Conquer! Sejarah Tingkatan 3

Conquer!ModulAktivitiPT3
PENERBIT
ILMUSejarah• Mohd. Syaheer
BAKTI SDN. BHD.Daniel Sulaiman

3Tingkatan
KSSM
EKSTRA!

  Modul Sivik MesraSAMPEL Digital
Aktiviti PAK-21

Video Tutorial e-RPH
e-Soalan Rekod Prestasi Murid

Reviu PT3 • Kod QR • i-THINK • PAK-21 • Kajian Kes PT3 • Contoh Kajian Kes PT3

Sesuai Digunakan untuk Pentaksiran Bilik Darjah (PBD)

Modul Literasi dan Amali Sivik

Bab 1: Kedatangan Kuasa Barat

Tajuk: Berwawasan Memanfaatkan Sumber Asli

Standard Kandungan (SK)/Standard Pembelajaran (SP)

7.1 Kedatangan Kuasa Barat

K7.1.5 Menjelaskan kepentingan memanfaatkan sumber kekayaan negara.

Pengenalan

Menjelang tahun 2020, Malaysia dapat menjadi negara bersatu, dengan masyarakat Malaysia yang yakin, mempunyai
nilai moral dan etika yang kukuh, hidup dalam masyarakat yang demokratik, liberal dan bertolak ansur, penyayang,
adil dari segi pengagihan ekonomi, progresif dan makmur dan mempunyai penguasaan sepenuhnya terhadap ekonomi
yang bersaing, dinamik, cergas dan kental.

(Sumber: https://www.pmo.gov.my/ms/wawasan-2020/malaysia-sebagai-negara-maju/)

Nilai Teras Sivik

Kasih sayang

Konteks

Diri, keluarga, sekolah, masyarakat, negara dan global

Literasi Sivik
PENERBIT
ILMUPengetahuan Sosioemosi Tindakan
BAKTI SDN. BHD.Menyenaraikan sumber-Menghargai sumber asliMengamalkan budaya menggunakan
sumber asli. kepada kehidupan manusia. sumber asli secara berhemah.

Objektif Pembelajaran

1 Murid mengetahui kekayaan sumber-sumber asli di negara kita.
2 Murid boleh menceritakan kepentingan menghargai sumber asli tersebut.
3 Murid boleh mengemukakan idea tentang cara untuk memanfaatkan sumber asli di negara kita.

Aktiviti

Aktiviti 1: Brainstorming (Aktiviti PAK-21)
1 Murid dibahagikan kepada beberapa kumpulan.
2 Setiap kumpulan diminta menyenaraikan sumber asli di negara kita.
3 Setiap kumpulan diminta membuat pembentangan hasil dapatan mereka melalui penggunaan pelbagai media.
4 Contoh:


  Petroleum   Perikana n Pelancongan

Aktiviti 2: Rally Robin (Aktiviti PAK-21)
1 Murid dibahagikan kepada beberapa kumpulan.
2 Setiap kumpulan diminta mengemukakan idea tentang kepentingan menghargai sumber asli tersebut.
Cadangan jawapan:

(a) Memajukan sumber ekonomi negara

(b) Membekalkan sumber makanan kepada kita

(c) Memberikan peluang pekerjaan kepada rakyat tempatan

(d) Membentuk sebuah negara yang makmur

i

Aktiviti Pembelajaran Abad ke-21 PAK-21

Aktiviti 1 Peta i-THINK

1 Aktiviti ini dilakukan selepas murid dan guru selesai mempelajari sesuatu subtopik/bab.
2 Murid dibahagikan kepada beberapa kumpulan.
3 Setiap kumpulan diberikan tajuk yang berbeza-beza. Murid menggunakan peta i-THINK sebagai alat

untuk menjana idea.
4 Jawapan setiap kumpulan dibuat dalam bentuk peta i-THINK dan ditulis di atas kertas sebak.
5 Jawapan setiap kumpulan akan dipamerkan di hadapan kelas.
6 Contoh:
(a) Kumpulan 1: Peta buih – Hasil laut di negara kita
(b) Kumpulan 2: Peta dakap – Strategi British untuk menguasai negara kita
PENERBIT
ILMUContoh Jawapan Kumpulan 1 Contoh Jawapan Kumpulan 2
BAKTI SDN. BHD.Sirip ikan yu • Manipulasi

• Pakatan

Mutiara Hasil Laut Timun laut Strategi • Perjanjian
di Negara British untuk • Serangan fizikal
• Tipu helah
Kita Menguasai
Negara Kita

• Ugutan/Desakan

Rumpai laut • Pajakan

Pelibatan Ibu Bapa

Ibu bapa dan anak berbincang tentang:
(a) Kemakmuran negara kita
(b) Faktor-faktor yang membawa kepada kedatangan kuasa-kuasa imperialis
(c) Tindakan yang dilakukan oleh kuasa-kuasa tersebut untuk menguasai negara kita

x

Nota Ekspres

Bab 1 Kedatangan Kuasa Barat Laman Web

1.1 Kestabilan dan Kemakmuran Negara Kita
PENERBIT
ILMUKestabilan 7 Di Sabah pula, sistem pemerintahan dipecahkan
BAKTI SDN. BHD. kepada tiga, iaitu:
1 Negara kita, Malaysia melaksanakan sistem (a) Sistem kesukuan
pemerintahan beraja. (b) Sistem kesultanan
(c) Sistem ketua bebas
2 Sistem pemerintahan beraja yang mantap telah
membawa kepada kestabilan negara. Sultan Yamtuan Besar/
(Negeri) Yang di-Pertuan
3 Sistem pemerintahan ini diwarisi daripada
Kesultanan Melayu Melaka. Pembesar Besar
(Jajahan/ Undang
4 Negara kita juga mengamalkan sistem pentadbiran, Daerah)
sistem perundangan dan struktur sosial yang Lembaga
teratur. Penghulu
(Mukim) Buapak
5 Kerjasama yang tidak berbelah bahagi antara
golongan pemerintah dengan golongan rakyat telah Anak Buah dan Ibu Soko
berjaya membangunkan negara Malaysia.
Rajah 1.1 Sistem Rajah 1.2 Hierarki sistem
6 Di Sarawak, sistem pemerintahan masyarakat pemerintahan beraja pemerintahan di Negeri
tempatan terbahagi kepada dua, iaitu:
(a) Sistem kesukuan Sembilan
(b) Sistem kesultanan
5 Sarawak dan Sabah pula terkenal dengan kayu-
Kemakmuran kayan, kapur barus, rotan, damar, getah jelutung,
kayu gaharu dan kayu cendana.
1 Secara umum, masyarakat luar sememangnya
mengetahui akan kemakmuran hasil bumi dan 6 Sikap kreatif dan keintelektualan masyarakat
sumber alam di negara kita. tempatan telah berjaya memanfaatkan segala
kekayaan tersebut untuk pelbagai kegunaan.
2 Selain bijih timah, hasil galian di negara kita ialah
emas dan perak. KOD QR: Laman Web
Layari http://www.ns.gov.my/my/kerajaan/
3 Rempah-ratus, damar dan rotan juga boleh ditemui info-negeri/pengenalan berkaitan dengan
di kebanyakan kawasan hutan rimba di Malaysia. pengenalan sistem pemerintahan di Negeri
Sembilan.
4 Negara kita juga kaya dengan hasil laut seperti sirip
ikan yu, timun laut, rumpai laut dan mutiara. Untuk tujuan pembelajaran

Emas Perak Bijih timah

Rempah-ratus Rotan Sirip ikan yu
Gambar 1.1 Hasil bumi dan hasil alam di negara kita

N1

Bab 4 Pentadbiran Negeri-negeri Melayu Tidak
Bersekutu

4.1 Pemerintahan Kesultanan Melayu di Perlis, Kedah, Kelantan,
Terengganu dan Johor

Pengenalan 3 Sultan berada di puncak kuasa dan diperkuatkan
dengan peranan pembesar negeri.
1 Negeri Perlis, Kedah, Kelantan, Terengganu dan
Johor mengamalkan sistem kesultanan. 4 Sistem tersebut diwarisi secara turun-temurun.

2 Sistem kesultanan tersebut menjadi tonggak Betul kata tuan hamba. Gandingan
penting terhadap kemakmuran negeri. pentadbiran sultan dan pembesar
membawa kemakmuran kepada
Kita sangat bertuah kerana mempunyai negeri kita.
pemimpin yang cemerlang dan berwibawa
dalam memerintah kerajaan negeri.
PENERBIT
ILMU Sistem pemerintahan dan
BAKTI SDN. BHD. pentadbiran yang tersusun
menyumbang kepada
kemajuan Kesultanan Melayu
di Perlis, Kedah, Kelantan,
Terengganu dan Johor.

Tindakan sultan
menjalinkan
hubungan baik
dengan negeri-
negeri Melayu yang
lain dan kerajaan
Siam telah berjaya
membangunkan
negeri kita.

4.2 Peluasan Kuasa British di Perlis, Kedah, Kelantan dan Terengganu

Faktor Peluasan Kuasa British di Perlis, Kedah, Kelantan dan Terengganu

1 British berusaha untuk menguasai Perlis, Kedah, (ii) Kemaraan kuasa Barat di negeri-negeri
Melayu Utara seperti:
Kelantan dan Terengganu.
2 Tindakan tersebut dilakukan kerana didorong oleh Jadual 4.1 Kemaraan kuasa Barat
di negeri-negeri Melayu Utara
beberapa faktor, iaitu:
(a) Kedudukan yang strategik Kuasa Barat Negeri-negeri
(i) Penting kepada British daripada aspek Melayu Utara

perdagangan. Jerman Pulau Langkawi
(ii) Kedudukan Kelantan dan Terengganu di
Amerika Syarikat Terengganu
laluan perdagangan antara Siam dengan
Singapura. Perancis Segenting Kra
(b) Menghalang kemasukan kuasa Barat yang lain
(i) Negeri-negeri tersebut menjadi penampan Rusia Ujung Salang
kepada British daripada kemaraan kuasa-
kuasa Barat yang lain seperti Perancis,

Jerman, Amerika Syarikat dan Rusia.

N7

Bab 5 Pentadbiran Barat di Sarawak dan Sabah

5.1 Latar Belakang Pemerintahan Tempatan di Sarawak dan Sabah

Pengenalan 4 Antara kerajaan tempatan yang wujud di Sarawak
ialah:
1 Sebelum kedatangan kuasa Barat, masyarakat (a) Sawaku
tempatan di Sarawak dan Sabah telah mempunyai (b) Kalaka
sistem pemerintahan yang tersendiri. (c) Samadong
(d) Melano
2 Pelaksanaannya adalah berasaskan peraturan yang
diterima dalam kalangan masyarakat tempatan. 5 Di Sarawak dan Sabah, sistem pentadbiran
tempatan yang dilaksanakan terbahagi kepada:
3 Sistem pemerintahan sedia ada membawa kepada (a) Sistem kesukuan
kestabilan dan kemakmuran di kedua-dua buah (b) Sistem pentadbiran tempatan
negeri tersebut.
PENERBIT
ILMU
BAKTI SDN. BHD.
Sistem Pemerintahan Tempatan

1 Terdapat persamaan dan perbezaan dalam sistem pemerintahan tempatan di Sarawak dan Sabah.
2 Kedua-dua buah negeri tersebut dipengaruhi oleh perkembangan sejarah sosiopolitik di negeri masing-masing.

Jadual 5.1 Sistem kesukuan di Sarawak dan Sabah

Sistem Kesukuan di Sarawak Sistem Kesukuan di Sabah

• Diamalkan oleh masyarakat Iban, Bidayuh, Kenyah, • Diamalkan oleh masyarakat Kadazandusun, Murut dan
Kelabit dan Kayan. Bajau.

• Menekankan kepatuhan kepada adat. • Pegangan adat menjadi alat kawalan sosiopolitik.
• Tuai Rumah mengetuai masyarakat Iban dan • Orang Tua atau Ketua Kampung berperanan:
– Menjadi pemimpin utama
menjadi sumber autoriti masyarakat Bidayuh. – Menyelesaikan pertikaian dalam kalangan penduduk
• Peran Lepo mengetuai masyarakat Kenyah. • Wujud Majlis Kampung dan Tukang-tukang Adat.
• Kelunan Maren mengetuai masyarakat Kayan. • Majlis Kampung membantu Orang Tua untuk
• Menteri mengetuai masyarakat Melanau.
• Pelantikan pemimpin berdasarkan kebolehan menguruskan adat dan kehidupan seharian.
• Tukang Adat berperanan memastikan setiap upacara
peribadi dan faktor keturunan.
• Pemimpin berperanan menjadi orang tengah dalam adat dilakukan dengan betul.
• Pemimpin masyarakat Bajau digelar matto’a yang
menyelesaikan pertelingkahan dan mengekalkan
keharmonian dalam kalangan masyarakat. bertanggungjawab untuk melindungi adat dan
memelihara kepentingan anak buah.

Pembinaan Kampung Budaya Sarawak Keadaan itulah yang menarik
menggambarkan keunikan budaya dan kedatangan kuasa Barat ke sini, bukan?
identiti masyarakat Sarawak. Selain itu,
Sarawak juga kaya dengan sumber ekonomi. Kekayaan hasil bumi
seperti emas, sagu dan
Ya, betul. Cikgu Sanjit antimoni juga telah
juga ada menyebut tentang menarik perhatian
peristiwa itu di kelas kita James Brooke untuk
pada minggu lepas. Peristiwa menduduki Sarawak.
itu juga diceritakan dalam
buku sejarah.

N9

Bab 8 Kebijaksanaan Raja dan Pembesar Melayu
Menangani Cabaran Barat

8.1 Reaksi Pemerintah Negeri-negeri Melayu Utara dan Johor terhadap
Tindakan Barat

Pengenalan (a) Garis sempadan berasaskan legeh dan lembah
sungai.
1 Persaingan antara British dengan Perancis
mendorong kepada peluasan pengaruh British di (b) Bermula dari utara muara Sungai Perlis di
negara kita. sebelah barat dan berakhir di muara Kuala
Tabal di sebelah timur.
2 Peluasan kuasa ke Negeri-negeri Melayu Utara
membawa kepada Perjanjian Bangkok 1909. (c) Pulau Langkawi dan pulau-pulau di bahagian
selatan menjadi kepunyaan British.
3 Keadaan tersebut menimbulkan reaksi terhadap raja
Negeri-negeri Melayu Utara dan Johor. (d) Pulau Terutau dan pulau-pulau di bahagian
utara menjadi milik Siam.
Protokol Sempadan Perjanjian
Bangkok Memecahbelahkan Wilayah 2 Pemerintah di Negeri-negeri Melayu Utara
Negeri-negeri Melayu Utara memberikan reaksi mereka terhadap Perjanjian
Bangkok 1909.
1 Kandungan Protokol Sempadan Perjanjian Bangkok
1909 menetapkan: 3 Mereka juga mempersoalkan hak British dan Siam
dalam menentukan masa depan politik negeri-
negeri Melayu.
PENERBIT
ILMUTindakan British sangat melampau! Patik akan memberikan sepenuh
BAKTI SDN. BHD.Mereka semakin berkuasa. Kitasokongan terhadap apa-apa
mesti menghalang mereka. sahaja pandangan Tuanku.

Beta akan
menyuarakan
pandangan
dan mendesak
British supaya
menghormati
kedudukan raja
dan penduduk
tempatan.

8.2 Tindakan Raja Melayu dalam Menangani Cabaran Barat

Pengenalan Tuntutan Raja Melayu melalui Durbar

1 Pelbagai strategi digunakan oleh Raja-raja Melayu 1 Melalui Durbar di Kuala Lumpur 1903, Sultan Idris
untuk menghalang penguasaan British dan Murshidul Adzam Shah dari Perak:
melindungi kepentingan bangsa serta mengekalkan (a) Mengkritik pemusatan kuasa di tangan Residen
kedaulatan negeri. Jeneral.
(b) Mendesak pelaksanaan langkah
2 Strategi yang digunakan termasuklah: mengembalikan kuasa kepada institusi raja.
(a) Tuntutan Raja Melayu melalui Durbar (c) Mendesak penambahan bilangan pegawai
(b) Diplomasi menangani tekanan British Melayu dalam perkhidmatan kerajaan
(c) Keengganan pemerintah Negeri-negeri Melayu Persekutuan ke peringkat jawatan yang lebih
Utara menerima Penasihat British tinggi.
(d) Menggubal Undang-undang Tubuh
(e) Raja menerajui pemodenan negeri 2 Durbar di Pekan, Pahang 1931, Sultan Perak
mendesak agar kuasa pemerintahan dikembalikan
semula kepada Raja-raja Melayu dan Majlis Negeri.

N15

Kandungan kod qr AKTIVITI eksperimen HEBAT

PENERBITNota Ekspres N1 – N16
ILMUBab 1 Kedatangan Kuasa Barat 1–8
BAKTI SDN. BHD.Bab 2 Pentadbiran Negeri-negeri Selat
Reviu PT3 – 1 9 – 17
Bab 3 Pentadbiran Negeri-negeri Melayu Bersekutu 18 – 21
Bab 4 Pentadbiran Negeri-negeri Melayu Tidak Bersekutu 22 – 30
Pentaksiran Pertengahan Tahun 31 – 37
Bab 5 Pentadbiran Barat di Sarawak dan Sabah 38 – 42
Bab 6 Kesan Pentadbiran Barat terhadap Ekonomi dan Sosial 43 – 49
Reviu PT3 – 2 50 – 56
Bab 7 Penentangan Masyarakat Tempatan 57 – 60
Bab 8 Kebijaksanaan Raja dan Pembesar Melayu Menangani Cabaran Barat 61 – 67
Kertas Model PT3 68 – 75
Kajian Kes PT3 76 – 80
Contoh Kajian Kes PT3 81 – 82
Modul Literasi dan Amali Sivik 83 – 86
Aktiviti Pembelajaran Abad ke-21 (PAK-21)
i – ix
x – xvi

1

Bab Tema: Kedatangan Kuasa Asing
Buku Teks: Halaman 2 – 27
1 Kedatangan Kuasa Barat

Buku Teks: Halaman 4 & 7

1.1 Kestabilan dan Kemakmuran Negara Kita

A Lengkapkan rajah berikut dengan maklumat berkaitan dengan sistem pemerintahan beraja
sebelum kedatangan kuasa Barat. SP 7.1.1 TP 1

PENERBIT 1 Sultan (a) Mengetuai pentadbiran negeri .
ILMU (b) Menjadi lambang kedaulatan negeri .
BAKTI SDN. BHD.
(a) Mentadbir jajahan dan daerah .

Sistem (b) Menjaga keamanan negeri.
Pemerintahan
2 Pembesar (c) Menjaga kestabilan negeri.
Beraja di
Negara Kita (d) Membantu mengekalkan kedaulatan
negeri.

(a) Mentadbir kawasan kampung .
.
3 Penghulu (b) Menyampaikan arahan daripada raja atau

pembesar

B Nyatakan sistem timbangan, sukat dan ukur yang digunakan oleh masyarakat Melayu tradisional.

SP 7.1.1 TP 1

1 Sukatan Menggunakan sukatan:
(a) Kepul
(b) Leng (d) Cupak
(c) Kal (e) Gantang

2 Timbangan (a) Pedagang China memperkenalkan sistem:

(i) Kati (iii) Pikul

(ii) Tahil

(b) Pedagang India memperkenalkan sistem:

(i) Saga (iii) Bungkal

(ii) Mayam

(c) British memperkenalkan sistem:

(i) Auns (iii) Tan

(ii) Paun (iv) Gelen

1.1 Belum Menguasai : TP 1 Menguasai : TP 1

1

Buku Teks: Halaman 6

1.1 Kestabilan dan Kemakmuran Negara Kita

1 Berdasarkan gambar, kenali hasil hutan berikut. SP K7.1.5 TP 4

Video Tutorial(a) Rotan (b) Sarang burung (c) Daun mengkuang

PENERBIT 2 Jelaskan kegunaan hasil hutan tersebut. SP K7.1.5 TP 4 KOD QR: Video Tutorial
ILMU (a) Membuat perabot Imbas Kod QR untuk muat
BAKTI SDN. BHD. (b) Bahan perubatan turun Video Tutorial, halaman
(c) Menjadi tikar atau bakul 2.

Untuk tujuan pembelajaran

3 Mengapakah kita perlu memanfaatkan sumber-sumber tersebut? SP K7.1.5 TP 4 KBAT Menganalisis

(a) Menghargai kurniaan alam.

(b) Menawarkan banyak peluang pekerjaan.

(c) Meningkatkan sumber ekonomi negara.

(d) Membentuk masyarakat yang bijaksana.

(Jawapan lain yang munasabah boleh diterima)

4 Cadangkan langkah yang boleh diambil untuk memanfaatkan lagi sumber kekayaan di negara
kita. SP K7.1.5 TP 4 KBAT Mencipta

(a) Mengkomersialkan hasil bumi dan sumber alam secara meluas.

(b) Membanyakkan kajian dan penyelidikan.

(c) Meluaskan kawasan pasaran eksport.

(d) Menggunakan teknologi moden. Menguasai : TP 4

(Jawapan lain yang munasabah boleh diterima) 2
1.1 Belum Menguasai : TP 4

Buku Teks: Halaman 12

1.2 Faktor Kedatangan Kuasa Barat ke Negara Kita

Gambar berikut menunjukkan aktiviti kilang semasa Revolusi Perindustrian di Eropah.

PENERBIT
ILMU
BAKTI SDN. BHD.
1 Namakan negara awal yang terlibat dengan Revolusi Perindustrian di Eropah.
(a) Britain
(b) Jerman
(c) Perancis

2 Jelaskan kesan daripada Revolusi Perindustrian tersebut. SP K7.1.8 TP 6
(a) Perubahan corak dasar kuasa-kuasa Barat.
(b) Keperluan menguasai tanah jajahan untuk membekalkan bahan-bahan mentah secara berterusan.
(c) Membolehkan pengeluaran barangan dilakukan secara besar-besaran.
(d) Keperluan mencari kawasan pasaran yang lebih luas untuk memasarkan barangan.

3 Kejayaan Revolusi Perindustrian membawa kepada peluasan pengaruh kuasa-kuasa Barat ke
Timur. Bagaimanakah peranan generasi hari ini untuk mengelakkan tindakan tersebut daripada
berulang? SP K7.1.8 TP 6 KBAT Mengaplikasi
(a) Mematuhi arahan pemimpin.
(b) Meningkatkan semangat patriotisme.
(c) Menguasai pelbagai ilmu pengetahuan.
(d) Berhati-hati dalam sebarang tindakan.
(e) Memperkukuh sistem pertahanan negara.

( Jawapan lain yang munasabah boleh diterima)

4 Rumusan SP K7.1.8 TP 6

Setiap rakyat perlulah bersedia untuk menghadapi sebarang cabaran. Mereka perlu mengamalkan sikap bersatu padu, bermuafakat
dan bekerjasama untuk menghadapi sebarang kemungkinan demi mengekalkan kedaulatan negara.

1.2 Belum Menguasai : TP 6 Menguasai : TP 6

5

Reviu PT3 1 (Bab 1 hingga Bab 2)

1 Apakah peranan Penggawa Bahagian A A Sepanyol
dalam hierarki sosial Jawab semua soalan. B Perancis
masyarakat tempatan di negeri- Burung pipit burung kedidi, C Belanda
negeri Melayu? Hinggap di pokok di tepi D Britain
sawah;
A Membantu mengekalkanPENERBIT Jika hidup tidak berbudi, 9 Kuasa-kuasa Barat bersaing
kedaulatan negeriILMU Ibarat pokok tidak berbuah. untuk meluaskan kekuasaan
BAKTI SDN. BHD. Ia dikategorikan sebagai mereka di rantau Asia
B Membantu pentadbiran A syair Tenggara.
pembesar B pantun
C pepatah Pilih padanan jawapan yang
C Menyampaikan arahan raja D gurindam betul berkaitan dengan
D Menjaga keamanan negeri 6 Anda bercadang untuk tindakan tersebut.
2 Jawatan berikut wujud dalam mengikuti pengajian di masjid.
Apakah mata pelajaran yang Kuasa Kawasan
kalangan masyarakat tempatan anda akan pelajari? Barat Terlibat
di negara kita. I Bahasa Arab
II Ilmu hadis A Amerika Pulau
Ibu Soko III Usuludin Syarikat Langkawi
Ia berasal dari IV Politik
A Sumatera A I dan II B Jerman Terengganu
B Sarawak B I dan IV
C Sabah C II dan III C Rusia Ujung
D Parsi D III dan IV Salang
3 Apakah negeri yang 7 Apakah sumbangan tokoh
mempunyai kaitan dengan berikut terhadap tamadun D Perancis Timor Leste
kegiatan kraf tangan berikut? dunia?
1 0 Rajah berikut berkaitan dengan
Menenun kain pua Ferdinand de Lesseps tindakan yang telah dilakukan
A Sabah A Membina candi oleh British.
B Kedah B Membina terusan
C Sarawak C Mencipta telegraf Sultan Didesak oleh
D Kelantan D Membina kapal wap X British supaya
4 Siapakah pedagang asing 8 Apakah kuasa Barat yang memeterai
yang memperkenalkan sistem menggunakan slogan berikut perjanjian
timbangan berikut dalam untuk meluaskan pengaruh menerima
kalangan pedagang di negara mereka ke seberang laut? naungan British
kita?
“Tugas Menyebarkan Sultan X ialah
• Sistem tahil Tamadun” A Sultan Perak
• Sistem kati 18 B Sultan Pahang
A Pedagang Arab C Sultan Kelantan
B Pedagang Parsi D Sultan Terengganu
C Pedagang India
D Pedagang China 1 1 Maklumat berikut berkaitan
5 Petikan berikut mempunyai dengan tindakan yang
kaitan dengan pendidikan dilakukan oleh British.
tidak formal dalam kehidupan
masyarakat tempatan. Membedil Kuala
Terengganu

Mengapakah British berbuat
demikian?

Bahagian B

Jawab semua soalan.

1 Sebelum kedatangan Barat, masyarakat di negara kita telah mempunyai sistem ekonomi yang teratur.

(a) Jelaskan penggunaan:

(i) Sistem timbangan

F1 Sistem kati

F2 Sistem tahil

F3 Sistem pikul [3 markah]

PENERBIT (ii) Sistem sukatan [3 markah]
ILMU
BAKTI SDN. BHD. F1 Kepul
F2 Leng
F3 Kal

Jawapan lain: F4 Cupak/F5 Gantang

(b) Apakah nilai yang diperoleh daripada penggunaan sistem-sistem tersebut?
Berikan penjelasan anda. KBAT Menganalisis

F1 Bijaksana dalam tindakan

F2 Berfikiran rasional

F3 Berilmu pengetahuan

F4 Berubah ke arah kebaikan [4 markah]
(Jawapan lain yang munasabah boleh diterima)


2 Pendudukan British di Singapura telah menimbulkan pertikaian dengan Belanda. [3 markah]
(a) Mengapakah Belanda terlibat dengan pertikaian tersebut?

F1 Mendakwa Singapura berada di bawah lingkungan pengaruhnya
F2 Menuntut British berundur dari Singapura
F3 Bimbang kemajuan Singapura akan menjejaskan perdagangan di Betawi


(b) Peta berikut berkaitan dengan pakatan British dan Belanda.

Pulau U
Pinang LAUT CHINA

KAWASAN SELATAN
BRITISH

KAWASAN Singapura
BELANDA
Pulau Riau
LAUTAN HINDI Lingga
Pulau
Bangka

Bangkahulu

20

Bab Tema: Kedatangan Kuasa Asing
Buku Teks: Halaman 56 – 83

3 Pentadbiran Negeri-negeri Melayu Bersekutu

Buku Teks: Halaman 60 – 63

3.1 Kekayaan Hasil Bumi di Perak, Selangor, Negeri Sembilan dan Pahang

A Padankan kawasan perlombongan bijih timah pada abad ke-19 berikut dengan tokoh yang
memajukannya dengan betul. SP 7.3.1 TP 1

TViutdoerioalTuVtiodrieaolKawasan Tokoh

PENERBIT1 Larut, Perak Raja Jumaat
ILMU
BAKTI SDN. BHD.2 Lembah Kinta, Perak Sultan Ismail

3 Jugra, Selangor Long Jaafar dan Ngah Ibrahim

4 Lukut, Selangor Sultan Abdul Samad

B Nyatakan kaedah perlombongan emas di Pahang mengikut perkembangan abad berikut dengan
betul. SP 7.3.1 TP 1

Abad ke-16 dan ke-17 Abad ke-18 Abad ke-19
3 Melampam
1 Mendulang 4 Lombong dedah
2 Melampam 5 Lombong bawah tanah

C Gelaran berikut diberikan kepada Semenanjung Tanah Melayu. KOD QR: Video Tutorial
Jelaskan maksud dan sumber gelaran tersebut. SP 7.3.1 TP 1 Imbas Kod QR untuk muat
turun Video Tutorial, halaman
22.

Untuk tujuan pembelajaran

Gelaran Maksud Sumber

1 Suvarnabhumi (a) Bumi Emas (b) India

2 Golden Khersonese (a) Semenanjung Emas (b) Catatan Yunani

3.1 Belum Menguasai : TP 1 Menguasai : TP 1

22

Buku Teks: Halaman 64 – 66

3.2 Peluasan Kuasa British di Perak, Selangor, Negeri Sembilan dan Pahang

Lengkapkan jadual berikut dengan maklumat berkaitan dengan strategi manipulasi British untuk
peluasan kuasa di negeri-negeri Melayu. SP 7.3.2 TP 1
Perak

1 Perang Larut (a) Berlaku pergaduhan pelombong Cina antara kumpulan
2 Perebutan Ghee Hin Hai San
dengan untuk
Takhta mempertahankan kawasan perlombongan bijih timah di Larut.

3 Manipulasi (b) Pergaduhan tersebut telah menjejaskan perlombongan bijih timah di
British Negeri-negeri Selat
PENERBIT .
ILMU
BAKTI SDN. BHD.(c) British diminta campur tangan untuk melindungi pelaburan
pelabur Eropah
dan pedagang-pedagang Negeri-negeri Selat.

(a) Pelantikan sultan dalam Kesultanan Perak berdasarkan sistem penggiliran .
dilantik sebagai
(b) Selepas kemangkatan Sultan Ali, Raja Ismail
Sultan Perak.

(c) Baginda disokong oleh pembesar Hulu Perak termasuk
Ngah Ibrahim
, iaitu Menteri Larut.

(d) Walau bagaimanapun, pelantikan tersebut dibantah oleh Raja Yusuf, iaitu
Raja Di Hilir Raja Abdulah
dan , iaitu Raja Muda.

(e) Raja Abdullah mengalami masalah kewangan dan didesak

oleh pelabur Eropah dan Cina menyebabkan baginda menuntut kembali
haknya sebagai waris sultan.

(f ) Dato’ Maharaja Lela selaku pembesar di Hilir Perak menyokong

tuntutan Raja Abdullah.

Andrew Clark, Gabenor Negeri-negeri Selat:
Raja Abdullah
(a) Menyokong .

(b) Menyatakan kesediaan British untuk membantu mengesahkan Raja Abdullah
Sultan Perak
sebagai .
pelombong Cina
(c) Membantu menamatkan persengketaan di Larut.

Selangor (a) Berlaku pertelingkahan dalam kalangan kerabat diraja semasa zaman
1 Perang Klang Sultan Abdul Samad
pemerintahan .
2 Manipulasi Raja Abdullah bin Raja Jaafar
British (b) Kerabat diraja yang terlibat antara .
.
dengan Raja Mahadi bin Raja Sulaiman untuk menguasai daerah .
Klang

(c) Raja Abdullah disokong oleh kumpulan Hai San
(d) Raja Mahadi disokong oleh kumpulan Ghee Hin

(a) British memihak kepada Raja dan pembesar Melayu.

(b) British memberikan bantuan ketenteraan kepada Tunku Kudin
untuk menamatkan Perang Klang.

3.2 Belum Menguasai : TP 1 Menguasai : TP 1

23

Kertas Model PT3 100

Bahagian A
[20 markah]

Jawab semua soalan.

1 Rajah berikut berkaitan dengan Apakah kerajaan tersebut? Istilah tersebut digunakan oleh
tindakan yang telah dilakukan A Patani pedagang
oleh British. B Kedah A Yunani C Arab
C Kelantan B India D Parsi
D Riau Lingga 7 Bendera berikut telah
PENERBITDihantar ke diperkenalkan semasa
ILMUTokohnegeri-negeri 4 Maklumat berikut berkaitan pentadbiran British.
BAKTI SDN. BHD.XMelayu untukdengan tindakan yang
memaksa dilakukan oleh Acheh. Bendera tersebut digunakan
pemerintah Menjadikan Perak sebagai oleh
tempatan negeri naungan Acheh A Negeri Sarawak
menerima Tindakan tersebut bermula B Negeri-negeri Selat
naungan British pada C Negeri-negeri Melayu
A abad ke-14
Tokoh yang dimaksudkan ialah B abad ke-15 Bersekutu
A Harry Ord C abad ke-16 D Negeri-negeri Melayu
B Andrew Clarke D abad ke-17
C David Marshall Tidak Bersekutu
D Clementi Smith 8 Slogan “Beban Orang Putih”

2 Maklumat berikut berkaitan 5 Apakah faktor yang membawa telah digunakan oleh kuasa
dengan tindakan yang kepada kemunculan bandar Barat ini untuk melakukan
dilakukan oleh pemerintah berikut di negara kita? peluasan kuasa di Timur.
kerajaan negeri. Pilih padanan jawapan yang Apakah kuasa Barat yang
betul. dimaksudkan?
Tahun Peristiwa A Rusia C Belanda
B British D Perancis
Sultan Ibrahim Negeri Faktor 9 Maklumat berikut berkaitan
menandatangani kemunculan dengan tindakan yang telah
1786 perjanjian dengan dilakukan oleh British terhadap
Aktiviti kerajaan Johor.
Belanda A Selangor pertanian
Menawarkan pinjaman
Apakah tujuan perjanjian B Sabah Aktiviti sebanyak 200 000 dolar
tersebut ditandatangani? pembalakan Apakah kegunaan wang
A Penjualan bijih timah pinjaman tersebut?
B Perjanjian pertahanan C Pulau Aktiviti A Memodenkan pertahanan
C Penyerahan wilayah negeri Pinang perdagangan B Pembinaan kereta api
D Pelantikan Gabenor C Pembinaan jalan raya
D Perak Aktiviti D Mendirikan sekolah
Belanda perlombongan

3 Tokoh berikut pernah 6 Maklumat berikut merujuk
mengetuai pemerintahan istilah yang mempunyai kaitan
kerajaan dari tahun 1841 – dengan negara kita.
1857. Suvarnabhumi
Sultan Mahmud Muzaffar
Shah IV

76

Bahagian B
[40 markah]

Jawab semua soalan.

1 Pendidikan dalam masyarakat tempatan terbahagi kepada dua, iaitu pendidikan tidak formal dan pendidikan
formal.

(a) Nyatakan pelajaran yang dipelajari di:

(i) Istana:

F1 Hal pentadbiran negara [1 markah]

F2 Sistem politik [1 markah]

[Maksimum: 2 markah]

[2 markah]
(ii) Madrasah:
PENERBIT
ILMU F1 Al-Quran [1 markah]
BAKTI SDN. BHD.
F2 Ilmu hadis [1 markah]

Jawapan lain: F3 Bahasa Arab [1 markah] [Maksimum[2: 2 markah]

markah]

(b) Pendidikan penting kepada generasi masa kini.
Jelaskan pernyataan tersebut.

F1 Meningkatkan ilmu pengetahuan [1 markah]

F2 Meningkatkan status sosial [1 markah]

F3 Membentuk warganegara yang bijaksana [1 markah]

(Jawapan lain yang munasabah boleh diterima) [Maksimum: 3 markah]
[3 markah]

(c) Bagaimanakah langkah yang perlu dilakukan untuk meningkatkan sistem pendidikan di negara kita?
Berikan pendapat anda.

F1 Menjalinkan kerjasama dengan negara maju yang lain [1 markah]

F2 Menggunakan kemudahan ICT [1 markah]

F3 Melengkapkan kemudahan prasarana [1 markah]

(Jawapan lain yang munasabah boleh diterima) [Maksimum[3: 3 markah]

markah]

2 Rajah berikut berkaitan dengan struktur keahlian Majlis Mesyuarat Persekutuan 1909.
Pesuruhjaya Tinggi British

X

Raja Melayu Y Ahli Tidak Rasmi

(a) Nyatakan:

X: F1 Residen Jeneral [1 markah]

Y: F2 Residen British [1 markah]

[Maksimum: 2 markah]

[2 markah]

(b) Jelaskan tiga faktor British menubuhkan Majlis Mesyuarat tersebut.

(i) F1 Memberikan ruang kepada British untuk mengawal undang-undang negeri [1 markah]
(ii) F2 Memberikan ruang kepada British untuk mengawal kewangan negeri [1 markah]
(iii) F3 Memberikan kuasa pentadbiran kepada Pesuruhjaya Tinggi British [1 markah]

[Maksimum: 3 markah]

[3 markah]

78

e-Soalan 1

Rajah berikut berkaitan dengan hubungan antara Negeri-negeri Selat dengan Negeri-negeri Melayu.

Negeri-negeri Selat Negeri-negeri Melayu

1 Mengapakah:
(a) Negeri-negeri Selat memerlukan Negeri-negeri Melayu?
(i)

(ii)


(b) Negeri-negeri Melayu memerlukan Negeri-negeri Selat?

PENERBIT
ILMU
BAKTI SDN. BHD.
2 Sejauh manakah hubungan baik antara satu sama lain membawa kebaikan kepada sesebuah negeri?
Berikan pendapat anda. KBAT Menilai

(a)
(b)
(c)
(d)

(e)

3 Jelaskan cabaran-cabaran yang dihadapi untuk mengukuhkan hubungan tersebut. KBAT Menganalisis

(a)
(b)
(c)
(d)

4 Cadangkan langkah-langkah yang boleh diambil untuk mengukuhkan hubungan tersebut.

KBAT Menganalisis

(a)
(b)
(c)
(d)

1

PENERBITKajian Kes PT3
ILMU
BAKTI SDN. BHD.Teliti gambar berikut.

Berdasarkan gambar tersebut, anda dikehendaki membuat kajian berkaitan dengan tanaman getah di
negara kita.
Hasilkan satu pembentangan tentang perkembangan tanaman getah di negara kita yang panjangnya tidak
kurang daripada 300 patah perkataan.
Tugasan anda hendaklah merangkumi aspek berikut:
(a) Tema
(b) Tajuk kajian
(c) Nama penulis
(d) Standard kandungan
(e) Pernyataan masalah
(f ) Kaedah kajian
(g) Kajian literatur
(h) Dapatan kajian/laporan
(i) Rumusan
(j) Sumber rujukan
(k) Lampiran

81

Borang Senarai Semak Penandaan

SMK: .........................................................................................................................................................
Nama Calon: ................................................................... Angka Giliran: .........................................
Tingkatan: ....................................................................... No. Kad Pengenalan: ................................

Bil. Kriteria Ada Tiada Markah Catatan

1 Perancangan (10 markah)PENERBIT
Jadual kerja/senarai semakILMU
Tema BAKTI SDN. BHD.
Tajuk kajian
Nama penulis
Standard kandungan
Menetapkan pernyataan masalah
Menyediakan kajian literatur
Jumlah

2 Proses Awal (20 markah)
Mengumpul maklumat berdasarkan pelbagai
sumber rujukan (10 markah)
Menyediakan kerangka kasar penulisan (10 markah)

3 Laporan Akhir (70 markah)
Pengenalan (5 markah)
• Objektif kajian (5 markah)
• Kaedah kajian (5 markah)
• Dapatan kajian (5 markah)
– Pembentukan dan perkembangan tanaman
getah di negara kita (15 markah)
– Menilai kesan ekonomi akibat pentadbiran
Barat (10 markah)
Iktibar (5 markah)
Rumusan (5 markah)
• Pengetahuan
• Iktibar
• Harapan
Sumber rujukan (5 markah)
Lampiran (3 markah)
Penilaian umum (2 markah)
Pembentangan (10 markah)
Jumlah Keseluruhan
Gred

82

Minggu yang ke 1 HARI : xxxISNIN TARIKH : XX03 JANUARI 2022

MASA / KELAS / TAJUK / STANDARD PEMBELAJARAN / OBJEKTIF / KRITERIA KEJAYAAN /
MATA BBM / AKTIVITI / REFLEKSI

PELAJARAN KELAS: MATA PELAJARAN: BIL. MURID: ELEMEN KEWARGANEGARAAN & NILAI SIVIK
MASA: [Contoh] SEJARAH [Contoh]
Choose an item.
[Contoh] 3A 30
8.00AM – 9.30AM
TEMA Kedatangan Kuasa Asing TANDAKAN (X) PADA RUANG
BAB Bab 1 : Kedatangan Kuasa Barat YANG DISEDIAKAN
STANDARD
KANDUNGANPENERBIT ILMU7.1 : Kedatangan Kuasa Barat EMK
BAKTI SDN. BHD.
STANDARD Bahasa ☐
PEMBELAJARAN
Choose an item. Kelestarian Alam ☐
OBJEKTIF Choose an item. Sekitar
PEMBELAJARAN Choose an item. ☐
Nilai Murni ☐
☐
Sains dan Teknologi

Patriotisme

[Contoh] Kreativiti dan Inovasi ☐
☐
Pada akhir pembelajaran, murid akan dapat: Keusahawanan ☐
Teknologi Maklumat ☐
• Menerangkan kestabilan dan kemakmuran negara kita. dan Komunikasi
• Menghuraikan faktor kedatangan kuasa Barat ke negara kita. Kelestarian Global ☐
• Menganalisis persaingan antara kuasa Barat untuk mendapatkan
Pendidikan
tanah jajahan. Kewangan
• Menunjukkan perbezaan strategi kuasa Barat untuk menguasai

negara kita.

AKTIVITI PDPC AKTIVITI PAK21 ☐
☐
☐ Buku Teks ☐ Model ☐ Lain-lain: Hot Seat ☐
☐ Internet ☐ Edaran Role Play ☐
BAHAN BANTU ☐ Projektor ☐ Carta/Peta Peta i-THINK ☐
MENGAJAR (BBM) ☐ Powerpoint ☐ Lembaran Kerja Round Table ☐
Gallery Walk ☐
STRATEGI PAK21 Choose an item. ☐ Mengaplikasi ☐ Menilai Think-Pair-Share ☐
☐ Menganalisis ☐ Mencipta Pembentangan
ARAS PEMIKIRAN ☐ Mengingati Three Stay, One Stay ☐
☐ Memahami Deklamasi Sajak/
Nyanyian

☐ Titi ☐ Pokok ☐ Bulatan PENTAKSIRAN & PENILAIAN
☐ Buih ☐ Dakap ☐ Buih Berganda
PETA i-THINK Kuiz ☐

REFLEKSI/ Projek ☐
TINDAKAN
SUSULAN Drama ☐

_______ murid dapat menguasai objektif pembelajaran. Murid Hasil kerja ☐
diberikan latihan pengayaan.
Soal Jawab ☐

_______ murid tidak menguasai objektif pembelajaran. Murid diberikan Latihan bertulis ☐
latihan pengukuhan. Pembentangan ☐

Aktiviti pengajaran & pembelajaran ditangguhkan kerana: Lembaran kerja ☐
☐
Pemerhatian/ lisan/
☐ Mesyuarat / ☐ Mengiringi Murid ☐ Cuti Rehat / Cuti Soal jawab

Kursus Keluar Sakit TAHAP PENGUASAAN (PBD)

☐ Program ☐ Aktiviti Luar ☐ Cuti Bencana / TP6 ☐
TP5 ☐
Sekolah Cuti Khas TP4 ☐
TP3 ☐
☐ Cuti Peristiwa TP2 ☐
TP1 ☐
Aktiviti PdP dibawa ke :

KERJA SUSULAN MURID

PEMULIHAN :
PENGAYAAN :