หน่วยที่ 7 การบันทึกบัญชีด้านผู้ฝากขาย

หน่วยที่ 7

การบันทึกบัญชีด้านผู้ฝากขาย

หน่วยท่ี 7 การบนั ทกึ บญั ชีด้านผู้ฝากขาย

สาระสาคญั
การบนั ทึกบญั ชีตา้ นผฝู้ ากขายมี 2 วิธี คือ วิธีบนั ทึกบญั ชีเกี่ยวกบั สินคา้ ฝากขายแยกไวต้ ่างหากจาก

การขายสินคา้ ปกติของกิจการ และวิธีบนั ทึกบญั ชีเกี่ยวกับสินคา้ ฝากขายรวมกบั การขายสินคา้ ปกติของ
กิจการ ซ่ึงท้งั 2 วิธีน้ีตอ้ งคานึงถึงระบบบญั ชีเก่ียวกบั สินคา้ ที่ใชด้ ว้ ยวา่ ใชร้ ะบบใด วิธีบนั ทึกรายการเกี่ยวกบั
สินคา้ มี 2 ระบบ คือ ระบบการบนั ทึกบญั ชีสินคา้ คงเหลือแบบสิ้นงวด และระบบการบนั ทีกบญั ชีสินคา้
คงเหลือแบบตอ่ เน่ือง

การบันทึกบัญชีเกยี่ วกบั สินค้าฝากขาย

การบนั ทึกบญั ชีเกี่ยวกบั การฝากขายในสมุตบญั ชีของผฝู้ ากขายจะข้ึนอยกู่ บั ความตอ้ งการที่จะแสดง
รายการค่าขายสินคา้ ฝากขาย ตน้ ทนุ สินคา้ ฝากขายและค่าใชจ้ ่ายของสินคา้ ฝากขาย

วิธีการบันทกึ รายการบญั ชีด้านผู้ฝากขาย มี 2 วธิ ี คือ
วธิ ที ่ี 1 บนั ทึกบญั ชีเกี่ยวกบั สินคา้ ฝากขายแยกไวต้ ่างหากจากการขายสินคา้ ปกติของกิจการ
วธิ ที ่ี 2 บนั ทึกบญั ชีเกี่ยวกบั สินคา้ ฝากชายรวมกบั การขายสินคา้ ปกติซองกิจการ

การบนั ทึกรายการบญั ชีเก่ียวกบั สินคา้ ฝากขายดา้ นผฝู้ ากขายท้งั 2 วิธี สามารถบนั ทึกตามระบบบญั ชี
สินคา้ คงเหลือแบบสิ้นงวด (Periodic Inventory System) หรือตามระบบบญั ชีสินคา้ คงเหลือแบบต่อเนื่อง
(Perpetual Inventory System) ก็ได้

การบันทึกบัญชีเก่ียวกับสินค้าฝากขายแยกไว้ต่างหากจาการขายสินค้าปกตขิ องกจิ การและใช้วธิ ี

บัญชีสินค้าคงเหลือแบบสิ้นงวด

1. เม่ือส่งสินคา้ ไปใหผ้ รู้ ับฝากขายจะบนั ทึกบญั ชีดงั น้ี

เดบิต ฝากขาย-ผรู้ ับฝากขาย XX
เครดิต สินคา้ ส่งไปฝากขาย XX

2. เมื่อจ่ายคา่ ใชจ้ ่ายในการฝากขาย จะบนั ทึกบญั ชีดงั น้ี XX
XX
เดบิต ฝากขาย-ผรู้ ับฝากขาย
เครดิต เงินสด หรือค่าใชจ้ ่าย

3. เมื่อไดร้ ับรายงานขาย จะบนั ทึกบญั ชีดงั น้ี XX
XX
เดบิต เงินสด
เครดิต ขายโดยการฝากขาย

หรือ XX
XX
เดบิต เงินสด
ฝากขาย-ผรู้ ับฝากขาย XX
เครดิต ขายโดยการฝากขาย

4. บนั ทึกตน้ ทนุ สินคา้ ฝากขาย จะเป็นดงั น้ี XX XX
XX XX
เดบิต เงินสด
ฝากขาย-ผรู้ ับฝากขาย XX
เครดิต ขายโดยการฝากขาย

5. บนั ทึกโอนปิ ดบญั ชีสินคา้ ส่งไปฝากขายเขา้ บญั ชีกาไรขาดทุน

เดบิต สินคา้ ส่งไปฝากขาย
เครดิต กาไรขาดทนุ

6. บนั ทึกกาไรขาดทุนจากการฝากขาย จะเป็นดงั น้ี XX
กรณีกำไรจำกกำรฝำกขำย XX

เดบิต ฝากขาย-ผรู้ ับฝากขาย
เครดิต กาไรขาดทุนจากการฝากขาย

กรณีขำดทนุ จำกกำรฝำกขำย XX
XX
เดบิต กาไรขาดทุนจากการฝากขาย
เครดิต ฝากขาย-ผรู้ ับฝากขาย

การบันทึกบัญชีเกยี่ วกับสินค้าฝากขายแยกไว้ต่างหากจาการฝากขายสินค้าปกติของกิจการและ

ใช้วธิ ีบัญชีสินค้าคงเหลือแบบต่อเนื่อง

1. เมื่อส่งสินคา้ ไปใหผ้ รู้ ับฝากขาย จะบนั ทึกบญั ชีดงั น้ี

เดบิต ฝากขาย-ผรู้ ับฝากขาย XX
เครดิต สินคา้ คงเหลือ (ราคาทุน) XX

2. เมื่อจ่ายค่าใชจ้ ่ายในการฝากขาย จะบนั ทึกบญั ชีดงั น้ี XX
XX
เดบิต ฝากขาย-ผรู้ ับฝากขาย
เครดิต เงินสด

3. เม่ือไดร้ ับรายงานขาย จะบนั ทึกบญั ชีดงั น้ี XX
XX
เดบิต เงินสด
เครดิต ขายโดยการฝากขาย

หรือ XX
XX
เดบิต เงินสด
ฝากขาย-ผนู้ บั ฝากขาย XX
เครดิต ฝากขาย-ผรู้ ับฝากขาย
XX
4. บนั ทึกตน้ ทนุ สินคา้ ฝากขาย จะเป็นดงั น้ี XX

เดบิต ตน้ ทนุ สินคา้ ฝากขาย XX
ค่าใชจ้ ่ายในการฝากขาย
เครดิต ฝากขาย-ผรู้ ับฝากขาย XX
XX
5. บนั ทึกกาไรขาดทุนจากการฝากขาย จะเป็นดงั น้ี
กรณีกำไรจำกกำรฝำกขำย XX
XX
เดบิต ฝากขาย-ผรู้ ับฝากขาย
เครดิต กาไรขาดทนุ จากการฝากขาย

กรณีขำดทนุ จำกกำรฝำกขำย
เดบิต กาไรขาดทุนจากการฝากขาย

เครดิต ฝากขาย-ผรู้ ับฝากขาย

ตวั อย่างการบนั ทึกรายการบญั ชีดา้ นผูฝ้ ากขายกรณีท่ีผูฝ้ ากขายบนั ทึกรายการฝากขายแยกต่างหาก
จากการขายปกติของกิจการและใชร้ ะบบการบนั ทึกบญั ชีสินคา้ คงเหลือแบบสิ้นงวดและใชร้ ะบบการบนั ทึก
บญั ชีสินคา้ คงเหลือแบบตอ่ เน่ือง

ตัวอย่างที่ 1 บริษทั กาญจนาพร จากัด ส่งเครื่องสูบน้าจานวน 10 เคร่ือง ไปฝากขายกับบริษทั
ขนิษฐา จากดั ราคาทุนเคร่ืองละ 5,000 บาท เสียคา่ ใชจ้ ่ายในการฝากขาย 500 บาท และค่าใชจ้ ่ายในการบรรจุ
หีบห่อ 1,000 บาท ผูฝ้ ากขายไดจ้ ่ายไปโดยเดบิตไวใ้ นบญั ชีค่าบรรจุหีบห่อ ต่อมาผูร้ ับฝากขายส่งรายงาน
การฃฝากขายแจ้งว่าขายเคร่ืองสูบน้าได้ 10 เครื่อง ราคาเครื่องละ 10,000 บาท เสียค่าขนส่งไปให้ลูกคา้
1,500 บาท และคิดค่านายหนา้ ในการรับฝากขายในอตั รา 20% ของราคาขาย พร้อมท้งั ส่งเช็คมาใหส้ าหรับ
เงินสุทธิจากการขาย

การบนั ทึกบญั ชีของบริษทั กาญจนาพร จากดั (ผฝู้ ากขาย) จะเป็นดงั น้ี

คานวณรายไดส้ ุทธิจากการฝากขาย

ราคาขาย (10 x 10,000) = 100,000 บาท

หกั ค่านายหนา้ 20% 20,000 = 21,500 บาท
= 78,500 บาท
คา่ ขนส่งออก 1,500

∴ ราคาสุทธิ

ถา้ ผรู้ ับฝากขายไม่ไดม้ ีการส่งเงินมาพร้อมกบั รายงานการฝากขายให้บนั ทึกบญั ชีเดบิตผรู้ ับฝากขาย
เป็นลูกหน้ี (ถา้ ผรู้ ับฝากขายรับรองวา่ จะเก็บหน้ีได)้ แต่ถา้ ผูร้ ับฝากขายขายสินคา้ เช่ือไป โดยไม่รับรองวา่ จะ
เก็บหน้ีไดห้ รือไม่ ใหเ้ ดบิตบญั ชีลูกหน้ีท่ีซ้ือสินคา้ ไป

รายการน้ีเป็นการปิ ดบญั ชีฝากขายบริษทั ขนิษฐา จากดั และบนั ทึกตน้ ทุนสินคา้ ทข่ี ายโดยผา่ นผรู้ ับฝากขาย

เป็นรายการปิ ดบญั ชี ณ วนั สิ้นปี ซ่ึงจะนาไปแสดงหีกจากสินคา้ คงเหลือตน้ ปี และซ้ือสินคา้ เพ่อื คานวณตน้ ทนุ
ขายโดยปกติของกิจการ รายการน้ีจะปิ ดพร้อมกบั รายการปิ ดบญั ชีอ่ืนดว้ ย และจะตอ้ งปิ ดเช่นน้ีไม่ว่าสินคา้ จะขายได้
หมดหรือบางส่วนก็ตาม

เม่ือบนั ทึกรายการบญั ชีขา้ งตน้ แลว้ บญั ชีฝากขายจะปรากฏดงั น้ี

การบันทึกบัญชี เก่ียวกับสิ นค้ าฝากขายรวมกับการขายสิ นค้ าปกติของกิจการและใช้ วิธีบัญชี

สินค้าคงเหลือแบบสิ้นงวด

1. เม่ือส่งสินคา้ ไปให้ผรู้ ับฝากขาย ผฝู้ ากขายอาจทาเพียงการจดบนั ทึกความจารายการส่งสินคา้ ไป
ฝากขาย โดยไมต่ อ้ งบนั ทึกบญั ชีหรือบนั ทึกรายการบญั ชีระหวา่ งส่งสินคา้ ไปฝากขายดงั ต่อไปน้ีกไ็ ด้

เดบิต ฝากขาย-ผรู้ ับฝากขาย XX
เครดิต สินคา้ ส่งไปฝากขาย XX

2. เม่ือจ่ายค่าใชจ้ ่ายในการฝากขาย ผฝู้ ากขายจะบนั ทึกบญั ชีเหมือนกบั ค่าใชจ้ ่ายโดยปกติของกิจการ
ดงั น้ี

เดบิต ฝากขาย-ผรู้ ับฝากขาย XX
เครดิต สินคา้ ส่งไปฝากขาย XX

3. เม่ือไดร้ ับรายงานการขายและเงินจากผรู้ ับฝากขาย จะบนั ทึกดงั น้ี

เดบิต เงินสด XX
ค่าใชจ้ ่ายต่างๆ XX
ค่านายหนา้ XX
เครดิต ขายสินคา้
XX
หรือ
XX
เดบิต เงินสด (ยอดสุทธิ) XX
เครดิต ขายสินคา้ (ยอดสุทธิ)

ตวั อย่างการบนั ทึกรายการบญั ชีดา้ นผฝู้ ากขาย กรณีผฝู้ ากขายบนั ทึกรายการฝากขายรวมกบั การขาย
สินคา้ ปกติของกิจการ และใชร้ ะบบการบนั ทึกบญั ชีสินคา้ คงเหลือแบบสิ้นงวด และใชร้ ะบบการบนั ทึกบญั ชี
สินคา้ คงเหลือแบบตอ่ เน่ือง

การบันทึกบัญชี เก่ียวกับสิ นค้ าฝากขายรวมกับการขายปกติของกิจการและใช้ วิธีบัญชีสิ นค้ า

คงเหลือแบบต่อเนื่อง

1. เมื่อส่งสินคา้ ไปใหผ้ รู้ ับฝากขาย จะบนั ทึกบญั ชีดงั น้ี

เดบิต เงินสด (ยอดสุทธิ) XX
เครดิต ขายสินคา้ (ยอดสุทธิ) XX

2. เม่ือจ่ายค่าใชจ้ ่ายในการฝากขาย ผูฝ้ ากขายจะบนั ทึกบญั ชีเหมือนค่าใช้จ่ายโดยปกติของกิจการ
ดงั น้ี

เดบิต คา่ ใชจ้ ่าย XX
เครดิต เงินสด XX

3. เมื่อไดร้ ับรายงานการขายและเงินจากผรู้ ับฝากกขาย จะบนั ทึกบญั ชีดงั น้ี

เดบิต เงินสด XX
ค่าใชจ้ ่ายตา่ งๆ XX
คา่ นายหนา้ XX
เครดิต ขายสินคา้
XX
หรือ XX

เดบิต เงินสด (ยอดสุทธิ) XX
เครดิต ขายสินคา้ (ยอดสุทธิ)

4. บนั ทึกตน้ ทนุ ขายจะเป็นดงั น้ี XX
XX
เดบิต ตน้ ทุนขาย
เครดิต ฝากขาย-ผรู้ ับฝากขาย

ตวั อย่างท่ี 2 จากโจทยต์ วั อยา่ งที่ 1 บริษทั กาญจนาพร จากดั

รายการน้ีเป็ นการบนั ทึกความจาหรือบนั ทึกรายการสินคา้ ส่งไปฝากขาย ซ่ึงจะตอ้ งกลบั รายการน้ี เม่ือขาย
สินคา้ ได้ การบนั ทึกรายการจะช่วยใหท้ ราบจานวนสินคา้ ในมือผฝู้ ากขายเม่ือมีการตรวจนบั สินคา้

เมื่อขายสินคา้ ไดแ้ ลว้ จะกลบั รายการสินคา้ ส่งไปฝากขาย