การอ่านร้อยแก้วร้อยกรอง

หอ้ งเรียนภาษาไทย BY ครวู ิภารตั น์

ฝนตกปรอยกรกนกคนตลกชวนดวงกมลคนผอมรอชมภมร
ดมดอมดอกขจรสองคนชอบจอดรถตรงตรอกยอมทนอดนอนอด
กรนรอยลภมรดมดอกหอมบนขอบตรงคลองมอญลมบนหวนสอบ
จนปอยผมปรกคอสองสมรสมพรคนจรพบสองอรชรสมพรปองสอง
สมรยอมลงคลองลอยคอมองสองอรชรมองอกมองคอมองผมมองจน
สองคนฉงนสมพรบอกชวนสองคนถอนสมอลงชลลองสองหนสอง
อรชรถอยหลบสมพรวอนจนพลพรรคสดสวยหมดสนกรกนกชวน
ดวงกมลชงนมผงรอชมภมรบนดอนตรงจอมปลวก

ห้องเรียนภาษาไทย BY ครวู ิภารตั น์

ฝนตกปรอย กรกนก คนตลก ชวน ดวงกมล คนผอม รอชม
ภมร ดมดอมดอกขจร สองคนชอบจอดรถตรงตรอก ยอมทน อดนอน
อดกรน รอ ยล ภมร ดมดอกหอม บนขอบ ตรงคลองมอญ
ลมบนหวนสอบ จนปอยผม ปรกคอ สองสมร สมพรคนจร พบสอง
อรชร สมพรปองสองสมร ยอมลงคลองลอยคอ มองสองอรชร มองอก
มองคอ มองผม มองจนสองคนฉงน สมพรบอก ชวนสองคนถอนสมอ
ลงชล ลองสองหน สองอรชรถอยหลบ สมพรวอน จนพลพรรคสดสวย
หมดสน กรกนกชวนดวงกมล ชงนมผง รอชม ภมร บนดอน ตรงจอม
ปลวก

ห้องเรียนภาษาไทย BY ครวู ภิ ารตั น์

หอ้ งเรียนภาษาไทย BY ครวู ิภารตั น์

บทรอ้ ยแก้ว คือ ถอ้ ยคําทีเ่ รียบเรียงข้นึ อยา่ งไพเราะ เปน็ ความเรียงที่ไม่
บงั คบั คาํ สมั ผสั แต่มีความสละสลวย ได้ใจความ เช่น เรียงความ ข่าว สารคดี
บทความ

ห้องเรียนภาษาไทย BY ครวู ิภารัตน์

๑. เตรียมการอา่ น ดังนี้

๑.๑ อ่านสํารวจเรื่อง เพือ่ หาคํายากทีย่ งั อ่านไมไ่ ด้
๑.๒ ตรวจสอบการอ่านคาํ ยากที่ไมแ่ น่ใจจากพจนานกุ รม
๑.๓ พจิ ารณาประเภทของเรื่องที่อ่าน เพื่อให้อา่ นไดอ้ ย่างถกู ต้องตาม
ลกั ษณะของเรื่องนน้ั ๆ

๒. อา่ นออกเสียงคาํ ให้ถกู ต้องตามอักขระวธิ ี โดยเฉพราะตัว ร ล และ

คาํ ควบกลา้ํ

ห้องเรียนภาษาไทย BY ครูวิภารัตน์

๓. อ่านเวน้ วรรคตอนให้ถกู ต้อง
๔. อา่ นออกเสียงใหส้ อดคลอ้ งกบั เนือ้ เรื่อง
๕. อา่ นเสียงชัดเจน ดังพอประมาณ ด้วยนํ้าเสียงทีน่ ่าฟงั

ห้องเรียนภาษาไทย BY ครูวภิ ารตั น์

หาขอ้ ดีของตัวเองใหเ้ จอ หมายถึง การตระหนกั รูใ้ นสว่ นท่ดี ีของตวั เอง รวู้ า่
ตนเองมีความสามารถหรือโดดเดน่ ในดา้ นใดบ้าง มีอะไรทส่ี ามารถทาํ ใหเ้ ราแตกตา่ ง
และสร้างความภาคภูมใิ จใหแ้ กต่ ัวเราเอง และเมือ่ เรารับร้ถู ึงขอ้ ดี ข้อเดน่ ในตวั เราแลว้
เราก็สามารถนําสิง่ ที่ดี ๆ เหลา่ นี้ไปใช้ให้เกิดประโยชน์แก่ตนเองได้ และเมื่อหา
ข้อดีของตนพบ กอ็ ยา่ ลาํ พองไป ควรรู้จักถ่อมตนและไมห่ ลงระเรงิ ไปกับคาํ สรรเสรญิ
เยินยอของบคุ คลภายนอก

EQ บรหิ ารอารมณ์อย่างฉลาด : นพ. สัณห์ ศลั ยศริ ิ

หอ้ งเรียนภาษาไทย BY ครวู ิภารัตน์

บทร้อยกรอง คอื คาํ ประพนั ธ์ หรอื ถอ้ ยคําทเ่ี รยี บเรียงอยา่ งมรี ะเบียบถกู ตอ้ งตาม
ข้อกําหนดของการแต่งคําประพนั ธ์ชนดิ น้ัน ๆ คําในบทร้อยกรองมีความหมายเท่ากบั พยางค์
เช่น คาํ วา่ สวัสดี (สะ – หวัด – ดี) นับเป็น ๓ คํา และการแบ่งประเภทของคําประพันธ์มี
หลากหลาย เช่น กาพย์ กลอน โคลง

๑. อา่ นเสียงปกติ คอื อา่ นออกเสียงเหมือนการอา่ นบทรอ้ ยแกว้ แตม่ ีการแบง่ จังหวะตาม
ประเภทของบทรอ้ ยกรองนัน้ ซ่ึงแตกตา่ งกัน

๒. อา่ นเปน็ ทาํ นองเสนาะ คอื อา่ นมีเสียงสูงตํา่ หนักเบา สนั้ ยาว เอือ้ นเสียง และเน้น
สมั ผัสให้ชัดเจนไพเราะ แสดงอารมณ์ตามเนื้อหาของบทร้อยกรอง

หอ้ งเรียนภาษาไทย BY ครูวิภารตั น์

การอ่านออกเสียงบทรอ้ ยกรอง ทง้ั อ่านเสียงปกตแิ ละอา่ นเป็นทาํ นองเสนาะ
มหี ลักการดงั นี้

๑. อ่านออกเสียงคําให้ชัดเจนและถูกต้องตามอกั ขรวิธี

๒. อา่ นออกเสียงใหถ้ ูกตอ้ งตามฉันทลกั ษณ์ของบทร้อยกรองน้นั ๆ

๓. อ่านออกเสียงให้ถูกทว่ งทํานองของบทร้อยกรองแต่ละชนิด

หอ้ งเรียนภาษาไทย BY ครวู ภิ ารัตน์

๔. การอ่านทํานองเสนาะต้องรจู้ ักทอดจงั หวะ เอือ้ นเสยี ง หรือหลบเสียง

มีเสยี งสงู ตํ่า ตามลกั ษณะของบทรอ้ ยกรองแตล่ ะชนิด

๕. อ่านด้วยน้ําเสียงชัดเจน ไพเราะนา่ ฟงั เสียงไม่เบาหรือดงั เกินไป

๖. เนน้ เสยี งสื่ออารมณ์ไปตามเนือ้ ความของบทรอ้ ยกรอง เชน่ รัก รา่ เรงิ

เศร้า โกรธ

หอ้ งเรียนภาษาไทย BY ครูวภิ ารตั น์

จังหวะการอา่ นออกเสียงบทรอ้ ยกรองแตล่ ะประเภทแตกต่างกนั
ตามจํานวนคาํ ในแตล่ ะวรรค และจงั หวะการลงสัมผสั ดงั นี้

ห้องเรียนภาษาไทย BY ครูวภิ ารตั น์

ใชจ้ งั หวะการอ่านเป็น ๒ / ๒ เหมือนกนั ทุกวรรค สังเกตตัวอย่างตอ่ ไปนี้

บทท่ี ๑
บทท่ี ๒

หอ้ งเรียนภาษาไทย BY ครวู ภิ ารตั น์

เดก็ เอย๋ / เดก็ ไทย ตง้ั ใจ / ศึกษา
เติบใหญ่ / ภายหนา้
แสงแห่ง / ปัญญา วชิ า / เลย้ี งตน
ส่องทาง / ให้คน
คิดดี / ทําดี มีค่า / มากล้น ใชจ้ ังหวะการอ่านเปน็ ๒ / ๒
ชีวิต / รม่ เยน็
ขยัน / สรรค์สรา้ ง พ้นความ / ลาํ เคญ็ เหมือนกนั ทุกวรรค
รู้เกบ็ / รู้ใช้
ดาํ รง / เอกลกั ษณ์ ไม่มี / ยากเขญ็
เสนห่ ์ / ประเพณี
ควรเหน็ / คุณค่า เปน็ สขุ / กายใจ
มีความ / ภมู ใิ จ
อยู่อย่าง / เปน็ ไทย
หอ้ งเรียนภาษาไทย BY ครวู ิภารัตน์
ทาํ ใน / ส่งิ ดี

มีศกั ด์ิ / มีศรี

มีอยู่ / ค่ไู ทย

รกั ษา / เอาไว้

ในชาติ / ของเรา

“วิถีเดก็ ไทย” ของม่ิงขวัญ กิตติวรรณกร
บทอาขยานภาษาไทย ชว่ งชน้ั ที่ ๑ – ชว่ งชน้ั ที่ ๔

ของกระทรวงศึกษาธิการ

ใชจ้ ังหวะการอา่ นเปน็ ๓ / ๒ / ๓ หรือ ๓ / ๓ / ๓ ขึน้ อยู่กบั จาํ นวนคําในแตล่ ะวรรค
สงั เกตตัวอย่างตอ่ ไปนี้

บทที่ ๑

บทท่ี ๒

ห้องเรียนภาษาไทย BY ครวู ิภารตั น์

แล้วสอนว่า / อยา่ ไว้ / ใจมนษุ ย์ มันแสนสดุ / ลกึ ลํา้ / เหลือกาํ หนด
ถงึ เถาวัลย์ / พนั เกี่ยว / ท่เี ลี้ยวลด กไ็ ม่คด / เหมือนหนึง่ ใน / นํา้ ใจคน
มนุษยน์ ี้ / ท่รี กั / อยสู่ องสถาน บดิ า / มารดารัก / มักเปน็ ผล
ทพ่ี ึ่งหนึ่ง / พึ่งได้ / แต่กายตน เกดิ เปน็ คน / คดิ เหน็ / จึงเจรจา

ใชจ้ งั หวะการอ่านเป็น ๓ / ๒ / ๓

หรอื ๓ / ๓ / ๓ ขึน้ อยูก่ ับจํานวนคาํ

ในแตล่ ะวรรค

เรื่องพระอภยั มณี ตอน การผจญภัยของสดุ สาคร
อาขยานบทหลกั – ระดับช้ันประถมศึกษาปที ี่ ๔

หนงั สือเรียนรายวชิ าพื้นฐานภาษาไทย ชุดภาษาเพอ่ื ชีวิต

หอ้ งเรียนภาษาไทย BY ครวู ิภารตั น์

ลักษณะบงั คับของกลอนบทละคร วรรคหนึ่งกาํ หนด ๖ – ๙ คาํ จงั หวะ
การอ่านจึงข้นึ อยู่กบั จาํ นวนคําในแตล่ ะวรรค คือ

วรรคทีม่ ี ๖ คาํ ใชจ้ งั หวะ ๒ / ๒ / ๒
วรรคทีม่ ี ๗ คํา ใช้จงั หวะ ๒ / ๒ / ๓ หรือ ๓ / ๒ / ๒
วรรคทีม่ ี ๘ คาํ ใชจ้ งั หวะ ๓ / ๒ / ๓
วรรคที่มี ๙ คาํ ใชจ้ ังหวะ ๓ / ๓ / ๓

หอ้ งเรียนภาษาไทย BY ครวู ิภารัตน์

บดั นั้น มจั ฉานุ / ผ้มู ี / อัชฌาสัย วรรคทีม่ ี ๖ คํา ใช้จังหวะ ๒ / ๒ / ๒
ไดฟ้ งั / อดั อัน้ / ตนั ใจ บังคมไหว้ / แล้วตอบ / วาที วรรคที่มี ๗ คํา ใช้จงั หวะ ๒ / ๒ / ๓
ข้อนี้ / ขดั สน / เปน็ พน้ คิด พระบดิ า / จงโปรด / เกศี หรือ ๓ / ๒ / ๒
ด้วยพญา / ไมยราพ / อสรุ ี ไดเ้ ลี้ยง / ลกู นี้ / จนใหญ่มา วรรคที่มี ๘ คาํ ใช้จงั หวะ ๓ / ๒ / ๓
วรรคที่มี ๙ คํา ใชจ้ งั หวะ ๓ / ๓ / ๓

เรื่องรามเกียรต์ิ ตอน ศึกไมยราพ
บทพระราชนพิ นธ์ในพระบาทสมเดจ็ พระพทุ ธยอดฟ้าจฬุ าโลกมหาราช
หนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐานภาษาไทย ชดุ ภาษาเพ่อื ชีวติ ระดับชน้ั ประถมศึกษาปที ี่ ๖

หอ้ งเรียนภาษาไทย BY ครูวภิ ารัตน์

จงั หวะการอา่ นวรรคหน้าเป็น ๒ / ๓ หรือ ๓ / ๒ สว่ นวรรคหลงั เปน็ ๒ / ๒
สังเกตตวั อยา่ งต่อไปนี้

หอ้ งเรียนภาษาไทย BY ครวู ิภารตั น์

ความรู้ / ดูยิ่งล้าํ สินทรัพย์ จงั หวะการอ่านวรรคหนา้ เปน็
คิดคา่ / ควรเมืองนับ ย่งิ ไซร้ ๒ / ๓ หรอื ๓ / ๒
เพราะเหตุ / จกั อยกู่ บั กายอาต / มานา
โจรจักเบียน / บไ่ ด้ เรง่ รู้ / เรียนเอา ส่วนวรรคหลงั เป็น ๒ / ๒
เวน้ วิจารณ์ / วา่ งเวน้ สดับฟัง
เวน้ ที่ / ถามอันยัง ไปร่ ู้
เว้นเล่า / ลิขิตสงั - เกตวา่ ง / เว้นนา
เว้นด่งั กลา่ ว / ว่าผู้ ปราชญ์ได้ / ฤามี

เรื่องโคลงโลกนติ ิ – พระนพิ นธ์ในสมเด็จพระเจ้าบรมวงศเ์ ธอ กรมพระยาเดชาดิศร
หนังสือเรียนรายวชิ าพื้นฐานภาษาไทย ชดุ ภาษาเพอ่ื ชีวิต ระดบั ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๕

หอ้ งเรียนภาษาไทย BY ครวู ภิ ารตั น์

กลอนเสภา คือ กลอนที่นยิ มแตง่ เลา่ เรือ่ งราวคอ่ นข้างยาว ใชข้ บั เชน่ เสภา
ขุนช้างขุนแผน เวลาขบั มีกรบั เป็นเครือ่ งประกอบจงั หวะ ต่อมาใช้ป่พี าทย์รบั
การอ่านกลอนเสภามีลกั ษณะเชน่ เดียวกบั กลอนสภุ าพ คือ ใชจ้ งั หวะการอ่าน

เปน็ ๓ / ๒ / ๓ หรือ ๓ / ๓ / ๓ ขึน้ อยกู่ บั จาํ นวนคาํ
ในแต่ละวรรค สงั เกตตวั อย่างตอ่ ไปนี้

ห้องเรียนภาษาไทย BY ครูวิภารัตน์

แมร่ ักลูก / ลกู กร็ ู้ / อยู่วา่ รกั คนอน่ื สกั / หมืน่ แสน / ไม่แมน้ เหมือน
จะกินนอน / วอนว่า / เมตตาเตือน จะจากเรือน / รา้ งแม่ / ไปแตต่ วั
แม่วนั ทอง / ของลูก / จงกลบั บ้าน เขาจะพาล / ว้าวุน่ / แม่ทูนหัว
จะกม้ หนา้ / ลาไป / มไิ ด้กลวั แมอ่ ย่ามัว / หมองนกั / จงหักใจ

จงั หวะการอ่านเป็น ๓ / ๒ / ๓ หรือ

๓ / ๓ / ๓ ขึ้นอยกู่ ับจาํ นวนคาํ

ในแตล่ ะวรรค

เสภาเรือ่ ง ขนุ ชา้ ง –ขุนแผน ตอนกาํ เนดิ พลายงาม ของ สุนทรภู่
หนงั สือเรียนรายวชิ าพืน้ ฐานภาษาไทย ชดุ ภาษาเพอ่ื ชีวิต ระดับช้ันประถมศึกษาปีที่ ๖

หอ้ งเรียนภาษาไทย BY ครวู ภิ ารตั น์

วรรคหนา้ ใชจ้ ังหวะการอ่าน ๒ / ๓ วรรคหลงั ใชจ้ งั หวะการอ่าน ๓ / ๓
สงั เกตตวั อย่างตอ่ ไปนี้

บทท่ี ๑

บทท่ี ๒

หอ้ งเรียนภาษาไทย BY ครวู ิภารัตน์

มสั มน่ั / แกงแก้วตา หอมยี่หรา่ / รสร้อนแรง
ชายใด / ได้กลนื แกง แรงอยากให้ / ใฝฝ่ นั หา
วางจานจดั / หลายเหลือตรา
ยาํ ใหญ่ / ใส่สารพัด ญี่ปุน่ ลํ้า / ยาํ้ ยวนใจ
รสดี / ด้วยนํา้ ปลา
วรรคหน้าจงั หวะการอ่าน ๒ / ๓

วรรคหลังใช้จังหวะการอ่าน ๓ / ๓

เรื่อง กาพยเ์ หช่ มเครือ่ งคาวหวาน พระราชนพิ นธ์ในพระบาทสมเด็จพระพทุ ธเลิศหล้านภาลยั
หนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐานภาษาไทย ระดบั ชัน้ มธั ยมศึกษาปีที่ ๑

หอ้ งเรียนภาษาไทย BY ครวู ภิ ารัตน์

หอ้ งเรียนภาษาไทย BY ครวู ิภารตั น์

งามมาลีสีสม้ ชมชืน่ จิตชวนพศิ เพลนิ ตาพาสุขสนั ตก์ ุหลาบชบาสดใสชื่นใจครันส่งใหก้ นั
วันพฤหัสสวสั ดี

๑. ข้อความตอ่ ไปนี้ ถ้าแบ่งวรรคถูกตอ้ งตามฉันทลกั ษณ์ จะเปน็ คาํ ประพนั ธช์ นดิ ใด

๑. กลอนสี่ ๒. กลอนแปด
๓. โคลงสี่สุภาพ ๔. กาพย์ยานี ๑๑

ห้องเรียนภาษาไทย BY ครูวภิ ารตั น์

ถงึ วันศกุ รส์ ุขสันตแ์ สนหรรษาดอกกุหลาบสีฟา้ มารออยสู่ ีฟา้ จรงิ หรือไม่ใครจะรแู้ ตก่ ด็ งู ามเหมาะเพราะ
นํา้ ใจ

๒. ข้อความต่อไปนี้ ถา้ แบง่ วรรคถกู ตอ้ งตามฉนั ทลกั ษณ์ จะเป็นคาํ ประพนั ธช์ นิดใด

๑. กลอนสี่ ๒. กลอนแปด
๓. โคลงสีส่ ภุ าพ ๔. กาพย์ยานี ๑๑

หอ้ งเรียนภาษาไทย BY ครวู ภิ ารตั น์

เรือ่ ยเรื่อยมาเรียงเรียงนกบนิ เฉียงไปทั้งหมตู่ วั เดียวมาไร้คเู่ หมือนพี่อยเู่ พียงเอกา

๓. ข้อความต่อไปนี้ ถ้าแบง่ วรรคถกู ตอ้ งตามฉันทลกั ษณ์ จะเปน็ คาํ ประพนั ธช์ นิดใด

๑. กลอนสี่ ๒. กลอนแปด
๓. กลอนบทละคร ๔. กาพย์ยานี ๑๑

หอ้ งเรียนภาษาไทย BY ครวู ภิ ารตั น์

กา้ นบัวบอกลึกตื้นชลธารมารยาทสอ่ สันดานชาตเิ ชื้อโฉดฉลาดเพราะคําขานควรทราบ
หย่อมหญ้าเหี่ยวแหง้ เรือ้ บอกรา้ ยแสลงดิน

๔. ขอ้ ความตอ่ ไปนี้ ถ้าแบ่งวรรคถูกต้องตามฉันทลักษณ์ จะเป็นคําประพันธช์ นิดใด

๑. กลอนเสภา ๒. กลอนบทละคร
๓. โคลงสี่สภุ าพ ๔. กาพย์ยานี ๑๑

ห้องเรียนภาษาไทย BY ครวู ิภารตั น์

๕. เราอ่านบทร้อยกรองเป็นทาํ นองตา่ ง ๆ เพื่อส่งิ ใด

๑. เพือ่ ให้คงรูปแบบทางภาษาไว้
๒. เพื่อทําใหม้ ีความสมจริงในคําประพนั ธ์
๓. เพื่อเพมิ่ คณุ คา่ ของคําประพันธน์ ้ัน ๆ
๔. เพือ่ เพ่มิ บรรยากาศและอรรถรสในการอ่าน

หอ้ งเรียนภาษาไทย BY ครูวภิ ารตั น์