อปริหานิยธรรมตามวิถีนิวนอมอล

คำนำ

บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย จัดโครงการ “ประชุมวิชาการนำเสนอผลงานวิจัย
บัณฑิตศึกษาระดับชาติ ครั้งที่ ๑๙ และระดับนานาชาติ ครั้งที่ ๓ ประจำปL ๒๕๖๔” (The 19th National and
the 3rd International Research Symposium 2021-GMNIS 2021) (แบบออนไลนr) เพ่ือเปuดโอกาสใหw
คณาจารยr นักศึกษาและนักวิจัยทั้งภายในประเทศและตyางประเทศนำผลการวิจัยของตนมานำเสนอในรูปแบบ
การนำเสนอแบบออนไลนr บนเวที หรอื ปา| ยโปสเตอรr

เน่ืองดwวย การศึกษาระดับบัณฑิตศึกษาน้ัน ผูwท่ีจบการศึกษาไดwตwองนำผลงานวิทยานิพนธrหรือสyวนหน่ึง
ของวิทยานิพนธrตีพิมพr หรืออยyางนwอยไดwรับการยอมรับใหwตีพิมพrในวารสารระดับชาติหรือระดับนานาชาติท่ีมี
คุณภาพตามประกาศคณะกรรมการการอุดมศึกษา เรื่อง หลักเกณฑrการพิจารณาวารสารทางวิชาการสำหรับ
การเผยแพรyผลงานทางวิชาการ หรือนำเสนอตyอท่ีประชุมวิชาการโดยบทความท่ีนำเสนอฉบับสมบูรณr (Full
Paper) ไดwรับการตีพิมพrในรายงานสืบเนื่องจากการประชุมวิชาการ (Proceedings) นอกจากนั้น กระบวน
การศึกษาท้ังอาจารยrประจำหลักสูตร อาจารยrสอน และอาจารยrสอบดุษฎีบัณฑิตหรือมหาบัณฑิตตwองมี
คณุ สมบัติทางผลงานวิชาการ กระบวนการพัฒนาวิชาการของสถาบันเปนÖ เรอื่ งจำเปนÖ อยาy งยิง่

ผลงานวิจัยทุกช้ินมีคุณคyาตyอการศึกษาและพัฒนาประเทศ การวิจัยเปÖนกระบวนการพัฒนาท่ีมีหลัก
วิชา โดยเฉพาะการพัฒนาไปสyูนวัตกรรมเพ่ือสรwางสรรคrสังคมและตอบโจทยrของชาติ สอดคลwองกับปรัชญา
มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย “เพื่อความเปÖนเลิศทางวิชาการตามแนวพระพุทธศาสนา” และสอดคลwอง
กับปรัชญาและปณิธานของบัณฑิตวิทยาลัย คือ “สyงเสริมศึกษา คwนควwา วิจัย เพื่อองคrความรูwคyูคุณธรรม” “ใหw
โอกาสศึกษา คwนควwาวิจัย ใชwคุณธรรมนำวิชาการ” หวังเปÖนอยyางย่ิงวyา นักวิจัยจะไดwนำหลักธรรมทาง
พระพุทธศาสนาไปปรบั ใชใw นกจิ กรรมอยyางเปÖนรูปธรรม เพ่ือใหwเกดิ ความสงบสุขและแกwปญá หาในสงั คมไดwจรงิ

ขอทyานท้ังหลายจงทำหนwาท่ีของตนเองใหwดีที่สุดในฐานะนักวิจัย รังสรรคrงานวิจัยออกมาอยyางตyอเนื่อง
นำเสนอผลงานท่ีมีคุณภาพเพ่ือใหwเปÖนประโยชนrทางวิชาการ และดำรงตนเปÖนผwูถึงพรwอมดwวยวิชชาและจรณะ
ตามแนวพระพุทธศาสนา

พระเทพวัชรเมธี, ผศ.ดร.
อธกิ ารบดี

มหาวทิ ยาลยั มหามกฏุ ราชวทิ ยาลัย

คำปรารภ

โครงการประชุมวิชาการระดับชาติ คร้ังที่ ๑๙ และระดับนานาชาติ ครั้งที่ ๓ เรื่อง “ประชุมวิชาการนำเสนอ
ผลงานวิจัยบัณฑิตศึกษาระดับชาติ คร้ังที่ ๑๙ และระดับนานาชาติ คร้ังท่ี ๓ ประจำปJ ๒๕๖๔ (The 19th National
and the 3rd International Research Symposium 2021-GMNIS 2021) (แบบออนไลนo) นี้ นับเปpนการพัฒนาการ
ประชุมวิชาการไปอีกระดับหน่ึง เนื่องจากปJน้ีไดtรับความรuวมมือจากภาคีเครือขuายมหาวิทยาลัยพระพุทธศาสนาและ
มหาวิทยาลัยที่มีการสอนพระพุทธศาสนาจากตuางประเทศเขtามารuวมดtวย ทำใหtการประชุมวิชาการในปJนี้มีทั้ง
ระดับชาติและระดับนานาชาติ สามารถขยายผลงานทางวิชาการกวtางขวางยิ่งข้ึน มหาวิทยาลัยภายในประเทศท่ีเขtา
มารuวมจัดโครงการฯ ในครงั้ นี้ ไดแt กu

มหาวทิ ยาลยั มหาจฬุ าลงกรณราชวิทยาลยั
มหาวิทยาลยั มหาจฬุ าลงกรณราชวิทยาลยั วิทยาเขตบา}ีศึกษาพุทธโฆส นครปฐม
มหาวทิ ยาลยั ศิลปากร
มหาวทิ ยาลยั มหดิ ล
มหาวทิ ยาลยั กรงุ เทพธนบรุ ี
มหาวิทยาลยั เทคโนโลยีราชมงคลรัตนโกสนิ ทรo
มหาวทิ ยาลัยราชภฏั พระนคร
สำนกั งานคณะกรรมการวิจยั แหงu ชาติ (วช.)
และมหาวิทยาลยั จากตuางประเทศที่รวu มจัดโครงการฯ ไดแt กu
Shan State Buddhist University from Myanmar
Ong-Tue Buddhist University from Laos
University of Delhi from India
นับไดtวuา การประชุมทางวิชาการเปpนเรื่องสำคัญในสถาบันการศึกษาไมuวuาจะเปpนภายในและตuางประเทศ ท้ังนี้
ก็เปåดโอกาสใหtนักศึกษา คณาจารยoและนักวิจัยนำเสนอองคoความรูtจากการวิจัยใหtเปpนที่รับทราบและจักไดtนำไปพัฒนา
การศึกษา สังคม และประเทศชาติตuอไป อีกทั้งสอดคลtองกับประกาศของกระทรวงศึกษาธิการเร่ืองเกณฑoมาตรฐาน
การศึกษาระดับบณั ฑิตศึกษา พ.ศ. ๒๕๕๘ และการประกันคณุ ภาพการศกึ ษา
นอกจากนั้น การจัดประชุมวิชาการครั้งนี้ไดtรับความอนุเคราะหoจาก Associate Professor Lawrence Y.K.
LAU Organization, School of Philosophy, Fudan University, Shanghai, China มาเปpน Keynote Speaker
ในหัวขtอ “Dhamma Medicine : Awareness of Life Safety in Crises) ซึ่งถือเปpน Theme ของการจัดประชุม
วิชาการในครั้งน้ี ในวิถีของ "New Normal" ในบริบทสถานการณ7การแพร:ระบาดของ “โควิด-19” ชuวงปลาย พ.ศ.
๒๕๖๒ ถึง พ.ศ. ๒๕๖๔ น้ัน อธิบายไดtวuา เปpนสถานกาณoที่เกิดขึ้นอยuางรวดเร็วและรุนแรงจนแพรuกระจายไปใน
ประเทศตuางๆ ท่ัวโลก ผtูคนเจ็บปúวยและลtมตายเปpนจำนวนมาก จนกลายเปpนความสูญเสียอยuางใหญuหลวงอีกคร้ังหน่ึง
ของมนุษยชาติ มนุษยoจึงจำเปpนตtองปùองกันตนเอง เพ่ือใหtมีชีวิตรอดดtวยการปรับเปล่ียนพฤติกรรมการดำรงชีวิตท่ีผิด
ไปจากวิถีเดิม โดยมีการปรับเปล่ียนวิถีการดำรงชีวิตแบบใหมu เพื่อใหtปลอดภัยจากการติดเช้ือ ควบคูuไปกับความ
พยายามรักษาและฟ†°นฟูสภาพจิตใจ และฟ°†นฟูศักยภาพทางดtานการดำเนินชีวิต ดtานเศรษฐกิจ ธุรกิจการคาt ตลอดจน

ดtานการศึกษา นำไปสuูการสรรคoสรtางใหมuๆ มีการปรับแนวคิด พฤติกรรม วิสัยทัศนo วิธีการบริหารจัดการ ตลอดจน
พฤติกรรมที่เคยทำเปpนกิจวัตร จากความคุtนเคยอันเปpนปกติในหลายมิติ ท้ังในดtานอาหาร การรักษาสุขอนามัย
การศึกษาเลuาเรียน การส่ือสาร การทำธุรกิจ ฯลฯ ซึ่งสิ่งใหมuเหลuานี้ไดtกลายเปpนความปกติใหมu จนในท่ีสุด เม่ือเวลา
ผuานไป กท็ ำใหเt กดิ ความคtุนชิน จนกลายเปpนสวu นหนึ่งของวถิ ชี วี ติ ปกติของผคูt นในสงั คมที่สุด

รองศาสตราจารยoลอเรนซo (Assoc. Prof. Lawrence Y.K.) ถือเปpนอาจารยoและผtูเชี่ยวชาญดtานปรัชญาและ
ศาสนา เปpนผtูเช่ียวชาญดtานพุทธปรัชญาและปรัชญาตะวันตก และพุทธศาสนาสมัยใหมu ตลอดจนปรัชญาอินเดียและ
ปรัชญาของพุทธศาสนาในยุคแรกเริ่ม อีกทั้ง ยังเชี่ยวชาญดtานญาณวิทยาทางพุทธศาสนาอีกดtวย ป¢จจุบัน ทuานเปpน
อาจารยoประจำท่ีภาควิชาปรัชญา ณ มหาวิทยาลัยฟúูตั้น เซ้ียงไฮt ซ่ึงเปpนมหาลัยท่ีมีช่ือเสียงที่สุด ติดอันดับ ๑ ใน ๓ ของ
ประเทศจีน จึงนบั เปนp โอกาสอนั ดอี กี ครง้ั ที่จะไดtรบั ฟง¢ องคoความรูtจากทาu น

บัณฑิตวิทยาลัย ไดtจัดการนำเสนอผลงานวิจัยเปpน ๒ ประเภท คือ การนำเสนอบนเวทีวิชาการ (Oral
Presentation) และการนำเสนอทางโปสเตอรo (Poster Presentation) แบuงตามหtองตuาง ๆ โดยมีสาขาวิชาที่กำหนด
ไวใt นเงอ่ื นไข ไดtแกu

สาขาพทุ ธศาสนoศกึ ษา (Buddhist Studies)
สาขาพทุ ธศาสนาและปรัชญา (Buddhism and Philosophy)
สาขาสนั สกฤตและบาลศี ึกษา (Sanskrit and Pali Studies)
สาขามนษุ ยศาสตรo และสงั คมศาสตรo (Humanities /Sociology)
สาขารัฐศาสตรo (Political Science)
สาขาวชิ าการบรหิ ารการศกึ ษา (Educational Administration)
ท้ังนี้ไดtรับบทความวิจัยและบทความวิชาการจากผtูสนใจเขtารuวมนำเสนอจำนวนมากกวuาหนึ่งรtอยบทความทั้ง
ท่ีเปpนภาษาไทยและภาษาอังกฤษ สำหรับปJน้ีจัดขึ้น ในวันอาทิตยoที่ ๑๗ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๖๔ อาคารหอประชุมใหญu
หtองประชุมอาคารสุชีพ ปุญญานุภาพ และอาคารสมเด็จพระมหาสมณเจtากรมพระยาวชิรญาณวโรรส (B 7.1) หวังเปpน
อยาu งย่ิงวาu ผลงานแตuละช้ินน้ันจกั เปนp ประโยชนตo uอการศกึ ษา และการพัฒนาสงั คมตuอไป
ในนามบัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัยและเจtาภาพรuวมจัดทุกสถาบันขอขอบคุณ
อธิการบดีมหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัยที่ไดtอนุมัติโครงการฯ และขอบคุณเจtาภาพรuวมจัดทุกทuาน และขอ
อนุโมทนาขอบคุณคณะกรรมการทุกฝúาย คณาจารยo เจtาหนtาท่ี นักศึกษา และนักวิจัยทุกทuาน ท่ีมีความวิริยะอุตสาหะ
ชuวยกันดำเนินการจัดการประชุมใหtสำเร็จไปดtวยความเรียบรtอย ขออำนาจคุณพระศรีรัตนตรัยจงคtุมครองปกป¢กรักษา
ทกุ ทuานใหปt ระสบความสำเรจ็ ดวt ยกนั ทุกทาu นเทอญ

พระศรีวนิ ยาภรณo, ดร.
คณบดีบณั ฑิตวิทยาลยั
มหาวิทยาลยั มหามกฏุ ราชวทิ ยาลยั







คำสง่ั บัณฑติ วทิ ยาลยั มหาวิทยาลยั มหามกฏุ ราชวทิ ยาลยั
ที่ ๐๐๗๓ / ๒๕๖๔

เรื่อง แตงF ตั้งคณะกรรมการดำเนนิ งานโครงการประชมุ วิชาการเสนอผลงานวจิ ัยบณั ฑติ ศกึ ษาระดับชาติ
ครั้งท่ี ๑๙ และระดบั นานาชาติ คร้งั ท่ี ๓ ประจำปTการศึกษา ๒๕๖๔ (แบบออนไลนW)

ด#วยบัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหามกุฎราชวิทยาลัย จัดโครงการ “ประชุมวิชาการนำเสนอผลงานวิจัย

บัณฑิตศึกษาระดับชาติ ครั้งที่ ๑๙ และระดับนานาชาติ ครั้งที่ ๓ ประจำปM ๒๕๖๔” GMNIS 2021 (The 19th National
and the 3rd International Symposium 2021-GMNIS 2021) (แบบออนไลนq) ในวันอาทิตยqที่ ๑๗ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๖๔ ณ
อาคารสมเด็จพระมหาสมณเจ#ากรมพระวชิรญาณวโรรส เพื่อให#การดำเนินการโครงการดังกลyาวเปzนไปด#วยความเรียบร#อย

มีประสทิ ธภิ าพและบรรลุตามวัตถุประสงคq
อาศัยอำนาจตามความในมาตรา ๓๓ แหyงพระราชบัญญัติมหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย

พ.ศ. ๒๕๔๐ จึงแตyงตงั้ คณะกรรมการดำเนนิ งานฯ ดังมีรายนามตyอไปนี้

คณะกรรมการทีป่ รกึ ษา

พระเทพวัชรเมธี, ผศ.ดร. พระธรรมกิตติเมธ,ี ดร.
พระเทพศากยวงศqบณั ฑติ , ดร. พระมงคลธรรมวธิ าน, ผศ.ดร.
พระเมธาวนิ ยั รส, รศ.ดร. พระมหาฉัตรชยั สฉุ ตตฺ ชโย, ผศ.ดร.
พระสุทธิสารเมธี, ดร. พระครูวิจิตรปÖญญาภรณq, ผศ.ดร.

พระมหาบุญศรี ญาณวฑุ ฺโฒ, ผศ.ดร. พระมหามฆวนิ ทร์ ปุริสตุ ฺตโม, ผศ.ดร.

พระมหาบุญนา ญานวโี ร, ผศ.ดร. พระมหาสมัคร มหาวโี ร
พระมหาอรณุ ปญฺญารโุ ณ พระครปู ลดั สวุ ฑั ฒนพรหมจริยคุณ
ดร.เสนหy q เดชะวงศq รศ.สุเชาวนq พลอยชุม
รศ.ดร.เดชชาติ ตรีทรัพยq รศ.(พิเศษ) ดร.อำนาจ บวั ศริ ิ
ดร.ลกั ขณา สทา# นไตรภพ

คณะกรรมการฝา0 ยดำเนินงาน

พระศรวี นิ ยาภรณq, ดร. ประธานดำเนินงาน

/คณะกรรม …

พระมหาวโิ รจนq คุตตฺ วีโร, ผศ.ดร. รองประธานดำเนินงาน
พระมหาสันติราษฎรq ฌานสนตฺ ิ, ดร. กรรมการ
รศ.(พิเศษ) ดร.สุกจิ ชยั มุสิก กรรมการ
ศ.กิตติคุณ ดร.สุมานพ ศวิ ารัตนq กรรมการ
รศ.ดร.กนั ตภณ หนทู องแก#ว กรรมการ
รศ.ดร.มานพ นักการเรยี น กรรมการ
ดร.ฐากูร หอมกล่ิน กรรมการ
ดร.ศรณั ยq มะกรดู อินทรq กรรมการ
ดร.อารดา ฉิมมากูร กรรมการ
รศ.ดร.สวุ ิญ รกั สัตยq กรรมการและเลขานุการ
นกั ศกึ ษาปริญญาเอก สาขาวชิ าพทุ ธศาสนศq กึ ษา กรรมการและผู#ชyวยเลขานุการ

คณะกรรมการฝา* ยดำเนินงาน มีหนา# ทีด่ ังน้ี
๑. ดำเนินการตามนโยบายและวางแผนการจัดการ ตลอดจนแก#ไขปÖญหาอุปสรรคตyาง ๆ เพื่อให#เปzนไปตาม

วัตถปุ ระสงคq
๒. กำหนดรูปแบบการจัดงานและพิจารณาความเหมาะสมของการจัดสถานที่ทั้งสyวนวิชาการของคณะทำงาน

ฝาé ยตาy ง ๆ และเสนอในทป่ี ระชุมใหร# บั ทราบ

๓. ควบคุม กำกับให#การสนับสนุน ชyวยเหลือ เสนอแนะเพื่อให#การดำเนินงานของคณะกรรมการชุดตyางๆ
เปนz ไปด#วยความเรียบร#อยเหมาะสมและติดตามผลการดำเนินงาน

๔. จัดทำหนังสือเชิญประชุมพร#อมใบตอบรับ เชิญวิทยากร ผู#บริหาร คณาจารยq แขกผู#มีเกียรติ ศิษยqเกyา ศิษยq

ปจÖ จบุ ัน จากวิทยาเขตตyาง ๆ และสถาบันทเ่ี ปนz เครอื ขyายวิชาการ
๕. จัดทำใบเกียรติบัตรใหก# บั ผนู# ำเสนอบทความรายงานวจิ ัยและผูไ# ดร# บั ทนุ การศึกษา
๖. ดำเนนิ งานอื่นๆ ตามท่ไี ดร# บั มอบหมาย

คณะกรรมการฝ0ายวิชาการ

พระมหาบญุ ศรี ญาณวฑุ ฺโฒ , ผศ.ดร. ประธานคณะกรรมการ
พระเมธาวนิ ัยรส, รศ.ดร. รองประธานคณะกรรมการ
พระมหาวิโรจน์ คตุ ฺตวโี ร, ผศ.ดร. กรรมการ
พระมหาธำรงคq ฐติ ปุญฺโญ, ดร. กรรมการ

ดร.เสนห่ ์ เดชะวงศ์ กรรมการ
รศ.ดร.สวุ ญิ รกั สัตย์ กรรมการ
รศ.ดร.บุญรว่ ม คำเมอื งแสน กรรมการ

/คณะกรรม …

ดร.สมภพ ระงบั ทุกขq กรรมการ
ดร.ศรณั ยq มะกรูดอนิ ทรq กรรมการ
ดร.สาลนิ ี รักกตัญèู กรรการ

ดร.จิตศริณยพq ร ปÖญจวัฒนคณุ กรรมการ
นางสาวธันยธq วมิ นทq เณรจาที กรรมการ
นายพงษqศิษฏq พ่ึงอยyสู ขุ กรรมการ

นายเทพรตั นq ทวีพล กรรมการ
นางวรญิ า ฮินาเซy กรรมการ
นางสาวโยธกา ภักดีเมฆานนทq กรรมการ

นางสาวพรธี าภัสสรq วชิ ยกติ ต์ิ กรรมการ
นางสาวจริ าพร ทิพยดq วงรตั นq กรรมการ
นายต#อง นวลจันทรq กรรมการ

นายพรชยั สังขสวุ รรณ กรรมการ
ดร.กิตติวัจนq ไชยสขุ กรรมการและเลขานุการ
นกั ศึกษาปริญญาโท-เอก สาขาวชิ าพทุ ธศาสนqศกึ ษา กรรมการและผ#ูชyวยเลขานกุ าร

นกั ศกึ ษาปริญญาโท-เอก สาขาวิชาพทุ ธศาสนาลและปรชั ญา กรรมการและผ#ูชyวยเลขานุการ

คณะกรรมการฝ*ายวชิ าการ มหี นา# ทด่ี งั น้ี
๑. จัดทำเอกสารประกอบการสัมมนา รวบรวมบทความวจิ ัย และเอกสารอ่นื ๆ
๒. ประสานงานจดั ทำเอกสารทส่ี งy มาจากท่ีตyาง ๆ และการนำเสนอผลงาน
๓. จัดทำแบบการนำเสนองานโปสเตอรqของนักศกึ ษา และผู#นำเสนองานวิจัยทัง้ หมด
๔. ประสานหนังสอื เชญิ วทิ ยากรและผ#ทู รงคณุ วุฒิและประวตั ิวทิ ยากร
๕. จดั ทำตาราง/ลำดบั ผู#เสนองานตามห#องประชุมท้งั หมด
๖. ออกแบบการประเมนิ ผล ดำเนินการจดั เก็บการประเมินผลทกุ หอ# งประชมุ วิชาการ
๗. ประสานงานคณะกรรมการฝาé ยตyาง ๆ
๘. ปฏิบัตงิ านอืน่ ๆ ท่ไี ดร# บั มอบหมาย

คณะกรรมการแผนกทะเบียนและปฏคิ ม

พระมหาธำรงคq ฐิตปญุ ฺโญ, ดร. ประธานกรรมการ
พระครวู ินยั ธรอภชิ าติ อภิชาโต รองประธานกรรมการ
นายสภุ เชษฐ์ จงธนากร กรรมการ
นางสาวเยาวลักษณ์ กลุ พาณิชย์ กรรมการ
นางลมยั อยู่เยน็ กรรมการ

/คณะกรรม …

นางสาวจันทิมา แสงแพร กรรมการ

นายรักษา สนนิ ทบูรณq กรรมการ

นางสาวนภพา ตรึกชลธิศ กรรมการ

นางนฤมล วรรณกูล กรรมการ

นางมณรี ัตนq มีจั่นเพชร กรรมการ

นางสาววนิดา ชลุ ิกาวิทยq กรรมการ

นายสฤษฏพq งศq เทศะบำรงุ กรรมการ

นางสภุ าพร บำรุงวงศq กรรมการ

นางสาวจฑุ ามาศ รัตนจนั ทรq กรรมการ

นางมณเฑียน มนตราภบิ ูลยq กรรมการ

นางธนสิ ร พลศกั ด์ิ กรรมการ

นายกฤตวทิ ยq พูลเอียด กรรมการ

แมชy อี ชิรญา จรงิ วาจา กรรมการและเลขานกุ าร

นักศกึ ษาปริญญาเอก สาขาวิชาพุทธศาสนศq กึ ษา กรรมการและผ#ูชyวยเลขานุการ

คณะกรรมการฝา* ยทะเบียนและปฏคิ ม มีหนา# ท่ีดังน้ี

๑. ให#การต#อนรับและอำนวยความสะดวกแกyผ#เู ข#ารyวมงาน

๒. จดั เตรยี มทพี่ กั สำหรบั ผ#ูบริหาร คณาจารยq ผ#ูทรงคณุ วฒุ ิ

๓. รวบรวมรายชอื่ ผ#ลู งทะเบยี น พรอ# มจดั ทำทะเบียนรายชื่อสำหรบั เตรียมลงทะเบียนในวนั งาน

๔. ปฏิบัติงานอนื่ ๆ ตามทีไ่ ดร# ับมอบหมาย

คณะกรรมการฝา0 ยประชาสัมพันธCบันทึกภาพและเทคโนโยสารสนเทศ

พระมหาสนั ตริ าษฎรq ฌานสนฺติ, ดร ประธานกรรมการ
พระมหาเอกอาทิตยq อนิ ฺทวีโร รองประธานกรรมการ
เจ#าหนา# ท่ีกองเทคโนโลยสี ารสนเทศ กรรมการ

พระปลัดธนา อคฺคธมโฺ ม กรรมการ
พระธวัช รกขฺ ติ สทโฺ ธ กรรมการ
วาy ท่ี ร.อ.สัญญา สุดใจ กรรมการ

นายภรู เิ ชษฐq สมพล กรรมการ
นายอภโิ ชค เกดิ ผล กรรมการ
นางสาวสมฤดี จนั ทรqกลำ่ กรรมการ

นางสาวสริ พิ ร ครองชีพ กรรมการ
นางสาวเสาวลักษณq สทุ ธิพรโอภาส กรรมการ

/คณะกรรมการและเลขานกุ าร …

ดร.ศรณั ยq มะกรูดอินทรq กรรมการและเลขานุการ

นกั ศกึ ษาปริญญาโท สาขาวชิ าพทุ ธศาสนาและปรัชญา กรรมการและผช#ู วy ยเลขานกุ าร

คณะกรรมการฝ*ายประชาสมั พนั ธแ? ละบันทึกภาพ มีหนา# ที่ดังน้ี

๑. ประชาสัมพนั ธqการจดั ประชมุ วชิ าการ กอy นและระหวyางการประชุมทง้ั ภายในและภายนอก

๒. ทำหนังสือถึงหนyวยงานสอ่ื วิทยุและโทรทศั นq และส่ือส่งิ พิมพเq พ่ือประชาสัมพันธงq าน

๓. จดั ทำขyาวการประชมุ วชิ าการและเผยแพรผy าy นสอื่ ทุกชอy งทาง

๔. ประสานงานจดั เตรยี มถyายภาพ วีดโี อ และการสมั ภาษณqผบู# รหิ ารท่ีเกย่ี วข#อง

๕. ใหค# ำแนะนำและประชาสัมพนั ธเq กีย่ วกบั การประชุม

๖. ปฏิบตั งิ านอ่นื ๆ ตามทไี่ ดร# บั มอบหมาย

คณะกรรมการฝา0 ยพิธกี ารและกิจกรรมบนเวที

พระสทุ ธสิ ารเมธี, ดร. ประธานกรรมการ

รศ.ดร.สวุ ญิ รักสตั ยq รองประธานกรรมการ

รศ.(พเิ ศษ) ดร.สกุ ิจ ชยั มุสกิ กรรมการ

ศ.กติ ตคิ ณุ ดร.สุมานพ ศวิ ารัตนq กรรมการ

ดร.กติ ตวิ จั นq ไชยสุข กรรมการ

ดร.กฤตสชุ นิ พลเสน กรรมการและเลขานกุ าร

นกั ศกึ ษาปรญิ ญาเอก สาขาวชิ าพุทธศาสนาและปรชั ญา กรรมการและผ#ูชyวยเลขานุการ

คณะกรรมการฝ*ายพิธีการและกจิ กรรมบนเวที มหี น#าทด่ี งั น้ี

๑. วางแผนดำเนินการพิธีเปñดและปดñ การประชุม

๒. จัดทำหนังสือเชิญประธานเปñด-ปñด และผู#กลyาวรายงาน พร#อมจัดทำคำกลyาวรายงานเปñด-ปñดการประชุม

วิชาการ

๓. จดั เตรยี มพิธีกร การบรรยายของวิทยากร และผ#ูทรงคณุ วฒุ ใิ หค# วามเหน็ งานวิจยั

๔. ประสานฝาé ยวิชาการเกย่ี วกับการมอบรางวลั และของท่รี ะลึก

๕. ดแู ล ควบคมุ ใหก# ิจกรรมตาy งๆ ดำเนนิ ไปตามกำหนดการ

๖. ปฏบิ ตั งิ านอ่ืนๆ ตามทีไ่ ดร# บั มอบหมาย

คณะกรรมการฝ0ายอาหารและเคร่อื งดื่ม

แมชy ีอชิรญา จรงิ วาจา ประธานกรรมการ

แมyชีแพรวพรรณ แกว# แกyนคณู รองประธานกรรมการ

นางวสมุ ดี นนั ตมาส กรรมการ

/คณะกรรม …

นายสุเทพ เตรียมวิทยา กรรมการ

นางธนศิ ร พลศักดิ์ กรรมการ

นายสุคำ ยะเรือนงาม กรรมการ

นายสรศักดิ์ อนิ ทแพทยq กรรมการและเลขานุการ

นกั ศกึ ษาปรญิ ญาโท-เอก สาขาวิชาพทุ ธศาสนศq ึกษา กรรมการและผู#ชวy ยเลขานกุ าร

คณะกรรมการฝ*ายอาหารและเครอื่ งด่ืม

๑. จดั เตรียมอาหารเช#า กลางวนั อาหารวyาง และเคร่ืองดมื่ รวมทั้งสนิ้ น้ำปานะ

๒. ปฏบิ ัติงานอน่ื ๆ ตามทไ่ี ดร# บั มอบหมาย

คณะกรรมการฝ0ายนทิ รรศการและจดั สถานท่ี

รศ.(พเิ ศษ) ดร.สกุ ิจ ชัยมสุ กิ ประธานกรรมการ

นายธณั เทพ ภูจy ำศลิ ปó รองประธานกรรมการ

นายมนตรี ฉัตรเท กรรมการ

นางสาวอนสุ รณq สอนตน กรรมการ

นายกอy เกรียรติ ทองวณชิ นิยม กรรมการ

นายสรศักดิ์ อินทแพทยq กรรมการ

นายสุคำ ยะเรอื นงาม กรรมการ

ดร.กฤตสชุ นิ พลเสน กรรมการและเลขานกุ าร

นกั ศกึ ษาปรญิ ญาโท สาขาวชิ ารฐั ศาสตรqการปกครอง กรรมการและผช#ู วy ยเลขานกุ าร

คณะกรรมการฝ*ายจัดสถานทีแ่ ละนิทรรศการ มหี นา# ท่ดี งั นี้

๑. วางแผนจดั เตรียมสถานท่จี ัดงาน ตกแตงy เวทีและหอ# งประชมุ วชิ าการ

๒. จัดเตรียมโสตทัศนูปกรณqที่จะใช#ในห#องประชุมทุกห#อง และดูแลความพร#อมทางด#านอุปกรณqการนำเสนอ

ผลงานวิจัย โดยประสานหัวหน#าศูนยเq ทคโนโยลีสารสนเทศ

๓. เตรยี มสถานทร่ี บั รองผ#บู ริหาร คณาจารยแq ละผท#ู รงคุณวฒุ ิ และแขกคนสำคญั

จัดเตรยี มห#องปฐมพยาบาล

๔. ทำปòายบอกทาง

๕. เตรยี มสถานท่ีจดั แสดงนิทรรศการนำเสนอผลงานวิจัยของนักศกึ ษาทุกวิทยาเขต

๖. ปฏิบตั ิงานอื่นๆ ตามที่ได#รับมอบหมาย

คณะกรรมการฝ0ายเหรญั ญิกและของที่ระลกึ

พระครูวนิ ัยธรอภชิ าติ อภิชาโต
นางวสุมดี นนั ตมาส

/คณะกรรม …

คณะกรรมการฝ*ายจดั สถานที่และนิทรรศการ มหี นา# ทีด่ งั นี้
๑. ทำบญั ชรี ายรับ รายจyายเกยี่ วกบั โครงการฯ
๒. จัดหาของที่ระลึกแกyวิทยากร ผู#ทรงคุณวุฒิ ผู#ได#รับรางวัลวิทยานิพนธqดีเดyน ผู#ได#รับรางวัลการจัด

นิทรรศการและผู#ให#การสนบั สนุนอุปถมั ภกq ารจัดงาน และผม#ู ารวy มงาน
จัดเตรยี มใบประกาศเกยี รติคณุ หนงั สอื สำหรบั แจกผู#ไดร# ับรางวลั และผู#รวy มงานตามความเหมาะสม
๓. ปฏบิ ัตงิ านอ่ืนๆ ตามท่ไี ด#รับมอบหมาย

ให#คณะกรรมการทุกฝาé ยดำเนินการตามท่ไี ดร# ับมอบหมายให#สำเรจ็ ลุลyวงดว# ยดีตามวัตถุประสงคqของโครงการ
ทั้งน้ีตงั้ แตบy ดั นี้เปนz ต#นไป

สัง่ ณ วันท่ี ๗ เดอื น ตลุ าคม พ.ศ. ๒๕๖๔

(พระศรีวินยาภรณq, ดร.)
คณบดบี ณั ฑติ วิทยาลยั
มหาวิทยาลยั มหามกฏุ ราชวทิ ยาลัย

สารบัญั

รููปแบบการสร้า้ งเครือื ข่า่ ยพุทุ ธศาสน์์ศึกึ ษาเพื่่�อการพัฒั นาชุุมชนในสังั คมไทย
The Model of Buddhist Studies’ Network Building for Community
Development in Thai Society

พระมหาบุุญศรีี ญาณวุุฑฺโฺ ฒ (วงค์์แก้ว้ ), ผศ.ดร., ดร.สุมุ านพ ศิวิ ารัตั น์,์
พระสมชาย สิกิ ฺขฺ าสโภ(บัวั แก้ว้ ), นางสาววนิชิ ญา ชัยั ยา..........................................................................................................................................................................1

พุทุ ธนวััตกรรมของผู้้�นำ�ำ
Buddhist Innovation of Leaders

พระมหาวิิโรจน์์ คุตุ ฺตฺ วีีโร, ผศ.ดร. - PhramahaViroj Guttaviro, Asst.Prof.Dr,
ดร.ปชาบดีี แย้ม้ สุนุ ทร - Dr.Pachabodee Yeamsoonthorn............................................................................................................................................................. 14

แนวคิิดทางเศรษฐศาสตร์ใ์ นพระพุทุ ธศาสนา
The concept of economics in Buddhism

พระมหาบุุญไทย ปุุญฺฺญมโน,ดร. ............................................................................................................................................................................................................... 26

การประยุุกต์์ใช้ห้ ลัักสันั โดษในชีวี ิิตประจำำ�วัันของครููในเขตภาษีีเจริญิ กรุุงเทพมหานคร
Application of Solitude (Santutthi) Principles in Daily Life of Teachers in
Phasicharoen District, Bangkok

สมชาย บุุญมีธี ารธรรม - Somchai Boonmeethanthamr................................................................................................................................................................ 38

วิิวััฏฏคามิินีปี ฏิิปทา : กิิเลส กรรม วิิบาก และทางออก
Vivattakamminepatipadā : Kilasa Kamma Vipak̄ a and Entrance

เยาวลักั ษณ์์ กุลุ พานิชิ - YaowalugGulphanich................................................................................................................................................................................... 49

การศึกึ ษาเปรียี บเทีียบสมุฏุ ฐานโรคของการแพทย์แ์ ผนไทย กัับคิิริมิ านนทสูตู รในพระไตรปิฎิ ก
A comparative study of disease origins of Thai traditiona medicine and
the Girimananda Sutta in the Tripitaka

นางสาวศิริ ิวิ รรณ เกตุเุ พชร......................................................................................................................................................................................................................... 59

พุทุ ธจิิตอาสาสันั ติิกรุุณาแบบวิิถีีใหม่่
Buddhist Volunteer of Santi-Karuṇā in the New Normal

ดร.นรารัตั น์์ สงวนทรัพั ย์.์ ............................................................................................................................................................................................................................ 68

บทบาทพระสงฆ์ภ์ ายใต้้การเปลี่่�ยนแปลงของสังั คมไทยในยุุคปััจจุุบันั
The roles of monks under the changes in modern Thai society

พระครููใบฎีีกาทวีีศักั ดิ์์� ใต้้ศรีโี คตร, พระมหาสุภุ วิิชญ์์ วิิราม รศ., พระมหาสราวุุธ โพธิ์์ศ� รีขี าม, พัชั รีี สายบุุญเยื้�อ้ น................................................................... 80

หลัักเทวธรรม: ฐานการพัฒั นาสถาบันั ศาสนาและระบบการศึึกษา เพื่่�อความเจริญิ อย่า่ งมั่่�นคง
มั่่�งคั่่�งและยั่่�งยืนื
The doctrine of the gods (Devadharm): development base religious institutions
and educational systems for prosperity Stable Prosperous and Sustainable

พระครููสุธุ ีปี ริยิ ัตั ิิโกศล (มนัสั กิติ ฺตฺ ิิสาโร/สุภุ าพ), ดร.สมชาย เบ็ญ็ จวรรณ์ช์ ารี.ี................................................................................................................................... 90

ชุุมชนเข้ม้ แข็ง็ : รููปแบบการสร้า้ งความร่ว่ มมือื ตามหลััก “บวร” (บ้า้ น วััด ราชการ)
เพื่่�อสร้า้ งความมั่่�นคง มั่่�งคั่่�งและยั่่�งยืนื บนฐานพุทุ ธธรรม
The Community Strength: Model for building cooperation based on
principles “Bowon = CTG” (Community temple Government) To build stability
Prosperous and sustainable on the base of Buddhism

พระครููพิสิ ณฑ์์กิจิ จาทร (เทิิดทูนู ธมฺมฺ กาโม/เชื้�อ้ เงินิ เดืือน).................................................................................................................................................................100

บทบาทผู้้�นำ�ำ หลัักพุทุ ธธรรมกัับการป้อ้ งกัันสถานการณ์โ์ ควิิด -19 ยุุคปััจจุุบันั
The role of a leader of Buddhist principles and the prevention of the current Covid-19 situation

พระศรีสี ุวุ งศ์์ สิริ ิภิ ทฺโฺ ท, ดร. (ตรีวี ิิเศษศรี)ี - PhraSrisuwong siripatthoTreeviseassri..................................................................................................................112

“ธรรมโอสถ : การตื่่�นรู้้�ของพระปููติิคััตตติิสสะในภาวะวิิกฤต”
“Dhamma Medicine :Enlightenment of Venerable Putigatta Tissa in Crisis”

มนต์์เทีียน มนตราภิิบููลย์์ - Monttien Montrapibooly......................................................................................................................................................................126

บููรณาการพระพุทุ ธศาสนากัับปััญหาความยากจน
Buddhist Integration and Poverty Problem

มานพ นักั การเรียี น...................................................................................................................................................................................................................................137

การมีสี ่ว่ นร่ว่ มของประชาชนในกิิจกรรมส่ง่ เสริมิ การพัฒั นาคุณุ ภาพชีวี ิิตตามหลัักศีลี 5
ของหมู่่�บ้า้ นรักั ษาศีีล 5 ต้้นแบบ บ้า้ นโป่่งคำำ� ตำำ�บลดู่่�พงษ์์ อำำ�เภอสันั ติิสุขุ จัังหวััดน่า่ น
PARTICIPATION OF CITIZENS IN THE QUANLITY OF LIFE DEVELOPMENT ACTIVITIES BASED ON
THE FIVE PRECEPTS OF THE MODEL VILLAGE “FIVE PRECEPRS” BAAN PONG KHOM, DU PHONG
SUBDISTRICT, SANTISUK DISTRICT, NAN PROVINCES

สรรเพชร จัันทะเสน - SANPHET JANTASEN....................................................................................................................................................................................150

การพัฒั นาศักั ยภาพความฉลาดทางคุณุ ธรรม จริยิ ธรรมของเยาวชน ด้้วยอานาปานสติิในพระพุทุ ธศาสนา
Moral Quotient Potential Development of the Youths by Anapanasati in Buddhism

ภััคทีีฆวิิณหุ์์� ไอศูรู ย์ย์ ศพสุธุ ีรี ์.์ ....................................................................................................................................................................................................................162

การเรียี นรู้้�ของผู้ใ�้ หญ่แ่ ละกระบวนการเรียี นรู้้�เพื่่�อการส่ง่ เสริมิ การเรียี นรู้้�ตลอดชีวี ิิต
Adult learning and learning processes for promoting lifelong learning.

พระสมพร นามอิินทร์.์ ..............................................................................................................................................................................................................................178

หลัักธรรมาภิิบาลกัับพระพุทุ ธศาสนาในสังั คมไทย
Good Governance and Buddhism in Thai Society

ดร.รังั สีี จรรยา............................................................................................................................................................................................................................................189

นวััตกรรมเรือื นไฟในสมััยพุทุ ธกาลกัับยุุคโควิิด 19
Innovation Herbal baking in the Buddhist Era with the Covid-19 Era

นางสาวนุชุ นารถ ปลอดห่ว่ ง, นายจัักรพันั ธ์์ สุทุ ธิธิ รรม.......................................................................................................................................................................198

กลยุุทธ์ง์ านประชาสัมั พันั ธ์ข์ องวััดราชโอรสาราม เขตจอมทอง กรุุงเทพมหานคร
STRATEGIES OF PUBLIC RELATIONS TASK OF WAT RATCHA ORASARAM, CHOMTHONG DISTRICT,
BANGKOK

พระมหาขุุนชัยั กิติ ฺตฺ ิิสุโุ ภ (เกียี รวาปี)ี .......................................................................................................................................................................................................211

ปณิธิ านพระโพธิสิ ัตั ว์์; แนวทางการรังั สรรค์์คุณุ ค่่าชีวี ิิตต่่อสังั คม
Virtue of the Bodhisattva; Guidelines for Creating Value of Life for Society

แม่ช่ ีอี โณทััย แว่่วเสียี งสังั ข์์ - MAECHEE ANOTHAI WEAWSIENGSANG.....................................................................................................................................223

กายคตาสติิ : กระบวนการเสริมิ สร้า้ งทัักษะชีวี ิิตแนวพุทุ ธ
KĀYAGATĀSATI: PROCESS OF STRENGTHENING LIFE SKILLS IN BUDDHIST APPROACH

นางสาวปิยิ วรรณ สง่า่ จิิต...........................................................................................................................................................................................................................236

วิิถีีชีวี ิิตตามแนวตัันตระในนิกิ ายวััชรยาน
The Way of Life According to Trantratradition in Vajrayana Buddhism: An Analytical Study

ดาบตำำ�รวจหญิงิ ศรัญั ญา เทิิมแพงพันั ธ์.์ ...............................................................................................................................................................................................244

อริยิ สัจั 4 กัับการแก้้ปัญั หา ไวรัสั โคโรนา (COVID-19)
The Four Noble Truths and the Solution to the Coronavirus (COVID-19) Problem

ละมัยั อยู่่�เย็น็ ...............................................................................................................................................................................................................................................251

การใช้อ้ ิิทธิบิ าท ๔ ในการเรียี นของนัักเรียี นศููนย์ฝ์ ึึกอาชีพี บางพลััด
THE APPLICATION OF IDDHIPADA IN THE STUDY OF STUDENTS IN BANGPHLAD VOCATIONAL
TRAINING CENTER

ฐนันั ทิิพย์์ นวลนวรังั กูลู ............................................................................................................................................................................................................................261

การประยุุกต์์อิิทธิบิ าท 4 ในการดำำ�เนินิ ชีวี ิิตของพนัักงานตััวแทนประกัันชีวี ิิตสู่่�ความสำ�ำ เร็จ็
AN APPLICATION OF IDDHIPĀDA PRINCIPLES FOR SUCCESSFUL LIFE OF LIFE INSURRANCE
AGENT

ณัฐั จิิราภา อิินหอม - NatjiraPha Inhom..............................................................................................................................................................................................273

ภาวะผู้้�นำำ�ตามแนวพระพุทุ ธศาสนาของผู้้�บริหิ ารธนาคารกสิกิ รไทยจำำ�กััด (มหาชน)
Leadership According to Buddhism of Executives of Kasikornbank Public Company Limited

สมบููรณ์์ สยามนิกิ ร.....................................................................................................................................................................................................................................283

ศึึกษาวิิเคราะห์์การศึกึ ษาภาษาบาลีีให้้ประสบความสำ�ำ เร็จ็ ตามแนวพระดำำ�ริขิ องสมเด็็จพระมหาสมณเจ้้า
กรมพระยาวชิริ ญาณวโรรส
An Analystical Study of Successful Pali Study According to the View of Somdet
Phramahasamanachao Kromphrayavajirayanavaroros

พระมหาวุุฒิชิ ัยั ธมฺมฺ วิิชฺฺโช (อดกลั้้น� )......................................................................................................................................................................................................293

การควบคุมุ อารมณ์์ : การเสริมิ สร้า้ งความสุขุ แนวพุทุ ธ
Sense-objects Control: Happiness Creating in Buddhism

เศรษฐฉัตั ร ธนาชัยั กรพิศิ ุทุ ธ์.์ ..................................................................................................................................................................................................................303

การฝึกึ สมาธิบิ ำ�ำ บัดั โรค
Meditation for healing disease

สุเุ ทพ เตรียี มวิิทยา.....................................................................................................................................................................................................................................316

หลัักธรรมกัับการเยียี วยาจิิตใจต่่อภาวะซึมึ เศร้า้ ของผู้้�สูงู อายุุ
The Dhamma Principles and Mental Healing for the Elderly’s Depression

จัันทิิมา แสงแพร, พระมหาจัักรพล อาจารสุโุ ภ (เทพา), ดร..............................................................................................................................................................320

การปรับั ตััวในภาวะเปลี่่�ยนแปลงของชีวี ิิตด้้วยบููรณาการเชิงิ พุทุ ธ
Adaptation to life changing situation with buddhist integrated approach

พระครููวิิจิิตรธรรมการ (อััคคชัยั สังั ข์ข์ ำ�ำ ) - Phrakhruvichitthammakarn (Aggachai Sangkham).........................................................................................332

การทำำ�บุุญในศตวรรษที่่� ๒๑
Making Merit in the 21st Century

ธัญั สมร อุุปภัักดีี........................................................................................................................................................................................................................................344

แนวทางสร้า้ งความสุขุ ในยุุคเปลี่่�ยนแปลงฉับั ไว
Happiness Creating in The Age of Disruption

นางสาวพนัชั พงษ์พ์ รรณ โพธิสิ ถิิรวรางกูรู .............................................................................................................................................................................................357

อปริหิ านิยิ ธรรมตามวิิถีีนิิวนอมอล
Aparihaniyadhamma According to the New Normal Way

พระกมลรัตั น์์ อภิิปุุญฺฺโญ (ต่่ายลีลี าศ) - Pra Kamolrat Aphipunyoo (Taileelais),
พระบุุญช่ว่ ย ฐิติ จิิตฺโฺ ต (ยังั สามารถ) - Phra Boonchuay Thitacitto (Yangsamart)....................................................................................................................369

วััดฝอกวงซันั บทบาทใหม่ใ่ นการขับั เคลื่่�อนพุทุ ธศาสนานิกิ ายมหายาน
กรณีศี ึึกษา ฝอกวงซันั ไท่่ฮวาซื่่�อ:ฝอกวงซันั ประเทศไทย
New Movement Mahayana of Fo Guang Shan Case Study of
Fo Guang Shan Theravada and Mahayana Buddhist Institute

นายรักั ษา สุนุ ินิ ทบููรณ์.์ .............................................................................................................................................................................................................................380

สาราณียี ธรรม : หลัักตรวจเพื่่�อความถูกู ต้้องแห่ง่ หลัักการ
Sāraṇiyadhamma : Scrutiny for accuracy of principles

พระบุุญช่ว่ ย ฐิติ จิิตฺโฺ ต (ยังั สามารถ) - Phra Boonchuay Thitacitto (Yangsamart),
พระกมลรัตั น์์ อภิิปุุญฺฺโญ (ต่่ายลีลี าศ) - Pra Kamolrat Aphipunyoo (Taileelais)........................................................................................................................388

การจััดการระบบชีวี นิิเวศแนวพุทุ ธ
Buddhist Biomechanical System Management

พระบุุญช่ว่ ย ฐิติ จิิตฺโฺ ต (ยังั สามารถ) - Phra Boonchuay Thitacitto (Yangsamart)
พระครููพิศิ าลสรธรรม - Phrakhru Phisansorntham, นายรักั ษา สุนุ ินิ ทบููรณ์์ - Mr. Raksa Suninthaboonrana.................................................................393

คุณุ สมบัตั ิิผู้บ�้ ริหิ ารที่่�ดีีตามวิิถีีขงจื้้�อ
Good Management Skill following Confucius theory

สุภุ เชษฐ์์ จงธนากร......................................................................................................................................................................................................................................402

ศึึกษาการดำำ�เนินิ ชีวี ิิตของชนเผ่า่ ลาหู่่�ตามแนวพุทุ ธปรัชั ญาเถรวาท
A Study of Lifestyles of Lahu people based on Theravada Buddhist Philosophy

ชินิ ชา ชัยั สนิทิ - Chincha Chaisani......................................................................................................................................................................................................410

เปรียี บเทีียบความจริงิ ระหว่่างวิิทยาศาสตร์แ์ ละพุทุ ธปรัชั ญาเถรวาท
A Comparison of Facts in Science and Theravada Buddhist Philosophy

พระณัฐั พล ถามพโล (รักั แผน) - Phranuttapol Thamapalo (Rukphan).....................................................................................................................................419

อัันตรภพในพระพุทุ ธศาสนานิิกายวััชรยาน
The Antarabhava in the view of Vajrayana Buddhism

ว่่าที่่� ร้อ้ ยเอกสัญั ญา กลัดั งาม - Acting capt.Sanya Klud-ngam
พระมหาบุุญไทย ปุุญญมโน - Phramaha Boonthai Puññamano...............................................................................................................................................428

อภิิปรัชั ญา : เจตจำำ�นงเสรีี
Metaphysics: Free Will

ว่่าที่่� ร้อ้ ยเอกสัญั ญา กลัดั งาม - Acting Capt.Sanya Klund-ngam
กฤตสุชุ ินิ พลเสน - Kitsuchchin ponsen.............................................................................................................................................................................................440

แนวคิิดเรื่่�องโลกทััศน์์ตามทััศนะของเพลโต
The concept of worldview according to Plato’s view

พระสุรุ ิยิ ันั ทีีปธมฺโฺ ม (ผึ่�ง่ ผาย) - Phra Suriyan Phuengphai, กฤตสุชุ ินิ พลเสน - Kitsuchin Ponsen..................................................................................452

แนวคิิดเกี่่�ยวกัับการปฏิิบัตั ิิธรรมในนิกิ ายโจโด (สุขุ าวดีี) ในประเทศญี่่�ปุ่่�น
Concept of dharma practice in the Jodo (Sukhawadee) sect in Japan

พระสุรุ ิยิ ันั ทีีปธมฺโฺ ม (ผึ่�ง่ ผาย) - Phra. Suriyan Phuengphai
พระมหาบุุญไทย ปุุญฺฺญมโน, ดร. - Phramaha Boonthai Puññamano......................................................................................................................................462

วิิเคราะห์์หลัักตรรกศาสตร์ท์ ี่่�ปรากฏในเกสปุุตตสูตู ร
Analysis of logic in Kesaputta sutta

พศินิ สินิ มา - Pasin Sinma, กฤตสุชุ ินิ พลเสน - Kitsuchin Ponsen..............................................................................................................................................471

แนวคิิดทางอภิิปรัชั ญาจีีนสำ�ำ นักั ขงจื๊๊�อ
Chinese metaphysical concepts of the Confucian School

พศินิ สินิ มา - Pasin Sinma, กฤตสุชุ ินิ พลเสน - Kitsuchin Ponsen..............................................................................................................................................481

วิิถีีการดำำ�เนิินชีวี ิิตตามแนวทางพระพุทุ ธศาสนานิิกายเซน
Lifestyle According to Zen Buddhism

นายพศินิ สินิ มา - Pasin Sinma, พระมหาบุุญไทย ปุุญญมโน - Phramaha Boonthai Puññamano....................................................................................490

แนวทางการดำำ�เนินิ ชีวี ิิต ตามแนวพุทุ ธศาสนานิิกายสุขุ าวดีี
The way of life according to Sukhavati Buddhism

ว่่าที่่�ร้อ้ ยตรีวี ีีระยุุทธ สุดุ ใจ - Acting Sub Lt. Weerayut sudjai
พระมหาบุุญไทย ปุุญฺฺญมโน, ดร. - Phramaha Boonthai Puññamano.......................................................................................................................................503

เกษตรวิิถีีตามแนวพุทุ ธปรัชั ญาเถรวาทในจัังหวััดสระบุุรีี
Theravada buddhist philosophy based agriculture in saraburi province.

นายวิิธวิินท์์ ภาคแก้ว้ .................................................................................................................................................................................................................................512

วิิเคราะห์์สวภาวะในปรัชั ญามาธยมิิก
Analysis of Svabhāva in Madhyamika philosophy

อภิิโชค เกิดิ ผล - Apichoke Kerdpon, พระมหาบุุญไทย ปุุญญมโน - Phramaha Boonthai Puññamano...........................................................................522

ศึึกษาวิิเคราะห์์หลัักจริยิ ศาสตร์ท์ ี่่�ปรากฏในรัตั นสูตู ร
An Analytical Study of Ethics in Ratana Sutta

พระมหาบุุญประสิทิ ธิ์์� นาถปุุญฺฺโญ - Phramha Boonpasid Nathapunyo....................................................................................................................................533

การวิิวััฒน์ข์ องปรัชั ญาหลัังนวยุุค
The evolution of Postmodern Philosophy

พระอธิกิ ารบุุลยเดช เตชปุุญฺฺโญ - PhraBoonlayadejTechapunyo, กฤตสุชุ ินิ พลเสน -Kitsuchin Ponsen...........................................................................544

กาลามสูตู รเปลี่่�ยนความคิิด นำำ�เข้า้ สู่่�พระพุทุ ธศาสนา
The Kalamasutta transforms the mind of Buddhism.

สุภุ ิิญญา ปัตั ยะโส.......................................................................................................................................................................................................................................554

ศึึกษาวิิเคราะห์์พุทุ ธ์ศ์ ิิลป์์ที่่�ปรากฏในลััทธิติ ัันตระ
An Analytical Study of Buddhist Arts in Tantra

นายพีรี ะวััฒน์์ ฉัตั รไทยแสง - Piravat Chatrathaisang.....................................................................................................................................................................565

สุนุ ทรียี สนทนาท่่ามกลางวิิกฤตโควิิด 19
Aesthetic Conversation in the midst of COVID 19 pandemic

ดร.จิิตศริณิ ย์พ์ ร ปัญั จวััฒนคุณุ , ดร.กิติ ติิวััจน์์ ไชยสุขุ .........................................................................................................................................................................580

หลัักธรรมในการดูแู ลคุณุ ภาพชีวี ิิตในสถานการณ์โ์ ควิิด-19
Dharma principles for caring for the quality of life in the situation of COVID-19

สิริ ิพิ ร ครองชีพี - Siriporn Krongcheep, พระมหาบุุญไทย ปุุญฺฺญมโน - Phramaha Boonthai Puññamano,
แหวนทอง บุุญคำำ� - Waenthong boonkam........................................................................................................................................................................................591

การประยุุกต์์แนวคิิดพระอภิิธรรมและหลัักปรัชั ญาของเศรษฐกิิจพอเพียี ง
เพื่่�อสร้า้ งพื้้�นที่่�เชิงิ พหุวุ ััฒนธรรมสำ�ำ หรับั การอยู่่�อย่า่ งพอเพียี ง
Application of the concept of Abhidhamma and the philosophy of
sufficiency economy to create a multicultural space for self-sufficiency

ดร.มงคล นาฏกระสูตู ร, ดร.ณกมล ปุุญชเขตต์์ทิิกุลุ .............................................................................................................................................................................604

ธรรมชาติิกัับความยุุติิธรรม
NATUER AND Its IMPARTIALITY

พระศรีรี ัชั มงคลบัณั ฑิิต พุทุ ฺธฺ ิสิ าโร ก้า้ นจัักร..........................................................................................................................................................................................615

การมีสี ่ว่ นร่ว่ มของประชาคมในการจััดทำำ�แผนพัฒั นาขององค์์กรปกครอง
ส่ว่ นท้้องถิ่่�น ในเขตอำำ�เภอสามพราน จัังหวััดนครปฐม
Plubic Paryicipation in the Development Plan of the Local Government
Organization in Sampran District, Nakhonpathom Province

นางสาวปฏิิพัทั ธ์์ ครุุฑชา - PATIPAT KRUTCHA...................................................................................................................................................................................627

การพัฒั นาทรัพั ยากรมนุุษย์ข์ ององค์์กรปกครองส่ว่ นท้้องถิ่่�น
ในเขตอำำ�เภอสามพรานจัังหวััดนครปฐม
THE HUMAN RESOURCE DEVELOPMENT OF LOCAL GOVERNMENT
ORGANIZATION IN SAMPRAN DISTRICT,NAKHON PARTHOM

แพรวนภา ฟูจู ิินูมู ่า่ - Praeonapha Fujinuma.....................................................................................................................................................................................637

การจััดการขยะมูลู ฝอยในครัวั เรือื นในหมู่่�บ้า้ นเอื้้�ออาทร ตำำ�บลทรงคนอง
อำำ�เภอสามพราน จัังหวััดนครปฐม
HOUSEHOLD GARBAGE MANAGEMENT IN BAN UEA ATHON,
SONGKANONG SUB-DISTRICT, SAMPHRAN DISTRICT, NAKHON PATHOM PROVINCE

นางสาวรัตั น์ศ์ รินิ ทร์์ บุุตรเมฆ - MissRutsarin Butmak....................................................................................................................................................................644.

การประยุุกต์์ใช้ห้ ลัักสังั คหวััตถุุ 4 ในการปฏิิบัตั ิิงานของบุุคลากรองค์์กรปกครองส่ว่ นท้้องถิ่่�นอำำ�เภอพุทุ ธ
มณฑล จัังหวััดนครปฐม
Application of Sanghavatthu in work Performance of Local Administrative Organization
Personnel in Phuttamonthon District, Nakhon Pathom Province

ภาพร ชนะสุขุ ..............................................................................................................................................................................................................................................652

พระพุทุ ธศาสนากัับระบอบประชาธิปิ ไตย : ศึึกษาเปรียี บเทีียบ
BUDDHISM AND DEMOCRATIC SYSTEM : A COMPARATIVE STUDY

พระสุธุ ารักั ษ์์ ธมฺมฺ ารกฺโฺ ข (ปิยิ มาตย์)์ ......................................................................................................................................................................................................663

ความเข้า้ ใจในการปกครองตามระบอบประชาธิปิ ไตยของนักั เรียี นชั้้�นมัธั ยมศึกึ ษาตอนปลาย ในเขตอำำ�เภอ
ไพรบึงึ จัังหวััดศรีสี ะเกษ
Understanding of Democratic Government of Higher Secondary School Students in Phrai Bueng
District, Si Sa Ket Province

พระขจรศักั ดิ์์� กิติ ฺตฺ ิิปญฺฺโญ (ไชยโชติิ).......................................................................................................................................................................................................672

วิิสัยั ทััศน์์ของบุุคลากรกรมประชาสัมั พันั ธ์ต์ ่่อสมาชิกิ สภาผู้�แ้ ทนราษฎรไทย
The opinion of personnel of Department of Public Relation towards the parliament members

เชษฐ์์ สิงิ ห์โ์ ต - Chet Singto.....................................................................................................................................................................................................................692

การศึึกษาเชิงิ วิิเคราะห์์สภาพปัญั หาแรงงานทางทะในเขตท่่าเรือื ศรีรี าชา
Analytical study of problems of Maritime Labour in Sriracha Port Chonburi Province

นางสาวณภััทร พรชัยั ธนภััทร - Miss Napat Pornchaithanapat....................................................................................................................................................703

วััฒนธรรมทางการเมืืองแบบประชาธิปิ ไตยของประชาชนในเขตตำำ�บลทรงคะนอง
อำำ�เภอสามพราน จัังหวััดนครปฐม
Democratic political culture of the people in Songkanong Subdistrict,
Sam Phran District Nakhon Pathom Province.

นางสาวรัตั นาพร พิมิ พ์เ์ ภา - Miss Rattanaporn Pimpao...............................................................................................................................................................713

การปกครองตามหลัักอิิทธิบิ าท 4 ขององค์์การบริหิ ารส่ว่ นตำำ�บลทุ่่�งน้อ้ ย อำำ�เภอเมืือง จัังหวััดนครปฐม
GOVERNMENT BASE ON IDDHIPADA OF THUNG NOI SUB-DISTRICT ADMINISTRATIVE
ORGANIZATION, MUANG DISTRICT, NAKHON PATHOM PROVINCE

เกศกนก พุ่่�มส้ม้ - KETKANOK PUMSOM...........................................................................................................................................................................................723

ความคิิดเห็น็ ของประชาชนที่่�มีตี ่่อการให้้บริกิ ารของเทศบาลตำำ�บลด่่านขุุนทด
อำำ�เภอด่่านขุุนทด จัังหวััดนครราชสีมี า
OPINION OF THE PEOPLE ON THE SERVICE OF THE DAN KHUN THOT SUBDISTRICT
MUNICIPALITY DAN KHUN THOT DISTRICT NAKHON RATCHASIMA PROVINCE

พระไตรเทพ (อภิิญาโณ) เอี่่�ยมศรีวี งศา - Phra Traithep Aphiyano (Iamsriwongsa).................................................................................................................734

การปกครองภายใต้้หลัักสังั คหวััตถุุ 4 ของพนักั งานมหาวิิทยาลััยเทคโนโลยีรี าชมงคลรัตั นโกสินิ ทร์์
อำำ�เภอพุทุ ธมณฑล จัังหวััดนครปฐม
Government Under Sangahavatthu of The Officials In Rajamanggala University Of
Technology Rattannkosin Phuttamonthin District Nakhonpathom Provinec

กนกพร วิิมลตระกูลู , Kanokporn Wimontrakul, ............................................................................................................................................................................748

บทบาทการปฏิิบัตั ิิงานประกัันสังั คมตามหลัักฆราวาสธรรมของบุุคลากรสำ�ำ นัักงานประกัันสังั คม
กรุุงเทพมหานคร
The Role of Social Security Performance in Accordance with Gharavasadhamma of
The Personnel in The Bangkok Social Security Office

ขจรยศ นพมณีวี รรณ์,์ Kajohnyot Nopmaneewan............................................................................................................................................................................759

การปกครองของเจ้้าอาวาสตามหลัักพรหมวิิหาร 4 ในเขตอำำ�เภอเมืือง จัังหวััดนครปฐม
The Management Based on Brahmavihara of The Abbots in Mueang District, Nakhon Pathom
Province

พระมหาพันั เนตร จิิตฺตฺ รกฺขฺ ิโิ ต (พาต).....................................................................................................................................................................................................769

ผู้้�นำ�ำ กัับความขัดั แย้ง้ ในระบอบประชาธิปิ ไตย
Leadership and conflict in a democracy

อารดา ฉิมิ มากูรู ..........................................................................................................................................................................................................................................783

การจััดการสิ่่ง� แวดล้้อมชายหาดอ่่าวประจวบของประชาชนในเขตเทศบาลเมือื งประจวบคีีรีขี ันั ธ์์
Environmental Management of Ao Prachuap Beach by People in Prachuap Khiri Khan
Municipality

กรุุณา มธุลุ าภรังั สรรค์์................................................................................................................................................................................................................................792

พระพุทุ ธศาสนากัับหลัักรัฐั ศาสตร์ท์ ี่่�ปรากฏในพระไตรปิฎิ ก
Buddhism and Principles of Political Science in Tripitaka

ดร.ฐากูรู หอมกลิ่่น� .....................................................................................................................................................................................................................................808

การตระหนัักชีวี ิิตที่่�ปลอดภััยโดยการพัฒั นานวตกรรม
แอพลิิเคชั่่�น: คิิว คิิว เรียี ลไทล์์ ในยุุค Covid -19 และ next Awareness of Life Safety
by Developing of Application QQ Real Time in Era of Covid-19 and Next

ดร. ณิชิ ารียี ์์ ปรีชี า.......................................................................................................................................................................................................................................818

พรรคการเมืืองไทยในยุุครัฐั ธรรมนููญ ๒๕๖๐
Thai party constitution 2017

ดร.สมภพ ระงับั ทุกุ ข์.์ .................................................................................................................................................................................................................................827

การตื่่�นรู้้� สู้้�วิิกฤตโควิิด-19 ด้้วยหลัักพุทุ ธธรรม
Awareness of the Covid-19 Crisis with Buddhist principles

อััญธิษิ ฐา อัักษรศรี,ี วัันชัยั แสงสุวุ รรณ...................................................................................................................................................................................................834

การใช้ห้ ลัักพละ 5 ในการเลืือกตั้้�งของนัักศึึกษาสาขาวิิชารัฐั ศาสตร์ก์ ารปกครอง มหาวิิทยาลััยมหามกุฏุ ราช
วิิทยาลััย วิิทยาเขตศรีธี รรมาโศกราช
An Application of Bala 5 Principle for Election of Student in of Department Government,
Mahamakut Buddhist University

นายวิิศรุุตม์์ คงจัันทร์์ , ดร.กัญั จน์์ บุุญมี.ี .............................................................................................................................................................................................847

การศึึกษาวิิเคราะห์ก์ ิิจกรรมของมัสั ยิดิ ที่่�มีีความร่ว่ มมือื กัับศาสนิิกชนต่่างศาสนา:
กรณีศี ึกึ ษาชุุมชนทรายกองดิิน เขตคลองสามวา กรุุงเทพมหานคร
An Analytical Study of Mosque Activities in Cooperation with the Members of Different religions:
A Case Study of Sai Kong Din Community, Klong Sam Wa District, Bangkok

สมศักั ดิ์์� โตสมบููรณ์.์ ...................................................................................................................................................................................................................................863

หลัักธรรมที่่�ปรากฏในประเพณีบี ุุญสารทเดืือนสิบิ ศึกึ ษาเฉพาะกรณีี หลัักความกตััญญููกตเวทีี
(Dhamma Practice appearing in Bunsadduansib tradition (The 10th month merit) ;
A case study of Gratitude principle)

พระราชวิิสุทุ ธิกิ วีี (ไมตรีี ไกรแก้ว้ ), รศ.ดร.กันั ตภณ หนูทู องแก้ว้ , ณัฎั ฐา ม้ว้ นสุธุ า.......................................................................................................................876

คุณุ ลัักษณะที่่�พึงึ ประสงค์์ของครููสอนศาสนาภาคบังั คัับ (ฟัรั ดูอู ีีน) ของสมาคมคุรุ ุุสัมั พันั ธ์อ์ ิิสลามแห่ง่
ประเทศไทยในพระบรมราชููปถััมภ์์
THE DESIRABLE CHARACTERISTICS OF THE FARDHU AIN TEACHERS OF THE ISLAMIC RELATIONS
ASSOCIATION OF THAILAND UNDER THE ROYAL PATRONAGE OF HIS MAJESTY THE KING

อภิิชาติิ ประกอบผล...................................................................................................................................................................................................................................884

การมีสี ่ว่ นร่ว่ มในการอนุุรักั ษ์์ภูมู ิิปัญั ญาชาวบ้า้ นการทำำ�ไข่เ่ ค็็มภูเู ขาไฟของชุุมชนตำำ�บลโนนสูงู
อำำ�เภอขุุนหาญ จัังหวััดศรีสี ะเกษ
Participation in the conservation of folk wisdom in making volcano salted eggs of the community
in Non Sung Sub-District, Khun Han District, Sisaket Province

ธันั ยพงศ์์ สารรัตั น์์ - Thanyapong Sararat, สุจุ ิิรา คงวััน - Sujira Khongwan, นาฎอนงค์์กร รุ้�งแก้ว้ - Natanongkorn Rungkaew ...............................897

จริยิ ธรรมของผู้บ้� ริหิ ารสถานศึกึ ษาส่ง่ ผลต่่อการบริหิ ารงานวิิชาการในสถานศึึกษา
สังั กััดสำ�ำ นัักงานเขตพื้้�นที่่�การศึึกษาประถมศึกึ ษาราชบุุรีเี ขต 2
Ethics of School Administrators Affecting to Academic Administration in Schools under the
Ratchaburi Primary Educational Service Area Office, 2

ชนิดิ า ท่่าฉลาด - Chanida Thachalad.................................................................................................................................................................................................909

สมรรถนะผู้้�บริหิ ารที่่�ส่ง่ ผลต่่อการบริหิ ารงานบุุคคลโรงเรียี น
สังั กััดสำ�ำ นัักงานเขตพื้้�นที่่�การศึกึ ษามัธั ยมศึกึ ษา กรุุงเทพมหานคร เขต 1
Administrator’s Competencies Affecting Personnel Administration of Schools in the Bangkok
Secondary Educational Service Area 1.

วายุุภัักษ์์ สิริ ิกิ าญจนสกุลุ - Wayuphak Sirikhanchanasakul........................................................................................................................................................922

บทบาทการมีสี ่ว่ นร่ว่ มของคณะกรรมการสถานศึึกษาขั้้�นพื้้�นฐานที่่�ส่ง่ ผลต่่อการบริหิ ารงานวิิชาการ
สังั กััดสำ�ำ นัักงานเขตพื้้�นที่่�การศึกึ ษาประถมศึึกษาสมุทุ รปราการ เขต 1
The Role of School Councils Affecting the Academic Administration in the Schools under the
Office of Samutprkan Primary Educational Service Area 1

ณัฐั ฐาพร ราชภูมู ี.ี ........................................................................................................................................................................................................................................935

การบริหิ ารงานวิิชาการแนวพุทุ ธ
Academic affairs’ administration in the way of Buddhism

พระมหาธำ�ำ รงค์์ ฐิติ ปุุญฺฺโญ (สมาธิ)ิ , ดร..................................................................................................................................................................................................948

การจััดการห้้องเรียี นออนไลน์์ด้้วยรููปแบบเชิงิ รุุก Active Learning
เพื่่�อส่ง่ เสริมิ การเรียี นการสอนในยุุคการศึึกษาสมััยใหม่ด่ ้้วยเทคโนโลยีดี ิิจิิทััล
ONLINE CLASSROOM MANAGEMENT WITH THE ACTIVE LEARNING MODEL TO ENHANCE
LEARNING AND TEACHING IN MODERN EDUCATION THROUGH DIGITAL TECHNOLOGY

พระครููใบฏีีกากฤษดา ปญฺฺญาปทีีโป (ไกรยะถา) - Phrakubaideekar Kritsada Kraiyatha
พระมหาเกรียี งไกร สิริ ิวิ ฑฺฒฺ โน (เพ็ช็ สังั คาด) - Phramaha Kriangkrai Phetsangkhad..............................................................................................................958

ภาวะผู้้�นำำ�ที่่�แท้้จริงิ ของผู้้บ� ริหิ ารสถานศึึกษา
The authentic leadership of educational institution administrators

สุธุ าสินิ ีี แสงมุกุ ดา.......................................................................................................................................................................................................................................971

การประยุุกต์์ใช้เ้ ทคนิคิ การให้้คำำ�ปรึกึ ษาเชิงิ จิิตวิิทยาสำ�ำ หรับั ครูู
Applying psychological counseling techniques for teachers

นายรักั ษ์ท์ วีี เถาโต - Raktawee Taoto, นายมงคล สารินิ ทร์์ - Mongkol sarin............................................................................................................................986

ปัจั จััยที่่�ส่ง่ ผลต่่อการบริหิ ารกิิจการนักั เรียี น ของโรงเรียี นสังั กััดสำ�ำ นักั งานเขตบางรักั กรุุงเทพมหานคร
Factors Affecting Management of Students’ Activities of Schools Attached to Bangrak District
Bangkok

เพชรรัตั น์์ รุ่�งสว่่าง - Phetcharat Rungsawang..................................................................................................................................................................................998

พระคุณุ ูปู การด้้านการจััดการการศึึกษาของสมเด็็จพระมหาสมณเจ้้า กรมพระยาวชิริ ญาณวโรรส :
กรณีศี ึกึ ษา พระรัตั นธัชั มุุนีี (ม่ว่ ง รตนทฺธฺ ชเถร) และ พระธรรมวโรดม (เซ่ง่ อุุตฺตฺ มเถร)
Contribution on Education Management of Somdet Phra Maha Samana Chao Kromma Phraya
Vajirañãnaฺ varorasa : A Case Study of Phra Ratanadhachamunee (Muang Ratanatdhachathera)
and Phradhammavarodom (Seng Uttamathera)

พระครููปลัดั กวีีวััฒน์,์ ดร......................................................................................................................................................................................................................... 1008

การศึกึ ษาสภาพปัญั หาและแนวทางการบริหิ ารกิิจกรรมลูกู เสือื ของโรงเรียี นในสังั กััดสำ�ำ นักั งานเขตพื้้�นที่่�
การศึึกษาประถมศึกึ ษาปทุมุ ธานีี เขต 2
A Study of Problems and Guidelines for Scout Activity Management of the Schools under
Pathumthani Primary Educational Service Area Office 2

ชลธิกิ าญจน์์ ภูมู ีศี รีี - Chonthikarn Poomeesri................................................................................................................................................................................ 1019

อนาคตภาพของมหาวิิทยาลััยมหามกุฏุ ราชวิิทยาลััยในภาคตะวัันออกเฉียี งเหนืือ
ในทศวรรษหน้า้ พ.ศ. 2554-2563
Desirable Scenarios of Mahamakut Buddhist University in Northeastern Thailand
In the Next Decade, B.E. 2554–2563.

พระครููสุธุ ีวี รสาร...................................................................................................................................................................................................................................... 1029

การบริหิ ารเชิงิ กลยุุทธ์ต์ ามหลัักไตรสิกิ ขากัับการบริหิ ารงานบุุคคลของผู้�้บริหิ ารสถานศึึกษา
สังั กััดสำ�ำ นัักงานเขตพื้้�นที่่�การศึกึ ษาประถมศึึกษา สมุทุ รปราการ เขต 1
Management Strategy Threefold Training Practice and Personnel Management of Adminrtrators
in Schools under the Office of Samutprakarn Primary Educational Service Area 1

นายประวิิทย์์ ปานทอง.......................................................................................................................................................................................................................... 1044

การตััดสินิ ใจของผู้�บ้ ริหิ ารโรงเรียี นที่่�ส่ง่ ผลต่่อความพึงึ พอใจของผู้ใ้� ต้้บังั คัับบัญั ชาในโรงเรียี น สังั กััดสำ�ำ นักั งาน
เขตพื้้�นที่่�การศึกึ ษามัธั ยมศึกึ ษา เขต 9
DECISION MAKING OF SCHOOL ADMINISTRATORS AFFECTING SATISFACTION OF
SUBORDINATIES IN SCHOOLS UNDER THE SECONDARY EDUCATIONAL SERVICE AREA OFFICE 9

ศุภุ รัตั น์์ แดนโคกสูงู - Suparat Dankoksoong................................................................................................................................................................................ 1059

การบริหิ ารงานวิิชาการเชิงิ บููรณาการหลัักอิิทธิบิ าทของผู้�้บริหิ ารที่่�ส่ง่ ผลต่่อคุณุ ภาพผู้�้เรียี นในสถานศึึกษา
สังั กััดสำ�ำ นักั งานเขตพื้้�นที่่�การศึกึ ษามััธยมศึกึ ษากรุุงเทพมหานคร เขต 1
Integrated Academic Administration with Iddhipada of Administrators Affecting the Quality of
the Students in The School under The Secondary Educational Service Area Office Bangkok 1.

สุธุ ินิ ีี ศรีชี น - (Suthhinee Srichon)..................................................................................................................................................................................................... 1071

ภาวะผู้้�นำำ�ของผู้้�บริหิ ารที่่�ส่ง่ ผลต่่อการมีสี ่ว่ นร่ว่ มของคณะกรรมการสถานศึึกษาขั้้�นพื้้�นฐาน โรงเรียี นสังั กััด
สำ�ำ นักั งานเขตพื้้�นที่่�การศึึกษาประถมศึึกษาปทุมุ ธานีี เขต 2
The School Administrators’ Leadership Affecting Committee’s Participation in Fundamental
education under the Pathum Thani Primary Educational Service Area Office 2

ชญากฤชพัณั ณ์์ งามสันั ติิวงศ์์ - Chayakritchapan Ngamsantiwong........................................................................................................................................ 1083

การบริหิ ารกิิจกรรมลูกู เสือื ที่่�ส่ง่ ผลต่่อการพัฒั นาสุขุ ภาวะของผู้เ�้ รียี นในโรงเรียี น สังั กััดสำ�ำ นักั งานเขตพื้้�นที่่�การ
ศึึกษามััธยมศึกึ ษา เขต 4 จัังหวััดปทุมุ ธานีี
The Administration of Boy scout Activities in Schools Affecting Health for Students under the
Secondary Educational Service Area Office 4 Pathum Thani Province

ชยพล แสงย้อ้ ย, (Chayaphon Saengyoi)....................................................................................................................................................................................... 1097

การบริหิ ารแบบมีีส่ว่ นร่ว่ มของผู้�้บริหิ ารโรงเรียี นที่่�ส่ง่ ผลต่่อคุณุ ภาพผู้้�เรียี นในโรงเรียี น สังั กััดสำ�ำ นัักงานเขต
พื้้�นที่่�การศึึกษาประถมศึกึ ษาสุรุ าษฎร์ธ์ านีี เขต 1
The Participatory Administration Affecting Quality of Learners in Schools under the Surat Thani
Primary Educational Service Area Office 1

วิินิจิ เลิศิ ศักั ดิ์์�, (Winit Lertsak)........................................................................................................................................................................................................... 1109

การบริหิ ารระบบดูแู ลช่ว่ ยเหลืือนักั เรียี นของผู้้บ� ริหิ ารสถานศึกึ ษาที่่�ส่ง่ ผลต่่อคุณุ ภาพผู้�เ้ รียี นในโรงเรียี น
สังั กััดกรุุงเทพมหานคร กลุ่่�มกรุุงธนใต้้
The Administration of the Student Care and Support System in School Affecting Quality of
Learners in Schools under Bangkok Metropolitan Administration Southern Krungthon Group

นัทั รัตั น์์ สุตุ ิิบุุตร, Nuttharat Sutibut................................................................................................................................................................................................ 1121

การบริหิ ารงานเชิงิ บููรณาการหลัักสัปั ปุุริสิ ธรรมของผู้้�บริหิ ารที่่�ส่ง่ ผลต่่อการบริหิ ารงานบุุคคลโรงเรียี นพระ
ปริยิ ัตั ิิธรรม แผนกสามัญั ศึกึ ษา จัังหวััดนครราชสีมี า
Integrative Administration According to the Sappurisa-Dhamma Principle of Administrators
Affecting the Personnel Management of Phrapariyti-Dhamma School, Department of General
Education, Nakhon Ratchasima Province.

พระธนพล ญาณวุุฑฺโฺ ฒ, (Phra Thanapol Ñāṇavūḍḍho)............................................................................................................................................................. 1134

การบริหิ ารงานอาชีวี ศึกึ ษาระบบทวิิภาคีีของผู้บ�้ ริหิ ารสถานศึึกษาที่่�ส่ง่ ผลต่่อมาตรฐานวิิชาชีพี ของนัักเรียี น
สังั กััดวิิทยาลััยการอาชีพี ปราณบุุรีี
Administration of Vocational Education by Using Bilatral System of School Administrators
Affcting the Professional Standards of Learners Under Pranburi Vocationalcollege,
Prachup Khiri Khan Province

นิติ ยา ร่ว่ มชาติิ........................................................................................................................................................................................................................................ 1146

การบริหิ ารงานเชิงิ บููรณาการหลัักสังั คหวััตถุขุ องผู้�บ้ ริหิ ารสถานศึกึ ษาที่่�ส่ง่ ผลต่่อการบริหิ ารจััดการแหล่่ง
เรียี นรู้้�ในสถานศึกึ ษา สังั กััดสำ�ำ นักั งานเขตพื้้�นที่่�การศึึกษามััธยมศึกึ ษา เขต 33
Administration Integrated with the Sangahavatthu Principles of School Administrators Affecting
the Learning Resources Management of Schools under the Office of Secondary Educational
Service Area 33

ปราโมทย์์ คะหาญ - (Pramote Khahan)........................................................................................................................................................................................ 1160

การบริหิ ารงานเชิงิ บููรณาการหลัักพละสี่่ข� องผู้บ้� ริหิ ารสถานศึึกษาที่่�ส่ง่ ผลต่่อการบริหิ ารงานวิิชาการในสถาน
ศึกึ ษา สังั กััดสำ�ำ นักั งานเขตพื้้�นที่่�การศึกึ ษามัธั ยมศึึกษา เขต 33
Administration Integrated with 4 Bala Principles of School Administrators Affecting Academic
Administration in Schools under the Office of Secondary Educational Service Area 33

สมพิศิ ยุุดรัมั ย์์ - (Sompis Yudram).................................................................................................................................................................................................. 1172

การบริหิ ารงานบุุคคลเชิงิ บููรณาการหลัักพรหมวิิหารธรรมของผู้�บ้ ริหิ ารสถานศึึกษาที่่�ส่ง่ ผลต่่อการปฏิิบัตั ิิ
งานของครููในสถานศึึกษา สังั กััดสำ�ำ นัักงานส่ง่ เสริมิ การศึึกษานอกระบบ และการศึกึ ษาตามอััธยาศััย
กรุุงเทพมหานคร
Integrative Personnel Management with Brahama Vihara Dhamma of School Administrators
Affecting to Performance of Teachers in Schools under

the Office of the Non-Formal and Informal Education Bangkok Metropolitan Administration

รุ่�งเพชร พัดั ทาป - (Suthhinee Srichon).......................................................................................................................................................................................... 1185

การบริหิ ารการจััดการความรู้�เชิงิ บููรณการหลัักสาราณียี ธรรมของผู้บ�้ ริหิ ารสถานศึกึ ษาที่่�ส่ง่ ผลต่่อการบริหิ าร
งานบุุคคลในสถานศึึกษา สังั กััดสำ�ำ นัักงานเขตพื้้�นที่่�การศึกึ ษา ประถมศึึกษานครปฐม เขต 1
Saraniyadhamma Integrated Knowledge Management Affecting Human Resource
Management in Educational Establishments which Belong to Nakhon Pathom Educational
Service Area Office 1

สุธุ ิดิ า วงษ์ส์ กุลุ - Sutida Wongsakul.................................................................................................................................................................................................. 1198

การบริหิ ารงานบุุคคลของผู้้�บริหิ ารสถานศึึกษาที่่�ส่ง่ ผลต่่อความผููกพันั ของครููในสถานศึกึ ษา สังั กััดสำ�ำ นักั งาน
เขตพื้้�นที่่�การศึกึ ษามัธั ยมศึกึ ษา เขต 8
Personnel Management of School Administrators that Affects Teachers Attachment in Schools
under the Secondary Educational Service Area Office 8

สุชุ าดา วงษ์ส์ กุลุ - Sutida Wongsakul............................................................................................................................................................................................... 1216

การบริหิ ารการนิเิ ทศเชิงิ บููรณาการหลัักกััลยาณมิิตรธรรมของผู้้�บริหิ ารสถานศึึกษาที่่�ส่ง่ ผลต่่อประสิทิ ธิภิ าพ
การสอนของครูู สังั กััดสำ�ำ นัักงานเขตพื้้�นที่่�การศึกึ ษามััธยมศึกึ ษานครปฐม
Integrated Supervision Management with Kalyanamitta-Dhamma Principles of School
Administrators Affecting to Teaching Efficiency of Teachers under the Secondary Educational
Service Area Office Nakhon Pathom

ปทิิตตา อากาศฤกษ์์ - Patitta Arkasrerk.......................................................................................................................................................................................... 1234

การบริหิ ารงานวิิชาการเชิงิ บููรณาการหลัักอิิทธิบิ าทธรรมของผู้�้บริหิ ารสถานศึึกษาที่่�ส่ง่ ผลต่่อแรงจููงใจ
ในการทำำ�งานของครูู สังั กััดสำ�ำ นักั งานเขตพื้้�นที่่�การศึกึ ษามััธยมศึึกษานครปฐม Integrated Academic
Administration With Iddhipada Dhamma Of School Administrators That Affect Teachers’ Working
Motivation Under The Secondary Educational Service Area Office Nakhon Pathom

สุนุ ิษิ า อาจอ่่อนศรีี - Sunisa Artonsri................................................................................................................................................................................................. 1248

ภาวะผู้้�นำำ�การเปลี่่�ยนแปลงเชิงิ บููรณาการหลัักสังั คหวััตถุขุ องผู้บ้� ริหิ าร สถานศึกึ ษาที่่�ส่ง่ ผลต่่อการบริหิ ารงาน
วิิชาการในสถานศึึกษา สังั กััดสำ�ำ นัักงานเขตพื้้�นที่่�การศึึกษาประถมศึกึ ษาสมุทุ รสาคร
Transformational Leadership Integrated with Sangahavatthu Principles of School Administrators
Affecting the Academic Administration in Schools under Samut Sakhon Primary Educational
Service Area Office

กาญจนา เทีียนกระจ่่าง - Kanchana tiankrajang......................................................................................................................................................................... 1262

การบริหิ ารการนิเิ ทศภายในสถานศึึกษาที่่�ส่ง่ ผลต่่อคุณุ ภาพของครููผู้�้สอน ในสถานศึกึ ษาสังั กััด
กรุุงเทพมหานคร กลุ่่�มกรุุงเทพใต้้
The Supervision Management in Education Institutions Affecting Quality of Teachers in
Educational Institutions under the Bangkok Metropolitan Administration South Bangkok Group

ณัฐั วุุฒิิ บุุญจัังหูนู - Nattawut Boonjunghoon................................................................................................................................................................................ 1276

การดำำ�เนิินชีวี ิิตเพื่่�อพ้น้ ภััยในวััฏสงสารตามแนวพระพุทุ ธศาสนาเถรวาท
LIVING A LIFE TO OVERCOME DANGERS IN THE LIFE CIRCLE ACCORDING TO THERAVADA
BUDDHISM

นายอดิิศร ภาชนะทิิพย์์ - Adisorn Pachanatip............................................................................................................................................................................... 1289

ปัญั หาอุุปสรรคการดำำ�เนิินงานของศูนู ย์ไ์ กล่่เกลี่่�ยข้อ้ พิพิ าทภาคประชาชน ตามพระราชบัญั ญัตั ิิการไกล่่เกลี่่�ย
ข้อ้ พิพิ าท พ.ศ. 2562 ในเขตกรุุงเทพมหานคร
Problems of Community Mediation Center Operations under Dispute Mediation Act, B.E. 2562
applicable in Bangkok

จิิตรา สรณสิริ ิ.ิ .......................................................................................................................................................................................................................................... 1302

Self-Development Need Assessment of Public Employees Working for Sub-District Municipalities
in Nakornnayok Province

Kessarin Ektawatkul.......................................................................................................................................................................................................................... 1311

Motivation Affecting the Work Performance of Local Government Organization Officers in
Manorom District, Chainat Province

Ratthiporn Kalyanamitra.................................................................................................................................................................................................................... 1316

Community Leaders’s Cooperation in the Prevention and Suppression of Illegal Drugs in Muang
District, Pathumtani Province

Sakda Siripattarasopon ..................................................................................................................................................................................................................... 1320

People’s Participation in the Administration of Ongkarak Subdistrict Administrative Organization,
Ongkarak District, Nakornnayok Province

Vichit Boonsanong............................................................................................................................................................................................................................. 1325

Teaching Management Model with an Online Information System for Learning during the
COVID-19 Crisis

Asst.Prof.Dr.Nakamon Punchakhetthikul, Suppattarawarisara Ketsoontron................................................................................................................... 1334

Efficiency of Administration Based on the Principle of Good Governance : A Case Study of Chairit
Subdistrict Administrative Organization, Chaiyo District, Angthong Province

Chana Rattanapakdee........................................................................................................................................................................................................................ 1347

The relevance of Buddhist Meditation techniques in enhancing overall health during post-Covid
conditions

Prof.Dr.Subhra Barua Pavagadhi..................................................................................................................................................................................................... 1351

Samatha and Vipassana meditation: It’s importance in Buddhism and Human well-being

Dr. Galdhan Sangai Negi.................................................................................................................................................................................................................... 1360

Social Crisis and Ecologic Preservation from Buddhist Perceptive

Affiliation: Raghvendra Pratap Singh............................................................................................................................................................................................ 1370

BUDDHIST PERSPECTIVES ON HEALTH AND HEALING

Dr. Nirja Sharma.................................................................................................................................................................................................................................... 1375

GREED, THE ROOT OF ALL EVILS

SATYENDRA KUMAR PANDEY, Ph.D................................................................................................................................................................................................ 1382

The analysis of Saddha’s significance in Meditation and its relevance in establishing Mental
Well-being

Shashank Kaushik, Ph.D. Research Scholar................................................................................................................................................................................ 1394

Revival of Indigenous Political Theory and Thoughts of Myanmar in Responding to the Crises

Ms. Hnin Pwint Han............................................................................................................................................................................................................................. 1402

Panchakhandhā : Course Development of Life Skills

Assoc. Prof. Dr. Suvin Ruksat............................................................................................................................................................................................................. 1420

THE WORK PERFORMANCE ACCORDING TO GOOD GOVERNANCE OF THE CHIEF OF
CHANGKLANG SUBDISTRICT ADMINISTRATIVE ORGANIZATION, CHANGKLANG DISTRICT,
NAKHON SI THAMMARAT PROVINCE

Associate Professor Detchat Treesab............................................................................................................................................................................................ 1442

Innovative Design Thinking for Foot Health of Sick Monks According to the Code of Discipline

Theanchai Yaktavong......................................................................................................................................................................................................................... 1455

THE LAO SANGHA’S ROLES IN SOCIO-CULTURAL DEVELOPMENT

Monechai Chantala............................................................................................................................................................................................................................. 1468

A Buddhist Philosophical Wellbeing Sustainable Conception on Compassion Approach

Phramaha Chakrapol Thepa............................................................................................................................................................................................................ 1478

People Participation in Guarding against and Controlling for COVID-19 in Samutsakorn Province

Bangorn Benjathikul........................................................................................................................................................................................................................... 1491

Work Life Quality of Personnel Working for Wattana District Office

Chinnawat Kalyanamitra................................................................................................................................................................................................................... 1499

ประชมุ วชิ าการนาเสนอผลงานวิจัยบณั ฑิตศกึ ษาระดบั ชาติ ครง้ั ที่ ๑๙ และระดบั นานาชาติ ครัง้ ที่ ๓ ประจาปี ๒๕๖๔”
(The 19th National and the 3rd International Research Symposium 2021 - GMNIS 2021

อปรหิ านยิ ธรรมตามวถิ ีนวิ นอมอล
Aparihaniyadhamma According to the New Normal Way

พระกมลรัตน์ อภปิ ญุ ฺโญ (ตา่ ยลลี าศ)1
Pra Kamolrat Aphipunyoo (Taileelais)

พระบญุ ชว่ ย ฐิตจติ ฺโต (ยงั สามารถ)2
Phra Boonchuay Thitacitto (Yangsamart)

บทคดั ย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการใช้หลักธรรมอปริหานิยธรรมตามวิถีนิวนอมอล การศึกษาพบว่า
หลักอปริหานิยธรรม เป็นหลักธรรมท่ีนําไปใช้เสริมสร้างความสามัคคีเป็นอันหน่ึงอันเดียวกันในสังคม และองค์กร
ต่าง ๆ โดยที่ปรากฏในคัมภีร์ทางพระพุทธศาสนา ประกอบด้วยหลักธรรม 7 ประการ คือ (1) หมั่นประชุมกัน
เนืองนิตย์ (2) พร้อมเพรียงกันประชุม แล้วเลิกประชุมพร้อมกัน (3) ไม่บัญญัติสิ่งที่ไม่ได้บัญญัติไว้ (อันขัดต่อ
หลักการเดิม) ไม่ล้มล้างส่ิงที่บัญญัติไว้ (4) ให้ความเคารพ รับฟังถ้อยคําจากผู้ใหญ่ (5) ไม่ล่วงละเมิดสิทธิสตรี (6)
ให้ความคารพเจดีย์ อนุสรณ์สถานท่ีสําคัญ และ(7) จัดให้ความอารักขา คุ้มครอง อันชอบธรรม แก่พระภิกษุ
ทงั้ หลาย ซึ่งในยคุ ปัจจุบันเป็นยุคหลังการระบาดของไวรัสโควิด 19 เรียกว่า นิวนอมอล ทําให้การใช้ชีวิตตามปรกติ
นนั้ ไม่เหมอื นชว่ งกอ่ นการระบาดไวรัส ผ้คู นในสังคม และองคก์ รต่าง ๆ ท่ีต้องทํางานร่วมกันโดยอาศัยความสามัคคี
พรอ้ มเพรยี งกนั น้ันไมส่ ามารถทาํ ได้เหมือนกอ่ น ดังนัน้ การใชห้ ลกั อปรหิ านิยธรรม 7 ประการน้ี ต้องมีการประยุกต์
ให้เข้ากับการดําเนินชีวิตในยุคนิวนอมอลซึ่ง แบ่งได้ 3 ด้าน คือ (1)อปริหานิยธรรมตามวิถีนิวนอมอลด้านการ
ดําเนนิ ชีวิต (2)อปรหิ านยิ ธรรมตามวิถนี ิวนอมอลดา้ นการทาํ งานร่วมกัน (3)อปริหานิยธรรมตามวิถีนิวนอมอลด้าน
การปฏิบัติตัวในการเข้าสังคม เพ่ือให้การใช้ชีวิตร่วมกันตามวิถีนิวนอมอลไม่หางเหินกันจนขาดความสามัคคี และ
ประยุกต์ใช้หลักอปริหานิยธรรมโดยไม่ขัดกับการใช้ชีวิตในยุคการเผ้าระวังการระบาดของไวรัสโควิด 19 น้ีให้
เกดิ ผลสําเร็จสงู สดุ ต่อไป

คาสาคญั : อปริหานยิ ธรรม, วถิ ี, นวิ นอมอล

Abstract

The objective of this study was to study the application of the supernatural principles
according to the new normal way. The study found that the principle of Aparihaniyadhamma is

1นักศกึ ษาปริญญาเอก สาขาวิชาพระพุทธศาสนศ์ ึกษา บณั ฑติ วิทยาลยั มหาวิทยาลยั มหามกฏุ ราชวทิ ยาลัย
Email : [email protected]
2นักศกึ ษาปริญญาเอก สาขาวิชาพระพทุ ธศาสนศ์ กึ ษา บณั ฑติ วทิ ยาลัย มหาวิทยาลยั มหามกฏุ ราชวทิ ยาลยั
Email: [email protected]

ประชุมวชิ าการนาเสนอผลงานวจิ ัยบณั ฑติ ศกึ ษาระดบั ชาติ ครั้งท่ี ๑๙ และระดบั นานาชาติ ครง้ั ที่ ๓ ประจาปี ๒๕๖๔”
(The 19th National and the 3rd International Research Symposium 2021 - GMNIS 2021

used to promote unity in society. And there are various organizations that appear in the
Buddhist scriptures. It consists of 7 principles: (1) to meet regularly (2) to meet together, then
stop the meeting together (3) do not prescribe things that are not prescribed (contrary to the
original principle) not to overthrow what is prescribed (4) to respect, listen to words from the
adults (5) do not violate the rights of women (6) to give the pagoda important monuments, and
(7) to provide justified protection for the monks. In the present era, the post-COVID-19
epidemic, known as the New Normal Way, makes normal life different from before the virus
outbreak. Unison cannot do the same as before. Therefore, the use of these seven principles of
Aparihaniyadhamma has to be applied to life in the New Normal period, which can be divided
into 3 areas: (1) lifestyle. (2) functional aspects (3) social behavior, so that living together in the
New Normal Way does not glide until the lack of harmony and apply the principles of
Aparihaniyadhamma without conflict with life in the era of surveillance of the COVID-19
epidemic for maximum success.

Keywords: Aparihaniyadhamma, According to, New Normal Way

บทนา

อปรหิ านยิ ธรรมจึงเป็นธรรมอนั เป็นที่ต้ังแห่งความไม่เสื่อม เป็นไปเพ่ือความเจริญอย่างเดียวส่งเสริมให้
เกิดสังคมแห่งสามัคคีธรรมความเป็นสังคมแห่งประชาธิปไตยให้เกิดข้ึนในหมู่มนุษย์ เพื่อให้พุทธศาสนิกชนได้รู้จัก
ประยกุ ต์ใชธ้ รรมะในทางการ เมอื งการปกครอง เพื่อให้เกิดคุณประโยชน์ และเกิดความสามัคคีในสังคม ในยุนแห่ง
วถิ ีนิวนอมอลสบื ไป

การดําเนินชีวิตในยุคนิวนอมอลเกิดข้ึนในยุคการระบาทของไวรัสโควิด 19 ทําให้ผู้คนทั่วโลกเข้าสู่
ความปกติรูปแบบใหม่ เป็นยุคท่ีการดําเนนิ ชีวิต และปฏิสัมพันธ์ต่อกันน้ันต่ํามากจนแทบจะไม่เกิดข้ึนเลย ด้วยเป็น
ยุคของการปฏิบัติตัว เช่น การงดการพูดคุยระยะไกล้ชิด ห่างกันระยะ 2 เมตรเพื่อปูองกันการแพร่กระจาย
หลีกเลี่ยงการเดนิ ทางไปยงั พื้นทเ่ี สียง หรือมคี นมาก เป็นต้น เพอ่ื ปูองกันการแพร่กระจายของเช้ือไวรัสโควิด 19 ให้
กลับมาระบาดหนักอีกเป็นครังที่สอง เหล่าน้ีส่งผลกระทบโดยตรงต่อการดําเนินชีวิตจนกว่านักวิทยาศาสตร์จะ
หาทางผลิดวคั ซนี และยารักษาข้ึนมาได้

การศึกษาการนําหลักอปริหานิยธรรมท้ัง 7 ประการ มาใช้เป็นแนวทางในการดําเนินชีวิตด้วยความ
สามัคคีในยุคหลังการระบาดของไวรัสโควิด 19 เรียกว่า นิวนอมอล เพ่ือให้การใช้ชีวิตร่วมกันตามวิถีนิวนอมอลไม่
หางเหินกันจนขาดความสามคั คี และประยุกต์ใชห้ ลักอปรหิ านิยธรรมโดยไมข่ ัดกบั การใชช้ ีวติ ในยุคการเผ้าระวังการ
ระบาดของไวรัสโควิด 19 นใี้ หเ้ กิดผลสาํ เรจ็ สงู สดุ ต่อไป
หลกั อปริหานยิ ธรรมในการเสริมสร้างความสามคั คี

ความเป็นมาของหลกั อปริหานยิ ธรรม

วัสสการพราหมณ์มหาอํามาตย์แคว้นมคธ ทูลถามเรื่อง พระเจ้าอชาตศัตรูเวเทหิบุตรมีพระประสงค์จะ
เสดจ็ ไปปรามแควน้ วัชชพี ระผู้มพี ระภาครบั สง่ั เรยี กพระอานนท์มาตรัสถามเรื่อง อปรหิ านิยธรรมทงั้ 7 ขอ้ คือ

ประชุมวชิ าการนาเสนอผลงานวิจยั บณั ฑิตศึกษาระดบั ชาติ ครง้ั ท่ี ๑๙ และระดบั นานาชาติ ครงั้ ท่ี ๓ ประจาปี ๒๕๖๔”
(The 19th National and the 3rd International Research Symposium 2021 - GMNIS 2021

1. เจ้าวัชชีหม่ันประชมุ กันเนอื งนิตย์
2. เจา้ วัชชพี รอ้ มเพรียงกันประชุมพร้อมเพรยี งกันเลิกประชมุ พรอ้ มเพรยี งกนั ทาํ กจิ ที่พงึ กระทํา
3. เจ้าวชั ชีไมบ่ ัญญัตสิ ิ่งท่มี ิได้บัญญตั ิไว้ ไม่ลม้ ล้างสงิ่ ท่ีบัญญตั ไิ ว้
4. เจา้ วัชชเี คารพนับถอื ผใู้ หญ่ในแคว้นวัชชี
5. เจ้าวชั ชไี มฉ่ ดุ ครา่ ขืนใจกลุ สตรี หรอื กุลกมุ ารี
6. เจา้ วัชชีสกั การเคารพนับถือบูชาเจดีย์ในแควน้ วชั ชี
7. เจ้าวัชชจี ดั การรกั ษาคุม้ ครองปูองกนั พระอรหนั ต์ท้ังหลายดว้ ยความชอบธรรม
ตราบใดท่ีพวกวัชชีรักษาราชอปริยหานิยธรรมทั้ง 7 ข้อนี้เจ้าวัชชีพึงได้แต่เจริญอย่างเดียว ไม่มีความ
เสอื่ มเลย
ความหมายของหลักอปรหิ านยิ ธรรม
อรรถกถาทีฆนิกาย มหาวรรค ได้ระบุความหมายของหลักอปริหานิยธรรมว่า ธรรมท่ีเป็นเหตุให้เกิด
ความเจริญโดยส่วนเดยี ว ไมม่ คี วามเสือ่ ม มี๒ ประเภท คือ ราชอปริหานิยธรรม และภิกขุอปรหิ านิยธรรม
สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาวโรรส ได้ให้ความหมายเกี่ยวกับอปริหานิยธรรม ว่า เป็น
ธรรมไมเ่ ปน็ ทีต่ ง้ั แห่งความเสอื่ ม เป็นไปเพื่อความเจรญิ ฝุายเดียว ชือ่ ว่า อปรหิ านิยธรรม
พระพรหมคุณาภรณ์(ป.อ. ปยตุ ฺโต) ได้ใหค้ วามหมายไว้ว่า อปริหานิยธรรม หมายถึง “เป็นธรรมอันไม่
เปน็ ทตี่ ง้ั แหง่ ความเสือ่ ม เปน็ ไปเพ่อื ความเจรญิ ฝาุ ยเดียว สําหรบั หมชู่ นหรอื ผู้บริหาร บ้านเมือง”
องค์ประกอบของหลักอปริหานิยธรรม
หากจะวิเคราะห์ อปริหานิยธรรม 7 ซึ่งกษัตริย์แห่งแคว้นวัชชีซึ่งรวมกันเรียกว่ากษัตริย์ลิจฉวีใช้เป็น
“ธรรมาภิบาล” ในการบริหารองค์กรแล้ว พบว่า ธรรมะท้ัง 7 ข้ันนั้นเป็นข้อปฏิบัติซึ่งจะเสริมสร้างความสามัคคี
กลมเกลียวกันอย่างม่ันคงในองค์กรใด ๆ ก็ตามทปี ระพฤตไิ ดอ้ ย่างสม่ําเสมอ และม่ันคง
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต) ได้อธิบายขยายความว่า อปริหานิยธรรม ๗ (เป็นหลักการร่วม
รับผดิ ชอบทีจ่ ะช่วยปูองกนั ความเส่อื ม นําไปสูค่ วามเจรญิ รุ่งเรอื งโดยส่วนเดียว) ดงั น้ี
1. หม่ันประชุมกันเนืองนิตย์พบปะปรึกษาหารือกิจการงาน (ท่ีพึงรับผิดชอบตามระดับของตน) โดย
สมา่ํ เสมอ
2. พร้อมเพรียงกันประชุม พร้อมเพรียงกันเลิกประชุม พร้อมเพรียงกันกระทํากิจทั้งหลายที่พึงทํา
รว่ มกัน
3. ไม่ถืออําเภอใจใคร่ต่อความสะดวก บัญญัติวางข้อกําหนดกฎเกณฑ์ต่าง ๆ อันมิได้ตกลง บัญญัติกัน
ไว้แล้ว และไม่เหยียบยํ่าล้มล้างสิ่งที่ตกลงวางบัญญัติกันไว้แล้ว ถือปฏิบัติมั่นอยู่ในบทบัญญัติใหญ่ท่ีวางไว้เป็น
ธรรมนูญ
4. ท่านผู้ใดเป็นผู้ใหญ่มีประสบการณ์ยาวนาน ให้เกียรติเคารพนับถือ ท่านเหล่าน้ันมองเห็น
ความสาํ คญั แห่งถ้อยคาํ ของทา่ นว่าเป็นส่ิงอนั พึงรับฟงั
5. ให้เกยี รตแิ ละคมุ้ ครองกลุ สตรีมใิ ห้มีการขม่ เหงรังแก
6. เคารพสักการบูชาเจดีย์ปชู ยี สถาน อนสุ าวรีย์ประจําชาติอันเป็นเครื่องเตือนความทรงจํา เร้าให้ทําดี
และเป็นทีร่ วมใจของหม่ชู น ไมล่ ะเลย พิธีเคารพบูชาอนั พึงทาํ ต่ออนุสรณส์ ถานเหล่านั้นตามประเพณี

ประชุมวชิ าการนาเสนอผลงานวจิ ัยบณั ฑิตศึกษาระดบั ชาติ ครัง้ ที่ ๑๙ และระดับนานาชาติ ครัง้ ที่ ๓ ประจาปี ๒๕๖๔”
(The 19th National and the 3rd International Research Symposium 2021 - GMNIS 2021

7. จัดให้ความอารักขา บํารุง คุ้มครอง อันชอบธรรม แก่บรรพชิตผู้ทรงศีลทรงธรรมบริสุทธิ์ ซึ่งเป็น
หลักใจและเปน็ ตวั อย่างทางศีลธรรมของประชาชน เต็มใจตอ้ นรบั และหวังใหท้ ่านโดยผาสุก

ความสามคั คีในหลักอปรหิ านยิ ธรรม
สามคั คี แปลวา่ ความพร้อมเพยี ง หมายความว่า ความรว่ มมอื ร่วมใจ เปน็ อนั หนึง่ อันเดียวกัน คุณธรรม
นี้นับว่าสําคัญมากในหมู่คณะ เป็นคุณธรรมที่ก่อให้เกิดความสุขอย่างยิ่งแก่หมู่คณะ เพราะถ้าหากหมู่คณะมีความ
สามัคคีกันแล้ว สามารถจะช่วยเหลือเก้ือกูลซึ่งกันและกัน ร่วมแรงร่วม ใจเป็นอันหน่ึงอันเดียวกัน ย่อมจะทําให้
กจิ การทที่ าํ นน้ั ประสบความสาํ เรจ็ ได้ ก่อให้เกดิ ความสงบสุข ความเจริญขึน้ แก่สังคมนัน้
ความสามัคคีในหลักอปริหานิยธรรมนั้น พระสมุห์อุทัย อุทยเมธี ได้กล่าวไว้ใน งานวิจัย เรื่อง
กระบวนการสามัคคีตามหลักอปริหานิยธรรม ว่า อปริหานิยธรรมจึงเป็นธรรมอันเป็นที่ต้ังแห่งความไม่เสื่อม
เปน็ ไปเพื่อความเจริญอย่างเดียวส่งเสริมให้เกิดสังคมแห่งสามัคคีธรรมความเป็นสังคมแห่งประชาธิปไตยให้เกิดข้ึน
ในหมมู่ นษุ ย์ เพื่อใหพ้ ุทธศาสนิกชนไดร้ ูจ้ ักประยุกต์ใชธ้ รรมะในทางการ เมืองการปกครอง เพ่ือให้เกิดคุณประโยชน์
และเกิดความสามัคคใี นสังคมสบื ไป การปกครองทกุ ระดบั ไมว่ ่าจะเปน็ ฝุายอาณาจกั รหรือฝาุ ยศาสนจักร
หากมีคุณธรรม 7 ข้อที่ช่ือว่า อปริหานิยธรรมน้ีแล้ว ก็จะมีแต่ความเจริญ มีความสามัคคี เป็นปึกแผ่น
แน่นหนา ศัตรูไม่สามารถทําลายได้ ถ้าเราจะส่งเสริมให้ระบอบประชาธิปไตยม่ันคง เกิดเป็นคุณประโยชน์ใหญ่
หลวงต่อชาติบ้านเมือง ควรพร้อมเพรียงกันยึดแนวหลักอปริหานิยธรรม 7 ประการ หากสามารถปฏิบัติได้โดย
พร้อมเพรยี งกนั แลว้ กจ็ ะเกิดสงั คมแหง่ สามคั คีธรรม แก้ปัญหาของชาติได้สําเร็จ เป็นแบบอย่างของสังคมการเมือง
ทีด่ ี อปริหานิยธรรม 7 ประการ ประกอบดว้ ย
1. หมัน่ ประชมุ กนั เป็นประจํา เพราะการประชมุ กนั บ่อย ๆ เป็นการระดมมันสมองรวมความสามารถที่
ทุกคนมนี ํามาแก้ไขปรบั ปรงุ ขอ้ บกพร่อง สง่ เสรมิ พัฒนาหมคู่ ณะให้มคี วามเจรญิ ในด้านต่าง ๆ
2. พร้อมเพรียงกันประชุม พร้อมเพรียง กันเลิกประชุม และพร้อมเพรียงกันปฏิบัติกิจของหมู่คณะ มี
ความรับผดิ ชอบร่วมกนั ดําเนินไปอยา่ ง พรอ้ มเพรียง และเมื่อถึงตอนทาํ งานก็ต้องทํางานของส่วนรวมใหด้ ี
3. ปฏิบัติตามกฎข้อบังคับ ทุกคนท่ีเป็นสมาชิกของสังคมจะต้องถือระเบียบข้อบังคับ เพ่ือปฏิบัติอย่าง
เสมอภาคกนั และเปน็ เหตุสง่ เสรมิ ใหก้ ารปกครองการบริหารเกดิ ผลดี มปี ระสทิ ธภิ าพ
4. เคารพนับถือผู้ใหญ่ เชื่อฟังคําสอนของท่าน ความเป็นผู้ใหญ่กับความเป็นผู้น้อยเป็นส่ิงท่ีเก่ียวข้อง
สัมพันธก์ ันอยา่ งแยกไม่ออก เพราะการปกครอง การบริหาร จําเป็นต้องมีผู้นํา และผู้ตาม มีหน้าท่ีปกครอง หน้าท่ี
สง่ั การ เป็นต้น เปน็ เรอ่ื งทผ่ี ใู้ หญ่หรือผนู้ ําจําตอ้ งปฏบิ ัติ
5. ไม่ลแุ กอ่ ํานาจความอยาก ความเห็นแก่ตัว ถ้าใครปฏิบัติได้ดังนี้ย่อมทําให้สังคมมีระเบียบ วินัยดีข้ึน
สามารถดํารงรักษาส่ิงที่มีคุณค่าของสังคมไว้ได้ย่ังยืน จะไม่ก่อให้เกิดความสูญเสียด้านเศรษฐกิจ และการปกครอง
เป็นตน้
6. รกั สันตภิ าพ ขดั เกลาจติ ใจอยู่เสมอ แสดงถึงความเป็นผู้มีนิสัยดี พร้อมท่ีจะ ปฏิบัติดีโดยไม่ประมาท
การทีส่ มาชกิ ของสงั คมเป็นคนดี ยอ่ มเปน็ เกยี รติ เป็นศกั ดศิ์ รี เปน็ เคร่ืองยืนยัน ความบริสุทธิ์ใจในการปฏิบัติภารกิจ
ไดด้ ี
7. ตั้งใจสนับสนุนคนดี ปกปูองคนดี ส่งเสริมคนดี เลือกคนดีมีความสามารถเข้ามาเป็นก ลังพัฒนาหมู่
คณะของตน คุณธรรมแต่ละข้อ เป็นเหตุให้เกิดความ สมานสามัคคีในหมู่คณะ ส่งเสริมคุณภาพในการบริหาร
ปกครอง และทําให้เกดิ ความสุขความเจริญ ในหลายๆ ดา้ น

ประชุมวชิ าการนาเสนอผลงานวิจยั บณั ฑติ ศึกษาระดบั ชาติ คร้ังท่ี ๑๙ และระดบั นานาชาติ ครงั้ ท่ี ๓ ประจาปี ๒๕๖๔”
(The 19th National and the 3rd International Research Symposium 2021 - GMNIS 2021

ดงั ทพ่ี ระพุทธเจ้าตรัสไว้วา่ “ความพร้อมเพรียงของหมู่คณะทําให้เกิดความสุข” ธรรม อันเป็นที่ตั้งแห่ง
ความเจริญอย่างเดียว ไม่น าไปสู่ความเสื่อมเลย พระพุทธเจ้าตรัสไว้ในมหาปรินิพพานสูตร แบ่งออกเป็น 2 ส่วน
ใหญ่ ๆ คือราชอปริหานิยธรรมหรอื วชั ชอี ปรหิ านยิ ธรรม ซ่ึงตรัสไวส้ ําหรับกษัตรยิ ์แห่งแคว้นวัชชีซึ่งปกครองกันแบบ
สามคั คีธรรม และภิกขุอปรหิ านิยธรรม ซึ่งตรสั ไวส้ ําหรับภกิ ษุ ธรรมสาํ คญั 2 หมวดน้ี ตรัสเนื่องจากทรงปรารภพระ
ดําริของพระเจ้าอชาตศัตรู กษัตริย์ผู้ครองแคว้นมคธท่ีจะทําสงครามกับแคว้นวัชชี ได้ทรงส่งวัสสการพราหมณ์มา
เฝูาพระพุทธเจา้ ขณะประทบั อยูท่ ่ภี เู ขาคิชฌกฏู เขตกรุงราชคฤห์ เพ่ือขอทราบความเห็นของพระพุทธเจ้าเก่ียวกับ
การทําสงครามกบั แควน้ วชั ชี ขณะที่วสั สการพราหมณ์เฝาู อย่นู นั้ พระพุทธเจ้าตรัสถามพระอานนท์ว่า พวกเจ้าวัชชี
ยังปฏิบัติตาม อปริหานิยธรรมท่ีพระองค์ทรงแสดงไว้แก่พวกเจ้าวัชชี ท่ีสารันททเจดีย์ เขตกรุงเวสาลีอยู่ หรือไม่
พระอานนท์กราบทูลว่า พวกเจ้าวัชชียังปฏิบัติอยู่ จึงตรัสว่าพวกเจ้าวัชชีจะมีความเจริญอย่างเดียวเท่านั้น ไม่มี
ความเส่ือมเลย

วิถชี ีวติ นิวนอมอล

ความหมายของนวิ นอมอล
ความปรกตใิ หม"่ ราชบัณฑติ ฯ บัญญัติศพั ท์ "New normal แลว้
ราชบัณฑิตยสภา บัญญัติศัพท์ "New normal" หมายถึง ความปรกติใหม่ หรือฐานวิถีชีวิตใหม่ โดย
เขียนทบั ศพั ทว์ ่า "นวิ นอรม์ ัล" สว่ น New norm. หมายถึง บรรทดั ฐานใหม่
วันที่ 14 พ.ค.2563 ศ.นพ.สุรพล อิสรไกรศีล นายกราชบัณฑิตยสภา ได้เผยแพร่ข้อความ ผ่าน
Facebook ช่ือ Surapol Issaragrisil ระบุว่า ราชบัณฑิตบัญญัติศัพท์คําว่า "New normal" การพิจารณาศัพท์
บัญญตั แิ ละนิยามของคําวา่ New normal และ New norm
ราชบัณฑิตยสภาได้แต่งตั้งคณะกรรมการบัญญัติศัพท์ที่เกี่ยวข้องกับหลายสาขาวิชาแ ละท่ีจําเป็น
เร่งด่วน คณะกรรมการชุดน้ี มีหน้าท่ีบัญญัติศัพท์ใหม่ที่อยู่ในกระแสสังคมร่วมสมัย รวมท้ังศัพท์ท่ีเก่ียวข้องกับ
หลากหลายสาขาวิชาและมีความจําเป็นต้องใช้งาน นอกจากนี้มีหน้าท่ีเผยแพร่ศัพท์ที่บัญญัติไปสู่สาธารณะชนอีก
ดว้ ย
คาํ วา่ New normal ได้มีการนาํ มาใชอ้ ยา่ งแพร่หลายในช่วงท่ีมีการระบาดของโรค COVID-19 โดยคํา
ว่า New normal เป็นวลีและเป็นสํานวน ซ่ึง Oxford dictionary ได้ให้คํานิยามว่า “A previously unfamiliar
or atypical situation that has become standard,usual, or expected.” หมายถึง สถานการณ์หรือ
ปรากฏการณ์ ที่แต่เดิมเป็นส่ิงที่ไม่ปรกติ ผู้คนไม่คุ้นเคย ไม่ใช่มาตรฐาน ต่อมามีเหตุหรือเกิดวิกฤตบางอย่าง จึงมี
การเปลีย่ นแปลง ทาํ ให้สถานการณ์หรือปรากฏการณน์ ัน้ กลายเป็นสิง่ ท่ีปรกติและเป็นมาตรฐาน
กรรมการได้ให้ความเห็นว่าคําจํากัดความของคําว่า New normal เป็นพลวัตและคําน้ีมีท่ีใช้ในหลาย
บริบท ไม่ใช่เฉพาะในทางธุรกิจหรือวิถีชีวิตเท่านั้น จึงเป็นการยากท่ีจะหาคํากลางๆที่จะใช้ได้ในทุกบริบท จึงมี
ข้อสรปุ ร่วมกนั ว่า ควรจะเขียนคํานี้ทบั ศัพท์ภาษาองั กฤษวา่ "นิวนอร์มัล" จะสือ่ ความหมายไดด้ ีกวา่
อย่างไรกต็ าม คณะกรรมการบัญญตั ศิ ัพท์นิเทศศาสตรไ์ ดบ้ ัญญตั ิคาํ นไี้ วแ้ ล้วว่า ความปรกติใหม่, ฐานวิถี
ชวี ิตใหม่ คณะกรรมการจงึ มคี วามเห็นวา่ สามารถใช้สองคํานี้ได้ดว้ ย
อีกคาํ หนงึ่ คอื New norm คณะกรรมการใหใ้ ช้คําว่า "บรรทัดฐานใหม่"
วิถชี วี ติ ในยุคนิวนอมอล

ประชุมวชิ าการนาเสนอผลงานวจิ ัยบณั ฑติ ศึกษาระดบั ชาติ ครง้ั ท่ี ๑๙ และระดบั นานาชาติ ครง้ั ที่ ๓ ประจาปี ๒๕๖๔”
(The 19th National and the 3rd International Research Symposium 2021 - GMNIS 2021

กรุงเทพธุรกิจออนไลน์ ได้กล่าวว่า นิวนอมอลเกิดขึ้นในยุค โควิด 19 ทําให้ผู้คนท่ัวโลกเข้าสู่ “ความ
ปกติรูปแบบใหม่” ใน 5 ด้าน ได้แก่ 1. ด้านการดําเนินชีวิต 2. ด้านธุรกิจ เศรษฐกิจ 3. ด้านสาธารณสุข 4. ด้าน
การศึกษา และ5. นิวนอมอลด้านการท่องเท่ียวไทย โดยเฉพาะมาตรการผ่อนคลายระยะท่ี 2 ของไทยทําให้เห็น
รูปแบบทีช่ ัดเจนขน้ึ

1. นวิ นอมอลดา้ นการดาเนนิ ชวี ิต
อีกหนงึ่ ด้านในมติ กิ ารใช้ชีวิตประจําวันท่ีเราต้องปรับตัวสู่ New Normal นั่นก็คือ ไลฟ์สไตล์และความ
บันเทิงตา่ ง ๆ กอ่ นหนา้ น้ที ่มี ีการลอ็ คดาวน์ และประกาศใช้ พ.ร.ก.ฉุกเฉิน ทําให้ต้องงด "ดูหนัง" ในโรงหนัง งดการ
จดั คอนเสริ ต์ และงดจดั แสดงมหรสพต่าง ๆ ท่เี ปน็ การรวมตัวของฝงู ชนจํานวนมาก
ล่าสุด เมื่อมีมาตรการ "ผ่อนคลายระยะท่ี 3" ทําให้โรงภาพยนตร์สามารถกลับมาเปิดให้บริการได้แล้ว
รวมถึงอนุญาตใหเ้ ปิดโรงละคร โรงมหรสพ โรงลเิ กและลาํ ตดั ได้ (แตย่ ังงดการจัดคอนเสิรต์ ตอ่ ไป) โดยต้องมีขั้นตอน
ในการควบคุมและปูองกันโรคตามมาตรการของกระทรวงสาธารสุขอย่างสเคร่งครัด ซึ่งทางผู้ให้บริการโรง
ภาพยนตร์บางเจ้าก็ได้ออกมาตรการและคู่มือการปฏิบัติตัวในโรงหนังตามแนวทาง New Normal มาให้ทราบกัน
แลว้ ดังน้ี
- Screening: ตรวจคัดกรองลูกค้าทุกคน วัดอุณหภูมิ ให้สวมใส่หน้ากากอนามัย ล้างมือด้วยเจลแอ
ลกอฮอลล์
- Social Distancing: เข้าแถวรอควิ เว้นระยะห่าง 1 เมตร และเว้นระยะห่างระหว่างที่นั่ง ทุก 2 ท่ีน่ัง
ในแถวเดยี วกัน และแถวเว้นแถว
- Cleaning: ทาํ ความสะอาดทุกจดุ พ้ืนทแ่ี ละภายในโรงภาพยนตรก์ ่อนเข้าฉายแตล่ ะเร่อื ง "ทุกรอบ"
- Cashless: ให้ลกู ค้าใชจ้ า่ ยโดยไมใ่ ชเ้ งนิ สด (E-Payment) ท้งั การซื้อตัว๋ หนงั ปฺอปคอรน์ และนํา้
- Tracking: ตดิ ตามและตรวจสอบ ทกุ โรงจะมีการเชค็ อิน-เช็คเอาท์ เพื่อสะดวกในการติดตามกรณีพบ
ผ้ปู วุ ย
2. นวิ นอมอลด้านธรุ กจิ เศรษฐกิจ
ถัดมาคือ “New Normal” ในบริบทของการทําธุรกิจ ค้าขาย รวมถึงภาพใหญ่ในระบบเศรษฐกิจของ
ไทย พบวา่ ผคู้ นยุคโควิด-19 จําเป็นต้องอยู่บ้านมากขึ้น เกิดเทรนด์การทํางานรูปแบบใหม่คือ Work from Home
ส่วนนักเรียนกต็ อ้ งปรับตวั สู่การเรยี นทบ่ี า้ นผ่านการ “เรยี นออนไลน์” การจับจา่ ยซอื้ ของต่าง ๆ ตอ้ งซ้ือออนไลน์กัน
มากข้ึน ดงั นั้นธรุ กิจหรือการคา้ ขายในความปกติรปู แบบใหมจ่ งึ หนไี มพ่ น้ การทําธรุ กิจออนไลน์ โดยเฉพาะธุรกิจขาย
สินค้าและจัดส่งแบบ “เดลิเวอรี่” ที่พบว่าเติบโตขึ้นอย่างมากในช่วงนี้ ส่วนร้านอาหารก็ต้องปรับตัวสู่ New
Normal เชน่ กัน มีทัง้ ขายแบบเดลเิ วอรี่ หรือบางรา้ นทีเ่ ปดิ ให้รับประทานท่ีร้านได้แล้ว ก็ต้องมีการก้ันฉากให้ลูกค้า
แตล่ ะคน ไม่ให้ลกู ค้าใกล้ชดิ หรือแออัดกัน และเวน้ ระยะห่างของการนง่ั ระหวา่ งโตะ๊ อาหาร เปน็ ต้น
3. นวิ นอมอลด้านสาธารณสุขไทย
สําหรับ “New Normal” ในบริบท “COVID-19” น้ัน เห็นได้ชัดเจนที่สุดในด้านของการสาธารณสุข
ของเมืองไทย โดยทาง ศบค. มกี ารประกาศมาตรการการปูองกันและควบคุมการระบาดของโควิด-19 ที่ทุกคนต้อง
ใหค้ วามสาํ คญั และปฏบิ ตั ติ ามอย่างเคร่งครดั ได้แก่
- สวมใส่หน้ากากผ้าหรือหนา้ กากอนามยั เสมอ
- ต้องเว้นระยะห่าง 2 เมตร

ประชุมวชิ าการนาเสนอผลงานวิจยั บณั ฑติ ศึกษาระดบั ชาติ ครัง้ ที่ ๑๙ และระดบั นานาชาติ ครัง้ ท่ี ๓ ประจาปี ๒๕๖๔”
(The 19th National and the 3rd International Research Symposium 2021 - GMNIS 2021

- ลา้ งมอื บอ่ ย ๆ พกเจลแอลกอฮอล์
- หลกี เลยี่ งสถานทแี่ ออดั
- หลีกเล่ียงกลุ่มเสยี่ งหรอื ผูท้ ี่มีอาการปุวย
4. นวิ นอมอลด้านการศกึ ษา
ด้านการศึกษาไทย พบว่าเด็ก ๆ ในยุคโควิด-19 ต้องปรับเปลี่ยนวิธีการเรียนใหม่สะท้อน "New
Normal" ที่ไม่ค่อยจะสะดวกท้ังกับผู้ปกครอง และกับตัวเด็กเอง นั่นคือ “เรียนออนไลน์” ผ่านทางช่องทีวี
ดาวเทียม DLTV และเรียนผ่านแอพฯ เว็บไซต์ และช่อง youtube ของ DLTV ได้เช่นกัน แต่ปรากฏว่าเด็ก ๆ
ประสบปัญหาการเรียนออนไลน์มากมายหลายอย่าง เช่น การจูนหาสัญญาณช่องไม่เจอ การโหลดแอปฯ ไม่ได้
หรอื แมแ้ ตป่ ัญหาเรอื่ งอปุ กรณ์อย่างแลป็ ท็อป มอื ถือ แทป็ เลต็ และการตดิ ตง้ั อินเตอรเ์ น็ตความเรว็ สูง เปน็ ต้น
5.นวิ นอมอลด้านการท่องเท่ียวไทย
ด้านการท่องเที่ยวก็พบว่าผู้ให้บริการต่าง ๆ เกี่ยวกับการท่องเท่ียว รวมถึงแหล่งท่องเท่ียวเอง ก็เร่ิม
ปรับตัวสู่ New Normal สอดรับกับยุคโควิด-19 มากข้ึน ยกตัวอย่างเช่น ในช่วงแรกที่ประเทศไทยพบการระบาด
ของโควิด-19 ท่ีรุนแรง จนทางการประกาศใช้มาตรการล็อคดาวน์ และประกาศ พ.ร.บ.ฉุกเฉิน ทําให้เราต้องงด
ออกนอกบ้าน และงดเท่ียวไปโดยปริยาย แต่ช่วงน้ันก็เร่ิมมีการใช้เทคโนโลยีมาช่วยให้ผู้คนหายเหงา ด้วยการ
เปิดตัว "การทอ่ งเท่ยี วเสมือนจริง" ผ่านเทคโนโลยี
รูปแบบวิถีชีวิตใหม่น้ี ประกอบด้วยวิธีคิด วิธีเรียนรู้ วิธีสื่อสาร วิธีปฏิบัติและการจัดการ การใช้ชีวิต
แบบใหม่เกดิ ขนึ้ หลังจากเกดิ การเปล่ยี นแปลงอย่างใหญห่ ลวงและรุนแรงอย่างใดอย่างหนึ่ง ทําให้มนุษย์ต้องปรับตัว
เพอื่ รับมอื กบั สถานการณ์ปัจจุบนั มากกวา่ จะธาํ รงรักษาวิถดี ้งั เดิมหรือหวนหาถึงอดีต
นอกจากนี้ยงั มกี ารใช้คําว่า "New Normal" ในมุมมองทางเศรษฐศาสตร์และธุรกิจ โดยคํานี้กําเนิดข้ึน
ในช่วงหลังวิกฤติเศรษฐกิจถดถอยท่ัวโลกในช่วงต้นคริสต์ศตวรรษที่ 21 (ค.ศ. 2007–2008) ได้เกิดการ
เปล่ียนแปลงในระบบเศรษฐกิจคร้ังใหญ่ การจัดการบางอย่างซึ่งแต่เดิมเคยถูกมองว่าผิดปกติ ได้กลับกลายมาเป็น
ส่งิ ทพี่ บเหน็ กนั ไดท้ ่วั ไป และถูกนํามาใช้ในปริบทอื่น ๆ อย่างเช่น ด้านวิทยาศาสตร์ เพ่ือสื่อสารและทําความเข้าใจ
ถงึ สภาวะการเปลีย่ นแปลงของภมู ิอากาศ เชน่ อุณหภูมิท่ีสูงขนึ้ และความเปล่ียนแปลงของฤดูกาล
สว่ น "New Normal" ในบรบิ ทสถานการณ์การแพรร่ ะบาดของ “โควิด-19” ช่วงปลาย พ.ศ. 2562 ถึง
พ.ศ. 2563 น้ัน อธิบายได้ว่า เป็นสถานกาณ์ที่เกิดข้ึนอย่างรวดเร็วและรุนแรงจนแพร่กระจายไปในประเทศต่าง ๆ
ทั่วโลก ผคู้ นเจ็บปุวยและล้มตายจํานวนมาก จนกลายเป็นความสูญเสียอย่างใหญ่หลวงอีกคร้ังหน่ึงของมนุษยชาติ
มนษุ ยจ์ ึงจําเป็นตอ้ งปูองกันตนเองเพ่ือให้มีชีวิตรอดด้วยการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการดํารงชีวิตท่ีผิดไปจากวิถีเดิม
ๆ
โดยมีการปรับหาวิถีการดํารงชีวิตแบบใหม่เพื่อให้ปลอดภัยจากการติดเชื้อ ควบคู่ไปกับความพยายาม
รักษาและฟ้ืนฟูศักยภาพทางเศรษฐกิจและธุรกิจ นําไปสู่การสรรค์สร้างส่ิงประดิษฐ์ใหม่ๆ เทคโนโลยีใหม่ๆ มีการ
ปรับแนวคิด วิสัยทัศน์ วิธีการจัดการ ตลอดจนพฤติกรรมที่เคยทํามาเป็นกิจวัตร เกิดการบ่ายเบนออกจาก
ความคุ้นเคยอันเป็นปกติมาแต่เดิมในหลายมิติ ท้ังในด้านอาหาร การแต่งกาย การรักษาสุขอนามัย การศึกษาเล่า
เรียน การสอื่ สาร การทําธุรกิจ ฯลฯ ซึ่งสิ่งใหม่เหล่านี้ได้กลายเป็นความปกติใหม่ จนในท่ีสุด เม่ือเวลาผ่านไป ก็ทํา
ใหเ้ กดิ ความคนุ้ ชนิ ก็จะกลายเป็นส่วนหนึ่งของวิถีชวี ิตปกติของผู้คนในสังคม

ประชมุ วชิ าการนาเสนอผลงานวจิ ัยบณั ฑิตศกึ ษาระดบั ชาติ คร้ังท่ี ๑๙ และระดบั นานาชาติ คร้ังท่ี ๓ ประจาปี ๒๕๖๔”
(The 19th National and the 3rd International Research Symposium 2021 - GMNIS 2021

ต่อมาพอถึงช่วงมาตรการผ่อนคลายระยะที่ 2 ก็เร่ิมประกาศให้ "ที่เที่ยว" บางแห่งกลับมาเปิดให้คน
ไทยไปเที่ยวได้แล้ว เช่น พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ, อุทยานประวัติศาสตร์, หอสมุดแห่งชาติ, หอจดหมายเหตุ แต่
ท้ังนต้ี ้องปฏิบัตติ ามมาตรการปอู งกนั โรคอย่างเคร่งครัด เช่น การสวมหน้ากากอนามัย, ล้างมือ, เว้นระยะห่าง เป็น
ตน้

วิเคราะห์อปรหิ านิยธรรมตามวิถนี วิ นอมอล

จากการศึกษาหลักอปริหานิยธรรมท้ัง 7 ประการ จะพบแนวทางการใช้หลักการเสริมสร้างความสามัคคี
เป็นปกึ แผน่ แน่นหนาทางสังคม รวมทั้งส่งเสริมให้การรว่ มงานในองค์กรมีความมัน่ คง เกิดเป็นคุณประโยชน์ใหญ่ต่อ
ผู้ร่วมงาน โดยใช้หลักธรรมดังกล่าว หากสามารถปฏิบัติได้โดยพร้อมเพรียงกันแล้ว จะเกิดสังคมแห่งสามัคคีธรรม
แก้ปัญหาความขัดแย้งได้สําเร็จ เป็นแบบอย่างของสังคมการทํางานท่ีดี โดยการประยุกต์ใช้หลักอปริหานิยธรรม
เปน็ 7 ประการ ในการใช้ชีวติ ในวิถีชวี ิตนวิ นอมอล 3 ด้าน คอื 1) อปริหานิยธรรมตามวถิ นี วิ นอมอลด้านการดําเนิน
ชีวิต 2) อปริหานิยธรรมตามวิถีนิวนอมอลด้านการทํางานร่วมกัน และ 3) อปริหานิยธรรมตามวิถีนิวนอมอลด้าน
การปฏิบัติตวั ในการเข้าสงั คม

1. อปริหานิยธรรมตามวิถนี ิวนอมอลดา้ นการดําเนนิ ชวี ติ
การปฏิบัติต่อตนเองในการสร้างความสามัคคีตามอปริหานิยธรรมในยุคหลังการระบาดโควิด 19 คือ
เคารพนับถือผู้ใหญ่ เช่ือฟังคําสอนของท่าน เพราะในช่วงหลังยุคหยุดการแพร่กระจายของเช้ือไวรัส โควิด 19 น้ี
การปกครอง การบรหิ าร จําเปน็ ตอ้ งมีผนู้ ําซงึ่ เป็นผู้เช่ยี วชาญในด้านการแพทย์ และการสาธารณะสุข เพ่ือไม่ให้เช้ือ
กลบั มาแพรก่ ระจายได้อีกเป็นเรื่องทปี่ ระชาชนทกุ คนตอ้ งปฏบิ ัติ รวมถงึ ลดความเห็นแก่ตัว เพราะเบื่อหน่ายต่อการ
ปฏิบัตติ ามกฎปูองกันการแพร่กระจายเชื้อ เน้นไม่เอาความสุขความสบายส่วนตนเข้าว่า โดยการใช้ชีวิตประจําวัน
ใหส้ อดคลอ้ งกับการปรับตัวสู่นิวนอมอล คือ ไลฟ์สไตล์ และการใช้ชีวิต ความบันเทิงต่าง ๆ ก่อนหน้าน้ีที่มีการล็อค
ดาวน์ และประกาศใช้ พ.ร.ก.ฉุกเฉิน ทําให้ต้องงด กิจกรรมการใช้ชีวิตมากมายท่ีทําร่วมกัน เมื่อมีมาตรการ ผ่อน
คลายระยะท่ี 3 ทําให้ กิจกรรมทางสังคมสามารถกลับมาใช้ชีวิตกันได้มากขึ้น แต่ต้องปฏิบัติให้อยู่ในหลักของยุคนิ
วนอมอล ดังน้ี ตรวจคัดกรองทุกคน วัดอุณหภูมิ ให้สวมใส่หน้ากากอนามัย ล้างมือด้วยเจลแอลกอฮอลล์ เข้าแถว
รอคิวเพ่ือทํากิจกรรมต่าง ๆ เว้นระยะห่าง 1 เมตร และเว้นระยะห่างระหว่างท่ีนั่ง ทุก 2 ที่น่ังในแถวเดียวกัน
รวมถึงแถวเว้นแถว ติดตามและตรวจสอบ ทุกโรงจะมีการเช็คอิน-เช็คเอาท์ เพื่อสะดวกในการติดตามกรณีพบ
ผู้ปวุ ย
2. อปรหิ านยิ ธรรมตามวิถีนวิ นอมอลด้านการทํางานรว่ มกัน
การทํางานร่วมกันในองค์กร หรือสังคมน้ัน ความสามัคคี จะเกิดข้ึนจาก หมั่นประชุมกันเป็นประจํา
เพราะการประชุมกันบ่อย ๆ เป็นการระดมมันสมองรวมความสามารถท่ีทุกคนมีนํามาแก้ไขปรับปรุงข้อบกพร่อง
ส่งเสริมพัฒนางานท่ีทําร่วมกันให้มีความเจริญในด้านต่าง ๆ หลังจากพร้อมเพรียงกันประชุม พร้อมเพรียง กันเลิก
ประชุม และพร้อมเพรยี งกันปฏบิ ัตกิ จิ ของหมูค่ ณะ มคี วามรบั ผดิ ชอบร่วมกนั รวมทง้ั ปฏบิ ัตติ ามกฎในยุคนิวนอมอล
ด้วยการสวมใส่หน้ากากผ้า หรือหน้ากากอนามัยเสมอเมื่อเข้าไปสู่ท่ีทํางาน ดําเนินงานไปอย่าง พร้อมเพรียง และ
เม่ือถงึ ตอนทํางานก็ต้องทาํ งานของสว่ นรวมให้ดี ในระหว่างทาํ งานร่วมกันตอ้ งเว้นระยะห่าง 2 เมตร ล้างมือบ่อย ๆ
พกเจลแอลกอฮอล์ รวมไปถึงปฏิบัติตามกฎข้อบังคับ ทุกคนท่ีเป็นสมาชิกของสังคมจะต้องถือระเบียบข้อบังคับ
เพ่ือปฏิบัติอย่างเสมอภาคกัน และเป็นเหตุส่งเสริมให้การปกครองการบริหารเกิดผลดี หลังจากเลิกงานแล้วให้
หลกี เล่ียงสถานทแี่ ออดั หลกี เล่ยี งกล่มุ เสยี่ งหรือผทู้ ม่ี ีอาการปุวย ใหเ้ กดิ ประสทิ ธภิ าพสงู สดุ ในยุคนวิ นอมอลน้ี

ประชมุ วชิ าการนาเสนอผลงานวิจยั บณั ฑิตศกึ ษาระดบั ชาติ ครัง้ ท่ี ๑๙ และระดับนานาชาติ ครงั้ ท่ี ๓ ประจาปี ๒๕๖๔”
(The 19th National and the 3rd International Research Symposium 2021 - GMNIS 2021

3. อปริหานยิ ธรรมตามวถิ ีนวิ นอมอลด้านการปฏบิ ตั ิตัวในการเขา้ สังคม
ในการใช้หลักอปริหานิยธรรมตามวิถีนิวนอมอลเพื่อปฏิบัติตัวในการเข้าสังคม รักสันติภาพ ขัดเกลา
จติ ใจอย่เู สมอ แสดงถึงความเปน็ ผูม้ นี ิสัยดี พร้อมที่จะปฏิบัติตนตามข้อกําหนดของกระทรวงสาธารณสุข เช่น สวม
ใสห่ น้ากากผ้าหรือหน้ากากอนามยั เสมอ ตอ้ งเวน้ ระยะหา่ ง 2 เมตร และลา้ งมือบ่อย ๆ พกเจลแอลกอฮอล์ เพ่ือเข้า
ร่วมทํากิจกรรมในสงั คมโดยไมป่ ระมาท การท่ีสมาชิกของสังคมเป็นคนดี ย่อมเป็นเกียรติ เป็นศักด์ิศรี ปกปูองคนดี
สง่ เสรมิ คนดี เลือกคนดีมีความสามารถเข้ามาเป็นกําลังพัฒนาสังคมในยุคนิวนอมอลน้ี คุณธรรมแต่ละข้อ เป็นเหตุ
ให้เกดิ ความ สมานสามคั คีในหมู่คณะ ส่งเสริมคณุ ภาพในการบรหิ ารปกครอง และทาํ ใหเ้ กิดความสุขความเจริญ ใน
หลายๆ ด้าน
การใช้อปรหิ านยิ ธรรมทงั้ 7 ประการ เพ่อื เสริมสร้างความสามัคคีในการดาํ เนินชีวิต และทํางานร่วมกัน
ในสังคม รวมถึงองค์กรในยุคนิวนอมอล โดยการประยุกต์ใช้หลักอปริหานิยธรรมเป็น 7 ประการ ในการใช้ชีวิตใน
วถิ ชี ีวิตนวิ นอมอล 3 ด้าน คือ 1) อปรหิ านยิ ธรรมตามวิถีนิวนอมอลด้านการดําเนินชีวิต 2) อปริหานิยธรรมตามวิถี
นิวนอมอลด้านการทํางานร่วมกัน และ 3) อปริหานิยธรรมตามวิถีนิวนอมอลด้านการปฏิบัติตัวในการเข้าสังคม
เพื่อใหเ้ กิดการประยุกต์ใช้หลักอปรหิ านยิ ธรรม ในยคุ นวิ นอมอลใหม้ ีประสิทธิภาพทกุ ด้านตอ่ ไป

สรุป

การใช้หลักธรรมอปรหิ านิยธรรมตามวิถีนิวนอมอล การศึกษาพบว่าหลักอปริหานิยธรรม เป็นหลักธรรมท่ี
นําไปใช้เสริมสร้างความสามัคคีเป็นอันหนึ่งอันเดียวกันในสังคม และองค์กรต่าง ๆ โดยที่ปรากฏในคัมภีร์ทาง
พระพุทธศาสนา ประกอบด้วยหลักธรรม 7 ประการ คือ (1) หม่ันประชุมกันเนืองนิตย์ (2) พร้อมเพรียงกันประชุม
แลว้ เลกิ ประชมุ พรอ้ มกัน (3) ไมบ่ ญั ญตั ิส่งิ ทไ่ี มไ่ ด้บัญญัติไว้ (อันขัดต่อหลักการเดิม) ไม่ล้มล้างส่ิงที่บัญญัติไว้ (4) ให้
ความเคารพ รับฟังถ้อยคําจากผู้ใหญ่ (5) ไม่ล่วงละเมิดสิทธิสตรี (6) ให้ความคารพเจดีย์ อนุสรณ์สถานท่ีสําคัญ
และ(7) จัดให้ความอารักขา คุ้มครอง อันชอบธรรม แก่พระภิกษุท้ังหลาย ซ่ึงในยุคปัจจุบันเป็นยุคหลังการระบาด
ของไวรัสโควิด 19 เรียกว่า นิวนอมอล ทําให้การใช้ชีวิตตามปรกติน้ันไม่เหมือนช่วงก่อนการระบาดไวรัส ผู้คนใน
สังคม และองค์กรต่าง ๆ ที่ต้องทํางานร่วมกันโดยอาศัยความสามัคคีพร้อมเพรียงกันนั้นไม่สามารถทําได้เหมือน
ก่อน ดงั น้นั การใช้หลักอปริหานิยธรรม 7 ประการนี้ ต้องมีการประยุกต์ให้เข้ากับการดําเนินชีวิตในยุคนิวนอมอล
ซ่งึ แบ่งได้ 3 ดา้ น คอื (1)ด้านการดําเนินชีวิต (2)ด้านการทํางาน (3)ด้านการปฏิบัติตัวในการเข้าสังคม เพ่ือให้การ
ใช้ชีวิตร่วมกันตามวิถีนิวนอมอลไม่หางเหินกันจนขาดความสามัคคี และประยุกต์ใช้หลักอปริหานิยธรรมโดยไม่ขัด
กับการใช้ชวี ิตในยุคการเผา้ ระวงั การระบาดของไวรัสโควดิ 19 นีใ้ ห้เกดิ ผลสําเร็จสงู สดุ

เอกสารอา้ งองิ

พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่มท่ี 10, 23 กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์มหาจุฬา
ลงกรณราชวิทยาลัย. 2539.

กระทรวงสาธารณสขุ . สาํ นกั งาน. แนวทางปฏิบัติด้านสาธารณสขุ เพือ่ การจดั การภาวะระบาดของโรคโควิด-19
ในข้อกาหนดออกตามความในมาตรา 9 แห่งพระราชกาหนดการบริหารราชการในสถานการณ์
ฉุกเฉนิ พ.ศ. 2548 (ฉบับท่ี 1). กรงุ เทพมหานคร : กระทรวงสาธารณสขุ . 2563.

ประชมุ วชิ าการนาเสนอผลงานวจิ ยั บณั ฑติ ศกึ ษาระดบั ชาติ คร้ังที่ ๑๙ และระดับนานาชาติ ครั้งที่ ๓ ประจาปี ๒๕๖๔”
(The 19th National and the 3rd International Research Symposium 2021 - GMNIS 2021

กรงุ เทพธรุ กจิ ออนไลน์, New Normal คอื อะไร เมอื่ โควดิ -19 ผลักเราสู่ชีวิต 'ปกติวิถีใหม่. (27 พฤษภาคม 2563).
https://www.bangkokbiznews.com/news/detail/882508

พระสมุห์อุทัย อุทยเมธี. กระบวนการสามัคคีตามหลักอปริหานิยธรรม. วิจัย. วิทยาลัยสงฆ์นครน่าน เฉลิมพระ
เกียรติฯ. 2561.

พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยตุ โฺ ต). ธรรมนูญชวี ิต. กรงุ เทพมหานคร : สาํ นกั พิมพจ์ นั ทร์เพญ็ . 2550.
วิภาดา แสนทวสี ขุ . การบรหิ ารงานบุคลากรตามหลักอปริหานิยธรรม ๗ ในมหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย

อาเภอพุทธมณฑล จังหวัดนครปฐม. วิทยานิพนธ์มหาบัญฑิต. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราช
วิทยาลยั . 2558.
วศิน อนิ ทสระ. หลักธรรมอนั เป็นหวั ใจของพระพุทธศาสนา. กรุงเทพมหานคร : ธรรมดาการพิมพ์. 2548.
สํานักข่าวไทยพีบีเอส, ความปรกติใหม่ ราชบัณฑิตฯ บัญญัติศัพท์ New normal แล้ว. (14 พฤษภาคม 2563).
https://news.thaipbs.or.th/content/292432