เลขนัยสำคัญ

เลขนัยสำคัญ

( Significant figure) คือ เลขที่มีความหมายหรือความ
สำคัญในปริมาณที่วัดได้หรือแสดงออกมา เช่นการวัดความ
ยาวของเส้นลวดวัดได้เป็น 20.0 และ 20.00 เซนติเมตร ซึ่ง

ถือว่ามีเลขนัยสำคัญเท่ากับ 3 ตัวและ 4 ตัว ตามลำดับ

หลักการหาเลขนัยสำคัญ

1.เลขทุกตัวที่ไม่ใช่ 0 เป็นเลขนัยสำคัญ
2.เลข 0 ที่อยู่ระหว่างตัวเลขนัยสำคัญเป็นเลขนัยสำคัญ เช่น 506,
1.0345 มีเลขนัยสำคัญ 3 และ 5 ตัวตามลำดับ
3.เลข 0 ที่อยู่ด้านซ้ายสุดไม่เป็นเลขนัยสำคัญ เช่น 02134 , 0.0056
มีเลขนัยสำคัญ 4 ตัว และ 2 ตัว ตามลำดับ
4.เลข 0 ที่อยู่ด้านขวามือ แต่อยู่หลังจุดทศนิยมเป็นเลขนัยสำคัญ
เช่น 452.0, 1.000 ,0.0005000 ทุกตัวมีเลขนัยสำคัญ 4 ตัว
5.เลข 0 ที่อยู่ทางขวามือของเลขจำนวนเต็มแต่ไม่เป็นเลขทศนิยม จะ
บอกเลขทศนิยมได้ไม่ชัดเจน เช่น เลข5000

การบวกลบคูณและหารเลขนัยสำคัญ

การบวกลบเลขนัยสำคัญ ผลลัพธ์ที่ได้จะมีตัวเลขหลัง
จุดทศนิยมเท่ากับจำนวนตัวเลขหลังจุดทศนิยมที่น้อย
ที่สุดของตัวเลขที่นำมาบวกลบกัน

การคูณหารเลขนัยสำคัญ ผลลัพธ์ที่ได้จะมีตัวเลข
นัยสำคัญเท่ากับจำนวนตัวเลขนัยสำคัญที่น้อย
ที่สุดของกลุ่มตัวเลขที่มาคูณหรือหารกัน

ตัวอย่างที่ 1 ให้คำนวณตัวอย่างที่วัดค่าได้ 3 เครื่อง
คือ 1.235 กรัม + 70.5 กรัม + 6.202 กรัม
= 1.235 + 70.5 + 6.202
= 77.937

ตัวอย่างที่ 2 ให้หาค่าเฉลี่ยของตัวเลขที่วัดได้ คือ 6.43 กรัม
+ 6.45 กรัม + 6.40 กรัม + 6.42 กรัม + 6.44 กรัม
= 6.43 + 6.45 + 6.40 + 6.42 + 6.44
= 32.14
= 32.14÷5
=6.428

ตัวอย่างที่ 3 ให้หาปริมาตรความจุของถังสี่เหลี่ยม กว้าง 20.5 เซนติเมตร
ยาว 25.55 เซนติเมตร และสูง 20.5 เซนติเมตร
= กว้าง 20.5 เซนติเมตร x ยาว 25.55 เซนติเมตร x สูง 20.5 เซนติเมตร
= 10,737.3875 ลูกบาศก์เซนติเมตร

เมื่อพิจารณาจำนวนเลขนัยสำคัญที่น้อยที่สุด คือ 20.5
จะมีเลขนัยสำคัญ 3 ตัว ดังนั้น คำตอบที่ถูกต้องเมื่อเขียน
ใหม่ในเชิงตัวเลขนัยสำคัญจำนวน 3 ตัว คือ 10.7 x 103
ลูกบาศก์เซนติเมตร3

จัดทำโดย
นางสาวปิ่นทิพย์ สาระเเก้ว
6411506022 (สาขาเคมี)