ชุดการเรียนรู้เรื่องแรงไฟฟ้าและวงจรไฟฟ้า

วิชาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6
ชุดการ
เรียนรู้



เรื่อง แรงไฟฟ้าและวงจรไฟฟ้า





เล่มที่ 1


แรงไฟฟ้าน่ารู้
จัดทำ
โดย

นางมยุเรศ จิโน

ตำแหน่ง ครู วิทยฐานะชำนาญการ
โรงเรียนบ้านเชียงดาว

สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเชียงใหม่เขต 3
สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขึ้นพื้นฐาน
กระทรวงศึกษาธิการ

คำชี้แจงการใช้ชุดการเรียนรู้

ชุดการเรียนรู้เล่ม 1 แรงไฟฟ้าน่ารู้ เล่มนี้เป็นส่วนหนึ่งของชุดการ

เรียนรู้เรื่องแรงไฟฟ้าและวงจรไฟฟ้า ในระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 6

เพื่อใช้ประกอบการแก้ปัญหาและพัฒนาการสอน เรื่องแรงไฟไฟ้า ซึ่ง

ประกอบด้วยเนื้อหา ดังต่อไปนี้ ความรู้ สนุกกับการทดลอง และแบบ

ฝึกหัดพัฒนาสมอง

สารบัญ

แรงไฟฟ้าน่ารู้

เรื่อง
1. แรงไฟฟ้าและการเกิดแรงไฟฟ้า
2. ตัวอย่างแรงไฟฟ้าในชีวิตประจำวัน
3. ปัจจัยที่มีผลต่อแรงไฟฟ้า
4. วิธีแก้ปัญหาไฟฟ้าสถิตในชีวิตประจำวัน
5. สนุกกับการการทดลอง
6. แบบฝึกพัฒนาสมอง
7. แบบทดสอบก่อนเรียน
8. แบบทดสอบหลังเรียน

มาตรฐาน ว 2.2

ตัวชี้วัด

ป.6/1 อธิบายการเกิดและผลของแรงไฟฟ้าซึ่งเกิดจากวัตถุที่ผ่านการ
ขัดถูโดยใช้หลักฐานเชิงประจักษ์

KRUNONG แรงไฟฟ้าน่ารู้

SCIENCE

แรงไฟฟ้า

แรงไฟฟ้า คือ แรงที่เกิดขึ้นระหว่างประจุไฟฟ้าด้วยกัน มีแรงดึงดูดและ

แรงผลัก แรงไฟฟ้าเกิดจากประจุไฟฟ้า ถือว่าเป็นแรงไม่สัมผัส

ที่มา https://www.thaiedujobs.com/lessons/elementary/science/content/25

การเกิดแรงไฟฟ้า

แรงไฟฟ้าจะสามารถเกิดขึ้นได้เองตามธรรมชาติ เมื่อเรานำวัตถุมา

ขัดถูกันจะทำให้เกิดแรงไฟฟ้าขึ้น ในบริเวณที่มีการขัดถูวัตถุเท่านั้น โดย

เราจะเรียกบริเวณนี้ว่า ไฟฟ้าสถิต

ที่มา https://sites.google.com/site/wwwkrutoncom/chang-dein-
ที่มา https://www.exam.karn.tv
say-fifa/say-fifa/-haelng-kaneid

1 จัดทำโดย นางมยุเรศ จิโน

KRUNONG แรงไฟฟ้าน่ารู้

SCIENCE

ผลของการที่แรงไฟฟ้าที่เกิดขึ้น

เมื่อวัตถุ 2 ชนิด มาขัดถูกัน จะทำให้ประจุไฟฟ้าเกิดการแลก

เปลี่ยนระหว่างวัตถุ จึงไม่เป็นกลางทางไฟฟ้า หากเรานำวัตถุวัตถุไป

เข้าใกล้กับวัตถุที่มีน้ำหนักเบา จะเกิดการเหนี่ยวนำไฟฟ้า จึงสามารถ

ดึงดูดวัตถุที่มีน้ำหนักเบานั้นได้

การใช้ผ้าแห้งถูไม้บรรทัดหลาย ๆ ครั้ง จะทำให้เกิดแรงไฟฟ้า

เมื่อเรานำวัตถุ 2 ชิ้น ที่ไม่เป็นกลางทางไฟฟ้า มาเข้าใกล้กันจะทำให้

เกิดแรงระหว่างประจุไฟฟ้าขึ้น ดังนี้

การขัดถูวัตถุชนิดเดียวกันด้วยสิ่งเดียวกัน
จะทำให้เกิดประจุไฟฟ้าชนิดเดียวกัน ซึ่งจะมีแรงระหว่างประจุไฟฟ้า

เมื่อนำวัตถุเข้าใกล้กันจะเกิดแรงผลัก

การขัดถูวัตถุชนิดเดียวกันด้วยสิ่งที่ต่างกัน
จะทำให้เกิดประจุไฟฟ้าต่างชนิดกัน ซึ่งจะมีแรงระหว่างประจุไฟฟ้า

เมื่อนำวัตถุเข้าใกล้กันจะเกิดแรงดึงดูด

2 จัดทำโดย นางมยุเรศ จิโน

KRUNONG แรงไฟฟ้าน่ารู้

SCIENCE

ตัวอย่างแรงไฟฟ้าในชีวิตประจำวัน

ที่มา https://www.hairsmithclinic.com/2022/05/25/what-
ที่มา https://today.line.me/th/v2/article/3Ng5n3B
causes-static-hair/
เมื่อเรานำมือลูบขนแมวหลาย ๆ

เมื่อเราหวีผมเป็นจำนวนหลายๆ ครั้ง ครั้ง จะทำให้ขนแมวติดมือเราด้วย
จะทำให้เกิดแรงไฟฟ้า โดยเส้นผมจะชี้ฟู

ที่มา https://workpointtoday.com/electrostatic/ ที่มา https://thai.tech-

dir.com/th/companies/185178/contents/544
รู้สึกเหมือนไฟดูดเวลาจับลูกบิด

ในตอนเช้า ไฟฟ้าสถิตในฤดูหนาว

3 จัดทำโดย นางมยุเรศ จิโน

KRUNONG แรงไฟฟ้าน่ารู้

SCIENCE

ปัจจัยที่ส่งผลต่อการเกิดแรงไฟฟ้า

ปัจจัยที่ส่งผลต่อการเกิดแรงไฟฟ้า

วัตถุที่มีความชื้นสูงจะเกิด
วัสดุที่เกิดแรงไฟฟ้า หากจำนวนครั้งน้อยเกิน

แรงไฟฟ้าได้ยาก ได้ง่าย เช่น พลาสติก ยาง ไปจะไม่เกิดแรงไฟฟ้า

วัสดุที่ทำให้เกิดแรงไฟฟ้า

พลาสติก ยาง แก้ว

วัสดุที่เกิดแรงไฟฟ้าได้ยากหรือไม่เกิดเลย

โลหะ ไม้

4 จัดทำโดย นางมยุเรศ จิโน

สนุกกับการทดลอง KRUNONG แรงไฟฟ้าน่ารู้

SCIENCE

วิธีแก้ปัญหาไฟฟ้าสถิตในชีวิตประจำวัน

ไฟฟ้าสถิต

วิธีแก้ปัญหาไฟฟ้าสถิตในชีวิตประจำวันไฟฟ้าสถิต

1.พยายามอย่าให้ผิวแห้ง ดื่มน้ำเยอะๆ ทาโลชั่นให้ผิวชุ่มชื้น หรือฉีดสเปรย์

กำจัดไฟฟ้าสถิต
2.เอาเครื่องประดับหรือกุญแจไปแตะกับวัตถุก่อนจับ เพื่อให้เกิดการถ่ายเท

ประจุไฟฟ้า แล้วจึงใช้มือไปจับต่อ
3.ไม่ควรใส่เสื้อผ้าขนสัตว์ ผ้าใยสังเคราะห์ หรือโพลีเอสเตอร์ เพราะผ้าเหล่า

นี้เป็นตัวนำไฟฟ้าได้ง่าย แก้ได้ด้วยการสวมใส่ผ้าฝ้ายจะช่วยลดการเกิด

ไฟฟ้าสถิตได้ดี
4.ใส่รองเท้าพื้นยาง หรือถุงเท้าผ้าฝ้าย จะช่วยลดการไหลของประจุไฟฟ้าได้

5 จัดทำโดย นางมยุเรศ จิโน

สนุกกับการทดลอง KRUNONG แรงไฟฟ้าน่ารู้

SCIENCE

การทดลองที่ 1.1 : มาสร้างแรงไฟฟ้ากันเถอะ

จุดประสงค์
ศึกษาการเกิดแรงไฟฟ้าจากวัตถุที่ผ่านการขัดถู

วัสดุอุปกรณ์และสารเคมี
1. ลูกโป่ง 2 ใบ
2. เศษกระดาษที่ฉีกเป็นชิ้นเล็ก ๆ

วิธีการทดลอง
1. ให้นักเรียนแบ่งกลุ่ม กลุ่มละ 3-4 คน จากนั้นเป่าลูกโป่งทั้งสองใบ


จนพอง
2. นำลูกโป่งที่เป่าจนพองทั้งสองใบมาถูกับเส้นผมของเพื่อนคนใดคน


หนึ่งประมาณ 30 ครั้งเท่า ๆ กัน
3. ทดลองนำลูกโป่งใบใดใบหนึ่งมาใกล้กับเศษกระดาษ ดังภาพ ก


สังเกตผลที่เกิดขึ้น
4. ทดลองนำลูกโป่งทั้งสองใบมาวางไว้ใกล้กัน ดังภาพ ข สังเกตผลที่


เกิดขึ้น
5. ช่วยกันตอบคำถามท้ายการทดลอง โดยร่วมกันแสดงความคิดเห็นกับ


เพื่อน ๆ ในกลุ่ม

6 จัดทำโดย นางมยุเรศ จิโน

แบบฝึกหัดพัฒนาสมอง KRUNONG แรงไฟฟ้าน่ารู้

SCIENCE

ให้นักเรียนเติมคำที่กำหนดหน้าข้อความให้สัมพันธ์กันและถูกต้อง

ไม่เกิดอะไรขึ้น ฤดูร้อน ปัจจัยที่ทำให้เกิดแรงไฟฟ้า แรงผลัก
วัตถุที่มีประจุบวก วัตถุที่มีประจุลบ ฤดูหนาว วัตถุที่เป็นกลางทางไฟฟ้า

ฤดูฝน แรงดึงดูด แรงไฟฟ้า

1. เกิดจากการนำวัตถุมาขัดถูกันทำให้เกิดการถ่ายเท

ประจุไฟฟ้าจึงทำให้เกิดแรงดึงดูดและแรงผลักขึ้น

2.เมื่อนำวัตถุที่มีประจุบวกเข้าใกล้วัตถุที่มีประจุบวกเหมือนกัน

ทำให้เกิดแรงใด

3. ความชื้นของวัตถุ ประเภทของวัสดุที่ใช้ทำวัตถุ ระยะเวลา

หรือจำนวนครั้งในการขัดถูวัตถุ ส่งผลต่อการเกิดแรงไฟฟ้า

4. ฤดูที่ร่างกายของเราจะเกิดแรงไฟฟ้าได้บ่อยที่สุด

5.เมื่อนำวัตถุที่มีประจุลบเข้าใกล้วัตถุที่มีประจุบวกทำให้เกิด

แรงใด

6.วัตถุที่มีประจุบวกและประจุลบ เท่ากันเรียกว่าอะไร

7 จัดทำโดย นางมยุเรศ จิโน

แบบทดสอบก่อนเรียน KRUNONG แรงไฟฟ้าน่ารู้

เล่มที่ 1 แรงไฟฟ้าน่ารู้ SCIENCE

คำชี้แจง ให้นักเรียนเลือกคำตอบที่ถูกที่สุดเพียงหนึ่งคำตอบ
1.แรงไฟฟ้าเกิดขึ้นได้อย่างไร

ก. นำวัตถุบางชนิดที่แห้งมาถูกัน
ข. นำวัตถุบางชนิดที่เปียกมาถูกัน
ค. วางแม่เหล็กต่างขั้วไว้ใกล้ ๆ กัน
ง. วางแม่เหล็กขั้วเดียวกันไว้ใกล้ ๆ กัน
2.หากถูลูกโป่ง 2 ลูกด้วยฝ่ามือเปียก และนำมาใกล้กันจะเกิดอะไรขึ้น
ก. ลูกโป่งจะผลักกัน
ข. ลูกโป่งจะดึงดูดกันกัน
ค. ลูกโป่งจะมีขนาดใหญ่ขึ้น
ง. ลูกโป่งจะไม่เปลี่ยนแปลง
3.ข้อใดกล่าวถึงแรงไฟฟ้าได้ถูกต้อง
ก. แรงไฟฟ้าเป็นแรงสัมผัส
ข. แรงไฟฟ้าเป็นแรงไม่สัมผัส
ค. แรงไฟฟ้าเป็นแรงดึงดูดของโลก
ง. แรงไฟฟ้าเป็นแรงอำนาจแม่เหล็ก
4.ข้อใดไม่ใช่ปัจจัยที่มีผลก่อนการเกิดแรงไฟฟ้า
ก. ความชื้นของวัตถุ
ข. ชนิดของวัตถุ
ค. จำนวนครั้งในการถูวัตถุ
ง. น้ำหนักของวัตถุ

AB C

5.จากรูปเมื่อนำวัตถุ A ถูกับวัตถุ B จากนั้นนำวัตถุ B มาวางไว้ใกล้กับวัตถุ C จะทำให้

วัตถุ C ถูกดูดให้เคลื่อนที่มาติดกับวัตถุ B ได้ ข้อใดคือวัตุ A B และ C ตามลำดับ

ก. กระดาษ สายไฟ พลาสติก
ข. ผ้าท่อพลาสติก ผ้าเปียก เส้นผม
ค. ไม้บรรทัดพลาสติก ผ้าแห้ง เศษกระดาษ
ง. กล่องกระดาษ ผ้าแห้ง ไม้บรรทัดพลาสติก

8 จัดทำโดย นางมยุเรศ จิโน

แบบทดสอบก่อนเรียน-หลังเรียน KRUNONG แรงไฟฟ้าน่ารู้

เล่มที่ 1 แรงไฟฟ้าน่ารู้ SCIENCE

6.เพราะเหตุใดเมื่อนำผ้าแห้งมาถูลูกโป่ง 2 ใบ จากนั้นนำลูกโป่งมาวางไว้ใกล้กันจะเกิด


แรงผลักกัน

ก. เพราะลูกโป่งทั้ง 2 ใบ เป็นกลางทางไฟฟ้า

ข. เพราะเกิดประจุไฟฟ้าต่างชนิดกันบนลูกโป่ง

ค. เพราะเกิดประจุไฟฟ้าชนิดเดียวกันบนลูกโป่ง

ง. เพราะเกิดการแลกเปลี่ยนประจุไฟฟ้าระหว่างลูกโป่งทั้ง 2 ใบ

7.นำวัสดุมาขัดถูกันโดยจำนวนครั้งในการขัดถูเท่ากัน วัสดุในข้อใดทำให้เกิดแรงไฟฟ้า


ได้น้อยที่สุด

ก. ใช้หวีพลาสติกถูเส้นผม ข. นำไม้บรรทัดเหล็กถูศีรษะ

ค. นำแผ่นพลาสติกใส่ถูกับกระดาษ ง. ใช้ผ้าขนสัตว์ถูกับแท่งแก้ว

8. ข้อใดแสดงทิศทางการเคลื่อนที่ของลูกโป่งที่เกิดจากผลของแรงไฟฟ้าได้ถูกต้อง

ก. ข. ค. ง.

9.หากนำผ้าเปียกขัดถูไม้บรรทัดพลาสติกหลายรอบ แล้วนำไม้บรรทัดพลาสติกไปจ่อ
ใกล้เศษกระดาษจะเกิดผลอย่างไร

ก. เศษกระดาษปลิวออกห่างไม้บรรทัดพลาสติก
ข. ไม้บรรทัดพลาสติกดูดเศษกระดาษติดทั้งหมด
ค.ไม้บรรทัดพลาสติกดูดเศษกระดาษติดบางส่วน
ง. ไม่มีการเปลี่ยนแปลง

10. ข้อต่อไปนี้ข้อใดไม่ใช่วิธีการแก้ปัญหาไฟฟ้าสถิตในชีวิตประจำวัน
ก. รักษาผิวให้ชุ่มชื้นเสมอ ด้วยการดื่มน้ำมาก ๆ และทาโลชั่น
ข. ก่อนจับลูกบิดควรใช้กุญแจหรือวัตถุที่เป็นเหล็กแตะก่อนเพื่อป้องกัน
ค. สวมถุงเท้าพื้นยางหรือถุงเท้าผ้าฝ้ายช่วยลดการไหลของประจุไฟฟ้า
ง. สวมผ้าขนสัตว์และผ้าใยสังเคราะห์หรือผ้าโพลีเอสเตอร์จะทำให้ไม่เกิด

ไฟฟ้าสถิต

9 จัดทำโดย นางมยุเรศ จิโน