Conquer! Geografi Tingkatan 3

Conquer!ModulAktivitiPT3
PENERBIT
ILMUGeografi• Pau Anak Utek
BAKTI SDN. BHD.
(Penulis Buku Teks)

• Huzail Hussin

3Tingkatan
KSSM

EKSTRA!

 Aktiviti PAK-21

MesraSAMPEL Digital

Video Tutorial e-Soalan e-RPH
Contoh Kerja Lapangan
Rekod Prestasi Murid

Reviu PT3 • PIB • i-THINK

Sesuai Digunakan untuk Pentaksiran Bilik Darjah (PBD)

Kandungan

Bab 1 Jadual dan Graf 1 – 11
12 – 17
Bab 2 Carta Pai 18 – 24
Bab 3 25 – 31
Bab 4 Pengaruh Persekitaran Fizikal terhadap Kepelbagaian Tumbuh- 32 – 37
tumbuhan Semula Jadi dan Hidupan Liar 38 – 41
42 – 48
Tumbuh-tumbuhan Semula Jadi di Malaysia 49 – 54
PENERBIT 55 – 60
ILMUBab 5Hidupan Liar di Malaysia 61 – 65
BAKTI SDN. BHD. 66 – 69
Reviu PT3-1 (Bab 1 hingga Bab 5) 70 – 75
76 – 81
Bab 6 Sumber Semula Jadi di Malaysia 82 – 85
86 – 94
Bab 7 Kegiatan Ekonomi di Malaysia i – viii

Bab 8 Tumbuh-tumbuhan Semula Jadi dan Hidupan Liar di Dunia

Bab 9 Sumber Semula Jadi Utama dan Kerjasama Ekonomi di Dunia

Reviu PT3-2 (Bab 6 hingga Bab 9)

Bab 10 Sumber Hutan

Bab 11 Kitar Semula

Reviu PT3-3 (Bab 10 hingga Bab 11)

Kertas Model PT3

Aktiviti Pembelajaran Abad ke-21

Imbas Kod QR untuk muat turun

• Contoh Kerja Lapangan
• Rekod Prestasi Murid

Nota Ekspres

Bab 1 Jadual dan GrafPENERBIT (b) Mengandungi beberapa bar yang dilukis secara
ILMU menegak.
1.1 Ciri-ciri dan Kegunaan JadualBAKTI SDN. BHD.
(c) Ketinggian bar mewakili kuantiti sesuatu
 1 Jadual ialah cara mempersembahkan sesuatu data komponen.
dan maklumat supaya lebih tersusun.
Graf Garisan Mudah
 2 Ciri utama jadual ialah mempunyai tajuk, data dan
maklumat serta sumber yang bersesuaian.  1 Kegunaan graf garisan mudah:
(a) Graf menggunakan garisan untuk menunjukkan
 3 Kegunaan jadual ialah: sesuatu perkara yang mengalami perubahan
(a) Data dan maklumat dalam jadual digunakan jumlah/nilai yang berterusan.
untuk menghasilkan graf mengikut kesesuaian. (b) Data yang dipersembahkan ialah maklumat
(b) Menentukan perubahan dan pertalian antara min suhu bulanan, perubahan penduduk,
dua set maklumat. pengeluaran tanaman dan sebagainya.
(c) Pengelasan maklumat dalam jadual lebih
tersusun dan menarik.  2 Ciri graf garisan mudah ialah:
(a) Dilukis secara garisan yang panjang.
 4 Kaedah pengumpulan maklumat meliputi kaedah (b) Garisan yang curam menggambarkan perubahan
pemerhatian, temu bual, soal selidik, rujukan yang besar manakala garisan yang landai
kepustakaan dan bancian. menggambarkan perubahan yang kecil.
(c) Garisan mendatar bermakna tiada perubahan
1.2 Ciri-ciri dan Kegunaan Graf yang berlaku pada nilai yang berkenaan dalam
Graf Bar Mudah tempoh masa tertentu.
(d) Graf garisan mudah tidak memerlukan
 1 Kegunaan graf bar mudah: petunjuk kerana mampunyai satu garisan yang
(a) Graf bar mudah digunakan untuk menunjukkan tinggi atau rendah nilai sesuatu
mempersembahkan data yang boleh dikira komponen.
seperti orang, kenderaan dan lain-lain.
(b) Graf ini digunakan menunjukkan perbezaan
antara komponen yang dikaji.

Graf 1.2 Graf garisan mudah

Graf 1.1 Graf bar mudah Graf Gabungan

 2 Ciri graf bar mudah ialah:  1 Kegunaan graf gabungan
(a) Terdiri daripada paksi menegak, paksi mendatar, (a) Menunjukkan perubahan atau perbezaan dua
tajuk dan petunjuk. perkara yang saling berkaitan.

N1

(b) Sesuai digunakan untuk data dan maklumat  3 Ringkaskan jadual kekerapan dalam bentuk yang
seperti suhu dan hujan, harga jualan dan lebih ringkas dan berikan tajuk.
pengeluaran.
Jadual 1.2 Unit perkhidmatan yang disertai murid
 2 Ciri graf gabungan ialah: Tingkatan 3 SMK Taman Seraya
(a) Gabungan antara graf bar mudah dan graf
garisan mudah. Unit Perkhidmatan Bilangan Murid
(b) Menunjukkan dua maklumat yang berlainan (orang)
dalam satu graf. Lembaga Pusat Sumber
Pengawas 12
Koperasi 10
Keselamatan Jalan Raya 7
Sidang Redaksi 5
Jumlah 2
36
PENERBIT
Graf 1.3 Graf gabunganILMU 1.4 Langkah-langkah Membina
BAKTI SDN. BHD. Graf Bar Mudah, Graf Garisan
1.3 Langkah-langkah Membina Mudah dan Graf Gabungan
Jadual
Langkah 1
 1 Data dan maklumat yang diperoleh harus disusun • Lukiskan paksi menegak dan mendatar di atas kertas
dalam bentuk jadual supaya mudah untuk dibaca,
difahami dan ditafsirkan. graf.
• Paksi menegak mewakili bilangan murid. Paksi
 2 Bina jadual kekerapan seperti di bawah:
mendatar mewakili unit perkhidmatan.
• Tandakan skala pada paksi menegak (1 cm mewakili
Jadual 1.1 Unit perkhidmatan yang disertai murid
Tingkatan 3 SMK Taman Seraya 2 orang murid).

Unit Kekerapan Bilangan Langkah 2
Perkhidmatan Murid (orang) • Lukiskan bar-bar mengikut unit perkhidmatan di

sekolah.
• Tinggi bar menunjukkan bilangan murid.

Langkah 3
• Lorekkan atau warnakan setiap bar. Gunakan lorekan

yang berlainan.
• Labelkan paksi mendatar, menegak, skala graf bar

dan tajuk.
• Sediakan petunjuk bagi setiap bar.

Lembaga Pusat 12 1.5 Mentafsir Jadual, Graf Bar
Sumber Mudah, Graf Garisan Mudah
Pengawas dan Graf Gabungan
Koperasi 10  1 Tafsiran graf dapat membantu untuk
Keselamatan mengembangkan data secara terperinci.
Jalan Raya 7  2 Langkah untuk mentafsir jadual, graf bar mudah,
Sidang Redaksi graf garisan mudah dan graf gabungan:
(a) Perhatikan tajuk.
5 (b) Perhatikan maklumat di dalam jadual.
(c) Perhatikan paksi menegak dan paksi mendatar.
(d) Kenal pasti dan huraikan nilai maksimum dan
2 minimum data.

(e) Huraikan aliran perubahan data.
(f ) Huraikan isi tersirat berdasarkan data.
(g) Buat rumusan secara keseluruhan.

N2

Bab 2 Carta Pai Langkah 3
Lukiskan satu garisan lurus dari pusat bulatan sebagai
2.1 Ciri-ciri dan Kegunaan Carta Pai garis permulaan untuk mengira darjah sudut sektor.

Carta pai ialah gambar rajah atau perwakilan grafik Langkah 4 5013600120710101800090 18000710106012500130 • Lukis setiap sektor
untuk memaparkan pembahagian atau pecahan data berdasarkan saiz sudut
dan maklumat dalam bentuk bulatan yang dibahagikan 108011700162001503104040 mengikut arah pusingan
kepada beberapa sektor. U jam dengan menggunakan
jangka sudut. Ukur sektor
Ciri-ciri Carta Pai 1404105030160 dengan nilai yang terbesar
kepada nilai yang terkecil.
 1 Mempunyai tajuk dan petunjuk.
 2 Menyatakan jumlah keseluruhan kuantiti maklumat. • Ulang langkah yang sama
 3 Setiap sektor mewakili maklumat tertentu. untuk mendapatkan sudut
 4 Saiz sudut sektor berdasarkan kuantiti maklumat. sektor yang kedua dan
 5 Nilai setiap sektor dinyatakan dalam bentuk peratus. seterusnya.
 6 Nilai keseluruhan bulatan ialah 360°.
PENERBIT 180 170
ILMU 0 10
BAKTI SDN. BHD.
Kegunaan Carta Pai Langkah 5
Lorekkan setiap sektor menggunakan lorekan tertentu
 1 Mewakili data kepada informasi yang lebih mudah atau menggunakan pensel warna. Tulis nilai peratus pada
dan menarik. setiap sektor.

 2 Perbandingan data dan maklumat dengan lebih jelas. Langkah 6
 3 Menggambarkan taburan data dengan lebih efektif. Bilangan Pokok di Hutan Simpan X
 4 Rumusan mudah dibuat.

Bilangan Bahan Bacaan di Perpustakaan Z
mengikut jenis

Akhir sekali, lengkapkan carta pai yang telah dilukis
dengan tajuk dan petunjuk yang sesuai.

Jumlah keseluruhan: 100 000 Naskhah 2.3 Mentafsir Carta Pai

Rajah 2.1 Carta pai yang lengkap Langkah-langkah Mentafsir Carta Pai

2.2 Langkah-langkah Membina  1 Sebelum mentafsir, beberapa langkah perlu diambil
Carta Pai kira untuk mendapatkan tafsiran yang lengkap.
i-THINK Peta Alir
Langkah 1
Tukar nilai mutlak kepada peratusan seperti contoh di
bawah. Kenal pasti Kenal pasti Nyatakan nilai
tajuk setiap sektor keseluruhan dan
Nilai satu item nilai setiap sektor
140
500 × 100% = 28%

Jumlah nilai semua item Nyatakan Tentukan Hurai isi
nilai sektor perbezaan tersirat
Langkah 2 tertinggi dan berdasarkan
Tentukan saiz sudut bagi setiap sektor seperti contoh di terendah nilai dapatan data
bawah. sektor

140 × 360° = 101° Buat rumusan secara
500 menyeluruh

N3

Bab Tema: Isu dan Pengurusan Alam Sekitar
Buku Teks: Halaman 178 – 186
11 Kitar Semula

11.1 Elemen Kitar 4 Antara berikut, yang manakah C Faiz menggunakan e-mel
Semula kepentingan amalan kitar untuk menggurangkan
semula? penggunaan kertas
1 Apakah maksud kitar semula? I Meningkatkan kesan
A Memulihara sumber hutan rumah hijau D Nara mendermakan
B Meminimumkan II Memaksimumkan tahap pakaian yang masih elok
penggunaan sumber pencemaran kepada rumah anak yatim
C Tindakan penggunaan III Mengelakkan kehabisan
semula barangan sumber semula jadi 11.4 Amalan Kitar
D Memungut dan mengasing IV Menjana pendapatan Semula di
sisa pepejal untuk dengan menghasilkan baja Negara-negara
menghasilkan produk kompos Lain
baharu A I dan II
B I dan IV 8 Rajah 1 menunjukkan amalan
2 Apakah elemen yang terdapat C II dan III kitar semula.
PENERBITdalam amalan kitar semula? D III dan IV
ILMU I Kurangkan Garis
BAKTI SDN. BHD. II Guna semula11.3 Amalan Kitar
III Buang semua Semula di Program X Panduan
IV Proses semula Malaysia Waste 21 Kitar
A I dan II
B I dan IV 5 Apakah tema amalan kitar Semula
C II dan III semula di Malaysia?
D III dan IV A “Sayangi Malaysiaku” Rajah 1
B “Banteras Pencemaran
11.2 Kepentingan Plastik” X merujuk
Amalan Kitar C “Fikir Dahulu Sebelum A pengecualian cukai.
Semula Buang” B akta pelupusan sisa.
D “Pengguna Bijak Sentiasa C teknologi kitar semula.
3 Foto 1 menunjukkan amalan Berjimat” D pengurusan kitar semula.
3R.
6 Apakah yang dimaksudkan 9 Apakah elemen utama Green
Foto 1 dengan X? Dot?
Permis perniagaan telah A Tanda hijau diletak pada
Amalan ini dapat mengenakan bayaran setiap kotak
A menambah bekalan RM0.20 sen kepada B Cukai akan dikenakan
makanan. pelanggan yang memerlukan terhadap pihak yang
B menjamin bekalan baja X. hendak melupuskan sisa
kompos. A Troli C Penyediaan tong kitar
C menjana pendapatan B Tandas semula mengikut kategori
sampingan. C Beg plastik di kawasan petempatan
D mewujudkan suasana D Mesin ATM D Dilaksanakan oleh Taiwan
persekitaran yang bersih. Enviromental Protection
7 Pilih pernyataan yang benar Administration (EPA)
tentang langkah guna semula.
A Azman menggunakan kain 10 Maklumat di bawah ialah
menggantikan tisu amalan kitar semula di negara
B Fatimah menghasilkan Mengitar semula 99%
bakul menggunakan surat daripada sisa buangan
khabar domestik.
A Jerman.
B Taiwan.
C Sweden.
D Denmark.

76

11.1 Elemen Kitar Semula Buku Teks: Halaman 180
A Lengkap rajah di bawah dengan menyenaraikan elemen 3R. SP 5.2.1 TP 1
i-THINK Peta Buih

1 Reduce 2 Reuse
(kurangkan) (guna semula)
PENERBIT
ILMU Elemen Kitar
BAKTI SDN. BHD. Semula (3R)

3 Recycle
(Kitar Semula)

B Namakan elemen kitar semula (3R) yang berkaitan dengan foto di bawah. SP 5.2.1 TP 1

1 Reuse (Guna Semula)

2 Reduce (Kurangkan) 3 Recycle (Kitar Semula)

11.1 Belum Menguasai : TP 1 Menguasai : TP 1

77

Buku Teks: Halaman 180

11.1 Elemen Kitar Semula

Jelaskan elemen dalam Amalan 3R berdasarkan kata kunci yang diberikan di bawah. SP 5.2.1 TP 2

sisa pepejal pembaziran keperluan maksimum berulang kali meminimumkan

penggunaan jenis mengasingkan proses kitar baharu masa
semula semula

1 Reduce (Kurangkan)PENERBIT Melibatkan amalan mengurangkan sisa pepejal untuk meminimumkan
ILMU penggunaan sumber semula jadi dan menggunakan sesuatu sumber itu
BAKTI SDN. BHD.
mengikut keperluan sahaja.

2 Reuse (Guna semula) Melibatkan tindakan penggunaan semula barangan secara berulang kali
untuk mengurangkan penghasilan sisa serta mengelakkan pembaziran kesan

penggunaan sumber secara maksimum.

3 Recycle (Kitar semula) Amalan yang mengasingkan barangan mengikut jenis untuk menghasilkan
produk yang sama jenis atau baharu yang akan menjimatkan masa dan

memudahkan proses kitar semula.

e-Soalan KOD QR: E-soalan
Imbas Kod QR untuk
mendapatkan latihan
tambahan 3.

Untuk tujuan pembelajaran

11.1 Belum Menguasai : TP 2 Menguasai : TP 2

78

Buku Teks: Halaman 181 – 182

11.3 Amalan Kitar Semula di Malaysia

A Nyatakan amalan yang dilakukan untuk menyokong kempen Hari Tanpa Beg Plastik di Malaysia.

SP 5.2.3 TP 3

1 Premis perniagaan yang terlibat tidak memberi beg plastik secara percuma di premisnya dan mengenakan bayaran
RM0.20 kepada pelanggan yang memerlukan beg plastik.

2 Pengguna perlu membawa sendiri beg untuk mengisi barangan yang dibeli.
PENERBIT
ILMU
BAKTI SDN. BHD.
3 Selain itu, penggunaan beg mesra alam, beg kertas dan plastik biodegradasi boleh digunakan bagi menggantikan beg
plastik.

B Jawab semua soalan di bawah. SP 5.2.3 TP 3

1 Bilakah program Pengasingan Sisa di Punca dilaksanakan?

Program ini dijalankan secara berperingkat-peringkat bermula pada 1 September 2015.


2 Nyatakan pengisian program Pengasingan Sisa di Punca.

Pengguna perlu mengasingkan sisa pepejal mengikut kategori yang telah ditetapkan proses pemungutan dilakukan setiap
minggu mahupun dua minggu sekali.

3 Senaraikan jenis sisa pepejal yang diasingkan mengikut kategori.
(a) Sisa kitar semula
(b) Sisa baki
(c) Sisa pukal
(d) Sisa kebun

KOD QR: Video Toturial Video Tutorial
Imbas Kod QR dan layari https://www.
11.3 Belum Menguasai : TP 3 youtube.com/watch?v=5vFOouThZ4s
untuk pelaksanaan program kitar
semula.

Untuk tujuan pembelajaran

Menguasai : TP 3

79

Buku Teks: Halaman 181 – 186

11.3 Amalan Kitar Semula di Malaysia
11.4 Amalan Kitar Semula di Negara-negara Lain

Bandingkan amalan kitar semula yang dijalankan di Malaysia dan negara lain di dunia. SP 5.2.4 TP 4

KBAT Menilai

Malaysia Jerman

PENERBIT Pengasingan Sisa di Punca Green Dot
ILMU
BAKTI SDN. BHD.Program: Program:

Pengasingan Sisa di Punca Duales System Deutschland GmBH

Keterangan: Keterangan:

Pihak kerajaan mewajibkan pengasingan sisa pepejal Pengeluar/pengilang dan juga penjual perlu membayar
isi rumah secara berperingkat mulai 1 September 2015 yuran/cukai “Green Dot” terhadap setiap produk yang
berdasarkan peraturan di bawah Akta Pengurusan Sisa dikeluarkan atau dijual. Lebih banyak pembungkusan
Pepejal dan Pembersihan Awam 2007 (Akta 672). Akta dibuat terhadap sesuatu produk (seperti makanan
ini berkuat kuasa di negeri dan Wilayah Persekutuan misalnya terdapat aluminium foil di dalam, kemudian
Putrajaya, Kuala Lumpur, Pahang, Johor, Melaka, Negeri dimasukkan ke dalam kotak dan dibalut lagi dengan
Sembilan, Perlis dan Kedah. Proses pengasingan sisa plastik) akan menambahkan lagi yuran atau cukai “Green
pepejal isi rumah ini melibatkan pengasingan sisa pepejal Dot”. Sistem bijak ini telah berjaya mengurangkan
mengikut komposisi sisa seperti sisa kitar semula, sisa penggunaan kertas, kaca yang lebih nipis dan kurangnya
baki dan sisa pukal/kebun. penggunaan besi/aluminium serta plastik. Ini secara
langsung berjaya mengurangkan sampah yang perlu
dikitar semula. Hasilnya, sampah berjaya dikurangkan
sebanyak 1 juta tan pada setiap tahun.

11.3 Belum Menguasai : TP 4 Menguasai : TP 4
11.4
80

Buku Teks: Halaman 180

11.2 Kepentingan Amalan Kitar Semula
Menjalankan aktiviti di dalam kelas. SP 5.2.2 TP 5 KBAT Menganalisis

PENERBIT Aktiviti PIB
ILMU
BAKTI SDN. BHD.
Amalan 3R

Tajuk: Kitar Semula
Objektif: Membincangkan amalan 3R dalam memelihara alam sekitar.
Aktiviti: Perbahasan
Langkah-langkah:
1 Bentuk dua pasukan bahas dalam kelas anda.
2 Tajuk perbahasan ialah “Amalan 3R dalam kalangan masyarakat Malaysia lebih membawa kesan baik

berbanding kesan buruk dalam memelihara alam sekitar”.
3 Perbahasan dijalankan selama 35 minit semasa PdPc di dalam kelas.
4 Kumpulan A sebagai pencadang manakala Kumpulan B sebagai pembangkang.
5 Pastikan perbahasan anda disandarkan dengan fakta dan contoh yang bernas dan tepat.
6 Guru geografi akan memantau sesi perbahasan untuk dibuat penilaian.

SEMOGA BERJAYA

Pelibatan Ibu Bapa

1 Ibu bapa membimbing anak-anak untuk:
(a) Mengenal pasti aktiviti kitar semula yang terdapat dalam elemen 3R.
(b) Seterusnya, menghasilkan peta pemikiran untuk menilai keberkesanan amalan kitar semula di Malaysia.

2 Ibu bapa dan anak-anak berbincang tentang kesan perubahan cuaca dan iklim di Malaysia yang disebabkan
pengabaian amalan kitar semula.

Belum Menguasai : TP 5 Menguasai : TP 5

TAHAP PENGUASAAN YANG DICAPAI 1 2 3 456

Ulasan: ..................................................................................................................................................................Tandatangan Guru: ................................................ Tarikh: ....................

81

Reviu PT3 3 (Bab 10 hingga Bab 11)

Bahagian A

PENERBITArahan: Jawab semua soalan. 5 Apakah sumber hutan yang II Menjaga kelestarian
ILMU 1 Apakah negeri yang dikaitkan dengan binaan dalam hidupan liar
BAKTI SDN. BHD. foto di bawah?
mempunyai jumlah keluasan III Pengurusan hutan secara
hutan terbesar di Malaysia? berkekalan
A Kedah
B Pahang Foto 1 IV Penyelidikan dan
C Sarawak pembangunan perhutanan
D Kelantan A Kayu keras
2 Antara berikut, yang manakah B Daun nipah A I dan II
kepentingan pengurusan C Batang nibung B I dan IV
sumber hutan di Malaysia? D Daun mengkuang C II dan III
I Ekopelancongan 6 Antara berikut, manakah fungsi D III dan IV
II Menampung penduduk hutan kepada masyarakat 8 Apakah peranan penting Tapak
setempat? Ramsar di Malaysia?
meningkat I Sumber pendapatan A Menjaga biodiversiti
III Menurunkan jumlah II Memajukan infrastruktur
III Meningkatkan taraf hidup hidupan akuatik
import negara IV Bahan asas untuk B Menyediakan lokasi
IV Membekalkan sumber
membina tempat tinggal industri asas tani
bahan mentah A I dan II C Mempromosikan budaya
A I dan II B I dan IV
B I dan IV C II dan III setempat sesuatu kaum
C II dan III D III dan IV D Menjaga tanah lembap
D III dan IV 7 Rajah 1 berkaitan dengan
3 Apakah sumber hutan yang badan kerajaan di Malaysia. khususnya hutan paya
berkaitan dengan produk bakau
berikut? 9 Bagaimanakah usaha
pemeliharaan taman negara
• Tikar dijalankan di Malaysia?
• Bakul A Menubuhkan hutan ladang
A Kayu keras B Pembaikan kualiti
B Papan lapis persekitaran
C Batang nibung C Membaik pulih hutan yang
D Daun mengkuang dicerobohi
D Dijadikan sebagai pusat
4 Apakah kepentingan sumber ekopelancongan
hutan yang dikaitkan dengan
maklumat berikut? Rajah 1 10 Apakah badan bukan kerajaan
• Taman Negeri Royal Belum yang berkaitan dengan usaha
• Taman Negara Niah Apakah tanggungjawab badan berikut?
A Ekopelancongan kerajaan tersebut? Mendidik masyarakat
B Sumber bahan mentah I Mengadakan rondaan di umum mengenai keperluan
C Keseimbangan ekosistem hutan pembangunan lestari
D Keperluan masyarakat A SAM
setempat B FRIM
C TRAFFIC
D PERHILITAN

82

PENERBIT 11 Rajah 2 menunjukkan logo 14 Antara berikut, yang manakah Satu tan sisa buangan yang
ILMUsatu badan bukan kerajaan.kepentingan amalan kitar dibakar dalam insinerator
BAKTI SDN. BHD. semula? akan menghasilkan 3MWh
Rajah 2 I Menjana pendapatan A Pelupusan
II Mengurangkan B Kitar semula
Apakah peranan utama badan pencemaran C Pencegahan sisa
tersebut? III Menjimatkan kos D Pemulihan tenaga
A Memberi kesedaran alam pembuangan sampah 18 Bahan yang dikategorikan
sekitar melalui pendidikan IV Mengurangkan kesan sebagai sisa baki ialah
B Menguruskan perdagangan fenomena pulau haba A sisa pukal.
haiwan liar yang mampan A I dan II B sisa dapur.
C Menghentikan B I dan IV C sisa kebun.
kemusnahan persekitaran C II dan III D sisa perabot.
alam sekitar D III dan IV 19 Apakah amalan kitar semula
D Melakukan penyelidikan yang dikaitkan dengan
dan pembangunan 15 Apakah Amalan 3R yang pernyataan di bawah?
perhutanan dikaitkan dengan aktiviti dalam • Bermula pada 1 September
pernyataan di bawah?
12 Apakah bahan yang boleh Menggunakan e-mel bagi 2015
dikitar semula? mengurangkan penggunaan • Sisa pepejal diasingkan
A Botol kaca kertas
B Beg plastik A Reduce (Kurangkan) mengikut kategori
C Minyak masak B Reuse (Guna semula) A Amalan 3R
D Krim mandian C Recycle (Kitar semula) B Hari Tanpa Beg Plastik
D Rethink (Fikir dahulu) C Pengasingan Sisa di Punca
13 Mengapakah kita perlu D Hari Kitar Semula
menggunakan sesuatu sumber 16 Apakah negara yang dikaitkan
mengikut keperluan sahaja? dengan program kitar semula Kebangsaan
A Menjimatkan wang di bawah? 20 Apakah negara yang
B Meningkatkan pendapatan
C Mengurangkan • Program Waste 21 mengamalkan amalan kitar
penghasilan sisa pepejal • Program Cukai Hijau semula di bawah?
D Menghasilkan produk A Taiwan • Ordinan Pembungkusan
baharu yang berlainan B Sweden • Duales System Deutschland
fungsi C Jerman
D Denmark GmBH
17 Apakah program kitar semula A Taiwan
di Sweden yang dikaitkan B Jerman
dengan aktiviti dalam C Sweden
pernyataan di sebelah? D Denmark

83

Bahagian B
Arahan: Jawab semua soalan di bawah.
Foto di bawah menunjukkan Tapak Ramsar di Malaysia.


PENERBIT Tasik Bera (Pahang) Pulau Kukup (Johor)
ILMU
BAKTI SDN. BHD.
1 (a) Foto di atas menunjukkan antara Tapak Ramsar yang penting di Malaysia. Apakah yang dimaksudkan
dengan Tapak Ramsar?

Senarai tanah lembap yang dipersetujui melalui konvensyen tanah lembap di Iran pada tahun 1971 untuk
pemuliharaan tanah lembap serta sumber-sumbernya.


(b) Nyatakan peranan yang dimainkan oleh Tapak Ramsar.
Untuk menjaga kawasan tanah lembap, khususnya hutan paya bakau yang mempunyai pelbagai jenis hidupan.



(c) Terangkan usaha pemeliharaan Tapak Ramsar yang dijalankan di Malaysia.
Tapak Ramsar dijadikan sebagai kawasan ekopelancongan di Malaysia. Keindahan alam semula jadi dan landskap
indah flora dan fauna menjadi daya tarikan utama para pelancong. Tapak Ramsar dipelihara sebagai salah sebuah
destinasi pelancong supaya tidak diterokai untuk tujuan pembangunan.

(d) Nyatakan usaha pemuliharaan yang dijalankan di kawasan Tapak Ramsar.
Memulihara kawasan tanah lembap serta kepelbagaian biologi hutan paya bakau negara.



(e) Apakah agensi kerajaan yang berperanan mengawal pengeluaran hutan bakau untuk menjaga keseimbangan
ekosistem?

Jabatan Perhutanan

84

PENERBITFoto berikut menunjukkan amalan 3R di Malaysia.
ILMU
BAKTI SDN. BHD. Tong kitar semula

2 (a) Apakah tiga elemen penting yang dikaitkan dengan amalan dalam foto di atas?
(i) Reduce (kurangkan)
(ii) Reuse (guna semula)
(iii) Recycle (kitar semula)

(b) Namakan tema amalan 3R di Malaysia.
‘Fikir Dahulu Sebelum Buang’

(c) Nyatakan empat kepentingan amalan kitar semula yang dijalankan dalam masyarakat.
(i) Menjana pendapatan dengan menghasilkan bahan baharu.
(ii) Menjimatkan penggunaan sumber semula jadi.
(iii) Mewujudkan persekitaran yang sihat, bersih dan selesa dihuni.
(iv) Mengurangkan kesan rumah hijau.

(d) Berikan dua cadangan untuk mengurangkan penggunaan beg plastik ketika membeli barangan di pasar
raya.
(i) Menggalakkan penggunaan beg kitar semula.
(ii) Mengenakan bayaran RM0.20 kepada pelanggan yang memerlukan beg plastik.

Bahagian C
Arahan: Jawab semua soalan di bawah.
1 (a) Mengapakah sumber hutan di Malaysia perlu diuruskan dengan baik dan bertanggungjawab? Berikan

alasan anda.
(b) Terangkan usaha pemeliharaan dan pemuliharaan yang dijalankan kepada kawasan geopark di Malaysia.
2 (a) Berdasarkan contoh, bagaimanakah amalan reuse (guna semula) dapat mengurangkan penghasilan sisa dan

mengelakkan pembaziran?
(b) Cadangkan usaha-usaha untuk menjayakan kempen ‘Pengasingan Sisa di Punca’ sejak diperkenalkan pada

tahun 2015 dengan berkesan.

Imbas kod QR untuk
mendapatkan set jawapan
Reviu PT3-3 (Bahagian C)

85

Kertas Model PT3 100

Bahagian A
[20 markah]

Arahan: Jawapan semua soalan.

1 Maklumat di bawah berkaitan 4 Rajah 2 menunjukkan suatu 7 Apakah fenomena yang
dengan lautan di dunia. pola petempatan. dikaitkan dengan maklumat di
PENERBIT• Lautan terbesar di dunia bawah?
ILMU• Purata kedalaman 4 300 m Sek. • Pembiasan angin
BAKTI SDN. BHD. B.P. • Pasang surut air laut
Lautan tersebut merujuk A Peredaran bumi
A Lautan Artik Rajah 2 B Bumi mengelilingi
B Lautan Hindi matahari
C Lautan Pasifik Apakah jenis pola petempatan C Matahari mengelilingi
D Lautan Selatan tersebut? bulan
A Berjajar D Putaran bumi di atas
2 Rajah 1 menunjukkan lapisan B Berpusat paksinya
struktur bumi. C Berselerak
D Berkelompok 8 Antara berikut, yang manakah
Q kesan fenomena El Nino di
5 Kawasan berlorek dalam Rajah Malaysia?
Rajah 1 3 menunjukkan persamaan I Banjir kilat
fungsi tasik yang dinyatakan. II Krisis bekalan air
Antara berikut, yang manakah III Masalah kesihatan
ciri lapisan bertanda Q? Tasik Chini Tonle Sap IV Kejadian tanah runtuh
I Lapisan paling nipis (Malaysia) (Kemboja) A I dan II
II Membentuk benua B I dan IV
III Membentuk dua pertiga Rajah 3 D II dan III
jisim bumi D III dan IV
IV Lapisan luarnya bersifat Apakah persamaan fungsi
separa cecair tersebut? 9 Antara berikut, yang manakah
A I dan II A Penanaman padi keistimewaan kereta api
B I dan IV B Perikanan air tawar tersebut?
C II dan III C Pusat perindustrian
D III dan IV D Kawasan petempatan Foto 1

3 Apakah faktor yang dikaitkan 6 Antara berikut, yang manakah I Menepati masa
dengan kepadatan penduduk tergolong dalam sisa domestik II Kemalangan sifar
kawasan di bawah? bukan organik? III Tiada caj perkhidmatan
• Felda Jengka I Beg kertas IV Mengangkut barangan
• Felda Gugusan Sahabat II Tin aluminium
A Dasar governan III Wayar kuprum pukal
B Sumber mineral IV Sisa makanan A I dan II
C Aktiviti ekonomi A I dan II B I dan IV
D Bentuk muka bumi B I dan IV C II dan III
C II dan III D III dan IV
D III dan IV

86

10 Kawasan bertanda yang A I dan II C II dan III A I dan II
manakah dalam Peta 1 yang B I dan IV D III dan IV B I dan IV
mengalami iklim Tundra? 14 Apakah jenis hutan di sekitar C II dan III
Tasik Great St. Lawrence di D III dan IV
U Kanada?
A Hutan Savana 18 Lokasi dalam peta di bawah
D B Hutan Konifer dikaitkan dengan pengeluaran
C C Hutan Hujan Tropika arang batu.
AB D Hutan Daun Luruh
U
Sederhana
15 Kawasan tanah tinggi yang

dikaitkan dengan tumbuhan AB
semula jadi dalam foto di D
bawah.

PENERBIT C
ILMU
11 Apakah kesan gelombangBAKTI SDN. BHD. 19 Apakah peranan penting badan
haba kepada hidupan akibat yang dikaitkan dengan logo
pemanasan global yang dalam Rajah 5?
ekstrem?
I Cirit-birit Foto 2 Rajah 5
II Dehidrasi
III Strok haba A Banjaran Annam A Memberi kesedaran alam
IV Kencing manis B Banjaran Crocker sekitar melalui media sosial
A I dan II C Banjaran Himalaya
B I dan IV D Banjaran Appalachian B Menguruskan pengetahuan
C II dan III 16 Foto 3 menunjukkan produk tentang konservasi
D III dan IV daripada sumber logam di biodiversiti
Malaysia.
12 X merujuk C Menggalakkan
Foto 3 perlindungan dan
Kesan Peningkatan penggunaan lestari hutan
Pemanasan suhu air laut Apakah sumber tersebut? dan tanah lembap
A Bauksit
Global X B Kuprum D Membangunkan teknologi
C Bijih besi berkaitan spesies hidupan
D Bijih timah liar yang mengalami
Rajah 4 kepupusan
17 Apakah kepentingan
A kejadian banjir besar. pendidikan yang berkaitan 20 Apakah jenis sisa pepejal yang
B pencairan ais di kutub. dengan hidupan liar di dikaitkan dengan maklumat di
C kemarau berpanjangan. Malaysia? bawah?
D kemusnahan karang laut. I Melestarikan alam sekitar • Sisa dapur
II Meningkatkan pendapatan • Lampin pakai buang
III Membangunkan kawasan A Sisa baki
13 Antara berikut, yang manakah luar bandar B Sisa pukal
IV Mengekalkan dan C Sisa kebun
faktor produk yang menepati melindungi biodiversiti D Sisa kitar semula
ciri teknologi hijau? negara

• Kereta hibrid
• Kereta elektrik
I Boleh dikitar semula
II Reka bentuk yang moden
III Kadar pembebasan gas
rumah hijau sifar
IV Menjimatkan penggunaan
sumber bahan api

87

Bahagian B
[50 markah]
Jawab semua soalan.

Soalan 1 berdasarkan peta di bawah.

PENERBIT
ILMU
BAKTI SDN. BHD.

88

PENERBIT
ILMU
BAKTI SDN. BHD.

“Peta asas diterbitkan dengan kebenaran Pengarah Pemetaan Negara Malaysia”
Hak Cipta Kerajaan Terpelihara
JUPEM.BPK.600 – 1/4 (31)

89

1 (a) (i) Kirakan jarak jalan kereta api tunggal dari (RG 072308) ke (RG 120291). [2 markah]
5.5 km



(ii) Berapakah bearing masjid di Kampung Chen (RG 083268) dari tiang wayarles di tepi lebuh
raya berkembar (RG 059284)?

122° atau 123° [2 markah]

(b) Nyatakan rujukan grid 4 angka bagi lokasi yang berikut:
(i) Kampung Berchat – RG 0927
(ii) Kampung Jelutong – RG 0629


PENERBIT [2 markah]
ILMU
BAKTI SDN. BHD.
(c) Apakah tujuan pemotongan tanah di sepanjang jalan kereta api di kawasan dalam peta?

Mengurangkan kecerunan kawasan tanah beralun-alun kerana landasan kereta api hanya sesuai dibina di kawasan

tanah pamah yang rata dan landai dengan kecerunan yang rendah. [2 markah]


(d) Nyatakan tanaman makanan utama di bahagian selatan peta. [1 markah]
Padi sawah


(e) Berikan tiga faktor yang mempengaruhi tanaman dalam Soalan 1 (d).

(i) Tanah pamah yang rendah dan mampu menakung air

(ii) Jaringan pengangkutan yang baik

(iii) Tenaga pekerja yang ramai/ Sistem saliran yang baik

[3 markah]

(f ) Ramalkan tiga kesan terhadap alam sekitar jika Hutan Rizab Bukit Larut dimajukan.
(i) Kemusnahan kawasan tadahan air/bekalan air terjejas

(ii) Pencemaran air/kualiti air sungai akan terjejas

(iii) Kejadian hakisan tanah di cerun bukit/ Suhu setempat meningkat

[3 markah]

90