หน่วยการเรียนรู้ที่ 4 งานประดิษฐ์

งา น ป ระ ดิ ษ ฐ์ หน่วยการเรียนรู้ที่ 4 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ครูวรรณิสา บินสัน

1. วัสดุในโรงเรียนและวัสดุในท้องถิ่น การนำ วัสดุในโรงเรียนหรือวัสดุในท้องถิ่นมาสร้างสรรค์ประดิษฐ์เป็นของใช้ ของ ตกแต่ง โดยศึกษาค้นคว้าและประยุกต์ใช้ข้อมูลจากแหล่งการเรียนรู้ต่างๆ นอกจากจะได้ สิ่งของไว้ใช้สอยแล้ว ยังเป็นการประหยัดค่าใช้จ่ายในครอบครัว ปลูกจิตสำ นึกให้รู้จักเห็น คุณค่าของวัสดุใกล้ตัว อนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมด้วย 1.1 วัสดุในโรงเรียน 1.2 วัสดุในท้องถิ่น

1. วัสดุในโรงเรียนและวัสดุในท้องถิ่น (ต่อ) 1.1 วัสดุในโรงเรียน ส่วนใหญ่เป็นเศษวัสดุและวัสดุเหลือใช้ เช่น กระดาษ ขวดพลาสติก ขวดนม ริบบิ้น ไหมพรม ด้าน เศษผ้า แผ่นซีดี ลังกระดาษ ซึ่งวัสดุเหล่านี้สามารถนำ มาประดิษฐ์ เป็นของใช้ ของตกแต่งได้มากมาย ดังตัวอย่าง

ขวดพลาสติก 1. วัสดุในโรงเรียนและวัสดุในท้องถิ่น (ต่อ)

1. วัสดุในโรงเรียนและวัสดุในท้องถิ่น (ต่อ) 1.2 วัสดุในท้องถิ่น เป็นวัสดุธรรมชาติที่พบทั่วๆ ไปในท้องถิ่น เช่น เปลือกข้าวโพด ยางพารา ผักตบ ชวา เปลือกหอย เกล็ดปลา รังไหม กะลามะพร้าว ใบลาน ใบตองแห้ง ไม้ไผ่ รากไม้ ราก มะพร้าว ฟางข้าว หญ้าแฝก เตยปาหนัน เปลือกไข่ กระจูด ทราย ดินเหนียว ซึ่งวัสดุเหล่า นี้สามารถนำ มาประดิษฐ์ของใช้ ของตกแต่งได้มากมาย ดังตัวอย่าง

เปลือกข้าวโพด 1. วัสดุในโรงเรียนและวัสดุในท้องถิ่น (ต่อ)

2. แนวทางการประดิษฐ์ของใช้ ของตกแต่ง จากวัสดุในโรงเรียนหรือท้องถิ่น การประดิษฐ์ของใช้ ของตกแต่งจากวัสดุในโรงเรียนหรือท้องถิ่น มีแนวทางดังนี้ 1. เลือกวัสดุที่มีมากและหาได้ง่ายในโรงเรียนหรือท้องถิ่น ช่วยประหยัดค่าใช้จ่ายและประหยัด เวลาในการจัดหาวัสดุมาประดิษฐ์ชิ้นงานได้ 2. ออกแบบชิ้นงานให้สอดคล้องกับวัสดุในท้องถิ่น เช่น ตอกไม้ไผ่ กระจูด ผักตบชวาที่มีลักษณะ เป็นเส้น ควรนำ มาสานเป็นลวดลาย หรือสานขึ้นรูปเป็นภาชนะ รังไหม ต้นโสนหางไก่ กระจูด และเปลือก ข้าวโพด สามารถนำ มาย้อมสีและประดิษฐ์เป็นชิ้นงานที่มีสีสันได้ ดินเหนียวควรนำ มาปั้นขึ้นรูปเป็นตุ๊กตา และภาชนะต่างๆ 3. ประดิษฐ์ชิ้นงานตามกระบวนการเทคโนโลยี เพื่อให้การทำ งานมีประสิทธิภาพและได้ผลงานที่มี คุณภาพ 4. เก็บชิ้นงานอย่างถูกวิธีเพื่อให้ชิ้นงานคงรูปทรงและสีสันสวยงาม จนกว่าจะนำ ไปใช้ประโยชน์ โดยเก็บในที่แห้งและเย็น ไม่ให้สัมผัสความร้อนและชื้น

นักเรียนบอกแนวทางในการประดิษฐ์ ของใช้ ของตกแต่งจากวัสดุใน โรงเรียนหรือท้องถิ่น

3. การประดิษฐ์ของใช้ ของตกแต่ง จากวัสดุในโรงเรียนหรือท้องถิ่น 3.1 แจกันดอกไม้จากขวดพลาสติก ขวดพลาสติกใส เช่น ขวดน้ำ ดื่ม ขวดน้ำ อัดลมที่ใช้แล้ว สามารถนำ กลับ มาใช้ได้อีกในรูปแบบใหม่ที่สวยกว่าเดิม โดยประดิษฐ์เป็นโคมไฟฟ้าหรือแจกัน ดอกไม้ ซึ่งสามารถนำ ไปใช้งานและตกแต่งบ้านหรืออาคารสถานที่ต่างๆ ได้ รวม ถึงเป็นการช่วยลดภาวะโลกร้อน ด้วยการนำ ขยะพลาสติกซึ่งยากต่อการทำ ลาย มาสร้างสรรค์ให้เป็นผลงานที่มีประโยชน์อีกด้วย

3. การประดิษฐ์ของใช้ ของตกแต่ง จากวัสดุในโรงเรียนหรือท้องถิ่น (ต่อ) 3.1 แจกันดอกไม้จากขวดพลาสติก วัสดุ อุปกรณ์ 1. ขวดน้ำ อีดลมหรือขวดน้ำ ดื่มขนาด 1.25 หรือ 1.5 ลิตร จำ นวน 1 ขวด 2. หัวแร้งแบบใบมีดและหัวแร้งกลมสำ หรับตัดขวดพลาสติก และปลั๊กไฟ 3. กรรไกรหรือคัตเตอร์ สำ หรับตัดแต่ง 4. ตัวอย่างแบบดอกไม้ ใบไม้ สำ หรับวาดลายบนขวดพลาสติก

3. การประดิษฐ์ของใช้ ของตกแต่ง จากวัสดุในโรงเรียนหรือท้องถิ่น (ต่อ) 3.1 แจกันดอกไม้จากขวดพลาสติก 5. สี เลือกใช้ได้ 2 ประเภท ได้แก่ 5.1 สีทาเล็บ น้ำ ยาเล็บ สำ ลี สำ หรับลบสีที่ไม่ต้องการ 5.2 สีอะคริลิกใช้สำ หรับแก้ว/กระจก (ซึ่งมีคุณภาพดีกว่า แต่มีราคาแพงกว่า) น้ำ ยามีเดียม (สำ หรับผสมสี) หนวดกุ้งสำ หรับต่อหลอดทาสี 6. ปากกาเคมีชนิดลบออก หรือปากกาเขียนแผ่นใส สำ หรับวาดลงดลายลงบนขวด 7. กระดาษทราย 8. ทินเนอร์ สำ หรับเช็ดขวดและสีที่ทาเลอะ 9. สกอตเทปใส

3. การประดิษฐ์ของใช้ ของตกแต่ง จากวัสดุในโรงเรียนหรือท้องถิ่น (ต่อ) 3.1 แจกันดอกไม้จากขวดพลาสติก ขั้นตอนการทำ 1. ล้างขวดให้สะอาด ลอกป้ายออก ใช้ผ้าชุบทินเนอร์แล้วเช็ดคราบกาวที่ ด้านนอกขวดออกให้หมด 2. ทำ ฐานแจกัน โดยใช้ปากกาเคมีเขียนเส้นบริเวณก้นขวดตามรอยหยัก จากนั้นใช้หัวแร้งแบบใบมีดตัดก้นขวดตามรอยที่ขีดไว้ 3. ลอกลายดอกไม้ลงบนขวดโดยสอดแบบลายดอกไม้เข้าไปในขวด ติด สก๊อตเทปเพื่อไม่ให้เลื่อนแล้วใช้ปากกาเคมีวาดลวดลายตามแบบด้านนอกของขวด ถ้าไม่มีความชำ นาญในการวาด ให้หาจุดศูนย์กลางของขวดแล้ววาดลายจากจุดนี้ออก ไปรอบๆ จะได้ไม่ผิดเพี้ยนหรือไม่ได้สัดส่วน

3. การประดิษฐ์ของใช้ ของตกแต่ง จากวัสดุในโรงเรียนหรือท้องถิ่น (ต่อ) 3.1 แจกันดอกไม้จากขวดพลาสติก 4. วาดลายใบไม้ทำ เหมือนขั้นตอนที่ 3 แต่ให้ลายใบไม้อยู่ต่ำ กว่าและสับ หว่างกับดอกไม้ 5. ใช้หัวแร้งแบบใบมีดตัดขวดพลาสติกตามแบบที่วาดไว้จนครบ โดยตัดให้ เหลือบางส่วนยึดติดกันไว้ไม่ให้หลุดจากขวด จากนั้นล้างขวดน้ำ เพื่อลบรอยปากกาที่ วาดลายไว้ ด้วยน้ำ ยาล้างจานหรือเช็ดด้วยทินเนอร์แล้วเช็ดด้วยผ้าสะอาดให้แห้งและ ใช้กระดาษทรายขัดตามรอยตัดให้เรียบเนียน 6. ประกอบฐานแจกันที่ตัดไว้ในขั้นตอนที่ 2 เข้ากับตัวแจกันที่แห้งสะอาด แล้วโดยใช้หัวแร้งกลมจิ้มเชื่อมชิ้นส่วนทั้งสองเข้าด้วยกันแช่ไว้ประมาณ 2 นาที 7. ทาสีขาวรองพื้นที่กลีบดอกและใบ วางไว้ให้แห้ง แล้วทาสีใบและกลีบดอก ทับลงไปวางไว้ให้สีแห้งจึงนำ ไปใช้งาน

https://www.youtube.com/watch?v=erToPfTgGR0

3. การประดิษฐ์ของใช้ ของตกแต่ง จากวัสดุในโรงเรียนหรือท้องถิ่น (ต่อ) 3.1 แจกันดอกไม้จากขวดพลาสติก ข้อเสนอแนะ 1. ขวดพลาสติกที่ใช้ควรเป็นขวดชนิดใส ไม่มีลวดลายหรือรอยเว้า เพราะจะ ทำ ให้ตัดขวดได้ไม่สวย ทาสีไม่เรียบ และขวดน้ำ อัดลมจะนำ มาประดิษฐ์ได้ดีกว่าขวด น้ำ ดื่ม เพราะเนื้อพลาสติกจะหนากว่า 2. ถ้าต้องการให้มีจำ นวนดอกไม้มากๆ ให้ทำ 2 ขวด แล้วนำ มาซ้อนกัน 3. การเพิ่มสีที่ทาให้โดดเด่น ทำ ได้โดยนำ กากเพชรมาทาขอบสีที่ระบายไว้ 4. ต้องทำ ความสะอาดปลายหัวแร้งเสมอ เส้นที่ตัดจึงจะเรียบคม 5. การประยุกต์แจกันขวดพลาสติกให้เป็นโคมไฟฟ้าให้เจาะรูฐานแจกันที่ ประกอบกับตัวแจกันแล้วใส่สายไฟฟ้าลงในรูที่เจาะ จากนั้นประกอบหลอดไฟฟ้า สวิตซ์ไฟ และปลั๊กไฟให้เรียบร้อย จึงนำ ไปใช้งานได้

3. การประดิษฐ์ของใช้ ของตกแต่ง จากวัสดุในโรงเรียนหรือท้องถิ่น (ต่อ) 3.2 ดอกลีลาวดีประดับผนัง ลีลาวดีเป็นดอกไม้ที่ได้รับความนิยม เพราะรูปทรงและสีสันของดอกสวยงาม นักเรียนสามารถนำ ดอกลีลาวดีมาตกแต่งบ้านให้สวยงามได้โดยนำ เศษกระดาษชนิด ต่างๆ มาสร้างสรรค์ประดิษฐ์เป็นของประดับผนังบ้าน ซึ่งช่วยประหยัดค่าใช้จ่าย ลด ปริมาณขยะในบ้านให้น้อยลง และรักษาสิ่งแวดล้อมได้อีกด้วย

3. การประดิษฐ์ของใช้ ของตกแต่ง จากวัสดุในโรงเรียนหรือท้องถิ่น (ต่อ) 3.2 ดอกลีลาวดีประดับผนัง วัสดุ อุปกรณ์ 1. กระดาษลัง 2. สีโปสเตอร์ 3. กรรไกร คัตเตอร์ 4. กระดาษหนังสือพิมพ์ 5. พู่กัน 6. แล็กเกอร์ชนิดฉีดพ่น 7. กาว

3. การประดิษฐ์ของใช้ ของตกแต่ง จากวัสดุในโรงเรียนหรือท้องถิ่น (ต่อ) 3.2 ดอกลีลาวดีประดับผนัง ขั้นตอนการทำ 1. ออกแบบรูปร่าง รูปทรงของดอกลีลาวดี โดยศึกษาดอกไม้ของจริงหรือ ภาพถ่ายจากแหล่งการเรียนรู้ต่างๆ แล้ววาดแบบลงบนกระดาษลัง จากนั้นใช้กรรไกร ตัดออกมา 2. วาดโครงสร้างของแบบอีก 1 ชิ้น และวาดแบบดอกอีก 1 ชิ้น เพื่อนำ มา ทากาวติดซ้อนกันให้หนาขึ้น 3. ตัดกระดาษลังขนาดเท่าโครงสร้างอีก 1 ชิ้น เพื่อทำ ที่แขวนผลงาน แล้ว เจาะตรงกลางให้เป็นวงกลมเล็กๆ สำ หรับเป็นที่แขวนตะปู และตัดเกสรอีก 1 ชิ้น

3. การประดิษฐ์ของใช้ ของตกแต่ง จากวัสดุในโรงเรียนหรือท้องถิ่น (ต่อ) 3.2 ดอกลีลาวดีประดับผนัง 4. นำ เศษกระดาษมาม้วนเป็นเส้น ติดตามลายเส้นของกลีบดอก แล้วนำ เศษ กระดาษมาฉีกเป็นชิ้นเล็กๆ ชุบน้ำ หมาดๆ ปะติดกับแบบดอกจนเต็ม (วิธีการเหมือน กันทำ เปเปอร์มาเช่) 5. ประดิษฐ์ดอกจนมีความหนาตามต้องการ นำ มาติดบนกระดาษลังที่ทำ ใบ แล้วปะติดใบให้หนาตามต้องการเช่นเดียวกัน รวมถึงติดด้านหลังและเกสรด้วย จาก นั้นวางไว้ให้แห้ง

3. การประดิษฐ์ของใช้ ของตกแต่ง จากวัสดุในโรงเรียนหรือท้องถิ่น (ต่อ) 3.2 ดอกลีลาวดีประดับผนัง 6. ทาสีดอก ใบ และเกสรด้วยสีรองพื้น 2-3 ชั้น กระดาษจะแข็งขึ้นคล้าย กระเบื้องแต่มีน้ำ หนักเบา 7. ทาสีเหลืองอ่อนที่กลีบดอกไล่สีให้กลมกลืนกัน และทาสีใบ ก้าน ใบเส้น กลาง ใบเกสร ทิ้งไว้ให้แห้งแล้วประกอบเกสรให้อยู่ระหว่างดอกและใบ จากนั้นฉีด พ่นแลคเกอร์เคลือบเงาให้ทั่ว

https://www.youtube.com/watch?v=_COMsn6M3Ao

3. การประดิษฐ์ของใช้ ของตกแต่ง จากวัสดุในโรงเรียนหรือท้องถิ่น (ต่อ) 3.2 ดอกลีลาวดีประดับผนัง ข้อเสนอแนะ 1. ควรทาสีรองพื้น เช่น สีขาว ก่อนทาสีอื่น เพราะจะทำ ให้ผลงานมีความ เรียบเนียน ไม่ขรุขระ 2. สามารถใช้ลีลาวดีประดับผนังเป็นของขวัญ ของที่ระลึกได้โดยปรับแบบให้ เล็กลงหรือใหญ่ขึ้นและใส่ลงในบรรจุภัณฑ์ให้สวยงาม

3. การประดิษฐ์ของใช้ ของตกแต่ง จากวัสดุในโรงเรียนหรือท้องถิ่น (ต่อ) 3.3 ดอกไม้จากตอกไม้ไผ่ ดอกไม้จะตอกไม้ไผ่ มีปี้แหลมๆ เป็นวง 8 ซี่ เพื่อเสียบดอกไม้บนปลายแหลม ของซี่ไม้ไผ่ให้อยู่เป็นกระจุกเดียวกันเหมือนกลีบดอกไม้รวม 8 ซี่ มีรูอยู่ตรงกลาง สำ หรับไว้เสียบก้านไม้ไผ่ปลายแหลมประดิษฐ์หลายๆ ดอกเพื่อจัดแจกันระดับห้องไม่ สวยงามหรือเสียบลงบนพานหรือปักลงบนท่อนต้นกล้วยเพื่อถวายพระก็ได้

3. การประดิษฐ์ของใช้ ของตกแต่ง จากวัสดุในโรงเรียนหรือท้องถิ่น (ต่อ) 3.3 ดอกไม้จากตอกไม้ไผ่ วัสดุ อุปกรณ์ 1. ตอกไม้ไผ่ 4 เส้น ความยาวเส้นละประมาณ 16 นิ้ว 2. ไม้เหลาปลายแหลมยาวประมาณ 10 นิ้ว 1 อันสำ หรับทำ ก้านดอก 3. กรรไกร

3. การประดิษฐ์ของใช้ ของตกแต่ง จากวัสดุในโรงเรียนหรือท้องถิ่น (ต่อ) 3.3 ดอกไม้จากตอกไม้ไผ่ ขั้นตอนการทำ 1. นำ ตอกมาพับทบครึ่งทั้ง 4 เส้น นำ มาสอดยึดกันตรงจุดทบครึ่ง ให้ปลายชี้ ออกไปทั้ง 4 ทิศ 2. ดึงให้กระชับเป็นรูปสี่เหลี่ยม แล้วหักตอกเส้นที่อยู่ด้านบนแต่ละเส้นทบ กลับด้านให้สานขัดกันโดยทวนเข็มนาฬิกา แผงเล็กๆ นี้จะเป็นฐานในการสานลูกกลม กลุ่มเกสรของดอกไม้ 3. เสียบก้านไม้เข้าตรงกลางแผงที่เป็นฐาน รวบปลายตอกทั้ง 8 เส้นขึ้นมา สานอ้อมขัดกันจนเป็นกลุ่มครึ่งวงกลม ดึงออกที่ศาลออกจากก้านไม้

3. การประดิษฐ์ของใช้ ของตกแต่ง จากวัสดุในโรงเรียนหรือท้องถิ่น (ต่อ) 3.3 ดอกไม้จากตอกไม้ไผ่ 4. กลับด้านแล้วเสียบลงไปในก้านใหม่แล้วรวบปลายตอก 8 เส้น สารขัดให้ เหมือนกันก็จะได้เป็นลูกกลมๆ ดึงตอกออกจากก้านไม้ กลับด้านเสียบลงที่ไม้อีกครั้ง แต่คราวนี้บิดเส้นตอกทั้ง 8 เส้น แล้วสานเหมือนเดิมอีก 5. ดึงตอกที่เริ่มเป็นลูกกลมออกจากก้านไม้ กลับด้านเสียบที่ก้านไม้อีก แล้ว สารเหมือนเดิมอีก เป็นรอบสุดท้าย 6. ใช้กรรไกรตัดปลายตอกทั้ง 8 เส้น ในแนวเฉียง ก็จะได้ดอกไม้ 1 ดอก และกลุ่มเกสรก้อนกลมแข็งแรงไม่หลุดออกจากกัน พร้อมกับมีกลีบดอกแหลม 8 กลีบ

3. การประดิษฐ์ของใช้ ของตกแต่ง จากวัสดุในโรงเรียนหรือท้องถิ่น (ต่อ) 3.3 ดอกไม้จากตอกไม้ไผ่ 7. ก้านไม้หนึ่งอันจะใช้ซ่อมดอก 3 อันเสียบซ้อนกันเป็น 3 ชั้น โดยมีปลาย แหลมของก้านไม้เสียบเป็นยอดสูงสุด เวลานำ มาใช้งานก็จะนำ ดอกไม้ เช่น ดอกมะลิ ดอกบานไม่รู้โรย มาปักที่ปลายแหลมของซี่ตอกไม้ไผ่ทั้ง 8 ซี่ จะใช้สีเดียวกันในแต่ละ ซ่อมดอกหรือจะสลับสีกันหรือสละชนิดดอกไม้ก็ได้ 8. เพิ่มกลีบดอกให้แปลกไปจากเดิมได้โดยตัดตอกสีอื่นยาวประมาณ 6 นิ้ว 8 เส้น ยาว 8 นิ้ว 8 เส้น ตัดปลายเส้นตอกให้แหลมทั้ง 2 ด้าน จับปลายสอดเข้าในช่อง ว่างระหว่างดอก

https://www.youtube.com/watch?v=YrkqkQTMeHU

3. การประดิษฐ์ของใช้ ของตกแต่ง จากวัสดุในโรงเรียนหรือท้องถิ่น (ต่อ) 3.3 ดอกไม้จากตอกไม้ไผ่ ข้อเสนอแนะ 1. ควรนำ ตอกไปชุบน้ำ ก่อนเพื่อให้ตอกอ่อนตัว จะสานได้ง่ายขึ้น 2. ควรใช้ไม้ไผ่ที่ปล้องยาว เช่น ไม้ไผ่เฮี้ยะหรือไม้ไผ่ข้าวหลาม จะปล้องยาว กว่าไผ่ชนิดอื่น 3. การย้อมสีตอก ทำ ได้โดยจุ่มตอกลงไปในน้ำ ต้มสีย้อมผ้าที่ใส่เกลือเล็กน้อย และกำ ลังเดือด รอสักครู่จึงยกขึ้นแช่น้ำ เย็น แล้วนำ ไปผึ่งแดดให้แห้งสนิทก่อนนำ มา ใช้งาน

สถาบันพัฒนาคุณภาพวิชาการ (พว.). (2562). ชุดกิจกรรมการเรียนรู้พัฒนาการคิด การงานอาชีพและ เทคโนโลยี ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2. กรุงเทพฯ: สถาบันพัฒนาคุณภาพวิชาการ (พว.). อ้างอิง

THANK YOU