เล่มที่ 3 ภาษาศิลป์ถิ่นโคราช

1

หนงั สอื อา่ นเพิ่มเติมเสริมทกั ษะ(E-Book) เร่ือง มหศั จรรย์เมืองยา่ โม โคราชบ้านเอง เลม่ ท่ี 3 ภาษาศิลป์ ถิ่นโคราช

นางกัลยาณี โถมกระโทก โรงเรียนหนองยางพทิ ยาคม อาเภอเฉลิมพระเกียรติ จงั หวดั นครราชสีมา

2

หนงั สอื อา่ นเพิ่มเตมิ เสริมทกั ษะ(E-Book) เร่ือง มหศั จรรย์เมืองยา่ โม โคราชบ้านเอง เลม่ ที่ 3 ภาษาศลิ ป์ ถิ่นโคราช

แบบคำรับรองกำรเผยแพร่ผลงำนทำงวชิ ำกำร

โรงเรียนหนองยำงพทิ ยำคม องค์กำรบริหำรส่วนจังหวดั นครรำชสีมำ

………………………………………………………………

เรื่อง ขออนุญาตใหใ้ ชส้ ่ือการเรียนการสอนในสถานศึกษา

เลขท่ี นม. ๕๑๐๐๘.๑๑/๑๕๘

ลงวนั ท่ี วนั ที่ ๖ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๖๓

นวตั กรรม ประเภท ตารา ส่ือการเรียนการสอน วิชาภูมิศาสตร์

เรื่อง หนงั สืออา่ นเพ่ิมเติมเสริมทกั ษะการเรียนรู้(E-Book) เร่ืองมหศั จรรยเ์ มืองยา่ โมโคราชบา้ นเอง

เพอ่ื พฒั นาผลการเรียนรายวชิ าทอ้ งถ่ินของเรา สาหรับนกั เรียนช้นั มธั ยมศึกษาปี ท่ี 2

กล่มุ สำระ กลุม่ สาระการเรียนรู้สงั คมศึกษา ศาสนาและวฒั นธรรม

รายวชิ าทอ้ งถิ่นของเรา รหสั วิชา ส๒๐๒๒๗

ช้ัน ช้นั มธั ยมศึกษาปี ที่ ๒

เรียบเรียง นางกลั ยาณี โถมกระโทก ตาแหน่ง ครู วทิ ยฐานะ ครูชานาญการพเิ ศษ

สถำนศึกษำ โรงเรียนหนองยางพทิ ยาคม อาเภอเฉลิมพระเกียรติ จงั หวดั นครราชสีมา

ขา้ พเจา้ นางสาวนฤมล วทิ ยาวฒุ ิรัตน์ ตาแหน่งรองผอู้ านวยการสถานศึกษา รักษาราชการแทน ผอู้ านวยการ

สถานศึกษา โรงเรียนหนองยางพิทยาคม องคก์ ารบริหารส่วนจงั หวดั นครราชสีมา ขอรับรองวา่ หนงั สือ

อ่านเพ่ิมเติมเสริมทกั ษะการเรียนรู้(E-Book) เร่ืองมหศั จรรยเ์ มืองยา่ โมโคราชบา้ นเอง เพอ่ื พฒั นาผลการเรียนรายวชิ า

ทอ้ งถิ่นของเรา สาหรับนกั เรียนช้นั มธั ยมศึกษาปี ที่ 2 กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวฒั นธรรม เป็น

ผลงานทางวิชาการของนางกลั ยาณี โถมกระโทก ตาแหน่ง ครู วิทยฐานะ ครูชานาญการพิเศษ ซ่ึงไดใ้ ช้ความ

พยายามศึกษาค้นคว้าและจัดทาหนังสืออ่านเพิ่มเติมเสริ มทักษะการเรี ยนรู้(E-Book) น้ีข้ึนมาด้วยความรู้

ความสามารถทักษะประสบการณ์ ท่ีได้รับจากการอบรมเชิงปฏิบัติการ การประชุมสัมมนา เพ่ือนามาใช้

ประกอบการสอนรายวิชาสาระเพมิ่ เติม ช้นั มธั ยมศึกษาปี ท่ี 2 ภายใตก้ ารนิเทศ กากบั ติดตามผลของขา้ พเจา้ ตลอดมา

ซ่ึงสมั ฤทธ์ิผลจริงดงั ที่มุ่งหวงั ไวท้ ุกประการ

ขอขอบคุณในความวริ ิยะอตุ สาหะ สมควรไดร้ ับการยกยอ่ งใหเ้ ป็นแบบอยา่ งและเผยแพร่ในโอกาสต่อไป

ผลกำรตรวจสอบ

 รับรอง เอกสารถูกตอ้ งตามนิยาม และมีการเผยแพร่ในรูปแบบท่ีเป็นตามไปตามขอ้ กาหนดขา้ งตน้

 ไม่รับรอง เน่ืองจากลกั ษณะเอกสารไม่ถูกตอ้ งตามนิยาม

…………………………….………….
นางสาวนฤมล วทิ ยาวฒุ ิรัตน์

รองผอู้ านวยการสถานศึกษารักษาการแทน
ผอู้ านวยการสถานศึกษาโรงเรียนหนองยางพทิ ยาคม
นางกลั ยาณี โถมกระโทก โรงเรียนหนองยางพทิ ยาคม อาเสภงัอกเฉดั ลอมิงคพก์ ราะรเกบียริรหตาิรจสงั ่หวนวดัจนงั หควรรดั านชคสรีมราาชสีมา

3

หนงั สืออา่ นเพ่มิ เติมเสริมทกั ษะ(E-Book) เรื่อง มหศั จรรย์เมืองยา่ โม โคราชบ้านเอง เล่มที่ 3 ภาษาศลิ ป์ ถิ่นโคราช

หนังสืออ่านเพ่ิมเติมเสริมทักษะการเรียนรู้(E-Book) เรื่องมหัศจรรยเ์ มืองย่าโมโคราชบา้ นเอง
เพื่อพฒั นาผลการเรียนรายวิชาทอ้ งถิ่นของเรา สาหรับนักเรียนช้นั มธั ยมศึกษาปี ที่ 2 กลุ่มสาระการเรียนรู้
สังคมศึกษา ศาสนาและวฒั นธรรม รหัสวิชา ส20227 ไดเ้ รียบเรียงข้ึนอย่างเป็ นระบบ ครอบคลุมเน้ือหา
สาระรายวชิ าโดยนาภูมิปัญญาทอ้ งถิ่น เพ่ือทาใหเ้ กิดองคค์ วามรู้และใชเ้ ป็นเครื่องมือสาคญั ของผสู้ อนในการ
ใชป้ ระกอบการสอนของครู ท่ีมุ่งเนน้ ใหผ้ เู้ รียนมีความรู้ความเขา้ ใจในเน้ือหา โดยแบ่งเน้ือหาในการเรียนการ
สอนไว้ 12 สัปดาห์ ผเู้ รียนสามารถเรียนรู้ พฒั นาตนเองได้ ประกอบดว้ ย เล่มท่ี 1 อตีตาเมืองโคราช เล่มที่ 2
องอาจวีรสตรีทา้ วสุรนารี เล่มท่ี 3 ภาษาศิลป์ ถิ่นโคราช เล่มที่ 4 ด๊ะดาดของดีเมืองยา่ เล่มที่ 5 ราชสีมามุ่งสู่
เศรษฐกิจติดตลาด เล่มท่ี 6 ห้ามพลาดประตูสู่อีสาน ซ่ึงแต่ละเล่มประกอบดว้ ย จุดประสงคก์ ารเรียนรู้ คา
ช้ีแจงและคาแนะนาการใชห้ นงั สืออ่านเพิ่มเติมเสริมทกั ษะการเรียนรู้ กิจกรรมการเรียนรู้ รวมถึงแบบทดสอบ
ก่อนเรียนและหลงั เรียน พร้อมท้งั มีคาเฉลย โดยเน้นให้ผูเ้ รียนศึกษาดว้ ยตนเองเพ่ิมมากข้ึน และสามารถ
ประเมินดูผลความกา้ วหนา้ พฒั นาตนเองได้

ขอขอบพระคุณนางสาวนฤมล วิทยาวุฒิรัตน์ ตาแหน่งรองผูอ้ านวยการสถานศึกษา รักษาราชการ
แทน ผูอ้ านวยการสถานศึกษา โรงเรียนหนองยางพิทยาคม องคก์ ารบริหารส่วนจงั หวดั นครราชสีมา ที่ให้
คาปรึกษา ให้ความรู้ความเขา้ ใจ ใหค้ าแนะนาในการจดั ทาหนงั สืออ่านเพิ่มเติมเสริมทกั ษะการเรียนรู้ ชุดน้ี จะ
เอ้ือประโยชน์ให้นกั เรียน และครูสามารถจดั กิจกรรมการเรียนรู้ไดอ้ ยา่ งมีประสิทธิภาพ สามารถนาพาไปสู่
การบรรลุเป้าหมายของการเรียนรู้ตามจุดมุ่งหมายที่วางไว้ ทาให้นกั เรียนมีผลสัมฤทธ์ิทางการเรียนและเกิด
ทกั ษะกระบวนการเรียนรู้ สามารถพฒั นาชีวิตของตนเองให้ประสบความสาเร็จตามศกั ยภาพ และเป็ น
พลเมืองท่ีดีของประเทศชาติต่อไป

กลั ยาณี โถมกระโทก

นางกัลยาณี โถมกระโทก โรงเรียนหนองยางพทิ ยาคม อาเภอเฉลิมพระเกยี รติ จงั หวดั นครราชสีมา

4

หนงั สืออา่ นเพ่ิมเตมิ เสริมทกั ษะ(E-Book) เร่ือง มหศั จรรย์เมืองย่าโม โคราชบ้านเอง เล่มท่ี 3 ภาษาศิลป์ ถิ่นโคราช

เร่ือง หนา้
1
คารับรอง 2
คานา 3
สารบญั
คาช้ีแจงในการใชห้ นงั สืออา่ นเพ่มิ เติมเสริมทกั ษะการเรียนรู้ 5
ผงั มโนทศั นส์ าระการเรียนรู้ 6
จุดประสงคก์ ารเรียนรู้ 8
แบบทดสอบก่อนเรียน 9
เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน 10
เน้ือเรื่อง 34
ใบกิจกรรมที่ 1 35
ใบกิจกรรมที่ 2 36
แบบทดสอบหลงั เรียน 38
เฉลยใบกิจกรรมท่ี 1 39
เฉลยใบกิจกรรมที่ 2 40
เฉลยแบบทดสอบหลงั เรียน 41
บรรณานุกรม 42

ภาคผนวก

นางกัลยาณี โถมกระโทก โรงเรียนหนองยางพทิ ยาคม อาเภอเฉลิมพระเกียรติ จังหวดั นครราชสีมา

5

หนงั สอื อา่ นเพ่มิ เตมิ เสริมทกั ษะ(E-Book) เร่ือง มหศั จรรย์เมืองยา่ โม โคราชบ้านเอง เลม่ ท่ี 3 ภาษาศิลป์ ถ่ินโคราช

คำชี้แจงในกำรใช้หนังสืออ่ำนเพม่ิ เติมเสริมทกั ษะกำรเรียนรู้

หนังสืออ่านเพ่ิมเติมเสริมทักษะการเรียนรู้(E-Book) เร่ืองมหัศจรรยเ์ มืองย่าโมโคราชบ้านเอง
เพ่ือพฒั นาผลการเรียนรายวิชาทอ้ งถ่ินของเรา สาหรับนักเรียนช้นั มธั ยมศึกษาปี ท่ี 2 กลุ่มสาระการเรียนรู้
สังคมศึกษา ศาสนาและวฒั นธรรม สร้างข้ึนเพื่อให้ผูเ้ รียน ไดศ้ ึกษาดว้ ยตนเอง โดยผูเ้ รียนจะไดร้ ับความรู้
ตามจุดประสงคท์ ี่ต้งั ไว้ โดยการปฏิบตั ิตามคาแนะนา

1. กระบวนการเรียนการสอน ประกอบดว้ ย 5 ข้นั ตอน ข้นั ตอน (PAKCE Model) ไดแ้ ก่
1) ข้นั กระตุน้ เร้าความสนใจในการเรียนรู้ (: P)
2) ข้นั เรียนรู้และฝึกปฏิบตั ิ (Action Learning : A)
3) ข้นั ถ่ายโยงความรู้ (Knowledge transfer : K)
4) ข้นั สร้างความรู้ (Construction : C) และ
5) ข้นั การประเมินผล (Evaluation : E)

2. หนงั สืออ่านเพมิ่ เติมเสริมทกั ษะการเรียนรู้(E-Book) เรื่องมหศั จรรยเ์ มืองยา่ โมโคราชบา้ นเอง
เพื่อพฒั นาผลการเรียนรายวชิ าทอ้ งถิ่นของเรา สาหรับนกั เรียนช้นั มธั ยมศึกษาปี ท่ี 2 ใหค้ รูปฎิบตั ิดงั น้ี

2.1 การปฏิบตั ิก่อนการสอน
2.1.1 ศึกษาแนวทางการใชห้ นงั สืออ่านเพม่ิ เติมเสริมทกั ษะการเรียนรู้(E-Bookสาหรับครู
2.1.2 ศึกษาแผนการจดั การเรียนรู้
2.1.3 ศึกษาแนวทางการใชห้ นงั สืออ่านเพม่ิ เติมเสริมทกั ษะการเรียนรู้สาหรับนกั เรียน
2.1.4 จดั เตรียมสื่อการเรียนรู้ล่วงหนา้
2.1.5 ใหน้ กั เรียนทาแบบทดสอบก่อนเรียน ก่อนใชห้ นงั สืออา่ นเพ่มิ เติมเสริมทกั ษะการ

เรียนรู้ 2.1.6 ครูตรวจกระดาษคาตอบ แจง้ ผลการทดสอบใหน้ กั เรียนทราบเก่ียวการจดั เกบ็ คะแนน
ดงั น้ี คะแนนทาแบบทดสอบหลงั เรียนไมถ่ ึงร้อยละ 80 นกั เรียนตอ้ งทบทวนความรู้และทาแบบทดสอบหลงั
เรียนใหม่

นางกลั ยาณี โถมกระโทก โรงเรียนหนองยางพทิ ยาคม อาเภอเฉลิมพระเกยี รติ จงั หวดั นครราชสีมา

6

หนงั สืออา่ นเพิ่มเตมิ เสริมทกั ษะ(E-Book) เรื่อง มหศั จรรย์เมืองย่าโม โคราชบ้านเอง เล่มท่ี 3 ภาษาศลิ ป์ ถ่ินโคราช

2.2 การปฏิบตั ิตวั ขณะสอน
2.2.1 จดั กิจกรรมการเรียนการสอนตามแผนการจดั การเรียนรู้
2.2.2 ดูแลนกั เรียนใหป้ ฏิบตั ิตามกิจกรรมตามข้นั ตอนและใหน้ กั เรียนทาทุกกิจกรรม
2.2.3 ดูแลและตกั เตือนใหน้ กั เรียนมีความซ่ือสตั ยใ์ นการทากิจกรรม ไม่เปิ ดดูแนวคาตอบ

หรือเฉลยคาตอบของหนงั สืออ่านเพิ่มเติมจนกวา่ นกั เรียนจะทากิจกรรมเสร็จและเพอ่ื ตอ้ งการตรวจ
ความถูกตอ้ งเท่าน้นั

2.2.4 สงั เกตและใหค้ าแนะนานกั เรียนท่ีตอ้ งการความช่วยเหลือ
2.3 การปฏิบตั ิตวั หลงั สอน

2.3.1 จดั เกบ็ สื่อการเรียนการสอนต่าง ๆ ใหเ้ รียบร้อย
2.3.2 ตรวจผลงานนกั เรียน และแจง้ ผลใหน้ กั เรียนทราบ
2.3.3 ใหน้ กั เรียนทาแบบทดสอบหลงั เรียน และครูตรวจกระดาษคาตอบ แจง้ ผลการ
ประเมินใหน้ กั เรียนทราบและติดตามนกั เรียนท่ีคะแนนแบบทดสอบหลงั เรียนไม่ถึงร้อยละ 80 ใหท้ บทวน
ความรู้และทาแบบทดสอบหลงั เรียนใหม่
2.3.4 จดั ป้ายนิเทศชมเชยนกั เรียนที่มีผลการเรียนดีเด่น หรือมอบรางวลั เป็นกาลงั ใจให้
นกั เรียน
2.3.5 เกบ็ รวบรวมผลการประเมินต่าง ๆ ใหเ้ รียบร้อย เพือ่ ความสะดวกในการนาไปใช้
ประโยชน์

นางกลั ยาณี โถมกระโทก โรงเรียนหนองยางพทิ ยาคม อาเภอเฉลมิ พระเกียรติ จงั หวดั นครราชสีมา

7

หนงั สอื อา่ นเพิม่ เตมิ เสริมทกั ษะ(E-Book) เรื่อง มหศั จรรย์เมืองยา่ โม โคราชบ้านเอง เล่มท่ี 3 ภาษาศลิ ป์ ถ่ินโคราช

ผงั มโนทศั น์หน่วยกำรเรียนรู้

หนงั สืออ่านเพ่มิ เติมเสริมทกั ษะการเรียนรู้(E-Book) เร่ืองมหศั จรรยเ์ มืองยา่ โมโคราชบา้ นเอง
เพ่ือพฒั นาผลการเรียนรายวชิ าทอ้ งถ่ินของเรา สาหรับนกั เรียนช้นั มธั ยมศึกษาปี ที่ 2
กลุม่ สาระการเรียนรู้สงั คมศึกษา ศาสนาและวฒั นธรรม

เลม่ 1 ตอน เล่ม 2 ตอน
องอาจวรี สตรีทา้ วสุรนารี
อตีตาเมืองโคราช

เล่ม 3 ตอน หนงั สืออา่ นเพมิ่ เติม เลม่ 4 ตอน
ภาษาศิลป์ ถ่ินโคราช เสริมทกั ษะการเรียนรู้ ดะ๊ ดาดของดีเมืองยา่
เร่ืองมหศั จรรยเ์ มืองยา่

โมโคราชบา้ นเอง

เล่ม 5 ตอน เล่ม 6 ตอน

ราชสีมามุ่งสู๋เศรษฐกิจติดตลาด หา้ มพลาดท่องเที่ยวเมืองยา่ โม

)

นางกลั ยาณี โถมกระโทก โรงเรียนหนองยางพทิ ยาคม อาเภอเฉลมิ พระเกียรติ จงั หวดั นครราชสีมา

8

หนงั สืออา่ นเพม่ิ เตมิ เสริมทกั ษะ(E-Book) เร่ือง มหศั จรรย์เมืองยา่ โม โคราชบ้านเอง เลม่ ที่ 3 ภาษาศิลป์ ถิ่นโคราช

คำแนะนำกำรใช้หนังสือสำหรับครูผู้สอน

หนงั สืออ่านเพ่ิมเติมเสริมทกั ษะการเรียนรู้(E-Book) เรื่องมหัศจรรยเ์ มืองยา่ โมโคราชบา้ นเองเพ่ือ
พฒั นาผลการเรียนรายวิชาทอ้ งถิ่นของเรา สาหรับนกั เรียนช้นั มธั ยมศึกษาปี ที่ 2 กลุ่มสาระการเรียนรู้
สังคมศึกษา ศาสนาและวฒั นธรรม (ส22101) ใชเ้ ป็นเครื่องมือประกอบการสอน ของครู มุ่งเนน้ ให้
นกั เรียนศึกษาและสามารถสร้างองคค์ วามรู้ไดด้ ว้ ยตนเอง มีความรู้ความเขา้ ใจในเน้ือหาสาระโดยได้
จดั กิจกรรมการเรียนการสอนไว้ 6 สปั ดาห์ ๆ ละ 2 ชว่ั โมง นกั เรียนสามารถเรียนรู้ พฒั นาตนเอง และ
นาความรู้ไปใชใ้ นชีวิตประจาวนั ได้

หนงั สือเล่มน้ีประกอบดว้ ยผงั มโนทศั น์หน่วยการเรียนรู้ คาแนะนาสาหรับครู คาแนะนาสาหรับ
นักเรียน มาตรฐานการเรียนรู้ ตวั ช้ีวดั จุดประสงคก์ ารเรียนรู้ แบบทดสอบก่อนเรียน เน้ือหาสาระที่
นาเสนอในรูปของ(E-Book)ใบความรู้ แบบฝึกทกั ษะตามกิจกรรมต่าง ๆ แบบทดสอบหลงั เรียนพร้อมท้งั
มีเฉลยเพอื่ ใหต้ รวจสอบความถูกตอ้ ง และประเมินผลการเรียนรู้

ในการใชห้ นงั สือส่งเสริมทกั ษะการเรียนรู้คณิตศาสตร์ชุดน้ี ครูผสู้ อนควรปฏิบตั ิตามข้นั ตอน
ต่อไปน้ี

ข้ันท่ี 1 ช้ีแจงข้นั ตอนการเรียน โดยใช้หนังสืออ่านเพิ่มเติมเสริมทกั ษะการเรียนรู้(E-
Book) เรื่องมหศั จรรยเ์ มืองยา่ โมโคราชบา้ นเอง สาหรับนกั เรียนช้นั มธั ยมศึกษาปี

ที่ 2 น้ีใหน้ กั เรียนเขา้ ใจ

ข้ันที่ 2 ช้ีแจงตวั ช้ีวดั จุดประสงคก์ ารเรียนรู้ และให้นักเรียนศึกษาเน้ือหา ทากิจกรรมและ
ตรวจคาตอบตามเฉลยในภาคผนวกทีละกิจกรรม

ข้ันท่ี 3 ให้นกั เรียนปฏิบตั ิตามข้นั ตอนและครูใหค้ าแนะนาเม่ือนกั เรียนพบปัญหา ใน
การปฏิ บัติ กิ จกรรมของนักเรี ยนประเมินผลการเรี ยนของนักเรี ยนอย่าง

ต่อเน่ือง

ข้ันท่ี 4 เมื่อศึกษาเน้ือหาเสร็จสิ้นให้นกั เรียนทาแบบทดสอบหลงั เรียน บนั ทึกผลการ
ประเมินหลงั การจดั การเรียนรู้

นางกัลยาณี โถมกระโทก โรงเรียนหนองยางพทิ ยาคม อาเภอเฉลมิ พระเกยี รติ จงั หวดั นครราชสีมา

9

หนงั สืออา่ นเพ่ิมเตมิ เสริมทกั ษะ(E-Book) เรื่อง มหศั จรรย์เมืองยา่ โม โคราชบ้านเอง เลม่ ที่ 3 ภาษาศลิ ป์ ถิ่นโคราช

คำแนะนำกำรใช้หนังสือสำหรับนักเรียน

หนงั สืออา่ นเพมิ่ เติมเสริมทกั ษะการเรียนรู้(E-Book) เร่ืองมหศั จรรยเ์ มืองยา่ โมโคราชบา้ นเอง
เพื่อพฒั นาผลการเรียนรายวิชาทอ้ งถิ่นของเรา สาหรับนกั เรียนช้นั มธั ยมศึกษาปี ที่ 2 กลุ่มสาระการเรียนรู้สงั คมศึกษา
ศาสนาและวฒั นธรรม ใชป้ ระกอบการเรียนรู้ของนกั เรียน มุ่งเนน้ ใหน้ กั เรียนศึกษาและสามารถสร้างองคค์ วามรู้ได้
ดว้ ยตนเอง มีความรู้ความเขา้ ใจในเน้ือหาสาระ นักเรียนสามารถเรียนรู้ พฒั นาตนเอง และนาความรู้ไปใช้ใน
ชีวติ ประจาวนั ได้

หนังสือเล่มน้ีประกอบดว้ ยผงั มโนทศั น์หน่วยการเรียนรู้ คาแนะนาสาหรับครู คาแนะนาสาหรับนักเรียน
มาตรฐานการเรียนรู้ ตวั ช้ีวดั จุดประสงคก์ ารเรียนรู้ แบบทดสอบก่อนเรียน เน้ือหาสาระท่ีนาเสนอในรูปของการ์ตูน
ใบความรู้ แบบฝึกทกั ษะตามกิจกรรมต่าง ๆ แบบทดสอบหลงั เรียนพร้อมท้งั มีเฉลยเพ่ือใหต้ รวจสอบความถูกตอ้ ง และ
ประเมินผลการเรียนรู้ในการใชห้ นงั สือส่งเสริมทกั ษะการเรียนรู้คณิตศาสตร์ชุดน้ี นกั เรียนควรปฏิบตั ิตามข้นั ตอน
ต่อไปน้ี

ข้ันท่ี 1 ศนึกักษเราียผนงั มศโึกนษทาขศั ้นั ต์หอนน่วกยการารใชเรห้ียนรงั ู้สสือาอร่าะนกเาพร่ิมเรเีตยินมเรสู้ รมิมาทตรกั ฐษาะนกกาารรเเรรียียนนรรู้(ู้ Eต-Bวั ชo้ีoวkดั )
จเรุด่ือปงรมะหสศั งจครก์ รายรเ์เมรีือยนงยราู่้ โแมลโะคทราแชบบบา้ นทเดอสงอตบามคาแนะนาสาหรับนกั เรียนใหเ้ ขา้ ใจ

ข้ันที่ 2 ศึกษาผงั มโนทศั น์หน่วยการเรียนรู้ สาระการเรียนรู้ มาตรฐานการเรียนรู้ ตวั ช้ีวดั
จุดประสงคก์ ารเรียนรู้ และทาแบบทดสอบ

ศึกษาและทาความเขา้ ใจเน้ือหาจากหนงั สืออ่านเพ่มิ เติมเสริมทกั ษะการเรียนรู้(E-
ข้ันที่ 3 Book) เรื่องมหศั จรรยเ์ มืองยา่ โมโคราชบา้ นเอง ตามลาดบั เมื่อพบปัญหา

ใหข้ อคาแนะนาจากครูผสู้ อนทนั ที

ข้ันที่ 4 ทากิจกรรมตามลาดบั ดว้ ยตนเองและตรวจคาตอบจากเฉลยในภาคผนวกไปทีละ
กิจกรรมตามลาดบั เมื่อพบปัญหาใหข้ อคาแนะนาจากครูทนั ที

ข้ันที่ 5 ทาแบบทดสอบหลงั เรียน ตรวจคาตอบจากเฉลยในภาคผนวกแลว้ บนั ทึกคะแนน

ประเมินผลวา่ นกั เรียนผา่ นเกณฑห์ รือไม่
ข้ันที่ 6 “ผา่ นเกณฑก์ ารประเมิน” ใหน้ กั เรียนศึกษาตอนต่อไป

“ไมผ่ า่ นเกณฑก์ ารประเมิน” ใหน้ กั เรียนยอ้ นกลบั ไปศึกษาและทาความเขา้ ใจ
เน้ือหาจากใบความรู้ทดลองทากิจกรรมและฝึกทกั ษะ

นางกัลยาณี โถมกระโทก โรงเรียนหนองยางพทิ ยาคม อาเภอเฉลิมพระเกยี รติ จังหวดั นครราชสีมา

10

หนงั สืออา่ นเพม่ิ เตมิ เสริมทกั ษะ(E-Book) เร่ือง มหศั จรรย์เมืองย่าโม โคราชบ้านเอง เลม่ ที่ 3 ภาษาศิลป์ ถ่ินโคราช

ข้ันตอนกำรใช้หนังสืออ่ำนเพม่ิ เตมิ เสริมทักษะกำรเรียนรู้(E-Book)
เรื่องมหัศจรรย์เมืองย่ำโมโครำชบ้ำนเอง

สำหรับนักเรียนช้ันมัธยมศึกษำปี ที่ 2 กล่มุ สำระกำรเรียนรู้สังคมศึกษำ ศำสนำและวฒั นธรรม

ศึกษาจุดประสงค์ การใช้ E-Book
อา่ นคาแนะนาการใชช้ ุดกิจกรรม

ทาแบบทดสอบก่อนเรียนจานวน 10 ขอ้ Scan QR Code
ศึกษาเน้ือหาสาระสาคญั
กดลง้ิ คท์ ่ีปรากฎและเร่ิมศกึ ษา
กิจกรรมการเรียนรู้กลุม่ ยอ่ ย (Team study) เนื้อหาใน E-Book ได้เลย

ทาแบบทดสอบหลงั เรียน จานวน 10 ขอ้ ซ่อมเสริม

ไดค้ ะแนนร้อยละ 80 ข้ึนไปผา่ นเกณฑ์ ไม่ผา่ น

ผา่ น ศึกษาเลม่ ต่อไป

นางกลั ยาณี โถมกระโทก โรงเรียนหนองยางพทิ ยาคม อาเภอเฉลมิ พระเกียรติ จงั หวดั นครราชสีมา

11

หนงั สืออา่ นเพิม่ เตมิ เสริมทกั ษะ(E-Book) เรื่อง มหศั จรรย์เมืองยา่ โม โคราชบ้านเอง เล่มท่ี 3 ภาษาศิลป์ ถ่ินโคราช

คำอธิบำยรำยวชิ ำเพม่ิ เติม

รหัสวิชำ ส20227 ระดบั ช้ันมธั ยมศึกษำปี ท่ี 2 รำยวชิ ำท้องถิ่นของเรำ
กล่มุ สำระกำรเรียนรู้สังคมศึกษำ ศำสนำและวฒั นธรรม
เวลำ 1 ชั่วโมง/สัปดำห์ (0.5 หน่วยกติ ) ภำคเรียนที่ 1

ผูเ้ รียนจะได้รับการพฒั นาให้มีความรู้ ความเข้าใจลักษณะท่ัวไปของจังหวดั นครราชสีมา
ประวตั ิความเป็นมา สภาพแวดลอ้ มทางภูมิศาสตร์และอาณาจกั รโบราณที่เก่ียวขอ้ งศึกษาแหล่งท่องเท่ียว
โบราณสถาน โบราณวตั ถุ และหัตถกรรมพ้ืนบา้ น ขนบธรรมเนียมประเพณี ทรัพยากรธรรมชาติและ
บุคคลสาคญั ในทอ้ งถ่ินการประกอบอาชีพ ระบบเศรษฐกิจพอเพียง อิทธิพลของสภาพแวดลอ้ มท้งั ทาง
ธรรมชาติและทางสงั คมท่ีมีต่อการดารงชีวิตของคนในทอ้ งถิ่น

เพอื่ ใหม้ ีความภาคภูมิใจ รักและผกู พนั และร่วมมือกนั แกป้ ัญหาและพฒั นาทอ้ งถิ่นของ
ตน และนามาประยกุ ตใ์ ชใ้ หเ้ กิดประโยชนใ์ นชีวติ ประจาวนั โดยยดึ หลกั ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพยี ง

ผลกำรเรียนรู้
1. เขา้ ใจความหมาย และขอบเขตของทอ้ งถ่ินตลอดจนที่ต้งั ประวตั ิความเป็นมา ลกั ษณะภูมิ

ประเทศ ลกั ษณะภูมิอากาศและทรัพยากรธรรมชาติในทอ้ งถิ่นตลอดจนเสนอแนวทางในการอนุรักษข์ อง
ทอ้ งถิ่นตน

2. มีความรู้ความเขา้ ใจลกั ษณะเศรษฐกิจและการประกอบอาชีพของประชาชนในทอ้ งถ่ินของตน
3. รู้และเขา้ ใจความเป็นมาและตระหนกั ถึงความสาคญั ของแหล่งท่องเท่ียวในนครราชสีมา
4. รู้และเขา้ ใจขนบธรรมเนียมประเพณีและศิลปะพ้ืนบา้ นท่ีมีอยใู่ นจงั หวดั นครราชสีมา
5. รู้และเขา้ ใจแนวคิดเรื่องเร่ืองเศรษฐกิจพอเพยี ง สามารถนาหลกั เศรษฐกิจพอเพยี งไปใชใ้ น
ชีวติ ประจาวนั ได้
6. รู้และเขา้ ใจประวตั ิและผลงานของบุคคลสาคญั ในทอ้ งถ่ินท้งั อดีตและปัจจุบนั ได้

รวมท้งั หมด 6 ผลกำรเรียนรู้

นางกลั ยาณี โถมกระโทก โรงเรียนหนองยางพทิ ยาคม อาเภอเฉลิมพระเกียรติ จงั หวดั นครราชสีมา

12

หนงั สืออา่ นเพมิ่ เตมิ เสริมทกั ษะ(E-Book) เร่ือง มหศั จรรย์เมืองยา่ โม โคราชบ้านเอง เล่มที่ 3 ภาษาศิลป์ ถิ่นโคราช

จุดประสงค์กำรเรียนรู้

หนังสืออ่ำนเพม่ิ เติมเสริมทกั ษะกำรเรียนรู้(E-Book) เร่ืองมหัศจรรย์เมืองย่ำโมโครำชบ้ำนเอง
เพ่ือพฒั นำผลกำรเรียนรำยวชิ ำท้องถน่ิ ของเรำ สำหรับนักเรียนช้ันมธั ยมศึกษำปี ที่ 2

ด้ำนควำมรู้
1. บอกความหมายและความสาคญั ของได้
2. อธิบายองคป์ ระกอบของได้
3. บอกความหมายและองคป์ ระกอบได้

ด้ำนทกั ษะกระบวนกำร
1. จาแนกองคป์ ระกอบของได้
2. ทากิจกรรมและแบบทดสอบไดถ้ ูกตอ้ งร้อยละ 80

ด้ำนคุณลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์
1. มีความรับผิดชอบ
2. ทางานเป็นระบบ รอบคอบ
3. ใฝ่ เรียนรู้
4. ซ่ือสัตยส์ ุจริต

สมรรถนะสำคญั ของผู้เรียน
1. ความสามารถในการส่ือสาร
2. ความสามารถในการคิด
2.1 ทกั ษะการคิดวิเคราะห์
2.2 ทกั ษะการคิดอยา่ งมีวจิ ารณญาณ
3. ความสามารถในการแกป้ ัญหา
4. ความสามารถในการใชท้ กั ษะชีวติ
4.1 กระบวนการปฏิบตั ิ
4.2 กระบวนการทางานกลุ่ม
5. ความสามารถในการใชเ้ ทคโนโลยี

นางกัลยาณี โถมกระโทก โรงเรียนหนองยางพทิ ยาคม อาเภอเฉลิมพระเกียรติ จงั หวดั นครราชสีมา

13

หนงั สอื อา่ นเพิม่ เตมิ เสริมทกั ษะ(E-Book) เร่ือง มหศั จรรย์เมืองย่าโม โคราชบ้านเอง เลม่ ที่ 3 ภาษาศิลป์ ถ่ินโคราช

คำชี้แจง

1. แบบทดสอบฉบบั นี้เปน็ แบบปรนัยชนิด 4 ตัวเลือก จำนวน 10 ข้อ
ข้อละ 1 คะแนน ใช้เวลาในการทำแบบทดสอบ 10 นาที

2. นกั เรียนอา่ นคำถามแตล่ ะข้อให้เข้าใจ แล้วเลือกคำตอบที่ถกู ต้องที่สดุ เพยี ง
คำตอบเดียวจากขอ้ ก ข ค หรอื ง โดยทำเครื่องหมายกากบาท (x) ลงในกระดาษคำตอบ

1. ข้อใดกล่าว ผิด เกี่ยวกับภาษาไทยสำเนียงโคราช
ก. มีคำศัพทร์ ่วมกบั ภาษาไทยกลาง
ข. ใช้พดู กนั ในจงั หวดั นครราชสีมาเทา่ น้ัน
ค. ใกล้เคียงกบั ภาษาไทยกลาง ที่ออกสำเนียงเหนอ่
ง. รบั คำมาใช้จากภาษาไทยถิน่ อีสาน ภาษาลาว และภาษาเขมร

2. เชื่อกนั วา่ บรรพบรุ ษุ ของชาวไทโคราชอพยพมาจากหลายจงั หวัด ยกเวน้ จังหวดั ใด

ก. อยุธยา ข. จนั ทบุรี

ค. ระนอง ง. นครนายก

3. มีข้อสนั นิษฐานว่ากลุม่ คนพื้นเมืองเดิมของนครราชสีมา น่าจะเป็นกลุ่มใด

ก. ไทเดิ้ง ข. ไทเบิ้ง

ค. ไทยลาว ง. ไทเสียม

4. จงั หวดั ใด ไม่ได้ มีการพดู ภาษาไทยสำเนียงโคราช ข. สระบุรี
ก. ชยั ภมู ิ ง. นครราชสมี า
ค. บรุ ีรมั ย์

5. คำใด ไมใ่ ช่ ภาษาโคราช ซึ่งเปน็ คำทีเ่ ป็นภาษาของตนเอง ไม่มีในภาษาถิน่ อนื่

ก. ดินหุน (ปลวก) ข. เข่าแข็ง (ข้าวสวย)

ค. หงาย (ล้ม เอนลง) ง. ชักชา (ชกั คะเย่อ)

นางกัลยาณี โถมกระโทก โรงเรียนหนองยางพทิ ยาคม อาเภอเฉลมิ พระเกยี รติ จังหวดั นครราชสีมา

14

หนงั สอื อา่ นเพิ่มเติมเสริมทกั ษะ(E-Book) เร่ือง มหศั จรรย์เมืองยา่ โม โคราชบ้านเอง เล่มที่ 3 ภาษาศิลป์ ถิ่นโคราช

6. คำวา่ “ฝนละลืม” แปลวา่ อะไร ใน ภาษาโคราช
ก. ฝนตกปรอย ๆ
ข. ฝนตกหนักมาก
ค. ฝนตกแดดออก
ง. ฝนตกลมแรงมาก ๆ

7. “เดินดี ๆ ระวงั จะต๊กตะลุก” คำว่า “ตะลุก” แปลวา่ อะไร ใน ภาษาโคราช

ก. ท่อ ข. บอ่

ค. ข้างทาง ง. หลมุ เลก็ ๆ

8. ข้อใดแสดงให้เหน็ ว่าภาษาโคราชมีความสละสลวยของภาษาและความคมคาย
ก. โคราชมกี ารจดั ประกวด
ข. โคราชมีศลิ ปินกลอนเอก
ค. โคราชมบี ทเพลงเฉพาะถิ่น
ง. โคราชมภี าษาถิน่ เพราะทีส่ ุด

9. คำศพั ท์ภาษาโคราช ข้อใดแปลความหมาย ผิด
ก. พดู เดิม : นินทา
ข. เขา่ เปียก : ข้าวต้ม
ค. งึดหลาย : งงมาก
ง. โกรกกราก : โกรธ

10. ภาษาโคราช ข้อใดแปลความหมาย ผิด
ก จกั๊ เด่ : จากไป
ข สะออน : น่ารกั
ค ไอเยอ : อะไรนะ
ง หนหวย : รำคาญ

นางกลั ยาณี โถมกระโทก โรงเรียนหนองยางพทิ ยาคม อาเภอเฉลิมพระเกียรติ จงั หวดั นครราชสีมา

15

หนงั สอื อา่ นเพิม่ เตมิ เสริมทกั ษะ(E-Book) เร่ือง มหศั จรรย์เมืองยา่ โม โคราชบ้านเอง เลม่ ที่ 3 ภาษาศลิ ป์ ถ่ินโคราช

สำระกำรเรียนรู้ “ภำษำศิลป์ ถน่ิ โครำช”

ภำษำโครำช เป็นภาษาพดู ของ

กลุ่มวัฒนธรรมไทโคราชท่ีโดดเด่นท่ีสุ ด
บางคร้ังไทโคราชจะถูกเรียกว่า ไทเบิง้ หรือ ไท
ดา ซ่ึงคนโคราชไม่ค่อยพอใจนัก คาว่า เบิ้ง มี
ความหมายเดียวกบั บา้ ง เดิ้ง ดา มีความหมาย
เดียวกับ ด้วย ภาษาโคราชมีลักษณะของการ
ผสมผสานระหว่างภาษาไทยกลาง ภาษาอีสาน
และภาษาเขมร คาศพั ทพ์ ้ืนฐานจะเป็นภาษาไทย
กลางท่ีมีสาเนียงเพ้ียน

ภำษำไทยสำเนียงโครำช

เป็ นภาษาไทยกลุ่มหน่ึงท่ีใช้พูดกนั ในจงั หวดั
นครราชสีมา และจงั หวดั ใกลเ้ คียง เป็นภาษาท่ี
ใกล้เคียงกับภาษาไทยกลาง ที่ออกสาเนียง
เหน่อ และมีคาศัพท์ร่วมกับภาษาไทยกลาง
และรับคามาใชจ้ ากภาษาไทยถ่ินอีสาน ภาษา
ลาว และภาษาเขมร

นางกัลยาณี โถมกระโทก โรงเรียนหนองยางพทิ ยาคม อาเภอเฉลิมพระเกียรติ จังหวดั นครราชสีมา

16

หนงั สอื อา่ นเพิ่มเตมิ เสริมทกั ษะ(E-Book) เร่ือง มหศั จรรย์เมืองย่าโม โคราชบ้านเอง เล่มที่ 3 ภาษาศิลป์ ถิ่นโคราช

ต้นกำเนิด “ทงั้ ภาคกลาง
ทงั้ เขมรเลยหรอ”

เชื่ อกันว่าบรรพบุรุ ษของชาวไทโคราช ไทโคราชน้ันเป็ นช่ือเผ่าชนพ้ืนเมืองที่เรียก
อพยพมาจากอยุธยา และแถบจังหวดั ชายทะเล กนั โดยรวม ซ่ึงเกิดจากการจาแนกภาษา การแต่งกาย
ตะวนั ออก ไดแ้ ก่ จนั ทบุรี ระยอง นครนายก เป็ น วฒั นธรรมและอ่ืนๆ โดยหากกล่าวถึงเรื่องภาษาน้นั
ตน้ เขา้ มาในบริเวณจงั หวดั นครราชสีมาและพ้ืนท่ี ภาษาไทโคราชจะคล้ายไปทางภาษากลาง มีปน
ใกล้เคียง และได้ผสมกลมกลืนกับกลุ่มคน อิสานบา้ ง เขมรบา้ ง แต่หากฟังจากสาเนียง และคาแต่
พ้ืนเมืองเดิม ซ่ึงสันนิษฐานว่าน่าจะเป็น ไท-เสียม ละคาน้นั จะเห็นไดว้ ่า สาเนียงภาษาไทโคราชน้ันจะ
หรือไทสยามลุ่มน้ามูล เกิดเป็ นวฒั นธรรมไท เบนไปทางสาเนียงอิสาน และภาษาน้นั ส่วนใหญ่จะ
โคราช เรียกตนเองว่า ไทโคราช ไทเบิ้ง หรือ ไท เป็ นภาษาเขมร ปนภาษาอิสาน ซ่ึงภาษาเขมร และ
เดิ้ง ต่อมาได้มีการติดต่อคา้ ขายกบั ชาวลาว ชาว ภาษาอิสานลว้ นแลว้ แต่เป็นสาเนียงภาษาแม่ของแถบ
ไทยอีสานและชาวเขมร และมีการอพยพยา้ ยถ่ิน ประเทศไทย หากลองสังเกตคาง่ายๆเช่น "ทองคา"
ฐานของชาวลาว ชาวไทยอีสานและชาวเขมรเขา้ แยกไดเ้ ป็น "ทอง" เป็น เป็นภาษาแถบทางมอญ "คา"
มาทีหลงั ทาให้เกิดการวิวฒั นาการของภาษา โดย เป็ นภาษาอิสาน รวมกนั เป็ นภาษาไทยคือ "ทองคา"
มีการยมื คาไทยอีสาน และคาเขมรปะปนเขา้ มาใช้ ซ่ึงก็เป็นทานองเดียวกนั กบั ภาษาไทโคราช เช่นคาว่า
เกิดเป็ นคาไทโคราช ซ่ึงแตกต่างจากภาษาไทย "จิ" (แปลวา่ จะ) "จะ" เป็นภาษากลาง "สิ" เป็นภาษาอิ
ถ่ินอิสานโดยท่วั ไป เพราะยงั คงรักษารากศพั ท์ สาน ภาษาไทโคราชคือ "จิ" เกิดจากการกร่อนเสียง
เดิมไวค้ ือภาษาไทยถ่ินกลางนนั่ เอง ของคาสองคาท่ีนามารวมกนั "เดิ๋น" (แปลว่า เดิน)
"ดาเนิน" เป็ นภาษาเขมร ส่วนในภาษาไทโคราชคือ
"เดิน" หรือ "เดิ๋น" ตามสาเนียงทอ้ งท่ี "ซะ" (แปลว่า
สระน้า) "สระ" มาจากภาษาเขมร ส่วนภาษาไทโคราช
คือ "สระ" หรื อ "ซะ" ออ กเสี ยงตรงตัวตาม
ภาษาต้นแบบ คาลงท้ายเพ่ือเน้นย้าในภาษาน้ันคือ
"เด้อ" ซ่ึงเป็ นภาษาทางไทลาว "ทอง" เป็ นภาษา
ตระกูลมอญ ดงั น้ันจะเป็ นได้ว่าภาษาไทโคราชน้ัน
เกิดจากหลายสาเนียงภาษามารวมกนั ซ่ึงเกิดจากการ
กร่อนคาบา้ ง ผสมคาบา้ ง ตดั ทองลดคาบา้ ง ทาใหเ้ กิด
เป็ นภาษาไทโคราช

นางกลั ยาณี โถมกระโทก โรงเรียนหนองยางพทิ ยาคม อาเภอเฉลิมพระเกยี รติ จังหวดั นครราชสีมา

17

หนงั สอื อา่ นเพม่ิ เตมิ เสริมทกั ษะ(E-Book) เร่ือง มหศั จรรย์เมืองยา่ โม โคราชบ้านเอง เล่มที่ 3 ภาษาศิลป์ ถ่ินโคราช

ต้นกำเนดิ จงั หวดั นครราชสีมาเป็นจงั หวดั ที่มีกลุ่มชาติพนั ธุ์หลายกลมุ่ อาศยั อยจู่ ึงทาให้

เกิดการผสมผสานทางวฒั นธรรมมากมาย ท้งั ดา้ นความเป็นอยู่ การแต่งกาย การละเล่น ประเพณี ความ
เช่ือ รวมถึงการใชภ้ าษา แมใ้ นปัจจุบนั จะมีบางกลุ่มชาติพนั ธุ์ที่เร่ิมจะถูกกลืนไปบา้ ง แต่ในสานึกของ
กลุ่มคนชาติพนั ธุ์ด้งั เดิมน้ันก็ตระหนักเห็นความสาคญั ในวฒั นธรรมของตนของบรรพบุรุษและ
พยายามที่จะอนุรักษใ์ หค้ งอยคู่ ู่กบั ชุมชน ดงั เช่น ภาษาถิ่น อาทิ ภาษาไทยโคราช ภาษาไทยลาว ภาษา
มอญ ภาษาไทยยวน และภาษาชาวบน เป็นตน้

ภำษำโครำช เป็นส่วนหน่ึงของภาษาไทยท่ีพูดกนั เฉพาะท่ีจงั หวดั นครราชสีมา และบาง

ทอ้ งที่ที่ติดต่อกบั จงั หวดั นครราชสีมา เช่น อาเภอลาปลายมาศ นางรอง หนองก่ี ละหานทราย จงั หวดั
บุรีรัมย,์ อาเภอจตั ุรัส บาเหน็จณรงค์ จงั หวดั ชยั ภูมิ กพ็ ดู ภาษาโคราช ดว้ ยเหตุน้ีเอง ภาษาโคราชจึงเป็น
ภาษาของชนกลุ่มน้อย ซ่ึงไม่เป็ นท่ีรู้จกั แพร่หลายเหมือนภาษาถิ่นอื่นๆ ท่ีพูดกนั ท้งั ภาค และแมว้ ่า
นครราชสีมาจะต้งั อยู่ในเขตภาคอีสานก็ตาม แต่โดยเน้ือแทแ้ ลว้ คนโคราชก็มิไดพ้ ูดภาษาอีสาน (เวา้
ลาว) แต่อยา่ งใด

เป็ นส่วนหน่ึงของภาษาไทยท่ีพูดกนั เฉพาะท่ีจงั หวดั นครราชสีมา และบางทอ้ งที่ท่ีติดต่อกบั
จงั หวดั นครราชสีมา เช่น อาเภอลาปลายมาศ นางรอง หนองกี่ ละหานทราย จงั หวดั บุรีรัมย,์ อาเภอจตั ุรัส
บาเหน็จณรงค์ จงั หวดั ชยั ภูมิ ก็พูดภาษาโคราช ดว้ ยเหตุน้ีเอง ภาษาโคราชจึงเป็นภาษาของชนกลุ่มนอ้ ย
ซ่ึงไม่เป็นท่ีรู้จกั แพร่หลายเหมือนภาษาถิ่นอ่ืนๆ ที่พูดกนั ท้งั ภาค และแมว้ ่านครราชสีมาจะต้งั อยใู่ นเขต
ภาคอีสานกต็ าม แต่โดยเน้ือแทแ้ ลว้ คนโคราชกม็ ิไดพ้ ดู ภาษาอีสาน (เวา้ ลาว) แต่อยา่ งใด

“ภาษาโคราช คือ ภาษา
ท้องถ่นิ ของจงั หวัด
นครราชสีมา คาดว่า
เปน็ วฒั นธรรมทีผ่ สม
ระหว่างภาษากลางและ
ภาษาอสี าน จน

กลายเปน็ ภาษาทอ้ งถน่ิ ”

นางกัลยาณี โถมกระโทก โรงเรียนหนองยางพทิ ยาคม อาเภอเฉลมิ พระเกียรติ จังหวดั นครราชสีมา

18

หนงั สอื อา่ นเพมิ่ เติมเสริมทกั ษะ(E-Book) เรื่อง มหศั จรรย์เมืองยา่ โม โคราชบ้านเอง เลม่ ที่ 3 ภาษาศิลป์ ถิ่นโคราช

ภำษำโครำช เป็นภาษาท่ีมีสาเนียงต่างจากภาคกลางและก็ไม่เหมือนกบั ภาษาอีสาน คือมี

เสียงเพ้ียนเหน่อ บางคามีสาเนียงค่อนไปทางภาษาไทยกรุงเทพ บางคาออกสาเนียงไปทางภาษาอีสาน
บา้ งก็วา่ มีสาเนียงใกลเ้ คียงสาเนียงระยองและจนั ทบุรี นอกจากน้ี คนโคราชแต่ละอาเภอก็พูดสาเนียง
และคาแตกต่างกนั ออกไปตามพ้นื ท่ี เช่น แถบพ้ืนที่อาเภอพิมาย อาเภอโนนสูงและใกลเ้ คียง เม่ือจะพดู
คาวา่ ดู กจ็ ะออกเสียงเป็น ดู๋, คาวา่ ไม่ ก็จะพดู วา่ มิ, คาวา่ อะไร ก็จะพดู วา่ ไอ๋ หรือ อาย แต่คนในเขต
อาเภอเมืองจะพดู วา่ ดู, ไม่, อะไร โดยออกเสียงธรรมดา เป็นตน้

ทก่ี ล่ำวว่ำ ภำษำโครำชมีเอกลกั ษณ์โดดเด่นเฉพำะตวั ตวั อย่ำงเช่น

1. คำสร้อย 1. จะมีคาสร้อยต่อท้ายคาพูดเสมอ เช่น หมด ก็จะพูดวา่
หมดจาก (มดจาก), ไปละนะ กจ็ ะพดู วา่ ไปละเดอ้ , อนั น้ี กจ็ ะพดู
2. คำของ วา่ อนั นี่ดอกเด่ หรือ อนั นี่ละวา้ , จืด กจ็ ะพดู วา่ จืดจ่องหล่อง หรือ
ตนเอง จืดจ๋องหลอง, มาก กจ็ ะพดู วา่ มากโพด เป็นตน้

2. มีคาท่ีเป็ นภาษาของตนเอง ไม่มีในภาษาถิ่นอ่ืน เช่น
เข่าแข็ง (ขา้ วสวย), จาหืน (ฝื น เสแสร้ง), จาโอ (อวก อาเจียน),
ชกั ชา (ชกั คะเยอ่ ), ดินหุน (ปลวก), ปะลมปะเล (ผสมผเส ปนเป),
เปี ยกเข่า (ตม้ ขา้ วตม้ ), พ่ีนาง (พี่สะใภ)้ , พูดเดิม (นินทาลบั หลงั ),
โหง่ย (ลม้ เอนลง), อีนาง (เด็กหญิง หรือหญิง ที่มีอายอุ ่อนกวา่ ),
ไอน้ าย (เดก็ ชาย หรือชาย ท่ีมีอายอุ ่อนกวา่ )

- คาด่า เช่น กน้ คุ่ก (คนคุก), บา้ ช่ัก (ไอบ้ า้
บา้ บอคอแตก), บา้ ใหญ่ (ไอบ้ า้ บา้ บอคอแตก), ห่า
ราก (ไอ้ห่า), ห่าฟั่ด (ห่ากิน) สาเพ็งหรืออีสาเพ็ง
(กะหร่ี: โสเภณียา่ นสาเพง็ กรุงเทพฯ ในอดีต)

- คาเสียดสี เช่น เส่อเหล่อ (สะเหลอ่ เซ่อซ่า)

นางกลั ยาณี โถมกระโทก โรงเรียนหนองยางพทิ ยาคม อาเภอเฉลมิ พระเกียรติ จงั หวดั นครราชสีมา

19

หนงั สอื อา่ นเพ่ิมเตมิ เสริมทกั ษะ(E-Book) เรื่อง มหศั จรรย์เมืองย่าโม โคราชบ้านเอง เล่มท่ี 3 ภาษาศลิ ป์ ถ่ินโคราช

ท่ีกล่ำวว่ำ ภำษำโครำชมเี อกลกั ษณ์โดดเด่นเฉพำะตัว ตวั อย่ำงเช่น

3. คาพูดทีร่ ู้ทันทวี ่าเป็ นคนโคราช ซ่ึงคนโคราชมกั จะพดู

3. คำเฉพาะ คาในลกั ษณะน้ีเสมอ เช่น จะรีบไปไหน คนโคราชมกั จะพูดว่า
จะด่วนไปไหน หรือ จิด่วนไปไหน, ดูซิ คนโคราชมกั จะพูดว่า

ดูทว่ั ะ ดูถวั ะ หรือ ดูท้วั , เดินกระสบั กระส่ายหรือกระวนกระวาย

กลบั ไปกลบั มา คนโคราชมกั จะพูดว่า เดินหลาละหลาหล่าย, ไปก็ไม่พบไม่เจอ ใครจะขยนั ไป คน

โคราชมกั จะพดู วา่ ไปกไ็ ม่ป๊ ะ จกั๊ ใครจิชนะไป, ไม่ยหี ระ ไม่สนใจใคร คนโคราชมกั จะพดู วา่ ไม่เอา

เหมือดใคร เป็นตน้

“สำเนียงโคราช มี ภาษาโคราชเป็นภาษาพูดของกลุ่มวฒั นธรรมไทโคราชที่โดด
สำเนยี งค่อนขา้ ง เด่นท่ีสุดบางคร้ังไทโคราชจะถูกเรียกว่า ไทเบิ้ง หรือ ไทดา ซ่ึงคน
เหน่อและห้วนสน้ั โคราชไม่ค่อยพอใจนกั คาว่า เบิ้ง มีความหมายเดียวกบั บา้ ง เดิ้ง ดา มี
แบบภาคกลาง แตม่ ี ความหมายเดียวกบั ดว้ ย ภาษาโคราชมีลกั ษณะของการผสมผสาน
การผันคำต่ำ-สูงท่ี ระหวา่ งภาษาไทยกลาง ภาษาอีสานและภาษาเขมร คาศพั ทพ์ ้ืนฐานจะ
เปน็ เอกลักษณ์ของ เป็ นภาษาไทยกลางท่ีมีสาเนียงเพ้ียนไปจากเดิม เช่น อะไร เพ้ียนเป็ น
ตนเองทีแ่ ตกต่างจาก ไอ หรือ แมงไอ หรือ ไอ๋ หรือ ไอเยอ คาวา่ ดูเถอะ เพ้ียนเป็น ดูทว๊ ะ แต่
ภาษาไทยถนิ่ กลาง” กระน้นั ภาษาโคราชกม็ ีลกั ษณะเฉพาะของตนเอง ดงั น้ี

1. คาศัพท์ภาษาโคราช

2. สาเนียงโคราช

3. สานวนภาษาโคราช

นางกลั ยาณี โถมกระโทก โรงเรียนหนองยางพทิ ยาคม อาเภอเฉลิมพระเกยี รติ จังหวดั นครราชสีมา

20

หนงั สืออา่ นเพิ่มเติมเสริมทกั ษะ(E-Book) เร่ือง มหศั จรรย์เมืองยา่ โม โคราชบ้านเอง เล่มท่ี 3 ภาษาศลิ ป์ ถ่ินโคราช

1. คาศัพท์ภาษาโคราช 1. คาศพั ท์ภาษาโคราช พูดถึงวงศ์ศพั ท์หรือ
2. สาเนียงโคราช คาศพั ท์ภาษาโคราชเป็ นคาศพั ท์ท่ีน่าจะผสมมาจาก
ภาษาไทยกลาง ภาษาอีสาน ภาษาเขมร เกิดเป็นคาศพั ท์
ท่ีใช้เฉพาะกนั ในโคราช เช่น ฝนละลึม หมายถึง ฝน
ตกปรอยๆ เดินดีๆ ระวงั จะต๊กตะลุก ตะลุก หมายถึง
หลุมเล็กๆ ซ่ึงเป็นคาศพั ทภ์ าษาเขมร เอาของไปเม่ียน
คาว่า เม่ียน เป็นภาษาอีสาน หมายถึง เก็บ บางทีพูดว่า
เกบ๊ มก่ั เก๊บเมี่ยน

2. สาเนียงโคราช เสียงหรือสาเนียงภาษา
โคราช เป็ นสาเนียงที่แปร่งๆ หรือเพ้ียนไปจากเสียง
หรือสาเนียงภาษาไทยกลาง ทาให้เกิดความเขา้ ใจผิด
สาหรับผพู้ ดู ภาษาไทยกลาง

ภาษาไทยกลาง ออกเสียงตรี ภาษาโคราชออกเสียงโท ตัวอย่างเช่น

มา้ เป็น ม่า ชา้ เป็น ช่า

คา้ เป็น คา่ ชู้ เป็น ชู่

ภาษาไทยกลาง ออกเสียงโท ภาษาโคราชออกเสียงเอก ตวั อย่างเช่น

หนา้ เป็น หน่า ขา้ เป็น ข่า

คอยท่า เป็น คอยถ่า หน้ี เป็น หน่ี

ภาษาไทยกลางออกเสียงสามัญ(อักษรกลาง) ภาษาโคราชออก
เสียงสามัญหรือจัตวา ตัวอย่างเช่น

กิน เป็น กิน หรือ กิ๋น

นางกลั ยาณี โถมกระโทก โรงเรียนหนองยางพทิ ยาคม อาเภอเฉลิมพระเกียรติ จังหวดั นครราชสีมา

21

หนงั สืออา่ นเพิ่มเตมิ เสริมทกั ษะ(E-Book) เร่ือง มหศั จรรย์เมืองย่าโม โคราชบ้านเอง เลม่ ท่ี 3 ภาษาศลิ ป์ ถิ่นโคราช

3. สานวนภาษาโคราช

3. สานวนภาษาโคราช เม่ือพูดถึงคาศพั ทแ์ ละ
เสียงแล้ว ส่วนท่ี 3 คือ สานวน ถ้าไม่พูดถึงก็คงไม่
ครบถว้ น สานวนภาษาเป็นคาพดู ที่กลนั่ กรองข้ึนมาให้
งดงามและสละสลวย เพื่อเป็ นเครื่ องมือในการ
เตื อนสติ หรื อส่ังสอนอบรมทาให้มี คุณค่าทางด้าน
วฒั นธรรมท้งั ดา้ นรูปธรรม คือแสดงภาพการดาเนิน
ชีวิตต้ังแต่เกิดจนตาย และด้านนามธรรม คือ การ
อบรมส่ังสอนคุณธรรม จริยธรรม แก่ลูกหลาน ความ
งดงามสะสวยน้ ันอาจมี เสี ยงสัมผัสห รื อไ ม่มี เ สี ย ง
สมั ผสั กไ็ ด้

ภาษาโคราชเป็ นการประสมประสาน
ระหว่างภาษาไทยกลาง ภาษาอีสาน ภาษาเขมร มี
สาเนียง สานวน คาศัพท์ เฉพาะถิ่น สานวนภาษา
โคราชเป็ นคาพูดที่กล่ันกรองข้ึนมาเพื่อความ
สละสลวยของภาษามีความคมคายและซับซ้อนกว่า
คาพูดธรรมดา สานวนภาษาโคราชมีลักษณะ
เฉพาะตวั คือ ส่วนใหญ่มกั มีเสียงสัมผสั คลองจองกนั
อันแสดงถึงความเป็ นเจ้าบทเจ้ากลอน ซ่ึงลักษณะ
ดงั กล่าวน้ีเองที่ทาให้โคราชมีบทเพลงเฉพาะถ่ิน คือ
เพลงกอ้ ม เพลงโคราช เป็นตน้ สานวนภาษาโคราชมี
ค ว า ม ผู ก พ ัน กับ วิ ถี ชี วิ ต ต ล อ ด จ น ส ะ ท้อ น ใ ห้ เ ห็ น
ค่านิยม จริยธรรม ความเชื่อ ประเพณี และเจตคติของ
คนโคราชอยา่ งชดั เจน มีคุณค่าทางวฒั นธรรม ท้งั ดา้ น
รูปธรรม คือ แสดงภาพการดาเนินชีวิตต้งั แต่เกิดจน
ตาย และดา้ นนามธรรม

นางกัลยาณี โถมกระโทก โรงเรียนหนองยางพทิ ยาคม อาเภอเฉลมิ พระเกียรติ จงั หวดั นครราชสีมา

22

หนงั สอื อา่ นเพ่มิ เติมเสริมทกั ษะ(E-Book) เร่ือง มหศั จรรย์เมืองย่าโม โคราชบ้านเอง เลม่ ท่ี 3 ภาษาศิลป์ ถ่ินโคราช

ตัวอย่างคาที่คนโคราชใช้ในชีวิตประจาวนั

จกั๊ เด่ - ไม่รู้ หมู่ - เพ่ือน
เตลิด อ่านวา่ ตะเหลิด - เลยไป, เกินไป น่า - น้า
อึน - อบั ช้ืน บ๋อล - บอล
บกั เอบ๊ - ใหญโ่ ต เตะ้ - เตะ
เดิ้ง - ดว้ ย คบั รถ - ขบั รถ
โหง่ย - ลม้ ไม่เป็นท่า หน่า - หนา้
กิ๋น,จ๋ิน - กิน นิ - เหรอ เนาะ - นะ
ไป๋ - ไป โอ๊ะ - โอย๊
เขา่
เคียด - ขา้ ว
พดู เด๋ิม
ลุกนอน - โกรธ
เจบ้ ข่ี
เจบ้ เยย่ี ว - นินทา “ไปเรยี นภาษา
จกั๊ นิด
เจบ้ - ตื่นนอน ทอ้ งถน่ิ กันค่ะ
จิ
ประตู๋ - ปวดอึ เพื่อนๆ”
บ่อนนอน
พอ่ ใหญ่ - ปวดฉ่ี
แม่ใหญ่
เอ๊ิบ - ซกั นิด

- เจบ็

- จะ

- ประตู

- ท่ีนอน

- ตา

- ยาย

- เป็นคาอทุ าน ประมาณวา่ ไม่น่าเลย (เสียดาย)

นางกลั ยาณี โถมกระโทก โรงเรียนหนองยางพทิ ยาคม อาเภอเฉลมิ พระเกียรติ จงั หวดั นครราชสีมา

23

หนงั สืออา่ นเพิม่ เติมเสริมทกั ษะ(E-Book) เรื่อง มหศั จรรย์เมืองยา่ โม โคราชบ้านเอง เลม่ ที่ 3 ภาษาศิลป์ ถิ่นโคราช

คาศัพท์ภาษาโคราชเบือ้ งต้น

• โพด : มาจากคาวา่ โคตร เป็นคาลงทา้ ยท่ีเป็นคาวเิ ศษณ์

• จ่น บ่งบอกถึงวา่ เยอะมากๆ เช่น เสียงดงั โพดๆ
• เข่า
• กิ๋น, จิ๋น : หมายถึง วนุ่ วาย, ยงุ่
• เคียด
• แจง้ : ในบริบทการพดู ถึงอาหารจะหมายถึงขา้ ว เช่น เข่าเปี ยก หมายถึงขา้ วตม้
• เจบ็ ข่ี, เจบ็ เยย่ี ว
• งึดหลาย : หมายถึง กิน, รับประทาน
• พอกะเทิน
• พดู เดิม : หมายถึง โกรธ คลา้ ยกบั คาวา่ เคียดแคน้
• บ่อนนอน
• บา้ นเอง : หมายถึง ความสวา่ ง เช่น แจง้ แลว้ คือ เชา้ แลว้
• สะออน
• หนหวย : หมายถึง อาการปวดปัสสาวะหรืออจุ าระ
• ไอ๋, ไอเยอ
• ดอกเด่ : หมายถึง งงมากในอาการที่ประหลาดใจ
• โกรกกราก
• สามะปิ : หมายถึง การทาอะไรคา้ งไว้ เช่น ทาการบา้ นไวพ้ อกะเทิน
• กะไหน
• ระอ๊ิก : หมายถึง นินทา

: หมายถึง ที่นอน “ภาษาโคราช มักใชเ้ สยี ง

: หมายถึง บา้ นหรือภูมิลาเนา วรรณยุกต์เอก (เสียงตำ่ )

: หมายถึง น่ารัก แทนเสียงวรรณยกุ ต์โท
: หมายถึง ราคาญ (เสยี งสูง) เช่น “โม”่
: หมายถึง อะไรนะ วา่ ไงนะ แทน “โม”้ หรือ “เสือ่ ”
: หมายถึง ต่างหาก แทน “เสื้อ” เปน็ ต้น

: หมายถึง รีบด่วน

: หมายถึ สารพดั , จิปาถะ

: หมายถึง ท่ีไหน

: หมายถึง หวั เราะ

นางกัลยาณี โถมกระโทก โรงเรียนหนองยางพทิ ยาคม อาเภอเฉลิมพระเกยี รติ จังหวดั นครราชสีมา

24

หนงั สืออา่ นเพิม่ เตมิ เสริมทกั ษะ(E-Book) เร่ือง มหศั จรรย์เมืองย่าโม โคราชบ้านเอง เลม่ ท่ี 3 ภาษาศลิ ป์ ถ่ินโคราช

คาศัพท์ภาษาโคราชเบอ้ื งต้น

ภาษาโคราชเป็นภาษาผสมผสานมีลกั ษณ์ก่ึงภาษากลางและภาษาอีสาน มีเอกลกั ษณ์เฉพาะตวั
นิยมพูดเฉพาะบางอาเภอไดแ้ ก่ อาเภอพิมาย อาเภอโนนสูง อาเภอขามสะแกแสง อาเภอโชคชยั
อาเภอเมือง จงั หวดั นครราชสีมา อาเภอนางรอง จงั หวดั บุรีรัมย์ ภาษาโคราชมีมากกวา่ พนั คา บางคา
เลิกใชไ้ ปนานแลว้

คาที่ใช้ ความหมาย

1. โกรกกราก รีบด่วน
2. ข่อหล่อแขแ่ หล่ ไม่เป็ นแก่นสาร
3. ขี่ซบร่อง ถูกโดยบงั เอิญ , ฟลุค
4. ข่ีฮดตด๊ หาย ขวญั หนีดีฝ่อ
5. เขา่ เปี ยก ขา้ วตม้
6. เข่าตม้ ขา้ วตม้ มดั
7. งึด ประหลาด , อศั จรรย์
8. จาโอ อว้ ก , อาเจียน
9. จก๊ั เด่ ไม่รู้ , ไม่รู้จกั
10. จิเป็นไอ๋ จะเป็ นอะไร

“ภาษาโคราชมที งั้ ภาษาไทยกลาง ภาษา
อสี าน ภาษามอญ-ขะแมรป์ ะปนอยู่ มี
คำศพั ท์ สำเนียง และสำนวนแบบ
โคราช สำเนียงภาษาโคราช คอื การนำ
ภาษาไทยกลางมาปรบั เสียงวรรณยกุ ต์

ใหเ้ พีย้ นเหนอ่ เปน็ เสียงโคราช”

นางกัลยาณี โถมกระโทก โรงเรียนหนองยางพทิ ยาคม อาเภอเฉลิมพระเกยี รติ จงั หวดั นครราชสีมา

25

หนงั สืออา่ นเพ่ิมเตมิ เสริมทกั ษะ(E-Book) เรื่อง มหศั จรรย์เมืองย่าโม โคราชบ้านเอง เล่มท่ี 3 ภาษาศิลป์ ถิ่นโคราช

กิจกรรมที่ 1

จดุ ประสงค์ : เพอื่ ตรวจสอบความรคู วามเขา้ ใจทัว่ ไปเกย่ี วกับภาษาถิ่นโคราช
คําชี้แจง : ใหน้ ักเรียนเติมคำตอบในชอ่ งวา่ ง

1. ภาษาโคราชมีการผสมผสานระหวา่ งภาษาใดบ้าง
ตอบ.......................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
2. ภาษาไทยสำเนียงโคราชถูกใช้พดู ในคนกลมุ่ บ้าง
ตอบ.......................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
3. ชาวไทยโคราชอพยพมาจากทีใ่ ดบ้าง
ตอบ.......................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
4. ภาษาโคราชมีเอกลกั ษณโ์ ดดเดน่ เฉพาะตัวอย่างไรบ้าง จงยกตวั อยา่ งประกอบ
ตอบ.......................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
5. คนนิยมพูดภาษาโคราชเฉพาะบางอำเภอได้แก่ทีใ่ ดบ้าง
ตอบ.......................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................

ชื่อ....................................................................................กลมุ่ ที่...........................

นางกลั ยาณี โถมกระโทก โรงเรียนหนองยางพทิ ยาคม อาเภอเฉลมิ พระเกยี รติ จงั หวดั นครราชสีมา

26

หนงั สอื อา่ นเพิ่มเตมิ เสริมทกั ษะ(E-Book) เรื่อง มหศั จรรย์เมืองย่าโม โคราชบ้านเอง เล่มท่ี 3 ภาษาศลิ ป์ ถิ่นโคราช

กิจกรรมที่ 2

จดุ ประสงค : เพอื่ ตรวจสอบความรคู วามเขา้ ใจทัว่ ไปเกยี่ วกับลกั ษณะเฉพาะของภาษาโคราช
คาํ ชแ้ี จง : ให้นักเรียนสร้าง Mind Mapping อธบิ ายลักษณะเฉพาะของภาษาโคราช

ภาษาโคราชก็มีลกั ษณะเฉพาะของตนเอง โดยแบ่งเป็น 3 ลกั ษณะ

1. คำศัพท์ภาษาโคราช • ...............................................................................................................................

...............................................................................................................................

• ...............................................................................................................................

...............................................................................................................................
...............................................................................................................................

2. สำเนียงโคราช • ...............................................................................................................................
3. สำนวนภาษาโคราช
...............................................................................................................................

• ...............................................................................................................................

...............................................................................................................................

•
• ...............................................................................................................................

...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................

•

ชื่อ......................1...............................................................กลมุ่ ที่...........................

นางกัลยาณี โถมกระโทก โรงเรียนหนองยางพทิ ยาคม อาเภอเฉลิมพระเกยี รติ จงั หวดั นครราชสีมา

27

หนงั สอื อา่ นเพิ่มเติมเสริมทกั ษะ(E-Book) เร่ือง มหศั จรรย์เมืองย่าโม โคราชบ้านเอง เลม่ ท่ี 3 ภาษาศลิ ป์ ถิ่นโคราช

กิจกรรมที่ 3

จดุ ประสงค : เพือ่ ตรวจสอบความรคู วามเขา้ ใจทว่ั ไปเกย่ี วกับคำศพั ทภ์ าษาโคราช
คําชแ้ี จง : ให้นกั เรยี นเขียนความหมายภาษาโคราชเปน็ ภาษาไทยภาคกลาง

1. โกรกกราก แปลว่า _______________________
2. ขอ่ หล่อแขแ่ หล่
3. ขีซ่ บร่อง แปลว่า _______________________
4. ขี่ฮดต๊ดหาย
5. เข่าเปียก แปลวา่ _______________________
6. เขา่ ต้ม
7. งึด แปลว่า _______________________
8. จำโอ
9. จก๊ั เด่ แปลว่า _______________________
10. หมู่
11. ดินหนุ แปลวา่ _______________________
12. ปะลมปะเล
13. เปียกเข่า แปลว่า _______________________
14. พีน่ าง
15. พดู เดิม แปลวา่ _______________________
16. อึน
17. บักเอ๊บ แปลว่า _______________________
18. กิ๋น,จิ๋น
19. เคียด แปลวา่ _______________________
20. บอ่ นนอน
แปลว่า _______________________

แปลวา่ _______________________

แปลวา่ _______________________

แปลว่า _______________________

แปลวา่ _______________________

แปลวา่ _______________________

แปลวา่ _______________________

แปลว่า _______________________

แปลว่า _______________________

แปลว่า _______________________

ชือ่ ....................................................................................กลุ่มที่...........................

นางกัลยาณี โถมกระโทก โรงเรียนหนองยางพทิ ยาคม อาเภอเฉลมิ พระเกยี รติ จังหวดั นครราชสีมา

28

หนงั สืออา่ นเพ่มิ เตมิ เสริมทกั ษะ(E-Book) เร่ือง มหศั จรรย์เมืองยา่ โม โคราชบ้านเอง เล่มที่ 3 ภาษาศลิ ป์ ถ่ินโคราช

กิจกรรมที่ 4

จุดประสงค : เพื่อตรวจสอบความรคู วามเขา้ ใจทั่วไปเกยี่ วกับคำศพั ทภ์ าษาโคราช
คาํ ชี้แจง : ให้นกั เรยี นสรา้ งบทสนทนาน้ีเป็นภาษาโคราชโดยอิงจากสง่ิ ทเ่ี รยี นรจู้ ากบทเรยี น

ฉัน : ตา จะรีบไปไหนคะ ฉัน : …………………………………………………
คุณตา : ปวดอุจจาระ คุณตา : …………………………………………
ฉัน : อะไรนะ จะเป็นอะไร ฉนั : …………………………………………………
คณุ ตา : ปวดฉี่ ปวดอจุ จาระ คุณตา : ………………………………………………
ฉนั : เดินดีๆ ระวงั ตกหลมุ ฉนั : …………………………………………………
คณุ ตา : โอย๊ ยยย!! คณุ ตา : ……………………………………………

สร้างใหมห่ รือคน้ หาบทสนทนาภาษาโคราชเพมิ่ เติม พร้อมแปลภาษาไทยกลาง

_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________

ชือ่ ....................................................................................กลมุ่ ที่...........................

นางกลั ยาณี โถมกระโทก โรงเรียนหนองยางพทิ ยาคม อาเภอเฉลมิ พระเกยี รติ จังหวดั นครราชสีมา

29

หนงั สืออา่ นเพิม่ เตมิ เสริมทกั ษะ(E-Book) เรื่อง มหศั จรรย์เมืองย่าโม โคราชบ้านเอง เล่มที่ 3 ภาษาศลิ ป์ ถ่ินโคราช

คำชีแ้ จง

• แบบทดสอบฉบับนี้เป็นแบบปรนยั ชนิด 4 ตวั เลือก จำนวน 10 ข้อ
ข้อละ 1 คะแนน ใช้เวลาในการทำแบบทดสอบ 10 นาที

• นักเรียนอา่ นคำถามแต่ละข้อให้เข้าใจ แล้วเลือกคำตอบที่ถกู ต้องที่สดุ เพยี ง
คำตอบเดียวจากขอ้ ก ข ค หรอื ง โดยทำเครื่องหมายกากบาท (x) ลงในกระดาษคำตอบ

1. “เดินดี ๆ ระวงั จะตก๊ ตะลุก” คำวา่ “ตะลกุ ” แปลวา่ อะไร ใน ภาษาโคราช

ก. ทอ่ ข. บ่อ

ค. ข้างทาง ง. หลมุ เลก็ ๆ

2. ข้อใดแสดงให้เห็นวา่ ภาษาโคราชมีความสละสลวยของภาษาและความคมคาย
ก. โคราชมกี ารจัดประกวด
ข. โคราชมีศลิ ปินกลอนเอก
ค. โคราชมบี ทเพลงเฉพาะถิน่
ง. โคราชมภี าษาถิน่ เพราะที่สุด

3. คำศพั ทภ์ าษาโคราช ข้อใดแปลความหมาย ผิด
ก. พูดเดิม : นินทา
ข. เขา่ เปียก : ข้าวต้ม
ค. งึดหลาย : งงมาก
ง. โกรกกราก : โกรธ

4. ภาษาโคราช ข้อใดแปลความหมาย ผดิ
ก. จ๊กั เด่ : จากไป
ข. สะออน : น่ารัก
ค. ไอเยอ : อะไรนะ
ง. หนหวย : รำคาญ

นางกลั ยาณี โถมกระโทก โรงเรียนหนองยางพทิ ยาคม อาเภอเฉลิมพระเกียรติ จงั หวดั นครราชสีมา

30

หนงั สอื อา่ นเพม่ิ เตมิ เสริมทกั ษะ(E-Book) เร่ือง มหศั จรรย์เมืองยา่ โม โคราชบ้านเอง เล่มที่ 3 ภาษาศิลป์ ถิ่นโคราช

5. ข้อใดกลา่ ว ผิด เกีย่ วกบั ภาษาไทยสำเนียงโคราช
ก. มีคำศพั ทร์ ่วมกบั ภาษาไทยกลาง
ข. ใช้พูดกันในจงั หวดั นครราชสีมาเทา่ นั้น
ค. ใกล้เคียงกบั ภาษาไทยกลาง ที่ออกสำเนียงเหนอ่
ง. รบั คำมาใช้จากภาษาไทยถิน่ อีสาน ภาษาลาว และภาษาเขมร

6. เชือ่ กันวา่ บรรพบุรษุ ของชาวไทโคราชอพยพมาจากหลายจงั หวดั ยกเวน้ จงั หวัดใด

ก. อยธุ ยา ข. จนั ทบุรี

ค. ระนอง ง. นครนายก

7. มีข้อสนั นิษฐานว่ากลุ่มคนพื้นเมืองเดิมของนครราชสีมา นา่ จะเป็นกลุ่มใด

ก. ไทเดิ้ง ข. ไทเบิ้ง

ค. ไทยลาว ง. ไทเสียม

8. จังหวดั ใด ไม่ได้ มกี ารพดู ภาษาไทยสำเนียงโคราช ข. สระบุรี
ก. ชยั ภูมิ ง. นครราชสมี า
ค. บุรีรมั ย์

9. คำใด ไม่ใช่ ภาษาโคราช ซึ่งเป็นคำที่เป็นภาษาของตนเอง ไมม่ ีในภาษาถิน่ อนื่

ก. ดินหุน (ปลวก) ข. เขา่ แข็ง (ข้าวสวย)

ค. หงาย (ล้ม เอนลง) ง. ชักชา (ชักคะเยอ่ )

10. คำว่า “ฝนละลืม” แปลวา่ อะไร ใน ภาษาโคราช ข. ฝนตกหนักมาก
ก. ฝนตกปรอย ๆ ง. ฝนตกลมแรงมาก ๆ
ค. ฝนตกแดดออก

นางกัลยาณี โถมกระโทก โรงเรียนหนองยางพทิ ยาคม อาเภอเฉลิมพระเกียรติ จงั หวดั นครราชสีมา

31

หนงั สอื อา่ นเพ่มิ เติมเสริมทกั ษะ(E-Book) เรื่อง มหศั จรรย์เมืองยา่ โม โคราชบ้านเอง เล่มท่ี 3 ภาษาศิลป์ ถิ่นโคราช

ฃ http://guru.sanook.com สืบคน้ เมื่อวนั ที่ 29 เมษายน 2558.
http://honnylovetocare.wordpress.com/ สบื คน้ เมอ่ื วนั ที่ 29 เมษายน 2558
http://kusumamungmay.blogspot.com สบื คน้ เมื่อวันท่ี 29 เมษายน 2558.
http://school.obec.go.th/sms_dontippai/page7.htm.สืบค้นเมือ่ วนั ที่ 30 เมษายน 2558.
http://th.wikipedia.org/wiki สบื ค้นเมอ่ื วนั ที่ 30 เมษายน 2558.
http://www.ittipon07.blogspot.com/ สบื ค้นเมือ่ วันที่ 30 เมษายน 2558.
http://www.maceducation.com/e-knowledge สบื ค้นเม่ือวนั ท่ี 30 เมษายน 2558.
http://www.taladhoon.com/taladhoon/board/ สบื ค้นเมือ่ วันที่ 29 เมษายน
2558http://www.arayanewspaper.com สบื ค้นเมือ่ วนั ท่ี 29 เมษายน
2558www.cmmet.tmd.go.th/met/natural_danger.php .สบื ค้นเมอื่ วันที่ 29 เมษายน
2558www.environnet.in.th/evdb/info/diaster/index.html.สืบคน้ เม่อื วันที่ 29 เมษายน
2558www.thaigoodview.com/node/6477.สบื ค้นเมอ่ื วนั ท่ี 30 เมษายน 2558.
www.thaigoodview.com/node/73679 สบื คน้ เม่อื วนั ที่ 30 เมษายน 2558.
www.tmd.go.th.

นางกลั ยาณี โถมกระโทก โรงเรียนหนองยางพทิ ยาคม อาเภอเฉลมิ พระเกียรติ จังหวดั นครราชสีมา

32

หนงั สืออา่ นเพิ่มเติมเสริมทกั ษะ(E-Book) เร่ือง มหศั จรรย์เมืองย่าโม โคราชบ้านเอง เลม่ ที่ 3 ภาษาศลิ ป์ ถ่ินโคราช

นางกลั ยาณี โถมกระโทก โรงเรียนหนองยางพทิ ยาคม อาเภอเฉลิมพระเกยี รติ จงั หวดั นครราชสีมา

33

หนงั สืออา่ นเพิม่ เตมิ เสริมทกั ษะ(E-Book) เรื่อง มหศั จรรย์เมืองยา่ โม โคราชบ้านเอง เล่มที่ 3 ภาษาศิลป์ ถิ่นโคราช

เฉลย กิจกรรมที่ 1

จุดประสงค์ : เพ่อื ตรวจสอบความรคู วามเข้าใจท่ัวไปเกยี่ วกับภาษาถ่ินโคราช
คาํ ช้ีแจง : ให้นกั เรยี นเติมคำตอบในชอ่ งวา่ ง

1. ภาษาโคราชมีการผสมผสานระหวา่ งภาษาใดบ้าง
ตอบ ภาษาโคราชมีลกั ษณะของการผสมผสานระหว่างภาษาไทยกลาง ภาษาอีสานและภาษาเขมร
คำศพั ท์พ้ืนฐานจะเป็นภาษาไทยกลางที่มีสำเนียงเพี้ยน
2. ภาษาไทยสำเนียงโคราชถกู ใช้พูดในคนกลมุ่ บ้าง
ตอบ ภาษาไทยสำเนียงโคราชเปน็ ภาษาไทยกล่มุ หนึ่งทีใ่ ช้พูดกันในจังหวดั นครราชสีมา และจังหวดั
ใกล้เคียง
3. ชาวไทยโคราชอพยพมาจากทีใ่ ดบ้าง
ตอบ เชือ่ กนั ว่าบรรพบุรษุ ของชาวไทโคราชอพยพมาจากอยุธยา และแถบจงั หวัดชายทะเลตะวันออก
ได้แก่ จนั ทบุรี ระยอง นครนายก เป็นต้น เข้ามาในบริเวณจงั หวดั นครราชสมี าและพื้นทีใ่ กล้เคียง
4. ภาษาโคราชมีเอกลกั ษณโ์ ดดเดน่ เฉพาะตวั อยา่ งไรบ้าง จงยกตวั อยา่ งประกอบ
ตอบ 1. จะมีคำสร้อยตอ่ ท้ายคำพูดเสมอ เชน่ หมด กจ็ ะพูดวา่ หมดจาก (มดจาก

2. มีคำที่เปน็ ภาษาของตนเอง ไมม่ ีในภาษาถิน่ อนื่ เชน่ เขา่ แข็ง (ข้าวสวย)
3. คำพดู ทีร่ ู้ทนั ทีว่าเปน็ คนโคราช ซึง่ คนโคราชมักจะพดู คำในลกั ษณะนี้เสมอ เชน่ จะรีบไปไหน
คนโคราชมกั จะพูดวา่ จะดว่ นไปไหน หรอื จิด่วนไปไหน
5. คนนิยมพดู ภาษาโคราชเฉพาะบางอำเภอได้แก่ที่ใดบ้าง
ตอบ อำเภอพิมาย อำเภอโนนสงู อำเภอขามสะแกแสง อำเภอโชคชัย อำเภอเมือง จงั หวดั
นครราชสมี า อำเภอนางรอง จงั หวัดบรุ ีรัมย์

ชือ่ ....................................................................................กลมุ่ ที่...........................

นางกัลยาณี โถมกระโทก โรงเรียนหนองยางพทิ ยาคม อาเภอเฉลมิ พระเกียรติ จงั หวดั นครราชสีมา

34

หนงั สืออา่ นเพ่ิมเตมิ เสริมทกั ษะ(E-Book) เร่ือง มหศั จรรย์เมืองยา่ โม โคราชบ้านเอง เล่มท่ี 3 ภาษาศิลป์ ถ่ินโคราช

เฉลย กิจกรรมที่ 2

จุดประสงค : เพอ่ื ตรวจสอบความรคู วามเขา้ ใจท่วั ไปเกยี่ วกับลกั ษณะเฉพาะของภาษาโคราช
คาํ ช้แี จง : ใหน้ กั เรียนสร้าง Mind Mapping อธบิ ายลกั ษณะเฉพาะของภาษาโคราช

ภาษาโคราชก็มีลกั ษณะเฉพาะของตนเอง โดยแบ่งเป็น 3 ลักษณะ

1. คำศัพท์ภาษาโคราช • พดู ถึงวงศศ์ ัพท์หรือคำศัพทภ์ าษาโคราชเปน็ คำศัพท์ทน่ี ่าจะผสมมาจากภาษาไทย

กลาง ภาษาอีสาน ภาษาเขมร เกิดเป็นคำศพั ท์ท่ใี ชเ้ ฉพาะกันในโคราช

• เชน่ ฝนละลึม หมายถึง ฝนตกปรอยๆ เดินดีๆ ระวงั จะตก๊ ตะลุก ตะลุก หมายถึง

หลมุ เล็กๆ ซึ่งเป็นคำศัพท์ภาษาเขมร เอาของไปเมีย่ น คำวา่ เมี่ยน เปน็ ภาษาอีสาน
หมายถึง เก็บ บางทีพูดวา่ เก๊บมกั่ เกบ๊ เมี่ยน

2. สำเนียงโคราช • เสียงหรือสำเนียงภาษาโคราช เป็นสำเนียงท่แี ปร่งๆ หรือเพี้ยนไปจากเสียงหรือ
3. สำนวนภาษาโคราช
สำเนียงภาษาไทยกลาง ทำให้เกิดความเข้าใจผิดสำหรบั ผพู้ ดู ภาษาไทยกลาง

• ภาษาไทยกลาง ออกเสียงตรี ภาษาโคราชออกเสียงโท ตวั อยา่ งเชน่ ม้า เป็น ม่า ช้า

เปน็ ช่า

•
• เมือ่ พูดถึงคำศัพท์และเสียงแล้ว ส่วนท่ี ๓ คือ สำนวน ถ้าไมพ่ ูดถึงก็คงไมค่ รบถ้วน

สำนวนภาษาเป็นคำพดู ท่ีกลน่ั กรองขึน้ มาให้งดงามและสละสลวย เพื่อเปน็ เครื่องมือ
ในการเตือนสติหรือสั่งสอนอบรมทำให้มีคุณค่าทางด้านวฒั นธรรมทง้ั ด้านรูปธรรม
คือแสดงภาพการดำเนินชวี ิตตั้งแต่เกิดจนตาย และด้านนามธรรม คือ การอบรมสั่ง
สอนคณุ ธรรม จรยิ ธรรม แกล่ ูกหลาน ความงดงามสะสวยนั้นอาจมีเสียงสัมผัส
หรือไม่มีเสียงสมั ผัสกไ็ ด้

•

ชือ่ ......................2...............................................................กลุ่มที่...........................

นางกัลยาณี โถมกระโทก โรงเรียนหนองยางพทิ ยาคม อาเภอเฉลิมพระเกียรติ จงั หวดั นครราชสีมา

35

หนงั สอื อา่ นเพิ่มเติมเสริมทกั ษะ(E-Book) เรื่อง มหศั จรรย์เมืองยา่ โม โคราชบ้านเอง เลม่ ท่ี 3 ภาษาศลิ ป์ ถ่ินโคราช

เฉลย กิจกรรมที่ 3

จุดประสงค : เพื่อตรวจสอบความรคู วามเขา้ ใจท่วั ไปเกยี่ วกบั คำศพั ทภ์ าษาโคราช
คาํ ช้ีแจง : ให้นกั เรียนเขยี นความหมายภาษาโคราชเปน็ ภาษาไทยภาคกลาง

1. โกรกกราก แปลว่า รีบด่วน
2. ขอ่ หล่อแข่แหล่
3. ขี่ซบร่อง แปลวา่ ไม่เป็นแกน่ สาร
4. ขี่ฮดตด๊ หาย
5. เข่าเปียก แปลว่า ถูกโดยบงั เอญิ , ฟลคุ
6. เขา่ ต้ม
7. งึด แปลว่า ขวัญหนีดีฝอ่
8. จำโอ
9. จั๊กเด่ แปลว่า ข้าวต้ม
10. หมู่
11. ดินหนุ แปลว่า ข้าวต้มมดั
12. ปะลมปะเล
13. เปียกเขา่ แปลวา่ ประหลาด , อศั จรรย์
14. พีน่ าง
15. พดู เดิม แปลวา่ อ้วก , อาเจียน
16. อึน
17. บักเอบ๊ แปลวา่ ไมร่ ู้ , ไม่รู้จัก
18. กิ๋น,จิ๋น
19. เคียด แปลว่า เพื่อน
20. บ่อนนอน
แปลว่า ปลวก

แปลวา่ ผสมผเส, ปนเป

แปลว่า ต้มข้าวต้ม

แปลว่า พีส่ ะใภ้

แปลว่า นินทาลับหลงั

แปลว่า อบั ชื้น

แปลว่า ใหญ่โต

แปลวา่ กิน

แปลวา่ โกรธ

แปลวา่ ทีน่ อน

ชื่อ....................................................................................กล่มุ ที่...........................

นางกลั ยาณี โถมกระโทก โรงเรียนหนองยางพทิ ยาคม อาเภอเฉลิมพระเกียรติ จงั หวดั นครราชสีมา

36

หนงั สืออา่ นเพิ่มเตมิ เสริมทกั ษะ(E-Book) เรื่อง มหศั จรรย์เมืองย่าโม โคราชบ้านเอง เลม่ ที่ 3 ภาษาศิลป์ ถิ่นโคราช

เฉลย กิจกรรมที่ 4

จุดประสงค : เพ่ือตรวจสอบความรคู วามเข้าใจทั่วไปเกย่ี วกบั คำศัพทภ์ าษาโคราช
คําช้แี จง : ให้นกั เรียนสรา้ งบทสนทนาน้เี ปน็ ภาษาโคราชโดยอิงจากสงิ่ ทเ่ี รยี นรจู้ ากบทเรยี น

ฉนั : ตา จะรีบไปไหนคะ ฉัน : พอ่ ใหญ่ จะด่วนไปไหน
คณุ ตา : ปวดอจุ จาระ คุณตา : เจ็บขี้
ฉนั : อะไรนะ จะเปน็ อะไร ฉนั : ไอ๋ จิเปน็ ไอ๋
คุณตา : ปวดฉี่ ปวดอจุ จาระ คณุ ตา : เจ็บเยีย่ ว เจ็บขี้
ฉนั : เดินดีๆ ระวงั ตกหลุม ฉนั : เดินดีๆ ระวงั จะต๊กตะลุก
คุณตา : โอย๊ ยยย!! คณุ ตา : โอ๊ะ!!

สร้างใหม่หรือค้นหาบทสนทนาภาษาโคราชเพิม่ เติม พรอ้ มแปลภาษาไทยกลาง

คำตอบของนกั เรียนอาจหลากหลาย
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________

ชื่อ....................................................................................กลุ่มที่...........................

นางกัลยาณี โถมกระโทก โรงเรียนหนองยางพทิ ยาคม อาเภอเฉลิมพระเกียรติ จงั หวดั นครราชสีมา

37

หนงั สอื อา่ นเพิ่มเตมิ เสริมทกั ษะ(E-Book) เร่ือง มหศั จรรย์เมืองยา่ โม โคราชบ้านเอง เลม่ ท่ี 3 ภาษาศลิ ป์ ถิ่นโคราช

เฉลยแบบทดสอบกอ่ นเรยี น-หลงั เรยี น

ชดุ กิจกรรมการเรยี นรู้ เรือ่ ง ระบบร่างกายมนุษย์ สำหรบั นักเรียนชัน้ มธั ยมศึกษาปีท่ี 2
เรอ่ื ง ระบบในรา่ งกายมนษุ ย์

ชื่อ…………………………….……………………………………………………ชั้น………………………………เลขที่……….………………………

……….…

………แ…บ…บ…ท.ด…สอบกอ่ นเรยี น แบบทดสอบหลงั เรยี น คะแนนเตม็ 10 คะแนน
คะแนนท่ไี ด้
………ข…้อ………ก.… ข ค ง ข้อ ก ข ค ง คดิ เป็นร้อยละ

1X 1 X

2 X2 X

3 X3 X ผลการประเมิน

4X 4X ดีมาก “ไดก้ คี่ ะแนน
ครบั ทกุ คน”
5 X5 X ดี

6X 6 X พอใช้
ปรบั ปรงุ
7 X7 X

8 X8 X

9 X9 X

10 X 10 X

รวม รวม

เกณฑ์การประเมิน ผลการประเมนิ อยใู่ นเกณฑ์ ดีมาก
ผลการประเมนิ อยู่ในเกณฑ์ ดี
9-10 ข้อ คะแนนรอ้ ยละ 80 - 100 ผลการประเมนิ อย่ใู นเกณฑ์ พอใช้
7-8 ข้อ คะแนนร้อยละ 70 - 79 ผลการประเมนิ อยู่ในเกณฑ์ ปรบั ปรงุ
5-6 ขอ้ คะแนนรอ้ ยละ 60 - 69
ต่ำกวา่ 5 คะแนนร้อยละ 0 - 49

นางกัลยาณี โถมกระโทก โรงเรียนหนองยางพทิ ยาคม อาเภอเฉลิมพระเกียรติ จังหวดั นครราชสีมา

38

หนงั สืออา่ นเพิ่มเติมเสริมทกั ษะ(E-Book) เร่ือง มหศั จรรย์เมืองย่าโม โคราชบ้านเอง เลม่ ที่ 3 ภาษาศลิ ป์ ถ่ินโคราช

นางกลั ยาณี โถมกระโทก โรงเรียนหนองยางพทิ ยาคม อาเภอเฉลิมพระเกยี รติ จงั หวดั นครราชสีมา