บทความน่ารู้ โครงการห้องเรียนพิเศษวิทยาศาสตร์และคณิตศาสตร์ NTUN | 49 ลองสังเกตคนรอบตัวคุณดูสักนิดมีใครถนัด ซ้ายไหม นี่อาจไม่ใช่เรื่องแปลกในสังคมปัจจุบัน สักเท่าไร แต่คุณรู้หรือไม่ว่าในอดีตมีคนกลุ่มหนึ่ง เชื่อว่าคนที่ถนัดซ้ายเป็นคนประหลาด และมองว่าคือ ปีศาจ จนทำ ให้องค์กรหนึ่งในประเทศสหรัฐอเมริกา ลุกขึ้นมาเพื่อปกป้องสิทธิของคนเหล่านี้รวมถึง สร้างความตระหนักเรื่องความเสมอ ภาคในตัว ของบุคคล ถึงขั้นจัดตั้งวันคนถนัดซ้ายสากล หรือ Happy Left Handers Day ขึ้น ซึ่งตรงกับวันที่13 สิงหาคมของทุกปีโดยมีจุดประสงค์เพื่อสร้างความ เท่าเทียมให้กับคนถนัดซ้ายที่ถูกรังเกียจว่าแปลก ประหลาด อีกทั้งยังรณรงค์ให้เห็นว่าแม้จะถนัดซ้าย คนเหล่านั้นก็มีความเป็นมนุษย์เหมือน ๆ กัน ซึ่งโดยทั่วไปแล้วมนุษย์เราถนัดขวามากกว่าซ้าย 80-90 เปอร์เซ็นต์ของประชากรเลยทีเดียว เพราะ เหตุใดจึงมีคนถนัดซ้ายเพียงเล็กน้อยแตกต่างไป จากคนอื่น ๆ กันนะ สาเหตุของการถนัดซ้าย 1. งานวิจัยของ eLife เชื่อว่าความถนัดของ มือมีต้นเหตุมาจากการทำ งานที่ไม่สมดุลกันของยีน ภายในกระดูกไขสันหลังของตัวอ่อนขณะอยู่ใน มดลูก โดยการเคลื่อนไหวของมือและแขนของ มนุษย์เกิดจากการสั่งงานของสมองส่วน Motor Cortex ที่เป็นตัวส่งสัญญาณประสาทไปที่ไขสันหลัง เพื่อทำ หน้าที่แปลผลคำสั่งให้ร่างกายเคลื่อนไหวมือและแขน ซึ่งการแสดงออกของยีนนี้จะอยู่ใน ช่วงอายุครรภ์10-12 สัปดาห์ 2. ผลการศึกษาเกี่ยวกับลักษณะการถ่ายทอดทางพันธุกรรมของนักวิทยาศาสตร์ระบุว่า การที่พ่อ แม่ หรือญาติพี่น้องถนัดซ้ายนั้น จะเพิ่มโอกาสให้ลูกถนัดซ้ายได้เช่นกัน 3. จากงานวิจัยในประเทศเบลเยี่ยมพบว่า เด็กแฝด ไม่ว่าจะแฝดแท้หรือแฝดเทียม (Fraternal twin) หากมีหนึ่งคนถนัดขวา อีกคนมักจะถนัดซ้าย ซึ่งอัตราส่วนความเป็นไปได้ถึง 21 เปอร์เซ็นต์ 4. มีทฤษฎีหนึ่งแสดงให้เห็นว่าฮอร์โมนเพศชายเทสโทสเทอโรน ที่หลั่งจากสมองเข้าสู่ทารก ในครรภ์ส่งผลกระทบต่อสมองซีกขวา ทำ ให้เด็กถนัดซ้าย เนื่องจากสมองซีกขวาควบคุม การทำ งานซีกซ้ายของร่างกาย ดังนั้นผู้ชายจึงถนัดซ้ายมากกว่าผู้หญิงถึง 2 เท่า อย่างไรก็ตามแม้จะมีงานวิจัยมากมายที่แสดงให้เห็นถึงสาเหตุการถนัดซ้าย แต่ก็ยังไม่มีข้อ สรุปที่ชัดเจนว่าปัจจัยใดเป็นปัจจัยที่ส่งผลให้คนถนัดซ้ายกันเเน่ เนื่องจากเป็นเพียงข้อคิดเห็น จากผลของการศึกษาวิจัยเท่านั้น ซึ่งนี่ไม่ใช่สิ่งสำ คัญ คนที่ถนัดซ้ายพวกเขาสามารถทำ ทุกอย่าง ได้ปกติบางคนมีพรสวรรค์ต่าง ๆ ที่น่าทึ่งที่ไม่เคยพบในคนถนัดขวามาก่อน การถนัดที่ต่างจาก คนส่วนใหญ่นี้อาจมีปัญหาในการใช้ชีวิตบ้างเล็กน้อย เนื่องจากสิ่งของในชีวิตประจำ วันมักถูก สร้างขึ้นมา เพื่ออำ นวยความสะดวกให้กับคนส่วนใหญ่ที่ถนัดขวาเสียมากกว่า ตัวอย่างเช่น โต๊ะเลคเชอร์ที่ถูกออกแบบมาสำ หรับคนถนัดขวาโดยเฉพาะ ทำ ให้คนถนัดซ้ายจดบันทึกได้ยาก ลำ บากกว่าคนถนัดขวาอยู่เสมอ และในเรื่องของความเชื่อที่คนถนัดซ้ายถูกเข้าใจผิดอยู่บ่อย ๆ คือ การมีอารมณ์ศิลปินและความคิดสร้างสรรค์เพราะอย่างที่ทราบกันว่าสมองส่วนขวามีหน้าที่ ควบคุมทักษะการทำ งานด้านภาษาและศิลปะ ซึ่งจะแสดงออกมาในส่วนของร่างกายซีกซ้าย แต่ความเป็นจริงแล้วส่วนที่ควบคุมการเคลื่อนไหวของมือและแขน ไม่ได้เกี่ยวข้องกับกับการคิด แต่อย่างใดเลย สิ่งเหล่านี้เองเป็นปัจจัยสำ คัญที่บีบให้คนถนัดซ้ายต้องฝึกที่จะเรียนรู้การทำ สิ่งต่าง ๆ ด้วยมือขวาจนบางคนมีความสามารถในการใช้มือซ้ายและมือขวาได้ดีพอ ๆ กัน หรือ ที่เรียกว่า Ambidextrous นั่นเอง แหล่งอ้างอิง : https://sciplanet.org/content/12917
50 | NTUN บทความน่ารู้ กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี สภาพภูมิอากาศของโลกกำ ลังเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วอย่างไม่เคยปรากฏมาก่อน ส่งผลกระทบอย่างกว้างขวางทั้งต่อระบบนิเวศและมนุษย์สำ หรับผลกระทบที่มีต่อสังคมมนุษย์นั้น มนุษย์ทุกกลุ่มอาจไม่ได้รับผลกระทบแบบเดียวกันหรืออย่างเท่าเทียมกัน หมายความว่าชุมชน บางแห่งอาจได้รับผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศมากกว่าที่อื่น ๆ เพราะต้อง เผชิญกับผลกระทบที่รุนแรงซึ่งสร้างความเสียหายต่อชีวิตและทรัพย์สินบ่อยครั้ง แต่คนกลุ่ม เดียวกันนี้กลับมีความสามารถในการปรับตัวเพื่อรับมือกับการเปลี่ยนแปลงทางสภาพภูมิอากาศ น้อยที่สุด ในบทความนี้เราจะสำ รวจกลุ่มคนต่างๆ ที่มีความเสี่ยงในการได้รับผลกระทบจาก การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ รวมทั้งสาเหตุที่ทำ ให้กลุ่มคนเหล่านี้จัดอยู่ในกลุ่มเปราะบาง ต่อการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ความเปราะบางต่อการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ คณะกรรมการระหว่างรัฐบาลว่าด้วยการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ (ICCP) ได้ให้นิยาม คำ ว่า “ความเปราะบางจากสภาพอากาศ” (Climate Vulnerability) ว่าหมายถึง ระดับความเสี่ยง ที่ระบบต่างๆ ที่มีอยู่ตามธรรมชาติหรือระบบของมนุษย์อาจได้รับผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลง สภาพภูมิอากาศ ชุมชนที่เปราะบางอาจมีความเสี่ยงและความอ่อนไหวต่อการเปลี่ยนแปลงสภาพ ภูมิอากาศมากขึ้นกว่าในอดีตที่ผ่านมาในขณะที่มีความสามารถและทรัพยากรในการรับมือ ปรับตัว หรือฟื้นตัวจากผลกระทบเหล่านั้นน้อยลง ซึ่งผลกระทบจะเกิดขึ้นมากน้อยขึ้นอยู่กับปัจจัยทาง กายภาพ (ที่มนุษย์สร้างขึ้นและสิ่งแวดล้อม)สังคม การเมือง หรือเศรษฐกิจและอาจรวมถึงปัจจัย ด้านเชื้อชาติชนชั้น รสนิยมทางเพศและเพศกำ เนิด สัญชาติและความเหลื่อมล้ำ ของรายได้ปัจจัย เหล่านี้อาจจำ กัดความสามารถในการปรับตัวต่อการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ เช่น คนหรือ ชุมชนที่ขาดทรัพยากรทางการเงินอาจไม่สามารถย้ายที่อยู่อาศัยไปยังพื้นที่ที่ปลอดภัยกว่าเดิม หรือลงทุนในสร้างโครงสร้างพื้นฐานที่ช่วยให้รับมือกับสภาพอากาศที่แปรปรวนได้ หรือ การเลือกปฏิบัติและการทำ ให้คนบางกลุ่มเป็นคนชายขอบอาจส่งผลให้คนกลุ่มนี้ไม่อาจเข้าถึง ข้อมูลและทรัพยากรที่ต้องใช้ในการปรับตัวเพื่อรับมือกับผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงสภาพ ภูมิอากาศและลดความเสี่ยงจากภัยพิบัติได้ ผู้คนในประเทศหมู่เกาะ และพื้นที่ชายฝั่งทะเลซึ่งมีพื้นที่ต่ำ เมื่อน้ำ แข็งละลายและมหาสมุทรมีอุณหภูมิสูงขึ้น ระดับน้ำ ทะเลจึงเพิ่มสูงขึ้น ซึ่งอาจเป็น ภัยคุกคามต่อประเทศหมู่เกาะและภูมิภาคชายฝั่งทะเลซึ่งมีพื้นที่ต่ำ ผู้คนที่อยู่อาศัยในพื้นที่เหล่า นี้ต้องเผชิญกับความเสี่ยงต่อการสูญเสียที่อยู่อาศัย ที่ดิน และวิถีชีวิต เนื่องจากน้ำ ทะเลที่เพิ่มสูง ขึ้นอาจไหลบ่าเข้าท่วมพื้นที่ชายฝั่งและทำ ให้เกิดน้ำ ท่วมชายฝั่งบ่อยครั้งและรุนแรงขึ้น ตัวอย่าง ประเทศที่มีความเสี่ยงอย่างมาก เช่น มัลดีฟส์ ตูวาลูและหมู่เกาะมาร์แชลล์เป็นต้น เช่นเดียว กับเมืองชายฝั่งที่มีประชากรหนาแน่น นอกจากนี้ประเทศที่เป็นเกาะซึ่งมีพื้นที่ต่ำ ยังมีความเสี่ยง ที่จะเกิดเหตุการณ์สภาพอากาศที่รุนแรงเช่น พายุเฮอริเคน พายุไซโคลน และไต้ฝุ่น ซึ่งอาจสร้าง ความเสียหายเป็นวงกว้างต่อชีวิต โครงสร้างพื้นฐาน ที่อยู่อาศัย และกิจการ ชนพื้นเมือง ชนพื้นเมืองโดยเฉพาะชุมชนที่มีความเชื่อมโยงทางวัฒนธรรมและจิตวิญญาณอย่างลึกซึ้ง กับสภาพแวดล้อมได้รับผลกระทบอย่างมากจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ การเปลี่ยนแปลง ของอุณหภูมิปริมาณน้ำ ฝนและฤดูกาล ส่งผลกระทบในเชิงลบต่อระบบนิเวศที่ชนพื้นเมืองเหล่านี้ พึ่งพาเพื่อการยังชีพ ตลอดจนวิถีวัฒนธรรม และจิตวิญญาณ ตัวอย่างเช่น ชาวซามี(Saami) ซึ่ง เป็นชนพื้นเมืองที่อาศัยอยู่ในภูมิภาคอาร์กติก รวมถึงบางส่วนของนอร์เวย์สวีเดน ฟินแลนด์และ รัสเซีย รากฐานของวัฒนธรรมและการดำ รงชีวิตของชาวซามีที่สำ คัญคือการเลี้ยงกวางเรนเดียร์ เมื่ออุณหภูมิสูงขึ้น วงจรการละลายและการแข็งตัวของน้ำแข็งบริเวณอาร์กติกจึงผิดปกติกวางเรนเดียร์ ไม่สามารถเข้าถึงไลเคนใต้แผ่นน้ำแข็งซึ่งเป็นแหล่งอาหารได้ตามฤดูกาลปกติจึงล้มตายจำ นวนมาก ส่งผลกระทบต่อการทำ มาหาเลี้ยงชีพของชาวซามีซึ่งเลี้ยงกวางเรนเดียร์เป็นหลัก ชาวซามีจึงต้อง หันไปพึ่งพาเทคโนโลยีและใช้อาหารชนิดอื่นในการเลี้ยงกวาง นำ ไปสู่การติดต่อสื่อสารกับชุมชน ภายนอกมากขึ้น ชุมชนจึงค่อยๆ สูญเสียอัตลักษณ์ทางวัฒนธรรมและใช้ภาษาซามีน้อยลง เกษตรกรและแรงงานภาคการเกษตร เมื่อสภาพอากาศร้อนขึ้น เกษตรกรทั่วโลกต้องเผชิญกับรูปแบบสภาพอากาศที่คาดเดาไม่ได้ ไม่ว่าจะเป็นภัยแล้ง น้ำ ท่วม ศัตรูพืชและโรคใหม่ๆ ซึ่งเป็นภัยธรรมชาติที่พบได้บ่อยขึ้นและรุนแรง มากขึ้น การเปลี่ยนแปลงเหล่านี้อาจทำ ให้ผลผลิตทางการเกษตรลดลง ซึ่งส่งผลกระทบในทางลบ ทั้งต่อคุณภาพชีวิตของเกษตรกรและความมั่นคงทางอาหารสำ หรับพวกเราทุกคน โดยเฉพาะ อย่างยิ่งในบางพื้นที่ เช่น ในทวีปแอฟริกาและภูมิภาคเอเชียใต้ซึ่งเกษตรกรรมเป็นแหล่งรายได้ และการจ้างงานที่สำ คัญ ตัวอย่างเหตุการณ์ที่ส่งผลอย่างมากต่อผลผลิตทางเกษตรของเกษตรกร เช่น เหตุการณ์ฝูงตั๊กแตนถล่มแอฟริกาตะวันออก โดยไม่กี่ปีที่ผ่านมาประเทศเคนยา เอธิโอเปีย และโซมาเลีย ได้รับความเดือดร้อนจากตั๊กแตนที่ระบาดหนักที่สุดในรอบหลายทศวรรษ เนื่องจาก ฝูงตั๊กแตนทะเลทรายเข้ามาทำ ลายพืชผลและทุ่งหญ้าเลี้ยงสัตว์การบุกรุกของตั๊กแตนเกิดขึ้น หลังจากที่สภาพอากาศแปรปรวนมานานหลายปีส่งผลให้เกิดวิกฤตอาหารรุนแรง ทั้งนี้ตั๊กแตน เหล่านี้จะรวมฝูงเมื่อเกิดฝนตกหนัก เพื่อบินข้ามทวีปและข้ามน้ำ ข้ามทะเลเพื่อหาอาหาร คนยากจนและผู้ด้อยโอกาส ธนาคารโลก (World Bank) เปิดเผยว่า การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศจะผลักให้คนอีก 130 ล้านคน กลายเป็นคนยากจนในอีก 10 ปีข้างหน้า เนื่องจากปัญหาการเปลี่ยนแปลงสภาพ ภูมิอากาศทำ ให้ปัญหาความเหลื่อมล้ำ ที่มีอยู่แต่เดิมรุนแรงขึ้น ผู้ที่มีฐานะยากจนมักอาศัยอยู่ในพื้นที่ ที่มีความเสี่ยงด้านสิ่งแวดล้อมสูงและมีทรัพยากรไม่มากในการปรับตัวเพื่อรับมือกับผลกระทบ จากสภาพอากาศแปรปรวน คนยากจน โดยเฉพาะอย่างยิ่งที่อาศัยอยู่ในประเทศที่มีรายได้น้อย ต้องรับความเสี่ยงจากผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศอย่างมาก เนื่องจาก 75% ของคนยากจนในพื้นที่ชนบทต้องพึ่งพาทรัพยากรธรรมชาติเช่น ป่าไม้ทะเลสาบ และมหาสมุทร ในการดำ รงชีวิต ด้วยเหตุนี้กลุ่มคนเหล่านี้จึงเป็นคนกลุ่มแรกที่ได้รับผลกระทบจากภัยธรรมชาติ และมหันภัยต่างๆ ที่เกิดขึ้นจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ บทสรุป แม้ว่าคนบางกลุ่มโดยเฉพาะคนยากจนหรือชนพื้นเมือง จะไม่ใช่ตัวการสำ คัญที่ทำ ให้เกิด การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ เพราะคนเหล่านี้สร้างมลพิษน้อยมาก แต่กลุ่มเปราะบางเหล่านี้ กลับต้องรับผลกระทบที่รุนแรงจากการกระทำ ของมนุษย์ในประเทศที่ร่ำ รวยกว่า ดังนั้น จึงจำ เป็น ที่จะต้องทำ ให้กลุ่มคนที่มีความเปราะบางต่อการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศเหล่านี้สามารถ เข้าถึงทรัพยากรและโอกาสที่จำ เป็นในการปรับตัวให้เข้ากับสภาพอากาศที่เปลี่ยนแปลงได้ รายการอ้างอิง Bhalla, N. (2020.) “Climate change linked to African locust invasion.” Online. Retrieve from https://www.reuters.com/article/us-kenya-climate-locusts-idUSKBN1ZS2HX Demogenes, B. (2023). “Climate Change is a Threat to the Saami People’s Culture and Traditional Knowledge Base in the EU.” Published online at Climate Scorecard. Retrieve from https://www.climatescorecard.org/2023/04/climate-change-is-a-threat-to-the-saami-peoples-culture-andtraditional-knowledge-base-in-the-eu IPCC. (2014). In: Climate Change 2014: Impacts, Adaptation, and Vulnerability. Annexes: Glossary. https://www.ipcc.ch/pdf/assessment-report/ar5/ wg2/WGIIAR5-AnnexII_FINAL.pdf Visit Natives. “Reindeer herding experience with Sami in Norway.” Online. Retrieve from https://www.visitnatives.com/feel-the-arctic World Vision. (2022). “10 Facts about Climate Change and Poverty.” Online. Retrieve from https://www.wvi.org/ stories/child-sponsorship/10-facts-about-climate-change-and-poverty WWF. “Is Climate Change Threatening the Saami Way of Life?” Online. Retrieve from https://www.arcticwwf. org/the-circle/stories/is-climate-change-threatening-the-saami-way-of-life/ ภาพชาวเกาะ มัวรา ซิเบรุต ประเทศอินโดนีเซีย ภาพชาวซามี กับกวางเรนเดียร์
บทความน่ารู้ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ หากมีคนถามคุณว่า เลขที่มากที่สุดที่คุณรู้จักคือเลขอะไร และเลขมากมีประโยชน์อย่างไร หรือเขาให้คุณคิดคำ นวณเลข 200 หลัก เช่นให้แยกตัวประกอบ (factor) หรือคูณกัน หรือหารกัน คุณจะตอบได้ไหม คุณจะทำ ได้ไหม นักคณิตศาสตร์กรีกและโรมันได้เคยคิดคำ นึงถึงเรื่อง เลขมาก (large number) มาตั้งแต่สมัยโบราณ ในสมัยนั้น ตำ รา คณิตศาสตร์โรมันไม่มีสัญลักษณ์ที่ใช้แทนที่เลขที่มีค่าเกิน 100,000 เลย Archimedes ก็เคยคิดว่า จำ นวนเม็ดทรายที่เราต้อง ใช้ในการเติมจักรวาลให้เต็มคือ เลขที่มากที่สุดที่มนุษย์รู้จัก ปัจจุบันเรารู้รัศมีวงโคจรของดาวพลูโตรอบดวงอาทิตย์ ดังนั้นหากเราใช้ทรงกลมที่มีรัศมีขนาดนั้นแล้วใส่ทรายให้เต็ม เราจะต้องการทราย 1051 เม็ด (1051 = 10 คูณตัวเองซ้ำ กัน 51 ครั้ง) นักวิทยาศาสตร์ในยุคกลาง คือสมัยคริสต์ศตวรรษที่19ได้เริ่มเผชิญกับเลขมากเป็นครั้งแรกในเลข Avogadro(Avogadro’s number) ซึ่งมีค่า 6.02 × 1023 (เลขนี้บอกจำ นวนอะตอมที่มีในถ่านบริสุทธิ์ที่หนัก 12 กรัม) มาถึงยุคปัจจุบัน นักฟิสิกส์ ที่เชี่ยวชาญด้านอนุภาคมูลฐานคาดคะเนว่า จักรวาล (Universe) มีอนุภาคโปรตอนทั้งสิ้น 1080 อนุภาค เป็นต้น Large Number เลขที่มากที่สุดที่คุณรู้จัก เลขมาก Large Number NTUN | 51 เพื่อให้เกิดความรู้สึกว่าเลขมากที่กล่าวถึงในที่นี้มีขนาดมหาศาลปานใด เราจะเปรียบเทียบเลขมากต่างๆ ให้เห็นเป็นรูปธรรมดังนี้ นักวิทยาศาสตร์คาดคะเนว่า จักรวาลมีอายุประมาณ 1010 ปีนี่คือเลข 1 ที่มี0 ตามหลัง 10 ตัว เลข 11 หลักเช่นนี้หากจะพิมพ์ ลงกระดาษต้องการเนื้อที่ประมาณ 1/4 บรรทัด หากเรากล่าวถึงเลข 1080 ซึ่งเป็นจำ นวนของอนุภาคโปรตอนในจักรวาล คือเลข 1 ที่มี0 ตามหลัง80 ตัวเราต้องการพื้นที่เขียน ประมาณ 2 บรรทัด เลข 21,398,269 - 1 ซึ่งเป็นเลขเฉพาะ (prime number) ที่มีค่ามากที่สุด (เท่าที่รู้จักในปัจจุบัน) ต้องการพื้นที่เขียนตัวเลขทั้งหมด ใหญ่เท่าวารสารฉบับย่อมๆ 1 ฉบับ เลข Fermat (Fn = 22n + 1 ซึ่งมีn เป็นเลขจำ นวนเต็ม หาก n มีค่าเท่ากับ 22, F22 = 2222 + 1 จะมีเลขที่มีตัวเลขกว่าหนึ่งล้าน หลัก ในการเขียนเลข F22นี้ต้องใช้หนังสือหนา 400 หน้า 1 เล่ม จึงจะเขียนเลขจำ นวนนี้ได้หมด และหากเราต้องการเขียนเลข 101033 ให้เต็มรูปแบบ เราก็ต้องการกระดาษที่มีปริมาตรเท่าโลกจึงจะเขียนได้หมด แล้วเลขมากเหล่านี้จะเข้ามาเกี่ยวข้องกับชีวิตเราๆ ในชาตินี้หรือชาติหน้าบ้างหรือไม่ คำ ตอบก็คือ คงไม่มาก นอกจากเราจะเป็น นักคณิตศาสตร์หรือนักวิทยาศาสตร์ จะขอยกตัวอย่างทางคณิตศาสตร์ที่เกี่ยวข้องกับเลขมาก ดังนี้คือ นักสถิติได้คำ นวณพบว่า หากจะให้ลิงตัว หนึ่งพิมพ์ดีดตลอดเวลา โดยที่ลิงพิมพ์ดีดไม่เป็น คือมันเพียงแต่กดแป้นพิมพ์เท่านั้น เราต้องคอยนานถึง103,000,000 ปี ลิงตัวนั้นจึงจะพิมพ์นวนิยายเรื่องThe Houndof the Baskervilles ของ Sir Arthur Conan Doyleได้ถูกทุกตัวอักษร (คงไม่ลืมกันว่า นับถึงวันนี้จักรวาลของเรามีอายุเพียง 1010 ปี) ส่วนนักฟิสิกส์ก็พบว่า จะต้องใช้เวลานานถึง 101033 ปีแก้วเบียร์จึงจะล้มเองโดยไม่มีใครแตะต้อง และโอกาสที่ อะตอมทุกอะตอมในตัวคนหนึ่งๆ จะพุ่งพาคนๆ นั้นไปถึงดาวอังคารมีค่า 1 ใน 101051 หรือ J. Littlewood ก็ได้เคยคำ นวณพบว่า โอกาสที่หนูตัวหนึ่งจะมีชีวิตอยู่บนดวงอาทิตย์ได้นาน 1 สัปดาห์ มีค่า 1 ใน 101042 เช่นนี้เป็นต้น คุณสมบัติข้อหนึ่งของเลขมากที่นักคณิตศาสตร์สนใจ คือ การที่เลขมากสามารถแยกเป็นตัวประกอบได้ เราทุกคนคงรู้จักเลขเฉพาะ (prime number) ว่าเป็นเลขจำ นวนเต็มที่ตัวมันเองและเลข 1 เท่านั้นที่หารมันได้ลงตัว ดัง นั้น ตามคำ จำ กัดความนี้เลขเฉพาะจึงได้แก่เลข 2, 3, 5, 7,11 ... แต่เลข 15 ซึ่งเท่ากับ 3 × 5 ก็ไม่เป็นเลขเฉพาะ เพราะทั้ง 3 และ 5 ต่างก็หาร 15 ได้เราจึงเรียก 3 และ 5 ว่าเป็นตัวประกอบของ 15 ส่วนคำ ถามที่ว่า เลขเฉพาะที่มากที่สุดที่เรารู้จัก คือเลขอะไรนั้น นักคณิตศาสตร์ก็ต้องเผชิญกับความยากลำ บากในการคิด เมื่อต้องคำ นวนเลขร้อยหลัก พันหลัก เขาจึงใช้คอมพิวเตอร์คำ นวณแทน คอมพิวเตอร์ธรรมดาต้องใช้เวลานาน 38.3 นาที จึงพิสูจน์ได้ว่า 2193 - 1 ไม่ได้เป็นเลขเฉพาะ เพราะ 2193 - 1 = 13,821,503 × 61,654,440,233,248,340,616,559 × 1,473,265,321,145,317,331,353,282,383 แต่ปัจจุบันนี้Supercomper มีโปรแกรมที่สามารถทดสอบความเป็นหรือไม่เป็น เลขเฉพาะของเลขที่มี130 หลัก ได้เร็วกว่าที่ตาจะกะพริบ เมื่อเดือนกรกฎาคม พ.ศ.2532 D.Slowinski แห่ง Cray Research ประกาศว่า สถิติโลกของเลขเฉพาะที่มีค่ามากที่สุด คือ21,259,787 -1 พออีก 3เดือนต่อมา G. Woltmanแห่งเมือง Orlandoในรัฐฟลอริดา ซึ่งอาศัยความร่วมมือของนักคณิตศาสตร์ นับร้อย และ Internet ประกาศว่า สถิติโลกใหม่ของเลขเฉพาะที่มีค่ามากที่สุด คือ 21,398,269 - 1 ตัวเลขดังกล่าวนี้มีกว่า 400,000 หลัก และนี่ก็คือสถิติโลกของเลขเฉพาะที่มีค่ามากที่สุด ณ วินาทีนี้เลขมากทั้งหลายที่กล่าวมาทั้งหมดนี้เป็นเพียง หยดน้ำ หยดหนึ่งในมหาสมุทรที่กว้างใหญ่ไพศาล เพราะถ้าหากเราพูดถึงเลข Ackermann ซึ่ง = 101034 เราจะต้องใช้กระดาษ ขนาดเท่าจักรวาล จึงจะเขียนมันได้หมดทุกหลัก
52 | NTUN บทความน่ารู้ กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม หลายคนคงเคยได้ยินชื่อของ “เอลนีโญและลานีญา” (El Niño, La Niña) กันมาบ้างแล้ว แต่ยังคงสับสนกับปรากฏการณ์ดังกล่าวว่า มีผลกระทบต่อสภาพภูมิอากาศของโลกอย่างไรบ้าง..?? โดยปกติแล้วในมหาสมุทรแปซิฟิกหรือมหาสมุทรที่กั้นระหว่างทวีป เอเชียและทวีปอเมริกา มีกระแสลมหรือเรียกว่าลมค้า (Trade winds) ซึ่ง พัดจากด้านตะวันออกของมหาสมุทรแปซิฟิกไปยังด้านตะวันตกของ มหาสมุทรแปซิฟิก ซึ่งทำ ให้กระแสน้ำอุ่นไหลจากอเมริกาใต้มายังประเทศ อินโดนีเซีย ด้วยเหตุนี้จึงให้เกิดฝนตกในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ อย่างไรก็ตาม ด้วยปรากฏการณ์ เอลนีโญและลานีญา จะทำ ให้กระแสลม และกระแสน้ำ อุ่นที่กล่าวมานั้นเกิดความแปรปรวน ส่งผลให้เกิดภาวะ แห้งแล้งและฝนตกหนัก ตามลำ ดับ ปรากฏการณ์ เอลนีโญ เกิดจากกระแสลมมีกำ ลังอ่อนและเปลี่ยนทิศทางพัดจากด้านตะวันออก ของมหาสมุทรแปฟิซิกไปด้านตะวันตกของมหาสมุทรแปฟิซิก ทำ ให้กระแส น้ำ อุ่นไหล ไปยังทวีปอเมริกาใต้แทน ด้วยเหตุนี้ภูมิภาคเอเชียตะวันออก เฉียงใต้และออสเตรเลียขาดฝนและเกิดความแห้งแล้ง แต่ชายฝั่งของทวีป อเมริกาใต้กลับมีฝนตกเพิ่มมากขึ้น ปรากฏการณ์ ลานีญา เกิดจากกระแสลมพัดจากด้านตะวันออกของมหาสมุทรแปซิฟิกมายัง ด้านตะวันตกของมหาสมุทรแปซิฟิกตามเดิม แต่กระแสลมมีความรุนแรง มากกว่าปกติ ทำ ให้กระแสน้ำอุ่นไหลมายังภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ มากขึ้น ส่งผลให้ภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้และออสเตรเลียมีระดับ น้ำ ทะเลสูงขึ้นและฝนตกหนักมากกว่าปกติ ในทางตรงข้ามก็เกิดภาวะ ความแห้งแล้งตามแนวชายฝั่งทวีปอเมริกาใต้ ปีนี้ประเทศไทยได้รับอิทธิพลจากปรากฏการณ์ลานีญา จริงหรือไม่..?? องค์การอุตุนิยมวิทยาโลก (World Meteorological Organization: WMO) เปิดเผยข้อมูลปี พ.ศ.2563 เป็นปีที่ร้อนที่สุดที่ผ่านมา แต่มีการคาด การณ์ว่าจะมีปรากฎการณ์ลานีญาเกิดขึ้น และมีโอกาสเกิด 60% ในช่วง เดือนกันยายน – พฤศจิกายน ที่จะส่งผลให้มีพายุมากขึ้นด้วยเช่นกัน จาก ปรากฎการณ์ลานีญานี้คาดว่าจะกระทบต่อสภาพอากาศของประเทศไทย ในปี 2566 แบบที่เรียกว่า “น้ำ ท่วมกระจุกแห้งแล้งกระจาย” โดยปรากฎการณ์ ลานีญาทำ ให้ฝนจะมาเร็วและอาจเกิดพายุฤดูร้อนได้บ่อยครั้งในเดือน เมษายนเนื่องจากอิทธิพลพายุฤดูร้อน ซึ่งปริมาณฝนจะมากกว่าค่าเฉลี่ย 60 เปอร์เซ็นต์ นั่นอาจจะเป็นผลดีต่อการบรรเทาปัญหาภัยแล้งที่เกิดขึ้นจาก ช่วงที่ผ่านมา จากนั้นในเดือนพฤษภาคมปริมาณฝนจะเริ่มน้อยลงจนถึง เดือนมิถุนายนถึงจะมีฝนกลับมาตกเพิ่มขึ้น ส่วนช่วงเดือนกรกฎาคมถึง สิงหาคมจะเกิดฝนทิ้งช่วง ดังนั้นอาจจะมีผลกระทบต่อประชาชนในภาค การเกษตรกรรมได้ แต่เมื่อเริ่มเข้าเดือนกันยายนไปจนถึงเดือนตุลาคม ปริมาณฝนจะเริ่มกลับมาตกหนักถึงหนักมากขึ้นในบางแห่ง มีการคาดการณ์ ว่ามากกว่าค่าเฉลี่ยของเดือนนี้ในอดีตประมาณ 80 มิลลิเมตรหรือมากกว่า เอลนีโญ ลานีญา ปรากฏการณ์ที่มีอิทธิพลต่อสภาพ ภูมิอากาศของโลก 33 เปอร์เซ็นต์ ซึ่งจะส่งผลทำ ให้เกิดภาวะน้ำ ท่วมฉับพลัน น้ำ ป่าไหลหลาก ได้ในหลายพื้นที่ โดยเฉพาะภาคเหนือในพื้นที่จังหวัดแม่ฮ่องสอน เชียงใหม่ และภาคตะวันตกตอนบนในจังหวัดตาก ที่มีพื้นที่เป็นภูเขา ที่มีความลาดชันสูง บวกกับสภาพพื้นที่บางแห่งมีความอ่อนไหวต่อ การพังทลายหรือทรุดตัวของดินได้ง่าย รวมถึงพื้นที่ป่าไม้สมบูรณ์ถูกบุกรุก ทำ ลายไปด้วยแล้ว พื้นที่บริเวณนั้นจะมีประสิทธิภาพในการกักเก็บ น้ำ ฝนที่ตกชุกและติดต่อกันเป็นเวลานานได้ลดน้อยลง ซึ่งจะทำ ให้เกิด ดินถล่มหรือโคลนถล่ม (Landslide or Mass movement) ได้ นอกจาก นี้จะทำ ให้เกิดน้ำ ท่วมบนที่ราบลุ่มตามมา โดยเฉพาะพื้นที่ลุ่มแม่น้ำ ยม ที่ไม่มีอ่างเก็บน้ำขนาดใหญ่ จึงไม่สามารถรองรับมวลน้ำ ในปริมาณมาก ได้ หลังจากนั้นในเดือนกันยายนและตุลาคม ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ก็จะต้องเฝ้าระวังสภาวะฝนตกหนักถึงหนักมากในบางแห่ง จากอิทธิพล ของร่องมรสุมกำ ลังแรงพาดผ่าน และหากมีพายุก่อตัวขึ้นในมหาสมุทร แปซิฟิกหรือทะเลจีนใต้ พัดผ่านเข้ามาทางภาคตะวันออกเฉียงเหนือใน ลักษณะพายุไต้ฝุ่น พายุโซนร้อน พายุดีเปรสชั่น หรือหย่อมความกด อากาศต่ำ จะทำ ให้เกิดฝนตกหนักเป็นบริเวณกว้างในภาคตะวันออก เฉียงเหนือตอนล่างได้เช่นกัน โดยเฉพาะพื้นที่เสี่ยงภัยก็ต้องเฝ้าระวัง ด้วย เพราะมีความเป็นไปได้ที่จะมีพายุหมุนเขตร้อน สำ หรับพื้นที่ภาค กลางเป็นพื้นที่ลุ่มต่ำ ที่เป็นจุดอ่อนจะเกิดน้ำ ท่วม ต้องระวังฝนตกหนัก ต่อเนื่องและมวลน้ำ หลากจากภาคเหนือตลอดเดือนตุลาคมอย่างใกล้ชิด ขณะเดียวกันที่ภาคตะวันออกและภาคใต้ยังคงมีฝนตกชุกหนาแน่นและ ฝนตกหนักถึงหนักมากบางพื้นที่ช่วงปลายฤดูฝน จังหวัดชลบุรี ระยอง และจันทบุรี จะเกิดน้ำ ท่วมจากการระบายน้ำ ฝนที่ตกหนักนานติดต่อ กันหลายชั่วโมงลงสู่คลองและทะเลไม่ทัน จังหวัดเพชรบุรี จังหวัด ประจวบคีรีขันธ์น้ำ จะหลากท่วมพื้นที่ช่วงเดือนตุลาคมต่อเนื่องถึง พฤศจิกายนและเดือนธันวาคม รวมถึงน้ำอาจจะท่วมส่งท้ายปีที่จังหวัด นครศรีธรรมราช พัทลุง และจังหวัดสงขลา ผู้ที่อยู่ในบริเวณพื้นที่ดังกล่าว ควรเฝ้าระวังอย่างใกล้ชิด
บทความน่ารู้ กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย มูเตลู สายมูต้องรู้ : เทพองค์ไหนไหว้ขอพรแล้วปัง มูเตลูคือ สิ่งที่เกี่ยวข้องกับความเชื่อ เรื่องลี้ลับ ของขลัง ไสยศาสตร์ โหราศาสตร์ การดูไพ่ การเสริมดวงและโชคชะตา การบูชาสิ่งศักดิ์สิทธิ์ต่าง ๆ ซึ่งจริง ๆ แล้ว มูเตลู เป็นการหลอมรวม ความเชื่อพุทธ พราหมณ์ เข้าด้วยกัน จนกลืนกลายเป็นความเชื่อที่เสริมกําลังใจผู้นับถือบูชาให้สมหวัง ในสิ่งที่มุ่งหวัง เช่น มูเตลูด้านการงาน การเงิน และความรัก มีความเชื่อว่าองค์พระพิฆเนศจะช่วยขจัดอุปสรรคทั้งปวง อีกทั้งยังช่วยให้ ประสบความสําเร็จ สุขสมหวังดั่งปรารถนา เป็นมหาเทพผู้ทรงภูมิปัญญาที่ ยิ่งใหญ่ บูชาง่าย จึงเป็นที่นิยมของคนไทยในปัจจุบัน พิกัด : เทวาลัยพระพิฆเนศ สี่แยกห้วยขวาง พระพรหมผู้สร้างโลกและให้กําเนิดสิ่งต่าง ๆ ในจักรวาล มีความเชื่อที่มี มาแต่สมัยโบราณเกี่ยวกับพระพรหมว่า ผู้ใดสักการะบูชาพระพรหม จะประสบ ความสําเร็จในหน้าที่การงาน เป็นที่รักใคร่ของคนทั้งหลาย มีโชคลาภ ในด้านการเงิน การงาน สุขภาพ พิกัด : ศาลท้าวมหาพรหม แยกราชประสงค์ พระศิวะได้รับพลังให้มีอิทธิฤทธิ์สูงสุด สามารถประทานพรให้ บุคคลใดก็ได้มีความกรุณาต่อทุกชีวิตในไตรโลก ผู้ที่ได้รับพรจาก พระองค์ จะสมหวังดังปรารถนาทุกประการ พิกัด : พระสทาศิวะ พระศิวะ ๕ เศียร หน้าลานเซ็นทรัลเวิลด์ พิกัด : ชั้น ๔ ศูนย์การค้าเกษร (หัวมุมดาดฟ้า) พระแม่ลักษมี เทวีแห่งความงดงาม มั่งคั่ง และอุดมสมบูรณ์ โดยจะบูชา ขอเรื่องความรัก ความสมหวังให้ได้พบเจอคู่ครองที่สุขสมอารมณ์หมาย ในขณะเดียวกันเพื่อให้เกิดความปรองดองภายในครอบครัว รํ่ารวยเงินทอง ตามคติความเชื่อของชาวฮินดูนั่นเอง กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย โรงเรียนนวมินทราชินูทิศ เตรียมอุดมศึกษาน้อมเกล้า