Modul A+ SPM Tingkatan 5 Pendidikan Seni Visual KSSM

PENERBIT ILMU
BAKTI SDN. BHD.

Kandungan

Bidang: Sejarah dan Apresiasi Seni Visual

Tajuk 1 Seni Bina www 1

Bidang: Seni Halus 16
25
PENERBIT ILMUTajuk 2 Seni Lukisan www 35
BAKTI SDN. BHD. 38
Tajuk 3 Seni Catan
50
Ujian Formatif 1
62
Tajuk 4 Seni Arca www 78
Bidang: Reka Bentuk
Tajuk 5 Reka Bentuk Industri 81
94
Bidang: Seni Kraf www 108
Tajuk 6 Seni Batik 111

Ujian Formatif 2 www Imbas Kod QR
Bidang: Komunikasi Visual untuk muat turun
Tajuk 7 Seni Reka Grafik (Infografik) • Jawapan Keseluruhan Buku
Tajuk 8 Seni Foto (Manipulasi Imej dan e-Portfolio) • Revisi Pantas Tingkatan 3
• Rekod Prestasi Murid
Ujian Formatif 3

Jawapan

Imbas Kod QR
untuk muat turun

• Ujian Sumatif 1
• Ujian Sumatif 2
• Kertas Model SPM
• Jawapan (Ujian Sumatif 1, Ujian Sumatif 2

dan Kertas Model SPM)

Tajuk Bidang : Sejarah dan Apresiasi Seni Visual

1 Seni Bina

1 Perkembangan seni bina di Tanah Melayu kaya dengan warisan seni bina Timur dan Barat.
2 Pada kurun ke-15, seni bina dari Barat telah lahir sejak zaman penjajah lagi seperti Portugis, Belanda dan Inggeris.
3 Bentuk seni bina di Tanah Melayu telah melalui evolusi binaan dengan menonjolkan jenis-jenis seni bina dari China,

Tanah Melayu dan Eropah.

Rumah Tradisional
PENERBIT ILMU PAK-21
BAKTI SDN. BHD.
1 Masyarakat Melayu yang terkenal dengan sifat kreatifnya telah membina seni bina rumah Melayu dengan mengaitkan laman web
faktor alam sekitar.

2 Hiasan pada setiap seni bina rumah Melayu tradisional banyak melambangkan identiti rumah dengan seni ukiran yang
diilhamkan daripada motif flora.

3 Keunikan dan keindahan ukiran kayu pada bahagian-bahagian tertentu seni bina rumah Melayu tradisional menambah
lagi nilai estetika seni binaan tersebut.

4 Reka bentuk seni bina pada asasnya bertiang, berpanggung dan bertangga. Bumbungnya curam dan tinggi serta
mempunyai perabung yang panjang. Hujung bumbung ditutup dengan tebar layar.

5 Seni bina ini menitikberatkan aspek pengudaraan, pencahayaan dan keselamatan.
6 Ciri-ciri asas rumah tradisional ialah rumah ibu, loteng dan dapur.
7 Perbezaan ketara terdapat pada bentuk bumbung, perabung dan jumlah tiang.

Rumah ibu Rumah dapur
Ruang untuk tempat Ruang untuk menyimpan
makan, tidur, sembahyang peralatan memasak.
dan berbincang.

Loteng Tebar Pelantar
layar Ruang untuk
Serambi/Anjung menyimpan
Ruang untuk Palong barang-barang dan
menyambut tetamu, air tempat penyediaan
tempat berbincang, makanan.
bersantai melakukan
aktiviti seperti Tangga selang Tangga belakang
menyirat jala,
mengasah parang dan
mengadakan majlis
kenduri.

Susunan rumah tradisional secara melintang

Laman Web
Imbas Kod QR atau layari https://www.remaja.my/merdeka-
118-mercu-tanda-baru-kebanggaan-malaysia-bangunan-kedua-
tertinggi-di-dunia/ seni bina bangunan kedua tertinggi di
dunia yang menjadi kebanggaan Malaysia.

Untuk tujuan pembelajaran

1

Tempat Ibadat

1 Tempat ibadat atau rumah ibadat ialah suatu institusi atau lokasi di mana sekumpulan orang datang untuk
bersembahyang atau melakukan kegiatan keagamaan lain.

2 Reka bentuk seni bina dan ragam hias yang terdapat pada rumah ibadat mempunyai ciri-ciri tertentu yang
melambangkan agama tersebut.

Masjid

1 Reka bentuk dan hiasan seni bina masjid dipengaruhi oleh seni bina dari Timur Tengah, Champa dan Demak dengan
nilai estetika yang tinggi.

2 Ciri-ciri yang ada pada seni bina masjid ialah ruang mihrab, mimbar, menara, kubah, ruang solat, landskap, hiasan
dalaman dan tempat mengambil wuduk.

3 Ukiran tradisional ditonjolkan pada bahagian mihrab, kekisi, mimbar dan pintu.
4 Pemilihan arabes melalui corak kaligrafi, motif flora dan geometri disusun membentuk ciri khas seni bina kesenian

Islam.
PENERBIT ILMU
Masjid di Malaysia BAKTI SDN. BHD. Huraian
Masjid Kampung Laut
1 Dibina pada tahun 1700 di Tumpat, Kelantan dan merupakan masjid tertua di Asia
Lokasi: Nilam Puri, Kota Bahru, Tenggara.
Kelantan
2 Terdapat bumbung berbentuk atap limas bertingkat dan bersegi tiga menirus ke
Masjid Negara atas.

3 Pada bahagian puncak bumbung dikenali nama tiang tunjuk langit dan dipasang
dengan ragam hias disebut “Buah Buton” berbentuk labu air dan berukuran
3.15m.

4 Pembinaan masjid ini tidak menggunakan sebarang paku dan didirikan dengan
teknik ‘tebuk pasak’.

1 Masjid Negara terletak di tengah-tengah ibu negara Malaysia, Kuala Lumpur.
2 Ia merupakan masjid yang paling moden di Asia Tenggara dan menjadi pencetus

kepada satu standard dalam sejarah awal modenisme seni bina Malaysia.
3 Dibina dengan menara berbentuk seperti sekaki payung yang kuncup.
4 Bentuk bumbung dewan jemaah seperti sekaki payung yang kembang atau

terbuka.

Lokasi: Kuala Lumpur

Masjid Ubudiah 1 Dibina di Kuala Kangsar, Perak pada 26 September 1913 dan dikenali sebagai
Masjid Iskandariah atau Masjid Diraja.
Lokasi: Bukit Chandan, Kuala
Kangsar Perak 2 Reka bentuk seni bina masjid dipengaruhi oleh seni bina saracenic (Islam-India)
atau seni bina Moghul.
Masjid Sultan Salahuddin
Abdul Aziz Shah 3 Masjid ini berbentuk oktagon atau segi lapan dan mempunyai kubah utama
berbentuk bawang.
Lokasi: Shah Alam, Selangor
4 Masjid ini mempunyai empat menara utama dan 16 menara kecil dengan hiasan
Masjid Tengkera kubah di sekeliling bumbung masjid.

Lokasi: Kampung Tengkera, Melaka 1 Dikenali dengan nama Masjid Negeri Selangor Darul Ehsan dan terletak di
bahagian utara tebing tasik Shah Alam.

2 Masjid kedua terbesar di Asia Tenggara dan kubah terbesar di dunia serta
mempunyai empat menara tinggi yang mengelilingi kubah.

3 Di bahagian luar mempunyai panel enamel yang dihiasi Khat al-Quran yang
berwarna biru dan berlatar belakang panel kelabu.

4 Struktur masjid ini merupakan gabungan seni bina tradisional Islam dengan Asia,
Barat, India dan Melayu.

1 Dibina pada tahun 1821 di KM2, Mukim Terengkera, Melaka dan siap pada tahun
1850-an.

2 Bahan asal dibina dengan kayu dan bumbungnya daripada daun nipah.
3 Hiasan pada pintu gerbang sama seperti Masjid Tua Kampung Laut dan Masjid

Agung Demak di Jawa Tengah. Pengaruh seni bina Sumatera pada bumbungnya
dan pengaruh seni bina India pada bentuk pagoda.
4 Mempunyai bumbung berlapis tiga iaitu bumbung beranda, bumbung ruang
sembahyang dan bumbung kubah.

4

Tajuk 4 – 6 Ujian Formatif 2 Markah:

Bahagian A: Soalan Objektif Masa: 45 minit

Tiap-tiap soalan diikuti oleh empat pilihan jawapan, iaitu A, B, C dan D. Pilih satu jawapan yang terbaik bagi tiap-tiap
soalan.

1 Apakah tema yang biasa PENERBIT ILMU D Kemahiran dan III Pergerakan
digunakan bagi seni arca BAKTI SDN. BHD. keintelektualan IV Kepelbagaian
yang dihasilkan pada zaman
Renaissance? 5 Apakah sifat-sifat seni arca A I dan II
A Alam benda pada abad ke-17 semasa B I dan IV
B Tokoh manusia zaman Baroque? C II dan III
C Watak binatang D III dan IV
D Tumbuh-tumbuhan I Kejiwaan
II Keagamaan 8 Gambar rajah di bawah
2 Pilih dua bahan utama yang III Naturalistik menunjukkan seni arca
digunakan bagi menghasilkan IV Keperibadian dihasilkan oleh Marcel
seni arca pada abad ke-15. Duchamp.
A I dan II
I Simen B I dan IV Apakah bentuk bagi seni arca
II Tanah liat C II dan III tersebut?
III Terracotta D III dan IV A Binaan
IV Batu mamar B Mobail
6 Gambar rajah di bawah C Luakan
A I dan II menunjukkan seni arca karya D Asemblaj
B I dan IV Pablo Picasso.
C II dan III
D III dan IV

3 Gambar rajah di bawah
menunjukkan sebahagian
daripada seni arca yang
bertajuk Moses.

Apakah jenis aliran bagi arca 9 Apakah perkara yang amat
tersebut? ditekankan dalam penghasilan
A Kubisme produk reka bentuk industri
B Futurisme pada masa kini?
C Dadaisme
D Konstruktivisme I Berfungsi
II Penegasan
Siapakah yang menghasilkan 7 Gambar rajah di bawah III Keringkasan
seni arca tersebut? menunjukkan karya yang IV Nilai estetika
A Donatello dihasilkan oleh Naum Gabo.
B Michelangelo A I dan II
C Nanni di Banco B I dan IV
D Giovanni da Balogna C II dan III
D III dan IV
4 Karya seni arca abad ke-16 Apakah prinsip rekaan yang
dipengaruhi gaya Manerisme. ketara dalam arca tersebut? 10 Susun semula proses
menghasilkan reka bentuk
Apakah maksud daripada I Harmoni automotif mengikut urutan
istilah tersebut? II Imbangan yang betul.
A Keindahan dan kesatuan
B Kesatuan dan Keharmonian I Mereka bentuk
C Keharmonian dan II Penyelidikan
kemahiran III Membuat model
IV Prototaip

A I, II, IV, III
B III, IV, I, II

78

23 Susun semula proses 24 Gambar rajah di bawah 25 Apakah fungsi alat di bawah
menghasilkan batik blok menunjukkan proses merebus dalam proses menghasilkan
dengan urutan yang betul. kain dengan air yang batik skrin?
dicampurkan dengan soda ash.
I Mencelup kain dengan
pewarna Apakah fungsi bahan tersebut? A Meratakan lilin pada
A Kain jadi bersinar pemidang
II Proses mematikan warna B Mematikan warna
III Mencelup sarang dalam C Menanggalkan lilin B Menerap warna pada kain
D Supaya kain tahan lama C Meratakan pewarna
lilin cair D Meregangkan kain
IV Menerap sarang di atas

kain
A I, II, IV, III
B III, IV, I, II
C II, I, III, IV
D IV, III, I, II
PENERBIT ILMU
Bahagian B: Soalan AmaliBAKTI SDN. BHD. Masa: 3 jam

Jawab satu soalan sahaja.

1 Sedang anda memandu kereta pada waktu malam, tiba-tiba cahaya lampu kereta anda menyuluh sebuah
kenderaan yang ditimpa oleh sebatang pokok yang tumbang melintangi jalan tersebut. Dalam kesamaran
cahaya kelihatan ranting dan dahan pokok menutupi sebahagian daripada kenderaan tersebut.

Gambarkan situasi ini dengan memberi penekanan pada pencahayaan, bentuk dan ruang.

2 Anda sedang minum petang di sebuah warung. Kelihatan di hadapan anda asap berkepul-kepul asap
keluar dari celah-celah kebun tebu yang sedang terbakar. Pada masa yang sama, kelihatan seseorang
sedang menyiram air menggunakan sebuah timba.

Gambarkan situasi ini dari jarak dekat dengan memberi penekanan pada suasana, bentuk, ruang dan
jalinan.

3 Satu pertandingan layang-layang atau wau sedang diadakan di padang sekolah.
Gambarkan situasi ini dari jarak dekat aksi beberapa peserta yang bertanding dengan memberi penekanan

pada bentuk figura dan ruang.

4 Di belakang sebuah rumah papan, terletak sebuah pasu bunga yang ditanam dengan tumbuhan yang
cantik. Di sebelahnya terdapat beberapa buah bekas tembikar besar yang telah pecah.

Gambarkan situasi ini pada pandangan dekat dengan memberi penekanan pada tumbuhan hijau dan bekas
bekas tembikar yang telah pecah.

5 Seekor makhluk ganjil, ngeri dan menakutkan tiba-tiba muncul dari dalam air di sebuah tasik. Makhluk
tersebut sedang memegang seekor tangkapan dari tasik tersebut.

Gambarkan situasi ini mengikut imaginasi anda dengan menitikberatkan bentuk, warna dan aksi makhluk
tersebut.

6 Suasana petang di muara sungai, kelihatan pokok-pokok besar dan kecil tumbuh subur di pinggir sungai.
Dahan, ranting dan daunnya mencecah air. Kelihatan beberapa ekor burung bertenggek di atas batang
pokok yang telah tumbang.

Gambarkan suasana ini dengan memberi penekanan terhadap bentuk, jalinan dan perspektif yang betul.

80

Persepsi Seni

1 Anda telah mempelajari prinsip dan elemen visual untuk menghasilkan rekaan infografik yang berkesan

dan menarik. Berdasarkan contoh-contoh infografik yang disediakan oleh guru mengikut kumpulan,

senaraikan prinsip dan elemen visual tersebut di atas kertas sebak. Lakukan aktiviti ini secara kolaboratif

melalui kaedah perbincangan. Buat sesi pembentangan, ahli lain berpecah ke stesen kumpulan lain untuk

melihat hasil dapatan kumpulan tersebut. Kemudian, kembali semula ke kumpulan asal untuk menceritakan
TP 1 TP 2 KBAT Mengaplikasi
pembelajaran yang diperoleh.

S.P. 7.1.1 Menjelaskan infografik dari aspek:
(i) Definisi
(ii) Prinsip dan Elemen
(iii) Fungsi
(iv) Penjanaan Idea
PENERBIT ILMU
BAKTI SDN. BHD. Contoh hasil persembahan mengikut tema rekaan infografik:

Tema:
JUALAN BARANGAN DAN PRODUK

Fungsi: Menyampaikan pasaran pengguna dan mengalisis
pilihan pelanggan terhadap barangan dan produk jenama

Elemen Visual Tipografi:
Muka taip/
Ilustrasi: Tajuk
Ahli
perniagaan

Graf bar:Prinsip visual Tipografi: Simbol: Fotografi:
Peratus Peratus Fesyen (a) Barangan
jualan Jenama popular (b) Produk

1. Hieraki dan Flow 3. Stail visual

2. Data dan Statistik

2 Cari beberapa rekaan infografik daripada pelbagai sumber mengikut tema yang dipilih. Kumpulkan

maklumat dan data yang berkaitan dengan tema tersebut. Lakukan aktiviti ini secara kolaboratif melalui
TP 1 TP 2 KBAT Menganalisis
kaedah perbincangan bersama ahli kumpulan kecil.

S.P. 7.1.1 Menjelaskan infografik dari aspek:
(i) Definisi
(ii) Prinsip dan Elemen
(iii) Fungsi
(iv) Penjanaan Idea

Cadangan Tema Maklumat Data
• Data pecahan/peratusan
• Jom Sihat • Sebab atau kesan
• Amalan Kebersihan Kendiri • Proses atau peristiwa
• Kenali Raja Durian • Gambar
• Sambutan Hari Bumi

86

Eksplorasi Seni

1 Berdasarkan maklumat dan data yang telah dikumpul dalam aktiviti Persepsi Seni, anda dikehendaki

mengisi borang GRASPS bagi menentukan kesesuaian tema dan rekaan infografik. Jalankan aktiviti ini
TP 1 TP 2 KBAT Mengaplikasi
dalam kumpulan kecil dengan bimbingan guru.

S.P. 7.2.1 Meneroka hasil rekaan infografik melalui pelbagai media dan teknik secara kreatif.

Contoh borang GRASPS:

PENERBIT ILMUBorang GRASPS Tema:
BAKTI SDN. BHD.Kumpulan:

Goal (Matlamat)

Hasil maklumat dan data yang berkaitan:

Pole (Peranan)

Audience (Audian)
Situation (Situasi)

3P: Product, presentation, Purpose
(3P: Produk, penyampaian, tujuan)

Criteria for success
(Kriteria kejayaan)

2 Cari beberapa jenis carta atau graf daripada pelbagai sumber. Dengan merujuk kepada borang GRASPS,

lakarkan idea secara kreatif beberapa jenis carta atau graf berdasarkan prinsip dan elemen infografik yang

telah dipelajari. Jalankan aktiviti ini secara kolaboratif melalui kaedah perbincangan dan mengaplikasi

lakaran olahan carta atau graf secara bergilir. TP 3 KBAT Mengaplikasi

S.P. 7.2.1 Meneroka hasil rekaan infografik melalui pelbagai media dan teknik secara kreatif.

Contoh lakaran carta dan graf
87

Ekspresi Seni

Berdasarkan aktiviti anda di Eksplorasi Seni, hasilkan sebuah poster infografik dalam aktiviti penjanaan idea

yang telah dipelajari mengikut tema kumpulan asal. Kenal pasti prinsip dan elemen visual yang digunakan.

Rujuk borang GRASPS dan senaraikan maklumat yang telah dipilih untuk menghasilkan infografik tersebut

dalam bentuk persembahan seperti berikut: TP 4 TP 5 KBAT Mencipta

1 Cetakan

2 Digital

3 Mural
PENERBIT ILMU
S.P. 7.3.1 Menghasilkan rekaan infografik dengan menggunakan imaginasi dan idea secara kreatif dan inovatif.BAKTI SDN. BHD.

Contoh hasil poster infografik

BONUS Projek Folio

Lakukan aktiviti ini di dalam kumpulan. Berdasarkan aktiviti anda di Ekspresi Seni, kumpulkan hasil lakaran penjanaan idea infografik
tersebut. Buat catatan jenis-jenis lakaran tersebut dan perlu didokumentasikan dalam:
1 Artist book
2 Buku skrap
3 Buku lakaran
Hasil dapatan anda hendaklah dipamerkan di dalam kelas.

88

Apresiasi Seni

Kumpul dan pamerkan semua hasil rekaan infografik dari aktiviti Ekspresi Seni pada ruang sudut pameran
yang disediakan. Jelaskan pendapat anda dalam rekaan infografik dengan menumpukan aspek Bahasa Seni
Visual dan Pemikiran Seni Visual berdasarkan kriteria berikut: TP 5 TP 6 KBAT Menilai

1 Tema yang dipilih
2 Fungsi infografik
3 Prinsip dan elemen infografik yang dipilih
4 Kaedah yang digunakan bagi penjanaan idea infografik

Selepas sesi pembentangan, lakukan aktiviti Lihat-Fikir-Komen pada setiap rekaan infografik dengan
menggunakan sticky note dalam kalangan rakan kumpulan lain.

S.P. 7.4.1 Mempamerkan hasil rekaan infografik.
S.P. 7.4.2 Menghayati dan menjelaskan hasil rekaan infografik dengan menumpukan aspek Bahasa Seni Visual dan Pemikiran Seni Visual.
S.P. 7.4.3 Menjelaskan pengalaman sendiri dalam penghasilan rekaan infografik.
PENERBIT ILMU
BAKTI SDN. BHD.Contoh persembahan dalam cetakan

Contoh persembahan infografik dalam
digital

BONUS Kajian Masa Depan

Infografik telah berkembang pesat sebagai penyampai maklumat yang cepat dan berkesan melalui media komunikasi massa. Hasilkan
sebuah video infografik yang mempromosikan tempat menarik untuk disampaikan kepada masyarakat di Malaysia yang bertemakan
‛Jom, Jalan!’ Hasilkan video infografik tersebut berdasarkan prinsip dan elemen visual melalui proses penjanaan idea yang telah
dipelajari. Pamerkan hasil video infografik anda di dalam e-portfolio yang dapat menarik perhatian orang ramai.

89

Praktis i-THINK i-THINK Peta Dakap

Lengkapkan peta i-THINK berikut dengan jawapan yang betul.
1 Nyatakan definisi dalam karya seni foto.

DefinisiPENERBIT ILMUManipulasi Imej
BAKTI SDN. BHD.e-Portfolio

2 Lengkapkan carta di bawah dengan maklumat yang betul. i-THINK Peta Pokok
Bentuk

Portfolio e-Portfolio

(a) (a)
(b) (b)
(c) (c)
(d) (d)
(e) (e)

104

Latihan Pengukuhan

Bahagian A: Soalan Objektif

Tiap-tiap soalan diikuti oleh empat pilihan jawapan, iaitu A, B, C dan D. Pilih satu jawapan yang terbaik bagi tiap-tiap
soalan.

PENERBIT ILMU 1 Antara berikut, yang manakahA I dan II C Masking
BAKTI SDN. BHD.alat berkaitan dengan teknikB I dan IV D Contrast
manipulasi imej? C II dan III
A Papan kekunci D III dan IV 10 Antara berikut, yang manakah
B Telefon pintar menerangkan bukan ciri-ciri
C Perakam suara 6 Antara berikut, yang manakah penggunaan filter?
D Pemacu pena contoh teknik manipulasi imej A Mempunyai gabungan
bagi mendapatkan sharpness beberapa imej dalam satu
2 Foto digital boleh disimpan di (kejelasan) pada sesuatu imej? gambar
dalam ____________. A Histogram B Mengurangkan kadar
B Selective blur cahaya yang masuk melalui
I media sosial C Unsharp mask lensa
II bingkai gambar D Colour balance C Mengasingkan elemen
III poster infografik yang berlainan imej
IV laman sesawang 7 Kebanyakan perisian D Proses mengubah suai imej
pengeditan foto menggunakan
A I dan II seting (tetapan) warna global 11 • P roses menutup atau
B I dan IV (global colour) seperti RGB. memadam sesuatu
C II dan III Antara berikut, yang manakah bahagian dalam imej.
D III dan IV warna yang diukur?
• Menggantikan latar
3 Antara berikut, yang manakah KBAT Menilai belakang dengan yang
kategori aplikasi telefon pintar lain.
bagi pengeditan imej dalam A Ungu
fotografi? B Coklat Antara berikut, yang manakah
A Instagram C Merah teknik berkaitan dengan
B Corel Paint Shop D Kuning pernyataan di atas?
C Adobe Lightroom
D Adobe Photoshop 8 Contrast dalam fotografi I Clipping mask
menggambarkan perbezaan II Layer masking
4 Antara berikut, yang manakah antara elemen seperti III Colour masking
merupakan teknik asas __________________. IV Highlighting mask
manipulasi imej?
I warna A I dan II
I Colour balance II cahaya B I dan IV
II Histogram III kejelasan C II dan III
III Highlight IV kekaburan D III dan IV
IV Crop
A I dan II 12 Antara berikut, yang manakah
A I dan II B I dan IV aplikasi teknik layering dalam
B I dan IV C II dan III manipulasi imej?
C II dan III D III dan IV A Meletakkan elemen yang
D III dan IV telah diubah suai pada
9 Apakah teknik fotografi yang lapisan yang sama
5 Di manakah seseorang jurufoto telah diaplikasi pada rajah di B Meletakkan elemen yang
boleh mendapatkan maklumat bawah? tidak diubah suai pada
mengenai bacaan histogram beberapa lapisan yang
pada sesuatu imej? Sebelum Selepas sama
A Colour Balance C Meletakkan elemen yang
I Belakang gambar yang B Layering telah diubah suai pada
dicetak beberapa lapisan yang
berbeza
II Laman sesawang
III Perisian pengeditan
IV Kamera

105

D Meletakkan elemen yang C Menentukan paparan C II dan III
tidak diubah suai pada susun atur, ruang dan D III dan IV
beberapa lapisan yang jumlah informasi yang
berbeza boleh disampaikan 15 Apakah yang dimaksudkan
dengan refleksi dalam fungsi
13 Apakah maksud portfolio? D Penyusunan dan portfolio?
A Merancang, mengumpul kepelbagaian subjek yang A Hasil pencapaian dan
maklumat dan digunakan dalam fotografi kemajuan yang diperoleh
mengaplikasi prinsip hasil daripada proses
serta elemen visual 14 Antara berikut, yang manakah pembelajaran
dengan baik supaya dapat fungsi bagi portfolio? B Maklum balas secara
menghasilkan rekaan berterusan daripada
infografik yang menarik I Dipamerkan untuk masyarakat umum atau
B Penyusunan dokumen mendapat maklum balas pihak industri
yang menyimpan bahan- berterusan C Diadakan secara realiti
bahan atau koleksi kerja maya (virtual reality)
secara bercetak II Sebagai bahan simpanan D Hasil dokumen, kerja dan
untuk kenangan pencapaian dikumpul

III Pentaksiran autentik
IV Syarat bergraduasi

A I dan II
B I dan IV
PENERBIT ILMU
BAKTI SDN. BHD.Bahagian B: Soalan Struktur

Jawab soalan berikut dengan memberikan jawapan yang betul.
1 Jelaskan teknik manipulasi imej di bawah.

(a) Sharpness:

Contoh teknik-teknik:
(b) Grayscale:

Contoh teknik-teknik:
(c) Filter:

Contoh teknik-teknik:
(d) Masking:

Contoh teknik-teknik:

106

Jawapan

Tajuk 1 Seni BinaPENERBIT ILMU Gurdwara Sahib Tatt Khalsa Tajuk 2 Seni Lukisan
BAKTI SDN. BHD. 1 Gurdwara yang tertua dan terbesar
Persepsi Seni Persepsi Seni
1 Istana Negara di Asia Tenggara. 1 Jawapan murid
2 Masjid Negara 2 Mempunyai menara dan kubah 2 Jawapan murid
3 Rumah Bujang
4 Kuil Batu Caves berwarna keemasan. Eksplorasi seni
5 Masjid Sultan Salahuddin Abdul 3 Corak geometri dihiasi pada Jawapan murid

Aziz Shah bahagian menara, dinding dan Ekspresi Seni
6 Rumah Perabong Lima tingkap. Jawapan murid
7 Makam Diraja Jugra
8 Gurdwara Sahib Tatt Khalsa [Mana-mana dua jawapan di atas] Apresiasi Seni
9 Wat Phothivihan Jawapan murid
Kuil Sri Mahamariamman
Eksplorasi Seni 1 Kuil Hindu yang tertua di Malaysia. Praktis i-THINK
Jawapan murid 2 Sebuah menara pintu gerbang 1 Fauvisme

Ekspresi Seni dikenali gopuram yang dibina Ciri-ciri/Aliran:
Jawapan murid dengan ciri-ciri seni bina India • Bermula Antara tahun 1900
Selatan dan berbentuk piramid
Apresiasi Seni yang dihiasi gambaran dewa-dewi hingga tahun 1910.
Jawapan murid agama Hindu. • Tolak idea peniruan terhadap
3 Siling di dewan utama dihiasi
Praktis i-THINK dengan lukisan corak bulatan alam.
Masjid Ubudiah berwarna-warni. • Memberikan kebebasan
1 Masjid ini dipengaruhi oleh reka 4 Terdapat arca timbulan (relief)
yang menggambarkan dewa-dewi berekspresi untuk
bentuk seni bina ‘Saracenic’ (Islam- agama Hindu. menggambarkan hal benda
India) atau seni bina Moghul. yang dilukis.
2 Masjid ini berbentuk oktagon atau [Mana-mana dua jawapan di atas] • Lukisan aliran ini
segi lapan. kebanyakannya menghasilkan
3 Kubah utama berbentuk bawang. Latihan Pengukuhan 4 C 5 C gambaran luahan emosi secara
4 Empat menara utama dan 16 9 C 10 D spontan.
menara kecil. Bahagian A 14 B 15 A • Lukisan aliran ini juga
5 Hiasan kubah di sekeliling 1 B 2 B 3 C menghasilkan karya-karya
bumbung masjid. 6 A 7 D 8 A secara emotif dan imaginatif.
11 D 12 C 13 C • Kebiasaannya, menggunakan
[Mana-mana dua jawapan di atas] warna terang dan tidak natural
Bahagian B dalam karya.
Gereja St. Anthony 1 (a) Serambi/Anjung • Pelopor terkenal aliran ini
1 Struktur gereja ini menegak. ialah Henri Matisse dan André
2 Terdapat bumbung gabel (gable (b) Rumah Ibu Derain.
(c) Rumah Dapur 2 Ekspresionisme
roof ) klasik berbentuk segi tiga di (d) Pelantar Ciri-ciri/Aliran:
bahagian puncak. • Bermula pada awal abad ke-20
3 Bentuk siling yang tinggi Bahagian Fungsi-fungsi di Jerman.
menjadikan ruang dalam gereja Rumah • Aliran ini mengolahkan hal
sejuk. benda lebih kepada aspek
(a) Ruang menyambut penggayaan.
[Mana-mana dua jawapan di atas] tetamu, tempat • Warna dalam karya ini
berbincang, bersantai, digambarkan luahan perasaan
Tokong Sam Poh Tong melakukan aktiviti secara spontan dan bebas.
1 Tokong gua tertua di negeri Perak. seperti menyirat jala, • Karya yang dihasilkan juga
2 Terdapat arca-arca Buddha yang mengasah parang dan menggambarkan kegelisahan
mengadakan majlis dan kecelaruan pelukis.
terletak di antara bongkah stalaktit kenduri. • Turut menggambarkan reaksi
dan stalagmit. pelukis terhadap realiti yang
3 Mempunyai kolam berkonsepkan (b) Ruang tempat makan, dialami.
Jepun di laman hadapan dan tidur, sembahyang dan • Imej dalam karja tidak
dipenuhi ikan kap Jepun dan kura- berbincang. digambarkan secara jelas
kura peliharaan yang merupakan sebaliknya lebih kepada
simbol panjang umur. (c) Ruang untuk menyimpan penzahiran terhadap kesan
peralatan memasak dan emosi manusia.
[Mana-mana dua jawapan di atas] memasak. • Pelopor terkenal aliran ini ialah
Ernst Ludwig Kirchner, Erich
(d) Ruang untuk menyimpan Heckel, Karl Schmidt Rottluff,
barang-barang dan
tempat penyediaan
makanan.

1

Kertas Model SPM Markah:

Kertas 1 [40 markah] Masa: 1 jam

Tiap-tiap soalan diikuti oleh empat pilihan jawapan, iaitu A, B, C dan D. Pilih satu jawapan yang terbaik bagi tiap-tiap
soalan.

1 Nyatakan ruangan yang B Masjid Ubudiah dan Istana Pernyataan di atas menjelaskan
bertanda X bagi rumah Iskandariah seni lukisan aliran __________.
tradisional di bawah. A Seni Op
C Istana Negara dan Istana B Seni Pop
X Bukit Serene C Kubisme
D Fauvisme
D Masjid Negara dan Istana
Maziah
PENERBIT ILMU
A Pelantar BAKTI SDN. BHD. 5 • Dibina pada zaman 8 Gambar rajah di bawah
B Serambi pemerintahan Sultan merupakan karya seni
C Rumah Ibu Zainal Abidin III pada lukisan aliran Kubisme yang
D Rumah Dapur tahun 1895. dihasilkan oleh Albert Gleizes.

2 Apakah maksud simbolik • T erdapat Panca Persada Apakah media yang
bumbung panjang yang yang digunakan untuk digunakan bagi menghasilkan
melengkung pada tebar layar upacara istiadat tertentu. karya tersebut?
bagi rumah Minangkabau? A Pen maker
A Tanduk Kijang Pernyataan di atas merujuk B Dakwat
B Tanduk Lembu kepada seni bina ___________. C Pensel
C Tanduk Kerbau A Istana Negara, Pudu, Kuala D Arang
D Tanduk Kambing Lumpur
B Istana Maziah, Kuala 9 Jika anda berminat
3 Apakah ciri keistimewaan Terengganu menghasilkan seni lukisan
reka bentuk Masjid Sultan C Istana Bukit Serene, Johor susunan geometri bagi
Salahuddin Abdul Aziz Shah Bahru mengelirukan pandangan
yang terletak di Shah Alam, D Istana Seri Menanti, Negeri mata, apakah aliran yang patut
Selangor? Sembilan menjadi rujukan anda?
A Kubah masjid terbesar di A Seni Op
dunia 6 Berdasarkan karya seni lukisan B Seni Pop
B Kubah masjid yang disaluti di bawah, apakah jenis aliran C Kubisme
emas bagi karya tersebut? D Surealisme
C Mempunyai menara masjid
tertinggi di dunia A Kubisme 10 Antara berikut, yang manakah
D Tempat wuduk yang B Surealisme pelukis yang menghasilkan
terpanjang di Asia C Ekspresionisme karya dengan gaya
Tenggara D Ekspresionisme Abstrak Ekspresionisme Abstrak?

4 Apakah nama bagi dua seni 7 Teliti pernyataan berikut di I Max Ernst
bina yang mempunyai ciri- bawah. II David Hockney
ciri seni bina India-Islam atau
saracenic? Aliran ini memanfaatkan
A Masjid Kampung Laut dan simbol-simbol dan gaya
Masjid Tengkera visual dari media massa
yang popular.

1

Kertas 2 [50 markah] Masa: 3 jam

Soalan Amali

Jawab satu soalan sahaja.

1 Di sebatang lebuh raya, kemalangan jalan raya telah berlaku. Beberapa orang anggota polis dan ahli bomba
sedang berusaha untuk mengeluarkan penumpang kereta yang cedera. Di tepi jalan raya tersebut kelihatan
sebuah papan iklan yang besar. Ayat yang tertulis di atas papan iklan tersebut ialah “Pandu Cermat, Jiwa
Selamat”.

Gambarkan situasi berikut dengan memberi penekanan pada aksi, jalinan, ruang dan bentuk.

2 Di atas sebuah meja terdapat beberapa biji kuih pelbagai jenis di dalam pinggan, sebuah teko berisi air dan
cawan untuk sarapan pagi.

Gambarkan situasi tersebut dari jarak dekat dengan memberi penekanan pada bentuk, jalinan, warna dan
ruang.

3 Promosi jualan perkakas buatan plastik sedang dijalankan di dalam sebuah bilik jualan. Kelihatan beberapa
orang pelawat sedang memilih perkakas-perkakas yang diminati mereka. Di sekitar mereka terdapat
pelbagai jenis perkakas buatan plastik berwarna-warni yang dipamerkan.

Gambarkan situasi tersebut dari pandangan yang dekat dengan memberi penekanan kepada perspektif,
bentuk, jalinan dan warna.

4 Di tepi pantai berdekatan dengan sebuah gua, terdapat pelbagai jenis tumbuh-tumbuhan yang aneh tetapi
cantik. Di tepi gua tersebut, beberapa ekor binatang liar sedang berehat.

Gambarkan situasi tersebut dengan memberi penekanan pada aksi, bentuk, jalinan dan ruang.

5 Anda berada di sebuah kawasan yang ganjil. Terdapat beberapa ekor makhluk asing yang menyerupai
kura-kura sedang sibuk membawa tangkapan lembaga besar di atas sejenis kenderaan ajaib dan menuju ke
tempat tinggal mereka. Kelihatan awan dan habuk berwarna-warni berterbangan di hadapan pintu masuk.
Langit di atas hampir ditutupi dengan asap yang berwarna kemerah-merahan.

Gambarkan situasi yang sungguh aneh ini dengan memberi penekanan pada aksi, bentuk, warna dan
jalinan.

6 Pada waktu petang, angin taufan melanda sebuah perkampungan nelayan. Kelihatan beberapa buah
rumah papan diserang oleh angin taufan tersebut. Di sebelah tepi rumah rumah tersebut, pokok-pokok
ditumbangkan oleh angin kencang.

Gambarkan situasi tersebut yang cemas itu dengan memberi penekanan pada bentuk, jalinan, warna dan
perspektif.
PENERBIT ILMU
BAKTI SDN. BHD.

5

Tajuk 1 – 4 Ujian Sumatif 1 Markah:

Bahagian A: Soalan Objektif [25 markah] Masa: 1 jam 15 minit

Tiap-tiap soalan diikuti oleh empat pilihan jawapan, iaitu A, B, C dan D. Pilih satu jawapan yang terbaik bagi tiap-tiap
soalan.

1 Rumah Tiang Dua Belas D Mempunyai bumbung III Kubisme C II dan III
mempunyai ____________ berlapis dua iaitu bumbung IV Fauvisme D III dan IV
belas tiang dan terdiri beranda dan bumbung
daripada ____________ baris kubah A I dan II
tiang. B I dan IV
A dua dan tiga
B satu dan dua
C dua dan empat
D tiga dan empat
PENERBIT ILMU 6 Istana ini mempunyai 10 Maklumat di bawah merujuk
BAKTI SDN. BHD. 2 Apakah nama lain bagi Rumahreka bentuk dari aspekkepada satu gaya aliran seni
Limas? keselamatan dan nilai estetika lukisan.
A Rumah Peleh dengan pengaruh seni bina
B Rumah Tunggal • Luahan perasaan secara
C Rumah Baju Kurung Islam dan tradisional Melayu. spontan.
D Rumah Potong Pattani Pilih istana yang dimaksudkan
• Menggambarkan
3 Apakah bentuk simbolik itu. kegelisahan dan
A Istana Maziah, Kuala kecelaruan pelukis.
ragam hias ‘Buah Buton’ pada
Terengganu Maklumat di atas merujuk
Masjid Kampung Laut? B Istana Bukit Serene, Johor kepada gaya aliran __________.
A Kubisme
Bahru B Fauvisme
C Istana Negara, Kuala C Surealisme
D Ekspresionisme
Lumpur
A Peleh C Kutai D Istana Seri Menanti, Negeri

Sembilan

B Limas D Labu air 11 Gambar rajah di bawah
menunjukkan hasil karya seni
7 Apakah motif yang terdapat di lukisan oleh Erich Heckel.

4 Apakah simbolik reka bentuk Istana Seri Menanti?
kubah masjid pada gambar
rajah di bawah? I Bunga Tampuk Manggis

II Bunga Semantung

III Ombak laut

IV Ikan laut

A I dan II C II dan III

B I dan IV D II dan IV

A Bawang C Bunga Menonjolkan ciri-ciri seni Apakah jenis aliran bagi karya
B Payung D Skru bina Moorish dengan bahan tersebut?
binaan batu marmar dari A Seni Pop
5 Antara berikut, yang manakah Langkawi. B Kubisme
berkaitan dengan Masjid C Ekspresionisme
Tengkera, Melaka? 8 Pernyataan di atas merujuk D Ekspresionisme Abstrak
A Dibina pada tahun 1980 dan kepada seni bina ___________.
siap pada tahun 1990-an A Makam Diraja 12 Pilih ciri-ciri yang terdapat
B Mempunyai pengaruh Mahmoodiah pada aliran Ekspresionisme
seni bina Arab pada B Makam Diraja Langgar Abstrak.
bumbungnya C Makam Diraja Jugra
C Bahan asal dibina dengan D Makam Diraja Perak I Latar belakang objek
kayu dan bumbungya bertindan
daripada daun nipah 9 Pilih antara berikut aliran seni
lukisan pada abad ke-20. II Penggunaan aksi yang
spontan
I Rococo
II Baroque III Luahan perasaan secara

1

Bahagian B: Soalan Struktur [25 markah]

Jawab semua soalan. KBAT Menganalisis
1 Nyatakan nama masjid dan ciri-ciri reka bentuknya.
Kubah Berbentuk
Kubah Berbentuk Kubah Berbentuk Payung
Bawang Limas
(c) Nama Masjid:
(a) Nama Masjid: (b) Nama Masjid:

Ciri-ciri Reka Bentuk:PENERBIT ILMUCiri-ciri Reka Bentuk: Ciri-ciri Reka Bentuk:
BAKTI SDN. BHD.
[6 markah]

2 Nyatakan perbezaan yang terdapat pada dua seni bina tokong di bawah.


Tokong Perbezaan Seni Bina Tokong

(a) Tokong Sam Poh Tong

(b) Tokong Wat Phothivihan

[4 markah]

3

Tingkatan 3

Revisi Pantas

Bidang: Sejarah dan Apresiasi Seni Visual

Tajuk 1 Pakaian Tradisional dan Perhiasan Diri

Persepsi Seni
PENERBIT ILMU
BAKTI SDN. BHD.
1 Pakaian tradisional merujuk baju dan seluar tradisional yang mencerminkan status dan perilaku individu
pemakai, menunjukkan identiti budaya sesuatu kaum dan menggambarkan tradisi budaya yang dipakai
pada upacara dan adat istiadat tertentu.

2 Perhiasan diri ialah aksesori untuk kecantikan diri bagi golongan wanita dan pelengkap pakaian bagi
golongan lelaki.

3 Jenis pakaian tradisional dan perhiasan diri:

Bangsa/Etnik Lelaki Perempuan

Melayu Baju Sikap Baju Kurung
• Perhiasan diri lelaki: Teluk Belanga
Baju Melayu
Tengkolok, songkok, butang, Cekak Musang Baju Kurung
keris, samping dan capal. Cekak Musang
• Perhiasan diri perempuan:
Sanggul lintang, cucuk
sanggul, gandik, anting-
anting, dokoh, kalung, cincin,
gelang tangan, kerongsang
berantai, kerongsang ibu dan
anak dan gelang kaki.

Baju Melayu Baju Kurung
Teluk Belanga Kedah

Baju Kebaya

Baju Riau Pahang
1

Bidang: Seni Halus

Tajuk 5 Reka Bentuk Landskap

Persepsi Seni

1 Reka bentuk landskap ialah seni menghias dan menyusun bahagian pandangan

yang dilihat secara buatan manusia dalam proses kerja kreatif atau semula jadi.

2 Pereka landskap ialah individu terlibat aktiviti dalam merancang, mereka bentuk,

melaksana dan menguruskan landskap untuk keselesaan, keselamatan dan

kemudahan orang ramai.

3 Pereka landskap Azry Fazamy berpengalaman luas di Malaysia dan terlibat dalam

PENERBIT ILMUPergerakan Pertubuhan Pendidikan, Saintifik dan Kebudayaan Bangsa-bangsa Azry Fazamy seorang pereka
BAKTI SDN. BHD.Bersatu (UNESCO) bagi membaik pulih landskap lama kepada keadaan asal dilandskap yang dikenali
sekitar Eropah.

4 Peranan pereka landskap:

(a) Merancang ruang landskap dan mengutamakan aspek fungsi.

(b) Mendapatkan maklumat keperluan pelanggan.

(c) Memastikan reka bentuk mencapai standard dan kelulusan pihak berwajib.

(d) Memastikan ruang dapat berfungsi seperti dikehendaki.

(e) Reka bentuk selaras dengan struktur, mekanik dan elektrik dengan penyediaan lukisan pelan.

(f) Memastikan ruang dibina mengikut spesifikasi dan perbelanjaan mengikut

peruntukan pelanggan.

5 Ciri-ciri pereka landskap:

(a) Kefahaman ilmu seni, fizik, sejarah, matematik dan sains.

(b) Kemahiran tinggi dalam menyelesaikan masalah.

(c) Kemahiran mengurus kerja, kreatif dan inovatif.

(d) Kemahiran menjelaskan idea dengan tepat.

(e) Peka terhadap alam sekitar. Contoh hasil pelan reka

6 Prinsip asas reka bentuk taman mini: bentuk landskap

Prinsip Asas Reka Keterangan
Bentuk Taman Mini

Keringkasan Reka bentuk digubah ringkas, mudah dan teratur.

Keanekaan Pelbagai elemen dapat mengelakkan rasa bosan.

Penumpuan Sebagai daya penarik dan melibatkan penggunaan warna menarik, bentuk
yang unik dan kepelbagaian tekstur.

Keseimbangan Penanaman tumbuhan yang seimbang dari segi warna, saiz dan bentuk.

Turutan Menentukan arah pandangan pada setiap keadaan yang lain secara
berperingkat.

Skala Pemilihan elemen sepadan dengan saiz tumbuhan, saiz keadaan sekeliling
dan keseluruhan ruang.

7 Tema atau gaya reka bentuk landskap:

Tema/Gaya Keterangan
Pendekatan popular, jelas dan ringkas.
Tema serantau
Taman Perancis tidak formal sehingga kebangkitan rasmi taman English
Tema taman Cottage.
bersejarah
Taman Mediterranean, taman Prairie, taman Jepun dan taman luar bandar.
Gaya serantau
Taman kontemporari, taman moden atau taman pascamoden.
Gaya kini

8

Rekod Prestasi Murid
Pendidikan Seni Visual KSSM Tingkatan 5

NAMA MURID: KELAS:
NAMA GURU:

PENERBIT ILMUTajuk Standard Prestasi Pencapaian Tarikh Tandatangan
BAKTI SDN. BHD.TP Tafsiran Menguasai/ Guru

Belum
Menguasai)

Tajuk 1 1 Mengenal pasti jenis seni bina di
Seni Bina 2 Malaysia.
(Halaman 1 – 15) 3
Menjelaskan ciri reka bentuk dan
4 ragam hias seni bina.
5
Mengaplikasikan kefahaman
6 untuk membuat penerokaan bagi
menghasilkan model bangunan seni
Pencapaian Tajuk 1 bina di Malaysia. TP 4 TP 5 TP 6

Tajuk 2 1 Menganalisis hasil penerokaan
Seni Lukisan 2 terhadap ciri reka bentuk dan ragam
(Halaman 16 – 24) hias seni bina di Malaysia.

3 Menzahirkan idea secara kreatif dan
inovatif hasil daripada penerokaan
4 terhadap seni bina di Malaysia dalam
penghasilan model bangunan secara
5 sistematik.

Menghasilkan model bangunan
seni bina di Malaysia dengan
menggunakan idea sendiri secara
kreatif dan inovatif serta membuat
apresiasi berpandukan Bahasa Seni
Visual dan Pemikiran Seni Visual
serta boleh menjadi model teladan.

TP 1 TP 2 TP 3

Mengenal pasti seni lukisan Barat
dalam bidang Seni Halus.

Menjelaskan aliran, gaya, pelukis
dan karya dalam seni lukisan Barat
berdasarkan abad pilihan.

Mengaplikasikan kefahaman untuk
membuat penerokaan terhadap seni
lukisan melalui penggunaan media,
teknik dan proses.

Menganalisis hasil penerokaan
melalui penggunaan media, teknik
dan proses dalam penghasilan karya
seni lukisan.

Menzahirkan idea secara kreatif dan
inovatif hasil daripada penerokaan
terhadap penghasilan karya seni
lukisan secara sistematik.

i Modul A+ SPM Pendidikan Seni Visual KSSM Tingkatan 5