทย.

กรงุ เทพมหานคร:บรษิ ัท ราไทยเพรส จากัด.พิมพ์คร้งั ท่ี 5.

กระทรวงศึกษาธกิ าร.(2551).คู่มือการจัดการเรยี นรู้กลมุ่ สาระการเรียนรสู้ งั คม ศึ ก ษ า ศ า ส น า แ ล ะ

วฒั นธรรม.กรงุ เทพฯ:โรงพิมพค์ ุรสุ ภาลาดพรา้ ว.

คัมภรี ์.(2547).พระครสิ ตธรรมคัมภีรภาคพันธสัญญาใหม.กรุงเทพฯ:อารเธอรเอสเดอมอส.

พระครูวินยั ธรประจกั ษจกธมโม.(2545).ศาสนาในโลกปจจุบนั .พมิ พครัง้ ที่ 2. กรุงเทพฯ:มหาจุฬาลง

กรณราชวิทยาลยั .

ภาพการแต่งกายของผทู้ ่ีนบั ถือศาสนาอิสลาม. (2561). สืบค้นจาก https://bit.ly/3dg9lO9.
(18 เมษายน 2561).

ภาพการถอื ศีลอด. (2561). สบื ค้นจาก http://www.lokwannee.com/web2013/?p=269511.
(18 เมษายน 2561).

ภาพการนกิ าฮ์. (2561). สืบค้นจาก http://maing1.blogspot.com/p/blog-page_7.html.
(18 เมษายน 2561).

ภาพการบรจิ าคซะกาต. (2561). สบื ค้นจาก https://joo.gl/6HqBc. (18 เมษายน 2561).
ภาพการปฏิญาณตน. (2561). สบื คน้ จาก https://joo.gl/LIaG. (18 เมษายน 2561).
ภาพการประกอบพิธ๊ฮัจญ์. (2561). สบื คน้ จาก https://joo.gl/EA7M. (18 เมษายน 2561).
ภาพการฝังศพ. (2561). สบื ค้นจาก https://bit.ly/35ykozJ. (18 เมษายน 2561).
ภาพคมั ภรี ์ไบเบิล. (2561). สบื คน้ จาก https://joo.gl/CRXFWb. (18 เมษายน 2561).
ภาพคัมภรี ์พระเวท. (2561). สืบคน้ จาก https://pang236.wordpress.com. (18 เมษายน 2561).
ภาพคุรุนานัก ผูเ้ ปน็ ศาสดาพระองคแ์ รกของศาสนาซกิ ข์. (2561). สืบค้นจาก

https://bit.ly/2SxWmzu. (18 เมษายน 2561).

46

60

บรรณบรารนณาุกนรกุ รมม ((ตตอ่ )่อ)

ภาพเทพเจา้ ของศาสนาพราหมณ์-ฮนิ ดู. (2561). สบื ค้นจาก https://bit.ly/2ysUlOg.
(18 เมษายน 2561).

ภาพเทวสถาน. (2561). สบื ค้นจาก https://bit.ly/2WqQjxT. (18 เมษายน 2561).
ภาพประเพณีการโพกศีรษะ. (2561). สืบค้นจาก https://joo.gl/wZXX. (18 เมษายน 2561).
ภาพประเพณกี ารเลน่ ดนตรสี วรรค์. (2561). สืบค้นจาก

https://pantip.com/topic/36518636/desktop. (18 เมษายน 2561).

ภาพประเพณคี รัวทาน. (2561). สบื ค้นจาก
https://mgronline.com/south/detail/9590000031580. (18 เมษายน 2561).

ภาพพระเยซู. (2561). สบื คน้ จาก https://ayoungsummersyouth.tumblr.com.
(18 เมษายน 2561).

ภาพพระเยซูถกู ตรึงบนไม้กางเขนจนสิน้ พระชนม์. (2561).
สบื ค้นจาก http://dondaniele.blogspot.com/2017/04/blog-post_13.html.

(18 เมษายน 2561).

ภาพพธิ แี ต่งงาน. (2561). สืบคน้ จาก https://bit.ly/2L32xrf. (18 เมษายน 2561).
ภาพพิธบี ัพติศมา. (2561). สืบคน้ จาก https://joo.gl/dtGV. (18 เมษายน 2561).
ภาพพิธีปอ้ นขา้ ว. (2561). สบื ค้นจาก https://th.wikipedia.org/wiki. (18 เมษายน 2561).
ภาพพิธีปาหลุ . (2561). สบื คน้ จาก https://joo.gl/BcOZ6. (18 เมษายน 2561).
ภาพพิธีมหาสนิทศักสทิ ธ์ิ. (2561). สืบคน้ จาก https://joo.gl/Qfuk9I. (18 เมษายน 2561).
ภาพพธิ รี บั นา้ อมฤต. (2561). สบื ค้นจาก https://www.youtube.com/watch?v=Euq3b9ttj04.

(18 เมษายน 2561).

ภาพพิธีศลี กาลัง. (2561). สืบค้นจาก https://joo.gl/dtGV. (18 เมษายน 2561).
ภาพพิธศี ลี สมรส. (2561). สบื คน้ จาก https://joo.gl/Rc8Z. (18 เมษายน 2561).
ภาพพธิ ศี ีลอนุกรม. (2561). สบื คน้ จาก https://joo.gl/FEJV. (18 เมษายน 2561).
ภาพพิธีศลี อภยั บาป. (2561). สืบค้นจาก https://joo.gl/dtGV. (18 เมษายน 2561).
ภาพสญั ลักษณ์ของศาสนาอิสลาม. (2561). สบื ค้นจาก https://soonthorn2609.wordpress.com.

(6 เมษายน 2561).

ภาพสญั ลกั ษณศ์ าสนาครสิ ต์. (2561). สืบคน้ จาก https://joo.gl/0HqMRU. (18 เมษายน 2561).
ภาพสัญลกั ษณศ์ าสนาซิกข์. (2561). สบื คน้ จาก https://bit.ly/3c63z1p. (18 เมษายน 2561).

47

61

บรรณบรารณนาุกนุกรรมม ((ตต่อ)่อ)

ภาพสญั ลักษณศ์ าสนาพราหมณ์-ฮนิ ดู. (2561). สืบคน้ จาก https://joo.gl/BThDc6.
(18 เมษายน 2561).

ภาพหริมันทิรสาหิบ. (2561). สบื คน้ จาก https://joo.gl/MtmFB8. (18 เมษายน 2561).
ภาพอาบนา้ ศพ. (2561). สบื คน้ จาก https://joo.gl/eDpOL. (18 เมษายน 2561).
ภาพอาสนวิหาร. (2561). สบื ค้นจาก https://bit.ly/2WuWX6e. (18 เมษายน 2561).
รชั นกี ร หงสพนสั .(2545).การสอดแทรกคณุ ธรรมในการเรยี นการสอนวชิ าสังคมศกึ ษา.วารสารครุ

ศาสตร

ราชบัณฑิตยสถาน.(2554).พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.2554.กรุงเทพฯ: สานักพิมพอักษร

เจรญิ ทัศน.์

วลัยพานิช.(2545).แนวคิดสาหรับการจัดการเรยี นการสอนวชิ าพระพุทธศาสนาในโรงเรียน

มัธยมศึกษา.วารสารครุศาสตร
สถาบันพัฒนาคุณภาพวิชาการ.(2560).คู่มือครูหนังสือเรียนพระพุทธศาสนา ช้ันประถมศึกษาปีท่ี 6.

กรงุ เทพฯ:บรษิ ทั พัฒนาคณุ ภาพวิชาการ จากัด.

สถาบันพฒั นาคณุ ภาพวิชาการ.(2560).พระพุทธศาสนา ชั้นประถมศึกษาปที ่ี 6.กรุงเทพฯ:บริษทั พฒั นา

คณุ ภาพวชิ าการ จากัด.

สถาบันพัฒนาคุณภาพวิชาการ.แบบฝึกหัดพระพุทธศาสนาช้ันประถมศึกษาปีที่ 6. กรุงเทพฯ:บริษัท

พัฒนาคณุ ภาพวิชาการ จากดั .2560.

สมาคมนักเรียนเก่าอาหรับประเทศไทย,ผู้แปล(2533).พระมหาคัมภีร์อัลกุรอานพร้อมความหมาย
ภาษาไทย.มะดนี ะฮ:์ ศูนย์กษัตรยิ ฟ์ ะฮดั เพ่ือการพมิ พ์อัลกรุ อาน.

สุนันท์ ศลโกศล.(2547).แนวทางการวัดและการประเมินผลกลุมสาระการเรียนรูสังคมศึกษาศาสนา

และวัฒนธรรม.วารสารการวดั ผลการศกึ ษา.
เสรี พงศ์พิศ.(2531).ศาสนาครสิ ต.กรงุ เทพฯ:มหาวทิ ยาลัยธรรมศาสตร.



ภาคผนวก