Chemistry - Form 5

PENERBIT ILMU 5FORM
BAKTI SDN. BHD.
Chemistry KSSM
(Bilingual)

Faridah
Mohd Razi
Chio S.T.

Panel Guru Cemerlang Kimia
SM Sains Tuanku Munawir (SASER)

MPedsPrCa/PdPR

Based on the Textbook and Latest
SPM Instrument Format Beginning 2021

Follows the Latest Dokumen Standard Kurikulum
dan Pentaksiran (DSKP) KSSM

Contents

Chapter 1 Redox Equilibrium 1 Chapter 5 Consumer and Industrial
1.1 Oxidation and Reduction 1 Chemistry 147
1.2 Standard Electrode Potential www 21 5.1 Oils and Fats 147
1.3 Voltaic Cell 23 5.2 Cleaning Agents 150
1.4 Electrolytic Cell 27 5.3 Food Additives 157
1.5 Extraction of Metal from Its Ore 39 5.4 Medicines and Cosmetics 159
1.6 Rusting www 43
47
• Review 1
PENERBIT ILMU 5.5 Application of Nanotechnology in
BAKTI SDN. BHD. Industry 163
5.6 Application of Green Technology in
Industrial Waste Management 165
Chapter 2 Carbon Compound 56 • Review 5 166
2.1 Types of Carbon Compounds 56
2.2 Homologous Series 59
2.3 Chemical Properties and
Interconversion of Compounds Experiment

between Homologous Series 61 1 Transfer of Electrons at a Distance 176
2 Conversion of Fe2+ Ion to Fe3+ Ion and Vice Versa 178
2.4 Isomers and Naming according to 3 Displacement of Metal from Its Salt Solution 180
IUPAC Nomenclature 79
• Review 2 90 4 Displacement of Halogen from Its Halide
Solution 182
5 Determining the Voltage of a Voltaic Cell 184
Chapter 3 Thermochemistry 99 6 Electrolysis of Molten Lead(II) Bromide 186
3.1 Heat Change in Reactions 99
3.2 Heat of Reaction 104 7 Electrolysis of Concentrated and Dilute
Hydrochloric Acid 188
3.3 Application of Exothermic and 8 Rusting of Iron 190
Endothermic Reactions in Daily 9 Chemical Properties of Alkane and Alkene 192
10 Chemical Properties of Alcohol 194
Life 114 11 Chemical Properties of Carboxylic Acid 198
• Review 3 116
12 Heat of Precipitation 201
13 Heat of Displacement 203
Chapter 4 Polymer 128 14 Heat of Neutralisation 207
4.1 Polymer www 128 15 Heat of Combustion 210
4.2 Natural Rubber 131 16 Coagulation of Latex 213
4.3 Synthetic Rubber 136 17 Elasticity of Vulcanised and Unvulcanised
138 Rubber 215
• Review 4

Penerbit Ilmu Bakti Sdn. Bhd. (732516-M)
No. 18, Jalan PJS 5/26, Taman Desaria, 46150 Petaling Jaya, Selangor Darul Ehsan

Tel: 03-7783 3233, 7783 5233 Fax: 03-7783 7233
E-mail: [email protected]

Website: www.penerbitilmubakti.com

Penerbit Ilmu Bakti Sdn. Bhd (732516-M) 2021 Scan and download QR Code
First published 2021 • Answers

ISBN 978-967-493-899-4

Impression: 9 8 7 6 5 4 3 2 1

All rights reserved.
No part of this publication may be reproduced, stored in a retrieval system,
or transmitted, in any form or by any means, electronic, mechanical, photocopying,

recording or otherwise, without the prior permission of
Penerbit Ilmu Bakti Sdn. Bhd. (732516-M)

Editor: Fatimah binti Jumaat/Nur Ain Iftitah binti Mohamad Razali
Designer: Mohd Tajul Askat b. Mohd Noor
Typesetter: Multitype Graphics

Text set in Book Antiqua Regular 10/12 points
Printed in Malaysia by Worldline Marketing Sdn. Bhd.

Chapter Theme: Technology in Chemistry

4 Polymer/Polimer

4.1 Polymer/Polimer

Quick Notes

1 Polymers are large molecules made up of many identical repeating subunits called monomers which
are joined together by covalent bonds.
Polimer ialah molekul berantai panjang yang terbina daripada banyak ulangan unit kecil yang dipanggil monomer yang
disambungkan dengan ikatan kovalen.

2 Polymerisation is a process in which monomers join together to form a polymer.
Pempolimeran ialah proses di mana monomer bersambung untuk membentuk suatu polimer.

3 Polymers can be divided into natural polymers and synthetic polymers.
Polimer boleh dibahagikan kepada polimer semula jadi dan polimer sintetik.
PENERBIT ILMU
BAKTI SDN. BHD. i-THINK Tree Map

Polymers
Polimer

Natural polymers Synthetic polymers
Polimer semula jadi Polimer sintetik

Starch, cellulose, wool, protein, Polythene, perspex, polyvinyl chloride,
silk and natural rubber nylon, polypropene and terylene
Politena, perspeks, polivinil klorida, nilon,
Kanji, selulosa, kapas, protein, sutera dan polipropena dan terilena
getah semula jadi

Exercise 1 Polymers/Polimer

TP 1 Mengingat kembali pengetahuan dan kemahiran asas mengenai polimer.
TP 2 Memahami polimer serta dapat menjelaskan kefahaman tersebut.

1 What is meant by polymer? TP 1
Apakah yang dimaksudkan dengan polimer?
A large molecule that is made up of many identical repeating units called monomers which are joined
together by covalent bonds/Suatu molekul bersaiz besar yang terdiri daripada banyak unit berulang yang serupa yang

dipanggil monomer yang disambungkan dengan ikatan kovalen

2 What is meant by monomer? TP 1
Apakah yang dimaksudkan dengan monomer?
A basic molecule which when there are many of it (multiple molecules) combined can form a polymer/Suatu

molekul asas yang apabila terdapat dengan banyak (molekul) digabungkan boleh membentuk suatu polimer

128

3 Name the monomer of the natural polymers in the multi-flow map below. TP 2
Namakan monomer bagi polimer semula jadi dalam peta pelbagai alir di bawah.

i-THINK Multi-Flow Map

(a) Protein Amino acid
Asid amino
Protein

(b) Starch Glucose PAK-21
Glukosa
KanjiPENERBIT ILMU website
BAKTI SDN. BHD. Natural
(c) Cellulose polymers Glucose
Polimer semula Glukosa
Selulosa
jadi

(d) Natural rubber Isoprene
Isoprena
Getah semula jadi

Exercise 2 Types of Polymers/Jenis-jenis Polimer Website
Scan the QR code or visit https://
TP 1 Mengingat kembali pengetahuan dan kemahiran asas mengenai sebatian karbon. youtu.be/VKmdYYPexbs to watch a
video on natural polymers.
Fill in the blanks in the following statements. TP 1
Isi tempat kosong dalam pernyataan yang berikut. For educational purposes only

1 (a) Thermoplastic polymer can be repeatedly remoulded even after being heated, therefore it can

be recycled .

Polimer termoplastik boleh diacu berulang kali walaupun selepas dipanaskan, maka polimer termoplastik

boleh dikitar semula .

(b) Examples of thermoplastic polymer are polyvinyl chloride and nylon .

Contoh polimer termoplastik ialah polivinil klorida dan nilon .

2 (a) Thermosetting polymer cannot be remoulded after being heated, therefore it cannot be

recycled .

Polimer termoset tidak boleh diacu selepas dipanaskan, maka polimer termoplastik tidak boleh

dikitar semula .

(b) Examples of thermosetting polymer are melamine and bakelite .

Contoh polimer termoset ialah melamina dan bakelit .

129

3 (a) Elastomer polymer will return to its original shape when stretched and released.

Polimer elastomer akan kembali ke bentuk asal apabila diregangkan dan dilepaskan.

(b) Examples of thermosetting polymer are polyurethane and styrene-butadiene rubber .

Contoh polimer termoset ialah poliuretana dan getah stirena-butadiena .

Exercise 3 Polymerisation/Pempolimeran

TP 1 Mengingat kembali pengetahuan dan kemahiran asas mengenai polimer.

1 State the meaning of polymerisation. TP 1
Nyatakan maksud pempolimeran.
A process in which monomers are joined together to form a polymer/Satu proses yang mana monomer

digabungkan bersama untuk membentuk suatu polimer
PENERBIT ILMU
BAKTI SDN. BHD.
2 Explain the following two types of polymerisation. TP 1
Terangkan dua jenis pempolimeran berikut.
(a) Addition polymerisation/Pempolimeran penambahan:
A reaction between monomers that have a double bond/Tindak balas antara monomer yang mempunyai ikatan

ganda dua

(b) Condensation polymerisation/Pempolimeran kondensasi:
A reaction between different monomers with different functional groups involving the loss of a water
molecule/Tindak balas antara monomer yang berbeza dengan kumpulan berfungsi yang berlainan yang melibatkan

kehilangan satu molekul air

Exercise 4 Uses of Polymers in Daily Life/Kegunaan Polimer dalam Kehidupan Harian

TP 3 Mengaplikasikan pengetahuan mengenai polimer untuk menerangkan kejadian atau fenomena alam dan dapat melaksanakan tugasan mudah.
TP 4 Menganalisis pengetahuan mengenai polimer dalam konteks penyelesaian masalah mengenai kejadian atau fenomena alam.

1 Complete the table below with the monomer and use of the given synthetic polymers. TP 3
Lengkapkan jadual di bawah dengan monomer dan kegunaan bagi polimer sintetik yang diberikan.

Synthetic polymer Monomer Use
Polimer sintetik Monomer Kegunaan

(a) Polythene Ethene Plastic bags, plastic containers and insulation for
Politena Etena electrical wiring
Beg plastik, bekas plastik dan penebat untuk wayar elektrik

(b) Polypropene Propene Pipes, bottle crates, carpets, car batteries and ropes
Polipropena Propena Paip, tong botol, permaidani, bateri kereta dan tali

(c) Polyvinyl chloride Chloroethene/Vinyl chloride Artificial leathers, water pipes and raincoats
Polivinil klorida
(d) Perspex Kloroetena/Vinil klorida Kulit sintetik, paip air dan baju hujan
Perspeks
Methyl methacrylate Safety glasses, aeroplane windows, reflectors, traffic
Metil metakrilat signs and plastic lenses
Cermin keselamatan, tingkap kapal terbang, pemantul, papan

tanda trafik, kanta plastik

130

Synthetic polymer Monomer Use
Polimer sintetik Monomer Kegunaan

(e) Terylene Hexane-1,6-diol Clothing and fish nets
Terilena Heksana-1,6-diol Pakaian dan jala ikan

(f) Nylon Benzene-1,4-dicarboxylic acid
Nilon Asid benzena-1,4-dikarboksilik

Hexane-1,6-diamine Ropes and synthetic fibres
Heksana-1,6-diamina Tali dan gentian sintetik

Hexane-1,6-dioic acid
Asid heksana-1,6-dioik

2 List the advantages and disadvantages of using synthetic polymers. TP 3
Senaraikan kelebihan dan kekurangan penggunaan polimer sintetik.
PENERBIT ILMU
BAKTI SDN. BHD.Advantage/Kelebihan Disadvantage/Kekurangan
• Can be adapted according to their purposes • Difficult to dispose of
Dapat diubah mengikut tujuan penggunaannya Sukar untuk dilupuskan
• Easy to be moulded/Senang dibentuk • Not easily biodegradable
• Cheap/Murah Tidak mudah terbiodegradasikan
• Do not get corroded • Cause pollution
Tidak terkakis Menyebabkan pencemaran

3 Why synthetic polymers should not be disposed of by burning? TP 4 HOTS Analysing
Mengapakah polimer sintetik tidak sepatutnya dilupuskan dengan pembakaran?
Burning of synthetic polymers produces toxic and poisonous gases that are harmful and cause pollution.

Pembakaran polimer sintetik menghasilkan gas toksik dan beracun yang berbahaya dan menyebabkan pencemaran.

4 State two ways to reduce pollution caused by synthetic polymers. TP 4
Nyatakan dua cara untuk mengurangkan pencemaran yang disebabkan oleh polimer sintetik.
1. Reduce the use, reuse and recycle the synthetic polymers
Kurangkan penggunaan, guna semula dan kitar semula polimer sintetik

2. Encourage the use of biodegradable polymers
Galakkan penggunaan polimer terbiodegradasikan

4.2 Natural Rubber/Getah Asli

Quick Notes

1 Natural rubber is a natural polymer known as polyisoprene where isoprene, C5H8 is the monomer.
Getah asli ialah satu polimer semula jadi yang dikenali sebagai poliisoprena dengan tisoopprreenva,eCn5tHth8 seebcaogaagi muloantoimonernoyfal.atex.
2 Acids are required for the coagulation of latex while alkalis are used
Asid diperlukan untuk penggumpalan lateks manakala alkali digunakan untuk menghalang penggumpalan lateks.
3 Properties of vulcanised rubber compared to unvulcanised rubber:
Sifat getah tervulkan berbanding dengan getah tak tervulkan:
(a) Stronger and harder
Lebih kuat dan lebih keras
(b) More elastic
Lebih kenyal
(c) More heat resistant
Lebih tahan haba
(d) Not easily oxidised
Tidak mudah dioksidakan

131

Exercise 5 Natural Rubber/Getah Asli

TP 2 Memahami polimer serta dapat menjelaskan kefahaman tersebut.
TP 3 Mengaplikasikan pengetahuan mengenai polimer untuk menerangkan kejadian atau fenomena alam dan dapat melaksanakan tugasan mudah.

1 Draw the structural formula of isoprene (2-methylbut-1,3-diene). TP 2
Lukis formula struktur bagi isoprena (2-metilbut-1,3-diena).

CH3 CH2
CH2 C CH

2 Draw the structural formula of natural rubber. TP 2
Lukis formula struktur bagi getah asli.
PENERBIT ILMU
BAKTI SDN. BHD.CH2CH2

C C n
CH3 H

3 Fill in the bubble map below with the properties of natural rubber. TP 3
Lengkapkan peta buih di bawah dengan sifat getah asli.

i-THINK Bubble Map

Elastic Soft Not resistant
Kenyal Lembut to heat

Easily oxidised Properties of Tidak tahan haba
Mudah natural rubber
Sifat getah asli Insoluble in water
dioksidakan Tidak larut di
Reactive to chemicals dalam air
Reaktif terhadap bahan
kimia

132

Exercise 6 Coagulation of Latex/Penggumpalan Lateks

TP 3 Mengaplikasikan pengetahuan mengenai polimer untuk menerangkan kejadian atau fenomena alam dan dapat melaksanakan tugasan mudah.

1 Complete the flow chart below with the effect of acid on the coagulation of latex. TP 3
Lengkapkan carta alir di bawah dengan kesan asid terhadap penggumpalan lateks.

(a) • Rubber particles have a negatively – charged protein
membrane.
Protein membrane
Membran protein Rubber polymer Zarah-zarah getah mempunyai membran protein yang bercas
Polimer getah
negatif
.

• The repulsion between the negatively-charged
particles prevents the rubber particles from coming close to
one another.
PENERBIT ILMU
BAKTI SDN. BHD. Tolakan antara zarah-zarah bercas negatif itu menghalang

zarah-zarah getah daripada mendekati satu sama lain.

(b) • When an acid is added, the hydrogen ions

Positive charge Neutralised rubber neutralise the negative charges on the protein membrane.
from acid particles
Cas positif Zarah getah yang Apabila asid ditambah, ion hidrogen meneutralkan
daripada asid dineutralkan
cas-cas negatif pada membran protein itu.

(c) • The rubber particles come close together and

Rubber polymers collide with one another.
coagulate
Polimer getah Broken membrane Zarah-zarah getah saling mendekati dan berlanggar antara satu
bergumpal Membran yang pecah sama lain.

• The protein membrane breaks .

Membran protein pecah .

• The rubber molecules combine .

Molekul-molekul getah bergabung .

• Latex coagulates .

Lateks menggumpal .

133

2 Describe how the coagulation of latex occurs naturally. TP 3
Huraikan bagaimana penggumpalan lateks berlaku secara semula jadi.

(a) Latex coagulates when it is exposed to air.

Lateks menggumpal apabila terdedah kepada udara.

(b) Bacteria in the air enter the latex.

Bakteria dalam udara masuk ke dalam lateks.

(c) The bacterial activity produces lactic acid .

PENERBIT ILMUAktiviti bakteria menghasilkanasid laktik .
BAKTI SDN. BHD.
(d) Hydrogen ions from the lactic acid neutralise the negative charges on the protein
membrane.

Ion-ion hidrogen daripada asid laktik meneutralkan cas-cas negatif pada membran protein.

(e) The rubber particles come close together and collide with one another.

Zarah-zarah getah saling mendekati dan berlanggar antara satu sama lain.

(f) The protein membrane breaks and the rubber molecules combine .

Latex coagulates .

Membran protein pecah dan molekul-molekul getah bergabung . Lateks
menggumpal .

3 Describe how the coagulation of latex can be prevented.
Huraikan bagaimana penggumpalan lateks dapat dielakkan.

(a) Add ammonia solution to the latex.

Tambahkan larutan ammonia ke dalam lateks.

(b) The ammonia solution contains hydroxide ions .

Larutan ammonia mengandungi ion hidroksida .

(c) The hydroxide ions neutralise the hydrogen ions from the acid produced by the
bacteria in air.

Ion hidroksida meneutralkan ion hidrogen daripada asid yang dihasilkan oleh bakteria dalam udara.

(d) Latex does not coagulate.
Lateks tidak menggumpal.

Exercise 7 Vulcanisation of Rubber/Pemvulkanan Getah

TP 2 Memahami polimer serta dapat menjelaskan kefahaman tersebut.
TP 3 Mengaplikasikan pengetahuan mengenai polimer untuk menerangkan kejadian atau fenomena alam dan dapat melaksanakan tugasan mudah.

1 How can vulcanised rubber be produced? TP 2
Bagaimanakah getah tervulkan boleh dihasilkan?

Dip a natural rubber strip into disulphur dichloride solution for five minutes. A strip of
vulcanised rubber is produced.

Rendamkan jalur getah asli ke dalam larutan disulfur diklorida selama lima minit. Jalur getah tervulkan
terhasil.

134

2 Draw the vulcanisation of natural rubber in the space provided below. TP 3 HOTS Applying
Lukis pemvulkanan getah asli dalam ruangan yang disediakan di bawah.

C=C C C=C C
C=C
C=C l l

C=C C=C C=C Vulcanisation S C=C C S
Pemvulkanan l
C=C C=C l l l
S
C=C S C
C=C Sl
l C
Natural rubber lCC
Getah asli C l
lS
l S

S l

l C

C

C=C

C

PENERBIT ILMU Vulcanised rubber
BAKTI SDN. BHD. Getah tervulkan

3 Compare and contrast the properties of vulcanised rubber and unvulcanised rubber. HOTS Analysing

Banding dan bezakan antara sifat getah tervulkan dengan getah tak tervulkan. TP 3

Vulcanised rubber Unvulcanised rubber
Getah tervulkan Getah tak tervulkan

Similarities
Persamaan

Elastic/Kenyal

Heat and electrical insulator/Penebat haba dan elektrik

Differences
Perbezaan

More elastic Elasticity (a) Less elastic
Lebih kenyal Kekenyalan Kurang kenyal

(b) Harder Hardness Softer
Lebih keras Kekerasan Lebih lembut

Can withstand high temperature Resistance to heat (c) Becomes soft and sticky
Tahan terhadap suhu tinggi Ketahanan terhadap haba Menjadi lembut dan melekit

(d) Not easily oxidised Resistance to oxidation Easily oxidised
Tidak mudah dioksidakan Ketahanan terhadap Mudah dioksidakan
pengoksidaan

Does not dissolve in organic Effect when dissolved in (e) Dissolves in organic solvents
solvents organic solvents Larut di dalam pelarut organik
Tidak larut di dalam pelarut organik
Kesan apabila dilarutkan di

dalam pelarut organik

135

4.3 Synthetic Rubber/Getah Sintetik

Quick Notes

1 Synthetic rubber is made of synthetic polymer and has the properties which is similar to an elastomer
polymer in terms of elasticity.
Getah sintetik diperbuat daripada polimer sintetik yang mempunyai sifat yang serupa dengan polimer elastomer dari segi
kekenyalan.

2 The characteristics of synthetic rubbers are:
Ciri-ciri getah sintetik:
(a) Hard/ Keras
(b) Resistant to heat/ Tahan haba
(c) Resistant to chemicals/ Tahan bahan kimia
(d) Not easily oxidised/ Tidak mudah dioksidakan
(e) Heat insulator/ Penebat haba
(f) Elastic/ Kenyal

3 There are different types of synthetic rubber such as thiokol, neoprene, butadiene rubber, styrene-
butadiene rubber (SBR) and silicone rubber.
Terdapat pelbagai jenis getah sintetik seperti tiokol, neoprena, getah butadiena, getah stirena-butadiena, dan getah silikon.

4 Polymerisation of synthetic rubbers use the by-products of petroleum.
Pempolimeran getah sintetik menggunakan produk sampingan petroleum.

5 Synthetic polymers are famously used to produce tyres, nitrile gloves, boots and shoe soles.
Polimer sintetik sangat berguna untuk menghasilkan tayar, sarung tangan nitril, but dan tapak kasut.

1 What is synthetic rubber? TP 1
Synthetic rubber is made of synthetic polymer and has the properties which is similar to an elastomer polymer
in terms of elasticity.

Getah sintetik diperbuat daripada polimer sintetik yang mempunyai sifat yang serupa dengan polimer elastomer dari segi kekenyalan.

2 Complete the bubble map below by stating five characteristics of a synthetic rubber. TP 2
Lengkapkan peta buih di bawah dengan menyatakan lima ciri bagi suatu getah sintetik.

i-THINK Bubble Map

Hard
Keras
PENERBIT ILMU
BAKTI SDN. BHD. Resistant to heat
Not easily oxidised Tahan haba
Tidak mudah dioksidakan

Characteristics
of synthetic
rubber
Ciri-ciri getah
sintetik

Resistant to Elastic
chemicals Kenyal
Tahan bahan kimia

136

3 Synthetic rubber is very useful due to their unique characteristics. State the characteristics of the
following synthetic rubbers according to their uses. TP 3
Getah sintetik sangat berguna kerana ciri-cirinya yang unik. Nyatakan ciri bagi getah sintetik berikut mengikut
kegunaannya.

Types of synthetic rubber and its uses Characteristic
Jenis getah sintetik dan kegunaannya Ciri

Thiokol used as sealant in constructions Resistant to oil, pressure and solvent.
Tiokol digunakan sebagai bahan kedap dalam pembinaan Tahan kepada minyak, tekanan dan pelarut.

PENERBIT ILMUNeoprene in the making of hoses and gloves Resistant to high heat.
BAKTI SDN. BHD.Neoprena dalam pembuatan hos dan sarung tanganTahan kepada suhu yang tinggi.

Styrene-butadiene rubber used in the production of Hard and resistant to abrasion.
vehicle tyres Keras dan tahan kepada lelasan.
Getah stirena-butadiena digunakan dalam penghasilan tayar
kenderaan

Silicone rubber for medical devices Inert and resistant to high heat.
Getah silikon untuk peralatan perubatan Lengai dan tahan kepada suhu yang tinggi.

Nitrile rubber is used to make medical grade gloves Resistant to chemicals, oils and solvents
Getah nitril digunakan untuk membuat sarung tangan gred Tahan kepada bahan kimia, minyak dan pelarut
perubatan

4 Uncontrolled usage of synthetic rubber can cause environmental pollution problems. Justify. TP 4
Penggunaan getah sintetik yang tidak terkawal boleh menyebabkan masalah pencemaran alam sekitar. Wajarkan.

HO TS Evaluating

Synthetic rubbers that are disposed, take a long time to decompose and cause soil, air and water pollution
Getah sintetik yang dibuang mengambil masa yang lama untuk terurai dan akan menyebabkan pencemaran tanah, udara dan air

5 State the method to overcome the issue of the disposal of rubber material wastes. TP 4
Nyatakan kaedah untuk mengatasi isu pembuangan sisa bahan getah.
Recycled, reused or reduce

Kitar semula, guna semula dan kurangkan penggunaan

6 Nitrile rubber is used to produce gloves similar like natural rubber. Why is nitrile glove better than
latex glove? TP 3 HOTS Analysing
Getah nitril digunakan untuk menghasilkan sarung tangan seperti getah asli. Mengapakah sarung tangan nitril lebih
baik berbanding sarung tangan lateks?
Nitrile glove has higher resistance to chemicals and it is not easily punctured

Getah nitril mempunyai ketahanan lebih tinggi terhadap bahan kimia dan tidak mudah terkoyak

137

Review 4

Objective Questions

1 Which pair of monomer and polymer is 4 Diagram 2 shows the structural formula of
matched correctly? two different types of rubber, X and Y.
Pasangan monomer dan polimer yang manakah Rajah 2 menunjukkan formula struktur bagi dua jenis
dipadankan dengan betul?
PENERBIT ILMU getah yang berbeza, X dan Y.
BAKTI SDN. BHD. C=C C=C

Polymer Monomer C=C C=C
Polimer Monomer C=C C=C
A Methyl methacrylate Ethene C=C
Metil metakrilat C=C CC==CC C=C
Etena C=C

B Chloroethene Polyvinyl chloride C=C C=C

Kloroetena Polivinil klorida Rubber X

Getah X

C Polystyrene Isoprene CC
Isoprena
Polistirena SC SC

D Perspex Propene SS C S
Propena CS SC CS
Perspeks C SS C

2 Which substance is a natural polymer? CS C=C
Bahan yang manakah merupakan polimer semula jadi? C=C
A Polyethene C Polyisoprene RubberCY
Polietena Poliisoprena Getah Y

B Polystyrene D Polyneoprene Diagram 2/Rajah 2

Polistirena Polineoprena

3 Diagram 1 shows the polymerisation process. Which of the following statements is true?
Rajah 1 menunjukkan proses pempolimeran. Antara pernyataan berikut, yang manakah benar?
A Rubber X is more elastic than rubber Y
Polymerisation Getah X lebih kenyal daripada getah Y
Pempolimeran B Rubber X is easier to be oxidised than
Substance X rubber Y
Bahan X Substance Y Getah X lebih mudah dioksidakan daripada getah
Bahan Y Y
C Rubber X is more resistant to heat than
Diagram 1/Rajah 1 rubber Y
Getah X lebih tahan terhadap haba daripada getah
Which of the following are substances X and Y
Y? D Rubber X has a higher melting point than
Antara yang berikut, yang manakah bahan X dan Y? rubber Y
Getah X mempunyai takat lebur yang lebih tinggi
Substance X Substance Y daripada getah Y
Bahan X Bahan Y
Glucose 5 Rubber has been a main industrial substance
A Starch Glukosa in Malaysia. Thus, it plays an important role
in the development of our country’s economy.
Kanji One of the uses of rubber is making tyres as
shown in Diagram 3.
B Amino acid Fatty acid Getah merupakan bahan industri yang utama di
Asid amino Asid lemak Malaysia. Oleh itu, getah memainkan peranan yang
penting dalam pembangunan ekonomi negara kita.
C Chloroethene Polyvinyl chloride Salah satu kegunaan getah ialah pembuatan tayar
Kloroetena Polivinil klorida seperti yang ditunjukkan dalam Rajah 3.

D Glycerol Fat
Lemak
Gliserol

138

Diagram 3/Rajah 3 A The intermolecular force in vulcanised
rubber is stronger
The material used to make tyres is vulcanised Daya tarikan antara molekul getah tervulkan lebih
rubber, which is natural rubber added kuat

B The relative molecular mass of vulcanised
rubber is greater than unvulcanised
rubber
Jisim molekul relatif getah tervulkan lebih besar
daripada getah tak tervulkan

C The number of double covalent bonds
in vulcanised rubber is more than in
unvulcanised rubber
Bilangan ikatan kovalen ganda dua dalam getah
tervulkan lebih banyak daripada dalam getah tak
tervulkan

D The presence of sulphur cross-links pulls
the rubber polymer chains back to their
original arrangement
Kehadiran rantai silang sulfur menarik rantai
polimer getah kembali kepada susunan asal


8 Which pair of polymer and its use is correct?

Pasangan polimer dan kegunaannya yang manakah
betul?
PENERBIT ILMUwith substance X to make it tougher while
BAKTI SDN. BHD.maintaining elasticity.
What is substance X?
Bahan yang digunakan untuk membuat tayar ialah
getah tervulkan, iaitu getah asli yang ditambahkan
dengan bahan X untuk menjadikannya lebih kuat di
samping mengekalkan kekenyalannya.
Apakah bahan X?
A Carbon C Nitrogen
Karbon Nitrogen
B Sulphur D Hydrogen
Sulfur Hidrogen
Polymer Use
6 Which of the following statements is true to Polimer Kegunaan
explain the coagulation of latex? A Perspex To make plastic containers
Antara pernyataan berikut, yang manakah benar untuk Perspeks Untuk membuat bekas plastik
menerangkan penggumpalan lateks?
A Rubber particles combine which causes B Nylon To make ropes and synthetic
the coagulation of latex fibres
Zarah-zarah getah bergabung yang menyebabkan Nilon Untuk membuat tali dan gentian
penggumpalan lateks sintetik
B Hydrogen ions from the acid neutralise
the negative charges on the protein To make safety glasses and
membrane C Polypropene aeroplane windows
Ion hidrogen daripada asid meneutralkan cas Polipropena Untuk membuat kaca keselamatan
negatif pada membran protein
C Hydroxide ions from the ammonia dan tingkap kapal terbang
solution neutralise the hydrogen ions
from the lactic acid D Polythene As artificial leathers
Ion hidroksida daripada larutan ammonia Sebagai kulit tiruan
meneutralkan ion hidrogen daripada asid laktik Politena
D Repulsion between the negatively-
charged particles prevents the rubber 9 Diagram 4 shows the structural formula of a
particles from coming closer to one compound.
another Rajah 4 menunjukkan formula struktur bagi suatu
Tolakan antara zarah-zarah bercas negatif sebatian.
menghalang zarah-zarah getah daripada mendekati
satu sama lain H CH 3 H H

H C=C C=C H

Diagram 4/Rajah 4

7 Vulcanised rubber is more elastic than What is the name of the compound based on
unvulcanised rubber. the IUPAC nomenclature?
Getah tervulkan lebih elastik daripada getah tak Apakah nama sebatian tersebut berdasarkan sistem
tervulkan. penamaan IUPAC?
A 3-methylbutene
Which of the following statements explains 3-metilbutena
this? B 2-methylpentene
Antara pernyataan berikut, yang manakah 2-metilpentena
menerangkan perkara ini? C 3-methylbut-1,3-diene
3-metilbut-1,3-diena
D 2-methylbut-1,3-diene
2-metilbut-1,3-diena

139

10 Diagram 5 shows the structural formula of a 12 Which of the following is a synthetic polymer?
polymer. Antara yang berikut, yang manakah polimer sintetik?
Rajah 5 menunjukkan formula struktur suatu polimer. A Rubber
Getah
H Cl H Cl H Cl B Polyvinyl chloride
| | | | | Polivinil klorida
C Protein
CCCCCC Protein
| | | | | | D Starch
H H H H H H n Kanji

Diagram 5/Rajah 5 13 Water piping system in a house is used to
channel clean water for household use, drain
wastewater and rainwater.

What are the best materials that can be used
as pipes for the purposes?
Sistem saluran air bagi sebuah rumah digunakan untuk
menyalurkan air bersih untuk kegunaan isi rumah,
membuang air buangan dan air hujan.
Apakah bahan terbaik yang boleh digunakan sebagai
paip bagi tujuan-tujuan tersebut?
PENERBIT ILMU Which of the following is the monomer of the
BAKTI SDN. BHD.polymer?
Antara yang berikut, yang manakah monomer bagi
polimer tersebut?

A H H H
| |
Cl CC Household
| | water
H H supply

B H H Cl Bekalan air Drain Drain
| | untuk isi wastewater rainwater
H C=C rumah Membuang air Membuang air

buangan hujan

C Cl Cl A Polypropene Ceramic Polyvinyl
| | Seramik chloride
H C=C Polipropena Polivinil klorida

H Lead Copper Polyvinyl
Plumbum Kuprum chloride
B Polivinil klorida

D Cl H H H C Fibre glass Steel Perspex
| | | Kaca gentian Keluli Perspeks
H C = C C
| D Polythene Iron Concrete
H Besi Konkrit
Politena

11 Ahmad is a rubber tapper. He collects 14 A manufacturer needs to produce water
latex from rubber trees and brings it to the pipes which are durable and do not rust
factory. However, he finds that the latex has easily. Which is the most suitable substance
coagulated before he reaches the factory. to produce the water pipes?
What should Ahmad do to prevent the latex Seorang pengilang perlu menghasilkan paip air
from coagulating? yang tahan lama dan tidak mudah berkarat. Antara
Ahmad ialah seorang penoreh getah. Dia bahan berikut, yang manakah paling sesuai untuk
mengumpulkan lateks daripada pokok getah dan menghasilkan paip air tersebut?
membawanya ke kilang. Bagaimanapun, dia mendapati A Perspex
bahawa lateks tersebut telah menggumpal sebelum dia Perspeks
sampai ke kilang. Apakah yang perlu Ahmad lakukan B Terylene
untuk menghalang lateks daripada menggumpal? Terilena
A Add vinegar into the latex C Polythene
Tambahkan cuka ke dalam lateks Politena
B Add ammonia solution into the latex D Polyvinyl chloride
Tambahkan larutan ammonia ke dalam lateks Polivinil klorida
C Dilute the latex by adding some water
Cairkan lateks dengan menambahkan air
D Add one cup of table salt into the latex
Tambahkan secawan garam biasa ke dalam lateks

140

Structured Questions
1 (a) Natural rubber is a natural polymer. Table 1 shows the properties of rubber M and rubber N.

Getah asli ialah suatu polimer semula jadi. Jadual 1 menunjukkan sifat-sifat bagi getah M dan getah N.

Rubber M Rubber N
Getah M Getah N

Less elastic More elastic
Kurang kenyal Lebih kenyal

Not resistant to heat More resistant to heat
Tidak tahan haba Lebih tahan haba
PENERBIT ILMU
BAKTI SDN. BHD.Oxidised easily Does not get oxidised easily
Mudah dioksidakan Tidak mudah dioksidakan


Table 1/Jadual 1

(i) What is meant by polymer?
Apakah yang dimaksudkan dengan polimer?
A large molecule that is made up of many identical repeating units called monomers which are

bonded together by covalent bonds/Molekul bersaiz besar yang terdiri daripada banyak unit berulang yang

serupa yang dipanggil monomer yang diikat antara satu sama lain dengan ikatan kovalen

[1 mark/markah]

(ii) Name the monomer for natural rubber.
Namakan monomer bagi getah asli.
Isoprene/Isoprena

[1 mark/markah]

( iii) Draw the structural formula of the monomer.
Lukis formula struktur bagi monomer tersebut.

H CH3 H


H C=C C=C H



H

[1 mark/markah]

(iv) Predict the type of rubber M and rubber N.
Ramalkan jenis getah M dan getah N.
M is unvulcanised rubber and N is vulcanised rubber/M ialah getah tak tervulkan dan N ialah getah tervulkan

[1 mark/markah]

(v) Describe briefly how rubber N can be produced from rubber M.
Huraikan secara ringkas bagaimana getah N boleh dihasilkan daripada getah M.
Dip a strip of rubber M into disulphur dichloride solution for five minutes/Rendamkan jalur getah M

ke dalam larutan disulfur diklorida selama lima minit.

[1 mark/markah]

141

( vi) Rubber M gets oxidised easily compared to rubber N. Give a reason.
Getah M mudah dioksidakan berbanding dengan getah N. Berikan satu sebab.
Rubber M has more double covalent bonds/Getah M mempunyai lebih banyak ikatan kovalen ganda dua

[1 mark/markah]

(b) Diagram 1.1 shows the structural formula of a polymer.
Rajah 1.1 menunjukkan formula struktur bagi suatu polimer.

H Cl H Cl H Cl
| | | | |
CCCCCC
| | | | | |
H H H H H H n
PENERBIT ILMU
BAKTI SDN. BHD.Diagram 1.1/ Rajah 1.1

(i) Draw the structural formula of the monomer of the polymer.
Lukis formula struktur bagi monomer polimer tersebut.
H H

H C = C Cl

[1 mark/markah]

(ii) State the effect of improper disposal of the polymer in Diagram 1.1 to the environment.
Nyatakan kesan pembuangan secara tidak wajar polimer dalam Rajah 1.1 kepada persekitaran.
Burning of the polymer produces poisonous gases which cause air pollution

Pembakaran polimer tersebut menghasilkan gas-gas beracun yang menyebabkan pencemaran udara

[1 mark/markah]

(c) Diagram 1.2 shows water pipes which are made from the polymer shown in Diagram 1.1.
Rajah 1.2 menunjukkan paip air yang diperbuat daripada polimer yang ditunjukkan dalam Rajah 1.1.

Diagram 1.2/ Rajah 1.2

(i) What is the advantage of using this type of water pipes?
Apakah kebaikan menggunakan jenis paip air ini?
Cheap and does not rust/Murah dan tidak berkarat

[1 mark/markah]

(ii) State one other example of object made from the same material as the water pipes.
Nyatakan satu contoh objek lain yang diperbuat daripada bahan yang sama seperti paip air tersebut.
Artificial leather/Kulit tiruan

[1 mark/markah]

142

2 Rubber has been widely used for over 1 000 years when it was derived entirely from its natural
source, rubber trees. Now, rubber is produced synthetically in order to meet the industrial demands.
Getah telah digunakan secara meluas selama lebih dari 1 000 tahun apabila getah diperoleh sepenuhnya daripada sumber
semula jadinya, pokok getah. Kini, getah dihasilkan secara sintetik untuk memenuhi permintaan industri.
(a) Draw the structural formula of the monomer of natural rubber.
Lukis formula struktur bagi monomer getah asli.

H CH 3 H

H C=C C=C H
|
H

[1 mark/markah]
PENERBIT ILMU
(b) State two properties of natural rubber.BAKTI SDN. BHD.
Nyatakan dua sifat getah asli.
1. Elastic/ Not resistant to heat/Does not conduct heat and electricity (any two)
2. Kenyal/ Tidak tahan haba/Tidak mengalirkan haba dan elektrik (mana-mana dua)

[2 marks/markah]

(c) Table 2 shows the results of an experiment carried out on latex.
Jadual 2 menunjukkan keputusan bagi suatu eksperimen yang dijalankan ke atas lateks.

Procedure Observation
Prosedur Pemerhatian

Substance X is added to latex Latex coagulates immediately
Bahan X ditambahkan kepada lateks Lateks menggumpal dengan serta-merta

Latex is left under natural conditions Latex coagulates slowly
Lateks dibiarkan pada keadaan semula jadi Lateks menggumpal dengan perlahan


Table 2/Jadual 2

(i) Name substance X used in this experiment.
Namakan bahan X yang digunakan dalam eksperimen ini.
Ethanoic acid/Asid etanoik

[1 mark/markah]

(ii) Describe briefly how substance X coagulates the latex. HOTS Analysing
Huraikan secara ringkas bagaimana bahan X menggumpalkan lateks.
Hydrogen ions from ethanoic acid neutralise the negative charges on the protein membrane. The
rubber particles collide with one another which causes the protein membrane to break. The rubber
molecules combine with one another, resulting in the coagulation of latex./Ion hidrogen daripada asid

etanoik meneutralkan cas negatif pada membran protein. Zarah-zarah getah saling berlanggar antara satu sama lain yang
menyebabkan membran protein pecah. Molekul getah saling bergabung yang menghasilkan penggumpalan lateks.

[3 marks/markah]

143

(iii) How can we prevent latex from coagulating naturally? Explain. HOTS Analysing
Bagaimana kita dapat menghalang lateks daripada menggumpal secara semula jadi? Terangkan.
Add ammonia solution to the latex. Ammonia solution neutralises the lactic acid produced by

the bacteria in air./Tambahkan larutan ammonia. Larutan ammonia meneutralkan asid laktik yang dihasilkan oleh

bakteria dalam udara.

[2 marks/markah]

(d) Both tyres and rubber bands are made from rubber. Rubber bands snap off easily but tyres are
very strong. This happens because tyres are made of vulcanised rubber whereas rubber bands
are made of unvulcanised rubber.

Explain why vulcanised rubber is stronger than unvulcanised rubber. HOTS Analysing
Kedua-dua tayar dan gelang getah diperbuat daripada getah. Gelang getah putus dengan mudah tetapi tayar sangat
kuat. Ini berlaku kerana tayar diperbuat daripada getah tervulkan manakala gelang getah diperbuat daripada getah
tak tervulkan.
Terangkan mengapa getah tervulkan lebih kuat daripada getah tak tervulkan.
Vulcanised rubber contains sulphur cross-links which pull the polymer chains of rubber back to their
PENERBIT ILMU
BAKTI SDN. BHD.
original arrangement when force is applied./Getah tervulkan mengandungi rangkai silang sulfur yang menarik

rantai polimer getah balik semula ke susunan asal apabila daya dikenakan.

[2 marks/markah]

Essay Questions
(a) Polyvinyl chloride, PVC is a synthetic polymer. It can be used to make water pipes.

Polivinil klorida, PVC merupakan polimer sintetik. Polimer ini boleh digunakan untuk membuat paip air.
(i) What is meant by polymer?

Apakah yang dimaksudkan dengan polimer?
[1 mark/markah]

(ii) The monomer of PVC is chloroethene. [2 marks/markah]
Draw the structural formula of PVC and chloroethene.

Monomer bagi PVC ialah kloroetena.
Lukis formula struktur bagi PVC dan kloroetena.

(iii) Explain how PVC can cause environmental pollution. [7 marks/markah]
Suggest on ways to solve this problem. HOTS Evaluating

Terangkan bagaimana PVC menyebabkan pencemaran alam sekitar.
Cadangkan cara-cara untuk mengatasi masalah ini.

(b) The diagram below shows the structural formula of the monomer of polymer Y.
Rajah di bawah menunjukkan formula struktur monomer bagi polimer Y.

H H H

H C=C C H

H

(i) Draw the structural formula of polymer Y and state its name. [2 marks/markah]
Lukis formula struktur bagi polimer Y dan nyatakan namanya.

144

(ii) Polymer Y is a widely used synthetic polymer. However, its usage has caused environmental
pollution.

Explain how the properties of polymer Y make it very useful but at the same time cause
environmental pollution.
Polimer Y ialah polimer sintetik yang digunakan secara meluas. Namun begitu, penggunaannya telah menyebabkan
pencemaran alam sekitar.
Terangkan bagaimana sifat polimer Y menjadikannya sangat berguna tetapi pada masa yang sama mengakibatkan
pencemaran alam sekitar.
[3 marks/markah]

(c) Aeroplane is a very important mode of transportation because it is fast and saves a lot of travelling
time. The diagram below shows the body of an aeroplane which is made of an alloy and its windows
made of a polymer.
Kapal terbang merupakan suatu cara pengangkutan yang sangat penting kerana kapal terbang sangat pantas dan
menjimatkan masa pengangkutan. Rajah di bawah menunjukkan badan kapal terbang yang diperbuat daripada suatu
aloi dan cermin tingkapnya yang diperbuat daripada suatu polimer.
PENERBIT ILMU
BAKTI SDN. BHD.
(i) What type of alloy is used to make the body of the aeroplane? [3 marks/markah]
State two important properties of the alloy.

Apakah jenis aloi yang digunakan untuk membuat badan kapal terbang tersebut?
Nyatakan dua sifat penting aloi tersebut.

(ii) Name the polymer used to make the windows of the aeroplane and state its monomer.
Namakan polimer yang digunakan untuk membuat tingkap kapal terbang tersebut dan nyatakan monomernya.
[2 marks/markah]

Answers/Jawapan:
(a) (i) A large molecule that is made up of many identical repeating units called monomers which are

bonded together by covalent bonds/Molekul bersaiz besar yang terbina daripada banyak unit serupa yang berulang

iaitu monomer yang diikat antara satu sama lain dengan ikatan kovalen.

(ii) H Cl H Cl H Cl H H


C C C C C C H C = C Cl

H H H H H H n Chloroethene
Kloroetena

PVC

(iii) Problems/Masalah:
1. PVC is not biodegradable./PVC tidak terbiodegradasikan.
2. Carelessly discarded PVC can block or clog up drainage system which causes flash flood.
PVC yang dibuang merata-rata boleh menyumbat sistem perparitan yang menyebabkan banjir kilat.
3. Burning of PVC produces toxic gases which cause air pollution and are poisonous for living
organisms./Pembakaran PVC menghasilkan gas-gas toksik yang menyebabkan pencemaran udara dan beracun
kepada hidupan.

145

4. Toxic gases released from burning of PVC dissolve in water and make water bodies unsuitable

for aquatic organisms./Gas-gas beracun yang terbebas daripada pembakaran PVC larut di dalam air dan

menjadikan kawasan berair tidak sesuai bagi hidupan akuatik.

Solutions/Penyelesaian:

1. Reuse, recycle and reduce the use of PVC./Guna semula, kitar semula dan kurangkan penggunaan PVC.

2. Dispose of PVC wastes through burning without oxygen (pyrolysis).

Hapuskan sisa PVC melalui pembakaran tanpa oksigen (pirolisis).

(b) (i)PENERBIT ILMU H H
BAKTI SDN. BHD.

CC


H CH3 n
Polypropene
Polipropena


(ii) Polypropene is a chemically stable and non-biodegradable polymer. Therefore, it does not corrode

and cannot be destroyed easily. It is also cannot be decomposed by microorganisms./Polipropena

merupakan suatu polimer yang lengai secara kimia dan tidak terbiodegradasikan. Oleh itu, polimer ini tidak terkakis dan

tidak dapat dimusnahkan dengan mudah. Polimer ini juga tidak dapat diuraikan oleh mikroorganisma.
(c) Alloy/Aloi: Duralumin

Properties: Light and strong/Sifat: Ringan dan kuat
(d) Polymer: Perspex/Polimer: Perspeks

Monomer: Methyl methacrylate/Monomer: Metil metakrilat



146

1Experiment Chapter 1: Redox Equilibrium

Transfer of Electrons at a Distance

Pemindahan Elektron pada Suatu Jarak

1.1 Oxidation and Reduction WAJIB

SP: 1.1.1 TP 3
TEMA
TAFSIRAN

Proses Kimia Mengaplikasikan pengetahuan mengenai tindak balas redoks untuk menerangkan kejadian atau fenomena alam dan dapat melaksanakan
tugasan mudah.

Aim To study the transfer of electrons at a distance
Materials Untuk mengkaji pemindahan elektron pada suatu jarak
Iron(II) sulphate solution, acidified potassium manganate(VII) solution and dilute
Apparatus sulphuric acid
Larutan ferum(II) sulfat, larutan kalium manganat(VII) berasid dan asid sulfurik cair
U-tube, carbon electrodes, connecting wires, galvanometer, dropper and retort stand with
clamps
Tiub-U, elektrod karbon, wayar penyambung, galvanometer, penitis dan kaki retort dengan pengapit
PENERBIT ILMU
BAKTI SDN. BHD.Procedure

G

Carbon Carbon
Karbon Karbon

Iron(II) sulphate solution Acidified potassium

Larutan ferum(II) sulfat manganate(VII) solution

Dilute sulphuric acid Larutan kalium

Asid sulfurik cair manganat(VII) berasid

1 Measure 50.0 cm3 of dilute sulphuric acid and pour it into a U-tube. Clamp the U-tube
to a retort stand.
Sukat 50.0 cm3 asid sulfurik cair dan tuangkan ke dalam tiub-U. Apitkan tiub-U pada kaki retort.

2 Using a dropper, drop 10.0 cm3 of 0.1 mol dm–3 iron(II) sulphate solution into one
side of the U-tube and 10.0 cm3 of 0.1 mol dm–3 acidified potassium manganate(VII)
solution into the other side.
Menggunakan penitis, titiskan 10.0 cm3 larutan ferum(II) sulfat 0.1 mol dm–3 ke dalam satu lengan
tiub-U dan 10.0 cm3 larutan kalium manganat(VII) berasid 0.1 mol dm–3 ke dalam lengan satu lagi.

3 Dip two carbon electrodes each into iron(II) sulphate solution and acidified potassium
manganat(VII) solution. Connect both electrodes to the galvanometer with connecting
wires to complete the circuit.
Celupkan dua elektrod karbon setiap satu ke dalam larutan ferum(II) sulfat dan larutan kalium
manganat(VII) berasid. Sambungkan kedua-dua elektrod kepada galvanometer untuk melengkapkan litar.

4 Observe and record the observation.
Perhatikan dan catatkan pemerhatian.

  Results
1 Galvanometer needle is deflected./ Jarum galvanometer terpesong.

2 Green iron(II) sulphate solution turns brown./ Larutan hijau ferum(II) sulfat menjadi perang.

3 Purple potassium manganate(VII) solution turns colourless.
Larutan ungu kalium manganat(VII) berasid menjadi tidak berwarna.

176

Discussion  

1 (a) What is the role of acidified potassium manganate(VII) solution?
Apakah peranan larutan kalium manganat(VII) berasid?
Oxidising agent/ Agen pengoksidaan

(b) Write a half equation to show the change that has occurred to acidified potassium manganate(VII)
solution.
Tulis setengah persamaan untuk menunjukkan perubahan yang berlaku kepada larutan kalium manganat(VII) berasid.
MnO4– + 8H+ + 5e– → Mn2+ + 4H2O

2 State the direction of electron flow in the U-tube.
Nyatakan arah pergerakan elektron dalam tiub-U.

From iron(II) sulphate solution to acidified potassium manganate(VII) solution through the external circuit
Dari larutan ferum(II) sulfat ke larutan kalium manganat(VII) berasid melalui litar luar

3 (a) What is the change in the oxidation number of iron in the experiment?
Apakah perubahan nombor pengoksidaan bagi ferum dalam eksperimen tersebut?
+2 → +3
PENERBIT ILMU
BAKTI SDN. BHD.
(b) Write a half equation to show the changes that has occurred to iron(II) sulphate solution.
Tulis setengah persamaan untuk menunjukkan perubahan yang berlaku kepada larutan ferum(II) sulfat.
Fe2+ → Fe3+ + e–

4 Write an ionic equation for the reaction in the experiment. PAK-21
Tulis satu persamaan ion bagi tindak balas dalam eksperimen tersebut.

MnO4– + 8H+ + 5Fe2+ → Mn2+ + 4H2O + 5Fe3+

Conclusion Electrons released by iron(II) sulphate solution move to the EXPERIMENT

acidified potassium manganate(VII) solution through the external circuit.

Elektron yang dibebaskan oleh larutan ferum(II) sulfat bergerak

ke larutan kalium manganat(VII) berasid melalui litar luar.

177

2Experiment Chapter 1: Redox Equilibrium

Conversion of Fe2+ Ion to Fe3+ Ion and Vice Versa

Pertukaran Ion Fe2+ kepada Ion Fe3+ dan Sebaliknya

1.1 Oxidation and Reduction WAJIB

SP: 1.1.2 TP 3
TEMA
TAFSIRAN

Proses Kimia Mengaplikasikan pengetahuan mengenai tindak balas redoks untuk menerangkan kejadian atau fenomena alam dan dapat melaksanakan
tugasan mudah.

Aim PENERBIT ILMU To study the conversion of Fe2+ ion to Fe3+ ion and vice versa
Materials BAKTI SDN. BHD.Untuk mengkaji pertukaran ion Fe2+ kepada ion Fe3+ dan sebaliknya

Apparatus Bromine water, zinc powder, dilute sodium hydroxide solution, iron(II) sulphate solution
Procedure and iron(III) chloride solution
Air bromin, serbuk zink, larutan natrium hidroksida cair, larutan ferum(II) sulfat dan larutan ferum(III)
klorida

Test tube, spatula, Bunsen burner, filter paper and dropper
Tabung uji, spatula, penunu Bunsen, kertas turas dan penitis

Conversion of Fe2+ to Fe3+/ Pertukaran Fe2+ kepada Fe3+
 1 Pour 2.0 cm3 of iron(II) sulphate solution into a test tube.

Tuangkan 2.0 cm3 larutan ferum(II) sulfat ke dalam tabung uji.
 2 Add 2.0 cm3 of bromine water into the test tube.

Tambahkan 2.0 cm3 air bromin ke dalam tabung uji.
 3 Shake the test tube.

Goncangkan tabung uji.
 4 Add dilute sodium hydroxide solution slowly into the test tube until in excess.

Tambahkan larutan natrium hidroksida cair ke dalam tabung uji secara perlahan-lahan sehingga
berlebihan.
 5 Observe and record the observation.
Perhatikan dan catatkan pemerhatian.

Conversion of Fe3+ to Fe2+/ Pertukaran Fe3+ kepada Fe2+
 1 Pour 5.0 cm3 of iron(III) chloride solution into a test tube.

Tuangkan 5.0 cm3 larutan ferum(III) klorida ke dalam tabung uji.
 2 Add a spatula of zinc powder into the test tube.

Tambahkan satu spatula serbuk zink ke dalam tabung uji.
 3 Gently heat the mixture.

Panaskan campuran dengan perlahan.
 4 Filter the mixture.

Turaskan campuran tersebut.
 5 Add dilute sodium hydroxide solution slowly into the filtrate until in excess.

Tambahkan larutan natrium hidroksida cair ke dalam tabung uji secara perlahan-lahan sehingga
berlebihan.
 6 Observe and record the observation.
Perhatikan dan catatkan pemerhatian.

Results

Reactants Observation Inference
Bahan tindak balas Pemerhatian Inferens

FeSO4 + Br2 Green solution turns brown. Brown precipitate is formed when Fe2+ is converted
tested with NaOH and is insoluble in excess NaOH. to Fe3+.
FeCl3 + Zn Larutan hijau menjadi perang. Mendakan perang terbentuk apabila diuji dengan Fe2+ ditukarkan kepada
NaOH dan tidak larut di dalam NaOH berlebihan. Fe3+.

Brown solution turns green. Green precipitate is formed when tested Fe3+ is converted
with NaOH and is insoluble in excess NaOH. to Fe2+.
Larutan perang menjadi hijau. Mendakan hijau terbentuk apabila diuji dengan Fe3+ ditukarkan kepada
NaOH dan tidak larut di dalam NaOH berlebihan. Fe2+.

178

Discussion

 1 Based on the reaction between iron(II) sulphate solution and bromine water:
Berdasarkan tindak balas antara larutan ferum(II) sulfat dengan air bromin:
(a) What is the process that has occurred to the iron(II) ions? Explain. HOTS Analysing
Apakah proses yang berlaku kepada ion ferum(II)? Jelaskan.
Iron(II) ions undergo oxidation because the oxidation number of iron increases from +2 to +3

Ion ferum(II) mengalami pengoksidaan kerana nombor pengoksidaan ferum bertambah daripada +2 kepada +3

(b) Write a half equation for the reaction.
Tulis setengah persamaan bagi tindak balas tersebut.
Fe2+ → Fe3+ + e–

PENERBIT ILMU(c) What is the role of iron(II) ions in the reaction?
BAKTI SDN. BHD.Apakah peranan ion ferum(II) di dalam tindak balas tersebut?
Reducing agent/ Agen penurunan

(d) Write a half equation to show the reduction process.
Tulis setengah persamaan untuk menunjukkan proses penurunan.
Br2 + 2e– → 2Br–

 2 Based on the reaction between zinc powder and iron(III) chloride solution:
Berdasarkan tindak balas antara serbuk zink dengan larutan ferum(III) klorida:
(a) What is the role of zinc in the reaction?
Apakah peranan zink dalam tindak balas tersebut?
Reducing agent/ Agen penurunan

(b) What happened to the iron(III) ions? PAK-21
Apakah yang berlaku kepada ion ferum(III)?
Iron(III) ions undergo the reduction process and are converted to iron(II) ions EXPERIMENT

Ion ferum(III) mengalami proses penurunan dan ditukarkan kepada ion ferum(II)

(c) Write a half equation to show the change that has occurred to the iron(III) ions.
Tulis setengah persamaan untuk menunjukkan perubahan yang berlaku kepada ion ferum(III).
Fe3+ + e– → Fe2+

3 Write the ionic equation for both reactions in the experiment.
Tulis persamaan ion bagi kedua-dua tindak balas dalam eksperimen tersebut.

Br2 + 2Fe2+ → 2Br– + 2Fe3+
Zn + 2Fe3+ → Zn2+ + 2Fe2+

Conclusion Fe2+ ions are oxidised to Fe3+ ions by bromine water whereas Fe3+ ions

are reduced to Fe2+ by zinc metal .

Ion Fe2+ dioksidakan kepada ion Fe3+ oleh air bromin manakala ion Fe3+ diturunkan

kepada Fe2+ oleh logam zink .

179