เอกสารประชาสัมพันธ์ ชุด รู้ไว้ก่อนไปศาลปกครอง (ฉบับล่าสุด)

ตัวอย่างเช่น นายแพทย์ธันวา ได้รับค�ำส่ังพักใช้ใบอนุญาตประกอบ
วชิ าชพี นายแพทยธ์ นั วาเหน็ วา่ ตนไดร้ บั ความเดอื ดรอ้ นเสยี หาย จงึ นำ� คดมี าฟอ้ ง
ต่อศาลปกครอง แต่ในระหว่างท่ีศาลพิจารณาคดีอยู่น้ัน ผลของค�ำสั่งพักใช้
ใบอนญุ าตยงั มผี ลทำ� ใหน้ ายแพทยธ์ นั วาไมส่ ามารถประกอบอาชพี ได้ นายแพทย์
ธันวาจึงยื่นค�ำขอต่อศาลเพื่อให้มีค�ำส่ังให้ทุเลาการบังคับตามค�ำส่ังพักใช้
ใบอนญุ าตนน้ั ไวก้ อ่ น กรณนี ้ี หากศาลเหน็ วา่ คำ� สง่ั พกั ใชใ้ บอนญุ าตนา่ จะไมช่ อบ
ด้วยกฎหมาย และหากให้ค�ำส่ังดังกล่าวมีผลบังคับต่อไปจะท�ำให้นายแพทย์
ธันวาได้รับความเดือดร้อนเสียหายจนยากแก่การเยียวยาแก้ไขในภายหลัง
ท้ังการทุเลาการบังคับตามค�ำส่ังดังกล่าวไม่เป็นปัญหาหรืออุปสรรคในการ
บรหิ ารราชการ ศาลจะมคี ำ� สงั่ ใหท้ เุ ลาการบงั คบั ตามคำ� สง่ั พกั ใชใ้ บอนญุ าตนน้ั
ตามทศี่ าลเหน็ สมควรกไ็ ด้ ซง่ึ จะทำ� ใหน้ ายแพทยธ์ นั วาสามารถประกอบอาชพี
ไดใ้ นระหวา่ งทร่ี อผลการพจิ ารณาของศาลปกครอง
นอกจากนี้ ในกรณที ผี่ ฟู้ อ้ งคดไี มไ่ ดม้ คี ำ� ขอทเุ ลาการบงั คบั ตามกฎหรอื
ค�ำส่ังทางปกครองซงึ่ เปน็ เหตุใหน้ �ำคดีมาฟ้องต่อศาลปกครอง แต่ศาลเหน็ ว่ามี
เหตสุ มควรทจ่ี ะทเุ ลาการบงั คบั ตามกฎหรอื คำ� สง่ั ทางปกครองนนั้ ศาลปกครอง
มีอ�ำนาจส่ังทุเลาการบังคับตามกฎหรือค�ำสั่งทางปกครอง โดยจะไต่สวนก่อน
หรอื ไมก่ ไ็ ด้

49

2. การบรรเทาทุกข์ชั่วคราว หมายถึง การขอให้ศาลมีค�ำส่ังก�ำหนด
มาตรการหรือวิธีการคุ้มครองอย่างใดอย่างหนึ่งเพื่อบรรเทาทุกข์ชั่วคราวก่อน
การพพิ ากษา หรอื กำ� หนดวธิ กี ารเพอื่ คมุ้ ครองประโยชนข์ องผขู้ อในระหวา่ งการ
พจิ ารณา หรอื เพอ่ื บงั คบั ตามคำ� พพิ ากษา ผฟู้ อ้ งคดหี รอื คกู่ รณจี ะยนื่ คำ� ขอไดก้ ็
ต่อเม่ือเป็นกรณีที่มีการฟ้องคดีต่อศาลปกครองด้วยเหตุอื่นที่นอกเหนือไปจาก
การฟ้องคดีเพื่อขอให้เพิกถอนกฎหรือค�ำสั่งทางปกครอง โดยสามารถย่ืนค�ำขอ
ไดใ้ นกรณใี ดกรณหี นง่ึ ดงั นี้
2.1 กรณกี ารขอบรรเทาทกุ ขช์ ว่ั คราว โดยผฟู้ อ้ งคดจี ะตอ้ งยน่ื คำ� รอ้ ง
ใหศ้ าลมคี ำ� สงั่ กำ� หนดมาตรการหรอื วธิ กี ารคมุ้ ครองใดๆเพอ่ื บรรเทาความเดอื ดรอ้ น
หรอื เสยี หายของตนกอ่ นการพพิ ากษาโดยจะยนื่ มากบั คำ� ฟอ้ งหรอื ยนื่ ในเวลาใด
กไ็ ดก้ อ่ นศาลมคี ำ� พพิ ากษาหรอื คำ� สง่ั ชข้ี าดคดี
ตวั อยา่ งเชน่ นายพที ไดร้ บั ความเดอื ดรอ้ นจากกลน่ิ เหมน็ ของขยะ
จำ� นวนมากทบ่ี รษิ ทั อ.อา่ ง ซง่ึ รบั จา้ งเกบ็ และขนขยะใหก้ บั เทศบาลนคร ช.ชา้ ง
น�ำมาพักท้ิงไว้ในที่ดินซ่ึงเป็นพื้นท่ีว่างอันเป็นที่สาธารณประโยชน์ใกล้กับบ้าน
ของนายพที นายพที จงึ รอ้ งเรยี นไปยงั เทศบาลแตไ่ มไ่ ดร้ บั การแกไ้ ขแตอ่ ยา่ งใด
นายพีทจึงน�ำคดีมาฟ้องต่อศาลปกครองขอให้ศาลสั่งห้ามไม่ให้เทศบาลนคร
ช.ชา้ ง อนญุ าตบรษิ ทั อ.อา่ ง นำ� ขยะมาพกั ทงิ้ ในทด่ี นิ บรเิ วณดงั กลา่ วและขอให้
รอื้ ถอนอาคารพกั ขยะทก่ี อ่ สรา้ งโดยไมไ่ ดร้ บั อนญุ าต และขอบรรเทาทกุ ขช์ ว่ั คราว
โดยขอใหศ้ าลมคี ำ� สงั่ ใหเ้ ทศบาลนคร ช.ชา้ ง ระงบั การขนขยะมาทงิ้ ในทด่ี นิ บรเิ วณ
ดังกล่าวไว้เป็นการช่ัวคราวจนกว่าศาลจะมีค�ำพิพากษา ซ่ึงหากศาลปกครอง
เหน็ วา่ มเี หตผุ ลสมควรและเพยี งพอ ศาลจะมคี ำ� สง่ั กำ� หนดมาตรการเพอื่ บรรเทา
ทกุ ขช์ ว่ั คราวกอ่ นการพพิ ากษา ใหร้ ะงบั การขนขยะมาทงิ้ ในทดี่ นิ ดงั กลา่ ว
2.2 กรณีขอให้คุ้มครองประโยชน์ เป็นกรณีที่ผู้ยื่นค�ำขออาจเป็น
ผู้ฟ้องคดี ผู้ถูกฟ้องคดี หรือผู้ร้องสอดก็ได้ โดยจะย่ืนค�ำขอในเวลาใดก็ได้ก่อน
ศาลมคี ำ� พพิ ากษาหรอื คำ� สงั่ ชข้ี าดคดีกรณขี อใหค้ มุ้ ครองประโยชนน์ มี้ วี ตั ถปุ ระสงค์
เพอื่ ใหศ้ าลมคี ำ� สงั่ กำ� หนดวธิ กี ารคมุ้ ครองประโยชนข์ องผขู้ อ หรอื เพอื่ ประโยชน์
ในการบงั คบั ตามคำ� พพิ ากษาเมอื่ คดสี นิ้ สดุ

50

ตัวอย่างเช่น หน่วยงาน ก. อนุญาตให้เอกชนสร้างสะพานลอย
คนเดินข้ามเหนือทางสาธารณะ พาดผ่านเหนือซอยท่ีนางชม้อยและชาวบ้าน
อยู่อาศัย โดยไม่ได้จัดให้มีการรับฟังความคิดเห็นจากผู้มีประโยชน์เกี่ยวข้อง
กอ่ นการพิจารณาอนญุ าต ซ่ึงการสร้างสะพานดงั กลา่ วจะทำ� ให้นางชมอ้ ยและ
ชาวบ้านบริเวณนั้นได้รับความเดือดร้อนเสียหาย นางชม้อยและชาวบ้านจึง
ยนื่ ฟอ้ งคดตี อ่ ศาลปกครองพรอ้ มกบั ยน่ื คำ� ขอใหศ้ าลมคี ำ� สงั่ ใหร้ ะงบั การกอ่ สรา้ ง
และระงับการใช้สะพานลอยคนเดินข้ามไว้เป็นการชั่วคราว ซ่ึงหากศาลเห็นว่า
มีเหตุจ�ำเป็นเพียงพอ ศาลจะมีค�ำส่ังก�ำหนดมาตรการเพ่ือบรรเทาทุกข์ช่ัวคราว
กอ่ นการพพิ ากษา ใหร้ ะงบั การกอ่ สรา้ งและการใชส้ ะพานลอยไวก้ อ่ น

กรณีที่ศาลปกครองช้ันต้นรับพิจารณาค�ำขอและมีค�ำส่ังให้
ก�ำหนดมาตรการหรือวิธีการชั่วคราวก่อนการพิพากษา ผู้มีส่วนได้เสีย
(ผู้ถูกฟ้องคดีหรือบุคคลภายนอกผู้ได้รับความเดือดร้อนหรือเสียหาย
หรอื อาจจะเดอื ดรอ้ นหรอื เสยี หายโดยมอิ าจหลกี เลย่ี งไดจ้ ากผลของคำ� สง่ั
ที่ศาลก�ำหนดมาตรการเพื่อบรรเทาทุกข์ช่ัวคราวก่อนการพิพากษา)
มสี ทิ ธอิ ทุ ธรณค์ ำ� สง่ั ดงั กลา่ วตอ่ ศาลปกครองสงู สดุ ภายในกำ� หนด 30 วนั
นบั แตว่ นั ทผ่ี นู้ น้ั ไดร้ บั แจง้ หรอื ทราบคำ� สงั่ ศาล
อยา่ งไรกต็ าม ในกรณที ศ่ี าลปกครองมคี ำ� สง่ั ไมร่ บั หรอื ยกคำ� ขอ
ของผู้ฟ้องคดีหรือคู่กรณี ค�ำสั่งดังกล่าวถือเป็นท่ีสุด ผู้ฟ้องคดีหรือ
คกู่ รณไี มส่ ามารถยนื่ อทุ ธรณไ์ ดอ้ กี

51

ตวั อยา่ งการเขยี นคำ� ขอวธิ กี ารชวั่ คราวกอ่ นการพพิ ากษา
(กรณที เ่ี ขยี นคำ� ขอวธิ กี ารชวั่ คราวฯ มาในคำ� ฟอ้ งดว้ ย)

ชอ่ื และทอี่ ยู่ 2 มถิ นุ ายน 2558
ผฟู้ อ้ งคดี ขา้ พเจา้ นายแพทย์ ธนั วา ชอบรกั ษา ในฐานะที่
เปน็ ผฟู้ อ้ งคดี เกดิ วนั ท่ี 2 มกราคม 2500 อายุ 58 ปี
ชอื่ หนว่ ยงาน ประกอบวิชาชีพเวชกรรม อยู่บ้านเลขที่ 5 หมู่ที่ 4
ทางปกครองหรอื ถนนราษฎรอุทิศ ต�ำบลหนึ่งสอง อ�ำเภอหนึ่งสอง
เจา้ หนา้ ทข่ี องรฐั จงั หวดั กาฬสนิ ธ์ุ รหสั ไปรษณยี ์ 55555
ทปี่ ระสงคจ์ ะฟอ้ ง โทรศพั ท์ 0 4389 9000
การกระทำ� มคี วามประสงคข์ อฟอ้ งแพทยสภา อยทู่ เ่ี ลขที่ 10
อนั เปน็ เหตแุ หง่ หมทู่ ี่ 2 ถนนประดษิ ฐ์ ตำ� บลหนงึ่ สอง อำ� เภอหนงึ่ สอง
การฟอ้ งคดี จงั หวดั กาฬสนิ ธ์ุ
พรอ้ มทงั้
พฤตกิ ารณ์ ด้วยข้าพเจ้าได้รับความเดือดร้อนจากการที่ถูก
และขอ้ เทจ็ จรงิ แพทยสภามคี ำ� สงั่ พกั ใชใ้ บอนญุ าตประกอบวชิ าชพี
ทเี่ กยี่ วขอ้ ง เวชกรรมเป็นเวลา 3 เดือน โดยคณะกรรมการ
แพทยสภาได้พิจารณาเรื่องที่นางสาวพัดชา มี
หนังสือร้องเรียนเกี่ยวกับการประกอบวิชาชีพ
เวชกรรมของข้าพเจ้าซ่ึงเป็นผู้ด�ำเนินการสถาน
พยาบาลและเป็นผู้รักษานางสาวพัดชา ว่ามีการ
รักษาติดต่อกันเป็นเวลานานและบ่อยคร้ังมากเกิน
ความจ�ำเป็น โดยไม่ค�ำนึงถึงความปลอดภัยและ
ความสน้ิ เปลอื งของผปู้ ว่ ย จงึ มคี ำ� สง่ั ลงโทษขา้ พเจา้
ซงึ่ ขา้ พเจา้ เหน็ วา่ ตนเองไมม่ คี วามผดิ และแพทยสภา
กระทำ� การโดยไมม่ อี ำ� นาจหนา้ ทตี่ ามกฎหมาย ไมช่ อบ
ด้วยกฎหมายและไม่เป็นธรรม จึงน�ำคดีมาฟ้องต่อ

52

คำ� ขอวา่ ประสงค์ ศาลปกครองเพื่อโปรดพิจารณาพิพากษาหรือมี
จะใหศ้ าลสง่ั หรอื ค�ำสั่งให้เพิกถอนค�ำส่ังดังกล่าว และมีค�ำส่ังทุเลา
พพิ ากษาอยา่ งไร การบังคับตามค�ำสั่งไว้ก่อนจนกว่าศาลจะมี
และคำ� ขอใหศ้ าล ค�ำพิพากษา ซึ่งหากให้ค�ำสั่งทางปกครองดังกล่าว
มคี ำ� สงั่ ทเุ ลาการ มผี ลบงั คบั ตอ่ ไปจะทำ� ใหเ้ กดิ ความเสยี หายทยี่ ากแก่
บงั คบั ตามคำ� สง่ั ฯ การเยียวยาแก้ไขภายหลัง เน่ืองจากค�ำสั่งดังกล่าว
ขจะ้าทพ�ำเจให้า้ไเกมิด่มผีอล�ำกนราะจทใบดตท่อ่ีจกะาใรหร้ผักู้ถษูกาฟผู้ป้อ่ วงคยรดาีทยุเอล่ืนา
การบังคับตามค�ำส่ังทางปกครองดังกล่าวได้ จึงได้
มาขอบารมศี าลเปน็ ทพี่ ง่ึ
ขอให้ศาลโปรดพิจารณาพิพากษาหรือมีค�ำสั่ง
ใหเ้ พกิ ถอนคำ� สงั่ แพทยสภาดงั กลา่ ว และขอใหศ้ าล
มีค�ำส่ังทุเลาการบังคับตามค�ำสั่งแพทยสภาไว้ก่อน
จนกวา่ ศาลจะมคี ำ� พพิ ากษา

ลายมอื ชอ่ื ผฟู้ อ้ งคดี นายแพทย์ ธนั วา ชอบรกั ษา

53

ตวั อยา่ งการเขยี นคำ� ขอวธิ กี ารชวั่ คราวกอ่ นการพพิ ากษา

(กรณที เ่ี ขยี นคำ� ขอวธิ กี ารชวั่ คราวฯ หลงั จากยน่ื คำ� ฟอ้ งและอยรู่ ะหวา่ ง
รอการพพิ ากษาของศาล)

ชอื่ และทอี่ ยู่ 2 มถิ นุ ายน 2558
ผฟู้ อ้ งคดี ขา้ พเจา้ นายพที พง่ึ พา ในฐานะทเี่ ปน็ ผฟู้ อ้ งคดี
เกดิ วนั ที่ 2 มกราคม 2500 อายุ 58 ปี อาชพี คา้ ขาย
อยบู่ า้ นเลขท่ี 5 หมทู่ ี่ 4 ถนนราษฎรอทุ ศิ ตำ� บล ช.ชา้ ง
อำ� เภอ ช.ชา้ ง จงั หวดั เชยี งใหม่ รหสั ไปรษณยี ์ 55555
โทรศพั ท์ 0 5333 2222 ขอยน่ื คำ� ขอใหศ้ าลมคี ำ� สง่ั
ก�ำหนดมาตรการบรรเทาทุกข์ชั่วคราวมีข้อความ
ตามทจ่ี ะกลา่ วตอ่ ไปน้ี

การกระทำ� ด้วยข้าพเจ้าได้รับความเดือดร้อนจากกล่ินเหม็น
อนั เปน็ เหตแุ หง่ ของขยะจำ� นวนมากทบี่ รษิ ทั อ.อา่ ง ซงึ่ เปน็ ผรู้ บั จา้ ง
การขอพรอ้ มทงั้ เทศบาลนครช.ชา้ งนำ� มาพกั ทง้ิ ไวใ้ นทดี่ นิ ซงึ่ เปน็ พนื้ ที่
พฤตกิ ารณแ์ ละ วา่ งใกลก้ บั บา้ นของขา้ พเจา้ ขา้ พเจา้ ไดร้ อ้ งเรยี นไปยงั
ขอ้ เทจ็ จรงิ เทศบาลแลว้ แตไ่ มไ่ ดร้ บั การแกไ้ ข ขา้ พเจา้ จงึ นำ� คดี
ทเ่ี กย่ี วขอ้ ง มาย่ืนฟ้องต่อศาลปกครอง และขอให้ศาลมีค�ำส่ัง
คำ� ขอวา่ ประสงค์ บรรเทาทุกข์ช่ัวคราวระงับการขนขยะมาท้ิงในที่ดิน
จะใหศ้ าลมคี ำ� สงั่ บริเวณดังกล่าวไว้จนกว่าศาลจะมีค�ำพิพากษา
บรรเทาทกุ ข์ เนอ่ื งจากในระหวา่ งการพจิ ารณาคดขี องศาล ขา้ พเจา้
ชว่ั คราวอยา่ งไร ยังคงได้รับความเดือดร้อนจากกล่ินเหม็นของขยะ
ทงั้ การกระทำ� ดงั กลา่ วยงั กอ่ ใหเ้ กดิ มลภาวะเปน็ พษิ
ซง่ึ มผี ลกระทบกบั สขุ ภาพของขา้ พเจา้ และประชาชน
บรเิ วณโดยรอบเปน็ อนั มาก

ขอใหศ้ าลโปรดมคี ำ� สง่ั กำ� หนดมาตรการบรรเทาทกุ ข์
โดยมคี ำ� สงั่ ให้ เทศบาลนคร ช.ชา้ ง ระงบั การขนขยะ
มาทิ้งในบริเวณท่ีดินดังกล่าวไว้เป็นการชั่วคราว
จนกวา่ ศาลจะมคี ำ� พพิ ากษา

ลายมอื ชอื่ ผยู้ น่ื คำ� ขอ นายพที พงึ่ พา

54

วิธีพิจารณาคดีในศาลปกครองใช้ระบบไต่สวน ซึ่งเป็นระบบท่ีศาลมี
บทบาทสำ� คญั ในการแสวงหาขอ้ เทจ็ จรงิ และพยานหลกั ฐานโดยศาลอาจแสวงหา
ขอ้ เทจ็ จรงิ เพม่ิ เตมิ ดว้ ยการนดั ไตส่ วนคกู่ รณี หรอื เรยี กพยานบคุ คล พยานเอกสาร
พยานผเู้ ชยี่ วชาญ รวมทง้ั การออกไปตรวจสถานทเี่ พอ่ื ใหไ้ ดข้ อ้ เทจ็ จรงิ และพยาน
หลกั ฐานทจ่ี ำ� เปน็ ตอ่ การพจิ ารณาพพิ ากษาคดอี ยา่ งครบถว้ น
การพจิ ารณาคดโี ดยใชร้ ะบบไตส่ วนทำ� ใหเ้ อกชนซง่ึ สว่ นใหญไ่ มม่ ขี อ้ มลู
และพยานหลกั ฐานในความครอบครอง และไมม่ คี วามรใู้ นขอ้ กฎหมาย สามารถ
ดำ� เนนิ คดไี ดอ้ ยา่ งเทา่ เทยี มกบั คกู่ รณที เ่ี ปน็ หนว่ ยงานทางปกครองหรอื เจา้ หนา้ ท่ี
ของรฐั ซง่ึ ถอื เปน็ หลกั ประกนั ความยตุ ธิ รรมทคี่ กู่ รณจี ะไดร้ บั จากการดำ� เนนิ คดี
ในศาลปกครอง
วิธีพิจารณาคดีปกครองจะใช้หลักการฟังความสองฝ่ าย กล่าวคือ
ศาลปกครองจะเปดิ โอกาสใหค้ กู่ รณชี แี้ จงแสดงหลกั ฐานประกอบขอ้ อา้ งของตนและ
โตแ้ ยง้ คดั คา้ นการนำ� เสนอหรอื การกลา่ วอา้ งตลอดจนแกข้ อ้ กลา่ วหาของอกี ฝา่ ยหนง่ึ
เสมอ โดยผา่ นการทำ� คำ� ฟอ้ ง คำ� ใหก้ าร คำ� คดั คา้ นคำ� ใหก้ าร และคำ� ใหก้ ารเพม่ิ เตมิ
ซึ่งจะต้องจัดท�ำเป็นลายลักษณ์อักษร นอกจากน้ี คู่กรณียังมีสิทธิขอตรวจดู
พยานหลักฐานท่ีแต่ละฝ่ายได้ยื่นไว้ในส�ำนวน เว้นแต่มีกฎหมายคุ้มครองว่า
ไมต่ อ้ งเปดิ เผยหรอื ศาลเหน็ วา่ ไมค่ วรเปดิ เผยเพอื่ ไมใ่ หก้ ารดำ� เนนิ งานของรฐั เสยี หาย
การฟอ้ งคดตี อ่ ศาลปกครองจงึ สามารถมนั่ ใจไดว้ า่ วธิ พี จิ ารณาคดขี องศาลปกครอง
ซง่ึ ใชร้ ะบบไตส่ วนจะใหค้ วามเปน็ ธรรมแกค่ กู่ รณที ง้ั สองฝา่ ยอยา่ งเทา่ เทยี มกนั

55

คำ� ใหก้ าร
เมอื่ ศาลปกครองมคี ำ� สงั่ รบั คำ� ฟอ้ งของผฟู้ อ้ งคดแี ลว้ จะสง่ สำ� เนาคำ� ฟอ้ ง
และสำ� เนาพยานหลกั ฐานใหผ้ ถู้ กู ฟอ้ งคดที ำ� คำ� ใหก้ ารมายน่ื ตอ่ ศาลภายใน 30 วนั
นบั แตว่ นั ทไ่ี ดร้ บั สำ� เนาคำ� ฟอ้ งหรอื ภายในระยะเวลาทศี่ าลกำ� หนดโดยผถู้ กู ฟอ้ งคดี
อาจยอมรบั หรอื โตแ้ ยง้ คำ� ฟอ้ งของผฟู้ อ้ งคดที เี่ หน็ วา่ ไมถ่ กู ตอ้ งตรงกบั ขอ้ เทจ็ จรงิ
ดว้ ยการชแ้ี จงและแสดงเหตผุ ลของตน โดยศาลจะกำ� หนดประเดน็ ทผ่ี ถู้ กู ฟอ้ งคดี
ต้องให้การหรือให้จัดส่งพยานหลักฐานท่ีเกี่ยวข้องหรือเป็นประโยชน์ต่อการ
พิจารณาคดีด้วยก็ได้ แต่ถ้าผู้ถูกฟ้องคดีไม่ท�ำค�ำให้การหรือส่งพยานหลักฐาน
ย่ืนต่อศาลภายในเวลาที่ก�ำหนด จะถือว่าผู้ถูกฟ้องคดียอมรับข้อเท็จจริงตามที่
ผฟู้ อ้ งคดกี ลา่ วอา้ ง ซง่ึ ศาลจะพจิ ารณาคดตี อ่ ไปตามทเี่ หน็ เปน็ การยตุ ธิ รรม

คำ� คดั คา้ นคำ� ใหก้ าร
หลงั จากผถู้ กู ฟอ้ งคดสี ง่ คำ� ใหก้ ารแลว้ ศาลจะสง่ สำ� เนาคำ� ใหก้ ารพรอ้ ม
สำ� เนาพยานหลกั ฐานไปใหผ้ ฟู้ อ้ งคดเี พอื่ ใหท้ ำ� คำ� คดั คา้ นคำ� ใหก้ าร โดยศาลจะ
ก�ำหนดประเด็นที่ต้องช้ีแจงหรือให้จัดส่งพยานหลักฐานใดเพิ่มเติมด้วยก็ได้
ผู้ฟ้องคดีจะต้องส่งค�ำคัดค้านค�ำให้การหรือพยานหลักฐานยื่นต่อศาลภายใน
30 วัน นับแต่วันที่ได้รับส�ำเนาค�ำให้การ หรือภายในระยะเวลาที่ศาลก�ำหนด
แตถ่ า้ ผฟู้ อ้ งคดไี มม่ ปี ระเดน็ ใดจะคดั คา้ นเพม่ิ เตมิ และไมต่ อ้ งการทจ่ี ะทำ� คำ� คดั คา้ น
ค�ำให้การผู้ฟ้องคดีต้องท�ำหนังสือแจ้งให้ศาลทราบภายใน 30 วัน หรือภายใน
เวลาท่ีศาลก�ำหนด ว่าไม่ประสงค์จะท�ำค�ำคัดค้านค�ำให้การและขอให้ศาล
ดำ� เนนิ คดตี อ่ ไปเพราะถา้ ผฟู้ อ้ งคดไี มแ่ จง้ ใหศ้ าลทราบ ศาลอาจจะสงั่ จำ� หนา่ ยคดี
ออกจากสารบบความ
56

คำ� ใหก้ ารเพม่ิ เตมิ
เมื่อผู้ฟ้องคดีย่ืนค�ำคัดค้านค�ำให้การต่อศาลแล้ว ศาลจะส่งส�ำเนา
ค�ำคัดค้านค�ำให้การให้ผู้ถูกฟ้องคดีเพ่ือท�ำค�ำให้การเพ่ิมเติมยื่นต่อศาลภายใน
15 วนั นบั แตว่ นั ทไ่ี ดร้ บั สำ� เนาคำ� คดั คา้ นคำ� ใหก้ าร หรอื ภายในเวลาทศี่ าลกำ� หนด
และเมอ่ื ศาลไดร้ บั คำ� ใหก้ ารเพม่ิ เตมิ แลว้ ศาลจะสง่ สำ� เนาคำ� ใหก้ ารเพมิ่ เตมิ นน้ั
ใหแ้ กผ่ ฟู้ อ้ งคดที ราบตอ่ ไป
การยน่ื เอกสารหรอื พยานหลกั ฐานใดๆตอ่ ศาลคกู่ รณจี ะยนื่ ดว้ ยตนเองหรอื
สง่ ทางไปรษณยี ล์ งทะเบยี นกไ็ ด้ โดยจะถอื วา่ วนั ทส่ี ง่ เอกสารหรอื พยานหลกั ฐาน
แกเ่ จา้ พนกั งานไปรษณยี เ์ ปน็ วนั ทยี่ น่ื เอกสารหรอื พยานหลกั ฐานนนั้ ตอ่ ศาล
หากคกู่ รณตี อ้ งการใหผ้ อู้ น่ื ยน่ื เอกสารหรอื พยานหลกั ฐานใดๆ ตอ่ ศาล
แทนตน คกู่ รณตี อ้ งทำ� หนงั สอื มอบอำ� นาจแนบมาพรอ้ มดว้ ย
ในกรณีท่ียื่นเอกสารหรือพยานหลักฐานทางโทรสารหรือทางระบบ
อเิ ลก็ ทรอนกิ ส์(e-Filing)ในวนั และเวลาทำ� การจะถอื วา่ วนั นน้ั เปน็ วนั ทย่ี นื่ เอกสาร
หรอื พยานหลกั ฐาน อยา่ งไรกต็ าม หากยน่ื เอกสารหรอื พยานหลกั ฐานในวนั หยดุ
หรอื นอกเวลาทำ� การ จะถอื วา่ วนั ทำ� การแรกทศ่ี าลปกครองเปดิ ทำ� การปกตเิ ปน็
วนั ทย่ี น่ื เอกสารหรอื พยานหลกั ฐานนน้ั

ผทู้ ส่ี นใจสามารถดาวนโ์ หลดแบบฟอรม์ ตา่ งๆ เชน่
แบบฟอรม์ คำ� ใหก้ าร คำ� คดั คา้ นคำ� ใหก้ าร คำ� ใหก้ ารเพม่ิ เตมิ

แบบไฟดท้อ่ี รเวม์ บ็ใบไซมตอศ์ บาฉลนั ปทกะค/ใรบอมงอบwอำ�wนาwจ.แaบdบฟmอiรnม์ cคoำ� รuอ้ rงt/.gคำ�oข.อthฯลฯ

57

ในคดีหน่ึงๆ ของศาลปกครองจะต้องมีการนั่งพิจารณาคดีอย่างน้อย
หนงึ่ ครงั้ เพอ่ื เปดิ โอกาสใหค้ กู่ รณมี าแถลงดว้ ยวาจาตอ่ หนา้ องคค์ ณะพจิ ารณา
พิพากษา โดยศาลจะแจ้งก�ำหนดวันน่ังพิจารณาคดีคร้ังแรกพร้อมท้ังส่งสรุป
ขอ้ เทจ็ จรงิ ของตลุ าการเจา้ ของสำ� นวนใหค้ กู่ รณที ราบลว่ งหนา้ ไมน่ อ้ ยกวา่ 7 วนั
และหากคกู่ รณปี ระสงคจ์ ะยนื่ คำ� แถลงเปน็ หนงั สอื รวมทงั้ พยานหลกั ฐานประกอบ
คำ� แถลงดงั กลา่ ว คกู่ รณตี อ้ งยนื่ ตอ่ ศาลกอ่ นวนั นง่ั พจิ ารณาคดหี รอื อยา่ งชา้ ทสี่ ดุ
ในระหวา่ งการนงั่ พจิ ารณาคดี
58

คำ� แถลงเปน็ หนงั สอื ของคกู่ รณจี ะยกขอ้ เทจ็ จรงิ ทไี่ มเ่ คยยกขนึ้ มาอา้ งไว้
ไม่ได้ เว้นแต่จะแสดงข้อเท็จจริงที่เป็นประเด็นส�ำคัญในคดีท่ีคู่กรณีสามารถ
พิสูจน์ได้ว่ามีเหตุจ�ำเป็นท่ีท�ำให้ไม่อาจเสนอต่อศาลได้ก่อนหน้าน้ัน แต่ศาลจะ
รบั ฟงั และนำ� ขอ้ เทจ็ จรงิ ดงั กลา่ วไปใชใ้ นการพจิ ารณาคดไี ดก้ ต็ อ่ เมอ่ื ไดเ้ ปดิ โอกาส
ให้คู่กรณีอีกฝ่ ายหน่ึงแสดงพยานหลักฐานเพ่ือยืนยันหรือหักล้างแล้วเท่านั้น
ในวนั นง่ั พจิ ารณาคดคี รง้ั แรก ศาลจะสรปุ ขอ้ เทจ็ จรงิ และประเดน็ ของคดี แลว้ จะ
ให้คู่กรณีแถลงด้วยวาจาประกอบค�ำแถลงเป็นหนังสือที่ได้ยื่นไว้ก็ได้ จากน้ัน
ตลุ าการผแู้ ถลงคดจี ะเสนอคำ� แถลงการณซ์ งึ่ เปน็ ความเหน็ ของตนตอ่ องคค์ ณะ
จากน้ันองค์คณะจะปรึกษากันเพื่อพิพากษาหรือมีค�ำส่ังในคดีน้ันๆ โดยศาล
จะมคี ำ� สง่ั หรอื คำ� พพิ ากษาในวนั นน้ั หรอื วนั อน่ื กไ็ ด้

59

การพิจารณาพิพากษาคดีปกครองจะท�ำโดย องค์คณะพิจารณา
พิพากษาโดยองค์คณะของศาลปกครองช้ันต้นจะประกอบด้วยตุลาการ
ศาลปกครองชั้นต้น อย่างน้อย 3 คน ส่วนองค์คณะของศาลปกครองสูงสุด
จะประกอบด้วยตุลาการศาลปกครองสูงสุดอย่างน้อย 5 คน องค์คณะแต่ละ
องคค์ ณะจะมตี ลุ าการหวั หนา้ คณะ 1 คน โดยการดำ� เนนิ คดปี กครอง ตลุ าการ
หวั หนา้ คณะจะแตง่ ตง้ั ตลุ าการเจา้ ของสำ� นวน ซง่ึ คดั เลอื กจากตลุ าการคนหนง่ึ
ในองคค์ ณะของตน สว่ นการแตง่ ตงั้ ตลุ าการผแู้ ถลงคดี ซง่ึ เปน็ ตลุ าการทไี่ มใ่ ช่
ตุลาการในองค์คณะที่พิจารณาพิพากษาคดีน้ัน ประธานศาลปกครองสูงสุด
หรอื อธบิ ดศี าลปกครองชน้ั ตน้ จะเปน็ ผแู้ ตง่ ตง้ั แลว้ แตก่ รณี
ตุลาการเจ้าของส�ำนวนจะด�ำเนินการรวบรวมข้อเท็จจริงจากค�ำฟ้อง
ค�ำช้ีแจงของคู่กรณี และรวบรวมพยานหลักฐานที่เกี่ยวข้องเพ่ือจัดท�ำสรุป
ขอ้ เทจ็ จรงิ และความเหน็ นำ� เสนอตอ่ องคค์ ณะกอ่ นวนั นง่ั พจิ ารณาคดี ในขณะที่
ตลุ าการผแู้ ถลงคดจี ะทำ� หนา้ ทสี่ รปุ ขอ้ เทจ็ จรงิ ขอ้ กฎหมายและเสนอความเหน็
ของตนในการวนิ จิ ฉยั คดนี นั้ ๆทเ่ี รยี กวา่ คำ� แถลงการณ์ ตอ่ องคค์ ณะเพอ่ื ประกอบ
การพิจารณาคดี ซ่ึงถือเป็นการถ่วงดุลการใช้อ�ำนาจระหว่างตุลาการด้วยกัน
ในระบบวิธีพิจารณาคดีปกครอง ซ่ึงจะท�ำให้องค์คณะใช้อ�ำนาจตัดสินคดี

60

อย่างรอบคอบและถูกต้องมากยิ่งขึ้น โดยเฉพาะอย่างย่ิง ในกรณีท่ีองค์คณะ
ไม่เห็นด้วยกับค�ำแถลงการณ์ก็จะต้องแสดงให้เห็นถึงเหตุผลที่หนักแน่น
และน่าเชื่อถือมากกว่า วิธีการถ่วงดุลน้ีจะเป็นหลักประกันความเป็นธรรมใน
กระบวนการยตุ ธิ รรมทางปกครองไดด้ ยี ง่ิ ขน้ึ
อยา่ งไรกต็ าม คำ� แถลงการณข์ องตลุ าการผแู้ ถลงคดถี อื เปน็ ความเหน็
โดยอสิ ระ ไมผ่ กู พนั องคค์ ณะในการจดั ทำ� คำ� พพิ ากษาหรอื คำ� ตดั สนิ ชขี้ าดในคดี
คำ� ตดั สนิ ขององคค์ ณะเทา่ นน้ั ทจ่ี ะถอื วา่ เปน็ คำ� พพิ ากษาหรอื คำ� สงั่

การเรยี กชอ่ื ของผเู้ กยี่ วขอ้ งในคดี

ศาลปกครอง ศาลยตุ ธิ รรม
ตลุ าการ ผพู้ พิ ากษา
ผฟู้ อ้ งคด ี โจทก์
ผถู้ กู ฟอ้ งคด ี จำ� เลย
คกู่ รณี คอื ผฟู้ อ้ งคดแี ละผถู้ กู ฟอ้ งคด ี คคู่ วาม คอื โจทกแ์ ละจำ� เลย
และรวมถงึ ผรู้ อ้ งสอด และรวมถงึ ผรู้ อ้ งสอด


61

เม่ือศาลปกครองได้ท�ำค�ำพิพากษาหรือค�ำส่ังชี้ขาดคดีเสร็จแล้ว ศาล
จะแจ้งให้คู่กรณีทราบก�ำหนดวันอ่านค�ำพิพากษาหรือค�ำสั่งช้ีขาดคดี โดยวันที่
ศาลอา่ นคำ� พพิ ากษาหรอื คำ� สง่ั ชข้ี าดคดถี อื วา่ เปน็ วนั ทศี่ าลปกครองมคี ำ� พพิ ากษา
หรอื คำ� สงั่ ชขี้ าดคดนี น้ั แตถ่ า้ คกู่ รณไี มม่ าฟงั คำ� พพิ ากษาหรอื คำ� สงั่ ชขี้ าดคดี ศาล
ก็จะงดการอ่านแล้วบันทึกไว้ วันที่ศาลบันทึกถือเป็นวันท่ีศาลได้มีค�ำพิพากษา
หรอื คำ� สงั่ ชข้ี าดคดนี น้ั แลว้ ซงึ่ ประชาชนทสี่ นใจสามารถขอตรวจดหู รอื ขอสำ� เนา
ค�ำพิพากษาหรือค�ำสั่งช้ีขาดคดีนั้นได้ โดยส�ำนักงานศาลปกครองจะเผยแพร่
คำ� พพิ ากษาหรอื คำ� สง่ั ชข้ี าดคดขี องศาลปกครองตอ่ สาธารณะ
อยา่ งไรกต็ ามหากคกู่ รณไี มพ่ อใจคำ� พพิ ากษาหรอื คำ� สงั่ ของศาลปกครอง
ชน้ั ตน้ สามารถอทุ ธรณต์ อ่ ศาลปกครองสงู สดุ ได้ โดยยน่ื คำ� อทุ ธรณเ์ ปน็ หนงั สอื ตอ่
ศาลปกครองชน้ั ตน้ ทม่ี คี ำ� พพิ ากษาหรอื คำ� สงั่ นน้ั ภายใน 30 วนั นบั แตว่ นั ทศี่ าลมี
ค�ำพิพากษาหรือค�ำสั่ง โดยย่ืนด้วยตนเองต่อเจ้าหน้าท่ีของศาลปกครองชั้นต้น
ดังกล่าว หรือส่งค�ำอุทธรณ์ทางไปรษณีย์ลงทะเบียนจ่าหน้าซองถึงส�ำนักงาน
ศาลปกครองชน้ั ตน้ ทมี่ คี ำ� พพิ ากษาหรอื คำ� สงั่ แตห่ ากคกู่ รณไี มย่ น่ื อทุ ธรณภ์ ายใน
ก�ำหนดเวลาดังกล่าว คดีจะถึงท่ีสุดไม่สามารถอุทธรณ์ต่อศาลปกครองสูงสุด
หรือฟ้องเป็นคดีใหม่ได้ และคู่กรณีต้องปฏิบัติตามค�ำพิพากษาหรือค�ำสั่งของ
ศาลปกครองชน้ั ตน้
คำ� อทุ ธรณใ์ หท้ ำ� เปน็ หนงั สอื และอยา่ งนอ้ ยตอ้ งระบรุ ายการ ดงั ตอ่ ไปน้ี
(1) ชอื่ ผอู้ ทุ ธรณ์
(2) ผถู้ กู อทุ ธรณ์
(3) ขอ้ คดั คา้ นคำ� พพิ ากษาหรอื คำ� สง่ั ของศาลปกครองชน้ั ตน้
(4) คำ� ขอของผอู้ ทุ ธรณ์
(5) ลายมอื ชอื่ ผอู้ ทุ ธรณ์

62

ขอ้ เทจ็ จรงิ หรอื ขอ้ กฎหมายทจี่ ะยกขน้ึ อา้ งในการยน่ื อทุ ธรณน์ นั้ ผอู้ ทุ ธรณ์
จะตอ้ งกลา่ วไวโ้ ดยชดั แจง้ ในคำ� อทุ ธรณ์ และตอ้ งเปน็ ขอ้ เทจ็ จรงิ หรอื ขอ้ กฎหมาย
ทไี่ ดย้ กขน้ึ วา่ กนั มาแลว้ โดยชอบในศาลปกครองชน้ั ตน้ อยา่ งไรกต็ าม ถา้ ปญั หา
ขอ้ ใดเปน็ ปญั หาอนั เกย่ี วดว้ ยความสงบเรยี บรอ้ ยของประชาชนหรอื ปญั หาเกย่ี วกบั
ประโยชน์สาธารณะ ผู้อุทธรณ์จะยกปัญหาข้อน้ันข้ึนกล่าวในค�ำอุทธรณ์หรือ
ในชน้ั อทุ ธรณก์ ไ็ ด้
หากศาลปกครองชั้นตน้ มีค�ำส่งั ไม่รบั คำ� อทุ ธรณ์ ผู้อทุ ธรณ์สามารถยื่น
ค�ำร้องอุทธรณ์ค�ำส่ังไม่รับอุทธรณ์นั้นต่อศาลปกครองสูงสุดได้ภายใน 30 วัน
นบั แตว่ นั ทไ่ี ดร้ บั แจง้ คำ� สงั่ ของศาลปกครองชนั้ ตน้
ในกรณีท่ีคู่กรณีได้ย่ืนอุทธรณ์ค�ำพิพากษาหรือค�ำส่ังของศาลปกครอง
ช้ันต้น และศาลปกครองสูงสุดมีค�ำพิพากษาหรือมีค�ำส่ังชี้ขาดอุทธรณ์นั้นแล้ว
คดจี ะถงึ ทสี่ ดุ
อยา่ งไรกต็ ามคกู่ รณหี รอื บคุ คลภายนอกผมู้ สี ว่ นไดเ้ สยี หรอื อาจถกู กระทบ
จากผลแหง่ คดสี ามารถยน่ื คำ� ขอใหพ้ จิ ารณาพพิ ากษาคดหี รอื มคี ำ� สงั่ ใหมใ่ นคดี
นน้ั ได้ แตต่ อ้ งยน่ื คำ� ขอภายใน 90 วนั นบั แตว่ นั ทผ่ี นู้ นั้ ไดร้ หู้ รอื ควรรถู้ งึ เหตซุ ง่ึ อาจ
ขอใหพ้ จิ ารณาพพิ ากษาหรอื มคี ำ� สง่ั ใหมไ่ ด้แตไ่ มเ่ กนิ 5ปี นบั แตว่ นั ทศ่ี าลปกครอง
ได้มีค�ำพิพากษาหรือมีค�ำส่ังชี้ขาด และการยื่นค�ำขอให้พิจารณาใหม่จะท�ำได้
เฉพาะเมอื่ คกู่ รณหี รอื บคุ คลภายนอกไมท่ ราบถงึ เหตนุ น้ั ในการพจิ ารณาคดคี รง้ั ท่ี
แลว้ มา โดยมใิ ชค่ วามผดิ ของผนู้ นั้ โดยมเี งอ่ื นไขดงั นี้
(1) ศาลปกครองฟังข้อเท็จจริงผิดพลาดหรือมีพยานหลักฐานใหม่
อนั อาจทำ� ใหข้ อ้ เทจ็ จรงิ ทฟี่ งั เปน็ ทยี่ ตุ แิ ลว้ นน้ั เปลยี่ นแปลงไปในสาระสำ� คญั
(2) คู่กรณีท่ีแท้จริงหรือบุคคลภายนอกนั้นมิได้เข้ามาในการด�ำเนิน
กระบวนพิจารณาคดี หรือได้เข้ามาแล้วแต่ถูกตัดโอกาสโดยไม่เป็นธรรมใน
การมสี ว่ นรว่ มในการดำ� เนนิ กระบวนพจิ ารณา
(3) มขี อ้ บกพรอ่ งสำ� คญั ในกระบวนพจิ ารณาพพิ ากษาทที่ ำ� ใหผ้ ลของคดี
ไมม่ คี วามยตุ ธิ รรม
(4) ค�ำพิพากษาหรือค�ำสั่งน้ันได้ท�ำข้ึนโดยอาศัยข้อเท็จจริงหรือ
ข้อกฎหมายใด และต่อมา ข้อเท็จจริงหรือข้อกฎหมายนั้นเปลี่ยนแปลงไปใน
สาระส�ำคัญซ่ึงท�ำให้ผลแห่งค�ำพิพากษาหรือค�ำส่ังขัดกับกฎหมายท่ีใช้บังคับ
อยใู่ นขณะนนั้

63

ในการพพิ ากษาคดใี นชน้ั อทุ ธรณน์ นั้ ศาลปกครองสงู สดุ
มอี ำ� นาจพพิ ากษาหรอื มคี ำ� สง่ั ดงั ตอ่ ไปนี้

ยกอุทธรณ์ หากเห็นว่าค�ำอุทธรณ์นั้นไม่สมบูรณ์ครบถ้วน และ
เปน็ กรณที ไ่ี มอ่ าจแกไ้ ขใหถ้ กู ตอ้ งได้ หรอื เปน็ คำ� อทุ ธรณท์ ต่ี อ้ งหา้ มตามกฎหมาย
หรือย่ืนผิดระเบียบของท่ีประชุมใหญ่ตุลาการในศาลปกครองสูงสุดว่าด้วยวิธี
พจิ ารณาคดปี กครอง
ยนื ตามคำ� พพิ ากษาหรอื คำ� สง่ั ของศาลปกครองชนั้ ตน้ หากเหน็ วา่
ค�ำพิพากษาหรือค�ำสั่งของศาลปกครองช้ันต้นถูกต้อง ไม่ว่าด้วยเหตุเดียวกัน
หรอื เหตอุ น่ื
กลับค�ำพิพากษาหรือค�ำส่ังของศาลปกครองชั้นต้น หากเห็นว่า
คำ� พพิ ากษาหรอื คำ� สง่ั ของศาลปกครองชนั้ ตน้ ไมถ่ กู ตอ้ ง
แก้ค�ำพิพากษาหรือค�ำส่ังศาลปกครองช้ันต้น หากเห็นว่า
คำ� พพิ ากษาหรอื คำ� สง่ั ของศาลปกครองชน้ั ตน้ ถกู บางสว่ นและผดิ บางสว่ นโดยจะ
พพิ ากษาหรอื มคี ำ� สง่ั ยนื บางสว่ นกลบั บางสว่ น และพพิ ากษาหรอื มคี ำ� สง่ั ใหมใ่ น
สว่ นทกี่ ลบั นนั้
รวมทง้ั มอี ำ� นาจสงั่ ยกคำ� พพิ ากษาหรอื คำ� สงั่ ของศาลปกครองชนั้ ตน้
แลว้ สง่ สำ� นวนคดคี นื ไปใหพ้ พิ ากษาหรอื มคี ำ� สง่ั ใหม่ หรอื กำ� หนดใหพ้ จิ ารณาคดี
นน้ั ใหมท่ ง้ั หมดหรอื บางสว่ นแลว้ พพิ ากษาหรอื มคี ำ� สง่ั ใหม่ หรอื ดำ� เนนิ การตาม
คำ� ชข้ี าดของศาลปกครองสงู สดุ แลว้ พพิ ากษาหรอื มคี ำ� สง่ั ไปตามรปู คดีนอกจากนน้ั
หากศาลปกครองสงู สดุ เหน็ วา่ คำ� อทุ ธรณใ์ ดมขี อ้ เทจ็ จรงิ หรอื ขอ้ กฎหมายทไี่ มเ่ ปน็
สาระอันควรได้รับการวินิจฉัย ศาลปกครองสูงสุดจะสั่งไม่รับอุทธรณ์น้ันไว้
พจิ ารณากไ็ ด้

64

ศาลปกครองไดพ้ ฒั นาระบบงานคดปี กครองอเิ ลก็ ทรอนกิ สข์ นึ้ เพอ่ื อำ� นวย
ความสะดวกให้ประชาชนที่ได้รับความเดือดร้อนเสียหายจากการกระท�ำของ
หนว่ ยงานทางปกครองหรอื เจา้ หนา้ ทขี่ องรฐั และมคี วามประสงคจ์ ะฟอ้ งคดตี อ่
ศาลปกครอง แตไ่ มส่ ะดวกเดนิ ทางมาฟอ้ งคดดี ว้ ยตนเอง ณ ทที่ ำ� การศาลปกครอง
หรือส่งค�ำฟ้องทางไปรษณีย์ลงทะเบียน ก็สามารถยื่นฟ้องได้ทางระบบงาน
คดีปกครองอิเล็กทรอนิกส์หรือ e-Filing โดยด�ำเนินการออนไลน์ได้ตั้งแต่การ
ยน่ื ฟอ้ งคดจี นถงึ ขน้ั ตอนการพพิ ากษาคดี
การฟอ้ งคดที างอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ (e-Filing)
การยื่นฟ้องคดีทางอิเล็กทรอนิกส์สามารถเข้าไปยื่นฟ้องได้ที่เว็บไซต์
ศาลปกครองwww.admincourt.go.thโดยคลกิ ที่ระบบงานคดปี กครองอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์
หรอื เขา้ สรู่ ะบบงานโดยตรงทาง https://elitigation.admincourt.go.th
สำ� หรบั ผใู้ ชง้ านครง้ั แรกตอ้ งลงทะเบยี นโดยกรอกรายละเอยี ดใหค้ รบถว้ น
จากนน้ั ระบบจะใหก้ ำ� หนดชอ่ื ผใู้ ช้ (username) และรหสั ผา่ น (password) เพอื่ ใช้
ในการเขา้ สรู่ ะบบยนื่ ฟอ้ งทางอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ (e-Filing)
หลังจากลงทะเบียนเรียบร้อยแล้ว ระบบจะแจ้งยืนยันการลงทะเบียน
ทางอีเมล (e-mail) ผปู้ ระสงคจ์ ะฟอ้ งคดีสามารถคลกิ ทป่ี มุ่ เข้าสู่ระบบ กรอก
ชื่อผู้ใช้และรหัสผ่านท่ีต้ังไว้เพ่ือเข้าไปย่ืนค�ำฟ้อง โดยเลือกว่าจะฟ้องคดีท่ี
ศาลปกครองชั้นต้น หรือศาลปกครองสูงสุด จากน้ันให้เลือกย่ืนค�ำฟ้อง และ
เลือกค�ำฟ้องใหม่แล้วกรอกรายละเอียดต่างๆ ให้ครบถ้วน โดยสามารถพิมพ์
ค�ำฟ้องในระบบได้โดยตรง หรือจะอัพโหลดไฟล์เอกสารค�ำฟ้องที่จัดเตรียมไว้
แลว้ เขา้ สรู่ ะบบกไ็ ด้

65

เมื่อด�ำเนินการตามข้ันตอนครบถ้วนและเห็นว่าค�ำฟ้องและเอกสาร
พยานหลกั ฐานตา่ งๆ ทไ่ี ดย้ น่ื ไวไ้ มม่ ขี อ้ แกไ้ ข ใหผ้ ยู้ นื่ คำ� ฟอ้ งคลกิ ปมุ่ สง่ คำ� ฟอ้ ง
ระบบจะรับค�ำฟ้องและส่งหมายเลขอ้างอิงให้ทางอีเมล (e-Mail) โดยจะถือว่า
วนั ทข่ี อ้ มลู เขา้ สรู่ ะบบเปน็ วนั ยนื่ คำ� ฟอ้ งตอ่ ศาล
กฎหมายใหถ้ อื วา่ วนั ทน่ี ำ� ขอ้ มลู เขา้ สรู่ ะบบเปน็ วนั สง่ คำ� ฟอ้ งตอ่ ศาลปกครอง
ในกรณีที่ยื่นค�ำฟ้องนอกเวลาท�ำการให้ถือว่าวันท�ำการแรกที่ศาลปกครอง
เปดิ ทำ� การปกตเิ ปน็ วนั ทย่ี น่ื คำ� ฟอ้ ง โดยใหถ้ อื ตามเวลาของระบบงาน
กรณีที่เป็นการฟ้องคดีที่มีค่าธรรมเนียมศาล ผู้ฟ้องคดีสามารถช�ำระ
ค่าธรรมเนียมศาลทางอิเล็กทรอนิกส์ได้โดยสามารถช�ำระเงินด้วยบัตรเดบิต
บตั รเครดติ อนิ เทอรเ์ นต็ แบงกก์ งิ้ หรอื หกั ผา่ นบญั ชธี นาคาร
สำ� หรบั ผถู้ กู ฟอ้ งคดกี ส็ ามารถยน่ื คำ� ใหก้ ารผา่ นทางระบบงานคดปี กครอง
อิเล็กทรอนิกส์ได้เช่นกัน และต้องลงทะเบียนส�ำหรับการเข้าใช้คร้ังแรก โดย
ส�ำนักงานศาลปกครองจะมีหนังสือสอบถามความประสงค์การใช้ระบบงาน
ให้ผู้ถูกฟ้องคดีคลิกเลือก ยื่นค�ำตอบรับการใช้ระบบงานคดีปกครอง
อิเล็กทรอนิกส์ หน้าจอจะแสดงร่างค�ำตอบรับการใช้ระบบงานคดีปกครอง
อิเล็กทรอนิกส์ โดยจะมีรายละเอียดของผู้ถูกฟ้องคดีตามท่ีได้ลงทะเบียนไว้
ผู้ใช้งานจะต้องเลือกว่าจะย่ืนค�ำให้การต่อศาลปกครองแห่งใด และกรอก
หมายเลขคดีด�ำตามรายละเอียดในหนังสือสอบถามความประสงค์ที่ทาง
ศาลปกครองสง่ มาให้

66

เม่ือผู้ถูกฟ้องคดีกรอกรายละเอียดต่างๆ ครบถ้วนแล้วให้คลิกที่ปุ่ม
ย่ืนค�ำตอบรับ ระบบจะแจ้งยืนยันค�ำตอบรับผ่านทางอีเมลท่ีได้ลงทะเบียนไว้
หลังจากนั้น ผู้ถูกฟ้องคดีก็สามารถเข้าสู่ระบบเพื่อย่ืนค�ำให้การได้โดยคลิกท่ี
ปมุ่ หนา้ หลกั ซง่ึ อยดู่ า้ นบนขวามอื ของหนา้ จอ และเลอื ก ยนื่ คำ� ใหก้ าร หนา้ จอ
จะปรากฏหมายเลขคดดี ำ� และศาลปกครองทผ่ี ถู้ กู ฟอ้ งคดปี ระสงคจ์ ะยน่ื คำ� ใหก้ าร
รวมถงึ สถานะของผใู้ ชง้ าน
ผถู้ กู ฟอ้ งคดกี รอกรายละเอยี ดตา่ งๆ ใหค้ รบถว้ น โดยจะพมิ พค์ ำ� ใหก้ าร
ในระบบโดยตรงหรอื จะอพั โหลดไฟลเ์ อกสารคำ� ใหก้ ารทไ่ี ดจ้ ดั เตรยี มไวเ้ ขา้ สรู่ ะบบ
กไ็ ด้ เมอ่ื กรอกรายละเอยี ดตา่ งๆ ครบถว้ นแลว้ ใหค้ ลกิ ทป่ี มุ่ ยนื่ คำ� ใหก้ าร ระบบ
จะส่งข้อความแจ้งให้ผู้ถูกฟ้องคดีทราบทางอีเมลที่ได้ลงทะเบียนไว้ กรณีท่ี
ต้องการแก้ไขเพิ่มเติมค�ำให้การท่ีได้ย่ืนไว้แล้ว สามารถย่ืนเป็นค�ำร้องขอแก้ไข
เพมิ่ เตมิ คำ� ใหก้ ารและอพั โหลด (upload) ไฟลใ์ นระบบได้
การย่ืนค�ำให้การ กฎหมายให้ถือว่าวันที่ข้อมูลเข้าสู่ระบบเป็นวันส่ง
คำ� ให้การตอ่ ศาลปกครอง ในกรณีท่ยี น่ื คำ� ให้การนอกเวลาทำ� การปกตใิ หถ้ ือว่า
วนั ทำ� การแรกทศ่ี าลปกครองเปดิ ทำ� การปกตเิ ปน็ วนั ยนื่ คำ� ใหก้ าร โดยใหถ้ อื ตาม
เวลาของระบบงาน

67

นอกจากระบบงานคดีปกครองทางอิเล็กทรอนิกส์ที่อ�ำนวยความ
สะดวกและลดภาระคา่ ใชจ้ า่ ยใหผ้ ฟู้ อ้ งคดแี ละผถู้ กู ฟอ้ งคดแี ลว้ คกู่ รณสี ามารถ
ขอให้ศาลใช้วิธีการทางอิเล็กทรอนิกส์ในการไต่สวน การน่ังพิจารณาคดี หรือ
การฟังค�ำส่ัง/ค�ำพิพากษา ผ่านระบบการประชุมทางไกลผ่านจอภาพ (Video
Conferencing System) โดยสามารถขอให้ศาลก�ำหนดสถานที่ที่คู่กรณี
สะดวกและให้ถือว่าเป็นการพิจารณาคดีต่อหน้าศาล โดยในห้องพิจารณาคดี
อิเล็กทรอนิกส์ ผู้เข้ารับฟังการพิจารณาคดีทั้งหมดสามารถเห็นเอกสารพยาน
หลกั ฐานทใ่ี ชป้ ระกอบในการพจิ ารณาคดแี ละการไตส่ วนผา่ นอปุ กรณก์ ารแสดงผล
เชน่ โปรเจคเตอร์ (Projector) คอมพวิ เตอร์ (Computer) เปน็ ตน้ นอกจากนน้ั
ภายในห้องพิจารณาคดีจะมีการติดตั้งระบบบันทึกภาพและเสียงระหว่างการ
พิจารณาคดีและการไต่สวนซึ่งสามารถเรียกดูไฟล์วีดิทัศน์และเสียงที่บันทึก
ในภายหลงั ได้
68

นอกจากการเดินทางมาปรึกษาคดีท่ีศาลปกครอง หรือทางสายด่วน
ศาลปกครอง 1355 แล้ว ประชาชนสามารถปรึกษาคดีออนไลน์ผ่านทาง
โปรแกรมไลน์ (LINE application) โดยสามารถปรกึ ษาคดปี กครองในรปู แบบ
การโทรดว้ ยเสยี ง (Voice call) หรอื รปู แบบวดิ โี อคอล (Video call) โดยจองควิ
ผา่ นทางเวบ็ ไซตศ์ าลปกครอง www.admincourt.go.th คลกิ ทแี่ บนเนอร์ ระบบ
จองคิวปรึกษาคดีปกครองออนไลน์ จากน้ัน คลิกเลือกวันและเวลาที่ต้องการ
จองคิวจากหน้าจอปฏิทินของระบบ แล้วกรอกรายละเอียดข้อมูลส�ำหรับการ
ตดิ ตอ่ เบอื้ งตน้ เชน่ ชอื่ ผขู้ อคำ� ปรกึ ษาฯ หมายเลขโทรศพั ท์ อเี มล Line ID วธิ กี าร
ปรกึ ษาคดี (การโทรดว้ ยเสียงหรอื การวิดโี อคอล) เปน็ ต้น หลงั จากกรอกขอ้ มูล
เรยี บรอ้ ยแลว้ ระบบจะใหบ้ นั ทกึ ภาพขอ้ มลู การจองควิ และสง่ ผลการจองควิ ซงึ่ มี
รายละเอยี ดการตดิ ตอ่ ไปยงั อเี มลทใี่ หไ้ ว้ เมอ่ื ถงึ กำ� หนดนดั หมาย ผขู้ อรบั บรกิ าร
สามารถโทรศพั ทผ์ า่ นโปรแกรม Line มายงั ระบบทเี่ ตรยี มไวท้ หี่ อ้ งใหค้ ำ� ปรกึ ษา
แนะน�ำซ่ึงจะมีเจ้าหน้าที่รอให้บริการตามคิว อย่างไรก็ตาม ผู้ขอรับบริการ
สามารถยกเลกิ การจองควิ ไดห้ ากพบวา่ ไมส่ ะดวกในวนั เวลาทไ่ี ดจ้ องควิ ไว้

69

Admincourt mobile app จดั ทำ� ขนึ้ เพอื่ ใหบ้ รกิ ารประชาชนและคกู่ รณี
ทตี่ อ้ งการตดิ ตามขอ้ มลู ขา่ วสารตา่ งๆอาทิขา่ วประชาสมั พนั ธ์ขา่ วการรบั สมคั รงาน
ข่าวการจัดซื้อจัดจ้าง บัญชีนัดของศาลปกครอง รวมท้ังยังสามารถสืบค้น
ค�ำส่ัง/ค�ำพิพากษาของศาลปกครองสูงสุด และขอคัดและรับรองส�ำเนาค�ำส่ัง/
ค�ำพิพากษาศาลปกครองได้ท้ังในรูปแบบเอกสารอิเล็กทรอนิกส์ หรือรูปแบบ
เอกสารกระดาษ โดยผใู้ ชบ้ รกิ ารสามารถเลอื กมารบั สำ� เนาเอกสารดว้ ยตนเองได้
ทศี่ นู ยบ์ รกิ ารประชาชน หรอื จะเลอื กรบั เปน็ ไฟลอ์ เิ ลก็ ทรอนกิ สผ์ า่ นทางอเี มลทไ่ี ด้
ลงทะเบยี นไวก้ ไ็ ด้ นอกจากนี้ สมาชกิ ของ Admincourt mobile app ยงั สามารถ
สรา้ งบญั ชนี ดั สว่ นตวั เพอ่ื บนั ทกึ ตารางนดั หมายคดที ส่ี นใจไว้โดยจะมกี ารแจง้ เตอื น
ลว่ งหนา้ กอ่ นถงึ กำ� หนดนดั ดงั กลา่ ว
อกี บรกิ ารหนง่ึ ของ Admincourt mobile app คอื การเลอื กดทู อี่ ยู่ และ
แผนทขี่ องศาลปกครองแตล่ ะแหง่ เพอื่ เรยี กใชร้ ะบบการนำ� ทางบนโทรศพั ทเ์ คลอื่ นที่
ไปยังศาลปกครองแห่งที่ต้องการได้อีกด้วย อีกทั้งยังมีบริการส�ำรองที่จอดรถ
ลว่ งหนา้ (Parking reservation) สำ� หรบั คกู่ รณที ม่ี นี ดั หมายกบั ศาลปกครอง หรอื
ผทู้ ม่ี นี ดั หมายมารบั เอกสารทขี่ อคดั /รบั รองสำ� เนาไวท้ ศ่ี นู ยบ์ รกิ ารประชาชน

70

ชอ่ งทางการตดิ ตามข่าวสารความ ของศาลปกครอง

Youtube ACT NEWS

สำ� นักงานศาลปกครอง ห้องสมดุ ส่อื ประชาสัมพนั ธ์
ศาลปกครองอเิ ลก็ ทรอนิกส์
Facebook
Line@admc
ส�ำนกั งานศาลปกครอง
Admincourt mobile app
Admincourt mobile app

ศาลปกครองสงู สดุ ศาลปกครองกลาง และสำ� นักงานศาลปกครอง

อาคารศาลปกครอง ถนนแจง้ วัฒนะ
แขวงทุง่ สองห้อง เขตหลกั ส่ี กรงุ เทพมหานคร 10210