52 เคล็ดวิชาเปลี่ยนคนธรรมดาให้เป็นอัจฉริยะ

5 2 เ ค ล็ ด วิ ช า
เ ป ลี่ ย น

คนธรรมดา
ใ ห้ เ ป็ น
อั จ ฉ ริ ย ะ

THE LITTLE BOOK OF TALENT

น.ส.ชลดา แม้ นพยั คฆ์ 62703576
คณะบริ หารธุ รกิ จ สาขาการจั ดการสมั ยใหม่

เ ค ล็ ด วิ ช า 1

จับจ้องคนที่คุณ
อยากจะเป็น

เราทุกคนต่างมีภาพของคนที่เราอยากจะเป็นอยู่ในใจ ดังนั้นวิธีหนึ่งที่จะช่วยจุดประกาย
ได้ก็คือการจ้องมองภาพเหล่านั้นทุกวัน ผลการวิจัยจำนวนมากเผยให้เห็นว่า แค่ความ
เชื่อมโยงเล็กๆน้อยๆระหว่างตัวเรากับคนที่เราอยากจะเป็น ก็สามารถกระตุ้นให้เกิดแรง
จูงใจได้อย่างมากโดยไม่รู้ตัว
เมื่อปี 1997 ไม่มีนักกอล์ฟเข้าร่วมการแข่งขันของสมาคมอาชีพสตรีเลยสักคน แต่
ปัจจุบันกลับมีมากกว่า 40 คน แถมยังคว้าชัยชนะ 1 ใน 3 ของรายการทั้งหมด นัก
กอล์ฟคนหนึ่งได้กระตุ้นให้เด็กสาวหลายร้อยคนมองภาพตัวเองในอนาคต พร้อมเผย
ว่า "คุณบอกตัวเองว่า ถ้าเธอทำได้ แล้วทำไมฉันจะทำไม่ได้ล่ะ"

ห น้ า 1 | 5 2 เ ค ล็ ด วิ ช า เ ป ลี่ ย น ค น ธ ร ร ม ด า ใ ห้ เ ป็ น อั จ ฉ ริ ย ะ

เคล็ ดวิ ชา 2

ใช้เวลาวันละ 15 นาที
เพื่ อประทับทักษะลงในสมอง

คุณคิดว่าวิธีที่ดีที่สุดในการเริ่มต้นเรียนรู้
ทักษะใหม่ๆคืออะไร? ฟังครูอธิบาย อ่าน
หนังสือ หรือกระโจนเข้าไปลองผิดลอง
ถูก

แหล่งบ่มเพาะหัวกระทิจำนวนมากใช้วิธี
การประทับทักษะลงสมอง ซึ่งหมายถึง
การตั้งอกตั้งใจเฝ้าดูทักษะที่ต้องการ
ฝึกฝนซ้ำแล้วซ้ำเล่า จนภาพของมัน
ประทับลงในความทรงจำอย่างชัดเจน

"การตั้ งใจดู และฟังจนกระทั่ ง
จิ นตนาการได้ ว่ าการทำสิ่ งนั้ นให้

ความรู้ สึ กเช่ นไร"

ทิโมธี กัลล์เวย์ ครูสอนเทนนิส สอนคนที่ไม่เคย
เล่นเทนนิสมาก่อน โดยกัลล์เวย์ตีโฟร์แฮนให้ดู
โดยไม่อธิบายอะไรเลยสักคำ แค่แสดงวิธีวาง
เท้า วิธีจับไม้เทนนิส และจังหวะการหวนลูก
เธอจับตาดูอย่างตั้งใจ และสามารถตีลูก
โฟร์แฮนด์ได้ภายในเวลาเพียง 20 นาที

ห น้ า 2 | 5 2 เ ค ล็ ด วิ ช า เ ป ลี่ ย น ค น ธ ร ร ม ด า ใ ห้ เ ป็ น อั จ ฉ ริ ย ะ

เคล็ ดวิ ชา 3 พั ฒนาการทุกอย่างล้วนมาจากการซึบซับข้อ
มูลใหม่ๆและนำไปประยุกต์ใช้ ซึ่งแหล่งข้อมูงที่
อย่าอายที่จะขโมย ดีที่สุดก็คือบรรดาคนที่ทำเรื่องดังกล่าวได้ยอด
เยี่ยมที่สุด เพราะฉะนั้น "จงขโมยจากพวกเขา
ซะ"

ทำไมลูกคนเล็กของครอบครัววงดนตรีถึงมัก
เป็นคนเก่งที่สุด (แอนดี้ กิบบ์ น้องชายคนเล็ก
ของสมาชิกวงบีจีส์ นิค น้องชายคนเล็กของ
วงโจนาสบราเธอร์ส โมซาร์ท โยฮันน์ เซบาส
เตียน บาค ไมเคิล แจ๊คสัน และโยโย่ หม่า ทุก
คนเป็นลูกคนเล็กทั้งนั้น) เนื่องจากระหว่างการ
เติบโตขึ้นมา ลูกคนเล็กมีโอกาสมากกว่าที่จะได้
รับข้อมูลดีๆได้จับตาดูพี่ๆได้เลียนแบบ และได้
เห็นว่าสิ่วไหนได้ผลหรือไม่ได้ผลบ้าง หรือก็คือ
มีโอกาสได้ขโมยมากกว่านั่นเอง

การขโมยให้พุ่ งเป้าไปยังรายละเอียดที่เฉพาะ
เจาะจงไม่ใช่ภาพรวมของสิ่งที่เห็น และระบุออก
มาให้ชัดเจนและจับต้องได้

ห น้ า 3 | 5 2 เ ค ล็ ด วิ ช า เ ป ลี่ ย น ค น ธ ร ร ม ด า ใ ห้ เ ป็ น อั จ ฉ ริ ย ะ

เคล็ ดวิ ชา 4

จดบั นทึ ก

คนเก่งส่วนใหญ่จะจดบันทึกผลงาน
แต่ละวันไว้ และนำมาทบทวน ผลงาน
ในวันนี้...ไอเดียสำหรับวันพรุ่งนี้...เป้า
หมายของสัปดาห์ถัดไป

บันทึกของคุณจะทำหน้าที่เป็นเหมือน
แผนที่ ซึ่งช่วยให้คุณมองเห็นภาพ
กระจ่างขึ้น

เคล็ ดวิ ชา 5

ยอมดู เ หมื อน
คนโ ง่

ไม่ว่าคุณจะเก่งแค่ไหนก็ตาม เพื่อ ห น้ า 4 | 5 2 เ ค ล็ ด วิ ช า เ ป ลี่ ย น ค น ธ ร ร ม ด า ใ ห้ เ ป็ น อั จ ฉ ริ ย ะ
ทลายขีดจำกัดของตัวเองและก้าว
ขึ้นไปอีกขั้น จะต้องดิ้นรนพยายาม
ทำผิดพลาด และดูเหมือนคนโง่!

เมื่อคุณดิ้นรนพยายาม ล้มเหลว
และลุกขึ้นมาพยายามอีกครั้ง ให้จำ
ไว้เสมอว่า "ความผิดพลาดไม่ใช่
ความล้มเหลว แต่เป็นหนทางไปสู่
ความเก่งกาจต่างหาก"

เ ค ล็ ด วิ ช า 7

ก่อนเริ่มฝึก หาคำตอบให้ได้
ก่ อ น ว่ า ทั ก ษ ะ นั้ น เ ป็ น ทั ก ษ ะ ท า ง
ต ร ง ห รื อ ทั ก ษ ะ ท า ง อ้ อ ม

เ ค ล็ ด วิ ช า 6 ทักษะทางตรง คือ การกระทำที่เกิดขึ้นอย่าง
ถูกต้องและเสมอต้นเสมอปลาย โดยจะมี
เ รี ย บ ง่ า ย ดี ก ว่ า ห รู ห ร า หนทางไปสู่ผลลัพธ์ที่พึ งปรารถนาเพี ยงหนึ่ง
เดียวเท่านั้น ทักษะแบบนี้มักจะเป็นทักษะ
มนุษย์เราชอบความสะดวกสบาย เราชอบสนามฝึก เฉพาะด้าน โดยเฉพาะทักษะทางกาย ฝึกฝน
ซ้อมล้ำสมัย และห้องทำงานหรูหราตกแต่งด้วยไม้โอ๊ก ทักษะให้เหมือนกับนาฬิ กาสวิส นั่นคือ เชื่อถือ
ความหรูหราเป็นตัวบั่นทอนแรงจูงใจ มันส่งสัญญาน ได้ เที่ยงตรงแม่นยำ และทำได้แบบเดิมทุก
ให้จิตใต้สำนึกเราลดความพยายามลง ครั้งโดยอัตโนมัติ

ประเด็นของเคล็ดวิชานี้ไม่ได้อยู่ที่การขัดเกลาจิตใจ แต่ ในทางกลับกัน ทักษะทางอ้อมจะมีหนทาง
เป็นการขัดเกลาเซลล์ประสาทต่างหาก สถานที่เรียบ มากมายเพื่ อให้ได้ผลลัพธ์ที่พึ งปรารถนา
ง่ายจะช่วยให้เรามีสมาธิในการฝึกฝนอย่างเต็มที่ ทักษะนี้ไม่ต้องอาศัยความเที่ยงตรงเหมือน
นาฬิ กาสวิส แต่ต้องอาศัยความคล่องแคล่ว
ห น้ า 5 | 5 2 เ ค ล็ ด วิ ช า เ ป ลี่ ย น ค น ธ ร ร ม ด า ใ ห้ เ ป็ น อั จ ฉ ริ ย ะ และตอบสนองต่อสถานการณ์ โดยต้องมอง
แบบแผนให้ออกเลือกการตอบสนองอย่าง
ชาญฉลาดและฉับไว

เ ค ล็ ด วิ ช า 8

หากต้องการพั ฒนาทักษะทาง
ต ร ง จ ง ส ว ม วิ ญ ญ า ณ ช่ า ง ไ ม้
ฝี มื อ ป ร ะ ณี ต

การฝึกฝนอย่างช้าๆ ทำซ้ำๆอย่าง
ระมัดระวังแต่ละครั้งจะค่อยๆสร้าง
องค์ประกอบสำคัญของทักษะขึ้นมา
ทีละส่วนจนชำนาญ การใส่ใจกับ
ความผิดพลาดเป็นพิ เศษจะมี
ประโยชน์อย่างมาก จงขัดเกลาทักษะ
ราวกับเป็นช่างไม้ฝีมือประณีต

เ ค ล็ ด วิ ช า 9

หากต้องการพั ฒนาทักษะทาง
อ้ อ ม จ ง ส ว ม วิ ญ ญ า ณ นั ก
ส เ ก็ ต บ อ ร์ ด

การสวมวิญญาณนักสเก็ตบอร์ดจะ
ช่วยให้คุณมีความบ้าบิ่น อยากรู้
อยากเห็น อยากทดลอง และมองหา
หนทางใหม่ๆมาท้าทายตัวเองอยู่
เสมอ ซึ่งทักษะทางอ้อมจะก่อตัวขึ้น
มาจากการสำรวจสภาพแวดล้อมที่
ท้าทายและเปลี่ยนแปลงอยู่ตลอด
เวลา ได้เผชิฐกับอุปสรรคสารพัดรูป
แบบและตอบสนองต่อมันครั้งแล้ว
ครั้งเล่า ส่งผลให้คุณประเมิน
สถานการณ์ออก และตอบโต้ได้อย่าง
ฉับไว

ห น้ า 6 | 5 2 เ ค ล็ ด วิ ช า เ ป ลี่ ย น ค น ธ ร ร ม ด า ใ ห้ เ ป็ น อั จ ฉ ริ ย ะ

เคล็ดวิชา 10

ย ก ย่ อ ง ทั ก ษ ะ ท า ง ต ร ง

"ถ้าคุณมีทักษะพื้ นฐาน ล อ ง นึ ก ภ า พ ว่ า ค ว า ม เ ก่ ง ก า จ ข อ ง
ไม่แน่นพอ มันคือความ คุณเป็นเหมือนต้นโอ๊กสูงใหญ่ ซึ่ง
ผิ ด พ ล า ด อั น ใ ห ญ่ ห ล ว ง " มี ทั ก ษ ะ ท า ง ต ร ง เ ป็ น ลำ ต้ น ที่ แ ข็ ง
แรงขนาดมหึมา และทักษะทาง
ค น เ ก่ ง ๆ มั ก ใ ห้ ค ว า ม สำ คั ญ กั บ ก า ร ฝึ ก ทั ก ษ ะ อ้อมเป็นกิ่งก้านที่แผ่ปกคลุม คุณ
ขั้นพื้ นฐานแบบเดียวกับพวกมือใหม่ โดย ต้ อ ง มี ลำ ต้ น ที่ แ ข็ ง แ ร ง เ สี ย ก่ อ น
ก า ร ฝึ ก ซ้ อ ม ซ้ำ ๆ จ น ชำ น า ญ แ ล้ ว จึ ง ค่ อ ย แ ต่ ง เ ติ ม กิ่ ง ก้ า น ส า ข า

ห น้ า 7 | 5 2 เ ค ล็ ด วิ ช า เ ป ลี่ ย น ค น ธ ร ร ม ด า ใ ห้ เ ป็ น อั จ ฉ ริ ย ะ

เคล็ ดวิ ชา 11

อ ย่ า เ ชื่ อ เ รื่ อ ง เ ก่ ง แ ต่ เ กิ ด

ก า ร ไ ด้ รั บ คำ ช ม ตั้ ง แ ต่ ถ้ า คุ ณ เ ป็ น ค น ที่ ป ร ะ ส บ ค ว า ม สำ เ ร็ จ
เ ด็ ก ไ ม่ ไ ด้ ห ม า ย ค ว า ม ว่ า ตั้งแต่เล็ก จงพยายามอย่างสุด
จ ะ ป ร ะ ส บ ค ว า ม สำ เ ร็ จ ค ว า ม ส า ม า ร ถ ที่ จ ะ ม อ ง ข้ า ม คำ ย ก ย่ อ
สรรเสริญ และผลักดันตัวเองไปอยู่
จุดสุดความสามารถให้ได้ แต่ถ้าคุณ

การได้รับความสนใจหรือการชม จนทำให้ ไม่เคยประสบความสำเร็จเลย จง
เ ริ่ ม เ ชื่ อ ต า ม นั้ น แ ล ะ ข า ด แ ร ง จู ง ใ จ ที่ จ ะ ฝึ ก ฝ น อย่ายอมแพ้ คิดเสียว่าก่อนหน้าเป็น
ทำให้โอกาสตกไปอยู่ในมือของผู้ที่มุ่งมั่น ถึง เพี ยงการทดลอง ไม่ใช่คำตัดสิน

แ ม้ จ ะ ไ ม่ เ ค ย ไ ด้ รั บ คำ ช ม ก็ ต า ม ห น้ า 8 | 5 2 เ ค ล็ ด วิ ช า เ ป ลี่ ย น ค น ธ ร ร ม ด า ใ ห้ เ ป็ น อั จ ฉ ริ ย ะ

เ ค ล็ ด วิ ช า 1 2

ก ฎ 5 ข้ อ ใ น ก า ร เ ลื อ ก ผู้
ฝึ ก ส อ น ที่ จ ะ ช่ ว ย คุ ณ ไ ด้ ม า ก
ที่ สุ ด

1) อย่าเลือกคนที่ชวนให้นึกถึงบริกรผู้
นอบน้อม

ผู้ฝึกสอนในปัจจุบันมีจำนวนมาก พวกเขา
พยายามทำให้คุณรู้สึกสบายใจตลอดจน
ทำให้แน่ใจว่าการฝึกจะผ่านไปอย่างราบรื่น
เหมือนบริกรในร้านอาหาร ไม่ใช่มาฝึกสอน
คุณ

2)เลือกคนที่ทำให้คุณหวั่นเกรงนิดๆ

คุณไม่ได้ต้องการคนที่คอยปกป้องคุณ
แต่คุณต้องการใครสักคนที่หนักแน่น ไว้ใจ
ได้ และนำพาคุณไปสู่จุดหมายได้

3)เลือกคนที่ให้คำแนะนำสั้นๆแต่ชัดเจน

การสอนไม่ใช่วาทศิลป์ แต่เป็นการสร้าง
ความเชื่อมโยงและถ่ายทอดข้อมูลที่เป็น
ประโยชน์กับผู้เรียน

4)มองหาคนที่ชอบปูพื้ นฐาน

พื้ นฐานที่แข็งแกร่งจะเป็นรากฐานให้กับ
ทักษะในอนาคต

ห น้ า 9 | 5 2 เ ค ล็ ด วิ ช า เ ป ลี่ ย น ค น ธ ร ร ม ด า ใ ห้ เ ป็ น อั จ ฉ ริ ย ะ 5)ถ้ามีคุณสมบัติเท่าเทียมกันทุกด้านให้
เลือกคนที่อายุมากที่สุด

การสอนถือเป็นทักษะเช่นกัน มันจึงต้อง
อาศัยเวลาในการพั ฒนาด้วย

เคล็ดวิชา 13

ค้ น ห า จุ ด ก ล ม ก ล่ อ ม

การบีบให้ตัวเองฝึกซ้อมตรงจุดสุดขอบความ
สามารถ ดังเช่น อัลเบิร์ต ไอน์สไตน์ เคย
กล่าวว่า
"เราต้องพั ฒนาสัญชาตญาณจนสามารถรับรู้
ว่า สิ่งใดที่เราทำได้เกือบสำเร็จทั้งที่พยายาม
สุดความสามารถ"
เมื่อสิ่งใดที่ทำได้ "เกือบ"สำเร็จ แม้จะพยายาม
อย่างที่สุดแล้ว จดจำจุดที่สามารถของคุณ
เมื่อสิ้นสุดลงเอาไว้ และตั้งเป้าว่าจะไปให้ไกล
กว่าเล็กน้อย นั่นคือจุดกลมกล่อมของคุณ

ห น้ า 1 0 | 5 2 เ ค ล็ ด วิ ช า เ ป ลี่ ย น ค น ธ ร ร ม ด า ใ ห้ เ ป็ น อั จ ฉ ริ ย ะ

เคล็ ดวิ ชา 15

แบ่งทักษะออกเป็นส่วน
ย่อยๆ

ส่วนย่อยของทักษะเปรียบเหมือนตัวอักษร
ภาษา เวลาอยู่โดดๆย่อมไม่มีความหมาย แต่
เมื่อนำมาประกอบกันเป็นคำ จากนั้นนำคำมา
ประกอบเป็นประโยคอีก มันก็จะกลายเป็นสิ่ง
ที่สลับซับซ้อนและงดงาม

สิ่งที่คุณต้องทำคือมองภาพรวม แบ่งทักษะ
ออกเป็นส่วนย่อยๆ ที่เล็กที่สุด ประกอบมัน
เข้าด้วยกัน และฝึกฝนซ้ำแล้วซ้ำเล่า

เคล็ ดวิ ชา 14

ลืมเรื่องเวลาไปซะ

การฝึกฝนอย่างล้ำลึกไม่ได้วัดกันที่
ระยะเวลาในการฝึก แต่เป็นจำนวนครั้ง
ที่คุณได้ดิ้นรนและทำซ้ำอย่างถูกต้อง
ต่างหาก ต้องวัดกันว่าคุณสร้างความ
เชื่อมโยงใหม่ๆ ขึ้นมาในสมองได้มาก
แค่ไหน

ห น้ า 1 1 | 5 2 เ ค ล็ ด วิ ช า เ ป ลี่ ย น ค น ธ ร ร ม ด า ใ ห้ เ ป็ น อั จ ฉ ริ ย ะ

เคล็ ดวิ ชา 16

พ ย า ย า ม ขั ด เ ก ล า ทั ก ษ ะ วั น ล ะ
ห นึ่ ง ส่ ว น ย่ อ ย

"อย่าเข้าใจผิดคิดว่าการได้ทำอะไรสัก
อย่างคือความสำเร็จ"

โดยต้องแน่ใจว่าสามารถทำมันได้อย่าง
สมบูรณ์ อย่าตั้งเป้าหมายแค่ปรับปรุง
หรือขัดเกลาเท่านั้น อย่าคาดหวังการ
พั ฒนาแบบก้าวกระโดด แต่จงหาวิธี
พั ฒนาวันละนิด

เคล็ ดวิ ชา 17

จ ง ต ะ เ กี ย ก ต ะ ก า ย

หากต้องการพั ฒนาทักษะ การ
ตะเกียกตะกายเป็นสิ่งที่จำเป็นที่หลีกเลี่ยง
ไม่ได้ การตะเกียกตะกายและความรู้สึก
คับข้องใจที่เกิดขึ้นเมื่อคุณไปถึงจุดสุด
ขอบความสามารถตัวเอง(ความรู้สึก
เจ็บใจแบบ "อีกนิดเดียว..อีกนิดเดียว")
นั่นคือความยากที่พึ งปรารถนา ยิ่งเจ็บ
ปวดยิ่งแข็งแกร่ง

เคล็ ดวิ ชา 18

ซ้อมวันละ 5 นาทีดีกว่าซ้อม
สัปดาห์ละ 1 ชั่วโมง

"กุญแจสำคัญคือการจดจ่ออย่างเต็มที่และ
คอยมองหาจุดผิดพลาดทั้งหมด แล้ว
ลงมือแก้ไขไม่ว่าจะเป็นข้อผิดพลาดที่เล็ก
น้อยก็ตาม"

ห น้ า 1 2 | 5 2 เ ค ล็ ด วิ ช า เ ป ลี่ ย น ค น ธ ร ร ม ด า ใ ห้ เ ป็ น อั จ ฉ ริ ย ะ

เคล็ ดวิ ชา 19

อย่าคิดว่าเป็น"การฝึกซ้อม"
ให้คิดว่ามันคือเกม

ผู้ฝึกสอนชั้นยอดล้วนมีความสามารถ
ในการเปลี่ยนกิจกรรมธรรมดาให้เป็น
เกมสนุกๆได้ เพื่ อให้ผู้ฝึกรู้สึกหลงใหล
ไปกับการทุ่มเท สนุกสนาน และตื่นเต้น

เคล็ ดวิ ชา 20

คิ ด เ ป็ น ภ า พ

การคิดเป็นภาพง่ายต่อการทำความ
เข้าใจ จดจำ และทำตาม ให้คุฯ
จินตนาการภาพที่ชัดเจนสำหรับทักษะ
ย่อยๆที่ต้องเรียนรู้ ไม่ต้องจำราย
ละเอียดมาก เพี ยงแค่เข้าใจก็พอ

เคล็ ดวิ ชา 21

เมื่อเกิดข้อผิดพลาด ให้แก้ไข
ทันที

จงหัดจัดการข้อผิดพลาดทันที อย่าหนี
ปัญหาแต่จงจ้องมองมันและหาสาเหตุ จาก
นั้นถามตัวเองว่าแก้ไขให้ดีขึ้นได้อย่างไร
จงใส่ใจข้อผิดพลาด แต่อย่าฝังใจ

ห น้ า 1 3 | 5 2 เ ค ล็ ด วิ ช า เ ป ลี่ ย น ค น ธ ร ร ม ด า ใ ห้ เ ป็ น อั จ ฉ ริ ย ะ

เคล็ ดวิ ชา 22

ฝึกตามลำพั ง

การฝึกซ้อมคนเดียวเป็นวิธีที่ดีที่สุด
1) ค้นหาจุดกลมกล่อมของคุณ
2) สร้างวินัยในตัวคุณ

เพราะทุกอย่างขึ้นอยู่ที่คุณไม่ใช่คนอื่น!

เคล็ ดวิ ชา 23

นึกภาพว่าสายส่งข้อมูลใน
สมองคุณกำลังสร้างความ
เชื่อมโยงใหม่ๆ

ความผิดพลาดไม่ใช่ความล้มเหลว ยิ่งคุณ
ใส่ใจความผิดพลาดและหาทางแก้ไขมากเท่า
ไหร่ คุณจะยิ่งพัฒนามากขึ้นเท่านั้น

เคล็ ดวิ ชา 24

นึกภาพว่าสายส่งข้อมูลใน
สมองทำงานเร็วขึ้น

ทุกครั้งที่คุณฝึกฝน สายส่งข้อมูลในสมองจะ
ทำงานเร็วขึ้น การนึกภาพสายส่งข้อมูลใน
สมองเร็วขึ้นจะช่วยให้คุณเกิดแรงจูงใจและมี
ความก้าวหน้าขึ้น

ห น้ า 1 4 | 5 2 เ ค ล็ ด วิ ช า เ ป ลี่ ย น ค น ธ ร ร ม ด า ใ ห้ เ ป็ น อั จ ฉ ริ ย ะ

เคล็ ดวิ ชา 25

ฝึ ก ใ น ที่ แ ค บ ๆ

พื้ นที่แคบๆจะช่วยให้คุณได้
ฝึกฝนอย่างลำลึกยิ่งขึ้น
เพราะมันทำให้เห็นเป้าหมาย
ชัดขึ้น

ตัวอย่าง บริษัทโตโยต้า
อบรมพนักงานใหม่ โดยย่อ
อุปกรณ์และเครื่องจักรให้มี
ขนาดเท่าของเล่น ปรากฎ
ว่าวิธีนี้ได้ผลดีกว่าฝึกฝน
แบบเดิม

ห น้ า 1 5 | 5 2 เ ค ล็ ด วิ ช า เ ป ลี่ ย น ค น ธ ร ร ม ด า ใ ห้ เ ป็ น อั จ ฉ ริ ย ะ

เคล็ ดวิ ชา 26 เคล็ ดวิ ชา 27

ฝึก ซ้ อ ม แ บ บ เ ต่ า ห ลั บ ต า
คลาน
การหลับตาจะผลักให้ดันคุณให้เข้าสู่จุด
การฝึกซ้อมแบบเต่าคลานทำหน้าที่ กล่อมกล่อมโดยเร็ว มันจะกำจัดสิ่ง
เหมือนแว่นขยาย ช่วยให้เรามองเห็น รบกวนสมาธิและเปิดโอกาสให้ประสาท
ข้อผิดพลาดของตัวเองและแก้ไขได้ สัมผัสส่วนอื่นๆได้รับข้อมูลใหม่ๆอีก
ตรงจุด ทั้งช่วยให้คุณประทับทักษะลงในสมอง
โดยทำให้แม้แต่ทักษะที่คุ้นเคยกลาย
เคยมีคนกล่าวว่า "สิ่งที่สำคัญไม่ได้อยู่ เป็นอะไรที่แปลกใหม่ขึ้นมา
ที่ว่าคุณสามารถทำได้เร็วแค่ไหน แต่
อยู่ที่ว่าคุณทำอย่างถูกต้องได้ช้าแค่
ไหนต่างหาก"

เคล็ ดวิ ชา 28 เคล็ ดวิ ชา 29

ทำ ท่ า ท า ง เ ห มื อ น ทุ ก ค รั้ ง ที่ ทำ ถู ก ต้ อ ง ใ ห้
แ ส ด ง ล ะ ค ร ใ บ้ ทำ เ ค รื่ อ ง ห ม า ย ไ ว้

ตัวอย่างการทำท่าเล่นสกีลงเขาทั้งๆที่ เมื่อคุณทำสิ่งที่ปรารถนาได้อย่าง
ยืนอยู่บนพื้น แม้จะดูเหมือนคนบ้า แต่ สมบูรณ์แบบ ทุกครั้งที่ทำได้ให้หยุด
เป็นการฝึกอย่างล้ำลึก โดยการตัดทุก นิ่งแล้วนึกย้อนไปว่าคุณทำได้อย่างไร
อย่างทิ้งไปจนเหลือแต่สิ่งที่จำเป็น พยายามจดจ่อความรู้สึก จังหวะ
จริงๆจะเปิดโอกาสให้คุณได้จดจ่ออยู่ ตลอดจนทางกายและใจเอาไว้ แต่อย่า
กับสิ่งที่มีความสำคัญที่สุด ซึ้งก็คือ เข้าใจผิดว่ามันคือชัยชนะ ไม่ใช่เลยมัน
การดิ้นร้นพยายามอย่างถูกต้องเหมาะ เป็นเพี ยงจุดเริ่มต้นเท่านั้น!
สม

ห น้ า 1 6 | 5 2 เ ค ล็ ด วิ ช า เ ป ลี่ ย น ค น ธ ร ร ม ด า ใ ห้ เ ป็ น อั จ ฉ ริ ย ะ

เคล็ ดวิชา 31

ในการเรียนรู้สิ่งใหม่ๆให้
ทำแบบสุดโต่ง

การเรียนรู้สิ่งใหม่ๆ จงทำแบบสุดโต่ง
เข้าไว้ หากต้องยกขาก็ยกให้สูงจน
แตะเพดานเลย หากต้องกดสายกีต้าร์
ก็กดด้วยแรงทั้งหมดที่มี อย่าทำอะไร
ครึ่งๆกลางๆ ไว้ค่อยลดระดับให้พอดี
ทีหลังได้ การทำอะไรแบบสุดโต่งช่วย
ให้คุณรู้ว่าความพอดีอยู่ตรงไหน จาก
นั้นจึงค่อยสร้างทักษะขึ้นมาด้วย
ความแม่นยำ

เคล็ ดวิชา 30

หลับซักงีบ

การงีบหลับช่วยให้สมองเรียนรู้ได้ดี
ขึ้น เพราะมันช่วยเพิ่มความ
แข็งแกร่งให้กับความเชื่อมโยง
ระหว่างฝึกซ้อม และช่วยเตรียม
พร้อมสมองในพร้อมรับการฝึกครั้ง
ต่อไป

"การงีบหลับจำเป็นต่อการเรียนรู้
เพราะมันช่วยเตรียมสมองเหมือน
ฟองน้ำแห้งๆที่พร้อมจะดูดข้อมูล
ใหม่ๆ" ดร.แมทธิว วอล์กเกอร์ ผู้นำ
ทีมวิจัยกล่าว

ห น้ า 1 7 | 5 2 เ ค ล็ ด วิ ช า เ ป ลี่ ย น ค น ธ ร ร ม ด า ใ ห้ เ ป็ น อั จ ฉ ริ ย ะ

เคล็ดวิชา 32 เคล็ดวิชา 34

จดจ่ อกั บเป้าหมาย ใช้ เทคนิ คประกบคู่

ก่อนเริ่มฝึกทุกครั้งคุณควรจดจ่องกับ จะช่วยเน้นย้ำสิ่งที่ถูกต้องและมองเห็น
เป้าหมายไม่ใช่ข้อผิดพลาด ข้อผิดพลาดชัดเจนขึ้น ประกอบด้วย
ตัวอย่างนักกอล์ฟที่กำลังจะพั ตต์ลูก 1)ทำสิ่งที่ถูกต้อง
ควรคิดว่า "ตีให้เป็นเส้นตรง"ไม่ใช่คิดว่า 2)ทำสิ่งที่ผิดพลาด
"อย่าตีเบี้ยวไปทางซ้าย" 3)ทำสิ่งที่ถูกต้องซ้ำอีกครั้ง

เคล็ดวิชา 33 เคล็ดวิชา 35

ถ้ าอยากเรี ยนรู้ จาก ใช้ เทคนิ คฝึก 3 พั ก 10
หนั งสื อให้ ปิดหนั งสื อ
สมองจะสร้างความเชื่อมโยงได้ดีหาก
การเรียนรู้คืือการดิ้นรนพยายาม การ ถูกกระตุ้น 3 ครั้ง โดยเว้นระหว่าง
อ่านหนังสือเพี ยงผ่านๆตาไม่ได้ดิ้นรน การกระตุ้นแต่ละครั้งนาน 10 นาที
พยายามย่อมไม่เกิดการเรียนรู้

ห น้ า 1 8 | 5 2 เ ค ล็ ด วิ ช า เ ป ลี่ ย น ค น ธ ร ร ม ด า ใ ห้ เ ป็ น อั จ ฉ ริ ย ะ

คิ ด ค้ น แ บ บ ฝึ ก ป ร ะ จำ วั น

เ ค ล็ ด วิ ช า 3 6

ให้คุณถามตัวเองว่าองค์ประกอบ
หลักของทักษะนี้คืออะไร จะวัดความ

แม่นยำหรือความคงเส้นคงวาได้
อย่างไร แล้วทำอย่างไรแบบฝึกหัดจะ
สนุกขึ้น ไม่ยืดเยื้อ และทำซ้ำได้ เพื่ อ
ให้สามารถประเมินความก้าวหน้าได้

อย่างต่อเนื่อง

ห น้ า 1 9 | 5 2 เ ค ล็ ด วิ ช า เ ป ลี่ ย น ค น ธ ร ร ม ด า ใ ห้ เ ป็ น อั จ ฉ ริ ย ะ

เ ค ล็ ด วิ ช า 3 7

ใช้เกณฑ์ R.E.P.S.
เลือกกลยุทธ์การ
ฝึกฝน

เคล็ดวิชานี้จะเป็นเกณฑ์ให้นำไป S = ข้อมูลป้อนกลับที่รวดเร็วและ
ใช้ประเมินประสิทธิภาพของ ชัดเจน
กลยุทธ์การฝึกฝนได้อย่าง กลยุทธ์ดังกล่าวเปิดโอกาสให้คุณได้
แม่นยำ ดังนี้ รับข้อมูลเกี่ยวกับผลงานของตัวเอง
หรือไม่ โดยรู้ว่าตรงไหนที่ทำได้ดีแล้ว
R = การดิ้นรนพยายามและทำ และตรงไหนที่ทำผิดพลาด
ซ้ำ
กลยุทธ์นี้บีบให้คุณไปอยู่ตรง ตัวอย่าง นักเรียนมัธยมปลายใช้เวลา
จุดสุดขอบความสามารถเพื่ อให้ เสาร์อาทิตย์ทำข้อสอบไปทีละส่วน
ได้ดิ้นรนพยายาม และทำซ้ำ จากนั้นก็ตรวจข้อสอบและทบทวน
หรือไม่ แต่ละข้ออย่างละเอียดทันทีที่รู้คะแนน

E = การดึงความสนใจ ห น้ า 2 0 | 5 2 เ ค ล็ ด วิ ช า เ ป ลี่ ย น ค น ธ ร ร ม ด า ใ ห้ เ ป็ น อั จ ฉ ริ ย ะ
กลยุทธ์นี้ดึงให้คุณดำดิ่งไปกับ
การฝึกฝนหรือไม่ ดึงความ
สนใจคุณหรือกระตุ้นความรู้สึก
คุณให้ขับเคลื่อนไปสู่เป้าหมาย
หรือไม่

P = ความสอดคล้อง
กลยุทธ์นี้เกี่ยวข้องโดยตรงกับ
ทักษะที่คุณต้องการพั ฒนา
หรือไม่

เ ค ล็ ด วิ ช า 3 8

ห ยุ ด ฝึ ก ซ้ อ ม ก่ อ น ที่ จ ะ ห ม ด
แรง

หลักฐานทางวิทยาศาสตร์ระบุชัดเจนว่า ความ
อ่ อ น เ ป ลี้ ย เ พ ลี ย แ ร ง ถื อ เ ป็ น ศั ต รู ตั ว ฉ ก า จ เ พ ร า ะ
สมองจะทำงานช้าลง เกิดความผิดพลาดได้
ง่ายขึ้น บั่นทองสมาธิ แลพฟู มฟักนิสัยไม่ดี

เ ค ล็ ด วิ ช า 3 9

ฝึ ก ซ้ อ ม ทั น ที ห ลั ง จ า ก เ พิ่ ง
แ ข่ ง ขั น เ ส ร็ จ

แจ๊ค นิคลอส นักกอล์ฟชื่อดังกล่าว "ช่วงเวลา
ก า ร ฝึ ก ซ้ อ ม ที่ เ ห็ น ผ ล ม า ก ที่ สุ ด คื อ ห ลั ง จ า ก เ พิ่ ง
ออกรอบมาหมาดๆ เพราะนั่นเป็นเวลาที่จำข้อ
ผิดพลาดได้ดี จึงแก้ไขตรงจุดนั้นเป็นพิเศษได้"

เ ค ล็ ด วิ ช า 4 0

ก่ อ น เ ข้ า น อ น ใ ห้ ฉ า ย ภ า พ ย น ต ร์
ใ น หั ว คุ ณ

ผลวิจัยจำนวนมากพบว่า การนึกภาพมีความ
เชื่องโยงกับประสิทธิภาพ แรงจูงใจ ความ
มุมานะ และเพิ่มความมั่นใจมากขึ้น

ห น้ า 2 1 | 5 2 เ ค ล็ ด วิ ช า เ ป ลี่ ย น ค น ธ ร ร ม ด า ใ ห้ เ ป็ น อั จ ฉ ริ ย ะ

เ ค ล็ ด วิ ช า 4 1

ปิ ด ท้ า ย ก า ร ฝึ ก ซ้ อ ม ด้ ว ย
ข อ ง ที่ คุ ณ โ ป ร ด ป ร า น

คุณควรปิดท้ายการฝึกซ้อมด้วย
การให้รางวัลเล็กๆน้อยๆกับตัว
เอง แบบเดียวกับที่ปิดท้ายมื้อ
อาหารด้วยของหวานถ้วยเล็กๆ
โดยอาจจะเป็นการเล่นเกมที่
คุณโปรดปรานหรือของกินที่
คุณชอบ

ห น้ า 2 2 | 5 2 เ ค ล็ ด วิ ช า เ ป ลี่ ย น ค น ธ ร ร ม ด า ใ ห้ เ ป็ น อั จ ฉ ริ ย ะ

1 ) ส ร้ า ง ค ว า ม เ ชื่ อ ใ จ ใ น
ไ ม่ กี่ วิ น า ที แ ร ก ที่ พ บ ผู้
เ รี ย น

ก า ร ส อ น ใ ห้ ไ ด้ ผ ล ดี ก็ ต่ อ เ มื่ อ ผู้
เรียนรู้สึกไว้ใจ แต่คนเรา

ตั ด สิ น ค น ค น ห นึ่ ง เ พี ย ง ไ ม่ กี่
วินาทีแรกจึงสำคัญมาก

2 ) อ ย่ า พู ด อ ะ ไ ร ยื ด ย า ว

สิ่งสำคัญคือคุณต้องให้ข้อมูล
ที่กระชับ ชัดเจน ซึ่งจะเป็น
ข้อมูลแนะให้ผู้เรียนดิ้นรน
พยายามอย่างถูกต้อง

เคล็ดวิชา 42

6 หนทางสู่การเป็นผู้ฝึกสอนที่ดี

3 ) อ ย่ า ใ ช้ คำ พู ด 5 ) ส ร้ า ง ส ภ า พ แ ว ด ล้ อ ม
ค ลุ ม เ ค รื อ ที่ ก ร ะ ตุ้ น ใ ห้ เ กิ ด ก า ร
จ ง สื่ อ ส า ร ด้ ว ย คำ ที่ เ จ า ะ จ ง พยายาม
และตัวเลขชัดเจน พยายาม สภาพแวดล้อมแบบไหนที่
ทำ ใ ห้ อ ยู่ ใ น รู ป สิ่ ง ที่ ม อ ง เ ห็ น กระตุ้นให้เกิดการดิ้นรนมาก
สัมผัส และวัดได้ ที่สุด และจะเปลี่ยนการเรียน
รู้แบบตั้งรับมาเป็นการเรียน
4 ) กำ ห น ด ตั ว ชี้ วั ด ก า ร รู้แบบมีส่วนร่วมได้อย่างไร
เ รี ย น รู้
เ ลื อ ก ตั ว เ ล ข เ ป็ น ตั ว ชี้ วั ด 6 ) ตั้ ง เ ป้ า ว่ า จ ะ ทำ ใ ห้ ผู้
ทั ก ษ ะ ที่ ต้ อ ง ก า ร พั ฒ น า เ รี ย น ยื น ห ยั ด ไ ด้ ด้ ว ย ตั ว
แล้วคอยตรวจความ เอง
ก้าวหน้าเสมอ จงใช้ตัวชี้วัด มุ่งสร้างโอกาสให้ผู้เรียนได้
มากระตุ้นผลักดันผู้เรียน ดิ้นรนด้วยตัวเอง หลังจาก
นั้นก็ถอยออกมาให้พวกเขา
ห น้ า 2 3 | 5 2 เ ค ล็ ด วิ ช า เ ป ลี่ ย น ค น ธ ร ร ม ด า ใ ห้ เ ป็ น อั จ ฉ ริ ย ะ ยืนด้วยลำแข้งตัวเอง

เคล็ดวิชา 43

เปิดใจรับการทำซ้ำ

การทำซ้ำเป็นเครื่องมือที่ทรงพลังที่สุดสำหรับ
การพัฒาทักษะ เพราะมันเข้าไปกระตุ้นกลไกตาม

ธรรมชาติที่ทำให้เราสามารถทำมันได้อย่าง
รวดเร็วและแม่นยำมากขึ้น



บรูซ ลี นักแสดงและผู้เชี่ยวชาญด้านศิลปะการ
ป้องกัตัวกล่าวว่า "ผมไม่กลัวคนที่ฝึกเตะมาแล้ว

หมื่นกระบวนท่าหรอก แต่ผมกลัวคนที่ฝึกเตะ
กระบวนท่าเดียวมาแล้วหมื่่นครั้งมากกว่า"

เคล็ดวิชา 44 ห น้ า 2 4 | 5 2 เ ค ล็ ด วิ ช า เ ป ลี่ ย น ค น ธ ร ร ม ด า ใ ห้ เ ป็ น อั จ ฉ ริ ย ะ

มองว่าตัวเองเป็น

คนใช้แรงงาน

บรรดาคนเก่งส่วนใหญ่ทมัก
ทุ่มเทเวลาทั้งหมดให้กับการฝึก
ทักษะอย่างจริงจัง อีกทั้งไม่เคย
อวดเก่งหรือคิดว่าตัวเองพิ เศษ
กว่าคนอื่น พวกเขามองว่าตัว
เองเป็นผู้ใช้แรงงาน ตื่นแต่เช้า
ไปทำงานทุกๆเช้า ไม่ว่าจะอยาก

ทำหรือไม่ก็ตาม



ชัค โคลส จิตรกรและช่างภาพ
ชื่อดังกล่าว "มีแต่พวกมือสมัคร

เล่นเท่านั้นที่ร้องหาแรงบันดาล
ใจ"

เคล็ดวิชา 45

บ่ ม เ พ า ะ ค ว า ม ท ร ห ด

"ในโลกเต็มไปด้วยทักษะอัน
งดงาม ความทรหดคือความ
อุตสาหะ ทักษะที่สร้างความแตก
ต่างในระยะยาวอย่างแท้จริง"

ห น้ า 2 5 | 5 2 เ ค ล็ ด วิ ช า เ ป ลี่ ย น ค น ธ ร ร ม ด า ใ ห้ เ ป็ น อั จ ฉ ริ ย ะ

เคล็ ดวิ ชา 46

ใ ช้ อั ต ร า ส่ ว น 5 : 1

การแข่งขันจะมอบบทเรียนเรื่อง
การทำงานเป็นทีมและการควบคุม
อารมณ์ แถมยังสนุกด้วย แต่บ่อย
ครั้งก็ไม่ได้ช่วยพั ฒนาทักษะมาก
นัก

ทางออกคือทำให้การแข่งขันเป็น
โอกาสพิเศษที่เกิดขึ้นนานๆครั้ง ซึ่ง
อัตราส่วนที่เหมาะสมฝึกฝนคือ 5
ชั่วโมงต่อการแข่งขัน 1 ชั่วโมง

เคล็ ดวิ ชา 47

อย่ามัวเสียเวลาแก้ไข
นิสัยแย่ๆ แต่ให้สร้างนิสัย
ดีๆขึ้นมาแทน

การสร้างนิสัยใหม่ๆจงอย่ารีบร้อน
และเตรียมรับมือกับความรู้สึกว่าตัว
เองงี่เง่า ไม่เอาไหนในช่วงแรก
เพราะสมองยังอยากทำแบบเดิมๆ
อยู่ จงสร้างนิสัยใหม่ทีละนิด อาจใช้
เวลานานหน่อย แต่จะสร้างนิสัยใหม่
ได้อย่างมีประสิทธิภาพ

ห น้ า 2 6 | 5 2 เ ค ล็ ด วิ ช า เ ป ลี่ ย น ค น ธ ร ร ม ด า ใ ห้ เ ป็ น อั จ ฉ ริ ย ะ

เ ค ล็ ด วิ ช า 4 8

ถ้ า ต้ อ ง ก า ร เ รี น น รู้ ใ ห้ ลึ ก ซึ้ ง
จ ง ฝึ ก ฝ น ด้ ว ย ก า ร ส อ น ผู้ อื่ น

การถ่ายทอดทักษะให้ผู้อื่น ตัวคุณเองจะเข้าใจ
มันอย่างลึกซึ้งขึ้นด้วย ยังเปิดโอกาสให้เด็กที่
อายุน้อยกว่าได้มีต้นแบบให้จับตามองด้วย
แ ล ะ ยั ง ช่ ว ย ใ ห้ คุ ณ เ ห็ น อ ก เ ห็ น ใ จ ผู้ อื่ น ม า ก ขึ้ น
คุ ณ ก็ จ ะ ไ ด้ พั ฒ น า ค ว า ม ส า ม า ร ถ ใ น ก า ร รั บ มื อ
กับการดิ้นรนต่อสู้ด้วยตนเองไปพร้อมๆกัน
ด้วย

ห น้ า 2 7 | 5 2 เ ค ล็ ด วิ ช า เ ป ลี่ ย น ค น ธ ร ร ม ด า ใ ห้ เ ป็ น อั จ ฉ ริ ย ะ

เคล็ดวิชา 49

ทักษะใหม่ๆต้องการเวลาอย่างน้อย 8 สัปดาห์

การพั ฒนาทักษะโดยอาศัยเวลาอย่างน้อย 8
สัปดาห์เป็นที่ยอมรับในวงกว้างไม่ว่าจะเป็นการ
ปรับสภาพของหน่วยซีล หรือแผนการฝึกภารกิจ
นักบินอวกาศ ดังนี้จงให้เวลาความเก่งกาจ(และ

สมอง)ของคุณได้เติบโต

ห น้ า 2 8 | 5 2 เ ค ล็ ด วิ ช า เ ป ลี่ ย น ค น ธ ร ร ม ด า ใ ห้ เ ป็ น อั จ ฉ ริ ย ะ

เมื่อคุณก้าวหน้าได้อย่างรวดเร็วตอน เคล็ดวิชา 50
ที่เริ่มฝึกใหม่ๆแต่จู่ๆทุกอย่างกลับ
หยุดนิ่ง ภาวะย่ำอยู่กับที่เกิดขึ้นเมื่อ เมื่อคุณติดหล่ม จงเปลี่ยน
สมองคุณผ่านการฝึกฝนจนแตะระดับ เ กี ย ร์
ที่ใช้ทักษะได้โดยอัตโนมัติ เช่น เดิน
และขี่จักรยานได้โดยไม่ต้องคิด เพราะ งานวิจัยของ ดร.เค. อันเดอร์ส อีริคส์สัน เสนอ
สมองไปจดจ่อกับภารกิจที่สำคัญกว่า ว่า ทางออกที่ดีที่สุดคือการเปลี่ยนวิธีฝึกฝน
นั้น แต่กลไกดังกล่าวกลับกลายเป็นศู เพราะมันจะไปก่อกวนกลไกอัตโนมัติของสมอง
ตรูของการพัฒนาทักษะ เพราะมัน แล้วสร้างวงจรประสาทที่ดีกว่าและรวดเร็วกว่า
ทำให้เราย่ำอยู่กับที่ เดิมขึ้นมา

เคล็ดวิชา 51

เก็บเป้าหมายของคุณไว้เป็น
ความลับ

มหาลัยนิวยอร์กเมื่อปี 2009 ได้ทดลองให้ผู้เข้า
ร่วมทดลองจำนวน 163 คนได้รับมอบหมายให้
ทำงานชิ้นหนึ่งภายใน45นาที โดยครึ่งหนึ่งต้อง
บอกให้คนอื่นๆรู้ว่าพวกเขาทำอะไร ส่วนอีกครึ่ง
ให้เก็บเป็นความลับ ผลปรากฏว่า ผู้ทดลองกลุ่ม
แรกจะหยุดทำงานเมื่อผ่านไป 33 นาที และบอก

ว่ารู้สึกพึ่งพอใจกับผลงานแล้ว ในขณะที่ผู้
ทดลองกลุ่มสองทำงานจนนาทีสุดท้าย และยัง

คงมีแรงจูงใจเต็มเปี่ ยม



การบอกเป้าหมายผู้อื่นจะทำให้คุณประสบความ
สำเร็จน้อยลง เพราะสมองจะคิดว่าคุณบรรลุเป้า

หมายแล้ว ดังนั้น จงตั้งมั่นว่าจะเก็บเป้าหมาย
เป็นความลับ

ห น้ า 2 9 | 5 2 เ ค ล็ ด วิ ช า เ ป ลี่ ย น ค น ธ ร ร ม ด า ใ ห้ เ ป็ น อั จ ฉ ริ ย ะ

เ ค ล็ ด วิ ช า 5 2

"คิดเหมือนคนสวน ทำเหมือนช่างไม้"

ความเก่งกาจจะค่อยๆเติบโต คุณไม่ควรตำหนิต้น
กล้าที่ยังไม่เติบโตเต็มที่ จงหมั่นขัดเกลาทักษะ
ด้วยการฝึกฝนอย่างล้ำลึกทุกๆวัน ระลึกไว้เสมอ

ว่าชิ้นส่วนต่างๆประกอบกันเป็นภาพรวมที่มีขนาด
ใหญ่ขึ้น

ภ า พ ว า ด โ ด ย น . ส . ช ล ด า แ ม้ น พ ยั ค ฆ์

ห น้ า 3 0 | 5 2 เ ค ล็ ด วิ ช า เ ป ลี่ ย น ค น ธ ร ร ม ด า ใ ห้ เ ป็ น อั จ ฉ ริ ย ะ

"เมื่อคุณโฟกัสที่ตัวเอง
คุณจะเติบโต

แต่หากคุณโฟกัสที่สิ่งแย่ๆ
สิ่งแย่ๆจะเติบโต"