โวหารการเขียน วิภารัตน์

โวหาร

การเขยี น

ห้องเรยี นภาษาไทย

หอ้ งเรยี นภาษาไทย

การเขยี น

การสอื่ สารเรือ่ งราว ความต้องการ
ความคดิ เหน็ หรอื ความรูส้ กึ ไปสูผ่ ู้อ่าน
เพื่อให้เกิดความรู้ ความเขา้ ใจ ตามที่
ผู้เขยี นตอ้ งการ

โวหารการเขียน

สานวนและลลี าในการเขยี น

บรรยายโวหาร พรรณนาโวหาร

เลา่ เรอื่ งราว บอกเล่า เล่ารายละเอยี ด แทรก
เหตกุ ารณไ์ ปตามลาดบั อารมณ์ความรสู้ ึกใหเ้ ห็นภาพ

เทศนาโวหาร

สอนใจให้คดิ

สาธกโวหาร ห้องเรยี นภาษาไทย อุปมาโวหาร

ยกตัวอย่างเพ่ืออธบิ าย เปรียบเทียบใหเ้ ขา้ ใจ
ให้แจม่ แจง้ ความหมาย

หอ้ งเรยี นภาษาไทย

บรรยายโวหาร โวหารทีใ่ ชใ้ นการเล่าเรอื่ ง บอกเล่า หรืออธบิ ายเรอื่ งตา่ ง ๆ

ใช้ถอ้ ยคาธรรมดา ใช้ภาษาง่าย ๆ ตรงไปตรงมา เห็นแบบไหนกเ็ ขยี นแบบนนั้

ตวั อย่าง

วันนเี้ ป็นวนั คลา้ ยวันเกิดของคณุ ยาย แม่ของฉนั ตืน่ แต่เชา้
เพื่อหงุ ขา้ วและทากบั ขา้ วเตรียมไว้ใหค้ ุณยายใส่บาตรในตอนเชา้
ส่วนฉนั กบั คุณยายกาลังนัง่ พับดอกบัวรออยู่หนา้ บ้าน คุณยาย
บอกวา่ การพับดอกบัว เป็นงานละเอียดอ่อน ตอ้ งอาศัยสมาธิ
และใจทหี่ ยดุ นิง่ ผอ่ งใส ประณีต จึงนบั เป็นการฝึกสมาธิ และ
ฝึกใจใหผ้ ่องใสไปในตวั

หลกั การเขยี นบรรยายโวหาร

1. เรอื่ งทีเ่ ขยี นตอ้ งเป็นเรอื่ งจริง ผู้เขยี นควรมีความรเู้ กีย่ วกับเรือ่ งทจี่ ะเขียน
เป็นอย่างดี โดยอาจรมู้ าจากประสบการณ์ หรือการค้นควา้ กไ็ ด้

2. เลือกเขยี นเฉพาะสาระสาคญั ไม่เนน้ รายละเอียด แต่เขยี นตรงไปตรงมา
ไม่อ้อมคอ้ ม กระชบั ชดั เจน

3. ใช้ภาษาให้เขา้ ใจงา่ ย หากต้องการจะกล่าวใหช้ ดั อาจใช้อุปมาโวหารและสาธก
โวหารเข้าช่วยไดบ้ า้ ง แต่ต้องไม่มาก จนส่วนทีเ่ ป็นสาระสาคัญกลายเป็นส่วน
ดอ้ ยไป

4. เรยี บเรยี งความคดิ ให้ต่อเนอื่ ง และสัมพันธก์ ัน

ห้องเรียนภาษาไทย

หอ้ งเรียนภาษาไทย

พรรณนาโวหาร โวหารทใี่ ช้ในการเขียนเรอื่ งราวอยา่ งละเอียด เพื่อให้

ผู้อ่านเห็นภาพทชี่ ัดเจนยงิ่ ขึน้ เขา้ ใจอารมณ์และความรูส้ ึก ใชภ้ าษาทไี่ พเราะ

ตวั อยา่ ง

ทะเลหมอกในยามเช้าเรียงรายกันเหมือนกับท้องทะเลไม่มีผิด
แสงหมอกอุ่น ๆ กระจายเต็มทั่วบริเวณ ความงดงามยามรุ่งอรุณ
ที่คอยต้อนรับให้เราเดินทางสู่วันใหม่ด้วยความอบอุ่นใจ อากาศ
หนาวพรอ้ มทงั้ ความเย็นทีม่ าสมั ผสั รา่ งกาย เสยี งนกรอ้ งเจือ้ ยแจ้ว
ดังมากับสายลมอ่อน ๆ บรรยากาศเต็มไปด้วยความสุขท่ามกลาง
ธรรมชาติทแี่ สนสวยงาม ในยามเช้าทแี่ สนจะสดใส

หลักการเขยี นพรรณนาโวหาร

1) ต้องใช้คาดี หมายถงึ การเลือกสรรถ้อยคา เพื่อใหส้ อื่ ความหมาย สือ่ ภาพ
สือ่ อารมณเ์ หมาะสมกบั เนือ้ เรือ่ งทีต่ อ้ งการบรรยาย ควรเลือกคา ทใี่ ห้
ความหมายชดั เจน ทงั้ อาจต้องเลอื กใหเ้ สยี งคาสัมผัสกันเพื่อเกดิ เสียงเสนาะ
อยา่ งสัมผสั สระ สัมผัสอกั ษร ในงานร้อยกรอง

2) ตอ้ งไดใ้ จความ แมจ้ ะพรรณนายืดยาว แต่ใจความต้องมุ่งใหเ้ กดิ ภาพ
และอารมณค์ วามรสู้ กึ สอดคล้องกบั เนือ้ หาทีก่ าลงั พรรณนา

3) อาจตอ้ งใช้อุปมาโวหาร คอื การเปรยี บเทียบเพื่อให้ไดภ้ าพชัดเจน และมกั ใช้
ศลิ ปะการใชค้ าทเี่ รยี กวา่ ภาพพจน์ประเภทต่าง ๆ ทัง้ นีเ้ ป็นวิธกี ารทจี่ ะทาให้
พรรณนาโวหารเดน่ ทงั้ การใช้คา และการใชภ้ าพทแี่ จ่มแจง้ อ่านแลว้ เกดิ
จินตนาการและความรู้สึกคลอ้ ยตาม

ห้องเรียนภาษาไทย

หลกั การเขียนพรรณนาโวหาร (ตอ่ )

4) ในบางกรณอี าจต้องใชส้ าธกโวหารประกอบดว้ ย คือ การยกตัวอยา่ ง
เพื่อใหเ้ กดิ ความแจ่มแจ้ง โดยยกตัวอยา่ งสงิ่ ทลี่ ะมา้ ยคล้ายคลงึ กนั
เพื่อใหเ้ กดิ ภาพ และอารมณ์เด่นชดั พรรณนาโวหารมกั ใชก้ ับการชม
ความงามอนื่ ๆ เช่น ชมสถานที่ สรรเสรญิ บคุ คล หรอื ใช้พรรณนา
อารมณ์ ความรสู้ ึก เช่น รัก เกลยี ด โกธร แค้น เศร้าสลด เป็นตน้

ห้องเรยี นภาษาไทย

ประเภทของเรอื่ งท่ใี ชว้ ธิ ีการเขียนพรรณนา

1. การพรรณนาบคุ คล ผ้เู ขยี นควรสังเกตรูปร่างหน้าตา
เพ่ือคน้ หาบุคลกิ ลักษณะเฉพาะของบคุ คลมาเป็นขอ้ มลู
ในการพรรณนา
2. การพรรณนาสถานท่ี ผเู้ ขียนควรสงั เกตลกั ษณะของ
สถานที่ ตาแหน่งทตี่ ั้ง เหตุการณ์ท่ที าใหป้ ระทบั ใจ
เพื่อนามาเป็นขอ้ มูลในการพรรณนา

หอ้ งเรียนภาษาไทย

ห้องเรยี นภาษาไทย

ประเภทของเรือ่ งทีใ่ ชว้ ิธีการเขียนพรรณนา

3. การพรรณนาธรรมชาติ ผเู้ ขียนควรสังเกตทวิ ทศั น์
บรรยากาศ ส่งิ มีชีวติ และไม่มีชวี ติ โดยรอบ เพื่อนามาเปน็
ข้อมลู ในการเขียน

4. การพรรณนาเหตกุ ารณ์ ผู้เขยี นควรสงั เกตลักษณะ
เดน่ ของเหตกุ ารณ์

หอ้ งเรียนภาษาไทย

เทศนาโวหาร โวหารทีม่ จี ุดมงุ่ หมายในการเขียนเพื่อแนะนา สงั่ สอน

หรือมงุ่ ใหผ้ อู้ ่านปฏิบตั ติ าม

ตวั อยา่ ง

“ความสาเร็จ” ไม่ไดเ้ กิดขนึ้ ง่าย ๆ และไม่ไดเ้ กิดขนึ้ กับทกุ คน
แคค่ วามคดิ อย่างเดยี ว ไมไ่ ด้ทาให้เราประสบความสาเร็จ หากเราไม่เริม่
ลงมือทา หากไม่อยากล้มเหลว ผิดหวัง ก็ต้องลองเปลี่ยนแปลง
ตัวเองดูสักครั้ง “คาดหวังให้น้อย ลงมือทาให้มาก” ในทุก “ความ
พยายาม” อาจจะไม่ประสบความสาเร็จ แต่ทุกความสาเร็จ ต้องใช้
“ความพยายาม”

โดย สโรชา สพุ ันธ์

หลักการเขยี นเทศนาโวหาร

1) การเขยี นเทศนาโวหารต้องใช้โวหารประเภทตา่ ง ๆ มาประกอบ กลา่ วคอื ทงั้
ใชบ้ รรยายโวหาร พรรณนาโวหาร อปุ มาโวหาร และสาธกโวหารด้วย เพื่อให้
ใจความชดั เจนแจ่มแจง้ จนเกดิ ความรู้สกึ นกึ คดิ คล้อยตาม

2) หากเป็นการแสดงความคดิ เหน็ ควรอธิบายทัง้ ดา้ นทีเ่ ป็นประโยชนแ์ ละโทษ
หรอื แสดงเหตุและผล

3) ผูเ้ ขียนต้อง มคี วามรู้เกยี่ วกับเรือ่ งทีเ่ ขยี นเป็นอย่างดี สามารถอธิบายอย่าง
ชัดเจน อกี ทัง้ ควรพรรณนาให้เกิดความเขา้ ใจอยา่ งลกึ ซึง้ ต้องรู้จักใชเ้ หตุผล
และหลักฐานสนับสนุนความคิดเหน็ ทีต่ นเสนอดว้ ย

ห้องเรียนภาษาไทย

หอ้ งเรียนภาษาไทย

สาธกโวหาร โวหารทีม่ ีการยกตวั อย่าง นาเรอื่ งราวอนื่ เขา้ มาประกอบ

ใหช้ ดั เจนขนึ้ หรือสนับสนุนความคดิ เห็นให้น่าเชือ่ ถอื มากยงิ่ ขึน้ ใช้เขยี นเสริม
บรรยายโวหาร พรรณนาโวหาร และเทศนาโวหาร

ตัวอยา่ ง

คนเราจะไปดูถูกคนอนื่ เพียงเพราะเขาอ่อนแอกว่าหรือมีฐานะ
ด้อยกว่าไม่ได้ นิทานอีสปเรื่องราชสีห์กับหนูก็บอกอยู่แล้วว่า
แม้ราชสีห์จะมีอานาจและทรงพลังเพียงใด แต่วันหนึ่งเมื่อเกิด
ปัญหาก็ต้องให้หนูตัวเล็ก ๆ มาช่วย ดังนั้น เราจึงควรปฏิบัติดี
ต่อผู้อื่น มีน้าใจไมตรีต่อกันช่วยเหลือซึ่งกันและกัน ไม่ว่าจะเป็น
ใครก็ตาม

โดย กานตธ์ ิดา แกว้ กาม

หลักการเขยี นสาธกโวหาร

1) การเขียนสาธกโวหารจะเขียนควบคกู่ บั เทศนาโวหาร หรือบรรยายโวหาร
โดยการยกตวั อยา่ งประกอบ

2) ตัวอยา่ งทยี่ กมาประกอบต้องสอดคลอ้ งสัมพันธ์กับเนือ้ ความในเทศนาโวหาร
หรอื บรรยายโวหาร

3) ต้องยกตัวอยา่ งชัดเจนใชถ้ ้อยคางา่ ย และควรสรปุ หลังจากยกตัวอยา่ ง
ประกอบแลว้ ให้เห็นความสาพันธข์ องเทศนาโวหารกับสาธกโวหารหรอื บรรยาย
โวหารกับสาธกโวหาร

ห้องเรียนภาษาไทย

หอ้ งเรยี นภาษาไทย

อปุ มาโวหาร โวหารทีม่ กี ารเปรียบเทียบให้ผู้อ่านเข้าใจมากยงิ่ ขนึ้

เป็นโวหารเสริมทใี่ ช้เสรมิ บรรยายโวหาร พรรณนาโวหาร และเทศนาโวหาร

ตัวอย่าง

เมื่อยี่สิบปีที่แล้ว ฉันเรียนที่โรงเรียนมัธยมแห่ง
หนึ่ง วันน้ีทุกอย่างเปล่ียนไปจากเดิมมาก โดยเฉพาะ
อาคารเรียนถูกรื้อท้ิงไปราวกับว่าที่ตรงนี้ไม่เคยมีอาคาร
เรยี นมากอ่ น

โดย กานต์ธิดา แกว้ กาม

หลกั การเขยี นอุปมาโวหาร

1) เปรยี บเทียบของสงิ่ หนงึ่ เหมอื นสงิ่ หนงึ่ ใชค้ าว่า เหมือน ราว ดจุ ดัง เพียง
เสมือน ประดจุ ฯลฯ เป็นตวั เชือ่ มข้อความ เช่น
- เธอสวยราวกับนางฟา้
- เขาดใี จเหมอื นถูกรางวลั
- แมร่ กั ลกู ดังดวงใจ

2) เปรยี บเทียบโดยโยงความคิดผอู้ ่านไปสสู่ งิ่ หนงึ่ เช่น ชวี ติ เหมอื นนวนยิ าย

ห้องเรยี นภาษาไทย

หอ้ งเรยี นภาษาไทย