เขื่อนลำตะคลอง

จดั ทำโดย...ด.ญ.เพ็ญผกำมำศ ระหำนนอก
ม.3/2 เลขท3่ี 3

E-book เขอื่ นเก็บนำ้ ลำตะคอง

1. ประวตั ิควำมเป็นมำของเขื่อนเก็บนำ้ ลำตะคลอง

เข่ือนลำตะคองสร้ำงขนึ ้ ในปี พ.ศ.2507-2512 เพือ่ กกั เก็บนำ้ ไว้อปุ โภค
บริโภค กำรเกษตรและลดอทุ กภยั เข่ือนลำตะคองสร้ำงขนึ ้ บริเวณชอ่ งเขำเข่ือนลน่ั กบั
ช่องเขำถ่ำนเสียตวั เข่ือนเป็นเขื่อนดินสงู 40.30 ม.สนั เขื่อนยำว 527 ม.กว้ำง10 ม.อ่ำง
เก็บนำ้ เหนือเข่ือนมีควำมยำวตลอดลำนำ้ 19 กม.มีพนื ้ ที่ 277,000 ไร่สำมำรถกกั เก็บนำ้
ได้ 310ล้ำน ลบ.ม.

https://sites.google.com/site/aunglovethailand/pr
awati-kheuxn-la-ta-khlxng

2. อำณำเขตของเขื่อนเก็บนำ้ ลำตะคลอง (เหนือ/ใต้/ออก/ตก)

สถำนีวจิ ยั เพ่อื รักษำต้นนำ้ ลำตะคอง ตงั้ อยตู่ อนบนของพืน้ ท่ีลมุ่ นำ้ ลำตะคอง
ในท้องที่ตำบลหมสู ี อำเภอปำกช่อง จงั หวดั นครรำชสีมำ อยรู่ ะหวำ่ งเส้นละติจดู ที่ 14
องศำ 30 ลิบดำ - 14 องศำ 32 ลิบดำ เหนือ และลองจิจดู ที่ 101 องศำ 19 ลิบดำ - 101
องศำ 22 ลิบดำ ตะวนั ออก หำ่ งจำกกรุงเทพมหำนครประมำณ 195 กม. ก่อนถึงอำเภอ
ปำกชอ่ ง 5 กม. จะมีทำงแยกไปอทุ ยำนแหง่ ชำตเิ ขำใหญ่ ให้เลีย้ วไปตำมถนนธนะรัชต์
ประมำณ 21 กม. จะมีทำงแยกทำงขวำมือเข้ำไปที่ทำกำรสถำนีวิจยั ฯ ลำตะคอง
ระยะทำงประมำณ 4 กม.

ล่มุ นำ้ ลำตะคองบริเวณเหนืออำ่ งเก็บนำ้ ลำตะคอง มีพนื ้ ที่ทงั้ หมด ประมำณ 1,315 ตร.
กม. หรือประมำณ 821,875 ไร่ ตงั้ อยใู่ นท้องท่ีตำบลจนั ทกึ ตำบลปำกชอ่ ง ตำบลหนอง
สำหร่ำย ตำบลหมสู ี ตำบลขนงพระ ตำบลวงั กะทะ ตำบลคลองม่วง และตำบลโปร่งตำ
ลอง อ.ปำกชอ่ ง จ.นครรำชสีมำ ซง่ึ ครอบคลมุ พนื ้ ท่ีรวม 8 ตำบล ครอบคลมุ พนื ้ ที่บริเวณ
ห้วยลำตะคองตอนบน ห้วยลำตะคองตอนล่ำง และห้วยหนิ ลบั และอย่ใู นป่ ำสงวน
แหง่ ชำตปิ ่ำเขำเสียดอ้ำ ป่ำเขำนกยงู ป่ำเขำอำ่ งหิน ตำมประกำศกระทรวงฉบบั ที่ 147
(พ.ศ.2509) เลม่ ท่ี 83 ตอนที่ 104 รำชกิจจำนเุ บกษำ 22 พฤศจกิ ำยน 2509 ป่ำ
โครงกำรเพอ่ื ใช้สอยแบบเอนกประสงค์ปำกช่อง-สีควิ ้ (นม. 10) และอทุ ยำนแห่งชำติเขำ
ใหญ่

http://www.dnp.go.th/watershed/research/ltk_st
ation.htm

3. ขนำดควำมจ/ุ ปริมำณกำรกกั เก็บนำ้ ลำตะคลอง

ปริมำณนำ้ ที่ระดบั เก็บกกั 310 ล้ำน ลบ.ม. ปริมำณนำ้ ท่ีระดบั เก็บกกั สงู สดุ
445 ล้ำน ลบ.ม.

http://web.rid.go.th/lproject/const/project/compl
eted%20project/lamtakong/lamtakong.htm

4. กำรผลติ ฟำ้ จำกเขอ่ื นเก็บนำ้ ลำตะคลอง

โรงไฟฟำ้ ลำตะคองฯ ตดิ ตงั้ เครื่องกำเนิดไฟฟำ้ ขนำด 250 เมกะวตั ต์ จำนวน
2 เคร่ือง รวมกำลงั ผลิตตดิ ตงั้ 500 เมกะวตั ต์ ตอ่ มำได้ติดตงั้ เคร่ืองกำเนิดไฟฟำ้
เพม่ิ เตมิ อีกจำนวน 2 เครื่อง ทำให้มีกำลงั ผลติ ติดตงั้ รวมทงั้ สิน้ 1,000 เมกะวตั ต์

https://www.egat.co.th/index.php?option=com_conten
t&view=article&id=2449&Itemid=117

5. วถิ ีชีวติ ของชำวบ้ำนทอี่ ำศยั อย่ใู กล้เข่ือนลำตะคลอง

คยุ ชำวบ้ำนบอกวำ่ ปีที่แล้วท่ีว่ำแล้งพืชไร่เสียหำยหนกั ปีนีส้ อ่ เค้ำวำ่ จะหนกั กว่ำ
ญำติคนหนง่ึ ลงทนุ ปลกุ ข้ำวโพด 40 ไร่แห้งตำยเกือบหมด แถมรำคำยงั ตกอีก ข้ำวโพด
40 ไร่ขำยได้เงินไม่ถึงหมื่น ลำพงั แค่คำ่ ป๋ ยุ คำ่ เมล็ดพนั ธ์ลุ งทนุ เกือบครึ่งแสน ยงั ไมร่ วม
ค่ำแรง ขำดทนุ บกั โกรก

เขำบอกวำ่ แล้งหนกั อย่ำงนีย้ งั คิดไมอ่ อกไม่รู้วำ่ จะปลกู อะไรดี ปลกู มนั สำปะหลงั ก็หวั ลีบ
ปลกู อ้อยก็เหลือแต่ตอเพรำะไม่มีนำ้ รด แถมถกู กดรำคำ ถำมเขำวำ่ รู้หรือไม่ทำงกำรบอก
ว่ำปีนีจ้ ะแล้งหนกั กว่ำปีกลำย เขำบอกว่ำได้ยนิ มำว่ำอยำ่ งนนั้ แตท่ ำงรำชกำรไมไ่ ด้มำ
แจ้งเตือนอะไร

ดจู ำกสถำนกำรณ์นำ้ ล่ำสดุ อำกำร”ภยั แล้ง” ปีนีน้ ำ่ จะหนกั กวำ่ ทกุ ปี นำ้ ท่ีใช้กำรได้ ใน
เข่ือนหลกั ๆ 4 เขื่อน ของล่มุ แม่นำ้ เจ้ำพระยำเหลือน้อยกวำ่ มำตรฐำนอยำ่ งนำ่ ตกใจ ไล่
มำตงั ้ แต่ เข่ือนภมู ิพล เขื่อนสิริกิติ์ เขื่อนแควน้อย เขื่อนป่ ำสกั ชลสิทธิ์ ปริมำณนำ้ ท่ีใช้
กำรได้จำนวน 4,461 ล้ำนลกู บำศก์เมตรต่ำไปกวำ่ ปริมำณตำมมำตรฐำนที่พงึ มี ซง่ึ จะ
อยทู่ ่ีประมำณ 5,000 ล้ำนลกู บำศก์เมตร ฝ่ังตะวนั ออกโซนอีอีซีก็นำ่ จะเหน่ือย เพรำะ
มีแค่ 20 กวำ่ %เท่ำนนั้

แตท่ ี่น่ำเป็นหว่ งท่ีสดุ คือภำคอีสำนนำ้ ในเข่ือนทกุ เข่ือนมีปริมำณนำ้ เหลือน้อยท่ีสดุ เหลือ
โดยเฉล่ียรำวๆ10-20% โดยเฉพำะเข่ือนลำพระเพงิ โครำชมีนำ้ เหลือน้อยท่ีสดุ เพียง
10กวำ่ % เท่ำนนั้ จำกปรำกฏกำรณ์ท่ีเกิดขนึ ้ ผลกระทบจำกภยั แล้งลกุ ลำมปีนีห้ นกั
หนว่ งแน่นอน และปัญหำจะใหญ่ขนึ ้ ไปเรื่อยๆ พดู แบบภำษำชำวบ้ำนถึงขนั้ ไม่มีนำ้ กิน
นำ้ ใช้กนั เลยทีเดียว

ปัญหำควำมแห้งแล้งในบ้ำนเรำเป็นปัญหำซำ้ ซำก วนมำ-วนไป อย่อู ยำ่ งนี ้มำกว่ำคร่ึง
ศตวรรษจนป่ำนนีก้ ็ยงั แก้ไมไ่ ด้ ไมต่ ำ่ งอะไรไปจำก กำรเมือง ท่ียงั พำยเรือในอำ่ ง นนั่ เอง
อยำ่ งไรก็ตำมดเู หมือนว่ำปัญหำควำมแล้ง กำลงั มำแรง แซงโค้ง กำรเมือง เพรำะมี
หลำยพนื ้ ท่ีในภำคกลำงได้ก่อมอ็ บขนึ ้ ในระดบั จงั หวดั เพอื่ ให้ทำงกำรปล่อยนำ้ ทำนำปรัง
กนั บ้ำงแล้ว

หำกรัฐบำลยงั เงือ้ งำ่ รำคำแพงมะงมุ มะหงำหรำแก้ปัญหำแบบขำยผ้ำเอำหน้ำรอด ม็อบ
ชำวนำชำวไร่ทวั่ ประเทศท่ีประสบปัญหำภยั แล้งก็อำจจะอพยพเข้ำมำก้ำงเต็นท์นอน
หน้ำทำเนียบและอย่ยู ำวจนกว่ำจะมีฝนตกมีนำ้ ทำนำค่อยว่ำกนั ใหม่

มีผ้ใู หญ่ทำ่ นหนงึ่ เลำ่ ให้ฟังวำ่ ได้ไปคยุ กบั ชำวนำในภำคกลำง รู้สกึ อยำ่ งไรที่ทำงกำรให้
งดทำนำปรัง ชำวบ้ำนเขำก็ฝำกถำมวำ่ ทำไม คนในรัฐบำล หรือข้ำรำชกำรชนั้ ผ้ใู หญ่ไม่
ลองงดรับเงนิ เดือนสกั 3-4เดือนดบู ้ำง จะได้ว่ำชำวนำท่ีไมไ่ ด้ทำนำปรังนนั้ ลำบำกยงั ไง”

ฟังแล้วก็พอเข้ำใจได้วำ่ กำรทำนำปรังมนั เป็นวถิ ีชีวิต ที่เขำต้องทำทกุ ปีเพรำะชำวนำภำค
กลำงเป็นนำเช่ำเม่ือจำ่ ยคำ่ เช่ำแล้วก็ต้องทำไม่เช่นนนั้ ก็ขำดทนุ ไม่มีรำยได้และไม่มีกิน

แต่ที่นำ่ หว่ งไม่แพ้ชำวนำก็คงเป็นรัฐบำลท่ีมีเสียงปร่ิมนำ้ หำกยงั ทำงำนแบบ”กำร์ดตก”ก็
อำจจะเปิดช่องให้ฝ่ำยค้ำนพลิกสถำนกำรณ์จำกมวยรองพลิกสถำนกำรณ์กลบั มำเป็น
มวยต่อ กลำยเป็นมีทงั้ กำรเมือง”นอกสภำฯ”และ”กำรเมืองในสภำฯ” โถมเข้ำใส่กระทงั่
รัฐบำลอำจจะต้องตดั สนิ ใจยบุ สภำฯเลือกตงั้ ใหม่



https://businesstoday.co/columnist/

6. แหลง่ ทอ่ งเท่ียวท่ีน่ำสนใจ

อทุ ยำนแห่งชำติเขำใหญ่ มีพนื ้ ท่ีประมำณ 2,168 ตำรำงกิโลเมตรใน
เทือกเขำพนมดงรัก ครอบคลมุ พนื ้ ที่ 4 จงั หวดั คือ นครรำชสีมำ นครนำยก สระบรุ ี และ
ปรำจีนบรุ ี ป่ำเขำใหญ่สมยั ก่อนได้รับสมญำนำมวำ่ ดงพญำไฟ ที่ทงั้ โหดทงั้ ดิบสำหรับผู้
ที่ต้องเดนิ ทำงผ่ำนป่ำผืนใหญ่ท่ีกนั้ แบง่ เขตภำคกลำงและภำคอีสำน จนกระทงั่ เม่ือ
ประมำณ พ.ศ.2465 ได้มีชำวบ้ำนประมำณ 30 ครัวเรือนไปตงั้ หลกั แหล่ง ถำงป่ำทำ
นำทำไร่ สนั นษิ ฐำนว่ำเป็นพวกท่ีหลบหนีคดีมำ ตอ่ มำพนื ้ ที่เขำใหญ่ได้รับกำรประกำศ
เป็นอทุ ยำนแหง่ ชำตแิ ห่งแรกของประเทศไทย เมื่อวนั ที่ 18 กนั ยำยน พ.ศ. 2505 และ
ได้รับสมญำวำ่ เป็นอทุ ยำนมรดกของอำเซยี น

กำรเดนิ ป่ำศกึ ษำธรรมชำติ มีเส้นทำงให้เลือกกว่ำ 20 เส้นทำง ท่ีต่ำงกนั ทงั้ ควำม
งำมของธรรมชำติ และระยะทำง ระยะเวลำท่ีใช้ในกำรเดินป่ำ ซง่ึ มีตงั้ แต่ 1-2 ชว่ั โมง
เช่น เส้นทำงศกึ ษำธรรมชำตกิ องแก้ว เส้นทำง กม.33 (ถนนธนะรัชต์-หนองผกั ชี) หรือ
ที่ต้องเข้ำไปพกั ค้ำงแรมในป่ำ เช่น เส้นทำงนำ้ ตกนำงรอง-เขำใหญ่ เส้นทำงเขำสมอปนู
หรือเส้นทำงหน่วยฯ ขย.4-นำ้ ตกวงั เหว เป็นต้น โดยสำมำรถติดตอ่ ขอรำยละเอียดและ
เจ้ำหน้ำที่นำทำงได้ท่ี ศนู ย์บริกำรนกั ท่องเที่ยว
นำ้ ตกกองแก้ว เป็นนำ้ ตกเตีย้ ๆ ท่ีเกิดจำกห้วยลำตะคองซง่ึ เป็นแนวแบ่งเขตจงั หวดั
นครนำยก และนครรำชสีมำ ในฤดฝู นดสู วยงำมมำก เหมำะแก่กำรเลน่ นำ้ สำมำรถ
เข้ำถึงได้โดยกำรเดนิ เท้ำจำกศนู ย์บริกำรนกั ทอ่ งเท่ียวประมำณ 100 เมตร มีสะพำน
เชือกทอดข้ำมลำนำ้ ให้บรรยำกำศกำรพกั ผอ่ นท่ีกลมกลืนและบริเวณใกล้ๆ ยงั มีเส้นทำง
ศกึ ษำธรรมชำติเส้นสนั้ ๆ

นำ้ ตกผำกล้วยไม้ เป็นนำ้ ตกขนำดกลำงในห้วยลำตะคองเช่นเดียวกนั หำ่ งจำกที่ทำ
กำรฯประมำณ 7 กิโลเมตร สำมำรถเข้ำถึงโดยทำงรถยนต์และทำงเดนิ เท้ำ บริเวณ
นำ้ ตกมีกล้วยไม้หวำยแดงขนึ ้ อยู่ ซงึ่ เป็นสญั ลกั ษณ์ของนำ้ ตกแหง่ นีแ้ ละเป็นนำ้ ตกที่

สำยนำ้ สองสำยไหลผ่ำนชนั้ หินทีละชนั้ มำบรรจบกนั จำกนำ้ ตกผำกล้วยไม้ มีทำงเดินไป
นำ้ ตกเหวสวุ ตั ได้

นำ้ ตกเหวสวุ ตั เป็นนำ้ ตกที่มีช่ือเสียงมำกเป็นท่ีรู้จกั กนั โดยทวั่ ไป ตงั้ อยสู่ ดุ ถนน ธนะ
รัชต์ รถเข้ำถงึ จำกลำนจอดรถเดนิ ลงไปเพียง 100 เมตร หรือจะเดินเท้ำต่อจำกนำ้ ตก
ผำกล้วยไม้ไปประมำณ 3 กิโลเมตรก็ได้ สำยนำ้ ตกลงมำจำกหน้ำผำสงู รำว 20 เมตร
มีจดุ ชมนำ้ ตกในระยะไกลท่ีสำมำรถมองผ่ำนแมกไม้เห็นภำพของนำ้ ตกทงั้ หมดในมมุ สงู
ได้สวยงำม หรือหำกต้องกำรสมั ผสั กบั สำยนำ้ ตกและแอง่ นำ้ ด้ำนลำ่ ง ก็มีทำงเดินลดั
เลำะลงไปได้ แตใ่ นช่วงฤดฝู นนำ้ จะมำก ไหลแรง และเยน็ จดั ควรระมดั ระวงั อนั ตรำย

นำ้ ตกเหวไทร-เหวประทนุ จำกนำ้ ตกเหวสวุ ตั มีปำ้ ยบอกทำงเดินตอ่ ไปยงั นำ้ ตกสอง
แหง่ นีซ้ ง่ึ ตงั้ อยไู่ มไ่ กลกนั นกั เป็นสำยนำ้ ท่ีเช่ือมต่อกบั เหวสวุ ตั ทำงลงส่นู ำ้ ตกชนั มำก
และล่ืนโดยเฉพำะหลงั ฝนตก บรรยำกำศโดยรอบร่มรื่นมำก หำกเดนิ ไปอยำ่ งเงียบๆ
ระหว่ำงทำง อำจได้พบกบั สตั ว์เล็กๆ เชน่ นก กระรอก

นำ้ ตกเหวนรก เป็นนำ้ ตกขนำดใหญ่และสงู ที่สดุ ของอทุ ยำนฯ อย่หู ่ำงจำกท่ีทำกำรฯลง
มำทำงทศิ ใต้ทำงที่จะลงไปปรำจีนบรุ ี โดยต้องเดนิ เท้ำแยกจำกทำงสำยหลกั ไป
ประมำณ 1 กิโลเมตรถงึ จดุ ชมววิ ที่มีมมุ มองเห็นนำ้ ตกได้สวยงำม นำ้ ตกมีทงั้ หมด 3
ชนั้ ชนั้ แรกสงู ประมำณ 60 เมตร เม่ือนำ้ ไหลผำ่ นหน้ำผำชนั้ นีจ้ ะพงุ่ ลงสหู่ น้ำผำชนั้ ท่ี 2
และ 3 ท่ีอย่ถู ดั ลงไปใกล้ ๆ กนั ในลกั ษณะชนั ด่ิง 90 องศำ รวมควำมสงู ไม่ต่ำกว่ำ
150 เมตร ในฤดฝู นสำยนำ้ ที่ไหลทะลกั ไปสหู่ บุ เหวเบือ้ งล่ำงจะแรงมำกจนน่ำกลวั และ
เมื่อกระทบหินเบือ้ งลำ่ งจะแตกกระเซน็ สร้ำงควำมชมุ่ ชืน้ ไปทวั่ บริเวณ บริเวณนำ้ ตกเหว
นรกเป็นแดนหำกินของช้ำงป่ำ ซงึ่ ช้ำงมกั จะไม่เปลี่ยนเส้นทำงหำกิน จงึ มกั เกิดเหตโุ ศก
นำฎกรรมช้ำงพลดั ตกเหวอยเู่ นือง ๆ

นำ้ ตกไม้ปล้อง เป็นนำ้ ตกที่พบมำนำนแต่ได้รับกำรปรับปรุงให้เป็นแหลง่ ท่องเท่ียวแห่ง
ใหม่ มีทงั้ หมด 5 ชนั้ ลดหลน่ั กนั ลงมำ ชนั้ สงู สดุ ไม่เกิน 12 เมตร มีลกั ษณะคล้ำยคลงึ
กบั นำ้ -ตกเหวนรก หรือเหวสวุ ตั ตลอดเส้นทำงเดนิ เท้ำเรียงรำยด้วยโขดหินเล็กใหญ่และ
ลำธำรที่สวยงำม กำรเดินทำงไปนำ้ ตกนีเ้ริ่มต้นท่ีวงั ตะไคร้ จงั หวดั นครนำยกโดยต้อง

เดินเท้ำระยะทำงประมำณ 24 กิโลเมตร ตดิ ต่อเจ้ำหน้ำที่นำทำงได้ที่หนว่ ยพทิ กั ษ์ฯ
ขญ.9 (นำงรอง)

http://www.oceansmile.com/E/Nakhornratsima/C
orat3.htm

7. ถนนมอเตอร์เวย์ที่ตดั ผำ่ นเขื่อนเก็บนำ้ ลำตะคลอง

โครงกำรทำงหลวงพเิ ศษระหว่ำงเมือง หรือมอเตอร์เวย์ สำยบำงปะอิน-
นครรำชสีมำ มีมลู คำ่ โครงกำรรวม 84,600 ล้ำนบำท เส้นทำงผ่ำนพืน้ ที่ 3 จงั หวดั
ด้วยกนั คือ จงั หวดั พระนครศรีอยธุ ยำ จงั หวดั สระบรุ ี และจงั หวดั นครรำชสีมำ รวม
ระยะทำง 196 กม. แบง่ สญั ญำกำรก่อสร้ำงออกเป็น 40 สญั ญำ เพื่อกำรก่อสร้ำงท่ี
รวดเร็วยิ่งขนึ ้ ใช้งบประมำนปี พ.ศ. 2559 จำนวน 25 สญั ญำ แล้วเสร็จปี 2562
เปิดให้บริกำรปี 2563

ควำมคืบหน้ำในขณะนีท้ ี่ทีมงำน Korat Startup ได้ลงพนื ้ ที่สำรวจควำมคืบหน้ำ
กำรก่อสร้ำงมอเตอร์ในเส้นทำงดงั กลำ่ ว ช่วงเขตพืน้ ท่ีอำเภอสีคิว้ จงั หวดั นครรำชสีมำ
บริเวณผ่ำนอ่ำงเก็บนำ้ ลำตะคอง และชว่ งบริเวณอำเภอปำกช่อง จงั หวดั นครรำชสีมำ
กำรก่อสร้ำงบำงชว่ งเร่ิมมีกำรเคลียพนื ้ ที่เกำะกลำงถนน เพอ่ื ก่อสร้ำงทำงยกระดบั แล้ว
และในบำงช่วงเริ่มมีกำรก่อสร้ำงเสำของทำงยกระดบั แล้วเช่นกนั นอกจำกนีใ้ นพนื ้ ท่ีชว่ ง
ผ่ำนอำ่ งเก็บนำ้ ลำตะคองจะเป็นทำงว่ิงแบบยกระดบั ซงึ่ จำกกำรออกแบบ มอเตอร์เวย์
ที่ผ่ำนช่วงบริเวณนีจ้ ะมีทงั้ จดุ พกั รถ และมีจดุ ชมวิวที่มีควำมสวยงำม

https://www.baania.com/th/article