รูปเล่มวิเคราะห์ความเสี่ยง 66

คํานํา



ื้
หนวยตรวจสอบภายใน สำนักงานเขตพนที่การศึกษามัธยมศึกษากำแพงเพชร ไดดำเนินการจัดทำ

แผนการตรวจสอบตามผลการประเมินความเสี่ยงของการดำเนินงานหรือการปฏิบัติหนาที่ของหนวยรับตรวจ โดย
วเคราะหความเสี่ยงจากผลการตรวจสอบภายในปที่ผานมาและระบบการควบคุมภายใน เพื่อการวางแผนการ
ิ
ตรวจสอบและกำหนดกิจกรรมที่จะตรวจสอบ ใหสอดคลองกับแผนการดำเนินงานของกลุมตรวจสอบภายใน
ิ
สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน เพื่อใหมั่นใจวาการปฏิบัตงานของหนวยตรวจสอบภายในเปนไปตาม
มาตรฐานการตรวจสอบภายใน สอดคลองกับทิศทาง ยุทธศาสตรของสำนักงานเขตพนที่การศึกษามัธยมศึกษา
ื้
กำแพงเพชร




หนวยตรวจสอบภายใน
ั
สำนกงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษากำแพงเพชร

สารบัญ


หนา


สวนที่ ๑ บทนำ

1. หลักการและเหตุผล 1 - 2

2. วัตถุประสงค 3 - 4


สวนที่ 2 การประเมินความเสี่ยงเพื่อวางแผนการตรวจสอบ

1. การรวบรวมขอมูลระบุปจจัยเสี่ยงและเกณฑความเสี่ยง 5 - 6

2. การประเมินความเสี่ยงของการดำเนินงานหรือการปฏิบัติหนาที่ที่อาจกอใหเกิดการปฏิบัต ิ

ไมเปนไปตามระเบียบและหลักเกณฑที่กำหนดทุจริต 7 – 10

3. แผน/มาตรการจัดการความเสี่ยงของการดำเนินงานหรือการปฏิบัติหนาที่ที่อาจกอใหเกิด

ิ
การปฏิบัตไมเปนไปตามระเบียบและหลักเกณฑที่กำหนด 11 – 13

สวนที่ 1

บทนำ


1. หลักการและเหตุผล

การตรวจสอบภายใน คือ จกรรมใหความเชอมั่นและการใหคำปรึกษาอยางเที่ยงธรรมและเปนอิสระ
ื่
ซึ่งจัดใหมีขึ้นเพื่อเพิ่มคุณคาและปรับปรุงการปฏิบัติงานของสวนราชการใหดีขึ้น การตรวจสอบภายในจะชวยใหสวน
ราชการบรรลุถึงเปาหมายและวัตถุประสงคที่กำหนดไวดวยการประเมินและปรับปรุงประสิทธิผลของกระบวนการ


บริหารความเสี่ยง การควบคุม และการกำกับดูแลอยางเปนระบบ
งานตรวจสอบภายใน เปนเครื่องมือของผูบริหารในการตรวจสอบติดตามประเมินผลการดำเนินงาน
หรือการปฏิบัตหนาที่ที่อาจกอใหเกิดการทุจริตภายในสวนราชการ ปรับปรุงและพัฒนางานในความรับผิดชอบของ
ิ
สวนราชการใหมีผลการดำเนินงานเปนไปตามเปาหมายที่กำหนดกอใหเกิดประโยชนตอทางราชการ ปองกันขอผิดพลาด
หรือความเสียหาย การทุจริต การรั่วไหลดานการเงินและทรัพยสิน รวมทั้งใหขอเสนอแนะหรือแนวทางในการ

ปรับปรุงประสิทธิผลของการบริหารความเสี่ยง การควบคุมและการกำกับดูแล เพื่อใหการบริหารจัดการภายในสวน
ราชการมีประสิทธิภาพประสิทธิผลยิ่งขึ้น

หนวยตรวจสอบภายใน สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษากำแพงเพชร ไดดำเนนการประเมิน
ิ
ิ
ความเสี่ยงของการดำเนินงานหรือการปฏิบัตหนาที่ที่อาจกอใหเกิดการทุจริต โดยประเมินความเสี่ยงจากผลการ
ตรวจสอบภายในปที่ผานมา ระบบการควบคุมภายใน และการปฏิบตงานที่อาจนำไปสูการทุจริต การปฏบัติที่ไมเปนไป
ั
ิ
ิ
ตามระเบียบ หลักเกณฑที่กำหนด เพื่อการวางแผนการตรวจสอบและกำหนดกิจกรรมที่จะตรวจสอบ
การวิเคราะหความเสี่ยง หมายถึง กระบวนการวิเคราะหความเสี่ยงที่เปนระบบในการบริหารปจจัย
ิ
และควบคุมกระบวนการปฏบัติงานเพอลดมูลเหตุของโอกาสที่จะทำใหเกิดความเสียหายจากการปฏบัติงาน และใช 
ื่
ิ

เปนเครื่องมือสนับสนุนการตัดสินใจเพื่อลดความเสี่ยงอันเปนที่ยอมรับในระดับสากล
ประเภทของความเสี่ยง แบงออกเปน ๔ ดานดังนี้
1. ความเสี่ยงดานกลยุทธ (Strategic Risk: S) หมายถึง ความเสี่ยงเกี่ยวกับการบรรลุเปาหมาย
และพันธกิจในภาพรวมที่เกิดจากเปลี่ยนแปลงของสถานการณและเหตุการณภายนอกที่สงผลตอกลยุทธที่กำหนดไว 

และการปฏิบัติตามแผนกลยุทธไมเหมาะสมรวมถึงความไมสอดคลองกันระหวางนโยบายเปาหมายกลยุทธโครงสราง
องคกรภาวการณแขงขันทรัพยากรและสภาพแวดลอมอันสงผลกระทบตอวัตถุประสงคหรือเปาหมายขององคกร
2. ความเสี่ยงดานการดำเนินงาน (Operational Risk: O) เกี่ยวของกับประสิทธิภาพประสิทธิผล
หรือผลการปฏิบัติงานโดยความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้นเปนความเสี่ยงเนื่องจากระบบงานภายในขององคกร/กระบวนการ
เทคโนโลยีหรือนวัตกรรมที่ใช/บุคลากร/ความเพียงพอของขอมูลสงผลตอประสิทธิภาพประสิทธิผลในการดำเนิน

โครงการ
3. ความเสี่ยงดานการเงิน (Financial Risk: F) เปนความเสี่ยงเกี่ยวกับการบริหารงบประมาณ
และการเงินเชนการบริหารการเงินที่ไมถูกตองไมเหมาะสมทำใหขาดประสิทธิภาพและไมทันตอสถานการณหรือเปน

ความเสี่ยงที่เกี่ยวของกับการเงินขององคการ เชน การประมาณการงบประมาณไมเพียงพอและไมสอดคลองกับ
ขั้นตอนการดำเนินการเปนตน เนื่องจากขาดการจัดหาขอมูลการวิเคราะหการวางแผนการควบคุมและการจัดทำ

รายงานเพื่อนำมาใชในการบริหารงบประมาณและการเงินดังกลาว
4. ความเสี่ยงดานการปฏิบัติตามกฎหมาย/กฎระเบียบ (Compliance Risk: C)เกี่ยวของกับการ

ปฏิบัติตามกฎระเบียบตางๆโดยความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้นเปนความเสี่ยงเนื่องจากความไมชัดเจน ความไมทันสมัยหรือ
ความไมครอบคลุมของกฎหมาย ระเบียบขอบังคับตางๆรวมถึงการทำนิติกรรมสัญญาการรางสัญญาที่ไมครอบคลุม
การดำเนินงาน




สาเหตุของการเกิดความเสี่ยง อาจเกิดจากปจจัยหลัก ๒ ปจจัยคือ
1) ปจจัยภายใน เชน นโยบายของผูบริหารความซื่อสัตยจริยธรรมคุณภาพของบุคลากรและการ
เปลี่ยนแปลงระบบงาน ความเชื่อถือไดของระบบสารสนเทศ การเปลี่ยนแปลงผูบริหารและเจาหนาที่บอยครั้ง


การควบคุมกำกับดูแลไมทั่วถึงและการไมปฏิบัติตามกฎหมายระเบียบหรือขอบังคับของหนวยงาน เปนตน
2) ปจจัยภายนอก เชน กฎหมาย ระเบียบ ขอบังคับ ของทางราชการการเปลี่ยนแปลงทาง
เทคโนโลยีหรือสภาพการแขงขันสภาวะแวดลอมทั้งทางเศรษฐกิจและการเมือง เปนตน
กระบวนการปฏิบัติงานตรวจสอบภายใน (Internal Audit Process)

ั
หมายถึง กระบวนการปฏิบติงานตรวจสอบภายใน จำเปนตองดำเนินการอยางเปนขั้นตอน เพื่อให
ผูตรวจสอบภายในสามารถปฏิบัติงานตรวจสอบไดอยางมั่นใจและไดผลงานที่มีคุณภาพ ทั้งนี้ ขั้นตอนการปฏิบัติงาน
ู
ตรวจสอบที่สำคัญ ตามแผนภมิดังนี้
กระบวนการปฏิบัติงานตรวจสอบภายใน


การวางแผนการตรวจสอบ การสํารวจข้อมูลเบื องต้น ผลการประเมินความเสยง

ี


การประเมินความเสยง แผนการตรวจสอบ
ี



การวางแผนการตรวจสอบ


การวางแผนการปฏิบัติงาน


การปฏิบัติงานตรวจสอบ
การสํารวจข้อมูลเบื องต้น กระดาษทําการ


การปฏิบัติงานตรวจสอบ



การจัดทำรายงานและ การรายงานผลการตรวจสอบ
การติดตามผล การรายงานผลการ
ตรวจสอบ

การติดตามผล







2. วัตถุประสงค

1. เพื่อใหผูตรวจสอบภายในสามารถวางแผนการตรวจสอบไดครอบคลุมภารกิจที่สำคัญ เปนความเสี่ยง
ที่มีนัยสำคัญ และอาจทำใหไมบรรลุตามวัตถุประสงคที่กำหนดไว 
2. เพื่อใหผูตรวจสอบภายในสามารถวางแผนการตรวจสอบภายใตขอจำกัดดานอัตรากำลัง

ผูปฏิบัติงานตรวจสอบภายใน ดานคาใชจายในการดำเนินงาน เชน เครื่องมือ วัสดุ อุปกรณ และดานระยะเวลาในการ
ดำเนินงาน

3. เพื่อใหการวางแผนการตรวจสอบเปนไปอยางมีระบบ หลักเกณฑ และมีความเหมาะสม
สอดคลองกับขอบเขตความรับผิดชอบ และวัตถุประสงคหลักของการตรวจสอบภายใน

3. ประโยชนของการประเมินความเสี่ยง

1. ทำใหเขาใจสภาพขอมูลพื้นฐานดานระบบการควบคุมภายใน การกำกับดูแล การติดตามผลภายใน
องคกรที่มีอยูอยางละเอียด เพียงพอ สำหรับการวางแผนการตรวจสอบ
2. ทำใหการปฏิบัติงานตรวจสอบภายใน มีประสิทธิภาพเพิ่มมากขึ้น เปนไปตามมาตรฐานที่กำหนด
มีระบบ หลักเกณฑที่กอใหเกิดความเชื่อมั่นแกผูที่เกี่ยวของ
3. ทำใหเกิดความเชื่อมโยง ประสานงานความรวมกันระหวางผูตรวจสอบภายใน และหนวยรับตรวจ

ิ
สงผลใหการดำเนินงานขององคกรมีประสิทธภาพยิ่งขึ้น
4. การรวบรวมขอมูลเบื้องตน
หนวยตรวจสอบภายใน ไดดำเนินการรวบรวมขอมูลเบื้องตนเกี่ยวกับวัตถุประสงค สภาพแวดลอม และ
ขอมูลอื่นที่เกี่ยวของกับสวนงานและกิจกรรมตาง ๆ ของสถานศึกษา จำนวน 32 แหง โดยพิจารณาขอมูลจากเกณฑ 

การประเมินผลการปฏิบัติงานดานการเงินการบัญชี รวมทั้ง ระดับความสำคัญและความถี่ในการตรวจสอบ สรุปได 
ดังน ี้
วิเคราะหความเสี่ยง


ิ
ที่ หนวยรับตรวจ ผลการประเมน ระยะเวลา หมายเหต ุ
ดานการเงิน ที่เขา
บัญชี (คะแนน) ตรวจสอบ

1. โรงเรียนราษฎรปรีชาวิทยาคม 94.00 2563
2. โรงเรียนพิไกรวิทยา 78.00 2563

3. โรงเรียนสลกบาตรวิทยา 76.50 2563
4. โรงเรียนวชิรปราการวิทยาคม 81.50 2563

5. โรงเรียนสักงามวิทยา 70.50 2563
6. โรงเรียนปางศิลาทองศึกษา 96.00 2564
7. โรงเรียนวังไทรวิทยาคม 71.00 2564
8. โรงเรียนวังแขมวิทยาคม 72.50 2564

9. โรงเรียนโกสัมพีวิทยา 72.00 2564
10. โรงเรียนนครไตรตรึงษ 70.00 2564
11. โรงเรียนเฉลิมพระเกียรติฯ 72.50 2564

12. โรงเรียนลานกระบือวิทยา 82.00 2564


วิเคราะหความเสี่ยง

ิ
ที่ หนวยรับตรวจ ผลการประเมนดานการเงิน ระยะเวลาที่ หมายเหต ุ
บัญชี (คะแนน) ตรวจสอบ



13. โรงเรียนมัธยมพัชรกิติยาภา 2 70.50 2564

14. โรงเรียนบอแกววิทยา 74.50 2564
15. โรงเรียนคลองขลุงราษฎร 63.00 2564
รังสรรค

16. โรงเรียนโคงไผวิทยา 62.50 2564
17. โรงเรียนทุงทรายวิทยา 97.00 2565
18. โรงเรียนวัชรวทยา 88.00 2565
ิ
19. โรงเรียนพรานกระตายพิทยา 81.50 2565
คม
20. โรงเรียนคณฑีพิทยาคม 81.50 2565

21. โรงเรียนคลองลานพัฒนา 80.00 2565
จินดาศักด ิ์
22. โรงเรียนทุงโพธิ์ทะเลพิทยา 78.50 2565
ิ
23. โรงเรียนเรืองวทยพิทยาคม 78.50 2565
24. โรงเรียนวังตะเคียนประชา 74.50 2565
นุสรณ
25. โรงเรียนหนองกองพิทยาคม 73.50 2565

26. โรงเรียนไทรงามพิทยาคม 72.50 2565
27. โรงเรียนปางมะคาวิทยาคม 69.50 2565
28. โรงเรียนคลองลานวิทยา 69.50 2565

29. โรงเรียนระหานวิทยา 62.50 2565
30. โรงเรียนนาบอคำวิทยาคม 60.50 2565
31. โรงเรียนกำแพงเพชรพิทยาคม - 2564 เปนโรงเรียนหนวย

ิ
32. โรงเรียนขาณุวทยา - 2565
เบิก













สวนที่ 2

การประเมินความเสี่ยงเพื่อวางแผนการตรวจสอบ


ขั้นตอนการประเมินความเสี่ยง (Risk Assessment) มี 3 ขั้นตอน ดังน ี้
1. การรวบรวมขอมูลระบุปจจัยเสี่ยง

2. การวิเคราะหความเสี่ยง
3. การจัดลำดับความเสี่ยง

1. การรวบรวมขอมูลระบุปจจัยเสี่ยงและเกณฑความเสี่ยง
ดำเนินการรวบรวม ศึกษา วเคราะหขอมูลที่มีความเกี่ยวของกับหนวยงาน ไดแก โครงสรางองคกร
ิ
กลยุทธการดำเนินงาน ระบบงาน ความรูความสามารถ และนโยบายที่เกี่ยวของ เพื่อนำมากำหนดปจจัยเสี่ยงและ


เกณฑความเสี่ยง ในการกำหนดปจจัยเสี่ยงจะนำขอมูลที่รวบรวมไดมาศึกษา วิเคราะหแยกเปนดานตางๆ เพื่อให
สอดคลองกับกิจกรรมการบริหารจัดการดานกลยุทธ(Strategic) ดานการดำเนินงาน(Operational) ดานการเงิน

(Financial) ดานการปฏิบัติตามกฎหมาย/กฎระเบียบ(Compliance) โดยกำหนดเกณฑที่ใชในการประเมินความเสี่ยง

ไดแก ระดับโอกาสที่จะเกิดความเสี่ยง(Likehood) และความรุนแรงของผลกระทบ(Impact) และระดับความเสี่ยง

ทั้งนี้ กำหนดเกณฑในเชิงคุณภาพเนื่องจากเปนขอมูลเชิงพรรณาที่ไมสามารถระบุเปนตัวเลขหรือจำนวนเงินที่ชัดเจนได 

เกณฑระดับโอกาสที่จะเกิดความเสี่ยง (Likelihood) เชิงคุณภาพ
ระดับ โอกาสที่เกิด คำอธิบาย

5 สูงมาก มีโอกาสเกิดขึ้นเปนประจำ
4 สูง มีโอกาสเกิดขึ้นบอยครั้ง

3 ปานกลาง มีโอกาสเกิดขึ้นบางครั้ง
2 นอย มีโอกาสเกิดขึ้นนอยครั้ง
1 นอยมาก มีโอกาสเกิดขึ้นยาก

เกณฑระดับความรุนแรงของผลกระทบ (Impact) เชิงคุณภาพ ที่สงผลกระทบดานการดำเนินงาน (บุคลากร)

ระดับ โอกาสที่เกิด คำอธิบาย

5 สูงมาก ถูกลงโทษทางวินัยรายแรง
4 สูง ถูกลงโทษทางวินัยอยางไมรายแรง
3 ปานกลาง สรางบรรยากาศในการทำงานที่ไมเหมาะสม


2 นอย สรางความไมสะดวกตอการปฏิบัติงานบอยครั้ง
1 นอยมาก สรางความไมสะดวกตอการปฏิบัติงานนานๆครั้ง

ระดับของความเสี่ยง (Degree of Risk) แสดงถึงระดับความสำคัญในการบริหารความเสี่ยง โดยพิจารณา
จากผลคูณของระดับโอกาสที่จะเกิดความเสี่ยง (Likelihood) กับระดับความรุนแรงของผลกระทบ (Impact)

ของความเสี่ยงแตละสาเหตุ (โอกาส × ผลกระทบ) กำหนดเกณฑไว 4 ระดับ ดังน ี้







ระดับของความเสี่ยง (Degree of Risk)

ลำดับ ระดับความเสี่ยง ชวงคะแนน
1 ความเสี่ยงระดับสูงมาก (Extreme Risk : E) 15-25 คะแนน

2 ความเสี่ยงระดับสูง (High Risk : H) 9-14 คะแนน
3 ความเสี่ยงระดับปานกลาง (Moderate Risk : M) 4-8 คะแนน
4 ความเสี่ยงระดับตำ (Low Risk : L) 1-3 คะแนน
่

ในการวิเคราะหความเสี่ยงจะตองมีการกำหนดแผนภูมิความเสี่ยง (Risk Profile) ที่ไดจากการพิจารณา

จัดระดับความสำคัญของความเสี่ยงจากโอกาสที่จะเกิดความเสี่ยง (Likelihood) และผลกระทบที่เกิดขึ้น (Impact)
และขอบเขตของระดับความเสี่ยงที่สามารถยอมรับได (Risk Appetite Boundary) โดยที่

ระดับความเสี่ยง= โอกาสในการเกิดเหตุการณตางๆ x ความรุนแรงของเหตุการณตางๆ

(Likelihood x Impact)



ซึ่งจัดแบงเปน 4 ระดับสามารถแสดงเปน Risk Profile แบงพื้นที่เปน 4 สวน (4 Quadrant) ใชเกณฑในการจัดแบง
ดังน ี้

ระดับความเสี่ยง คะแนนระดับความเสี่ยง มาตรการกำหนด การแสดงสีสัญลักษณ
เสี่ยงสูงมาก (Extreme) 15-25 คะแนน มีมาตรการลดและประเมินซ้ำ สีแดง
หรือถายโอนความเสี่ยง

เสี่ยงสูง (High) 9-14 คะแนน มีมาตรการลดความเสี่ยง สีสม
ปานกลาง (Medium) 4–8 คะแนน ยอมรับความเสี่ยงแตมีมาตรการ สีเหลือง
ควบคุมความเสี่ยง
ต่ำ (Low) 1–3 คะแนน ยอมรับความเสี่ยง สีเขียว


ตารางระดับของความเสี่ยง (Degree of Risk)

5 5 10 15 20 25
ความรุนแรงของผลกระทบ (Impact) 4 4 8 12 16 20







12
9
15
6
3
3
10
6
8
2
2
4
2
4
5
3
1 1 2 3 4 5
1

โอกาสที่จะเกิดความเสียหาย (Likelihood)



2. การประเมินความเสี่ยงของการดำเนินงานหรือการปฏิบัติหนาที่ที่อาจเกิดการทุจริต หรือการปฏบัติ
ิ
ไมเปนไปตามระเบียบและหลักเกณฑที่กำหนด

หนวยตรวจสอบภายใน สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษากำแพงเพชร มีการดำเนินการ
ี
วิเคราะหความเสี่ยงของการดำเนินงานหรือการปฏิบัติหนาที่ที่อาจไมเปนไปตามระเบยบและหลักเกณฑที่กำหนด ดังนี้

1) การพิจารณากระบวนงานที่มีโอกาสเสี่ยงตอการทุจริตหรือการปฏบัติที่ไมเปนไปตามระเบียบและ
ิ
หลักเกณฑที่กำหนด
- กระบวนงานที่เกี่ยวของกับการเบิกจายงบประมาณไมสอดคลองตามแผนงานที่กำหนด
- กระบวนงานที่เกี่ยวของกับการจัดซื้อจัดจาง ที่อาจมีการปฏิบัติไมเปนไปตามพระราชบัญญัติ
การจัดซื้อจัดจางและการบริหารพัสดุภาครัฐ พ.ศ. 2560 และระเบียบกระทรวงการคลังวาดวยการจัดซื้อจัดจางและ

การบริหารพัสดุภาครัฐ พ.ศ. 2560 คือ มีการเอื้อประโยชน หรือการชวยเหลือพวกพอง

- กระบวนงานการดำเนินงานตามโครงการสนับสนุนคาใชจายในการจัดการศึกษาตั้งแตระดับอนุบาล

จนจบการศึกษาขั้นพื้นฐาน

- กระบวนงานที่เกี่ยวของกับการกำกับ ติดตามการปฏิบัตงานอยางเปนระบบและตอเนื่อง
ิ
2) มีกระบวนงานที่เขาขายมีโอกาสเสี่ยงตอการทุจริตหรือการปฏิบัติที่ไมเปนไปตามระเบียบและ

หลักเกณฑที่กำหนด
- การรับ-จายเงิน
- การบันทึกบญชีรับ-จาย/การจัดทำบัญชีทางการเงิน
ั
- การจัดซื้อจัดจางและการจางบริการ
ั
ุ
- การกำหนดคุณลักษณะวัสดครุภัณฑ การกำหนดคุณสมบติผูที่จะเขาประมูลหรือขายสินคา
- การตรวจรับวัสดุครุภัณฑ
- การปฏิบัติงานของเจาหนาที่ไมเปนไปตามขั้นตอนและระเบียบการจัดซื้อจัดจาง
- การดำเนินงานโครงการไมเปนไปตามระเบียบและหลักเกณฑที่กำหนด

- การจัดหาพัสด ุ
- การจัดทำโครงการฝกอบรมศึกษาดูงานประชุมและสัมมนา
- การเบิกคาตอบแทน

- การใชรถราชการ
- ฯลฯ

3) ความเสียหายที่จะเกิดขึ้นหากการปฏิบัตงานไมเปนไปตามระเบียบ กฎหมาย ขอบังคับ และหนังสือ
สั่งการที่เกี่ยวของ

- สูญเสียงบประมาณ
- การเบิกเงินคาใชจายไมสะทอนถึงการพัฒนาคุณภาพการศึกษาอยางมีประสิทธิภาพ
- เปดชองทางใหเจาหนาที่ใชอำนาจหนาที่ ใหผูปฏิบัติใชโอกาสกระทำผิดในทางมิชอบดวยหนาที่
- เสียชื่อเสียงและความนาเชอถือของหนวยงาน
ื่
ี
- เกิดคานิยมองคกรที่ไมถูกตอง และเปนแบบอยางที่ไมดแกคนรุนหลัง

4) แนวทางการปองความเสี่ยงของการดำเนินงานหรือการปฏิบัติหนาที่ที่อาจกอใหเกิดการทุจริต
(1) การเสริมสรางจิตสำนึกใหบุคลากรในสังกัดสถานศึกษา สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา
มัธยมศึกษากำแพงเพชร รังเกียจการทุจริตทุกรูปแบบ เชน


- การสงเสริมการปฏิบัติตามจรรยาบรรณของบุคลากรในสังกัดสถานศึกษา สำนักงานเขตพื้นที่

การศึกษา
- เผยแพรคานิยมสรางสรรคใหแกเจาหนาที่
- จัดโครงการฝกอบรมดานคุณธรรมจริยธรรมใหกับเจาหนาที่

- การสงเสริมใหผูบังคับบัญชาเปนตัวอยางที่ด ี

ั
(2) การปองกนเหตุการณหรือพฤติกรรมที่อาจเปนภัยตอหนวยงานในสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่
การศึกษามัธยมศึกษากำแพงเพชร เชน
- การแจงเวียนระเบียบ หลักเกณฑและหนังสือสั่งการที่เกี่ยวของที่มีการเปลี่ยนแปลงใหม
ใหรับทราบ

ิ
- การเผยแพรมาตรการ/แนวปฏิบัตการดำเนินงานตามแผนงาน เพื่อทำความเขาใจไปในทิศทาง
เดียวกัน
- การตรวจสอบติดตามประเมินผลและรายงานผลการปฏิบัติงานของสถานศึกษาในสังกัด
สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาอยางสม่ำเสมอและตอเนื่อง

สรุปผลการวิเคราะหความเสี่ยงของการดำเนินงานหรือการปฏิบัติงานของหนวยตรวจสอบภายใน สำนักงานเขต
พื้นที่การศึกษามัธยมศึกษากำแพงเพชร ประจำปงบประมาณ 2566

หนวยตรวจสอบภายใน สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษากำแพงเพชร จึงไดกำหนดความเสี่ยง
ิ
ของการดำเนินนงานหรือการปฏิบัตหนาที่ที่อาจกอใหเกิดการปฏิบัติไมเปนไปตามระเบียบและหลักเกณฑที่กำหนด
ั
ดงน ี้
1. การควบคุมพัสดุและการใชประโยชนทรัพยสิน
2. การควบคุมเงินรายไดสถานศึกษาไมเปนไปตามวัตถุประสงค
3. การปฏิบัติงานดานการเงินการบัญชีไมเปนไปตามระเบียบและหลักเกณฑที่กำหนด
4. การจัดซื้อจัดจางดำเนินการไมเปนไปตามระเบียบที่กำหนด
5. การดำเนินงานโครงการสนับสนุนการจัดการศึกษาตั้งแตระดับอนุบาลจนจบการศึกษาขั้นพื้นฐาน
ดำเนินงานตามแนวทางที่สพฐ.กำหนดไมครบถวน
6. หลักฐานการจายไมครบถวนถูกตอง
เมื่อพิจารณาโอกาส/ความถี่ที่จะเกิดเหตุการณ (Likelihood) และความรุนแรงของผลกระทบ (Impact)

ของแตละปจจัยเสี่ยงแลว จึงนำผลที่ไดมาพิจารณาความสัมพันธระหวางโอกาสที่จะเกิดความเสี่ยง และผลกระทบ
ของความเสี่ยงตอกิจกรรม หรือภารกิจของหนวยงานวากอใหเกิดระดับของความเสี่ยงในระดับใดในตารางความเสี่ยง
ซึ่งจะทำใหทราบวามีความเสี่ยงใดเปนความเสี่ยงสูงสุดที่จะตองบริหารจัดการกอน

ระดับ ลำดับ
ลำดับ ปจจัยความเสี่ยงในการเกิดทุจริต โอกาส ผลกระทบ ความ ความ

เสี่ยง เสี่ยง
1 การควบคุมพัสดุและการใชประโยชนทรัพยสิน 3 3 9 (1)

2 การควบคุมเงินรายไดสถานศึกษาไมเปนไปตาม 2 2 4 (2)

วัตถุประสงค

3 การปฏิบัติงานดานการเงินการบญชีไมเปนไปตาม 2 2 4 (3)
ั
ระเบียบและหลักเกณฑที่กำหนด




ระดับ ลำดับ
ลำดับ ปจจัยความเสี่ยงในการเกิดทุจริต โอกาส ผลกระทบ ความ ความ
เสี่ยง เสี่ยง
4 การจัดซื้อจัดจางดำเนินการไมเปนไปตามระเบียบที่ 2 2 4 (4)

กำหนด

5 หลักฐานการจายไมครบถวนถูกตอง 2 2 4 (5)

6 การดำเนินงานโครงการสนับสนุนการจัดการศึกษา 1 1 1 (6)
ตั้งแตระดับอนุบาลจนจบการศึกษาขั้นพื้นฐาน

ดำเนินงานตามแนวทางที่สพฐ.กำหนดไมครบถวน
แผนภูมิความเสี่ยง (Risk Map)




5
ความรุนแรงของผลกระทบ (Impact) 4 (2),(3) (1)





3



2

(4),(5)




1 1 (6) 2 3 4 5

โอกาสที่จะเกิดความเสียหาย (Likelihood)
จากแผนภูมิความเสี่ยง (Risk Map) ที่ไดจากการวิเคราะหความเสี่ยงและจัดลำดับความสำคัญ
ของการดำเนินนงานหรือการปฏิบัติหนาที่ที่อาจกอใหเกิดการทุจริต สามารถสรุปการวิเคราะหความเสี่ยงและ

จัดลำดับความสำคัญของความเสี่ยงของการดำเนินงานที่อาจเกิดการทุจริตหรือการปฏิบติไมเปนไปตามระเบียบและ
ั
หลักเกณฑที่กำหนดไดดังน ี้

ผลการวิเคราะหความเสี่ยงและจัดลำดับความสำคัญของความเสี่ยงของการดำเนินงานหรือการปฏิบัติงาน
ตรวจสอบภายใน สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษากำแพงเพชร ประจำปงบประมาณ 2565

ผลการวิเคราะหความเสี่ยงฯ จัดลำดับความสำคัญของความเสี่ยง

การควบคุมพัสดุและการใชประโยชนทรัพยสิน ลำดับ 1 (สูง = 9 คะแนน)

การควบคุมเงินรายไดสถานศึกษาไมเปนไปตาม ลำดับ 2 (กลาง = 4 คะแนน)
วัตถุประสงค





ผลการวิเคราะหความเสี่ยงฯ จัดลำดับความสำคัญของความเสี่ยง

การปฏิบัติงานดานการเงินการบัญชีไมเปนไปตาม ลำดับ 3 (กลาง = 4 คะแนน)

ระเบียบและหลักเกณฑที่กำหนด

การจัดซื้อจัดจางดำเนินการไมเปนไปตามระเบียบที่ ลำดับ 4 (กลาง = 4 คะแนน)
กำหนด

หลักฐานการจายไมครบถวนถูกตอง ลำดับที่ 5 (กลาง = 4 คะแนน)
การดำเนินงานโครงการสนับสนุนการจัดการศึกษาตั้งแต ลำดับ 6 (ต่ำ = 1 คะแนน)

ระดับอนุบาลจนจบการศึกษาขั้นพื้นฐาน ดำเนินงานตาม

แนวทางที่สพฐ.กำหนดไมครบถวน


จากตารางวิเคราะหความเสี่ยงสามารถจำแนกระดับความเสี่ยงออกเปน 3 ระดับคือ สูงมาก สูง และ
ปานกลางโดยสามารถสรุปขอมูลการวิเคราะหความเสี่ยงเกี่ยวกับการปฏิบัติงานที่อาจมีการปฏิบัติไมเปนไปตามระเบยบ
ี

และหลักเกณฑที่กำหนด ประจำปงบประมาณ 2566 มีดังนี้

ระดับความเสี่ยง มาตรการกำหนด ปจจัยความเสี่ยง

เ เสี่ยงสูงมาก (Extreme) จำเปนตองเรงจัดการความเสี่ยง
มีมาตรการลด และประเมินซ้ำ หรือ

ถายโอนความเสี่ยง
เสี่ยงสูง (High) จำเปนตองเรงจัดการความเสี่ยง - การควบคุมพัสดุและการใช 
และมีมาตรการลดความเสี่ยง เพื่อใหอยูใน ประโยชนทรัพยสินไมเปนไปตาม
ระดับที่ยอมรับได  ระเบียบที่กำหนด


ปานกลาง (Medium) ยอมรับความเสี่ยงแตมีมาตรการควบคุม - การควบคุมเงินรายไดสถานศึกษา
ั
ความเสี่ยง ไมเปนไปตามวตถุประสงค
- การปฏิบัติงานดานการเงินการ
บัญชีไมเปนไปตามระเบียบและ

หลักเกณฑที่กำหนด
- การจัดซื้อจัดจางดำเนินการ
ไมเปนไปตามระเบียบที่กำหนด
- หลักฐานการจายไมครบถวน

ถูกตอง


ตํา (Low) ยอมรับความเสี่ยง - การดำเนินงานโครงการสนับสนุน
การจัดการศึกษาตั้งแตระดับ
อนุบาลจนจบการศึกษาขั้นพื้นฐาน

ดำเนินงานตามแนวทางที่สพฐ.
กำหนดไมครบถวน

3. แผนจัดการความเสี่ยงของการดำเนินงานหรือการปฏิบัติหนาที่ที่อาจกอใหเกิดการปฏิบัติไมเปนไปตามระเบียบและหลักเกณฑที่กำหนด


ระยะเวลาดำเนินการ
โอกาสและผลกระทบ
ไตรมาส 1 ไตรมาส 2 ไตรมาส 3 ไตรมาส 4
ปจจัยที่ ผล
จะเกิดความเสี่ยง โอกาส กระ ระดับ แผน/มาตรการจัดการความเสี่ยง ตค. พย. ธค. ม.ค. ก.พ. มี.ค. เม.ย. พ.ค. มิ.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย.
ทบ ความ 65 65 65 66 66 66 66 66 66 66 66 66
เสี่ยง

1. การควบคุมพัสดุและการ 3 3 9 1. จัดทำคูมือการใชงานถึงกระบวนการ ขั้นตอน
ใชประโยชนทรัพยสิน เพื่อใหการปฏิบัติเปนไปในทิศทางเดียวกัน
2. เจาหนาที่ ศึกษาทบทวน กฎหมาย ระเบียบ

อยูเสมอ และเขารับการอบรมเพิ่มพูนความรูใหทัน
ตอเหตุการณ
3. กำกับดูแลเจาหนาที่ใหปฏิบัติตามระเบียบฯ โดย
เครงครัด
3.มีการตรวจสอบทะเบียนคุมวัสดุและทะเบียนคุม
ทรัพยสินกับรายการวัสดุและครุภัณฑที่มีอยูจริง
ู
ใหถกตองตรงกัน
2. แตงตั้งคณะกรรมการตรวจสอบพัสดุประจำป

ตรวจสอบการรับ-จายพัสดุและรายงานผลการ
ตรวจสอบพัสดุประจำปตามเวลาที่ระเบียบกำหนด
2. การควบคุมเงินรายได 2 2 4 1. กำหนดผูรับผิดชอบดานรับ-จาย เงินรายได
สถานศึกษาไมเปนไปตาม สถานศึกษาใหชัดเจน
วัตถุประสงค 2. ควบคุมใหมีการจัดทำทะเบียนคมการรับ-
ุ
จายเงิน ใหเปนไปตามหลักเกณฑเกี่ยวกับเงินรายได
สถานศึกษาที่ สพฐ.กำหนด
3. กำหนดใหมีการตรวจสอบความถูกตองของ
เอกสารหลักฐานขอเบิกกอนการเบิกจาย เพื่อให

ถูกตองสอดคลองตามวัตถุประสงคของเงินรายได
ทกำหนด
ี่

11

3. แผนจัดการความเสี่ยงของการดำเนินงานหรือการปฏิบัติหนาที่ที่อาจกอใหเกิดการปฏิบัติไมเปนไปตามระเบียบและหลักเกณฑที่กำหนด


ระยะเวลาดำเนินการ
โอกาสและผลกระทบ
ไตรมาส 1 ไตรมาส 2 ไตรมาส 3 ไตรมาส 4
ปจจัยที่ ผล
จะเกิดความเสี่ยง โอกาส กระ ระดับ แผน/มาตรการจัดการความเสี่ยง ตค. พย. ธค. ม.ค. ก.พ. มี.ค. เม.ย. พ.ค. มิ.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย.
ทบ ความ 65 65 65 66 66 66 66 66 66 66 66 66
เสี่ยง

1. การควบคุมพัสดุและการ 3 3 9 1. จัดทำคูมือการใชงานถึงกระบวนการ ขั้นตอน
ใชประโยชนทรัพยสิน เพื่อใหการปฏิบัติเปนไปในทิศทางเดียวกัน
2. เจาหนาที่ ศึกษาทบทวน กฎหมาย ระเบียบ

อยูเสมอ และเขารับการอบรมเพิ่มพูนความรูใหทัน
ตอเหตุการณ
3. กำกับดูแลเจาหนาที่ใหปฏิบัติตามระเบียบฯ โดย
เครงครัด
3.มีการตรวจสอบทะเบียนคุมวัสดุและทะเบียนคุม
ทรัพยสินกับรายการวัสดุและครุภัณฑที่มีอยูจริง
ู
ใหถกตองตรงกัน
2. แตงตั้งคณะกรรมการตรวจสอบพัสดุประจำป

ตรวจสอบการรับ-จายพัสดุและรายงานผลการ
ตรวจสอบพัสดุประจำปตามเวลาที่ระเบียบกำหนด
2. การควบคุมเงินรายได 2 2 4 1. กำหนดผูรับผิดชอบดานรับ-จาย เงินรายได
สถานศึกษาไมเปนไปตาม สถานศึกษาใหชัดเจน
วัตถุประสงค 2. ควบคุมใหมีการจัดทำทะเบียนคมการรับ-
ุ
จายเงิน ใหเปนไปตามหลักเกณฑเกี่ยวกับเงินรายได
สถานศึกษาที่ สพฐ.กำหนด
3. กำหนดใหมีการตรวจสอบความถูกตองของ
เอกสารหลักฐานขอเบิกกอนการเบิกจาย เพื่อให

ถูกตองสอดคลองตามวัตถุประสงคของเงินรายได
ทกำหนด
ี่

11

ระยะเวลาดำเนินการ
โอกาสและผลกระทบ ไตรมาส 1 ไตรมาส 2 ไตรมาส 3 ไตรมาส 4
ปจจัยที่ ผล
จะเกิดความเสี่ยง โอกาส กระ ระดับ แผน/มาตรการจัดการความเสี่ยง ตค. พย. ธค. ม.ค. ก.พ. มี.ค. เม.ย. พ.ค. มิ.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย.
ทบ ความ 65 65 65 66 66 66 66 66 66 66 66 66
เสี่ยง
3. การปฏิบัติงานดาน 2 2 4 1. กำหนดใหมีการมอบหมายผูรับผิดชอบดานการ
การเงินการบัญชีไมเปนไป รับเงิน จายเงิน แตงตั้งคณะกรรมการเก็บรักษาเงิน
ตามระเบียบและหลักเกณฑ  และตรวจสอบการรับ-จายประจำวัน ใหชัดเจน
ที่กำหนด 2. ผูไดรับมอบหมาย ศึกษา ทบทวนกฏหมาย

ระเบียบ และหลักเกณฑที่กำหนดโดยเครงครัด
3. กำกับ ดูแลเจาหนาทใหปฏิบัติตามระเบียบ
ี่
หลักเกณฑโดยเครงครัด
4. การจัดซื้อจัดจาง 2 2 4 1. กำหนดใหมีการมอบหมายใหมีผูรับผิดชอบงาน
ดำเนินการไมเปนไปตาม พัสดุอยางชัดเจนและเปนรูปธรรม
ระเบียบที่กำหนด 2. ผูบังคับบัญชากำกับดูแล ควบคมและติดตามการ
ุ
ปฏิบัติงานของเจาหนาที่อยางใกลชด
ิ
3. กำกับ ติดตามสงเสริมใหเจาหนาที่มีความรูและ
ความเขาใจในกฎหมายที่เกี่ยวของกับ พรบ. พัสดุ

และระเบียบ อื่น ๆ ที่เกี่ยวของ
2.ปฏิบัติตามพระราชบัญญัติการจัดซื้อจัดจางและ
การ บริหารพัสดุภาครัฐ พ.ศ. ๒๕๖๐ กฎกระทรวง
ระเบียบ และประกาศที่เกี่ยวของ รวมถึงคำสั่งมอบ
อำนาจ เกี่ยวกับการจัดซื้อจัดจางและการบริหาร
พัสดุภาครัฐ






12


ระยะเวลาดำเนินการ
โอกาสและผลกระทบ ไตรมาส 1 ไตรมาส 2 ไตรมาส 3 ไตรมาส 4
ปจจัยที่ ผล
จะเกิดความเสี่ยง โอกาส กระ ระดับ แผน/มาตรการจัดการความเสี่ยง ตค. พย. ธค. ม.ค. ก.พ. มี.ค. เม.ย. พ.ค. มิ.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย.
ทบ ความ 65 65 65 66 66 66 66 66 66 66 66 66
เสี่ยง
3. การปฏิบัติงานดาน 2 2 4 1. กำหนดใหมีการมอบหมายผูรับผิดชอบดานการ
การเงินการบัญชีไมเปนไป รับเงิน จายเงิน แตงตั้งคณะกรรมการเก็บรักษาเงิน
ตามระเบียบและหลักเกณฑ  และตรวจสอบการรับ-จายประจำวัน ใหชัดเจน
ที่กำหนด 2. ผูไดรับมอบหมาย ศึกษา ทบทวนกฏหมาย

ระเบียบ และหลักเกณฑที่กำหนดโดยเครงครัด
3. กำกับ ดูแลเจาหนาทใหปฏิบัติตามระเบียบ
ี่
หลักเกณฑโดยเครงครัด
4. การจัดซื้อจัดจาง 2 2 4 1. กำหนดใหมีการมอบหมายใหมีผูรับผิดชอบงาน
ดำเนินการไมเปนไปตาม พัสดุอยางชัดเจนและเปนรูปธรรม
ระเบียบที่กำหนด 2. ผูบังคับบัญชากำกับดูแล ควบคมและติดตามการ
ุ
ปฏิบัติงานของเจาหนาที่อยางใกลชด
ิ
3. กำกับ ติดตามสงเสริมใหเจาหนาที่มีความรูและ
ความเขาใจในกฎหมายที่เกี่ยวของกับ พรบ. พัสดุ

และระเบียบ อื่น ๆ ที่เกี่ยวของ
2.ปฏิบัติตามพระราชบัญญัติการจัดซื้อจัดจางและ
การ บริหารพัสดุภาครัฐ พ.ศ. ๒๕๖๐ กฎกระทรวง
ระเบียบ และประกาศที่เกี่ยวของ รวมถึงคำสั่งมอบ
อำนาจ เกี่ยวกับการจัดซื้อจัดจางและการบริหาร
พัสดุภาครัฐ






12


ระยะเวลาดำเนินการ
โอกาสและผลกระทบ ไตรมาส 1 ไตรมาส 2 ไตรมาส 3 ไตรมาส 4
ปจจัยที่ ผล
จะเกิดความเสี่ยง โอกาส กระ ระดับ แผน/มาตรการจัดการความเสี่ยง ตค. พย. ธค. ม.ค. ก.พ. มี.ค. เม.ย. พ.ค. มิ.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย.
ทบ ความ 65 65 65 66 66 66 66 66 66 66 66 66
เสี่ยง
4. หลักฐานการจาย 2 2 4 1. กำหนดใหมีการตรวจสอบความถูกตองของ
ไมครบถวนถูกตอง เอกสารหลักฐานประกอบการขอเบิกกอนมีการ
จายเงิน
2. กำหนดใหมีการควบคุมเอกสารหลักฐานขอเบิก
จายเงิน เพื่อมิใหสูญหายและสามารถตรวจสอบได
วาไดดำเนินการเบิกจายครบถวนทุกรายการ เชน
จัดทำทะเบียนคุมเอกสารหลักฐานขอเบิก เปนตน






























13


ระยะเวลาดำเนินการ
โอกาสและผลกระทบ ไตรมาส 1 ไตรมาส 2 ไตรมาส 3 ไตรมาส 4
ปจจัยที่ ผล
จะเกิดความเสี่ยง โอกาส กระ ระดับ แผน/มาตรการจัดการความเสี่ยง ตค. พย. ธค. ม.ค. ก.พ. มี.ค. เม.ย. พ.ค. มิ.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย.
ทบ ความ 65 65 65 66 66 66 66 66 66 66 66 66
เสี่ยง
4. หลักฐานการจาย 2 2 4 1. กำหนดใหมีการตรวจสอบความถูกตองของ
ไมครบถวนถูกตอง เอกสารหลักฐานประกอบการขอเบิกกอนมีการ
จายเงิน
2. กำหนดใหมีการควบคุมเอกสารหลักฐานขอเบิก
จายเงิน เพื่อมิใหสูญหายและสามารถตรวจสอบได
วาไดดำเนินการเบิกจายครบถวนทุกรายการ เชน
จัดทำทะเบียนคุมเอกสารหลักฐานขอเบิก เปนตน






























13
