Conquer! Sejarah Tingkatan 2

Modul Aktiviti

PENERBIT ILMU 2Tingkatan
BAKTI SDN. BHD.
KSSM

Sejarah EKSTRA!

 Panduan
Penggunaan Buku
 Rekod Prestasi Murid

 Modul Sivik
 Aktiviti PAK-21

SAMPEL

Mesra Digital

• Mohd. Syaheer Daniel Sulaiman Berdasarkan Video Tutorial
Format Pentaksiran Laman Web e-RPH
e-Soalan Video
Sejarah
Menengah
Rendah Mulai
Tahun 2022

Reviu Bab • i-THINK • Kod QR • PAK-21

Sesuai Digunakan untuk Pentaksiran Bilik Darjah (PBD)

Panduan Penggunaan Buku

Nota Ekspres

Nota Ekspres Nota Ekspres untuk
rujukan cepat.

Bab 1 Mengenali Sejarah BAKTI SDN. BHD.

1.2 Pengertian Sejarah Mengikut Pandangan Sejarawan

Sejarawan Pengertian

Penceritaan tentang tindakan manusia yang penting dan mengagumkan serta sebab
berlakunya sesuatu peristiwa.

Herodotus

Proses interaksi yang berterusan antara sejarawan dengan fakta-faktanya, suatu
dialog yang tidak berkesudahan antara masa kini dengan masa lampau.

E. H. Carr

Perbicaraan perkara tentang masyarakat manusia, peradaban dunia dan perubahan- Nota yang diringkaskan dalam
perubahan yang berlaku pada sifat-sifat masyarakat itu. bentuk peta pemikiran i-THINK.

Ibn Khaldun

Muhd Yusof Ibrahim Sejarah ialah masa lalu itu sendiri. Sejarah juga merupakan catatan ataupun rekod
Khoo Kay Kim tentang sesuatu peristiwa yang berlaku pada masa lalu.

• Sejarah merujuk apa-apa yang pernah atau sudah berlaku.
• Sejarah mendorong kita lebih memahami apa-apa yang berlaku pada masa kini dan

menjamin kesilapan yang sama tidak berulang.
• Sejarah sebagai ibu kepada semua bidang.

1.3 Masa Silam dan Ruang dalam Sejarah

Sebelum Masihi (SM) Masihi (M) i-THINK Peta Alir Kod QR di muka depan setiap unit
mengandungi salinan digital dan
Zaman sebelum kelahiran Zaman selepas kelahiran Dekad e-RPH unit yang berkenaan.
Nabi Isa a.s. Nabi Isa a.s. Jangka masa 10 tahun

atau dasawarsa

Abad Alaf
Jangka masa 100 tahun Jangka masa 1 000 tahun

N1

New Nota.indd 1 11/8/2022 2:58:36 PM

Praktis DSKP ILMU Bab Zaman Air Batu Tema: Sejarah Kita dan Duniae-RPH
Buku Teks: Halaman 24 – 43
Berpandukan susunan dalam buku teks dan juga 2
Dokumen Standard Kurikulum dan Pentaksiran (DSKP) JAWAPAN

Buku Teks: Halaman 26 – 27

2.1 Dunia Kita
A Jelaskan perubahan yang berlaku pada bumi pada hari ini. SP 2.1.1 TP 1

1 [Apa] Rupa bentuk fizikal

Aspek 2 [Apa] Iklim
3 [Apa] Cuaca
Perubahan
Muka Bumi

PENERBIT Video Tutorial 4 [Apa] Hidupan yang ada
Imbas Kod QR untuk 5 [Apa] Kedalaman lautan
muat turun Video
Tutorial, halaman 12

Untuk tujuan pembelajaran

B Senaraikan bidang ilmu sains dan teknologi yang dapat membantu kita dalam membuat
penyelidikan tentang perubahan yang berlaku pada bumi. SP 2.1.1 TP 1

3 Arkeologi

Thumb index sebagai penanda 2 Kimia Bidang Ilmu 4 Geologi
yang memudahkan murid mencari 1 Paleontologi Sains dan 5 Fizik
komponen-komponen tertentu. Teknologi

Video Tutorial C Namakan hidupan yang wujud pada Zaman Air Batu berikut. SP 2.1.1 TP 1

1 Harimau bertaring 2 Bison occidentalis 3 Woolly Mammoth 4 Sloth
panjang
Menguasai: TP 1
2.1 Belum Menguasai: TP 1 12

Bab 2.indd 12 11/8/2022 3:19:16 PM

Jawapan untuk guru dicetak
dengan warna biru.

P1

Edisi Guru

Sejarah KSSM Tingkatan 2 Rekod Prestasi Murid untuk
merekodkan tahap penguasaan
murid mengikut topik.

NAMA MURID : KELAS :
NAMA GURU :
Standard Prestasi Pencapaian Tarikh Tandatangan
Bab TP Tafsiran Halaman (Menguasai/ Guru

Bab 1 Belum Menguasai)
Mengenali Sejarah
1 Mengetahui pengenalan ilmu 1
Sejarah. BAKTI SDN. BHD.Minggu yang ke 1 HARI : xxxISNIN TARIKH : XX03 JANUARI 2022
2
2 Memahami pengenalan ilmu 3 MASA / KELAS / TAJUK / STANDARD PEMBELAJARAN / OBJEKTIF / KRITERIA KEJAYAAN /
Sejarah. MATA BBM / AKTIVITI / REFLEKSI
4
3 Mengaplikasi pengetahuan PELAJARAN KELAS: MATA PELAJARAN: BIL. MURID: ELEMEN MERENTAS KURIKULUM
pengenalan ilmu sejarah. 5 MASA: RBT Choose an item.
6
3 Mengaplikasi pengetahuan 7 BAB Choose an item. EMK ☐
pengenalan ilmu Sejarah. 8 STANDARD ☐
9 KANDUNGAN Choose an item. Bahasa ☐
3 Mengaplikasi pengetahuan 10 ☐
pengenalan ilmu Sejarah. 11 STANDARD Choose an item. Nilai Murni ☐
PEMBELAJARAN ☐
3 Mengaplikasi pengetahuan Choose an item. Patriotisme
pengenalan ilmu Sejarah. OBJEKTIF ☐
PEMBELAJARAN Choose an item. Keusahawanan
4 Menganalisis maklumat [Contoh] ☐
pengenalan ilmu Sejarah. Pada akhir pembelajaran, murid akan dapat: Sains & Teknologi
Teknologi Maklumat
3 Mengaplikasi pengetahuan  Menerangkan proses penyelesaian masalah bukan inventif dan Komunikasi
pengenalan ilmu Sejarah. dan inventif. Kelestarian Alam
Sekitar
4 Menganalisis maklumat Kreativiti dan
pengenalan ilmu Sejarah. Inovasi

4 Menganalisis maklumat AKTIVITI PAK21
pengenalan ilmu Sejarah.
Hot Seat
4 Menganalisis maklumat Role Play
pengenalan ilmu Sejarah. Peta i-Think
Round Table
5 Membuat penilaian tentang Gallery Walk
pengenalan ilmu Sejarah. Think Pair Share
Three Stay, One Stay
6 Melahirkan idea yang rasional I see, I Think, I Wonder
tentang pengenalan ilmu Post It Notes
Sejarah. Exit Card
GRASPS
5 Membuat penilaian tentang
pengenalan ilmu Sejarah.

Bab 2 1 Mengetahui Zaman Air Batu. 12 TP 4 TP 5 TP 6 KRITERIA [Contoh] ☐
PenZcaampaainanABiraBb a1tu TP 1 TP 2 TP 3 KEJAYAAN ☐
 Murid dapat menerangkan proses penyelesaian masalah ☐
2 Memahami Zaman Air Batu. 13 bukan inventif dan inventif dengan tepat. ☐
14 ☐
4 Menganalisis maklumat yang 15 AKTIVITI PDPC ☐
berkaitan dengan Zaman Air ☐
Batu 16 ☐ Buku Teks ☐ Model ☐ Lain-lain: ☐
☐ Internet ☐ Edaran ☐
2 Memahami Zaman Air Batu. 17 BAHAN BANTU ☐ Projektor ☐ Carta/Peta ☐
MENGAJAR (BBM) ☐ Powerpoint ☐ Lembaran Kerja ☐
3 Menggunakan pengetahuan
Zaman Air Batu untuk STRATEGI PAK21 Choose an item. PENTAKSIRAN & PENILAIAN
memahami proses ARAS PEMIKIRAN
pembentukan dunia. ☐ Mengingati ☐ Mengaplikasi ☐ Menilai Kuiz ☐
PETA i-THINK ☐ Memahami ☐ Menganalisis ☐ Mencipta Projek ☐
4 Menganalisis maklumat yang
berkaitan dengan Zaman Air
Batu.

5 Membuat penilaian tentang
Zaman Air Batu.

P5 ☐ Titi ☐ Pokok ☐ Bulatan Drama ☐
☐ Buih ☐ Dakap ☐ Buih Berganda Hasil kerja ☐

Soal Jawab ☐

_______ murid dapat menguasai objektif pembelajaran. Murid Latihan bertulis ☐
diberikan latihan pengayaan.
Pembentangan ☐
Rekod Murid 4C.indd 5 11/8/2022 12:08:40 PM

_______ murid tidak menguasai objektif pembelajaran. Murid diberikan Lembaran kerja ☐
latihan pengukuhan. ☐
Pemerhatian/ lisan/
Soal jawab

Aktiviti pengajaran & pembelajaran ditangguhkan kerana:

e-RPH untuk kegunaan guru membuat REFLEKSI/ ☐ Mesyuarat / ☐ Mengiringi Murid ☐ Cuti Rehat / Cuti
Rancangan Pengajaran Harian dengan TINDAKAN
lebih mudah. SUSULAN Kursus Keluar Sakit TAHAP PENGUASAAN (PBD)

☐ Program ☐ Aktiviti Luar ☐ Cuti Bencana / TP6 ☐
TP5 ☐
Sekolah Cuti Khas TP4 ☐
TP3 ☐
☐ Cuti Peristiwa TP2 ☐
TP1 ☐
Aktiviti PdP dibawa ke :

KERJA SUSULAN MURID

PEMULIHAN :
PENGAYAAN :

Modul Literasi dan Amali Sivik sebagai ILMU Buku Teks: Halaman 30 – 31
aktiviti tambahan pembelajaran.
2.2 Zaman Air Batu
Bab 5 Tamadun Awal Dunia penurunan  KOD QR AKTIVITI PAK-21 AKTIVITI PIB EKSPERIMEN HEBAT HEBAT Bacaan
5.1 Maksud Tamadun A Tandakan () pada jawapan yang betul. SP 2.1.2 TP 2 kenaikan

1 Suhu bumi menunjukkan berlaku ________________ nipis 
semasa Zaman Air Batu. tebal
luas 
2 Lapisan ais yang ________________ menutupi sempit
bahagian Kutub Utara dan Kutub Selatan. awal
akhir
3 Kawasan air batu di kawasan kutub dan
pergunungan akan menjadi ________________.

4 Tahap proses pengglasieran berlaku semasa
________________ Zaman Air Batu.

PEN ndusERBIT Jadual 5.1 Lokasi pembentukan tamadun awal dunia B Lengkapkan maklumat berikut berkaitan dengan tahap Zaman Air Batu. SP 2.1.2 TP 4

Tamadun Lokasi Tarikh Tahap Huraian
Mesopotamia 23 juta hingga 5 juta tahun lalu
Mesir Purba Lembah Sungai Tigris dan Sungai Euphrates 5 000 SM hingga 700 SM 1 Zaman gunung-ganang secara fizikal
Miosen mamalia, hidupan di laut dan di air
Indus Lembah Sungai Nil 3 100 SM hingga 322 SM (a) Berlaku antara .
Huang He (b) Pembentukan panas dan kering .
Lembah Sungai Indus 2 500 SM hingga 1 800 SM (c) Kewujudan .
(d) Suhu dunia menjadi .
Lembah Sungai Huang He 4 000 SM hingga 256 SM

PETUNJUK 2 Zaman (a) Berlaku antara 5.3 juta hingga 2.6 juta tahun lalu .
Tamadun awal yang terbentuk Pliosen (b) Berlaku penyejukan global yang lebih panas .
di lembah sungai
U Kesannya:
EROPAH LAUTAN
PASIFIK (i) [F1 Kesan] Penyebaran besar padang rumput dan savana
Laut Kaspia Tigris ASIA
(ii) [F2 Kesan] Pembentukan jambatan darat Panama antara Amerika Utara dan Amerika Selatan
S.H Tamadun (iii) [F3 Kesan] Penghijrahan tumbuhan dan haiwan ke habitat baharu
Huang He
S. uang He (iv) [F4 Kesan] Pembentukan dataran tinggi di Colorado, Amerika Syarikat
S.Euph
Tamadun 3 Zaman (a) Berlaku antara 2.5 juta hingga 10 000 tahun lalu .
Mesopotamia glasier utama sebanyak 11 kali .
rates S.I TamadunSS.B.Graahnmgeasputra Pleistosen (b) Berlaku

Tamadun Indus Manusia mula:
Mesir Purba (i) [F1 Kesan] Mengetahui cara membuat api
AFRIKA S.Nil Laut Teluk China Selatan (ii) [F2 Kesan] Sampai ke Australia melalui jalan darat dari Asia Tenggara (Pentas Sunda)
Arab Benggala

Laut 4 Zaman (a) Bermula sejak 10 000 tahun yang lalu hingga kini .
Holosen
LAUTAN (b) Tamadun manusia mengalami kemajuan dan berkembang dalam bidang: .
HINDI .

(i) [F1 Kesan] Keagamaan

(ii) [F2 Kesan] Pendidikan

(iii) [F3 Kesan] Pentadbiran

(iv) [F4 Kesan] Undang-undang

(c) Aktiviti pertanian dilakukan untuk mendapatkan makanan

0 2000 4000 km (d) Penciptaan roda dan tulisan

Peta 5.1 Lokasi tamadun awal dunia

2.2 Belum Menguasai: TP 2 TP 4 Menguasai: TP 2 TP 4
13
Perkembangan Empat Tamadun Awal Dunia 12

Jadual 5.2 Perkembangan empat tamadun awal dunia

Tamadun Keterangan

Mesopotamia • Tamadun terawal di dunia. Bab 2.indd 13 11/8/2022 1:54:17 PM
• Antara kerajaan yang utama ialah Sumeria, Babylon, Akkad, Chaldea dan Assyria.
• Tamadun bermula di wilayah selatan (Sumer) apabila orang Sumeria membina petempatan dan Aktiviti PAK-21 sebagai aktiviti tambahan yang
boleh dilaksanakan oleh guru semasa sesi
menjalankan aktiviti pertanian. pengajaran dan pembelajaran.
• Orang Sumeria berjaya membina sistem pembandaran.
• Bulan Sabit Subur merupakan suatu kawasan subur di Lembah Sungai Tigris dan Sungai Euphrates.

N9

New Nota.indd 9 11/8/2022 12:09:39 PM

P4

Rekod Prestasi Murid

KSSM Sejarah Tingkatan 2

NAMA MURID : KELAS :
NAMA GURU :

Bab Standard Prestasi Pencapaian Tarikh Tandatangan
Bab 1 Halaman (Menguasai/ Belum Guru
Kerajaan Alam TP Tafsiran TP 5
Melayu 1 Mengetahui sejarah kerajaan Alam Menguasai) TP 5 TP 6
1 TP 6
Melayu.
PENERBIT ILMU
BAKTI SDN. BHD.2 Mempamerkan kefahaman tentang2
sejarah kerajaan Alam Melayu. 3

3 Menggunakan pengetahuan sejarah 4
tentang kerajaan Alam Melayu 5
dalam pelbagai situasi. 6
7
3 Menggunakan pengetahuan sejarah
tentang kerajaan Alam Melayu 8
dalam pelbagai situasi.

4 Menganalisis maklumat berkaitan
sejarah kerajaan Alam Melayu.

4 Menganalisis maklumat berkaitan
sejarah kerajaan Alam Melayu.

5 Membuat penilaian tentang sejarah
kerajaan Alam Melayu.

5 Membuat penilaian tentang sejarah
kerajaan Alam Melayu.

5 Membuat penilaian tentang sejarah
kerajaan Alam Melayu.

6 Melahirkan idea yang berasas
tentang sejarah kerajaan Alam
Melayu.

Pencapaian Bab 1 TP 1 TP 2 TP 3 TP 4

Bab 2 1 Mengetahui warisan kerajaan Alam 9
Melayu.
Sistem 10
Pemerintahan dan 11
Kegiatan Ekonomi 2 Mempamerkan kefahaman tentang
Masyarakat 3 sejarah kerajaan Alam Melayu. 12
Kerajaan Alam Menggunakan pengetahuan sejarah
Melayu tentang warisan kerajaan Alam 13
Melayu dalam pelbagai situasi. 14

2 Mempamerkan kefahaman tentang
sejarah kerajaan Alam Melayu.

1 Mengetahui warisan kerajaan Alam
Melayu.

3 Menggunakan pengetahuan sejarah
tentang warisan kerajaan Alam
Melayu dalam pelbagai situasi.

2 Mempamerkan kefahaman tentang
sejarah kerajaan Alam Melayu.

4 Menganalisis maklumat berkaitan
sejarah kerajaan Alam Melayu.

4 Menganalisis maklumat berkaitan
sejarah kerajaan Alam Melayu.

Pencapaian Bab 2 TP 1 TP 2 TP 3 TP 4
Bab 3
Sosiobudaya 1 Mengetahui warisan kerajaan Alam 15
Masyarakat Melayu. 16
Kerajaan Alam 17
Melayu 2 Mempamerkan kefahaman tentang
warisan kerajaan Alam Melayu.

2 Mempamerkan kefahaman tentang
warisan kerajaan Alam Melayu.

2 Mempamerkan kefahaman tentang
warisan kerajaan Alam Melayu.

P5

Modul Literasi dan Amali Sivik

Bab 5: Kesultanan Melayu Melaka

Tajuk: Denyutan Nadi Anak Malaysia

Standard Kandungan (SK)/Standard Pembelajaran (SP)

6.1 Kesultanan Melayu Melaka
K6.1.6 Menjelaskan perpaduan sebagai asas keharmonian masyarakat.

Pengenalan

Kepelbagaian bangsa, agama dan budaya tidak menghalang pengukuhan perpaduan dalam kalangan
rakyat Malaysia. Situasi tersebut menjadikan negara kita istimewa dan menjadi teladan kepada negara
yang lain.
PENERBIT ILMU
BAKTI SDN. BHD.Nilai Teras Sivik Konteks

Kasih sayang Diri, keluarga, sekolah, masyarakat, negara dan global

Literasi Sivik

Pengetahuan Sosioemosi Tindakan

Menjelaskan kepentingan Melahirkan perasaan bangga Membantu mempertingkatkan
perpaduan untuk kerana dapat menghayati dan mempergiatkan
mempergiatkan lagi Rukun Negara. pertumbuhan ekonomi.
pertumbuhan ekonomi.

Objektif Pembelajaran

1 Murid mengetahui kepentingan perpaduan terhadap negara.
2 Murid boleh menerangkan cara yang boleh dilakukan untuk menunjukkan perasaan bangga kerana

dapat menghayati Rukun Negara.
3 Murid boleh memerihalkan cara untuk mempergiatkan pertumbuhan ekonomi negara dalam pelbagai

situasi.

Aktiviti

Aktiviti 1: Sumbangsaran (Aktiviti PAK-21)
1 Guru menayangkan beberapa slaid sepertimana berikut.

AMALAN KEJIRANAN

Menziarahi jiran tetangga Melawat jiran yang sakit

Bertegur sapa dengan jiran Membantu jiran yang ingin
berpindah

2 Murid disoal secara rawak tentang kesan perpaduan terhadap pembangunan ekonomi negara.
3 Jawapan murid akan dipamerkan di hadapan kelas.

P9

Aktiviti 2: Forum Mini
1 Murid dibahagikan kepada beberapa kumpulan.
2 Setiap kumpulan diminta mengemukakan idea tentang program yang sesuai dilakukan seperti Program

Hari Kantin di peringkat sekolah.
Cadangan jawapan:
(a) Pertandingan memasak
(b) Pertandingan melukis
(c) Pertandingan menghias kek
(d) Pertandingan gerai paling menarik

Penilaian

1 Murid akan dinilai melalui pemerhatian, aktiviti berkumpulan, soal jawab atau tugasan dalam dan di luar
bilik darjah.

2 Guru boleh meletakkan tahap penguasaan berdasarkan DSKP mata pelajaran Sejarah Tingkatan 2.
PENERBIT ILMU
BAKTI SDN. BHD.Bab 6: Kesultanan Johor Riau

Tajuk: Menghormati Undang-undang Antarabangsa

Standard Kandungan (SK)/Standard Pembelajaran (SP)

6.2 Kesultanan Johor Riau dan Kerajaan-kerajaan Melayu
K6.2.6 Menjelaskan tanggungjawab pemimpin dan rakyat dalam sebuah negara.

Pengenalan

Setiap negara mempunyai sistem perundangan yang tersendiri. Perlembagaan Malaysia ialah undang-
undang tertinggi di negara kita.

Nilai Teras Sivik Konteks

Hormat-menghormati Diri, keluarga, sekolah, masyarakat, negara dan global

Literasi Sivik

Pengetahuan Sosioemosi Tindakan

Menyatakan tafsiran undang- Melahirkan simpati terhadap Memberikan sumbangan dalam
undang antarabangsa. pihak yang diancam bentuk tenaga dan kewangan
peperangan. kepada pihak-pihak yang
berkonflik.

Objektif Pembelajaran

1 Murid mengetahui maksud undang-undang antarabangsa.
2 Murid boleh menerangkan cara yang boleh dilakukan untuk menunjukkan perasaan simpati terhadap

pihak yang diancam peperangan.
3 Murid boleh memerihalkan cara untuk memberikan sumbangan kepada pihak-pihak yang berkonflik.

Aktiviti Contoh poster:

Aktiviti 1: Sumbangsaran (Aktiviti PAK-21)
1 Guru menayangkan slaid berkaitan dengan undang-undang
antarabangsa.
2 Murid diminta membuat catatan berkaitan dengan:
(a) Tafsiran undang-undang antarabangsa
(b) Skop undang-undang antarabangsa
(c) Cabang undang-undang antarabangsa

Aktiviti 2: Melukis Poster
1 Setiap murid diminta melukis poster bertemakan

“Antipeperangan”.
2 Poster yang terbaik akan dipamerkan di sudut kelas.

P10

Aktiviti Pembelajaran Abad ke-21 PAK-21

Aktiviti 1 Rotating Review

1 Aktiviti ini dilakukan selepas guru dan murid selesai mempelajari Bab 1: Kerajaan Alam Melayu.
2 Guru membahagikan murid kepada beberapa kumpulan. Guru menyediakan soalan yang berbeza

untuk setiap kumpulan.
3 Setiap ahli kumpulan dikehendaki menjawab soalan, mencatatkannya di kertas sebak dan

memaparkannnya di tempat kumpulan masing-masing.
4 Setiap kumpulan akan bergerak dari satu kumpulan ke satu kumpulan untuk membuat penilaian

hasil kerja setiap kumpulan.
5 Setiap kumpulan boleh membuat komen, idea tambahan atau persoalan pada kertas berkenaan

menggunakan pen warna yang berbeza.
6 Hasil kerja setiap kumpulan dipamerkan di hadapan papan putih.
PENERBIT ILMU
BAKTI SDN. BHD.Kumpulan 1 (a) Memohon bantuan ketenteraan
Jelaskan faktor-faktor yang (b) Memulihkan hubungan
mempengaruhi hubungan kerajaan (c) Memperkukuh hubungan persahabatan
Alam Melayu dengan China. (d) Memperkukuh hubungan perdagangan
(e) Mendapatkan pengiktirafan

Kumpulan 2 (a) Menjamin keamanan negara
Mengapakah negara kita perlu
mencontohi tindakan kerajaan Alam (b) Memajukan ekonomi negara
Melayu menjalinkan hubungan
dengan kerajaan luar? KBAT Menganalisis (c) Memudahkan penyelesaian masalah
(Jawapan lain yang munasabah boleh diterima)

Kumpulan 3 (a) Bijaksana
Apakah nilai yang boleh dicontohi
daripada tindakan tersebut? (b) Berpandangan jauh

KBAT Mengaplikasi (c) Hormat-menghormati
(Jawapan lain yang munasabah boleh diterima)

AKTIVITI Pelibatan Ibu Bapa

1 Ibu bapa mempamerkan peta dunia kepada murid.
2 Ibu bapa dan murid berbincang tentang lokasi kerajaan-kerajaan awal Alam Melayu.
3 Ibu bapa bertanyakan murid tentang:
(a) Kegiatan perdagangan masyarakat kerajaan-kerajaan awal Alam Melayu
(b) Hubungan antara kerajaan-kerajaan awal Alam Melayu dengan kerajaan-kerajaan luar
(c) Kebaikan jalinan hubungan tersebut

P13

Kandungan

Nota Ekspress N1 – N16
1–8
Bab 1 Kerajaan Alam Melayu
Bab 2 Sistem Pemerintahan dan Kegiatan Ekonomi Masyarakat Kerajaan 9 – 14
Bab 3 Alam Melayu 15 – 21
22 – 25
Sosiobudaya Masyarakat Kerajaan Alam Melayu 26 – 33
PENERBIT ILMU 34 – 42
BAKTI SDN. BHD.Reviu Bab (Bab 1 hingga Bab 3) 43 – 47
Agama, Kepercayaan dan Keunikan Warisan Masyarakat Kerajaan 48 – 52
53 – 61
Bab 4 Alam Melayu 62 – 66
Bab 5 Kesultanan Melayu Melaka 67 – 70
71 – 77
Ujian Pertengahan Sesi Akademik 78 – 84
85 – 89
Bab 6 Kesultanan Johor Riau 90 – 91
92 – 94
Bab 7 Kesultanan Melayu Pahang, Perak, Terengganu dan Selangor P1 – P4
P5 – P8
Bab 8 Kerajaan Kedah, Kelantan, Negeri Sembilan dan Perlis P9 – P12
P13 – P16
Reviu Bab (Bab 4 hingga Bab 8)

Bab 9 Warisan Kerajaan Kedah, Kelantan, Negeri Sembilan dan Perlis

Bab 10 Sarawak dan Sabah

Ujian Akhir Sesi Akademik

Kajian Kes

Contoh Kajian Kes

Panduan Penggunaan Buku

Rekod Prestasi Murid

Modul Literasi dan Amali Sivik

Aktiviti Pembelajaran Abad ke-21 (PAK-21)

Bab Kerajaan Alam Melayu Tema: Warisan Negarae-RPH
Buku Teks: Halaman 1 – 23
1
JAWAPAN

Buku Teks: Halaman 4

1.1 Konsep Alam Melayu

A Lengkapkan rajah berikut dengan maklumat berkaitan dengan Alam Melayu. SP 5.1.1 TP 1

PENERBIT ILMUMerangkumi 1 [Di mana] Gugusan kepulauan
BAKTI SDN. BHD.kawasan2 [Di mana] Tanah besar di bahagian tenggara benua Asia

Alam
Melayu

B Lengkapkan maklumat berkaitan dengan persamaan tamadun Alam Melayu. SP 5.1.1 TP 1

1 [Apa] Kepercayaan

2 [Apa] Asal usul keturunan
3 [Apa] Bahasa

4 [Apa] Budaya Video Tutorial
5 [Apa] Masyarakat
VIDEO TUTORIAL
1.1 Belum Menguasai: TP 1
Imbas Kod QR untuk muat
turun Video Tutorial,
halaman 1.

Untuk tujuan pembelajaran

Menguasai: TP 1

1

Buku Teks: Halaman 14 – 15

1.4 Kerajaan Alam Melayu dan Kerajaan Luar yang Sezaman

A Namakan binaan berikut dan nyatakan kerajaan awal yang telah menghasilkannya.

SP K5.1.7 TP 6

12

PENERBIT ILMU(a) Seni bina: Pagoda Xumi (a) Seni bina: Qutb Minar
BAKTI SDN. BHD.(b) Kerajaan:Dinasti Tang(b) Kerajaan:Kesultanan Delhi

3 4

(a) Seni bina: Colosseum (a) Seni bina: Hagia Sophia
(b) Kerajaan: Empayar Rom (b) Kerajaan: Empayar Byzantine

B Sejauh manakah peninggalan silam boleh meningkatkan jati diri seseorang? SP K5.1.7 TP 6

KBAT Menilai

1 [Bagaimana] Membentuk warganegara yang bersifat kritis dan kreatif.

2 [Bagaimana] Memberikan inspirasi kepada generasi yang akan datang.

3 [Bagaimana] Mewujudkan masyarakat yang berilmu pengetahuan.

4 [Bagaimana] Mengukuhkan perasaan bangga terhadap warisan silam.

(Jawapan lain yang munasabah boleh diterima)

C Jelaskan rumusan kamu daripada tinggalan warisan kerajaan silam di Alam Melayu.

SP K5.1.8 TP 5 KBAT Menganalisis

1 [F1 Inferens] Kerajaan awal di Alam Melayu adalah kerajaan yang penting dan bermakna.

2 [F2 Inferens] Masyarakatnya mempunyai tamadun yang tinggi.

3 [F3 Inferens] Kecemerlangan kerajaan awal Melayu adalah setanding dengan kerajaan-kerajaan luar yang

sezaman.

4 [F4 Inferens] Kerajaan awal Alam Melayu berupaya menjalinkan hubungan yang berkesan dengan kerajaan-

kerajaan luar sezaman yang lain.

1.4 Belum Menguasai: TP 5 TP 6 Menguasai: TP 5 TP 6
TAHAP PENGUASAAN YANG DICAPAI
1 2 345 6

Ulasan: .................................................................................................................................................................. Tandatangan Guru: ................................................ Tarikh: ..............

8

Buku Teks: Halaman 32

2.2 Kegiatan Ekonomi

A Cari dan lorek perkataan yang tersembunyi berkaitan dengan hasil hutan dan laut masyarakat
kerajaan Alam Melayu dalam taburan huruf berikut. SP 5.2.2 TP 2

BCL PAXGKRRQ
G I RADFABOVZ

X AUV I THE TMB

PENERBIT ILMUE UMU T I A R A N V
BAKTI SDN. BHD.
D I P A R Y RUNB C
Video Tutorial
C K A C THU L I G X

VU I UKNBT YHZ

B J L T Y R KWTUE

NK A PUR B A RU S

ROUE Y F FHR RG

T L T Y I V O P GWD

B Nyatakan kegunaan dan lokasi hasil hutan dan laut tersebut boleh didapati. SP 5.2.2 TP 4

Hasil hutan dan laut Kegunaan Lokasi
1 Gamat (a) [Apa] Bahan makanan (c) [Di mana] Perairan Selat Melaka
2 Rumpai laut (b) [Apa] Perubatan (d) [Di mana] Perairan Laut Sulu
  3  Mutiara (a) [Apa] Bahan makanan (b) [Di mana] Perairan Selat Melaka
4 Gaharu (c) [Di mana] Perairan Laut Sulu
(a) [Apa] Barang perhiasan (b) [Di mana] Perairan Selat Melaka
5 Rotan (c) [Di mana] Perairan Laut Sulu
(a) [Apa] Bahan pewangi
2.2 Belum Menguasai: TP 2 (b) [Apa] Perubatan (c) [Di mana] Hutan Sungai Mekong
(d) [Di mana] Tanah Melayu
(a) [Apa] Bahan binaan (e) [Di mana] Sumatera
(b) [Apa] Barang kraf tangan
(c) [Di mana] Seluruh Alam Melayu

VIDEO TUTORIAL

Imbas Kod QR untuk muat
turun Video Tutorial,
halaman 13.

Untuk tujuan pembelajaran

TP 4 Menguasai: TP 2 TP 4

13

Buku Teks: Halaman 45

3.2 Persuratan

Laman Web Jawab soalan-soalan berikut berkaitan dengan persuratan kerajaan Awal Melayu. SP 5.2.3 TP 3

1 Berikan empat epik dan sastera India yang terkenal dalam kerajaan Alam Melayu.
(a) [Apa] Ramayana
(b) [Apa] Mahabhrata
(c) [Apa] Purana
(d) [Apa] Jataka
BAKTI SDN. BHD.
2 Nyatakan empat bentuk sastera Islam yang mempengaruhi persuratan kerajaan Alam Melayu.
(a) [Apa] Syair
(b) [Apa] Nazam
(c) [Apa] Gurindam
(d) [Apa] Cerita hikayat

3 Lengkapkan maklumat dalam jadual berikut berkaitan karya terkenal Islam yang diterjemahkan ke
dalam bahasa Melayu.

Kisah kehidupan Nabi Kisah perjuangan pahlawan Islam

(a) [Apa] Hikayat Nabi Bercukur (a) [Apa] Hikayat Amir Hamzah

(b) [Apa] Hikayat Nabi Wafat (b) [Apa] Hikayat Iskandar Zulkarnain
ILMU
(c) [Apa] Hikayat Bulan Berbelah (c) [Apa] Hikayat Muhammad Ali Hanafiah

e-Soalan PENERBIT e-SOALAN

(d) [Apa] Hikayat Nabi Yusof Imbas Kod QR untuk muat
turun latihan tambahan
Bab 3.

Untuk tujuan pembelajaran

4 Berdasarkan pengetahuan sejarah kamu, mengapakah persuratan penting dalam masyarakat
kerajaan Alam Melayu? KBAT Menganalisis

[Mengapa] Persuratan penting sebagai bukti keintelektualan masyarakat kerajaan Alam Melayu yang ditemukan

dalam bentuk batu bersurat, inskripsi atau manuskrip.

(Jawapan lain yang munasabah boleh diterima)

LAMAN WEB
Imbas Kod QR atau layari https://eap.bl.uk/archive-file/EAP153-6-11#?c=0&m=0&s=0&cv=
0&xywh=-470%2C-138%2C2654%2C2755 untuk merujuk karya Inilah Hikayat Nur
Muhammad dan Nabi Mukjizat dan Nabi Bercukur dan Nabi Wafat yang mempunyai
pengaruh cerita Nabi.

Untuk tujuan pembelajaran

3.2 Belum Menguasai: TP 3 Menguasai: TP 3

18

Reviu Bab (Bab 1 hingga Bab 3)

Bahagian A
Jawab semua soalan.

1 Maklumat berikut Kepulauan Nicobar, 5 Tokoh berikut berjaya
merupakan lokasi kawasan Filipina dan Kepulauan meluaskan empayar
Alam Melayu menurut Solomon hingga Papua kerajaan Champa hingga ke
pandangan seorang tokoh. New Guinea. Lembah Sungai Merah.
PENERBIT ILMUKawasan yang luas D Alam Melayu meliputi
BAKTI SDN. BHD.meliputi Kepulauankawasan dari Che Bong Nga
Melayu hingga Selatan Madagaskar ke Tanah
Thailand Melayu, Papua New Tindakan tokoh tersebut .
Guinea, Australia, New telah diktiraf oleh
Siapakah tokoh yang Zealand, Kepulauan
dimaksudkan? Pasifik hingga ke A Dinasti Ming
Taiwan. B Dinasti Nanda
A Profesor Emeritus C Dinasti Shang
Dato’ Dr. Nik Hassan 3 Bahasa Melayu telah D Dinasti Magadha
Shuhaimi digunakan secara meluas
sejak awal Masihi lagi 6 Istilah berikut merujuk
B Profesor Dr. Ding Choo kerajaan Alam Melayu.
Ming
Apakah faktor yang Chieh Ch’a
C Abdul Hadi Haji Hassan
D Alfred Russel Wallace telah mempengaruhi Pilih pasangan jawapan
2 Apakah pendapat berkaitan perkembangan bahasa yang betul berkaitan
Melayu tersebut? dengan penggunaan istilah
dengan konsep Alam I Bahasa Melayu bersifat tersebut.
Melayu yang dikemukakan
oleh tokoh berikut? sederhana Kerajaan Sebutan
II Kegiatan pelayaran oleh Terlibat Pedagang
Alfred Russel Wallace A Srivijaya Siam
orang Melayu B Angkor Parsi
A Alam Melayu III Kepandaian orang C Majapahit Acheh
merupakan suatu D Kedah Tua China
lingkungan geografi Melayu dalam bidang
yang luas meliputi kesenian 7 Maklumat berikut merujuk
Kepulauan Melayu IV Kedudukan petempatan agama yang telah disebarkan
hingga selatan Thailand. orang Melayu yang ke Alam Melayu.
strategik
B Dunia Melayu A I dan II • Hindu
merupakan sebuah B I dan IV • Buddha
kawasan yang luas C II dan III • Islam
meliputi Malaysia, D III dan IV
Indonesia, Brunei, Apakah faktor yang
Singapura, selatan 4 Kerajaan Funan pernah mempengaruhi kejayaan
Thailand dan Filipina. mencapai zaman penyebaran agama
kegemilangan semasa tersebut?
C Kepulauan Melayu pemerintahan Fan Shih- A Penemuan batu
meliputi Tanah Melayu man. bersurat
hingga Tenasserim dan B Sikap keterbukaan
Apakah faktor yang penduduk
menyebabkan kemerosotan C Pembukaan pelabuhan
terhadap kerajaan tersebut? baharu
D Kemakmuran ekonomi
A Kemangkatan kerajaan
pemimpin berwibawa

B Penguasaan jalan
perdagangan

C Serangan kerajaan
Chenla

D Serangan tentera Chola

22

Ujian Akhir Sesi Akademik 80

Bahagian A
[20 markah]

Jawab semua soalan.

PENERBIT ILMU 1 Bahasa Melayu tergolongKerajaan X ialah . 9 Yang manakah merupakan
BAKTI SDN. BHD.dalam bahasa Austronesia A Kerajaan Funan undang-undang yang
B Kerajaan Angkor terkandung dalam Hukum
Berapakah bilangan bahasa C Kerajaan Champa Kanun Melaka?
yang dipertuturkan oleh D Kerajaan Srivijaya
masyarakat di Alam Melayu? I Urusan jual beli
A 100 bahasa 5 Maklumat berikut merujuk II Hukuman jenayah
B 150 bahasa penggunaan Kalendar Saka III Peranan Syahbandar
C 200 bahasa di India. IV Tanggungjawab
D 250 bahasa
Mempunyai 12 bulan . nakhoda
2 Bagaimanakah tindakan dalam setahun A I dan II
yang dilakukan oleh B I dan IV
pemerintah berikut untuk Kalender ini telah C II dan III
mengukuhkan pentadbiran diperkenalkan semasa D III dan IV
kerajaan Srivijaya? A Dinasti Gupta
B Dinasti Nanda 10 Tindakan berikut telah
Dapunta Hyang Sri Jayanasa C Dinasti Kushan dilakukan oleh kerajaan
D Dinasti Maurya Alam Melayu terhadap
Kesultanan Melayu Melaka.

A Menakluki Taruma 6 Kerajaan Gangga Nagara Menghadiahi “Budak Raja”

B Menguasai jalan pernah wujud sebagai Tindakan tersebut telah
perdagangan sebuah kerajaan yang maju
dalam bidang seni bina. dilakukan oleh kerajaan .
C Menyerang kerajaan A Singhasari
Majapahit Ia dibuktikan dengan B Majapahit

D Memajukan kegiatan penemuan artifak .
pertanian A batu nisan C Makasar
B patung Buddha D Pasai
C gendang gangsa
3 Apakah kerajaan luar yang D ukiran di dinding 11 Apakah bentuk hubungan
terlibat dengan pengasasan yang wujud antara
Kesultanan Melayu Melaka
kerajaan berikut? 7 Agama Hindu berkembang dengan kerajaan berikut?

Kerajaan Majapahit dalam kalangan masyarakat Ryukyu
kerajaan Champa.
A Kerajaan China Ia dibuktikan dengan A Persahabatan
B Kerajaan Chola pembinaan . B Perkahwinan
A Candi Pendiat C Penaklukan
C Kerajaan Chenla B Candi Po Nagar D Diplomatik
D Kerajaan Mongol
C Candi Go Cay Thi
4 Maklumat berikut berkaitan D Candi Muara Takus

dengan kegiatan ekonomi 8 Masyarakat Gangga Nagara 12 Maklumat berikut berkaitan
masyarakat kerajaan awal menganut agama Buddha. dengan konflik yang berlaku
di Alam Melayu. dalam Kerajaan Johor Riau.
Pengaruh agama tersebut
dibuktikan dengan
Kerajaan Kegiatan penemuan . Bendahara Laksamana
ekonomi A arca Tun Habib Tun Abdul
B kitab agama Abdul Majid Jamil
X Membuat C batu bersurat
tembikar

D gendang gangsa

85

Bahagian C
[20 markah]

Jawab satu soalan daripada bahagian ini.

1 Antara strategi yang digunakan oleh Kesultanan Johor Riau untuk menghadapi cabaran ialah
membina kota pertahanan.

(a) Jelaskan ciri-ciri Kota Kara. [6 markah]

(b) Kesultanan Johor Riau pernah menjalinkan hubungan dengan Belanda. [6 markah]
Jelaskan pernyataan tersebut.
PENERBIT ILMU
BAKTI SDN. BHD. (c) Mengapakah setiap negara perlu mengamalkan sikap berbaik-baik antara satu sama lain?

Berikan pendapat kamu. [8 markah]

2 Kelantan merupakan sebuah wilayah yang pernah dikuasai dan bergabung dengan kerajaan Pattani.

(a) Jelaskan latar belakang kerajaan Kelantan. [4 markah]

(b) Terdapat legenda berkaitan dengan pemerintahan Raja Perempuan kerajaan Kelantan.

Terangkan legenda-legenda tersebut. [8 markah]

(c) Pelbagai cabaran dihadapi untuk mengekalkan kedaulatan sesebuah kerajaan.
Pada pendapat kamu, bagaimanakah kedaulatan sesebuah kerajaan boleh dikekalkan?

[8 markah]

Imbas Kod QR untuk mendapatkan set
jawapan Ujian Akhir Sesi Akademik
(Bahagian C)

85 – 100 A 70 – 84 B 60 – 69 C 50 – 59 D 40 – 49 E 01 – 39 F

89

PENERBIT ILMUKajian Kes
BAKTI SDN. BHD.
Ilustrasi berikut berkaitan dengan pelabuhan pada zaman Kesultanan Melayu Melaka.

Berdasarkan ilustrasi tersebut, anda dikehendaki membuat kajian berkaitan dengan pelabuhan kesultanan
tersebut yang panjangnya tidak kurang daripada 300 patah perkataan.
Tugasan anda hendaklah merangkumi aspek berikut:
(a) Tema
(b) Tajuk kajian
(c) Nama penulis
(d) Standard kandungan
(e) Pernyataan masalah
(f) Kaedah kajian
(g) Kajian literatur
(h) Dapatan kajian/Laporan
(i) Rumusan
(j) Sumber rujukan
(k) Lampiran

90

Contoh Kajian Kes

Tema: Warisan Negara

Tajuk Kajian: Pelabuhan Kesultanan Melayu Melaka Berjaya Menjadi sebuah Pelabuhan yang Maju
pada Abad ke-15

Nama Penulis: .......................................................................................................................................................

Standard Kandungan: Kesultanan Melayu Melaka

Pernyataan Masalah: Kegiatan perdagangan penting terhadap Kesultanan Melayu Melaka. Buktikan
kebenarannya.
PENERBIT ILMU
BAKTI SDN. BHD.Bil. Perkara Huraian
1 Kajian Literatur
• A. Samad Ahmad, (1986), Sulalatus Salatin, Dewan Bahasa dan
2 Objektif Kajian Pustaka, Kuala Lumpur

3 Kaedah Kajian • Abdul Rahman bin Ismail (2012), Abdullah Zakaria bin Ghazali dan
Zulkarnain bin Abdul Rahman, Penemuan Tarikh Baru Pengasasan
4 Dapatan Kajian Empayar Kerajaan Melayu Melaka, Melaka: IKSEP
(a) Pembentukan
dan • Sejarah Kesultanan Melayu Melaka (https://www.academia.edu/
perkembangan 27965105/SEJARAH_KESULTANAN_MELAYU_MELAKA_1)
pelabuhan
Kesultanan • Menjelaskan faktor-faktor pembentukan dan perkembangan
Melayu Melaka pelabuhan Kesultanan Melayu Melaka

• Mengetahui pengurusan perdagangan di pelabuhan Kesultanan
Melayu Melaka

• Menghuraikan keistimewaan pelabuhan Kesultanan Melayu Melaka
• Menjelaskan iktibar kegemilangan Kesultanan Melayu Melaka

• Melayari Internet
• Membuat rujukan
• Lawatan dan pemerhatian

• Terletak di lokasi yang strategik
– Di muara Sungai Melaka
– Merupakan sebuah perkampungan nelayan
– Tempat berjual beli
– Pertukaran barang dagangan
• Laluan perdagangan utama antara timur dengan barat
– Membolehkannya mengawal laluan kapal dagang
– Membentuk kerajaan
• Bentuk muka bumi berbukit-bukit
– Sesuai dijadikan benteng pertahanan
– Panduan kapal dagang
• Benteng pertahanan dan pelindung semula jadi
– Sukar ditembusi oleh musuh
• Terlindung daripada tiupan angin monsun
– Muara Sungai Melaka terletak di Selat Melaka
– Membolehkan kapal dagang datang/berlabuh di Pelabuhan

Melaka dengan selamat

92

e-Soalan 1

Gambar berikut berkaitan dengan sebahagian daripada warisan budaya kerajaan Alam Melayu.

PENERBIT ILMU Silat Wayang kulit
BAKTI SDN. BHD.
1 Apakah aspek persamaan yang terdapat pada warisan budaya tersebut? KBAT Menganalisis
(a)
(b)
(c)
(d)
(e)
(f )
(g)

2 Mengapakah kita perlu menghargai warisan budaya dalam kalangan penduduk Alam Melayu?

KBAT Menilai

(a)
(b)
(c)
(d)
(e)

3 Pada pendapat kamu, bagaimanakah kita dapat menghargai warisan budaya kerajaan Alam Melayu?

KBAT Menganalisis

(a)
(b)
(c)
(d)


1