ม.5 แบบฝึกวรรณคดี ลิลิตตะเลงพ่าย

แบบฝึ กทกั ษะวรรณคดแี ละวรรณกรรม

เรอ่ื ง
ลลิ ติ ตะเลงพา่ ย

มธั ยมศกึ ษาปี ท่ี ๕

นางสาวสริ นิ าถ วงศศ์ ริ ิ

กลุ่มสาระการเรยี นรภู้ าษาไทย โรงเรยี นอรโุ ณทยั วทิ ยาคม
ตาบลเมืองนะ อาเภอเชียงดาว จงั หวดั เชยี งใหม่

สานกั งานเขตพ้นื ท่ีการศึกษามธั ยมศกึ ษา เขต ๓๔
สานกั งานคณะกรรมการการศึกษาขน้ั พ้นื ฐาน กระทรวงศึกษาธิการ

ครูคำแนะนำในการใชแ้ บบฝกึ ทักษะสำหรับ

แบบฝึกทักษะ เล่มที่ 1 เรื่อง ลิลิตตะเลงพ่าย สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีท่ี 5 เล่มนี้จัดทำขึ้นให้
สอดคล้องกับจุดมุ่งหมายหลักของการจัดการศึกษาทุกระบบ คือ เพ่ือพัฒนานักเรียนให้เป็นผู้ที่มีความรู้
ความสามารถ มีคุณภาพ มีศักยภาพ มีความสามารถในการอ่าน คิด วิเคราะห์ วรรณคดีและวรรณกรรมได้ใน
อนาคต โดยใหน้ ักเรียนสามารถคิดวิเคราะห์ได้ โดยแบบฝกึ ทกั ษะ เล่มที่ 1 เร่ือง ลลิ ิตตะเลงพ่าย สำหรบั นักเรียน
ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปที ี่ 5 มีคำแนะนำการใช้สำหรับครู ดังนี้

1. แบบฝึกทกั ษะ เล่มท่ี 1 เรือ่ ง ลลิ ิตตะเลงพ่าย สำหรบั นกั เรียนชัน้ มัธยมศกึ ษาปีที่ 5 เลม่ นี้เปน็ แบบฝึก
ทักษะสำหรับพัฒนาศักยภาพการคิดวเิ คราะห์ของนักเรียนระดับช้ันมัธยมศึกษาปที ี่ 5 มีจุดมุ่งหมายที่ให้นักเรียน
สามารถคิดวเิ คราะห์แยกแยะได้ อันจะส่งผลใหน้ ักเรยี นมที ักษะในการคิดวเิ คราะห์เพ่ิมมากข้ึน ซึ่งประกอบดว้ ย 5
แบบฝึกทกั ษะ ได้แก่

แบบฝึกทกั ษะที่ 1 เรอื่ ง คน้ หาความหมายอธิบายศัพท์
แบบฝกึ ทกั ษะท่ี 2 เรอื่ ง ถอดบทประพันธ์สดับความหมาย
แบบฝกึ ทักษะท่ี 3 เรอ่ื ง ร้อยเรียงบทเพรศิ แพรวพราย
แบบฝึกทักษะที่ 4 เรื่อง เรยี งรายคำเป็นใจความสำคญั
แบบฝึกทักษะที่ 5 เรอื่ ง ซาบซ้งึ บทประพันธ์วรรณคดไี ทย

2. แบบฝึกทักษะ เล่มท่ี 1 เรื่อง ลิลิตตะเลงพ่าย สำหรับนักเรียนช้ันมัธยมศึกษาปีที่ 5 จัดทำขึ้นให้
สอดคล้องกับสาระมาตรฐานการเรียนรู้และตัวชี้วัดกลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทยในระดับช้ันมัธยมศึกษาปีที่ 5
ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาข้ันพน้ื ฐาน พุทธศักราช 2551 หลักสตู รสถานศกึ ษาโรงเรยี นอรุโณทัยวิทยาคม
ตำบลเมืองนะ อำเภอเชยี งดาว จังหวัดเชียงใหม่

แบบฝกึ ทักษะ เล่มที่ 1 เรอื่ ง ลิลิตตะเลงพ่าย เล่มนี้ ครูควรศึกษาทำความเขา้ ใจองค์ประกอบของแบบฝึก
ทักษะ คำแนะนำการใชแ้ บบฝกึ ทักษะอยา่ งละเอียดรอบคอบก่อนทุกครง้ั

3. ครูทดสอบความรู้ก่อนเรียนของนักเรียนทุกคน เพื่อวัดความรู้พื้นฐานของนักเรียนแต่ละคน และจัด
กิจกรรมการเรยี นการสอน โดยใชแ้ บบฝึกทกั ษะเลม่ นค้ี วบคูไ่ ปกบั แผนการจัดการเรียนรู้

4. เม่ือนักเรียนทำแบบฝึกทักษะแต่ละแบบฝึกแล้ว ให้ตรวจคำตอบจากเฉลย และครูควรอธิบายความรู้
ให้กับนกั เรยี น พรอ้ มเปิดโอกาสให้นักเรยี นซกั ถามเน้อื หาทไี่ ม่เข้าใจ

5. ครคู วรอธิบายใหน้ ักเรียนทราบถึงความสำคัญของการฝึกทักษะแต่ละครงั้ เพอ่ื ให้นักเรียนตระหนักถึง
ประโยชนท์ ่จี ะไดร้ ับจากการฝกึ ทกั ษะต่างๆ ในแบบฝึกทกั ษะ

6. ครูควรทดสอบความรู้ของนักเรียนหลังจากใช้แบบฝึกทักษะในการเรียนรู้ ด้วยแบบทดสอบหลังเรียน
การทำแบบทดสอบหลังเรยี นไดร้ อ้ ยละ 80 แสดงวา่ ผา่ นเกณฑท์ ีค่ รตู ัง้ ไว้

นกั เรียนคำแนะนำในการใชแ้ บบฝึกทกั ษะสำหรบั

แบบฝึกทักษะวรรณคดีและวรรณกรรม เรื่อง “ลิลิตตะเลงพ่าย” สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีท่ี 5
เลม่ น้จี ดั ทำขึ้นให้สอดคลอ้ งกับจดุ มุง่ หมายหลกั ของการจัดการศกึ ษาทุกระบบ คอื เตรยี มนกั เรียนใหเ้ ปน็ พลเมืองทีด่ ี
มีคุณภาพ มีศักยภาพ มีความสามารถในการอ่าน คิด วิเคราะห์ วรรณคดีและวรรณกรรมได้ในอนาคต โดยให้
นกั เรยี นสามารถคดวเิ คราะหไ์ ด้ โดยแบบฝกึ ทักษะ เล่มที่ 1 เร่ือง ลิลิตตะเลงพ่าย สำหรบั นักเรียนชน้ั มธั ยมศึกษา
ปที ี่ 5 มีคำแนะนำการใช้สำหรบั นกั เรยี น ดงั น้ี

1. แบบฝึกทักษะ เล่มท่ี ๑ เรื่อง “ลิลิตตะเลงพ่าย” สำหรับนักเรียนช้ันมัธยมศึกษาปีที่ 5 เล่มนี้ เป็น
แบบฝึกทักษะสำหรับศักยภาพการคิดวิเคราะห์ของนักเรียนช้ันมัธยมศึกษาปีที่ 5 มีจุดมุ่งหมายที่
นักเรยี นสามารถคดิ วิเคราะห์ แยกแยะได้ อนั จะสง่ ผลใหน้ ักเรยี นมีทักษะการคดิ วเิ คราะห์เพ่มิ มากขึ้น

2. แบบฝึกทักษะ เล่มท่ี ๑ เรื่อง “ลิลิตตะเลงพ่าย” สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 จัดทำข้ึน
เพื่อให้สอดคล้องกับสาระมาตรฐานการเรียนรู้และตัวช้ีวัดในกลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ใน
ระดับช้ันมัธยมศึกษาปีที่ 5 ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551
หลักสตู รสถานศึกษาโรงเรยี นอรุโณทยั วิทยาคม ตำบลเมืองนะ อำเภอเชียงดาว จังหวดั เชียงใหม่

3. แบบฝกึ ทักษะ เล่มท่ี ๑ เรือ่ ง “ลิลิตตะเลงพ่าย” เล่มนี้ นักเรียนศกึ ษาทำความเข้าใจองคป์ ระกอบของ
แบบฝึกทักษะ คำแนะนำการใช้แบบฝึกหัดอย่างละเอียดก่อนใช้จริง หากไม่เข้าใจสามารถสอบถาม
จากครผู ู้สอนได้

4. แบบฝึกทักษะ เล่มที่ ๑ เรื่อง “ลิลิตตะเลงพ่าย” สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 เล่มนี้ เป็น
แบบฝึกทักษะที่เน้นให้นักเรียนมีความสามารถในการคิดวิเคราะห์ การใช้แบบฝึกทักษะ เล่มท่ี ๑
เรือ่ ง “ลลิ ิตตะเลงพ่าย” นกั เรยี นควรปฏบิ ัติ ดงั น้ี
4.1 นักเรียนต้องศกึ ษาและทำความเข้าใจสาระมาตรฐานการเรียนรู้ ตัวชว้ี ัด จดุ ประสงค์การเรยี นรู้
และคำชแ้ี จงการใชช้ ุดฝึกทกั ษะให้เข้าใจอย่างละเอียดก่อนใช้
4.2 นักเรยี นทำแบบทดสอบกอ่ นเรยี น (Pre-test) ด้วยความตัง้ ใจ ซ่ือสัตย์ไม่เปิดดูเฉลยท้ายเล่ม
ตรงต่อเวลา มวี นิ ัยในตนเอง
4.3 นักเรียนตอ้ งศกึ ษาใบความรอู้ ยา่ งละเอียด หากนักเรยี นไมเ่ ข้าใจสามารถขอคำอธิบายจาก
ครูผ้สู อนได้ เสร็จแลว้ ลงมอื ทำชุดแบบฝกึ ทักษะด้วยความต้ังใจ
4.4 นกั เรยี นทำแบบทดสอบหลงั เรยี น (Post-test) ดว้ ยความต้ังใจตรงตอ่ เวลา ซื่อสัตย์ในตนเอง
และมคี วามละเอยี ดรอบคอบ ไม่เปิดดูเฉลยทา้ ยเล่ม
4.5 ร่วมตรวจคำตอบจากเฉลยท้ายเลม่ ท้ังของแบบฝึกทกั ษะ และ แบบทดสอบก่อนเรยี นและหลัง
เรยี น
4.6 เม่อื เกิดปญั หาในขณะปฏิบัติกจิ กรรมให้ขอคำแนะนำหรือปรึกษาครผู สู้ อนไดต้ ลอดเวลา

แบบทดสอบ ลลิ ิตตะเลงพ่าย
ก่อนเรียน

คำชแี้ จง

1. แบบทดสอบก่อนเรียนฉบับนี้ ใช้ทดสอบความรู้และความเข้าใจในวรรณคดีและ

วรรณกรรมของระดบั ชนั้ มธั ยมศึกษาปที ี่ 5
2. แบบทดสอบเป็นปรนัยให้เลือกตอบ 4 ตัวเลือก จำนวน 10 ข้อ
3. นักเรียนอ่านคำถามและคำตอบให้ละเอียด แล้วเลือกคำตอบทีถ่ ูกต้องที่สดุ เพียง

คำตอบเดียว โดยทำเคร่ืองหมายกากบาท ลงในกระดาษคำตอบ
4. นกั เรียนทำแบบทดสอบให้ครบทุกขอ้ โดยใชเ้ วลาในการทำแบบทดสอบ 30 นาที

๑. ใครเปน็ ผูป้ ระพนั ธ์ลลิ ิตตะเลงพา่ ย 4. สงครามยุทธหัตถี หมายถึงขอ้ ใด
ก. พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจา้ อยู่หัว ก. การรบบดว้ ยหอก ดาบ
ข. พระบาทสมเด็จพระพุทธเลศิ หลา้ นภาลยั ข. การรบของคนสมัยก่อน
ค. สมเดจ็ พระมหาสมณเจ้า กรมพระปรมานชุ ิตชโิ นรส ค. การรบทีใ่ ชก้ ำลังคนมากมาย
ง. พระบาทสมเดจ็ พระพุทธยอดฟา้ จฬุ าโลกและเจา้ ง. การตอ่ สู้กนั ดว้ ยอาวธุ บนหลงั ช้าง

จอมมารดาจุ้ย 5. พระเจา้ นนั ทบเุ รง โปรดใหพ้ ระมหาอปุ ราชา

๒. ลิลติ ตะเลงพ่าย เปน็ บทประพนั ธ์ประเภทลิลติ นำกองทพั ทหารมาตีเมอื งอยุธยามจี ำนวนทัพทหาร
ประพนั ธ์ขึ้นเพือ่ อะไร
เท่าใด
ก. ทรงสกั การะบชู าบรรพบุรุษ
ข. ทรงสถาปนางานประพนั ธ์ของไทย ก. สี่แสนคน ข. หน่ึงแสนคน
ค. พระราชทานพระกฐินที่วัดพระเชตพุ น
ง. สดุดีวีรกรรมของสมเดจ็ พระนเรศวรมหาราช ค. สามแสนคน ง. สองแสนส่ีหมนื่ คน

3. คำประพนั ธ์ทท่ี รงใชใ้ นการนิพนธ์ เป็นลิลิตสภุ าพ 6. พระเจา้ พเี่ ราจะยนื อยใู่ ยในรม่ ไม้เลา่ เชญิ ออกมา
ประกอบดว้ ยอะไรบ้าง
ทำยุทธหัตถดี ้วยกนั ใหเ้ ปน็ เกียรติยศไว้ในแผ่นดนิ
ก. ร่ายสุภาพและโคลงสุภาพ เถิด ภายหน้าไปไมม่ พี ระเจา้ แผ่นดนิ ท่ีจะได้ยทุ ธหัตถี
ข. โคลงส่ีสภุ าพ และโคลงกระทู้
ค. โคลงส่ีสุภาพและกาพย์ยานี ๑๑ แลว้ เป็นคำกลา่ วของใคร
ง. รอ้ ยแกว้ ท่มี ีคำประพันธ์ครบทั้งหมด ก. พระนเรศวร
ข. พระมหาอุปราชา

ค. พระเจา้ นนั ทบุเรง
ง. พระสมเดจ็ พระเอกาทศรถ

แบบทดสอบก่อน ลิลติ ตะเลงพ่าย
เรยี น (ต่อ)

7. “หสั ดนิ ทรป์ ิ่นธเรศไท้ โททรง 10. บทประพันธข์ อ้ ใดกลา่ วสดุดีสมเด็จพระนเรศวร

คือสมทิ ธิมาตงค์ หนงึ่ อา้ ง” มหาราช

มีความหมายเหมอื นคำใด ก. เสรจ็ แสดงพระยศเจ้า จอมอยุธ- ยาเอย

ก. คช องคอ์ ดศิ รสมมุติ เทพไท้

ข. ฤทธ์ิ นเรศวรรัตนมงกุฎ เกศกษัตริย์ สยามฤา

ค. อัคร หวงั อยคู่ ธู่ เรศไว้ ฟากฟา้ ดนิ เฉลมิ

ง. อวสาน ข. บรรยายกลกาพย์แสร้ง สมญา ไวแ้ ฮ

8. คำว่า ตะเลง หมายถึงชนชาตใิ ด สมลกั ษณ์เลห่ ์เสาวนา เรือ่ งรู้
ก. มอญ
ข. พมา่ “ตะเลงพา่ ย”เพ่อื ตะเลง ปรา-ชเยศ พระเอย
ค. ยวน
ง. เขมร เสนอฤทธสิ์ องราชสู้ ศึกช้างกลางสมร

ค. ล่วงถึงบพิตรผู้ เถลิงถวลั ย์- ราชย์ฤา

คือพุทธบรรษัทสรรพ์ สบื สร้าง

9. คำในขอ้ ใดทีม่ คี วามหมายวา่ พระราชา เชญิ งดอดอวยทัณฑ์ ทวยโทษ นน้ี า
ก. เพื่อพระราชกฤษฎา แต่ก้ี
ข. พระตรโี ลกนาถแผ้ว เผดจ็ มาร เลยอยา่ ลาญชีพลา้ ง หนึง่ ครง้ั ขอเผือ
ค. ฉลองบทรัชนรา -ธิปผ่าน ภพฤา
ง. สนองบาทยาตรยุทธ์เทย้ี น เพ่ือนไท้ในรณ ง. กรมหม่นื นุชิตเชื้อ กววี ร ชิโนรส

มิง่ มหิศร เสกให้ ศรีสคุ ต

พจนสนุ ทร เถลิงลักษณ์ น้นี า

ขตั ตยิ วงศ์ผจงโอษฐไ์ ว้ สืบหล้าอยา่ ศนู ย์

แบบฝกึ ทกั ษะ กาพยลเ์ ิลหติช่ ตมะเคเลรงอ่ื พง่าคยาวหวาน
ชดุ ที่ ๑
ใหน้ กั เรยี นอา่ นเรื่อง ลิลิตตะเลงพ่าย
แล้วคน้ หาความหมายของคำศัพทท์ ี่กำหนดให้

คน้ หาความหมายอธิบายศพั ท์

ที่ คำศพั ท์ ความหมาย
๑ ดสั กร
2 ทรหึงทรหวล
3 ทกั ษณิ าวรรต
4 เทพสงั หร
5 เทวษ
6 ผิว
7 พลกุ
8 พัชรินทร์
9 ระเมียร
10 รงั สฤษฏ์
11 ราพณ์
12 สุงสมุ าร
13 โสฬสพรหม
14 อรรณเวศ
15 อังกศุ
16 ชงิ ฉตั ร
17 ตะเลง
18 ธมุ าการ
19 ประดิยทุ ธ์
20 ไพรจติ ร

แบบฝกึ ทกั ษะ ลิลติ ตะเลงพ่าย
ชดุ ท่ี ๒
ให้นักเรียนอ่านเร่ือง ลลิ ิตตะเลงพา่ ย

แล้วถอดความหมายคำประพนั ธ์ตามวรรคท่ีกำหนดให้อยา่ ง

ถอดบทประพันธ์สดบั ความหมาย ถกู ตอ้ ง

ท่ี คำประพันธ์ ถอดคำประพันธ์

๑ ถบั ถงึ ทวารกรงุ แก้ว เดยี รดาษพลคลาดแคล้ว
คล่ำคล้ายคลาขบวน

2 กรตระกองกวดแก้ว เรยี มจกั รา้ งรสแคล้ว
คลาดเคล้าคลาสมร

3 จำใจจรจากสรอ้ ย อยู่แม่อย่าละห้อย
ห่อนชา้ คืนสม แม่แล

4 ดว่ นเดินโดยโขลนทวาร พวกพลหาญแห่หน้า
ล้วนทแกล้วทกลา้ กลาดกล้มุ เกล่ือนสถล มารคนา

5 ยกพลผา่ นด่านกวา้ ง เสียงสน่นั มา้ ชา้ ง
กึกก้องทางหลวง

6 ล่วงลดุ า่ นเจดีย์ สามองคม์ แี หง่ หน้ั
แดนต่อแดนกันนน้ั

7 กองทัพตามกนั เต้า เสียงสนน่ั ลั่นเทา้
พา่ งพนื้ ไพรพงั เพกิ ฤา

8 พระเปรมปราโมทยไ์ ซร้ ซงึ่ บดินทรด์ าลได้
สดับเบอ้ื งบอกรงค์

9 สมดั่งความตูพรอ้ ง ขอบพิตรอยา่ ข้อง
ข่นุ แคน้ เคืองกมล ทา่ นนา

10 พนั ลึกลม่ ลน่ั ฟา้ เฉกอสุนผี า่ หลา้
แหล่งเพีย้ งพก แลนา

11 ดงั ตรลบโลกแล้ ฤาบ่รา้ งรแู้ พ้
ชนะผ้ใู ดดาล ฉงนนา

12 สองฝา่ ยหาญใชช่ า้ คือสีหสู้สหี กล้า
ตอ่ แกลว้ ในกลาง สมรนา

13 ผนั หลงั แลน่ แผผ่ า้ น บมผี ู้อยู่ตา้ น
ตอ่ สูส้ กั ตน หน่ึงนา

14 สองสรุ ยิ พงศผ์ ่านหล้า ขบั คเชนทร์บา่ ยหนา้
แขกเจ้าจอมตะเลง แลนา

15 ไพรีเรง่ สาดซอ้ ง โซรมปนื ไฟไป่ตอ้ ง
ตน่ื เต้าแตกฉาน ผ้านนา

แบบฝกึ ทักษะ ลิลติ ตะเลงพ่าย
ชุดท่ี ๓
ใหน้ กั เรยี นอ่านเรือ่ ง ลลิ ติ ตะเลงพ่าย
แลว้ ถอดความหมายคำประพนั ธ์ตามบทท่ีกำหนดให้อย่างถกู ต้อง

รอ้ ยเรียงบทเพริศแพรวพราย

ท่ี คำประพันธ์ ถอดคำประพันธ์

มาเดยี วเปลี่ยวอกอา้ อายสู

๑ สถิตอยู่เอ้องคด์ ู ละห้อย
พิศโพน้ พฤกษพ์ บู บานเบกิ ใจนา

พลางคะนงึ นชุ นอ้ ย แนง่ เนื้อนวลสงวน ฯลฯ

สลดั ไดใดสลดั นอ้ ง แหนงนอน ไพรฤา

2 เพราะเพ่อื มาราญรอน เศกิ ไสร้
สละสละสมร เสมอช่ือ ไม้นา

นึกระกำนามไม้ แมน่ แมน้ ทรวงเรยี ม ฯลฯ

สายหยดุ หยุดกลิ่นฟ้งุ ยามสาย

3 สายบ่หยุดเสน่หห์ าย ห่างเศรา้
กคี่ ืนกว่ี นั วาย วางเทวษ ราแม่

ถวลิ ทุกขวบคำ่ เช้า หยดุ ไดฉ้ นั ใด ฯลฯ

ชาวสยามคร้ามเศิกส้นิ ท้งั ผอง

4 นายและไพร่ไปป่ อง รบร้า
อพยพหลบหลกี มอง เอาเหตุ

ซุกซอ่ นหอ่ นให้ข้า ศึกไดไ้ ปเปน็

ธ กก็ รีธาทพั เขา้ เนาเมือง

5 ประทบั อยู่แรมคืนเคอื ง สวาทไหม้
คำนึงนชุ ไปเ่ ปลือง จิตท่าน ถวิลนา

เจ็บอรุ ะราชไข้ ขุนแคน้ คับทรวง

เกิดเปน็ หมอกมดื หอ้ ง เวหา หนเฮย

6 ลมชือ่ เวรมั ภา พดั คลุ้ม
หวนหอบหักฉัตรา คชขาด ลงแฮ

แลธุลกี ลัดกลุม้ เกลื่อนเพี้ยงจกั รผัน

แบบฝกึ ทักษะ ลิลติ ตะเลงพา่ ย
ชุดที่ ๓(ต่อ)
ใหน้ กั เรียนอ่านเร่อื ง ลิลิตตะเลงพา่ ย
แล้วถอดความหมายคำประพนั ธ์ตามบทท่ีกำหนดให้อย่างถกู ตอ้ ง

ร้อยเรยี งบทเพริศแพรวพราย

ท่ี คำประพนั ธ์ ถอดคำประพันธ์

ณรงค์นเรศวร์ดา้ ว ดัสกร
รบสู้
7 ใครจกั อาจออกรอน
เสียดายแผน่ ดนิ มอญ พลนั มอด ม้วยแฮ
อ่นื ต้านทานเข็ญ
เหตบุ ม่ มี ือผู้-

เสร็จแสดงพระยศเจ้า จอมอยธุ - ยาแฮ

8 องค์อดิศรสมมุติ เทพไท้
นเรศวรรตั นมกฎุ เกศกษัตรยิ ์ สยามฤา
ฟากฟา้ ดินเฉลมิ
หวังอย่คู ่ธู เรศไว้

สองโจมสองจู่จ้วง บำรู
เชิดด้ำ
9 สองขัตติยสองขอชู
กระลึงกระลอกดู ไววอ่ ง นักนา

ควาญขับคชแขง่ คำ้ เขน่ เขยี้ วในสนาม

อุรารานร้าวแยก ยลสยบ
ท่าวดิน้
10 เยนพระองคล์ งทบ สังเวช
เหนือคอคชซอนซบ
สู่ฟา้ เสวยสวรรค์
วายชวิ าตม์ส้นิ สุด

แบบฝกึ ทกั ษะ ลิลติ ตะเลงพ่าย
ชดุ ท่ี ๔
ใหน้ กั เรยี นอ่านเรือ่ ง ลลิ ิตตะเลงพา่ ย แลว้ สรุปใจความสำคญั
โดยใชส้ ำนวนของตนเอง พร้อมบอกขอ้ คิดและการนำไปปรบั ใช้ในชีวิตประจำวนั

เรยี งรายคำเป็นใจความสำคัญ

แบบฝึกทักษะ ลลิ ติ ตะเลงพ่าย
ชุดท่ี ๕
ใหน้ กั เรยี นอ่านเรื่อง ลิลติ ตะเลงพา่ ย

แลว้ วเิ คราะห์คุณคา่ ท่ไี ดจ้ ากเรือ่ ง

ซาบซง้ึ บทประพนั ธว์ รรณคดีไทย

คุณคา่ ดา้ นเน้ือหา คณุ ค่า คณุ ค่าด้านสังคม
ด้านวรรณศิลป์ และวฒั นธรรม

แบบทดสอบ ลลิ ิตตะเลงพา่ ย
หลังเรยี น

คำช้ีแจง

1. แบบทดสอบก่อนเรียนฉบับน้ี ใช้ทดสอบความรู้และความเข้าใจในวรรณคดีและ

วรรณกรรมของระดับช้นั มัธยมศึกษาปที ่ี 5
2. แบบทดสอบเป็นปรนยั ให้เลอื กตอบ 4 ตัวเลอื ก จำนวน 10 ข้อ
3. นกั เรยี นอา่ นคำถามและคำตอบให้ละเอยี ด แล้วเลอื กคำตอบทถ่ี กู ตอ้ งที่สุดเพียง

คำตอบเดียว โดยทำเครือ่ งหมายกากบาท ลงในกระดาษคำตอบ
4. นักเรียนทำแบบทดสอบให้ครบทุกข้อ โดยใชเ้ วลาในการทำแบบทดสอบ 30 นาที

๑. ใครเปน็ ผปู้ ระพนั ธ์ลิลติ ตะเลงพา่ ย 4. สงครามยทุ ธหัตถี หมายถึงขอ้ ใด
ก. พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจา้ อยู่หวั ก. การรบด้วยหอก ดาบ
ข. พระบาทสมเด็จพระพุทธเลศิ หลา้ นภาลัย ข. การรบของคนสมัยก่อน
ค. สมเด็จพระมหาสมณเจา้ กรมพระปรมานุชิตชโิ นรส ค. การรบทใี่ ชก้ ำลังคนมากมาย
ง. พระบาทสมเดจ็ พระพุทธยอดฟา้ จุฬาโลกและเจ้า ง. การต่อสูก้ นั ด้วยอาวุธบนหลงั ช้าง

จอมมารดาจยุ้ 5. พระเจ้านนั ทบุเรง โปรดให้พระมหาอุปราชา นำ

๒. ลิลิตตะเลงพา่ ย เป็นบทประพนั ธ์ประเภทลิลติ กองทัพทหารมาตเี มืองอยุธยามจี ำนวนทัพทหาร
ประพนั ธ์ขึ้นเพื่ออะไร
เท่าใด
ก. ทรงสักการะบูชาบรรพบรุ ุษ
ข. ทรงสถาปนางานประพันธข์ องไทย ก. ส่ีแสนคน ข. หน่ึงแสนคน
ค. พระราชทานพระกฐนิ ที่วัดพระเชตพุ น
ง. สดุดีวีรกรรมของสมเดจ็ พระนเรศวรมหาราช ค. สามแสนคน ง. สองแสนส่ีหม่ืนคน

3. คำประพันธท์ ท่ี รงใช้ในการนิพนธ์ เปน็ ลลิ ติ สภุ าพ 6. พระเจ้า พเี่ ราจะยนื อยใู่ ยในร่มไม้เล่า เชญิ ออกมา
ประกอบดว้ ยอะไรบ้าง
ทำยทุ ธหตั ถดี ว้ ยกนั ใหเ้ ปน็ เกยี รติยศไวใ้ นแผ่นดนิ
ก. ร่ายสภุ าพและโคลงสภุ าพ เถดิ ภายหนา้ ไปไม่มพี ระเจ้าแผ่นดนิ ทจี่ ะได้ยุทธหัตถี
ข. โคลงสี่สุภาพ และโคลงกระทู้
ค. โคลงส่ีสภุ าพและกาพยย์ านี ๑๑ แล้ว เป็นคำกลา่ วของใคร
ง. ร้อยแกว้ ทมี่ คี ำประพันธ์ครบทั้งหมด ก. พระนเรศวร
ข. พระมหาอปุ ราชา

ค. พระเจ้านนั ทบุเรง
ง. พระสมเด็จพระเอกาทศรถ

แบบทดสอบ ลิลิตตะเลงพ่าย
หลงั เรยี น (ต่อ)

7. “หัสดินทรป์ นิ่ ธเรศไท้ โททรง 10. บทประพันธ์ขอ้ ใดกล่าวสดุดสี มเด็จพระนเรศวร

คอื สมิทธมิ าตงค์ หน่งึ อา้ ง” มหาราช

มีความหมายเหมอื นคำใด ก. เสรจ็ แสดงพระยศเจา้ จอมอยุธ- ยาเอย

ก. คช องค์อดิศรสมมตุ ิ เทพไท้

ข. ฤทธ์ิ นเรศวรรตั นมงกุฎ เกศกษัตรยิ ์ สยามฤา

ค. อคั ร หวังอยคู่ ่ธู เรศไว้ ฟากฟ้าดนิ เฉลมิ

ง. อวสาน ข. บรรยายกลกาพยแ์ สร้ง สมญา ไวแ้ ฮ

8. คำวา่ ตะเลง หมายถึงชนชาติใด สมลักษณ์เล่ห์เสาวนา เร่ืองรู้
ก. มอญ
ข. พม่า “ตะเลงพ่าย”เพอ่ื ตะเลง ปรา-ชเยศ พระเอย
ค. ยวน
ง. เขมร เสนอฤทธิส์ องราชสู้ ศกึ ชา้ งกลางสมร

ค. ล่วงถงึ บพติ รผู้ เถลิงถวลั ย์- ราชยฤ์ า

คอื พุทธบรรษทั สรรพ์ สบื สรา้ ง

9. คำในขอ้ ใดทมี่ คี วามหมายวา่ พระราชา เชิญงดอดอวยทัณฑ์ ทวยโทษ นน้ี า
ก. เพ่ือพระราชกฤษฎา แต่ก้ี
ข. พระตรโี ลกนาถแผ้ว เผด็จมาร เลยอยา่ ลาญชพี ลา้ ง หน่งึ คร้งั ขอเผือ
ค. ฉลองบทรัชนรา -ธปิ ผา่ น ภพฤา
ง. สนองบาทยาตรยทุ ธเ์ ที้ยน เพ่ือนไท้ในรณ ง. กรมหมื่นนชุ ิตเชอ้ื กววี ร ชิโนรส

มง่ิ มหิศร เสกให้ ศรสี ุคต

พจนสุนทร เถลิงลักษณ์ นี้นา

ขตั ตยิ วงศ์ผจงโอษฐไ์ ว้ สืบหล้าอย่าศนู ย