บทที่ 3

หน่วยที่ 3

การบนั ทึกรายการในสมุดรายวนั ทว่ั ไป

เอกสารประกอบการสอน

ลาวลั ย์ ภเู่ จริญ

75

หน่วยท่ี 3
การบนั ทึกรายการในสมุดรายวนั ทัว่ ไป

76

แผนการจัดการเรียนรู้ประจาหน่วย

หน่วยท่ี 3 การบันทกึ รายการบัญชี
เร่ืองที่

3.1 การบนั ทึกรายการในสมุดรายวนั ทว่ั ไป
3.2 กาบนั ทึกรายการในสมุดบญั ชีแยกประเภท
3.3 งบทดลอง

แนวคดิ

การบญั ชีจะตอ้ งบนั ทึกตามวฏั จกั รบญั ชี หรือวงจรบญั ชีคือหลงั จากการวเิ คราะห์
รายการคา้ แลว้ จะตอ้ งบนั ทึกรายการในสมุดรายวนั ทวั่ ไปซ่ึงเป็นสมุดรายวนั ข้นั ตน้ ผา่ นรายการ
ในสมุดบญั ชีแยกประเภท ซ่ึงเป็นสมุดบญั ชีข้นั ปลายท่ีใชใ้ นการบนั ทึกรายการ ท้งั น้ีเพือ่ การจดั
หมวดหมู่ของบญั ชี บญั ชีท่ีมีช่ือบญั ชีเดียวกนั จะรวบรวมในแบบฟอร์มบญั ชีเดียวกนั เพ่อื การหา
ยอดคงเหลือของแตล่ ะบญั ชีใหเ้ ป็นหมวดหมู่ เพ่ือการนาไปจดั ทางบทดลอง ซ่ึงเป็ นงบท่ีใชใ้ น
การตรวจสอบความถูกตอ้ งของการบนั ทึกรายการในสมุดรายวนั ทว่ั ไป และสมุดบญั ชีแยก
ประเภทของกิจการ

สาระการเรียนรู้

1. ความหมายและประเภทของสมุดรายวนั ข้นั ตน้
3. การกาหนดเลขที่บญั ชีและการวางผงั บญั ชี
4. รายการทางบญั ชีที่บนั ทึกในสมุดรายวนั ทวั่ ไป
5. การบนั ทึกรายการทางบญั ชีในสมุดรายวนั ทว่ั ไป
6. ความหมายและประเภทของสมุดบญั ชีแยกประเภท
7. รูปแบบของสมุดบญั ชีแยกประเภท
8 ความหมายของการผา่ นรายการบญั ชี
9. การผา่ นรายการบญั ชีในสมุดบญั ชีแยกประเภททว่ั ไป
10. ความหมายและประโยชน์ของงบทดลอง
11. รูปแบบของงบทดลอง
12. ข้นั ตอนในการจดั ทางบทดลอง
13. การหาขอ้ ผิดพลาดเมื่องบทดลองไม่ลงตวั

77

จุดประสงค์การเรียนรู้

1. อธิบายความหมาย และประเภทของสมุดรายวนั ข้นั ตน้ ได้
2. บอกการกาหนดเลขท่ีบญั ชีและจดั ทาผงั บญั ชีได้
3. สามารถบนั ทึกรายการทางบญั ชีในสมุดรายวนั ทว่ั ไปได้
4. อธิบายความหมาย ประเภท และรูปแบบของสมุดบญั ชีแยกประเภทได้
5. สามารถผา่ นรายการบญั ชีในสมุดบญั ชีแยกประเภททวั่ ไปได้
6. บอกความหมาย ประโยชนแ์ ละรูปแบบของงบทดลองได้
7. หายอดคงเหลือของบญั ชีแยกประเภททว่ั ไปและจดั ทางบทดลองไดถ้ ูกตอ้ ง

วธิ ีการจดั การเรียนรู้และกจิ กรรมการเรียนรู้

1. วธิ ีการจัดการเรียนรู้
1.1 สอนแบบบรรยาย
1.2 สอนแบบเรียนรู้ดว้ ยตนเองจากบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน
1.3 สอนแบบการเรียนท่ีเนน้ ผเู้ รียนเป็นสาคญั
1.4 สอนแบบฝึกปฏิบตั ิเป็ นรายบุคคล

2. กจิ กรรมการเรียนรู้
2.1 ทาแบบทดสอบวดั ผลก่อนเรียนหน่วยท่ี 4
2.2 ศึกษาเอกสารประกอบการสอนตอนท่ี 4.1-4.3
2.3 ศึกษาจากสื่อคอมพวิ เตอร์ช่วยสอน
2.4 ซกั ถามผเู้ รียนเป็นรายบุคคล
2.5 ผเู้ รียนทาแบบฝึกหดั ทา้ ยหน่วย
2.6 ทาแบบทดสอบวดั ผลหลงั เรียนหน่วยท่ี 4

78

สื่อ/นวตั กรรมการเรียนรู้

1. เอกสารประกอบการสอน
2. วสั ดุอุปกรณ์ตวั อยา่ ง
3. แบบฝึกหดั ทา้ ยหน่วย
4. บทเรียนคอมพวิ เตอร์ช่วยสอน
5. อินเตอร์เน็ต

การวดั ผล

1. จากการสังเกตพฤติกรรม

2. จากการทาแบบทดสอบก่อนเรียน-หลงั เรียนบทเรียนคอมพวิ เตอร์ช่วยสอน
3. จากการประเมินแบบฝึกหดั ทา้ ยหน่วย
4. จากการสอบวดั ผลรายหน่วย ระหวา่ งภาคเรียน

79

เร่ืองที่ 3.1
การบันทกึ รายการในสมุดรายวนั ท่วั ไป

จุดประสงค์การเรียนรู้

นกั เรียนสามารถ
1. อธิบายความหมาย และประเภทของสมุดรายวนั ข้นั ตน้ ได้
2. สามารถกาหนดเลขที่บญั ชีและจดั ทาผงั บญั ชีได้
3. สามารถบนั ทึกรายการทางบญั ชีในสมุดรายวนั ทว่ั ไปได้

การบนั ทึกบญั ชีในบญั ชีตวั ที(T) ตามท่ีกล่าวแลว้ เมื่อการท่ีนอ้ ง ๆ ไดศ้ ึกษาคร้ังท่ีแลว้
เป็นการบนั ทึกแบบยอ่ ๆ เพ่อื ความเขา้ ใจหลกั บนั ทึกบญั ชีตามหลกั เดบิต-เครดิต ซ่ึงจะสรุปตาม
ประเภทบญั ชี บญั ชีสินทรัพยแ์ ละบญั ชีคา่ ใชจ้ า่ ย จะบนั ทึกเดบิตเมื่อเพ่ิมข้ึนและเครดิตเม่ือ
ลดลง ส่วนบญั ชีหน้ีสิน ส่วนของเจา้ ของ (ทุน) และรายได้ จะบนั ทึกเครดิตเม่ือเพิม่ ข้ึน และ
บนั ทึกเดบิต เม่ือลดลง

ตอ่ ไปในทางปฏิบตั ิจริงจะตอ้ งบนั ทึกบญั ชีตามระบบบญั ชีคู่ ซ่ึงจะตอ้ งบนั ทึกตาม
วงจรบญั ชี เม่ือวเิ คราะห์รายการคา้ แลว้ ไปบนั ทึกในสมุดรายวนั ข้นั ตน้ ต่อไป

ความหมายและประเภทของสมุดรายวนั ข้นั ต้น

ความหมายของสมุดรายวนั ข้นั ต้น

สมุดรายวนั ข้ันต้น(book of original entry) หมายถึง สมุดบญั ชีเล่มแรกที่บนั ทึก
รายการคา้ ที่เกิดข้ึนโดยบนั ทึกเกี่ยวกบั ชื่อบญั ชีทเี่ ดบติ และช่ือบญั ชีทเ่ี ครดิต หลงั จากท่ีไดผ้ า่ นการ
วเิ คราะห์รายการคา้ แลว้ โดยเรียงตามลาดบั ก่อนหลงั

ประเภทของสมดุ รายวนั ข้นั ต้น

สมุดรายวนั ข้นั ตน้ แบง่ เป็น 2 ประเภท ดงั น้ี
1. สมุดรายวนั เฉพาะ (special journal) เป็ นสมุดรายวนั ทใ่ี ช้บนั ทกึ รายการค้า
เฉพาะเร่ืองใดเรื่องหนึ่งเฉพาะ เหมาะสาหรับกิจการซ้ือขายสินคา้ และเป็นกิจการขนาดใหญ่
ดงั น้ี

80

1.1 สมุดรายวนั ซ้ือ (purchases journal) ใชบ้ นั ทึกรายการที่เก่ียวกบั การซ้ือสินคา้
เป็นเงินเชื่อเท่าน้นั โดยมีวตั ถุประสงคซ์ ้ือมาเพื่อขาย

1.2 สมุดรายวนั ขาย (sales journal) ใชบ้ นั ทึกรายการคา้ เกี่ยวกบั การขายสินคา้
เป็นเงินเชื่อเทา่ น้นั

1.3 สมุดรายวนั ส่งคืนและส่วนลด (purchases return and allowances journal) ใช้
บนั ทึกรายการคา้ ท่ีเกี่ยวกบั การส่งคืนสินคา้ ท่ีเคยซ้ือมาเป็นเงินเชื่อเทา่ น้นั

1.4 สมุดรายวนั รับคืนและส่วนลด (sales return and allowances journal) ใช้
บนั ทึกรายการคา้ ที่เก่ียวกบั การรับคืนสินคา้ ท่ีเคยขายไปเป็ นเงินเช่ือเทา่ น้นั

1.5 สมุดรายวนั รับเงิน (cash receipts journal) ใชบ้ นั ทึกรายการคา้ เก่ียวกบั การ
รับเงินในกรณีต่าง ๆ เช่นการรับเงินจากการขายสินคา้ และบริการ การรับชาระหน้ี เป็ นตน้ ซ่ึง
การรับเงินหมายรวมท้งั เงินสดและเงินฝากธนาคาร

1.6 สมุดรายวนั จ่ายเงิน (cash payment journal) ใชบ้ นั ทึกรายการคา้ เกี่ยวกบั การ
จา่ ยเงินในกรณีต่าง ๆ เช่น การจา่ ยเงินซ้ือวสั ดุสานกั งาน จ่ายคา่ น้า ไฟฟ้า โทรศพั ท์ เป็ นตน้
ซ่ึงการจ่ายเงินน้ีหมายรวมถึงการจา่ ยเงินสดและการจ่ายเช็ค(เงินฝากธนาคาร)

2. สมุดรายวันทวั่ ไป (general journal) เป็ นสมุดรายวนั ข้นั ตน้ ที่ใช้บนั ทึกรายการ
บญั ชีที่บนั ทึกในสมุดรายวนั เฉพาะไม่ได้ (ในกรณีท่ีกิจการใชส้ มุดรายวนั ข้นั ตน้ ท้งั 2 ประเภท)
เช่น รายการเปิ ดรายการ รายการปรับปรุงบญั ชี รายการปิ ดบญั ชี เป็ นตน้ แต่ถา้ เป็ นกิจการขนาด
เลก็ จะใชส้ มุดรายทว่ั ไปเป็นสมุดรายวนั ข้นั ตน้ เพยี งเล่มเดียว
สาหรับกิจการประเภทธุรกิจบริการจะใชส้ มุดรายวนั ทวั่ ไปเป็นสมุดบนั ทึกรายวนั ข้นั ตน้ เทา่ น้นั

ผงั บัญชี

ผงั บัญชี(chart of account) หมายถึงรายช่ือบญั ชีท้งั หมดของกิจการที่จดั หมวดหมู่

และกาหนดเลขที่หรือรหสั บญั ชีตามมาตรฐานโดยทว่ั ไป ซ่ึงจะกาหนดประเภทของบญั ชีเป็น 5

หมวดดงั น้ี

1. สินทรัพย์ ใหเ้ ป็น หมวด 1

2. หน้ีสิน ใหเ้ ป็น หมวด 2

3. ส่วนของเจา้ ของใหเ้ ป็น หมวด 3

4. รายได้ ใหเ้ ป็น หมวด 4

5. คา่ ใชจ้ า่ ย ใหเ้ ป็น หมวด 5

81

การกาหนดเลขท่ีบญั ชี แบบ 2 หลกั 3 หลกั

การกาหนดเลขท่ีบญั ชีอาจจะกาหนดเป็น 2 หลกั 3 หลกั หรือมากกวา่ ข้ึนอยกู่ บั

ความซบั ซอ้ นของขนาดและประเภทของกิจการ ซ่ึงจะศึกษาเฉพาะแบบ 2 หลกั เท่าน้นั

เลขที่บญั ชีแบบ 2 หลกั หลกั แรกหมายถึงหมวดบญั ชี หลกั ต่อมาหมายถึงลาดบั ท่ี

ของบญั ชี

ตวั อย่าง การกาหนดเลขทบี่ ัญชี แบบ 2 หลกั 3 หลกั

1. หมวดสินทรัพย์ เลขทบ่ี ัญชี แบบ 2 หลกั เลขทบ่ี ัญชี แบบ 3 หลกั

เงินสด 11 101

ธนาคาร 12 102

ลูกหน้ี 13 103

ตว๋ั เงินรับ 14 104

วสั ดุสานกั งาน 15 105

ฯลฯ

2. หมวดหนีส้ ิน เลขทบ่ี ัญชี แบบ 2 หลกั เลขทบ่ี ัญชี แบบ 3 หลกั

เงินเบิกเกินบญั ชีธนาคาร 21 201

เจา้ หน้ี 22 202

ตว๋ั เงินจา่ ย 23 203

รายไดร้ ับล่วงหนา้ 24 204

เงินกูจ้ านอง 25 205

ฯลฯ

3. หมวดส่วนของเจ้าของ เลขทบ่ี ัญชี แบบ 2 หลกั เลขทบ่ี ัญชี แบบ 3 หลกั

ทุน 31 301

ถอนใชส้ ่วนตวั 32 302

กาไรขาดทุน 33 303

4. หมวดรายได้ เลขทบี่ ัญชี แบบ 2 หลกั เลขทบี่ ัญชี แบบ 3 หลกั

รายไดค้ า่ บริการ 41 401

รายไดอ้ ื่น ๆ 42 402

ฯลฯ

82

5. หมวดค่าใช้จ่าย เลขทบ่ี ัญชี แบบ 2 หลกั เลขทบ่ี ญั ชี แบบ 3 หลกั

เงินเดือนคา่ จา้ ง 51 501

ค่าเช่า 52 502

คา่ โฆษณา 53 503

ค่าสาธารณูปโภค 54 504

คา่ พาหนะ 55 505

ฯลฯ

แบบฟอร์มสมุดรายวันทว่ั ไป (general journal form)

สมุดรายวนั ทวั่ ไป (1) (2) หน้า …

เลขท่ี

วนั เดือน ปี รายการ บญั ชี เดบิต เครดิต

(3) (4) (5) (6) (7)

ส่วนประกอบของสมุดรายวนั ทว่ั ไป
(1) ชื่อสมุดรายวนั ทว่ั ไป
(2) หนา้ ของสมุดรายวนั ทวั่ ไป ใหใ้ ส่เลขท่ีหนา้ เรียงลาดบั ก่อนหลงั
(3) ช่องวนั เดือน ปี ใชบ้ นั ทึกวนั ที่ เดือน ปี ของรายการคา้ ท่ีเกิดข้ึนเรียง

ตามลาดบั ก่อนหลงั
(4) ช่องรายการ ใชบ้ นั ทึกชื่อบญั ชีท่ีเดบิต ช่ือบญั ชีท่ีเครดิต และคาอธิบาย

รายการ
(5) ช่องเลขท่ีบญั ชี ใชบ้ นั ทึกเลขท่ีของบญั ชีที่เดบิตและเครดิตตามผงั บญั ชี
(6) ช่องเดบิต ใชบ้ นั ทึกจานวนเงินเดบิต
(7) ช่องเครดิต ใชบ้ นั ทึกจานวนเงินเครดิต

83

ตวั อย่างที่ 1.1 นางสาวสุชาวดี เปิ ดกิจการร้านเสริมสวยเม่ือวนั ที่ 1 กุมภาพนั ธ์ 2548 โดยนา
เงินสดมาลงทุน 60,000 บาท

ผลการวเิ คราะห์ เงินสดเพ่มิ 60,000 บาท เดบติ บญั ชีเงินสด

และหลกั บนั ทึกบญั ชี ทุน-น.ส.สุชาวดีเพิม่ 60,000 บาท เครดติ บญั ชีทุน-น.ส.สุชาวดี

สมุดรายวนั ทวั่ ไป หน้า 1

วนั เดือน ปี รายการ เลขท่ี เครดิต
บญั ชี เดบิต

2548 11 60,000 - -
ก.พ. 1 บญั ชีเงินสด 31 60,000

บญั ชีทุน-นางสาวสุชาวดี

นางสาวสุชาวดีนาเงินสดมาลงทนุ

ข้นั ตอนการบนั ทกึ รายการในแบบฟอร์มสมดุ รายวนั ทวั่ ไป

เมื่อวิเคราะห์รายการคา้ ที่เกิดข้ึนและไดผ้ ลการบนั ทึกบญั ชีวา่ เดบิต และเครดิตบญั ชี

ใดแลว้ จึงนาไปบนั ทึกในสมุดรายวนั ทว่ั ไป มีรายละเอียดตามข้นั ตอน ดงั น้ี

ข้นั ที่ 1 เขียนวนั ท่ี เดือน ปี ที่เกิดรายการในช่อง วนั เดือน ปี โดยเรียงตามลาดบั ของรายการ

คา้ ท่ีเกิดข้ึน ก่อน-หลงั โดยเขียนปี (พ.ศ.) ไวบ้ รรทดั บนสุดจากน้นั เขียนเดือนและวนั ทใี่ น

บรรทดั ต่อมาดงั น้ี

สมุดรายวนั ทว่ั ไป หน้า …

วนั เดือน ปี รายการ เลขที่ เครดิต
บญั ชี เดบิต

2548
ก.พ. 1

ข้นั ท่ี 2 ในช่อง “รายการ” เขียนชื่อบญั ชีที่จะเดบิต ไวบ้ รรทดั เดียวกบั วนั ท่ี โดยเขียน
ชิดเส้นซา้ ยมือของช่องรายการ และเขียนจานวนเงินในบรรทดั เดียวกนั ใน ช่องเดบิต (ถา้ มี
รายการที่ตอ้ งเดบิตอีก ให้เขียนในบรรทดั ต่อมาในทานองเดียวกนั ) ซ่ึงแสดงในสมุดรายวนั ทว่ั ไป
ดงั น้ี

84

สมุดรายวนั ทว่ั ไป หน้า …

วนั เดือน ปี รายการ เลขท่ี เครดิต
บญั ชี เดบิต

2548 60,000 -
ก.พ. 1 บัญชีเงนิ สด

ข้นั ท่ี 3 ในช่อง “รายการ”เขียนช่ือบญั ชีท่ีจะเครดิตในบรรทดั ต่อมา โดยเขียนยอ่ หนา้ จาก

เส้นหนา้ ซา้ ยมือประมาณ 2 ซม. แลว้ เขียนจานวนเงินไวบ้ รรทดั เดียวกนั ในช่อง เครดิต (ถา้ มี

รายการท่ีตอ้ งเครดิตอีก ใหเ้ ขียนในบรรทดั ต่อมาในทานองเดียวกนั )ซ่ึงแสดงในสมุดรายวนั

ทว่ั ไปดงั น้ี

สมุดรายวนั ทวั่ ไป หน้า …

วนั เดือน ปี รายการ เลขที่ เครดิต
บญั ชี เดบิต

2548 60,000 - 60,000 -
ก.พ. 1 บญั ชีเงินสด

บญั ชีทุน-นางสาวสุชาวดี

ข้นั ท่ี 4 ในช่อง “รายการ” เขียนคาอธิบายรายการทเ่ี กดิ ขนึ้ สรุปพอเข้าใจ โดยเขียนใหช้ ิด

เส้นซา้ ยมือ พร้อมขีดเส้นคน่ั ขีดเฉพาะตรงช่องรายการเท่าน้นั จากตวั อยา่ ง แสดงในสมุดรายวนั

ทวั่ ไปดงั น้ี

สมุดรายวนั ทวั่ ไป หน้า …

วนั เดือน ปี รายการ เลขที่ เครดิต
บญั ชี เดบิต

2548 60,000 - 60,000 -
ก.พ. 1 บญั ชีเงินสด

บญั ชีทุน-นางสาวสุชาวดี

นางสาวสุชาวดนี าเงนิ สดมาลงทนุ

85

ข้นั ที่ 5 ในช่อง เลขทบ่ี ัญชี ใหใ้ ส่เลขท่ีบญั ชีตามผงั บญั ชีท่ีกาหนด จากตวั อยา่ ง แสดงใน

สมุดรายวนั ทว่ั ไปดงั น้ี

วนั เดือน ปี สมุดรายวนั ทวั่ ไป เลขที่ เดบิต หน้า …
2548 บญั ชี 60,000 - เครดิต
ก.พ. 1 รายการ
11 60,000 -
บญั ชีเงินสด
บญั ชีทุน-นางสาวสุชาวดี 31

นางสาวสุชาวดนี าเงินสดมาลงทนุ

รายการบัญชีทบี่ นั ทกึ ในสมดุ รายวนั ทว่ั ไป

ประเภทของรายการบญั ชีที่บนั ทึกในสมุดรายวนั ทวั่ ไป แบง่ เป็น 2 ประเภทดงั น้ี
1. รายการเปิ ดรายการ (opening entry)
2. รายการคา้ ปกติ (journal entry)

รายการเปิ ดรายการ

รายการเปิ ดรายการ (opening entry) เป็นรายการบญั ชีหรือรายการคา้ ที่บนั ทึกใน
สมุดรายวนั ทว่ั ไปเป็ นรายการแรก สามารถแบ่งเป็น

1. รายการบญั ชีที่เกิดจากกิจการมีการลงทุนเริ่มแรกสามารถแบง่ เป็น 3 กรณี
ดงั น้ี

1.1 กรณีนาสินทรัพย์ 1 รายการมาลงทุน
1.2 กรณีนาสินทรัพยม์ ากกวา่ 1 รายการมาลงทุน
1.3. กรณีนาสินทรัพยแ์ ละหน้ีสินมาลงทุน
2. รายการบญั ชีท่ีเกิดจากกิจการมีการเร่ิมรอบระยะเวลาบญั ชีหรือ
งวดบญั ชีใหม่

รายการบัญชีทเี่ กดิ จากกิจการมกี ารลงทุนเริ่มแรก
กรณนี าสินทรัพย์ 1 รายการมาลงทนุ

ตวั อย่างท่ี 1.2 นางสาวสุชาวดีเปิ ดกิจการร้านเสริมสวยเมื่อวนั ท่ี 1 กุมภาพนั ธ์ 2548
โดยนาเงินสดมาลงทุน 60,000 บาท บนั ทึกในสมุดรายวนั ทว่ั ไปดงั น้ี

86

สมุดรายวนั ทวั่ ไป หน้า 1
เครดิต
วนั เดือน ปี รายการ เลขที่ เดบิต
บญั ชี 60,000 - 60,000 -
2548
ก.พ. 1 บญั ชีเงินสด 11
บญั ชีทุน-นางสาวสุชาวดี 31

นางสาวสุชาวดีนาเงินสดมาลงทุน

รายการบัญชีทเี่ กดิ จากกจิ การมกี ารลงทุนเร่ิมแรก

กรณนี าสินทรัพย์มากกว่า 1 รายการมาลงทนุ

ตัวอย่างที่ 1.3 นางสาวเฟื่ องฟ้า เปิ ดกิจการร้านซกั อบรีดเม่ือ 1 มิถุนายน 2548 โดยนาเงนิ สด

50,000 บาท อาคาร 1 คูหาราคา 150,000 บาท และอุปกรณ์ซักอบรีด 10,000 บาท มาลงทุน

บนั ทึกในสมุดรายวนั ทว่ั ไปดงั น้ี

สมุดรายวนั ทว่ั ไป หน้า 1

วนั เดือน ปี รายการ เลขที่ เครดิต
บญั ชี เดบิต

2548

มิ.ย. 1 บญั ชีเงินสด 11 50,000 -

บญั ชีอาคาร 16 150,000 -

บญั ชีอุปกรณ์ซกั อบรีด 15 10,000 -

บญั ชีทุน-นางสาวเพอื่ งฟ้า 31 210,000 -

นางสาวเฟื่ องฟ้านาสินทรัพยต์ า่ ง ๆ

มาลงทุน

รายการบัญชีทเ่ี กดิ จากกจิ การมีการลงทุนเริ่มแรก

กรณนี าสินทรัพย์และหนีส้ ินมาลงทุน
ตัวอย่างที่ 1.4 นายพรชยั เปิ ดอู่ซ่อมรถยนตเ์ ม่ือวนั ท่ี 1 เมษายน 2548 โดยนาเงินสด 100,000
บาท ท่ีดิน 200,000 บาท และเงินกูธ้ นาคารกรุงไทย 80,000 บาท มาลงทุนบนั ทึกในสมุด
รายวนั ทว่ั ไปดงั น้ี

87

สมุดรายวนั ทัว่ ไป หน้า 1

วนั เดือน ปี รายการ เลขที่ เครดิต
บญั ชี เดบิต
2548 บญั ชีเงินสด
เม.ย. 1 บญั ชีท่ีดิน 11 100,000 -
15 200,000 -
บญั ชีเงินกธู้ นาคารกรุงไทย 22 80,000 -
บญั ชีทุน-นายพรชยั 31 220,000 -
นายพรชยั นาสินทรัพยแ์ ละหน้ีสิน
มาลงทุน

รายการบัญชีทเ่ี กดิ จากกจิ การมกี ารเร่ิมรอบระยะเวลาบัญชีหรืองวดบัญชีใหม่

รายการบญั ชีที่เกิดจากกิจการมีการเร่ิมรอบระยะเวลาบญั ชีหรืองวดบญั ชีใหม่

หมายถึงกิจการมีการดาเนินงานมาแลว้ งวดน้ีเป็นการเริ่มงวดบญั ชีใหม่กจ็ ะนาสินทรัพยแ์ ละ

หน้ีสินคงเหลือจากงวดที่แลว้ มาดาเนินงานต่อไป

ตวั อย่างที่ 1.5 นายขจรเปิ ดบริการเป็ นอู่ซ่อมรถยนตม์ าต้งั แต่ปี 2545 เม่ือวนั ท่ี 1 มกราคม

2548 ซ่ึงถือเป็นวนั เร่ิมงวดใหมโ่ ดยมีสินทรัพย์ หน้ีสิน ส่วนของเจา้ ของคงเหลือดงั น้ี

เงินสด 50,000 บาท

ลูกหน้ี 10,000 บาท

วสั ดุในการซ่อมรถ 5,000 บาท

อุปกรณ์ในการซ่อมรถ 35,000 บาท

เจา้ หน้ี 40,000 บาท

ทุน-นายขจร 60,000 บาท

บนั ทึกในสมุดรายวนั ทวั่ ไปดงั น้ี

88

สมุดรายวนั ทว่ั ไป หน้า 1

วนั เดือน ปี รายการ เลขที่ เดบิต เครดิต
บญั ชี
2548
ม.ค. 1 บญั ชีเงินสด 11 50,000 -
บญั ชีลกู หน้ี 13 10,000 -
บญั ชีวสั ดุในการซ่อมรถ 14 5,000 -
บญั ชีอปุ กรณ์ในการซ่อมรถ 15 35,000 -
21
บญั ชีเจา้ หน้ี 31 40,000 -
บญั ชีทุน-นายขจร 60,000 -
นายขจรนายอดคงเหลือสินทรัพย์
และหน้ีสินมาลงทนุ

รายการค้าปกติ

รายการค้าปกติ (journal entry) เป็นการบนั ทึกรายการบญั ชีท่ีเกิดข้ึนหลงั จากที่มีรายการ
เปิ ดรายการแลว้ โดยบนั ทึกรายการเรียงตามลาดบั ก่อนหลงั ในสมุดรายวนั ทวั่ ไป
ตัวอย่างท่ี 1.6 เม่ือวนั ที่ 1 พฤษภาคม 2548 นางสาวเอมอรไดเ้ ปิ ดร้านเสริมสวย “เอมอรบิวต้ี”
โดยนาเงินสด 100,000 บาท และอุปกรณ์เสริมสวย 10,000 บาท มาลงทุน
และในระหวา่ งเดือนไดม้ ีรายการคา้ ดงั น้ี
2548
พ.ค. 2 ซ้ือวสั ดุใชใ้ นการเสริมสวยเป็ นเงินสด 3,000 บาท

3 ซ้ืออุปกรณ์เสริมสวย 20,000 บาท จากร้านพทั ยางามเลิศ โดยยงั ไม่ชาระเงิน
4 ซ้ือเฟอร์นิเจอร์เป็ นเงิน 12,000 บาท จา่ ยเงินสด 2,000 บาท ที่เหลือจะชาระ

ภายในวนั ที่ 2 ของเดือนถดั ไป (จากร้านกาจรเฟอร์นิเจอร์)
6 รับรายไดค้ า่ บริการเสริมสวยเป็นเงินสด 6,500 บาท
10 ส่งบิลเกบ็ เงินค่าบริการเสริมสวยใหล้ ูกคา้ นางวรนภา 5,000 บาท ยงั ไมช่ าระเงิน
15 รับชาระหน้ีจากลูกหน้ีเป็นเงินสด 5,000 บาท
16 จา่ ยชาระหน้ีเจา้ หน้ี-พทั ยางามเลิศเป็นเงินสด 20,000 บาท
25 กิจการไดก้ เู้ งินจากธนาคาร 60,000 บาท โดยรับเป็นเช็คนาฝากธนาคาร
26 นางสาวเอมอรเจา้ ของกิจการถอนเงินสดใชส้ ่วนตวั 1,500 บาท
27 จา่ ยเงินเดือนพนกั งาน 2 คนเป็นเงินสด 10,400 บาท

89

2548
พ.ค. 28 จ่ายค่าใชจ้ ่ายเบด็ เตล็ดเป็นเงินสด 800 บาท

30 จา่ ยคา่ น้า ไฟฟ้า โทรศพั ทเ์ ป็ นเงินสด 4,200 บาท
30 กิจการนาเงินสดฝากธนาคาร 7,500 บาท

จากการศึกษา ในเรื่อง การวเิ คราะห์รายการคา้ จากตวั อยา่ งที่ 1.6 สามารถวเิ คราะห์
รายการคา้ และบนั ทึกบญั ชีตามหลกั บญั ชีคู่ (เดบิต-เครดิต) ไดด้ งั ตารางต่อไปน้ี
ตารางที่ 4.1 แสดงการบันทึกบัญชี(เดบิต-เครดติ ) ของร้านเอมอรบิวตี้

วนั เดือน ปี รายการค้า การบนั ทกึ บัญชี(เดบติ -เครดติ )

2548 1 น.ส.เอมอรนาเงินสด 100,000 บาท เดบิต บญั ชีเงินสด 100,000
พ.ค. และอุปกรณ์เสริมสวย 10,000 บาท เดบิต บญั ชีอุปกรณ์ฯ 10,000
เครดิต บญั ชีทุน น.ส.เอมอร 110,000
มาลงทุน

2 ซ้ือวสั ดุใช้ในการเสริมสวยเป็ นเงินสด เดบิต บญั ชีวสั ดุฯ 3,000
3,000
3,000 บาท เครดิต บญั ชีเงินสด 20,000
20,000
3 ซ้ืออุปกรณ์เสริมสวย 20,000 บาท จาก เดบิต บญั ชีอุปกรณ์ฯ 12,000
2,000
ร้านพทั ยางามเลิศ โดยยงั ไมช่ าระเงิน เครดิต บญั ชีเจา้ หน้ี 10,000

4 ซ้ือเฟอร์นิเจอร์เป็ นเงิน 12,000 บาท เดบิต บญั ชีเฟอร์นิเจอร์ 6,500
6,500
จ่ายเงินสด 2,000 บาท ที่เหลือจะชาระ เครดิต บญั ชีเงินสด 5,000
5,000
ภายในวนั ที่ 2 ของเดือนถดั ไป (จากร้าน เครดิต บญั ชีเจา้ หน้ี
5,000
กาจรเฟอร์นิเจอร์) 5,000
20,000
6 รับรายไดค้ ่าบริการเสริมสวยเป็ นเงินสด เดบิต บญั ชีเงินสด 20,000

6,500 บาท เครดิต บญั ชีรายไดฯ้

10 ส่งบิลเกบ็ เงินคา่ บริการเสริมสวย ให้ เดบิต บญั ชีลูกหน้ี

ลูกคา้ นางวรนภา 5,000 บาท ลูกคา้ ยงั ไม่ เครดิต บญั ชีรายไดฯ้

ชาระเงิน

15 รับชาระหน้ีจากลูกหน้ีเป็นเงินสด 5,000 เดบิต บญั ชีเงินสด

บาท เครดิต บญั ชีลูกหน้ี

16 จ่ายชาระหน้ีเจา้ หน้ี-พทั ยางามเลิศเป็น เดบิต บญั ชีเจา้ หน้ี

เงินสด 20,000 บาท เครดิต บญั ชีเงินสด

90

25 กิจการได้กู้เงินจากธนาคาร 60,000 เดบิต บญั ชีเงินฝากธนาคาร 60,000
60,000
บาท โดยรับเป็นเช็คนาฝากธนาคาร เครดิต บญั ชีเจา้ หน้ีเงินกู้
1,500
ธนาคาร 1,500
10,400
26 นางสาวเอมอรเจา้ ของกิจการถอนเงินสด เดบิต บญั ชีถอนใชส้ ่วนตวั 10,400
800
ใชส้ ่วนตวั 1,500 บาท เครดิต บญั ชีเงินสด 800
4,200
27 จา่ ยเงินเดือนพนกั งาน 2 คนเป็นเงินสด เดบิต บญั ชีเงินเดือนพนกั งาน 4,200
7,500
10,400 บาท เครดิต บญั ชีเงินสด 7,500

28 จา่ ยคา่ ใชจ้ ่ายเบด็ เตล็ดเป็นเงินสด เดบิต บญั ชีค่าใชจ้ า่ ยเบด็ เตล็ด

800 บาท เครดิต บญั ชีเงินสด

30 จา่ ยค่าน้า ไฟฟ้า โทรศพั ท์ เป็นเงินสด เดบิต บญั ชีคา่ สาธาณูปโภค

4,200 บาท เครดิต บญั ชีเงินสด

30 กิจการนาเงินสดฝากธนาคาร เดบิต บญั ชีเงินฝากธนาคาร

7,500 บาท เครดิต บญั ชีเงินสด

สรุปการบันทกึ รายการในสมดุ รายวนั ทวั่ ไปของร้านเอมอรบิวตี้

สมุดรายวนั ทว่ั ไป หน้า 1
เครดิต
วนั เดือน ปี รายการ เลขท่ี
บญั ชี เดบิต 110,000 -

2548 3,000 -

พ.ค. 1 บญั ชีเงินสด 11 100,000 -

บญั ชีอุปกรณ์เสริมสวย 15 10,000 -

บญั ชีทุน-นางสาวเอมอร 31

นางสาวเอมอรนาสินทรัพยต์ ่าง ๆ

มาลงทุน

2 บญั ชีวสั ดุการเสริมสวย 14 3,000 -

บญั ชีเงินสด 11

ซ้ือวสั ดุการเสริมสวยเป็ นเงินสด

91

สมุดรายวนั ทว่ั ไป หน้า 2
เครดิต
วนั เดือน ปี รายการ เลขที่ เดบิต 20,000 -
3 บญั ชี 20,000 - 2,000 -
4 บญั ชีอุปกรณ์เสริมสวย 15 12,000 - 10,000 -
บญั ชีเจา้ หน้ี 21
6 16,500 - 16,500 -
ซ้ืออุปกรณ์เสริ มสวยเป็ นเงินเช่ือ 16
10 บญั ชีเฟอร์นิเจอร์ 11 5,000 - 5,000 -
21
15 บญั ชีเงินสด 5,000 - 5,000 -
16 บญั ชีเจา้ หน้ี 11 20,000 - 20,000 -
ซ้ือเฟอร์นิเจอร์เป็ นเงินเช่ือ จ่ายเงิน 41
สดบางส่วน
บญั ชีเงินสด 13
บญั ชีรายไดค้ ่าบริการฯ 41
ไดร้ ับรายไดค้ า่ บริการเสริมสวย
เป็ นเงินสด 11
บญั ชีลูกหน้ี 13
บญั ชีรายไดค้ า่ บริการฯ
ส่งบิลค่าบริการเสริมสวยใหล้ ูกคา้ 21
นางวรนภา ลูกคา้ ยงั ไม่ชาระเงิน 11
บญั ชีเงินสด
บญั ชีลูกหน้ี
ลูกหน้ีนางวรนภานาเงินสดมาชาระ
บญั ชีเจา้ หน้ี
บญั ชีเงินสด
ชาระหน้ีเจา้ หน้ีพทั ยางามเลิศ
เป็ นเงินสด

92

สมุดรายวนั ทวั่ ไป หน้า 3

วนั เดือน ปี รายการ เลขที่ เครดิต
บญั ชี เดบิต

25 บญั ชีเงินฝากธนาคาร 12 60,000 -
บญั ชีเงินกูธ้ นาคาร 22
60,000 -
กูเ้ งินจากธนาคารเพอ่ื การดาเนินงาน 32
นาฝากธนาคาร 11 1,500 -
26 บญั ชีถอนใชส้ ่วนตวั
51 1,500 -
บญั ชีเงินสด 11
ถอนเงินสดไปใชส้ ่วนตวั 10,400 -
27 บญั ชีเงินเดือนพนกั งาน 53
11 10,400 -
บญั ชีเงินสด
จ่ายเงินเดือนพนกั งานเป็นเงินสด 52 800 -
28 บญั ชีค่าใชจ้ า่ ยเบด็ เตลด็ 11
800 -
บญั ชีเงินสด 12
จ่ายค่าใชจ้ ่ายเบด็ เตลด็ เป็นเงินสด 11 4,200 -
30 บญั ชีค่าสาธารณูปโภค
4,200 -
บญั ชีเงินสด
จ่ายคา่ สาธารณูปโภคเป็นเงินสด 7,500 -
30 บญั ชีเงินฝากธนาคาร
7,500 -
บญั ชีเงินสด
นาเงินสดฝากธนาคาร

93

ลกั ษณะการบนั ทกึ รายการในสมุดรายวนั ทั่วไป

การบนั ทึกรายการในสมุดรายวนั ทว่ั ไปจะมีลกั ษณะของการบนั ทึกดงั น้ี
1. การบันทกึ รายการแบบ compound journal entry คือ การบนั ทึกรายการในสมุด

รายวนั ทวั่ ไปลกั ษณะที่มีรายการดา้ นเดบิต หรือเครดิตมากกวา่ 1 บญั ชี ตามตวั อยา่ งต่อไปน้ี

สมุดรายวนั ทว่ั ไป หน้า 1
เครดิต
วนั เดือน ปี รายการ เลขที่
25x2 บญั ชี เดบิต 5,000 -
ม.ค. 1 บญั ชีอุปกรณ์เสริมสวย 15,000 -
บญั ชีเงินสด 13 20,000 -
บญั ชีเจา้ หน้ี-พทั ยางามเลิศ 11
21
ซ้ืออุปกรณ์เสริมสวยจากร้านพทั ยา
งามเลิศ จ่ายเงินสดบางส่วน

2. การบันทกึ รายการแบบ single journal entry คือการบนั ทึกรายการในสมุดรายวนั

ทวั่ ไปท่ีมีดา้ นเดบิตและดา้ นเครดิตเพยี ง 1 บญั ชี ตามตวั อยา่ งต่อไปน้ี

สมดุ รายวนั ทวั่ ไป หน้า 1

วนั เดือน ปี รายการ เลขท่ี เครดิต
บญั ชี เดบิต
25x2 บญั ชีอุปกรณ์เสริมสวย 5,000 -
บญั ชีเงินสด 13 5,000 - 15,000 -
ม.ค. 1 11
บญั ชีอปุ กรณ์เสริมสวย 13 15,000 -
บญั ชีเจา้ หน้ี-พทั ยางามเลิศ 21

ซ้ืออุปกรณ์เสริมสวย จากร้าน
พทั ยางามเลิศจ่ายเงินสดบางส่วน

94

สรุป

สมุดรายวนั ข้ันต้น คือ สมุดบญั ชีเล่มแรกท่ีมีไวส้ าหรับบนั ทึกรายการคา้ ท่ีเกิดข้ึน
โดยบนั ทึกเก่ียวกบั ชื่อบญั ชีท่ีเดบิตและช่ือบญั ชีที่เครดิตท้งั หมดของรายการคา้ ที่เกิดข้ึน
แบง่ ออกเป็น 2 ประเภท คือ

1. สมุดรายวนั เฉพาะ (special journal)
2. สมุดรายวนั ทว่ั ไป (general journal)
ในการศึกษาน้ีจะศึกษาเฉพาะสมุดรายวนั ทว่ั ไป เทา่ น้นั
ผงั บญั ชี (chart of account) เป็นรายช่ือบญั ชีท้งั หมดของกิจการที่จดั หมวดหมู่และ
กาหนดเลขที่ หรือรหสั บญั ชี ซ่ึงศึกษาเฉพาะเลขบญั ชีแบบ 2 หลกั เท่าน้นั
รายการบญั ชีท่ีบนั ทึกในสมุดรายวนั ทว่ั ไป แบง่ เป็น 2 ประเภทดงั น้ี
1. รายการเปิ ดรายการ (opening entry) หมายถึง รายการแรกของการบนั ทึก
บญั ชีในสมุดรายวนั ทว่ั ไป
2. รายการค้าปกติ (journal entry) เป็นรายการบญั ชีที่เกิดข้ึนระหวา่ งงวดหลงั
รายการเปิ ดรายการ
ลกั ษณะการบนั ทกึ รายการในสมุดรายวนั ทวั่ ไป
จะแบง่ เป็น 2 ลกั ษณะ คือ
1. แบบ compound journal entry หมายถึงรายการคา้ 1 รายการจะกระทบบญั ชี
มากกวา่ 2 บญั ชีคือจะบนั ทึกเดบิตหรือเครดิตมากกวา่ 1 บญั ชี
2. แบบ single journal entry หมายถึง รายการคา้ 1 รายการจะกระทบบญั ชี เพยี ง 2
บญั ชีโดยมีเดบิต 1บญั ชีและเครดิต 1 บญั ชี

95

เรื่องที่ 3.2
การบันทกึ รายการในสมุดบัญชีแยกประเภท

จุดประสงค์การเรียนรู้

นักเรียนสามารถ
1. อธิบายความหมาย ประเภท และรูปแบบของสมุดบญั ชีแยกประเภทได้
3. สามารถผา่ นรายการบญั ชีในสมุดบญั ชีแยกประเภททวั่ ไปได้

หลงั จากการบนั ทึกรายการในสมุดรายวนั ทวั่ ไปแลว้ ลาดบั ต่อไปของการบนั ทึกรายการ
บญั ชีคือการบนั ทึกรายการในสมุดบญั ชีแยกประเภท ซ่ึงไดบ้ นั ทึกเป็นไปตามวงจรบญั ชี ต่อไป

เร่ิมรอบระยะเวลาบญั ชี 2 3
สมดุ รายวนั ข้นั ตน้ บญั ชีแยกประเภท
1
การวเิ คราะห์รายการ

คา้

สิ้นสุดรอบระยะเวลาบัญชี

ภาพท่ี 4.1 แสดงข้นั ตอนการบนั ทึกรายการทางบญั ชี

ความหมายและประเภทของสมุดบัญชีแยกประเภท

สมุดบญั ชีแยกประเภท(Ledger) เป็นสมุดบญั ชีข้นั ปลายซ่ึงจะบนั ทึกตอ่ จากสมุด
บญั ชีข้นั ตน้ จะช่วยในการจดั ประเภทของบญั ชีให้เป็นหมวดหมูเ่ พื่อสะดวกในการนาขอ้ มูลไป
ใชใ้ นการสรุปผลการดาเนินงานและฐานะทางการเงินของกิจการในงวดบญั ชีน้นั ๆ
สามารถแบง่ ไดเ้ ป็น 2 ประเภท คือ

1. สมุดบญั ชีแยกประเภททว่ั ไป
2. สมุดบญั ชีแยกประเภทยอ่ ย

96

1. สมดุ บัญชีแยกประเภททว่ั ไป

สมุดบญั ชีแยกประเภททว่ั ไป(General ledger) เป็นสมุดบญั ชีแยกประเภทเล่มหลกั
ของกิจการที่ตอ้ งจดั ทาต่อจากสมุดรายวนั ข้นั ตน้ ประกอบดว้ ย

1.1 บญั ชีแยกประเภทสินทรัพย์ เช่น บญั ชีเงินสด บญั ชีลูกหน้ี เป็นตน้
1.2 บญั ชีแยกประเภทหน้ีสินเช่น บญั ชีเจา้ หน้ี บญั ชีเงินกูธ้ นาคาร เป็นตน้
1.3 บญั ชีแยกประเภทส่วนของเจา้ ของ เช่น บญั ชีทุน บญั ชีถอนใชส้ ่วนตวั เป็นตน้
1.4 บญั ชีแยกประเภทรายไดเ้ ช่น บญั ชีรายไดค้ ่าเสริมสวย เป็นตน้
1.5 บญั ชีแยกประเภทคา่ ใชจ้ ่าย เช่น บญั ชีเงินเดือน บญั ชีค่าเช่า เป็นตน้

2. สมุดบัญชีแยกประเภทย่อย

สมุดบญั ชีแยกประเภทยอ่ ย (Subsidiary ledger) เป็ นสมุดบญั ชีท่ีจดั ทาข้ึนเพื่อให้
รายละเอียดของขอ้ มูลทางการเงินมากข้ึน เช่น สมุดบญั ชีแยกประเภทยอ่ ยลูกหน้ี สมุดบญั ชีแยก
ประเภทยอ่ ยเจา้ หน้ี เป็นตน้

แบบฟอร์มสมดุ บัญชีแยกประเภททว่ั ไป

แบง่ เป็น 2 ประเภทคือ
1. แบบฟอร์มแบบมาตรฐาน มีดงั นี้

1 ช่ือบัญชี 2 เลขท.่ี ......

วนั เดือน ปี รายการ หนา้ เดบิต วนั เดือน ปี รายการ หนา้
บญั ชี บญั ชี เครดิต

3 4 56 3 4 56

97

แบบมาตรฐาน(Standard account form) หรือแบบ 2 ช่องจะแบ่งเป็น 2 ดา้ นแตล่ ะ
ดา้ นแบง่ เป็ น 4 ช่องตามหมายเลขที่แสดงไวค้ ือ

1. เขียนชื่อบญั ชี ท่ีนามาจากชื่อบญั ชีเดบิต หรือ ช่ือบญั ชีเครดิตของสมุดรายวนั ทว่ั ไป
2. ช่องเลขที่บญั ชี จะอา้ งอิงกบั เลขที่บญั ชีของสมุดรายวนั ทว่ั ไป
3. ช่องวนั เดือนปี เขียน วนั เดือน ปี ที่บนั ทึกรายการคา้
4. ช่องรายการ เขียนช่ือบญั ชีท่ีทาใหเ้ กิดการเปล่ียนแปลงในบญั ชี
5. ช่องหนา้ บญั ชี ไดม้ าจากสมุดรายวนั เล่มใด หนา้ ท่ีเทา่ ใด
6. ช่องจานวนเงิน เขียนจานวนเงินเดบิต หรือจานวนเงินเครดิต แลว้ แต่กรณี

2. แบบฟอร์มแบบแสดงยอดคงเหลือ หรือบัญชีแบบ 3 ช่อง มดี ังนี้

วนั เดือน ปี รายการ ช่ือบญั ชี เดบิต เลขที่ …..
เครดิต ยอดคงเหลือ
หนา้
บญั ชี

แบบแสดงยอดคงเหลือ หรือบัญชีแบบ 3 ช่อง (balance account form or three column
account form) เป็นบญั ชีแยกประเภทที่มีลกั ษณะเป็น 3 ช่อง โดยแบ่งออกเป็นช่องเดบิต ช่อง
เครดิต และช่องยอดคงเหลือ นอกจากน้ียงั มีช่อง ตา่ ง ๆ ไดแ้ ก่ ช่องวนั ท่ี รายการ หนา้ บญั ชี
เพ่ือใชบ้ นั ทึกขอ้ มูลเกี่ยวกบั บญั ชีแยกประเภทน้นั ใหม้ ีความสมบูรณ์มากข้ึน บญั ชีแยกประเภท
แบบแสดงยอดคงเหลือน้ีเหมาะสาหรับกิจการ ขนาดใหญ่ มีจานวนรายการคา้ มาก ซ่ึงตอ้ งการ
ทราบยอดคงเหลือของแตล่ ะบญั ชีแยกประเภททุกวนั

แต่การศึกษาในทน่ี ีจ้ ะศึกษาเฉพาะบญั ชีแบบมาตรฐานเพยี งอย่างเดยี วเท่าน้ัน

98

การผ่านรายการบญั ชี

การผ่านรายการบญั ชี(Posting) เป็ นการนารายการบญั ชีท่ีบนั ทึกในสมุดรายวนั ทวั่ ไปไป
บนั ทึกยงั สมุดบญั ชีแยกประเภททวั่ ไป เพื่อเป็นการจดั ประเภทของบญั ชีให้เป็ นหมวดหมู่ เพื่อให้
สามารถสรุปผลการดาเนินงานและฐานะการเงินไดต้ อ่ ไป
ซ่ึงจะพิจารณาการผา่ นรายการเป็น 5 กรณีดงั น้ี

1. กรณีเป็นรายการเปิ ดบญั ชีโดยนาสินทรัพย์ 1 รายการมาลงทุน
2 กรณีเป็นรายการเปิ ดบญั ชีโดยนาสินทรัพยม์ ากกวา่ 1 รายการมาลงทุน
3. กรณีเป็นรายการเปิ ดบญั ชีท่ีนาสินทรัพยแ์ ละหน้ีสินมาลงทุน
4. กรณีเป็นรายการเปิ ดบญั ชีที่เร่ิมรอบระยะบญั ชีใหม่
5. กรณีรายการคา้ ปกติ

การผ่านรายการในสมุดบัญชีแยกประเภทท่ัวไป

กรณเี ป็ นรายการเปิ ดบัญชีโดยนาสินทรัพย์ 1 รายการมาลงทนุ

ตัวอย่างท่ี 2.1 นางสาวสุชาวดี เปิ ดกิจการร้านเสริมสวยเม่ือวนั ท่ี 1 กุมภาพนั ธ์ 2548 โดยนา
เงินสดมาลงทุน 60,000 บาท ซ่ึงบนั ทึกสมุดรายวนั ทวั่ ไปและผ่านรายการไปยงั บญั ชีแยก
ประเภท ไดด้ งั น้ี

99

สมดุ รายวนั ทว่ั ไป (5) หน้า 1

เลขที่

วนั เดือน ปี รายการ บญั ชี เดบิต เครดิต
2548
ก.พ. 1 บญั ชีเงินสด (1) 11 60,000 - 60,000 -
(2) บญั ชีทุน-น.ส.สุชาวดี (3) 31 (4)
(6)
นางสาวสุชาวดีนาเงินสดมาลงทุน

บญั ชีเงนิ สด (1) (6) เลขท่ี 11

วนั เดือน ปี รายการ หนา้ เดบิต วนั เดือน ปี รายการ หนา้ เครดิต
บญั ชี บญั ชี
2548
ก.พ. 1 ทุนน.ส.สุชาวดี รว.1 60,000 -
(2) (3) (5) (4)

ภาพท่ี 4.1 แสดงการผ่านรายการบญั ชีด้านเดบิต

ข้นั ตอนการผ่านรายการบญั ชี

จากตวั อย่าง ข้นั ตอนการผ่านรายการบัญชีด้าน เดบิต กระทาดังนี้

(1) เปิ ดบญั ชีแยกประเภทท่ีบนั ทึกในสมุดรายวนั ทว่ั ไปดา้ นเดบิต คือ“บญั ชีเงินสด”

2548

(2) ใส่วนั เดือน ปี ตามที่บนั ทึกในสมุดรายวนั ทวั่ ไปคือ ก.พ. 1 ดา้ นเดบิต
(3) ในช่องรายการ เขียน ช่ือบญั ชีตรงขา้ ม คือ “ทุน –น.ส.สุชาวดี”
(4) ในช่องเดบิต เขียนจานวนเงินตามท่ีบนั ทึกในสมุดรายวนั ทว่ั ไปในช่องเดบิตคือ “
60,000 ”
(5) ในช่องหนา้ บญั ชี เขียนอา้ งอิงหนา้ สมุดรายวนั ทวั่ ไป หนา้ 1 คือ “ รว.1”
(6) ใส่เลขที่บญั ชีตามผงั บญั ชีท่ีกาหนดคือ “ เลขที่ 11”

100

กรณเี ป็ นรายการเปิ ดบัญชีโดยนาสินทรัพย์มากกว่า 1 รายการมาลงทุน

ตัวอย่างท่ี 2.2 นางสาว เฟ่ื องฟ้า เปิ ดกิจการร้านซกั อบรีดเมื่อ 1 มิถุนายน 2548 โดยนาเงินสด

50,000 บาท อาคาร 1 คูหาราคา 150,000 บาท และอุปกรณ์ซกั อบรีด 10,000 บาท มาลงทุน

บนั ทึกในสมุดรายวนั ทว่ั ไปดงั น้ี

สมุดรายวนั ทวั่ ไป หน้า 1

วั เดือน ปี รายการ เลขท่ี เครดิต
บญั ชี เดบิต

2548

มิ.ย. 1 บญั ชีเงินสด 11 50,000 -

บญั ชีอาคาร 16 150,000 -

บญั ชีอุปกรณ์ซกั อบรีด 17 10,000

บญั ชีทุน-นางสาวเพื่องฟ้า 31 210,000 -

นางสาวเพอื่ งฟ้านาสินทรัพยต์ ่าง ๆ

มาลงทุน

จากตัวอย่างท่ี 2.2 กรณีเป็นรายการเปิ ดบญั ชีโดยนาสินทรัพยม์ ากกวา่ 1 รายการมาลงทุน

สามารถผา่ นรายการไปบญั ชีแยกประเภทดงั น้ี

บญั ชี เงินสด เลขที่ 11
เครดิต
วนั เดือน ปี รายการ หนา้ เดบิต วนั เดือน ปี รายการ หนา้
บญั ชี บญั ชี

2548

มิ.ย. 1 ทุน-น.ส.เพือ่ งฟ้า รว.1 50,000 -

บญั ชี อาคาร เลขท่ี 16

วนั เดือน ปี รายการ หนา้ เดบิต วนั เดือน ปี รายการ หนา้ เครดิต
บญั ชี บญั ชี

2548

มิ.ย. 1 ทุน-น.ส.เพื่องฟ้า รว.1 150,000 -

101

บญั ชี อุปกรณ์ซกั อบรีด เลขท่ี 17

วนั เดือน ปี รายการ หนา้ เดบิต วนั เดือน ปี รายการ หนา้ เครดิต
บญั ชี บญั ชี
2548
มิ.ย. 1 ทุน-น.ส.เพื่องฟ้า รว.1 10,000 -

บญั ชี ทุน-น.ส.เฟ่ื องฟ้า เลขที่ 31

วนั เดือน ปี รายการ หนา้ เดบิต วนั เดือน ปี รายการ หนา้ เครดิต
บญั ชี บญั ชี

2548

มิ.ย. 1 เงินสด รว.1 50,000 -

อาคาร รว.1 150,000 -

อปุ กรณ์ซกั อบรีด รว.1 10,000 -

จะเห็นวา่ หลกั การผา่ นรายการจะเป็นลกั ษณะเดียวกบั ตวั อยา่ งที่ 2.1 บญั ชีใดบนั ทึก
ในสมุดรายวนั ทวั่ ไปเดบิต ใหผ้ า่ นรายการบญั ชีน้นั ดา้ นเดบิต บญั ชีใดบนั ทึกในสมุดรายวนั
ทว่ั ไปเครดิต ใหผ้ า่ นรายการบญั ชีน้นั ดา้ นเครดิต และในช่องรายการจะเขียนช่ือบญั ชีตรงขา้ ม
เพอ่ื ใหท้ ราบวา่ มาจากไหน ดงั น้นั บญั ชีเงินสด บญั ชีอาคาร และบญั ชีอุปกรณ์ซกั อบรีด จะเขียน
ชื่อบญั ชี “ทุน-น.ส.เพือ่ งฟ้า” และบญั ชีทุน-น.ส.เพ่ืองฟ้า จะเขียนชื่อบญั ชี “ เงินสด”, “อาคาร”
และ“อุปกรณ์ซกั อบรีด” จานวนเงิน 50,000 บาท, 150,000 บาทและ 10,000 บาท ตามลาดบั *

กรณเี ป็ นรายการเปิ ดบัญชีทน่ี าสินทรัพย์และหนีส้ ินมาลงทนุ

ตวั อย่างที่ 2.3 นายพรชยั เปิ ดอู่ซ่อมรถยนตเ์ ม่ือวนั ที่ 1 เมษายน 2548โดยนาเงินสด 100,000 บาท
ท่ีดิน 200,000 บาท และเงินกธู้ นาคารกรุงไทย 80,000 บาทมาลงทุน บนั ทึกในสมุดรายวนั ทวั่ ไป
ดงั น้ี

102

วนั เดือน ปี สมุดรายวนั ทว่ั ไป เลขที่ เดบิต หน้า 1
บญั ชี เครดิต
2548 รายการ 100,000 -
เม.ย. 1 11 200,000 - 80,000 -
บญั ชีเงินสด 15 220,000 -
บญั ชีท่ีดิน 22
31
บญั ชีเงินกูธ้ นาคารกรุงไทย
บญั ชีทุน-นายพรชยั
นายพรชยั นาสินทรัพยแ์ ละหน้ีสิน
มาลงทุน

จากตัวอย่างที่ 2.3 กรณเี ป็ นรายการเปิ ดบัญชีทน่ี าสินทรัพย์และหนีส้ ินมาลงทุน
สามารถผา่ นรายการไปบญั ชีแยกประเภทดงั น้ี

บญั ชี เงินสด เลขที่ 11

วนั เดือน ปี รายการ หนา้ เดบิต วนั เดือน ปี รายการ หนา้ เครดิต
บญั ชี บญั ชี
2548
เม.ย. 1 สมุดรายวนั ทวั่ ไป รว.1 100,000 -

บญั ชี ที่ดิน เลขที่ 15

วนั เดือน ปี รายการ หนา้ เดบิต วนั เดือน ปี รายการ หนา้ เครดิต
บญั ชี บญั ชี
2548
เม.ย. 1 สมดุ รายวนั ทวั่ ไป รว.1 200,000 -

103

บญั ชี เงินกธู้ นาคารกรุงไทย เลขที่ 22
เครดิต
วนั เดือน ปี รายการ หนา้ เดบิต วนั เดือน ปี รายการ หนา้
บญั ชี สมดุ รายวนั ทวั่ ไป บญั ชี 80,000 -

2548 รว. 1

เม.ย. 1

บญั ชี ทุน-นายพรชยั เลขที่ 31

วนั เดือน ปี รายการ หนา้ เดบิต วนั เดือน ปี รายการ หนา้ เครดิต
บญั ชี บญั ชี

2548

เม.ย. 1 สมุดรายวนั ทวั่ ไป รว.1 220,000 -

จะเห็นวา่ หลกั การผา่ นรายการจะเหมือนกบั ตวั อยา่ งท่ี 2.1 และตวั อยา่ งที่ 2.2 คือ
ในท่ีน้ีจะมีบญั ชีแยกประเภทท้งั หมด 4 บญั ชี ไดแ้ ก่ บญั ชีเงินสด บัญชีทดี่ ิน บัญชีเงินกู้
ธนาคารกรุงไทย และ บัญชีทนุ -นายพรชัย บญั ชีใดเดบิตบนั ทึกดา้ นเดบิต บญั ชีใดเครดิต
บนั ทึกดา้ นเครดิต เวน้ แตใ่ นช่องรายการใชช้ ื่อ “สมุดรายวนั ทว่ั ไป” เพราะไมส่ ามารถบอก
จานวนเงินแตล่ ะบญั ชีไดแ้ น่ชดั

กรณเี ป็ นรายการเปิ ดบญั ชีทเี่ ร่ิมรอบระยะบญั ชีใหม่

ตัวอย่างที่ 2.4 นายขจรเปิ ดบริการอู่ซ่อมรถยนต์ มาต้งั แต่ปี 2547 เมื่อวนั ท่ี 1 มกราคม 2548
ซ่ึงถือเป็นวนั เริ่มงวดใหม่ โดยมีสินทรัพย์ หน้ีสิน ส่วนของเจา้ ของคงเหลือ ดงั น้ี

เงินสด 50,000 บาท

ลูกหน้ี 10,000 บาท

วสั ดุในการซ่อมรถ 5,000 บาท

อุปกรณ์ในการซ่อมรถ 35,000 บาท

เจา้ หน้ี 40,000 บาท

ทุน-นายขจร 60,000 บาท

104

จากตวั อย่างที่ 2.4 สามารถบนั ทึกในสมุดรายวนั ทวั่ ไปดงั น้ี หน้า 1
สมุดรายวนั ทว่ั ไป

วนั เดือน ปี รายการ เลขที่ เดบิต เครดิต
บญั ชี
2548 บญั ชีเงินสด 50,000 -
ม.ค. 1 บญั ชีลูกหน้ี 11 10,000 -
บญั ชีวสั ดุในการซ่อมรถ 12 5,000 -
บญั ชีอุปกรณ์ในการซ่อมรถ 13 35,000 -
14
บญั ชีเจา้ หน้ี 21 40,000 -
บญั ชีทุน-นายขจร 31 60,000 -
นายขจรนายอดคงเหลือสินทรัพย์
และหน้ีสินมาลงทุน

จากตัวอย่างที่ 2.4 กรณเี ป็ นรายการเปิ ดบัญชีทเี่ ริ่มรอบระยะบัญชีใหม่
สามารถผา่ นรายการไปบญั ชีแยกประเภทดงั น้ี

บญั ชีเงนิ สด เลขท่ี 11

วนั เดือนปี รายการ หนา้ เดบิต วนั เดือนปี รายการ หนา้ เครดิต
บญั ชี บญั ชี

2548 √ 50,000 -
ม.ค. 1 ยอดยกมา

105

บัญชี ลูกหนี้ เลขท่ี 12

วนั เดือนปี รายการ หนา้ เดบิต วนั เดือนปี รายการ หนา้ เครดิต
บญั ชี บญั ชี

2548 √ 10,000 -
ม.ค. 1 ยอดยกมา

บัญชี วสั ดุในการซ่อมรถ เลขที่ 13

วนั เดือนปี รายการ หนา้ เดบิต วนั เดือนปี รายการ หนา้ เครดิต
บญั ชี บญั ชี

2548 √ 5,000 -
ม.ค. 1 ยอดยกมา

บญั ชี อปุ กรณ์ในการซ่อมรถ เลขท่ี 14

วนั เดือนปี รายการ หนา้ เดบิต วนั เดือนปี รายการ หนา้ เครดิต
บญั ชี บญั ชี

2548 √ 35,000 -
ม.ค. 1 ยอดยกมา

บญั ชี เจ้าหนี้ เลขที่ 21

วนั เดือนปี รายการ หนา้ เดบิต วนั เดือนปี รายการ หนา้ เครดิต
บญั ชี บญั ชี

2548

ม.ค. 1 ยอดยกมา √ 40,000 -

106

บัญชี ทุน-นายขจร เลขที่ 31

วนั เดือนปี รายการ หนา้ เดบิต วนั เดือนปี รายการ หนา้ เครดิต
บญั ชี บญั ชี

2548

ม.ค. 1 ยอดยกมา √ 60,000 -

* จากตวั อยา่ งที่ 2.4 ยงั คงใชห้ ลกั การผา่ นรายการทานองเดียวกนั คือบญั ชีใดเดบิต
บนั ทึกดา้ นเดบิต บญั ชีใดเครดิตบนั ทึกดา้ นเครดิต แตใ่ นช่องรายการจะใชช้ ่ือวา่ “ยอดยกมา”
เพราะเป็นฐานะการเงินคงเหลือ ( ยอดยกไป) ของงวดก่อน (31 ธ.ค. 2547 ) กจ็ ะเป็นยอดยกมา
ในงวดปัจจุบนั (1 ม.ค. 2548) และในช่องหน้าบัญชีใส่เครื่องหมาย(√) เพ่ือแสดงวา่ ได้ผ่าน
รายการยอดยกมาเรียบร้อยแล้ว สามารถบนั ทึกรายการบญั ชีของงวดบญั ชีใหม่ต่อไปตามปกติ*

กรณรี ายการค้าปกติ

ตัวอย่าง 2. 5 จากตวั อยา่ งที่ 1.6 กิจการร้านเสริมสวยเอมอรบิวต้ี มีการดาเนินงานสาหรับงวด 1
เดือน สิ้นสุด 31 พฤษภาคม 2548 โดยบนั ทึกในสมุดรายวนั ทวั่ ไปไวด้ งั น้ี

การบนั ทกึ รายการในสมุดรายวนั ทว่ั ไป ของร้านเอมอรบวิ ตี้

107

สรุปการบันทกึ รายการในสมุดรายวนั ทวั่ ไปของร้านเอมอรบิวตี้

สมุดรายวนั ทวั่ ไป หน้า 1
เครดิต
วนั เดือน ปี รายการ เลขที่
บญั ชี เดบิต 110,000 -

2548 3,000 -
20,000 -
พ.ค. 1 บญั ชีเงินสด 11 100,000 - 2,000 -
10,000 -
บญั ชีอุปกรณ์เสริมสวย 15 10,000 -
16,500 -
บญั ชีทุน-นางสาวเอมอร 31
5,000 -
นางสาวเอมอรนาสินทรัพยต์ ่าง ๆ

มาลงทุน

2 บญั ชีวสั ดุการเสริมสวย 14 3,000 -

บญั ชีเงินสด 11

ซ้ือวสั ดุการเสริมสวยเป็ นเงินสด

3 บญั ชีอุปกรณ์เสริมสวย 15 20,000 -

บญั ชีเจา้ หน้ี 21

ซ้ืออุปกรณ์เสริ มสวยเป็ นเงินเชื่อ

4 บญั ชีเฟอร์นิเจอร์ 16 12,000 -

บญั ชีเงินสด 11

บญั ชีเจา้ หน้ี 21

ซ้ือเฟอร์นิเจอร์เป็ นเงินเช่ือ จ่ายเงิน

สดบางส่วน

6 บญั ชีเงินสด 11 16,500 -

บญั ชีรายไดค้ ่าบริการฯ 41

ไดร้ ับรายไดค้ า่ บริการเสริมสวย

เป็ นเงินสด

10 บญั ชีลูกหน้ี 13 5,000 -

บญั ชีรายไดค้ ่าบริการฯ 41

ส่งบิลคา่ บริการเสริมสวยใหล้ ูกคา้

นางวรนภา ลูกคา้ ยงั ไม่ชาระเงิน

110

สมุดรายวนั ทว่ั ไป หน้า 2
เครดิต
วนั เดือน ปี รายการ เลขที่ เดบิต 5,000 -
2548 บญั ชี 5,000 - 20,000 -
พ.ค. 15 บญั ชีเงินสด 20,000 -
บญั ชีลูกหน้ี 11 60,000 -
16 13 60,000 -
ลูกหน้ีนางวรนภานาเงินสดมาชาระ 1,500 -
25 บญั ชีเจา้ หน้ี 21 1,500 - 10,400 -
11 10,400 -
26 บญั ชีเงินสด 800 -
27 ชาระหน้ีเจา้ หน้ีพทั ยางามเลิศ 12 800 - 4,200 -
28 เป็ นเงินสด 22 4,200 - 7,500 -
30 บญั ชีเงินฝากธนาคาร 7,500 -
30 32
บญั ชีเงินกูธ้ นาคาร 11
กูเ้ งินจากธนาคารเพือ่ การดาเนินงาน
นาฝากธนาคาร 51
บญั ชีถอนใชส้ ่วนตวั 11

บญั ชีเงินสด 53
ถอนเงินสดไปใชส้ ่วนตวั 11
บญั ชีเงินเดือนพนกั งาน
52
บญั ชีเงินสด 11
จ่ายเงินเดือนพนกั งานเป็นเงินสด
บญั ชีค่าใชจ้ า่ ยเบด็ เตล็ด 12
11
บญั ชีเงินสด
จา่ ยคา่ ใชจ้ า่ ยเบด็ เตลด็ เป็นเงินสด
บญั ชีคา่ สาธารณูปโภค

บญั ชีเงินสด
จ่ายคา่ สาธารณูปโภคเป็นเงินสด
บญั ชีเงินฝากธนาคาร

บญั ชีเงินสด
นาเงินสดฝากธนาคาร

111

จากตัวอย่าง 2.5 สามารถสรุปการผา่ นรายการบญั ชีในสมุดบญั ชีแยกประเภททว่ั ไปของร้านเอมอร
บิวต้ีทุกบญั ชี ไดด้ งั ต่อไปน้ี

สรุปการผ่านรายการบญั ชีในสมุดบัญชีแยกประเภททว่ั ไปของร้านเอมอรบวิ ตี้

บัญชี เงนิ สด เลขท่ี 11

วนั เดือน ปี รายการ หนา้ เดบิต วนั เดือน ปี รายการ หนา้ เครดิต
บญั ชี บญั ชี
2548 3,000 -
พ.ค. 1 ทนุ -น.ส.เอมอร 2548 2,000 -
20,000 -
6 รายไดค้ ่าเสริมสวย รว.1 100,000 - พ.ค. 2 วสั ดุการเสริมสวย รว.1 1,500 -
15 ลูกหน้ี 10,400 -
รว.1 16,500 - 4 เฟอร์นิเจอร์ รว.1
800 -
รว.2 5,000 - 16 เจา้ หน้ี รว.2 4,200 -
7,500 -
26 ถอนใชส้ ่วนตวั รว.2

27 เงินเดือนพนกั งาน รว.2

28 คา่ ใชจ้ า่ ยเบด็ เตลด็ รว.2

30 คา่ สาธารณูปโภค รว.2

30 เงินฝากธนาคาร รว.2

บญั ชี เงนิ ฝากธนาคาร เลขที่ 12

วนั เดือน ปี รายการ หนา้ เดบิต วนั เ ดือน ปี รายการ หนา้ เครดิต
บญั ชี บญั ชี

2548

พ.ค. 25 เจา้ หน้ีเงินกูธ้ นาคาร รว.2 60,000 -

30 เงินสด รว.2 7,500 -

บัญชี ลูกหนี้ เลขท่ี 13

วนั เดือน ปี รายการ หนา้ เดบิต วนั เ ดือน ปี รายการ หนา้ เครดิต
บญั ชี บญั ชี

2548 2548

พ.ค. 10 รายไดค้ ่าเสริมสวย รว.1 5,000 - พ.ค. 15 เงินสด รว.2 5,000 -

112

บัญชี วสั ดุการเสริมสวย เลขท่ี 14

วนั เดือน ปี รายการ หนา้ เดบิต วนั เ ดือน ปี รายการ หนา้ เครดิต
บญั ชี บญั ชี

2548 รว.1 3,000 -
พ.ค. 2 เงินสด

บญั ชี อปุ กรณ์เสริมสวย เลขที่ 15

วนั เดือน ปี รายการ หนา้ เดบิต วนั เดือน ปี รายการ หนา้ เครดิต
บญั ชี บญั ชี

2548 รว.1 10,000 -
รว.1 20,000 -
พ.ค. 1 ทุน-น.ส.เอมอร
3 เจา้ หน้ี

บญั ชี เฟอร์นเิ จอร์ เลขที่ 16

วนั เดือน ปี รายการ หนา้ เดบิต วนั เ ดือน ปี รายการ หนา้ เครดิต
บญั ชี บญั ชี
2548
พ.ค. 4 เงินสด รว 1 2,000 -
รว.1 10,000 -
เจา้ หน้ี

บญั ชี เจ้าหนี้ เลขท่ี 21

วนั เดือน ปี รายการ หนา้ เดบิต วนั เดือน ปี รายการ หนา้ เครดิต
บญั ชี บญั ชี

2548 2548 รว.1 20,000 -
พ.ค. 16 เงินสด รว.2 20,000 - พ.ค. 3 อุปกรณ์เสริมสวย รว.1 10,000 -

4 เฟอร์นิเจอร์

113

บัญชี เจ้าหนเี้ งนิ ก้ธู นาคาร เลขท่ี 22

วนั เ ดือน รายการ หนา้ เดบิต วนั เดือน ปี รายการ หนา้ เครดิต
ปี บญั ชี บญั ชี

2548 รว.2 60,000 -
พ.ค. 25 เงินฝากธนาคาร

บญั ชี ทุน-น.ส.เอมอร เลขที่ 31

วนั เ ดือน ปี รายการ หนา้ เดบิต วนั เดือน ปี รายการ หนา้ เครดิต
บญั ชี บญั ชี

2548

พ.ค. 1 เงินสด รว.1 100,000 -

1 อุปกรณ์การเสริมสวย รว.1 10,000 -

บญั ชี ถอนใช้ส่วนตวั เลขที่ 32

วนั เดือน ปี รายการ หนา้ เดบิต วนั เดือน ปี รายการ หนา้ เครดิต
บญั ชี บญั ชี

2548 รว.2 1,500 -
พ.ค. 26 เงินสด

บญั ชี รายได้ค่าเสริมสวย เลขท่ี 41

วนั เดือน ปี รายการ หนา้ เดบิต วนั เดือน ปี รายการ หนา้ เครดิต
บญั ชี บญั ชี

2548

พ.ค. 6 เงินสด รว.1 16,500 -

11 ลูกหน้ี รว.1 5,000 -

114

บญั ชี เงนิ เดือนพนักงาน เลขท่ี 51

วนั เดือน ปี รายการ หนา้ เดบิต วนั เดือน ปี รายการ หนา้ เครดิต
บญั ชี บญั ชี

2548 รว..2 10,400 -
พ.ค. 27 เงินสด

บญั ชี ค่าสาธารณูปโภค เลขท่ี 52

วนั เดือน ปี รายการ หนา้ เดบิต วนั เดือน ปี รายการ หนา้ เครดิต
บญั ชี บญั ชี

2548 รว..2 4,200 -
พ.ค. 30 เงินสด

บัญชี ค่าใช้จ่ายเบด็ เตลด็ เลขท่ี 53

วนั เดือน ปี รายการ หนา้ เดบิต วนั เดือน ปี รายการ หนา้ เครดิต
บญั ชี บญั ชี

2548 รว..2 800 -
พ.ค. 28 เงินสด

สรุป

สมุดบญั ชีแยกประเภท(ledger) เป็นสมุดบญั ชีข้นั ปลายซ่ึงจะบนั ทึกตอ่ จากสมุดบญั ชี
ข้นั ตน้ (สมุดรายวนั ข้นั ตน้ )ในที่น้ีคือสมุดรายวนั ทว่ั ไป จะช่วยในการจดั ประเภทของบญั ชีใหเ้ ป็น
หมวดหมู่ เพ่ือสะดวกในการนาขอ้ มูลไปใชใ้ นการสรุปผลการดาเนินงานและฐานะทางการเงินของ
กิจการในงวดบญั ชีหน่ึง ๆ สามารถแบ่งไดเ้ ป็น 2 ชนิด คือ

1. สมุดบญั ชีแยกประเภททวั่ ไป ซ่ึงใชแ้ บบฟอร์ม 2 รูปแบบ คือ แบบมาตรฐาน
และแบบ แสดงยอดคงเหลือ

2. สมุดบญั ชีแยกประเภทยอ่ ย

115

การผ่านรายการบัญชี(posting) เป็นการนาเอารายการที่บนั ทึกในสมุดรายวนั ทวั่ ไปไป
บนั ทึกยงั สมุดบญั ชีแยกประเภททวั่ ไป เพ่อื เป็นการจดั ประเภทของบญั ชีใหเ้ ป็นหมวดหมู่และ
สรุปผลได้ ซ่ึงจะพิจารณาการผา่ นรายการเป็ น 5 กรณีดงั น้ี

1. กรณีเป็นรายการเปิ ดบญั ชีโดยนาสินทรัพย์ 1 รายการมาลงทุน
2. กรณีเป็นรายการเปิ ดบญั ชีโดยนาสินทรัพยม์ ากกวา่ 1 รายการมาลงทุน
3. กรณีเป็นรายการเปิ ดบญั ชีท่ีนาสินทรัพยแ์ ละหน้ีสินมาลงทุน
4. กรณีเป็นรายการเปิ ดบญั ชีท่ีเริ่มรอบระยะบญั ชีใหม่
5. กรณีรายการคา้ ปกติ

การผา่ นรายการบญั ชีโดยทวั่ ไปจะมีหลกั ท่ีเหมือนกนั คือ บญั ชีใดเดบิตบนั ทึกรายการ
ดา้ น เดบิตของบญั ชีน้นั และบญั ชีใดเครดิตบนั ทึกรายการดา้ นเครดิตของบญั ชีน้นั ความแตกตา่ ง
จะอยทู่ ่ีการอา้ งอิงในช่องรายการ ซ่ึงข้ึนอยกู่ บั เป็นรายการท่ีบนั ทึกในสมุดรายวนั ทว่ั ไปเป็นกรณีใด
เช่นการบนั ทึกรายการเปิ ดรายการโดยนาสินทรัพยม์ าลงทุนหรือเป็นการเปิ ดรายการท่ีเร่ิมรอบ
ระยะเวลาบญั ชีใหม่หรือเป็นรายการคา้ ปกติ เป็นตน้ ซ่ึงจะใชห้ ลกั ของการอา้ งอิงที่แตกตา่ งกนั ตามที่
กล่าวแลว้

116

เรื่องท่ี 3.3
งบทดลอง

จุดประสงค์การเรียนรู้

นกั เรียนสามารถ

1. บอกความหมาย ประโยชน์และรูปแบบของงบทดลองได้
2. หายอดคงเหลือของบญั ชีแยกประเภททว่ั ไปและจดั ทางบทดลองได้

ในบทเรียนที่แลว้ ไดท้ าการบนั ทึกบญั ชีในสมุดรายวนั ทวั่ ไป และผา่ นรายการไปสมุด
บญั ชีแยกประเภทแลว้ ในบทเรียนน้ีจะกล่าวถึงการจดั ทางบทดลองเพ่ือการตรวจสอบการบนั ทึก
บญั ชีต่อไป

ความหมายของงบทดลอง

งบทดลอง(trial balance) เป็นรายงานท่ีแสดงยอดคงเหลือของบญั ชีแยกประเภททวั่ ไป
ทุกบญั ชีของกิจการ ณ วนั ใดวนั หน่ึง ท้งั น้ีเพ่ือแสดงวา่ การบนั ทึกรายการบญั ชีดา้ นเดบิตและเครดิต
ของบญั ชีตา่ ง ๆ เป็นไปตามระบบบญั ชีคู่ซ่ึงจะเป็นการช่วยในการจดั ทางบการเงินของแต่ละงวด
บญั ชี

ประโยชน์ของงบทดลอง

ประโยชน์ในการจดั ทางบทดลองมีดงั น้ี
1. เป็นการพิสูจน์วา่ กิจการบนั ทึกบญั ชีตามหลกั การบญั ชีคู่ถูกตอ้ งหรือไม่
2. ช่วยใหม้ ีขอ้ มูลในการปิ ดบญั ชี เมื่อสิ้นงวดบญั ชีน้นั ๆ
3. ช่วยใหส้ ามารถแกไ้ ขขอ้ ผิดพลาดไดท้ นั ต่อเวลา
4. ช่วยใหม้ ีขอ้ มูลประกอบการจดั ทางบการเงิน เพือ่ ใหท้ ราบถึงผลการดาเนินงาน

และฐานะการเงินของกิจการ

117

แบบฟอร์มของงบทดลอง

(1) ช่ือกจิ การ…………..

(2) งบทดลอง
(3) วนั ท…ี่ ………………………………….

ชื่อบัญชี(4) เลขที่ (6)เดบิต (7)เครดติ
บัญชี(5)

จากแบบฟอร์มขา้ งตน้ สรุปไดด้ งั น้ี
(1) ชื่อร้านหรือชื่อกิจการที่จดั ทางบทดลอง
(2) เขียนคาวา่ “งบทดลอง”
(3) เขียนวนั เดือนปี ที่จดั ทางบทดลอง เช่น ณ วนั ที่ 31 มกราคม 25x1
(4) ช่องช่ือบญั ชี ใชส้ าหรับเขียนชื่อบญั ชีที่มียอดดุลคงเหลือจากบญั ชีแยกประเภททวั่ ไป
(5) ช่องเลขท่ีบญั ชี ใชใ้ นการเขียนเลขท่ีบญั ชีแตล่ ะบญั ชีใหต้ รงกบั ช่ือบญั ชีที่ปรากฏใน

สมุดบญั ชีแยกประเภททว่ั ไป โดยเรียงตามหมวดบญั ชีเสมอ
(6) ช่องเดบิต ใชส้ าหรับบนั ทึกจานวนเงินของบญั ชี ท่ีมียอดคงเหลือดา้ นเดบิต
(7) ช่องเครดิต ใชส้ าหรับบนั ทึกจานวนเงินของบญั ชี ที่มียอดคงเหลือดา้ นเครดิต

ข้นั ตอนในการจดั ทางบทดลอง

ข้นั ที่ 1. หายอดดุลคงเหลือของบญั ชีแยกประเภททว่ั ไปดว้ ยดินสอ (pencil footing) ดงั น้ี
1.1 หาผลรวมจานวนเงินดา้ นเดบิต
1.2 หาผลรวมจานวนเงินดา้ นเครดิต
1.3 นาผลตา่ งของผลรวมจานวนเงินดา้ นเดบิตและเครดิต เขียนผลลพั ธ์ดว้ ยดินสอไวใ้ น

ช่องรายการดา้ นผลรวมจานวนเงินดา้ นมาก ถา้ ผลรวมเดบิตมากกวา่ ผลรวมเครดิต เรียกวา่
ยอดดุลเดบิต(debit balance) ถา้ ผลรวมเครดิตมากกวา่ ผลรวมเดบิต เรียกวา่ ยอดดุลเครดิต (credit
balance)

118

ตัวอย่าง 3.1 จากตวั อยา่ ง 2.5 สามารถหายอดดุลคงเหลือของบญั ชีแยกประเภททว่ั ไป ของร้าน
เอมอรบิวต้ี และจดั ทางบทดลองไดด้ งั ต่อไปน้ี

บัญชี เงนิ สด เลขท่ี 11

วนั เดือน ปี รายการ หนา้ เดบิต วนั เดือน ปี รายการ หนา้ เครดิต
บญั ชี บญั ชี
2548
พ.ค. 1 ทุน-น.ส.เอมอร 2548

6 รายไดค้ ่าเสริมสวย รว.1 100,000 - พ.ค. 2 วสั ดุการเสริมสวย รว.1 3,000 -
15 ลูกหน้ี
รว.1 16,500 - 4 เฟอร์นิเจอร์ รว.1 2,000 -
7392,1500
รว.2 5,000 - 16 เจา้ หน้ี รว.2 20,000 -
26 ถอนใชส้ ่วนตวั รว.2 1,500 -

121,500 - 27 เงินเดือนพนกั งาน รว.2 10,400 -

28 ค่าใชจ้ า่ ยเบด็ เตลด็ รว.2 800 -

30 ค่าสาธารณูปโภค รว.2 4,200 -

30 เงินฝากธนาคาร รว.2 7,500 -

49,400 -

บัญชี เงนิ ฝากธนาคาร เลขที่ 12

วนั เดือน ปี รายการ หนา้ เดบิต วนั เดือน ปี รายการ หนา้ เครดิต
บญั ชี บญั ชี

2548

พ.ค. 25 เจา้ หน้ีเงินกธู้ นาคาร รว.2 60,000 -

30 เงินสด รว.2 7,500 -

67,500

บัญชี ลูกหนี้ เลขที่ 13

วนั เดือน ปี รายการ หนา้ เดบิต วนั เดือน ปี รายการ หนา้ เครดิต
บญั ชี บญั ชี

2548 2548

พ.ค. 15 รายไดค้ ่าเสริมสวย รว.2 5,000 - พ.ค. 15 เงินสด รว.2 5,000 -

5,000 - 5,000 -

119

บญั ชี วสั ดุการเสริมสวย เลขท่ี 14

วนั เดือน ปี รายการ หนา้ เดบิต วนั เดือน ปี รายการ หนา้ เครดิต
บญั ชี บญั ชี
2548
พ.ค. 2 เงินสด รว.1 3,000 -

3,000.-

บัญชี อปุ กรณ์เสริมสวย เลขที่ 15

วนั เดือน ปี รายการ หนา้ เดบิต วนั เดือน ปี รายการ หนา้ เครดิต
บญั ชี รายการ บญั ชี
2548
รว.1 10,000 -
พ.ค. 1 ทนุ -น.ส.เอมอร รว.1 20,000 -
3 เจา้ หน้ี
บญั ชี เฟอร์นเิ จอร์ เลขท่ี 16
30,000.
- หนา้ เดบิต วนั เดือน ปี หนา้ เครดิต
บญั ชี บญั ชี
วนั เดือน ปี รายการ
รว 1 2,000 -
2548 รว.1 10,000 -
พ.ค. 4 เงินสด

เจา้ หน้ี

12,000

บัญชี เจ้าหนี้ เลขท่ี 21

วนั เดือน ปี รายการ หนา้ เดบิต วนั เดือน ปี รายการ หนา้ เครดิต
บญั ชี บญั ชี
2548
พ.ค. 16 เงินสด 2548

รว.2 20,000 - พ.ค. 3 อุปกรณ์เสริมสวย รว.1 20,000 -
รว.1 10,000 -
4 เฟอร์นิเจอร์
30,000 -
20,000 - 10,000

120

บัญชี เจ้าหนีเ้ งนิ ก้ธู นาคาร เลขที่ 22

วนั เดือน ปี รายการ หนา้ เดบิต วนั เดือน ปี รายการ หนา้ เครดิต
บญั ชี บญั ชี

2548 รว.2 60,000 -
พ.ค. 25 เงินฝากธนาคาร

60,000.-

บัญชี ทุน-น.ส.เอมอร เลขท่ี 31

วนั เดือน ปี รายการ หนา้ เดบิต วนั เดือน ปี รายการ หนา้ เครดิต
บญั ชี บญั ชี

2548

พ.ค. 1 เงินสด รว.1 100,000 -

1 อปุ กรณ์การเสริมสวย รว.1 10,000 -

110,000.-

บัญชี ถอนใช้ส่วนตวั เลขที่ 32

วนั เดือน ปี รายการ หนา้ เดบิต วนั เดือน ปี รายการ หนา้ เครดิต
บญั ชี บญั ชี
2548
พ.ค. 26 เงินสด รว.2 1,500 -

1,500.-

บัญชี รายได้ค่าเสริมสวย เลขท่ี 41

วนั เดือน ปี รายการ หนา้ เดบิต วนั เดือน ปี รายการ หนา้ เครดิต
บญั ชี บญั ชี

2548 รว.1 16,500 -
พ.ค. 10 เงินสด รว.2 5,000 -

15 ลูกหน้ี

21,500.-

121

บัญชี เงนิ เดือนพนักงาน เลขท่ี 51

วนั เดือน ปี รายการ หนา้ เดบิต วนั เดือน ปี รายการ หนา้ เครดิต
บญั ชี บญั ชี
2548
พ.ค. 27 เงินสด รว.2 10,400 -

10,400.-

บัญชี ค่าสาธารณูปโภค เลขที่ 52

วนั เดือน ปี รายการ หนา้ เดบิต วนั เดือน ปี รายการ หนา้ เครดิต
บญั ชี บญั ชี
2548
พ.ค. 30 เงินสด รว.2 4,200 -

4,200.-

บัญชี ค่าใช้จ่ายเบด็ เตลด็ เลขที่ 53

วนั เดือน ปี รายการ หนา้ เดบิต วนั เดือน ปี รายการ หนา้ เครดิต
บญั ชี บญั ชี
2548
พ.ค. 28 เงินสด รว.2 800 -

800.-

ข้นั ที่ 2. เขียนแบบฟอร์มงบทดลอง โดยเขียนหวั งบทดลอง 3 บรรทดั ประกอบดว้ ย ช่ือกิจการ
ชื่องบ และวนั ที่ที่แสดงยอดดุลคงแหลือและจดั ทางบทดลอง

ข้นั ที่ 3. เขียนชื่อบญั ชีท่ีมียอดดุลคงเหลือพร้อมเลขท่ีบญั ชีในช่องชื่อบญั ชีและเลขที่บญั ชี
ตามลาดบั โดยเรียงเลขที่บญั ชีตามสมุดบญั ชีแยกประเภททวั่ ไปและหมวดบญั ชี พร้อมบนั ทึก
จานวนเงินตามยอดดุลคงเหลือ ช่องเดบิตหรือเครดิต ตวั อยา่ งเป็นงบทดลองของร้านเอมอรบิวต้ี

ข้นั ท่ี 4. รวมยอดดา้ นเดบิต และรวมยอดดา้ นเครดิตของงบทดลอง ซ่ึงถา้ บนั ทึกไดถ้ ูกตอ้ งจะมี
ยอดรวมเท่ากนั เสมอ

122

จากตวั อยา่ งร้านเอมอรบิวต้ี สามารถจดั ทางบทดลองไดด้ งั น้ี
ร้าน เอมอรบวิ ตี้
งบทดลอง

วนั ที่ 31 พฤษภาคม 2548

ชื่อบญั ชี เลขที่ เดบิต เครดติ
บญั ชี
เงินสด
เงินฝากธนาคาร 11 72,100 -
วสั ดุการเสริมสวย
อุปกรณ์เสริมสวย 12 67,500 -
เฟอร์นิเจอร์
เจา้ หน้ี 14 3,000 -
เจา้ หน้ีเงินกธู้ นาคาร
ทุน-น.ส.เอมอร 15 30,000 -
ถอนใชส้ ่วนตวั
รายไดค้ ่าบริการเสริมสวย 16 12,000 -
เงินเดือนพนกั งาน
ค่าสาธารณูปโภค 21 10,000 -
คา่ ใชจ้ ่ายเบด็ เคล็ด
22 60,000 -

31 110,000 -

32 1,500 -

41 21,500 -

51 10,400 -

52 4,200 -

53 800 -

201,500 - 201,500 -

สาหรับการจดั ทางบทดลองในข้นั ตอนน้ีอาจเรียกว่า งบทดลองก่อนการปรับปรุง
รายการบญั ชีกไ็ ด้ และหากเป็นการจดั ทางบทดลองภายหลงั จากท่ีมีการปรับปรุงรายการบญั ชีแลว้ ก็
จะเรียกวา่ งบทดลองภายหลงั ปรับปรุงรายการบญั ชี

123

การหาข้อผดิ พลาดเมื่องบทดลองไม่ลงตวั

1. ตรวจสอบการบวกเลขในงบทดลองใหม่
2. ตรวจสอบยอดคงเหลือจากบญั ชีตา่ ง ๆ นามาบนั ทึกในช่องเดบิต หรือเครดิต
ตามหลกั ยอดดุลคงเหลือของบญั ชีหรือไม่
3. ตรวจสอบการคานวณหายอดคงเหลือในสมุดบญั ชีแยกประเภททวั่ ไปใหม่
4. ตรวจสอบการบนั ทึกรายการในสมุดรายวนั ทวั่ ไป และการผา่ นรายการไป
สมุดบญั ชีแยกประเภททวั่ ไปถูกตอ้ ง หรือไม่

สรุป

งบทดลอง(trial balance) เป็นรายงานท่ีแสดงยอดคงเหลือของบญั ชีแยกประเภททว่ั ไป
ทุกบญั ชีของกิจการ ณ วนั ใดวนั หน่ึง ท้งั น้ีเพอื่ แสดงวา่ การบนั ทึกรายการบญั ชีดา้ นเดบิตและเครดิต
ของบญั ชีต่าง ๆ เป็นไปตามระบบบญั ชีคู่ซ่ึงจะเป็นการช่วยในการจดั ทางบการเงินของแต่ละงวด
บญั ชี

ยอดดุลเดบิต (debit balance) คือบญั ชีแยกประเภทที่มียอดเดบิตมากกวา่ ยอดเครดิต
ยอดดุลเครดิต (credit balance) คือบญั ชีแยกประเภทที่มียอดเครดิตมากกวา่ ยอดเดบิต

จากการหายอดดุลคงเหลือของบญั ชีแยกประเภททว่ั ไป จะมียอดดุลคงเหลือดงั น้ี
1. บญั ชีประเภทสินทรัพย์ จะมียอดคงเหลือดา้ นเดบิต และนามาแสดงในงบ

ทดลองช่องเดบิต
2. บญั ชีประเภทหน้ีสิน จะมียอดคงเหลืออยดู่ า้ นเครดิต และนามาแสดงในงบ

ทดลองช่องเครดิต
3. บญั ชีประเภทส่วนของเจา้ ของ
3.1 บญั ชีทุน จะมียอดคงเหลืออยดู่ า้ นเครดิตเสมอและนามาแสดงใน

งบทดลองช่องเครดิต
3.2 บญั ชีถอนใชส้ ่วนตวั จะมียอดคงเหลืออยดู่ า้ นเดบิตเสมอ(หกั ลา้ งกบั บญั

ทุนทาใหท้ ุนลดลง) และนามาแสดงในงบทดลองช่องเดบิต
3.3 บญั ชีรายไดต้ ่าง ๆ จะมียอดคงเหลืออยทู่ างดา้ นเครดิตเสมอและนามา แสดง

ในงบทดลองช่องเครดิต
3.4 บญั ชีคา่ ใชจ้ า่ ยต่าง ๆ จะมียอดคงเหลืออยดู่ า้ นเดบิตเสมอ และนามาแสดง

ในงบทดลองช่องเดบิต

124

แบบฝึ กหัดท้ายหน่วย

ขอ้ 1. จากตารางการวเิ คราะห์รายการคา้ ท่ีกาหนดให้ ใหบ้ นั ทึกรายการในสมุดรายวนั ทวั่ ไปใน
แบบฟอร์มที่กาหนดให้

ตารางการวเิ คราะห์รายการค้าของกจิ การแห่งหนง่ึ

วนั เดือน รายการค้า ผลการวเิ คราะห์ การบนั ทกึ บัญชี 50,000
ปี 50,000
นายพามีเปิ ดสานกั งานทนายความ เงินสดเพมิ่ เดบิตบญั ชีเงินสด
2548 โดยนาเงินสดมาลงทุน 50,000 ทุน-นายพามีเพม่ิ 3,000
ม.ค. 1 บาท. เครดิตบญั ชีทุน-นายพามี 3,000
ซ้ืออุปกรณ์สานกั งานเป็ นเงินเชื่อ อปุ กรณ์สานกั งาน
3 3,000 บาท เพ่ิม เดบิตบญั ชีอุปกรณ์สานกั งาน 6,000
เจา้ หน้ีเพ่ิม 6,000
4 ซ้ือเคร่ืองตกแตง่ เป็นเงินสด เคร่ืองตกแตง่ เพ่มิ เครดิตบญั ชีเจา้ หน้ี 12,000
5 6,000 บาท เงินสดลด 12,000
รับเงินสดเป็นค่าวา่ ความจากลกู คา้ เงินสดเพิม่ เดบิตบญั ชีเครื่องตกแต่ง
15 12,000 บาท รายไดค้ า่ วา่ ความ 1,000
16 เพ่ิม เครดิตบญั ชีเงินสด 1,000
จ่ายเงินสดชาระหน้ีเจา้ หน้ี เงินสดลด 6,800
28 1,000 บาท เจา้ หน้ีลด เดบิตบญั ชีเงินสด 6,800
29 ส่งบิลค่าวา่ ความเก็บเงินใหล้ ูกคา้ ลกู หน้ีเพิ่ม
30 จานวน 6,800 บาท ยงั ไมช่ าระ รายไดค้ า่ วา่ ความ เครดิตบญั ชีรายไดค้ ่าวา่ 8,000
31 เงิน เพิม่ ความ 8,000
จ่ายค่าเช่าสานกั งานเป็นเงินสด เงินสดลด 2,000
8,000 บาท คา่ เช่าสานกั งานเพ่มิ เดบิตบญั ชีเจา้ หน้ี 2,000
รับชาระหน้ีจากลูกหน้ี 2,000 เงินสดเพิ่ม 6,500
บาท ลกู หน้ีลด เครดิตบญั ชีเงินสด 6,500
นายพามีถอนเงินสดไปใชส้ ่วนตวั เงินสดลด 5,000
6,500 บาท ถอนใชส้ ่วนตวั เพมิ่ เดบิตบญั ชีลูกหน้ี 5,000
นาเงินสดฝากธนาคาร 5,000 เงินฝากธนาคารเพม่ิ
บาท เงินสดลด เครดิตบญั ชีรายไดค้ ่าวา่
ความ

เดบิตบญั ชีค่าเช่าสานกั งาน

เครดิตบญั ชีเงินสด

เดบิตบญั ชีเงินสด

เครดิตบญั ชีลกู หน้ี

เดบิตบญั ชีถอนใชส้ ่วนตวั

เครดิตบญั ชีเงินสด

เดบิตบญั ชีเงินฝากธนาคาร

เครดิตบญั ชีเงินสด

125

ข้อ 2. วนั ท่ี 1 มีนาคม 2548 นายเฉลียว ไดเ้ ปิ ดอูซ่ ่อมรถยนต์ ช่ือ “ อูเ่ ฉลียวบริการ” โดยนาเงินสด
จานวน 160,000 บาท เครื่องมือในการซ่อมรถยนต์ 35,000 บาท อาคาร 320,000 บาท และเงินกู้
ธนาคาร 200,000 บาท มาลงทุน รายการคา้ ในระหวา่ งเดือนมีนาคม มีดงั น้ี

2548
มี.ค. 2 จ่ายคา่ เบ้ียประกนั ภยั รายปี เป็ นเงินสด 900 บาท

3 ซ้ือรถยนตร์ าคา 80,000 บาทจากบริษทั มิตรเจริญ จากดั ยงั ไม่ชาระเงิน
4 ซ้ืออะไหล่ในการซ่อมรถยนตเ์ ป็นเงินสด 6,500 บาท
6 รับรายไดค้ ่าซ่อมรถยนตเ์ ป็นเงินสด 9,200 บาท
8 ส่งบิลเกบ็ เงินใหล้ ูกคา้ -นายพอใจ เป็นค่าซ่อมรถยนต์ 11,000 บาท ยงั ไม่ชาระเงิน
20 เจา้ ของกิจการถอนเงินสดใชส้ ่วนตวั 8,000 บาท
22 รับชาระหน้ีจากลูกหน้ีเป็นเงินสด 5,000 บาท
28 กิจการนาเงินสดฝากธนาคาร 20,000 บาท
29 จา่ ยเงินสดชาระหน้ีเจา้ หน้ี 10,000 บาท
30 จา่ ยเงินเดือนพนกั งานผา่ นธนาคาร 15,000 บาท
30 จา่ ยคา่ น้า ค่าไฟฟ้า คา่ โทรศพั ทเ์ ป็นเงินสด 3,300 บาท (บญั ชีคา่ สาธารณูปโภค)

ให้ทา : ก วเิ คราะห์รายการคา้ ในแบบฟอร์มท่ีกาหนดให้

ข. บนั ทึกรายการคา้ ที่เกิดข้ึนในสมุดรายวนั ทว่ั ไป
ขอ้ 3 จากสมุดรายวนั ทว่ั ไปที่กาหนดให้ ใหผ้ า่ นรายการไปสมุดบญั ชีแยกประเภท และเป็นรายการ
เปิ ดรายการประเภทใด

3.1 สมุดรายวนั ทว่ั ไป หน้า 1

วนั เดือน ปี รายการ เลขท่ี เดบิต เครดิต
2548 บญั ชี
ก.ค. 1 260,000 - 715,000 -
บญั ชีเงินสด 11 20,000 -
บญั ชีอปุ กรณ์สานกั งาน 15 435,000 -
บญั ชีอาคาร 17
31
บญั ชีทุน –นายวนั ปี
นายวนั ปี นาสินทรัพยต์ า่ ง ๆ มาลงทุน