บทที่2 พระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงานพ.ศ.2541

หวั ขอ% เรื่อง (Topic)

หวั ขอ% เรื่อง (Topic)

หวั ขอ% เรื่อง (Topic)

กฎหมายคุ้มครองแรงงานท1ีใช้บังคับอยู่ในปัจจุบันคือพระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงาน พ.ศ.
CDEF(ฉบับปรับปรุง พ.ศ. CDIJ) โดยเนือO หา หลักการสําคัญยังคงอยู่ในพระราชบัญญัติคุ้มครอง
แรงงานพ.ศ. CDEF โดยมีการปรับเปลี1ยนข้อกฎหมายเพ1ือความเหมาะสมของสภาพสถานการณ์ใน
ปัจจบุ นั เพื1อความเป็นธรรม สมเหตสุ มผลกบั ผ้เู ก1ียวข้องมากยิ1งขนึ O

อาชีพต่าง ๆ

บรรดากฎหมาย กฎ และข้อบังคับอื1น ในส่วนที1มีบัญญัติไว้แล้วในพระราชบัญญัติคุ้มครอง
แรงงานพ.ศ. CDEF ใช้บงั คบั กับกิจการที1มีการจ้างแรงงานทุกราย ทุกประเภท ทุกกิจการ ไม่ว่าจะมี

จํานวนลกู จ้างมากน้อยเพียงใด ยกเว้นแตเ่ ฉพาะกิจการท1ีมิให้ใช้บงั คบั ตามมาตรา D ดงั นี O

F. ราชการสว่ นกลาง ราชการสว่ นภมู ิภาค และราชการสว่ นท้องถิ1น มีกฎหมายเฉพาะอยู่
C. รัฐวิสาหกิจตามกฎหมายท1ีวา่ ด้วยแรงงานรัฐวิสาหกิจสมั พนั ธ์ มีกฎหมายเฉพาะอยู่

_. อื1น ๆ ตามกฎหมายกําหนด นอกจากนีใO นปัจจบุ นั กฎกระทรวงว่าด้วยการค้มุ ครองแรงงานใน

งานที1รับไปทําท1ีบ้าน พ.ศ. CDEa และกฎกระทรวงวา่ ด้วยการค้มุ ครองแรงงานในงานเกษตรกรรม พ.ศ.

2547

E. นายจ้างท1ีประกอบกิจการโรงเรียนเอกชน ตามกฎหมายวา่ ด้วยโรงเรียนเอกชน เฉพาะในสว่ นที1
เกี1ยวกบั ครูใหญ่และครูในโรงเรียน

D. นายจ้างซ1ึงลูกจ้างทํางานเก1ียวกับงานบ้าน อันมิได้ประกอบธุรกิจรวมอยู่ด้วย เช่น ผู้ช่วย

แมบ่ ้าน

มาตรา & ในพระราชบญั ญตั นิ ี O

“นายจ้าง” หมายความว่า ผู้ซึ1งตกลงรับลูกจ้างเข้าทํางานโดยจ่ายค่าจ้างให้และหมายความ
รวมถงึ

F. ผ้ซู ง1ึ ได้รับมอบหมายให้ทํางานแทนนายจ้าง

C. ในกรณีท1ีนายจ้างเป็นนิติบคุ คลให้หมายความรวมถึงผ้มู ีอํานาจกระทําการแทนนิติบคุ คลและ

ผ้ซู งึ1 ได้รับมอบหมายจากผ้มู ีอํานาจกระทําการแทนนิตบิ คุ คลให้ทําการแทนด้วย
“ลูกจ้าง” หมายความวา่ ผ้ซู งึ1 ตกลงทํางานให้นายจ้างโดยรับคา่ จ้างไมว่ า่ จะเรียกช1ืออยา่ งไร
“ผู้ว่าจ้าง” หมายความว่า ผ้ซู งึ1 ตกลงว่าจ้างบคุ คลอีกบคุ คลหน1ึงให้ดําเนินงานทงัO หมดหรือแต่

บางสว่ นของงานใดเพ1ือประโยชน์แก่ตน โดยจะจา่ ยสนิ จ้างตอบแทนผลสาํ เร็จแหง่ การทํางานท1ีทํานนัO

“ผู้รับเหมาชัน9 ต้น” หมายความว่า ผู้ซ1ึงตกลงรับจะดําเนินงานทงัO หมดหรือแต่บางส่วนของ
งานใดจนสาํ เร็จประโยชน์ของผ้วู า่ จ้าง

“ผู้รับเหมาช่วง” หมายความว่า ผู้ซ1ึงทําสญั ญาหับผู้รับเหมาชันO ต้น โดยรับจะดําเนินงาน
ทงัO หมดหรือแต่บางส่วนของงานใดในความรับผิดชอบของผ้รู ับเหมาชนัO ต้น เพ1ือประโยชน์แก่ผ้วู ่าจ้าง

และหมายความรวมถงึ ผ้ซู งึ1 ทําสญั ญากบั ผ้รู ับเหมาชว่ ง

“สัญญาจ้าง” หมายความว่า สญั ญาไม่ว่าเป็นหนงั สือ หรือด้วยวาจาระบุชดั เจน หรือเป็นที1
เข้าใจโดยปริยาย ซึ1งบุคคลหนึ1งเรียกว่า ลูกจ้าง ตกลงจะทํางานให้แก่บุคคลอีกบุคคลหน1ึงเรียกว่า

นายจ้าง และนายจ้างตกลงจะให้คา่ จ้างตลอดเวลาท1ีทํางานให้

“วันทาํ งาน” หมายความวา่ วนั ที1กําหนดให้ลกู จ้างทํางานตามปกติ
“วันหยุด” หมายความว่า วนั ท1ีกําหนดให้ลกู จ้างหยดุ ประจําสปั ดาห์ หยดุ ตามประเพณี หรือ
หยดุ พกั ผอ่ นประจําปี

“วันลา” หมายความว่า วนั ที1ลกู จ้างลาป่ วย ลาเพื1อทําหมนั ลาเพื1อกิจธุระอนั จําเป็น ลาเพ1ือรับ
ราชการทหาร ลาเพื1อการฝึกอบรม หรือพฒั นาความรู้ความสามารถ หรือลาเพ1ือคลอดบตุ ร

“ค่าจ้าง” หมายความวา่ เงินท1ีนายจ้างและลกู จ้างตกลงกนั จ่ายเป็นคา่ ตอบแทนในการทํางาน
ตามสญั ญาจ้าง สําหรับระยะเวลาการทํางานปกติเป็นรายชวั1 โมง รายวนั รายสปั ดาห์ รายเดือน หรือ

ระยะเวลาอ1ืน
“ค่าจ้างในวันทาํ งาน” หมายความวา่ คา่ จ้างที1จา่ ยสาํ หรับการทํางานเตม็ เวลาการทํางานปกติ
“อัตราค่าจ้างขัน9 ตDาํ ” หมายความวา่ อตั ราคา่ จ้างท1ีคณะกรรมการคา่ จ้างกําหนดตาม

พระราชบญั ญตั นิ ี O

“อัตราค่าจ้างตามมาตรฐานฝี มือ” หมายความวา่ อตั ราคา่ จ้างที1คณะกรรมการคา่ จ้าง
กําหนดขนึ O ในแตล่ ะสาขาอาชีพตามมาตรฐานฝีมือ

“อัตราค่าจ้างขัน9 ตDาํ พนื9 ฐาน” (ยกเลกิ )

“การทํางานล่วงเวลา” หมายความว่า การทํางานนอกหรือเกินเวลาทํางานปกติ หรือเกิน
ชั1วโมงทํางานในแต่ละวัน ที1นายจ้างกับลูกจ้างตกลงกันตามมาตรา C_ ในวันทํางานหรือวันหยุด

แล้วแตก่ รณี

“ค่าล่วงเวลา” หมายความว่า เงินที1นายจ้างจ่ายให้แก่ลกู จ้างเป็นการตอบแทนการทํางาน

ลว่ งเวลาในการทํางาน

“ค่าทาํ งานในวันหยุด” หมายความว่า เงินที1นายจ้างจ่ายให้แก่ลกู จ้างเป็นการตอบแทนการ
ทํางาในวนั หยดุ

“ค่าล่วงเวลาในวันหยุด” หมายความวา่ เงินที1นายจ้างจ่ายให้แก่ลกู จ้างเป็นการตอบแทนการ

ทํางานลว่ งเวลาในวนั หยดุ
“ค่าชดเชย” หมายความว่า เงินท1ีนายจ้างจ่ายให้แก่ลูกจ้างเมื1อเลิกจ้าง นอกเหนือจากเงิน

ประเภทอื1น ซง1ึ นายจ้างตกลงจา่ ยให้แก่ลกู จ้าง
“ค่าชดเชยพิเศษ” หมายความว่า เงินท1ีนายจ้างจ่ายให้แก่ลกู จ้างเม1ือสญั ญาจ้างสินO สดุ ลง

เพราะมีเหตกุ รณีพิเศษท1ีกําหนดในพระราชบญั ญตั นิ ี O

“พนักงานตรวจแรงงาน” หมายความวา่ ผ้ซู ง1ึ รัฐมนตรีแตง่ ตงัO ให้ปฏิบตั กิ ารตาม

พระราชบญั ญตั ิ

“อธิบด”ี หมายความวา่ อธิบดีกรมสวสั ดิการและค้มุ ครองแรงงาน
“รัฐมนตรี” หมายความวา่ รัฐมนตรีผ้รู ักษาการตามพระราชบญั ญตั ินี O

บททวั1 ไปตามพระราชบญั ญตั คิ ้มุ ครองแรงงาน พ.ศ.CDEF มีสาระสาํ คญั ดงั นี O
C._.F การเรียกร้องหรือการได้มาซงึ1 สิทธิหรือประโยชน์ตามพระราชบญั ญตั ินี Oไม่เป็นการตดั สิทธิ
หรือประโยชน์ท1ีลกู จ้างพงึ ได้ตามกฎหมายอ1ืน (มาตรา a)

C._.C ให้นายจ้างปฏิบตั ิต่อลกู จ้างชายและหญิงโดยเท่าเทียมกนั ในการจ้างงาน เว้นแต่ลกั ษณะ
หรือสภาพของงานไมอ่ าจปฏิบตั ิเชน่ นนัO ได้(มาตรา FD)

C._._ ห้ามมิให้นายจ้างหรือผู้ซ1ึงเป็นหัวหน้างาน ผู้ควบคุมงาน หรือผู้ตรวจงานกระทําการ
ลว่ งเกินทางเพศตอ่ ลกู จ้าง ซง1ึ เป็นหญิงหรือเดก็ และปัจจบุ นั ค้มุ ครองลกู จ้างเพศชายด้วย (มาตรา FI)

C._.E สญั ญาจ้างย่อมสินO สดุ ลง เม1ือครบกําหนดระยะเวลาในสญั ญาจ้าง โดยไม่ต้องบอกกลา่ ว

ลว่ งหน้า

การใช้แรงงานทวั1 ไป มีสาระสาํ คญั ในมาตราตา่ ง ๆ ดงั นี O
O.Q.R เรDืองเวลาการทาํ งานปกตขิ องลูกจ้าง (มาตรา OU)

ในการทํางานวนั หน1ึง แต่ละวนั หนึ1งต้องไม่เกินแปดชวั1 โมง ในกรณีวนั ใดทํางนน้อยกว่าแปด
ชวั1 โมง นายจ้างและลกู จ้างจะตกลงกนั ให้นําเวลาส่วนที1เหลือ ไปรวมกบั วนั อ1ืนได้แต่ต้อง ไม่เกินวนั ละ
เก้าชวั1 โมง และเม1ือรวมเวลาทํางานทงัO สนิ O แล้ว สปั ดาห์หนงึ1 ต้องไมเ่ กินสส1ี บิ แปดชวั1 โมง

งานท1ีอาจเป็นอนั ตรายตอ่ สขุ ภาพและความปลอดภยั ของลกู จ้างท1ีกําหนดไว้ในกฎกระทรวง
ได้แก่

F. งานที1ต้องทําใต้ดนิ ใต้นําO ในถําO ในอโุ มงค์ หรือในท1ีอบั อากาศ
C. งานที1เกี1ยวกบั กมั มนั ตภาพรังสี
_. งานเชื1อมโลหะ
E. งานขนสง่ วตั ถอุ นั ตราย
D. งานผลติ สารเคมีอนั ตราย
I. งานท1ีต้องทําด้วยเครื1องมือเคร1ืองจกั ร
a. งานท1ีต้องทําเก1ียวกบั ความร้อนจดั หรือความเยน็ จดั

O.Q.O การทาํ งานล่วงเวลา (มาตรา OQ)
การทํางานล่วงเวลา คือ การท1ีลูกจ้างทํางานเกินเวลาทํางานปกติหรือเกินช1ัวโมงการ

ทํางานในวนั นนัO ซง1ึ เป็นการนอกเหนือจากเวลาท1ีตกลงกนั

การทํางานลว่ งเวลาของลกู จ้างมีดงั นี O

F. ห้ามมิให้นายจ้างสงั1 ให้ลกู จ้างทํางานลว่ งเวลาในวนั ทํางานปกติ (over time) เว้นแตไ่ ด้รับ

ความยินยอมจากลกู จ้าง หากลกู จ้างได้ทํางานปกตมิ า a–8 ชว1ั โมงแล้ว
C. ในกรณีท1ีลกั ษณะหรือสภาพของงานต้องทําติดต่อกนั ไป ถ้าหยดุ จะเสียหายแก่งาน หรือ

เป็นงานฉุกเฉิน หรือเป็นงานอ1ืนตามที1กําหนดในกฎกระทรวง นายจ้างให้ลกู จ้างทํางานล่วงเวลาได้

เทา่ ท1ีจําเป็น

_. หากลกู จ้างมีการทํางานลว่ งเวลาในวนั ทํางานปกติ นายจ้างจะต้องจดั ให้ลกู จ้างมีการพกั

ก่อนการทํางานลว่ งเวลาไมน่ ้อยกวา่ CJ นาที

O.Q.U การทาํ งานในวันหยุด (มาตรา O&)
ลูกจ้างทาํ งานในวันหยุด คือ วนั ท1ีนายจ้างให้ลกู จ้างมาทํางานในวนั หยดุ ประจําสปั ดาห์

วนั หยดุ พกั ผอ่ นประจําปี หรือวนั หยดุ ตามประเพณี

ซึ1งกฎหมายคุ้มครองแรงงาน ได้ห้ามมิให้นายจ้างให้ลูกจ้างทํางานในวนั หยุด เว้นแต่ใน
กรณีที1ลกั ษณะหรือสภาพของงานต้องทําติดต่อกนั ไป ถ้าหยดุ จะเสียหายแก่งาน หรือเป็นงานฉกุ เฉิน
นายจ้างอาจให้ลกู จ้างทํางานในวนั หยดุ ได้เทา่ ที1จําเป็น

นายจ้างอาจให้ลกู จ้างทํางานในวนั หยดุ ได้ สําหรับกิจการโรงแรม สถานมหรสพ งานขนสง่
ร้ านขายอาหาร ร้ านขายเคร1ืองด1ืม สโมสร สมาคม สถานพยาบาล หรือกิจการอ1ืนตามที1กําหนดใน
กฎกระทรวง

เพื1อประโยชน์แก่การผลิต การจําหน่าย และการบริการ นายจ้างอาจให้ลูกจ้างทํางาน
นอกจากท1ีกําหนดตามวรรคหน1ึงและวรรคสองในวันหยุดเท่าท1ีจําเป็น โดยได้รับความยินยอมจาก
ลกู จ้างก่อนเป็นคราว ๆ ไป

นายจ้างให้ลกู จ้างทํางานลว่ งเวลาในกรณีท1ีเข้าข้อยกเว้นในงานบางชนิดที1มีลกั ษณะสภาพ
ท1ีต้องทําติดตอ่ กนั เพราะถ้าหยดุ งานจะเสียหายได้ กรณีของสด งานบริการ งานในป่ า งานขนสง่ งาน
ฉกุ เฉินในโรงพยาบาล เป็นต้น

จากข้อความกฎหมายข้างต้น กฎหมายห้ามนายจ้างสง1ั ให้ลกู จ้างมาทํางานในวนั หยดุ เช่น
วนั หยดุ สงกรานต์ F_–15 เมษายน หรือในวนั หยดุ ประจําสปั ดาห์โดยต้องการให้ลกู จ้าง ได้รับการ
พกั ผอ่ นบ้าง แตม่ ีข้อยกเว้นให้ทํางานในวนั หยดุ ได้ หากลกู จ้างให้ความยินยอมในงานดงั นี O

F. ลกั ษณะหรือสภาพของงานต้องทําตดิ ตอ่ กนั ไป ถ้าหยดุ จะเสยี หายแก่งาน
C. งานฉกุ เฉิน
_. กิจการโรงแรม สถานมหรสพ งานขนส่ง ร้ านขายอาหาร ร้ านขายเครื1องด1ืม สโมสร
สมาคม สถานพยาบาล

งานบริการในร้ านอาหาร

เวลาพกั ในการทาํ งานของลูกจ้าง (มาตรา OW)
ให้นายจ้างจัดให้ลูกจ้างมีเวลาพักระหว่างการทํางาน วันหน1ึงไม่น้อยกว่าหนึ1งชั1วโมง
หลงั จากท1ีลกู จ้างทํางานมานานแล้วไมเ่ กินห้าชวั1 โมงตดิ ตอ่ กนั
นายจ้างต้องจดั ให้ลกู จ้างมีเวลาพกั ไม่น้อยกว่ายี1สิบนาที ก่อนที1ลกู จ้างเริ1มทํางานลว่ งเวลา
หลงั จากท1ีลกู จ้างได้ทํางานในเวลาปกตมิ าแล้ว

O.Q.Q วันหยุดและวันลาของลูกจ้าง
วนั หยดุ ตามกฎหมายมีอยู่ _ ประเภทซง1ึ สาระสาํ คญั มีดงั นี O(มาตรา D)
F. วนั หยดุ ประจําสปั ดาห์ ไมน่ ้อยกวา่ F วนั /สปั ดาห์
C. วนั หยดุ ตามประเพณี ไมน่ ้อยกวา่ F_ วนั /ปี
_. วนั หยดุ พกั ผอ่ นประจําปี ไมน่ ้อยกวา่ I วนั ทํางาน/ปี

วันลาของลูกจ้างตามกฎหมาย
สรุปได้ดงั นี O
F. วนั ลาป่วย
C. วนั ลากิจ
_. วนั ลาทําหมนั
E. วนั ลารับราชการทหาร
D. วนั ลาคลอดบตุ ร
I. วนั ลาฝึกอบรม

แรงงานหญิ งมีบทบาทอย่างมากในการพัฒนาประเทศและมแนวโน้ มว่าจะมีบทบาทมากขึนO
ปัจจบุ นั มีแรงงานหญิงทํางานอย่แู ทบทกุ สาขาอาชีพแต่เน1ืองจากมีความแตกต่างกนั ทางสรีระระหว่าง
เพศชายกบั เพศหญิง โดยเฉพาะความแข็งแรงและการมีครรภ์ของเพศหญิง

แรงงานหญิงในโรงงานเยบ็ ผ้า
งานทDหี ้ามลูกจ้างหญิงทาํ (มาตรา _w )

– งานเหมืองแร่หรืองานก่อสร้างที1ต้องทําใต้ดนิ ใต้นําO ในถําO ในอโุ มงค์ หรือปลอ่ งในภเู ขา
– งานท1ีต้องทําบนนงั1 ร้านที1สงู กวา่ พืนO ดนิ ตงัO แต่ FJ เมตร ขนึ O ไป
– งานผลติ หรือขนสง่ วตั ถรุ ะเบดิ หรือวตั ถไุ วไฟ
– งานยก แบก หาม หาบ ทนู ลาก หรือเขน็ ของหนกั เกิน CD กิโลกรัม

กรณีลูกจ้างหญิงทาํ งานระหว่างเวลา OQ.[[–06.00 น. (มาตรา EJ )
กรณีลกู จ้างหญิงทํางานระหวา่ งเวลา CE.JJ–06.00 น. และพนกั งานตรวจแรงงานเหน็ วา่ งาน

นนัO อาจเป็นอนั ตรายตอ่ สขุ ภาพและความปลอดภยั ของหญิง

ลูกจ้างชายและหญิงสทิ ธิเท่าเทยี มกัน (มาตรา FD )
– ให้นายจ้างปฏิบตั ติ อ่ ลกู จ้างชายหญิงเทา่ เทียมกนั ในการจ้างงาน เว้นแตล่ กั ษณะหรือสภาพ

ของงานไมอ่ าจปฏิบตั เิ ชน่ นนัO ได้

การคุ้มครองลูกจ้างหญิงมีครรภ์
F. งานที1ห้ามนายจ้างให้ลกู จ้างหญิงมีครรภ์ทํา (มาตรา _{, _{/F )

– งานเกี1ยวกบั เครื1องยนต์ท1ีมีความสนั1 สะเทือน
– งานที1ขบั เคลอ1ื นหรือตดิ ไปกบั ยานพาหนะ
– งานยก แบก หาม ทนู ลากหรือเข็นของหนกั เกิน FD กิโลกรัม
– งานที1ทําในเรือ และอยคู่ ้างแรมในเรือ ซง1ึ หา่ งไกลสถานพยาบา

C. ลกู จ้างหญิงมีครรภ์ที1ทํางานในตําแหนง่ ผ้บู ริหาร งานวิชาการ งานธรุ การ งานการเงินหรือบญั ชี
ทํางานลว่ งเวลาในวนั ทํางานได้ โดยได้รับความยินยอมจากลกู จ้าง เป็นคราว ๆ ไป

สทิ ธิของหญิงมีครรภ์
R. สทิ ธิการลาคลอดและการทาํ หมัน (มาตรา EF )

– ลกู จ้างหญิงมีครรภ์มีสิทธิลาคลอดก่อนและหลงั คลอดได้ ครรภ์หน1ึงไม่เกิน {w วนั โดยให้
นายจ้างจ่ายคา่ จ้างให้แก่ลกู จ้างซง1ึ ลาคลอดเทา่ กบั คา่ จ้างในวนั ทํางานตลอดระยะเวลาที1ลา แตไ่ มเ่ กิน
ED วนั

– ถ้ามีใบรับรองแพทย์แสดงว่าไม่อาจทํางานในหน้าท1ีเดิมต่อไปได้ ลูกจ้างมีสิทธิขอให้
นายจ้างพิจารณาเปลย1ี นงานท1ีเหมาะสมให้แก่ลกู จ้างเป็นการชวั1 คราวก่อนหรือหลงั คลอดได้

O. ห้ามมใิ ห้นายจ้าง เลกิ จ้าง เพราะเหตุมีครรภ์ (มาตรา E_ )

U. มีสิทธิขอให้นายจ้าง เปลDียนลักษณะงานทDที าํ อยู่เป็ นการชDัวคราว เพื1อให้เหมาะสม โดย
มีใบรับรองแพทย์มารับรองวา่ สภาพงานเดมิ ไมเ่ หมาะในการทํางานตอ่ ไปได้ (มาตรา EC )

การคุ้มครองกรณีการล่วงเกนิ ทางเพศ
ห้ามมิให้นายจ้าง หวั หน้างาน ผู้คมุ คนงาน หรือตรวจงาน กระทําการล่วงเกิน คกุ คาม หรืฮก่อ
ความเดือนร้ อนรําคาญทางเพศต่อลกู จ้าง ซึ1งลกู จ้างหญิงมีสิทธิดําเนินคดีอาญา กับผู้ท1ีมาล่วงเกิน
ดงั กลา่ วได้ นอกเหนือจากการค้มุ ครองแรงงานตามกฎหมายค้มุ ครองแรงงานฉบบั ปัจจบุ นั ได้อีก

ในกฎหมาย พระราชบญั ญตั ิค้มุ ครองแรงงาน พ.ศ. CDEF (ฉบบั ปรับปรุง พ.ศ. CDIJ) คําวา่ เด็ก ที1
นายจ้างสามารถใช้เป็นแรงงานได้ ไม่ว่าจะเป็นเด็กชายหรือหญิง ห้ามนายจ้าง จ้างเด็กอายตุ 1ํากว่า FD
ปีเป็นลกู จ้างโดยเด็ดขาดในงานทุกชนิด เพื1อเป็นการป้องกันปัญหาการค้ามนุษย์ และเด็กควรอยู่ใน
โรงเรียนมากกวา่ มาทํางานในวยั นี O

การใช้แรงงานเดก็

การใช้แรงงานเดก็
F. ห้ามนายจ้างจ้างเดก็ อายตุ ํ1ากวา่ FD ปี เป็นลกู จ้าง (มาตรา EE,ED)
C. กรณี ที1มีการจ้างเด็กอายตุ ํ1ากวา่ Fw ปี เป็นลกู จ้าง นายจ้างต้องแจ้งตอ่ พนกั งานตรวจแรงงาน
ภายใน FD วนั นบั แตว่ นั ที1 เด็กเข้าทํางาน และแจ้งการสินO สดุ การ จ้างเด็กนนัO ตอ่ พนกั งานตรวจแรงงาน
ภายใน a วนั นบั แตว่ นั ท1ีเดก็ ออกจากงาน
_. ห้ามนายจ้างใช้ลกู จ้างเดก็ ท1ีมีอายตุ 1ํากวา่ Fw ปี ทํางานในระหวา่ งเวลา CC.JJ–06.00 น. เว้น
แตไ่ ด้รับอนญุ าตจากอธิบดีหรือ ผ้ซู ง1ึ อธิบดีมอบหมาย
E. ห้ามนายจ้างใช้ลกู จ้างเดก็ ที1มีอายตุ ํ1ากวา่ Fw ปี ทํางานลว่ งเวลา

D. ห้ามนายจ้างให้ลกู จ้างเดก็ ท1ีมีอายตุ ํ1ากวา่ Fw ปี ทํางานตอ่ ไปนี O(มาตรา E{,FEE) ตวั อยา่ ง เชน่
– งานหลอม เป่า หลอ่ หรือรีดโลหะ
– งานป~ัมโลหะ
– งานเกี1ยวกบั ความร้อน ความเยน็ ความสน1ั สะเทือน เสยี งและแสง

I. ห้ามนายจ้างให้ลกู จ้างเดก็ ที1มีอายตุ ํ1ากวา่ Fw ปี ทํางานในสถานท1ีตอ่ ไปนี O(มาตรา DJ, FEE)
– โรงฆา่ สตั ว์
– สถานท1ีเลน่ การพนนั
– สถานท1ีเต้นรํา รําวง หรือ รองเง็ง
– สถาน ท1ีที1มีอาหาร สรุ า นําO ชา หรือเคร1ืองดื1ม อยา่ งอื1นจําหนา่ ยและบริการ

a. ห้ามนายจ้างจา่ ยคา่ จ้างของลกู จ้างซงึ1 เป็นเดก็ แก่บคุ คลอ1ืน (มาตรา DF วรรคF)
w. ห้ามนายจ้างเรียก/หรือรับเงินประกนั จากฝ่ายลกู จ้างซงึ1 เป็นเดก็ (มาตรา DFวรรค C)
{. ลกู จ้าง ซงึ1 เป็นเด็กอายตุ 1ํากว่า Fw ปี มีสิทธิลาเพ1ือเข้าประชมุ สมั มนา รับการอบรม รับการฝึก
หรือลาเพื1อการอ1ืนซ1ึงจดั โดยสถานศึกษา หรือหน่วยงานของรัฐหรือเอกชน ที1อธิบดีเห็นชอบ และให้
นายจ้างจ่ายคา่ จ้างแก่ลกู จ้างเด็กเท่ากบั คา่ จ้างในวนั ทํางานตลอดระยะเวลาที1ลา แตป่ ีหนงึ1 ต้องไม่เกิน
_J วนั (มาตรา DC)

งานเกษตรกรรม หมายความว่า งานที1เกี1ยวกับการเพาะปลกู การเลียO งสตั ว์ การป่ าไม้ การทํา
นาเกลอื สมทุ รและการประมงท1ีมิใชก่ ารประมงทะเล

ในปัจจบุ นั มีการมงุ่ เน้นการให้ความค้มุ ครองแรงงานท1ีเป็นเดก็ มากขนึ O ตามอนสุ ญั ญาขององค์การ
แรงงานระหว่างประเทศ ฉบับท1ี F_w ว่าด้วยอายุขันO ตํ1าท1ีอนุญาตให้จ้างงานได้ ค.ศ. F{a_ และ
อนุสัญญาขององค์การแรงงานระหว่างประเทศ ฉบับท1ี FwC ว่าด้วย การห้ามและการปฏิบัติโดย
ฉับพลนั เพื1อขจัดรูปแบบที1เลวร้ ายที1สดุ ของการใช้แรงงานเด็ก ค.ศ. F{{{ ซึ1งกําหนดอายุขนัO ต1ําของ
แรงงานทวั1 ไปตงัO แต่อายุ FD ปีขนึ O ไป ประกอบกบั โดยท1ีกฎกระทรวงว่าด้วยการค้มุ ครองแรงงานในงาน
เกษตรกรรม พ.ศ. CDDa มีการปรับปรุงมาตรฐานการคุ้มครองลูกจ้างในงานเกษตรกรรมซ1ึงเป็น
แรงงานหญิง และ แรงงานเด็กให้สอดคล้องกับอนุสญั ญาขององค์การแรงงานระหว่างประเทศและ
กฎหมายวา่ ด้วยการค้มุ ครองแรงงานเพื1อปอ้ งกนั และแก้ไขปัญหาการค้ามนษุ ย์ด้านแรงงานใช้ในกรณี
ท1ีนายจ้าง มิได้จ้างลกู จ้างทํางานเกษตรกรรมตลอดปี หากการจ้างลกู จ้างนนัO กระทําตลอดปี นายจ้างก็
ต้องกบั ไปใช้ พระราชบญั ญตั ิค้มุ ครองแรงงาน พ.ศ. CDEF ซงึ1 กฎกระทรวงมีข้อแตกต่างอยู่ _ ประการ
ดงั นี O

วันหยุดพกั ผ่อน
ลกู จ้างซ1ึงทํางานติดต่อกันมาแล้วครบ FwJ วนั มีสิทธิหยุดพกั ผ่อนได้ไม่น้อยกว่า _ วนั ทํางาน
โดยให้นายจ้างเป็นผ้กู ําหนดวนั หยดุ ดงั กล่าวให้แก่ลกู จ้างล่วงหน้าหรือกําหนดให้ตามที1นายจ้างและ
ลูกจ้ างตกลงกันให้ นายจ้ างจ่ายค่าจ้ างให้ แก่ลูกจ้ างในวันหยุดพักผ่อนเสมือนว่าลูกจ้ างมาทํางาน
ตามปกตใิ นวนั หยดุ พกั ผอ่ นนนัO
การลาป่ วย
ลกู จ้างมีสทิ ธิลาป่ วยได้เทา่ ที1ป่ วยจริง การลาป่ วยตงัO แต่ _ วนั ทํางานขนึ O ไป นายจ้างอาจให้ลกู จ้าง
แสดงใบรับรองแพทย์แผนปัจจบุ นั ชนัO หน1ึงหรือของสถานพยาบาลของทางราชการ ในกรณีท1ีลกู จ้างไม่
อาจแสดงใบรับรองแพทย์แผนปัจจุบนั ชันO หน1ึงหรือของสถานพยาบาลของทางราชการได้ให้ลกู จ้าง
ชีแO จงนายจ้างทราบ โดยให้นายจ้างจ่ายค่าจ้างในวนั ลาป่ วยเท่ากับอตั ราค่าจ้างในวนั ทํางานตลอด
ระยะเวลาท1ีลา แตต่ ้องไมเ่ กิน FD วนั ทํางาน

สวัสดกิ าร
ให้นายจ้างจดั ให้มีนําO สะอาดสาํ หรับดื1มโดยมีปริมาณเพียงพอแก่ลกู จ้าง
กรณีลกู จ้างพกั อาศยั อย่กู บั นายจ้าง นายจ้างต้องจดั หาที1พกั อาศยั ที1สะอาด ถกู สขุ ลกั ษณะและ
ปลอดภยั ให้แก่ลกู จ้าง ให้นายจ้างจดั สวสั ดิการอื1น ๆ ที1เป็นประโยชน์แก่ลกู จ้างตามท1ีอธิบดีประกาศ
กําหนด

O.b.R ค่าจ้าง
ค่าจ้าง” เป็นเงินท1ีนายจ้างจ่ายเพ1ือตอบแทนการทํางานให้แก่ลกู จ้าง อาจเรียกชื1อแตกต่าง

กนั ไป เชน่ เงินเดือน คา่ ครองชีพ เงินเบียO เลยี O ง เบียO ขยนั เงินชว่ ยเหลือบตุ ร เป็นต้น

จากตัวบทกฎหมาย คําว่า “ค่าจ้าง” ตาม พรบ.คุ้มครองแรงงาน ฯ จึงมีองค์ประกอบ
สาํ คญั ๆ คือ

F. ต้องเป็นเงินท1ีนายจ้างและลกู จ้างตกลงกนั จา่ ย
C. จา่ ยเป็นคา่ ตอบแทนการทํางานตามสญั ญาจ้าง

_. จา่ ยเพื1อตอบแทนสาํ หรับระยะเวลาการทํางานปกติ

O.b.O ค่าล่วงเวลาในวันทาํ งาน (Over Times) (มาตรา kR)
ถ้าลกู จ้างทํางานเกินเวลาทํางานปกติของวนั ทํางาน นายจ้างต้องจ่ายค่าล่วงเวลาไม่น้อย

กวา่ F.D เทา่ ของอตั ราคา่ จ้างตอ่ ชว1ั โมงในวนั ทํางานตามจํานวน ชว1ั โมงท1ีทําหรือไมน่ ้อยกวา่ หนงึ1 เทา่ คร1ึง
ของอตั ราค่าจ้างต่อหน่วย ในวนั ทํางานตามจํานวนผลงานที1ทําได้สําหรับลกู จ้างที1ได้รับค่าจ้างตาม
ผลงาน

O.b.U ค่าทาํ งานในวันหยุด (มาตรา kO)
ถ้าลกู จ้างทํางานในวนั หยดุ ซง1ึ วนั หยดุ เราได้ศกึ ษามาแล้ววา่ มี _ ประเภทคือ วนั หยดุ ประจํา

สปั ดาห์ วนั หยดุ ตามประเพณี และวนั หยดุ พกั ผอ่ นประจําปีในเวลาทํางานปกต(ิ a–8 ชวั1 โมง) นายจ้าง
ต้องจา่ ยคา่ ทํางานในวนั หยดุ ให้แก่ลกู จ้างดงั นี O

F. สําหรับลกู จ้างซง1ึ มีสิทธิได้รับค่าจ้างในวนั หยดุ ให้จ่ายเพ1ิมขึนO จากค่าจ้างอีกไม่น้อยกว่า
หนึ1งเท่าของอตั ราค่าจ้างต่อช1ัวโมงในวนั ทํางานตามจํานวนช1ัวโมงท1ีทําหรือไม่น้อยกว่าหน1ึงเท่าของ
อตั ราคา่ จ้างตอ่ หน่วยในวนั ทํางานตามจํานวนผลงานท1ีทําได้สําหรับลกู จ้างซง1ึ ได้รับคา่ จ้างตามผลงาน
โดยคํานวณเป็นหนว่ ย

C. สําหรับลกู จ้างซ1ึงไม่มีสิทธิได้รับค่าจ้างในวนั หยดุ ให้จ่ายไม่น้อยกว่าสองเท่าของอตั รา
ค่าจ้างต่อชั1วโมงในวันทํางานตามจํานวนช1ัวโมงท1ีทํา หรือไม่น้อยกว่าสองเท่าของอัตราค่าจ้าง ต่อ
หน่วยในวนั ทํางานตามจํานวนผลงานท1ีทําได้สําหรับลกู จ้างซงึ1 ได้รับคา่ จ้างตามผลงานโดยคํานวณเป็น
หนว่ ย

O.b.Q ค่าล่วงเวลาในวันหยุด (มาตรา kU)
ถ้าทํางานในวนั หยุดเกินเวลาทํางานปกติของวนั ทํางาน นายจ้างต้องจ่ายค่าล่วงเวลาใน

วนั หยดุ ให้แก่ลกู จ้างในอตั ราสามเท่าของอตั ราค่าจ้างต่อชวั1 โมง ในวนั ทํางานตามจํานวนชว1ั โมงที1ทํา

หรือตามจํานวนผลงานที1ทําได้สาํ หรับลกู จ้างท1ีได้รับคา่ จ้างตามผลงานโดยคํานวณเป็นหนว่ ย

พระราชบญั ญตั คิ ้มุ ครองแรงงาน พ.ศ. CDEF มีการให้อํานาจหน้าท1ีคณะกรรมการคา่ จ้างกําหนด
อตั ราคา่ จ้างขนัO ต1ํา อตั ราคา่ จ้างตามมาตรฐานฝีมือ เพื1อประโยชน์ และเพื1อความเป็นธรรมของทงัO ฝ่าย

นายจ้างและลกู จ้างโดย ลกู จ้างจะได้ค่าจ้างโดยไม่คํานึงถึงเชือO ชาติ เพศ หรือศาสนาใด จะต้องได้รับ
ในอตั ราเท่าเทียมกนั ทกุ คน และเสนอความเห็นต่อคณะรัฐมนตรีคณะกรรมการค่าจ้างจะมีข้อสงั เกต

เก1ียวกบั การพฒั นาระบบรายได้ของประเทศด้วยก็ได้

สวัสดิการแรงงาน คือ การท1ีนายจ้าง สหภาพแรงงาน (ลกู จ้าง) หรือรัฐบาลที1มีความม่งุ หมาย
เพื1อให้ลกู จ้างสามารถมีระดบั ความเป็นอยู่ในชีวิตการทํางานที1ดี มีความสขุ ทงัO ร่างกายและจิตใจ มี
สขุ ภาพอนามยั ที1ดี มีความปลอดภยั ในการทํางาน มีความเจริญก้าวหน้า มีความมน1ั คงในการดําเนิน
ชีวิตไมเ่ ฉพาะแตต่ วั ลกู จ้างเทา่ นนัO แตร่ วมถงึ ครอบครัวของลกู จ้างด้วย

สวสั ดิการแรงงานตามท1ีกฎหมายกําหนด เป็นสวสั ดิการที1ได้มีการพิจารณาแล้ววา่ เป็นสิ1งจําเป็น
พืนO ฐานสําหรับลกู จ้างในสถานประกอบกิจการ ซงึ1 กฎหมายท1ีใช้บงั คบั เพ1ือให้สถานประกอบกิจการท1ีมี
ลกู จ้างตงัO แต่ F คนขนึ O ไปต้องมีการจดั สวสั ดิการประเภทนี Oคือ ประกาศกระทรวงมหาดไทย วา่ ด้วยการ
จดั สวสั ดกิ ารในสถานประกอบกิจการ พ.ศ.CDEw เกี1ยวกบั สขุ ภาพอนามยั สาํ หรับลกู จ้าง ให้มีดงั นี O

F. ให้นายจ้างจดั ให้มีนําO สะอาดสําหรับด1ืม ห้องนําO และห้องส้วมอนั ถกู ต้องตามสขุ ลกั ษณะและมี
ปริมาณเพียงพอแก่ลกู จ้าง

C. นายจ้างต้องจดั ให้มีบริการเพ1ือช่วยเหลือลกู จ้างเม1ือประสบอนั ตรายหรือเจ็บป่ วยในการปฐม
พยาบาลหรือในการรักษาพยาบาล

_. สถานท1ีทํางานท1ีมีลกู จ้างทํางานตงัO แต่สิบคนขึนO ไป ต้องมีปัจจยั ในการปฐมพยาบาล สถานที1
ทํางานอตุ สาหกรรม เป็นต้น

หากมีการพบว่าลกู จ้าง อาจมีการกระทําผิดเกิดขึนO หรืออย่ใู นระหว่างนายจ้างทําการสอบสวน
ข้อเท็จจริงอยู่ ให้นายจ้างบอกกล่าวลกู จ้าง เป็นลายลกั ษณ์อกั ษรระบกุ ารกระทําผิด และอาจสงั1 พกั

งานลกู จ้างได้ไม่เกิน a วนั และต้องมีการบอกกล่าวล่วงหน้าก่อนพกั งาน หากต่อมาพบว่าไม่มีการ

กระทําผิดของลูกจ้างให้นายจ้างจ่ายค่าจ้างพร้ อมดอกเบียO ร้ อยละ FD บาทต่อปีแก่ลูกจ้างตาม
กฎหมายด้วย

ค่าชดเชย เป็นเงินท1ีลูกจ้างจะได้จากนายจ้าง เพื1อเป็นทุนสํารองในการใช้ชีวิตของลูกจ้าง
หลงั จากท1ีลกู จ้างถกู เลกิ จ้าง โดยที1ลกู จ้างไมม่ ีความผิด แตถ่ ้าลกู จ้างลาออกจากงานเองโดยสมคั รใจจะ

ไมไ่ ด้เงินชดเชยดงั กลา่ ว
R. ลูกจ้างมีสิทธิได้รับค่าชดเชย หากนายจ้างเลิกจ้างโดยลูกจ้างไม่มีความผิด ดังนี O

(พระราชบญั ญตั ิ ค้มุ ครองแรงงาน (ฉบบั ท1ี a) พ.ศ. CDICมาตรา FFw วรรคแรก)

F. ลกู จ้างซ1ึงทํางานติดต่อกันครบ FCJ วนั แต่ไม่ครบ F ปี มีสิทธิได้รับค่าชดเชยเท่ากับค่าจ้าง

อตั ราสดุ ท้าย _J วนั
C. ลกู จ้างซึ1งทํางานติดต่อกนั ครบ F ปี แต่ไม่ครบ _ ปี มีสิทธิได้รับค่าชดเชยเท่ากบั ค่าจ้างอตั รา

สดุ ท้าย {J วนั
_. ลกู จ้างซ1ึงทํางานติดต่อกนั ครบ _ ปีแต่ไม่ครบ I ปี มีสิทธิได้รับค่าชดเชยเท่ากบั ค่าจ้างอตั รา

สดุ ท้าย FwJ วนั
E. ลกู จ้างซงึ1 ทํางานติดต่อกนั ครบ I ปี แต่ไม่ครบ FJ ปี มีสิทธ‚ิได้รับค่าชดเชยเท่ากบั อตั ราค่าจ้าง

สดุ ท้าย CEJ วนั
D. ลกู จ้างซึ1งทํางานติดต่อกนั ครบ FJ ปีขึนO ไป มีสิทธิ‚ได้รับค่าชดเชยเท่ากบั ค่าจ้างอตั ราสดุ ท้าย

_JJ วนั

ค่าชดเชยพเิ ศษ เป็นการชดเชยรายได้ให้ลกู จ้างเพิ1มจาก กรณีลกู จ้างมีสทิ ธิได้คา่ ชดเชยปกติอยู่
แล้วตามกฎหมาย เมื1อสญั ญาจ้างสินO สดุ ลงเพราะมีเหตุกรณีพิเศษที1กําหนดไว้ในพระราชบญั ญัตินี O
(มาตรา D,120–122)

F. ในกรณีที1นายจ้างจะเลิกจ้างลูกจ้างเพราะเหตุปรับปรุงหน่วยงาน กระบวนการผลิตการ
จําหน่าย หรือการบริการอันเนื1องมาจากการนําเครื1องจักรมาใช้หรือเปลี1ยนแปลงเคร1ืองจักรหรือ
เทคโนโลยี ซง1ึ เป็นเหตใุ ห้ต้องลดจํานวนลกู จ้างลง นายจ้างต้องปฏิบตั ดิ งั นี O

(F) แจ้งวนั ที1จะเลิกจ้าง เหตผุ ลของการเลิกจ้าง และรายช1ือลกู จ้างท1ีจะถกู เลิกจ้าง ให้ลกู จ้าง
และพนกั งานตรวจแรงงานทราบลว่ งหน้าไมน่ ้อยกวา่ IJ วนั ก่อนวนั ท1ีจะเลกิ จ้าง

(C) ถ้าไมแ่ จ้งแก่ลกู จ้างที1จะเลกิ จ้างทราบลว่ งหน้า หรือแจ้งลว่ งหน้าน้อยกวา่ ระยะเวลา IJ วนั
นายจ้างต้องจ่ายค่าชดเชยพิเศษแทนการบอกกลา่ วลว่ งหน้าแก่ลกู จ้างเท่ากบั ค่าจ้างอตั ราสดุ ท้าย IJ
วนั หรือเท่ากบั ค่าจ้างของการทํางานหกสิบวนั สดุ ท้ายสําหรับลกู จ้างซึ1งได้รับค่า จ้างตามผลงานโดย
คํานวณเป็นหนว่ ย

C. ในกรณีท1ีนายจ้างย้ายสถานประกอบกิจการไปตงัO ณ สถานท1ีอื1นอนั มีผลกระทบสําคญั ตอ่ การ
ดํารงชีวติ ตามปกตขิ องลกู จ้างหรือครอบครัว

(F) นายจ้างต้องแจ้งลว่ งหน้าให้แก่ลกู จ้างทราบลว่ งหน้าไมน่ ้อยกวา่ _J วนั ก่อนย้าย ถ้าลกู จ้าง
ไม่ประสงค์จะไปทํางานด้วย ลกู จ้างมีสิทธ‚ิบอกเลิกสญั ญาจ้างได้โดยได้รับค่าชดเชยพิเศษ ของอตั รา
คา่ ชดเชยปกตทิ ี1ลกู จ้างพงึ มีสทิ ธิ‚ได้รับ

(C) ถ้านายจ้างไมแ่ จ้งให้ลกู จ้างทราบการย้ายสถานประกอบกิจการลว่ งหน้า นายจ้างต้องจ่าย
คา่ ชดเชยพิเศษ แทนการบอกกลา่ วลว่ งหน้าเทา่ กบั คา่ จ้างอตั ราสดุ ท้าย _J วนั

กรณีลกู จ้างไม่ได้รับความเป็นธรรมจากนายจ้าง เร1ืองเงินที1ลกู จ้างควรได้รับจากนายจ้าง กรณี
ค่าจ้างค่าล่วงเวลา คําทํางาน ค่าชดเชยฯ ให้ลูกจ้าง ย1ืนคําร้ องต่อพนักงานตรวจแรงงานท้องท1ี
ท1ีลกู จ้างทํางานอย่แู ละให้พนกั งานตรวจแรงงาน ดําเนินการสืบสวนข้อเท็จจริงดงั กลา่ วโดยเร็วภายใน
IJ วนั นบั แตว่ นั ท1ีได้รับเร1ืองราวร้องเรียนจากลกู จ้าง

หากนายจ้างไม่ปฏิบัติเรืBองการจ่ายค่าจ้าง ค่าล่วงเวลา คําทาํ งาน ค่าชดเชยฯ ให้เป็ นไป
ตามกฎหมาย นายจ้างถูกดําเนินคดีอาญาได้ โดยพนังงานตรวจแรงงานสามารถดําเนิน
คดอี าญากับนายจ้างดังกล่าวได้

พระราชบญั ญตั ิค้มุ ครองแรงงาน พ.ศ. CDEF (มาตรา FCI–127) กําหนดให้มีกองทนุ สงเคราะห์
ลกู จ้างในกรมสวสั ดิการและค้มุ ครองแรงงาน เพ1ือสงเคราะห์ลกู จ้าง กรณีออกจากงาน หรือตาย หรือ
ในกรณีอ1ืนท1ีกําหนดโดยคณะกรรมการกองทนุ สงเคราะห์ลกู จ้าง

การบริหารกองทนุ
กองทนุ สงเคราะห์ลกู จ้างบริหารงานโดยคณะกรรมการกองทนุ สงเคราะห์ลกู จ้าง มี _ ฝ่ายด้วยกนั
จํานวน FD คน ประกอบด้วยตวั แทนฝ่ ายนายจ้าง ฝ่ ายลกู จ้าง และฝ่ ายรัฐบาล ฝ่ ายละ D คน โดยมี
ปลดั กระทรวงแรงงานเป็นประธานกรรมการ ผ้แู ทนกระทรวงการคลงั ผ้แู ทนสํานกั งานคณะกรรมการ
พัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ผู้แทนธนาคารแห่งประเทศไทยเป็นกรรมการ อธิบดีกรม
สวสั ดิการและค้มุ ครองแรงงาน เป็นกรรมการและเลขานกุ าร คณะกรรมการกองทนุ ฯ มีอํานาจหน้าท1ี
กําหนดนโยบายในการบริหารและการจ่ายเงินกองทนุ สงเคราะห์ลกู จ้าง รวมทงัO กําหนดระเบียบต่าง ๆ
ในการดําเนินงานโดยมีกลุ่มงานกองทุนสงเคราะห์ลูกจ้างทําหน้าท1ีฝ่ ายเลขานุการคณะกรรมการ
ดําเนินงานตา่ ง ๆ เก1ียวกบั การบริหารงานกองทนุ

เงนิ สงเคราะห์จ่ายให้ใคร
เงินสงเคราะห์ของกองทนุ สงเคราะห์ลกู จ้างจะจา่ ยให้กบั ลกู จ้างซงึ1 ได้รับความเดือดร้อน เน1ืองจาก
นายจ้างไม่จ่ายคา่ ชดเชย หรือนายจ้างไม่สามารถจ่ายคา่ จ้าง หรือเงินอ1ืนตามพระราชบญั ญตั ิค้มุ ครอง
แรงงาน พ.ศ. CDEF แตไ่ มร่ วมถงึ ทายาทโดยธรรมของลกู จ้างซง1ึ ถงึ แก่ความตายท1ีได้ย1ืนคําร้องทกุ ข์ไว้

หลักฐานทDตี ้องใช้ในการยDนื ขอรับเงนิ สงเคราะห์
บตั รประจําตวั ประชาชน หรือหลกั ฐานอ1ืนท1ีทางราชการออกให้ซงึ1 แสดงได้วา่ ระบถุ งึ ตวั ผ้นู นัO พร้อม
สาํ เนา

สถานทDยี Dืนขอรับเงนิ สงเคราะห์
ยื1นคําขอรับเงินสงเคราะห์ตามแบบที1อธิบดีกําหนด (แบบ สกล.F) ต่อพนกั งานตรวจแรงงานแห่ง
ท้องท1ีท1ีมีคําสงั1 ให้นายจ้างจา่ ยเงิน
– สว่ นกลาง ย1ืนได้ท1ีกลมุ่ งานสวสั ดกิ ารและค้มุ ครองแรงงานพืนO ที1 ทกุ พืนO ที1
– สว่ นภมู ิภาค ยืนได้ท1ีสาํ นกั งานสวสั ดกิ ารและค้มุ ครองแรงงานจงั หวดั ทกุ จงั หวดั

การรับเงนิ สงเคราะห์
ลกู จ้างมารับเงินด้วยตนเองภายใน IJ วนั นบั แต่วนั ที1ได้รับหนงั สือแจ้งผลการพิจารณาคําขอรับ
เงินสงเคราะห์พร้อมนําบตั รประจําตวั ประชาชนไปแสดงด้วย หากไม่สามารถมารับเงินด้วยตนเองได้
สามารถทําหนงั สอื มอบอํานาจให้บคุ คลอ1ืนมารับเงินแทนได้

พนักงานตรวจแรงงานคือ ผู้ซึ1งรัฐมนตรีกระทรวงแรงงานแต่งตังO ให้ปฏิบัติการตามกฎหมาย
แรงงานเป็นข้าราชการประจําของกระทรวงแรงงาน กรมสวสั ดกิ ารค้มุ ครองแรงงาน

พนกั งานตรวจแรงงาน มีหน้าที1
(F) เข้าไปในสถานประกอบการของนายจ้างและสถานที1ทํางานของลกู จ้างในเวลาทําการ เพ1ือ
ตรวจสภาพการทํางานของลูกจ้างและสภาพการจ้าง สอบถามข้อเท็จจริง ถ่ายรูปถ่ายเอกสารที1
เก1ียวกบั การจ้าง การจา่ ยคา่ จ้าง คา่ ลว่ งเวลา คา่ ทํางานในวนั หยดุ
(C) มีหนงั สือสอบถามหรือเรียกนายจ้าง ลกู จ้าง หรือบคุ คลอ1ืนท1ีเก1ียวข้องมาชีแO จงข้อเท็จจริงหรือ
ให้สง่ ของหรือเอกสารที1เก1ียวข้องเพ1ือประกอบการพิจารณา
(_) มีคําสงั1 ให้นายจ้างหรือลกู จ้างปฏิบตั ใิ ห้ถกู ต้องตามกฎหมายแรงงาน
(E) เป็นหน่วยงานท1ีเปิดโอกาสให้นายจ้างหรือลกู จ้างร้องเรียนหากฝ่ายหนงึ1 ฝ่ายใดไม่ปฏิบตั ิตาม
กฎหมายค้มุ ครองแรงงาน

การติดต่อพนักงานตรวจแรงงาน สามารถติดต่อได้ ณ กรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงาน
กระทรวงแรงงาน (ในส่วน กทม.) และสํานกั งานสวสั ดิการและค้มุ ครองแรงงานแต่ละจงั หวดั (ในส่วน
ตา่ งจงั หวดั )

ตามที1กรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงานได้เสนอร่าง พ.ร.บ.คุ้มครองแรงงาน CDEF (ฉบับ
ปรับปรุงพ.ศ. CDIJ ขณะนีรO ่างกฎหมายดงั กล่าวได้รับความเห็นชอบจากสภานิติบญั ญัติแห่งชาติ
(สนช.) แล้วและอย่รู ะหวา่ งขนัO ตอนการประกาศใช้เป็นกฎหมาย สาระสําคญั ท1ีได้เพ1ิมเติมในกฎหมาย
ฉบบั นีคO ือการเพิ1มอตั ราโทษสาํ หรับความผิดเกี1ยวกบั การใช้แรงงานเดก็ _ กรณีด้วยกนั

กรณีแรกได้แก่อายขุ นัO ต1ําของการจ้างแรงงานเด็ก คือ การจ้างแรงงานเด็กซง1ึ มีอายตุ 1ํากว่า FD ปี
เข้าทํางานในงานทวั1 ไป งานเกษตรกรรม

กรณีที1สอง การจ้างให้เดก็ อายตุ 1ํากวา่ Fw ปี ทํางานในงานที1เป็นอนั ตราย เช่น งานป~ัมโลหะ งาน
เกี1ยวกบั วตั ถมุ ีพิษ

กรณีสดุ ท้าย คือ การจ้างเด็กอายุต1ํากว่า Fw ปี ทํางานในสถานที1ต้องห้าม เช่น ทํางานโรงฆ่า
สตั ว์ สถานท1ีเล่นพนนั สถานประกอบกิจการที1เก1ียวกบั การแปรรูปสตั ว์นําO ในเรือประมง มีอตั ราโทษ
ปรับตงัO แต่ EJJ,JJJ บาท ถงึ wJJ,JJJ บาท ตอ่ ลกู จ้างหนง1ึ คน หรือจําคกุ ไมเ่ กิน C ปีหรือทงัO ปรับทงัO จํา

ซง1ึ การท1ีนายจ้างฝ่าฝืนหรือไมป่ ฏิบตั ติ าม พ.ร.บ. ค้มุ ครองแรงงาน นนัO บทกําหนดโทษจะหนกั
เบาขนึ O อยกู่ บั ความผิดท1ีได้กระทํา บางอยา่ งอาจมีเพียงโทษปรับ บางอยา่ งอาจมีทงัO โทษปรับและ
จําคกุ ซง1ึ โทษที1เก1ียวกบั เดก็ จะมีโทษปรับและโทษจําคกุ คอ่ นข้างสงู นายจ้างจงึ ต้องควรพงึ ระวงั ตาม
กฎหมาย พ.ร.บ.ค้มุ ครองแรงงานฉบบั ใหม่