ตัวเหนี่ยวนำไฟฟ้า (inductor)

ปจั จยั ทม่ี ผี ลตอ่ คำ่ ควำมเหนย่ี วนำ

• 3 พื้นท่หี นา้ ตัดของแกน เขยี นแทนดว้ ยอักษร A ถา้ พืน้ ทขี่ อง
แกนมปี รมิ าณมาก กจ็ ะทาํ ใหเ้ กิดคา่ ความเหนีย่ วนาํ มากข้ึนตาม
ไปดว้ ย คา่ ความเหนี่ยวนําจะแปรผนั ตรงกบั พื้นท่ีของแกน

• 4 ความยาวของแกน เขยี นแทนด้วยอกั ษร l ถ้าความยาวของ
แกนมีปรมิ าณมาก ก็จะทาํ ใหเกดิ ค่าความเหน่ยี วนาํ น้อย ค่า
ความเหนย่ี วนําจะแปรผกผนั กบั ความยาวของแกน

สตู รหำคำ่ สัมพนั ธ์ของค่ำควำมเหนี่ยวนำไฟฟำ้

สตู รหำคำ่ สัมพันธข์ องค่ำควำมเหนย่ี วนำไฟฟ้ำ

• ตัวอยา่ งท่ี 3.1 กาํ หนดใหต้ ัวเหนย่ี วนําในภาพมีความยาวของแกน
เทา่ กับ 0.1 เมตร และมคี า่ ความซาบซึมเทา่ กับ 0.25 x 10-3
จํานวนของขดลวดทพ่ี ันเท่ากบั 20 รอบ พน้ื ที่หนา้ ตดั เท่ากับ 0.1
ตารางเมตร จงหาคา่ ความเหนีย่ วนํา

สูตรหำค่ำสัมพันธข์ องค่ำควำมเหนย่ี วนำไฟฟำ้

• ตวั อย่างที่ 3.2 กาํ หนดใหต้ วั เหนี่ยวนําในภาพท่ี 3.10 มคี า่ ความ
เหนีย่ วนาํ มคี า่ เท่ากับ 62.5 mH ความ ยาวของแกนเทา่ กับ 0.2
เมตร จํานวนของขดลวดที่พันเทา่ กบั 10 รอบ พนื้ ทหี่ น้าตัด
เท่ากับ 0.5 ตาราง เมตร จงหาค่าความซาบซึมของแกน

กำรอำ่ นคำ่ ตวั เหน่ยี วนำ

• ค่าความเหนยี่ วนาํ (Inductance) มหี น่วยเป็นเฮนรี่
(Henry)

กำรอำ่ นค่ำตวั เหนีย่ วนำ

• กรณีพมิ พ์คา่ บนตวั เหน่ียวนําถา้ ค่าความเหนี่ยวนําไม่เกนิ 100
uH จะใชต้ ัวเลข 3 ตัวและใช-้ R แทนจดุ ทศนยิ มดงั นี้

กำรอ่ำนค่ำตวั เหนี่ยวนำ

• กรณีพิมพ์คา่ บนตวั เหนีย่ วนาํ ถ้าค่ามากกวา่ 100 uH ขึน้ ไป จะใช้
ตัวเลข 4 ตวั โดยตัวท่ี 1-3 ให้อา่ นค่าตามตัวเลขท่ีพมิ พ์ สว่ นตวั ท่ี
4 แสดงเลขยกกําลังหรือตวั เติมศนู ย์ดงั ตวั อยา่ ง

กรณีแสดงเปน็ รหสั ตัวเลข จะใชต้ วั เลข 3 ตัวโดยตวั ท่ี 1-2 ใหอ้ า่ นคา่ ตามตัวเลข
ทพี่ มิ พ์ สว่ นตัวท่ี 3 แสดงเลขยกกาํ ลังหรอื ตวั เตมิ ศูนยด์ งั ตัวอย่าง

ตวั เหนย่ี วนำแสดงคำ่ ด้วยแถบสี

• กรณีแสดงเปน็ แถบสแี บบตัวตา้ นทานดังแสดงในภาพอาจจะมี
ลักษณะเปน็ แถบ 3 สี แถบ 4 สี หรอื แสดงเป็นจุด อา่ นค่าเปน็
หนว่ ย uH แต่การอา่ นคา่ ยงั มลี ักษณะ คลา้ ยกบั การอ่านคา่ แถบ
สขี องตัวต้านทาน ซ่งึ รหสั แถบสแี สดงในตาราง

ตวั เหนีย่ วนำแสดงค่ำดว้ ยแถบสี

ตัวเหน่ียวนาํ แสดงค่าด้วยแถบสี

รหัสแถบสีของตัวเหน่ยี วนำ

• กรณีที่ตัวเหน่ียวนาํ เป็นแบบ 4 แถบสี แถบสีท่ี 1 และ 2 จะเปน็ ตัวตัง้ แถบ
สีที่ 3 จะเป็นตวั คูณ และแถบสที ี่ 4 จะแสดงเปอรเ์ ซ็นตค์ ่าผิดพลาด โดยทส่ี ี
ทองแสดงค่าผิดพลาด บวกลบไมเ่ กิน 5 เปอรเ์ ซ็นต์ สเี งนิ บวกลบไม!เกนิ
10 เปอรเ์ ซน็ ต์

กำรตอ่ วงจรตัวเหนีย่ วนำไฟฟำ้

การต่อวงจรตวั เหนี่ยวนํามีอยู่ 3 แบบคือ
1. วงจรอนกุ รม
2. วงจรขนาน
3. วงจรผสม

กำรต่อตวั เหน่ียวนำวงจรอนุกรม

• การต่อวงจรอนุกรม คือการนาํ เอาตวั เหนี่ยวนําต้งั แต่ 2 ตัว ขน้ึ ไปมา
ตอ่ อนกุ รมหรอื อันดบั การต่อลักษณะนเ้ี ป็นการเพมิ่ ความยาว ให้กับ
ขดลวด มผี ลทําใหค้ า่ ความเหนย่ี วนํารวมเพ่มิ ขึน้ คา่ ความ เหน่ียวนํา
รวมหาได้

• จากสตู ร

กำรต่อตวั เหนย่ี วนำวงจรขนำน

• การตอ่ วงจรขนาน คอื การนาํ เอาตวั เหน่ยี วนาํ ตั้งแต่ 2 ตัว ขน้ึ ไป
มาตอ่ ขนานกนั คา่ ความ เหน่ียวนํารวมท้ังหมด จะมคี า่ นอ้ ยกวา่
คา่ ความเหนย่ี วนาํ ของตัวเหน่ยี วนาํ ทีม่ คี า่ น้อยท่ีสุดทตี่ อ่ อยู่ใน
วงจร ค่าความเหนย่ี วนํารวมหาไดจ้ ากสตู ร

กำรต่อตัวเหน่ียวนำวงจรผสม

• การตอ่ วงจรผสม คอื การนําเอาตัวเหน่ียวนํามาตอ่ อนกุ รมและ
ขนานกัน คา่ ความเหนย่ี วนาํ รวมทั้งหมด จะตอ้ งมกี ารวเิ คราะห์
วา่ ตอ่ กันในลกั ษณะใด การคํานวณคา่ จะใชว้ ธิ เี ดยี วกับการต่อ
วงจร ผสมของตวั ต้านทาน

กำรคำนวณตอ่ ตวั เหน่ยี วนำวงจรอนกุ รม

กำรคำนวณตอ่ ตวั เหน่ยี วนำวงจรอนกุ รม

กำรคำนวณตอ่ ตวั เหน่ยี วนำวงจรขนำน

กำรคำนวณตอ่ ตวั เหน่ยี วนำวงจรผสม

กำรตรวจสอบตัวเหนี่ยวนำ

ตัวเหนย่ี วนำชอ็ ต

• ในการใชโ้ อหม์ มิเตอรต์ รวจวัดท้ังสองครัง้ ดังกล่าวถา้ เขม็ มเิ ตอรต์ ี
ไปสดุ สเกลดา้ นขวามือ ( ดา้ น 0 ) ทัง้ สองครงั้

ตัวเหน่ียวนำขำด

• ในการใชโ้ อหม์ มเิ ตอร์ตรวจวัดเข็มมเิ ตอรไ์ มข่ ึ้นเลยท้งั สองคร้งั

ตัวเหน่ยี วนำปกติ

• ค่าโอหม์ ที่อา่ นออกมาได้ จากการกระดิกข้นึ ของเข็มมเิ ตอร์