ความปลอดภัยรอบด้านในโรงเรียน

© Save the Children/2016/Nuttawat Suphalakphitthaya

ฉบบั แปลไทย

ความปลอดภยั
รอบดา้ นในโรงเรียน

กรอบแนวคิดระดบั โลกเพือ่ สนับสนุน
The Global Alliance for Disaster Risk Reduction and Resilience in the Education Sector
and The Worldwide Initiative for Safe Schools
มกราคม 2560

สนบั สนนุ การแปลและจัดพมิ พฉ์ บบั ภาษาไทยโดย

© Save the Children/2016/Nuttawat Suphalakphitthaya

เป้าหมายของความปลอดภัยรอบด้านในโรงเรียน

• เพ่อื คมุ้ ครองนกั เรยี นและบุคลากรด้านการศึกษาจากการเสยี ชวี ิต การบาดเจบ็ และอันตรายในโรงเรยี น
• เพ่ือใหโ้ รงเรียนวางแผนจัดการศกึ ษาตอ่ เนื่องแมใ้ นระหวา่ งทีเ่ กิดภัยพบิ ตั ิ
• เพอ่ื ปกปอ้ งการลงทุนในภาคการศกึ ษา
• เพอื่ สรา้ งความเข้มแข็งในการลดความเส่ียงและการฟื้นตวั ของภาคการศึกษา

สามเสาหลักของความปลอดภยั รอบด้านในโรงเรียน

ความปลอดภยั รอบดา้ นในโรงเรยี น ซง่ึ อยภู่ ายใตน้ โยบายและการปฏบิ ตั ดิ า้ นการศกึ ษา มคี วามสอดคลอ้ งกบั การบรหิ ารจดั การภยั พบิ ตั ใิ นระดบั
ประเทศ, ภมู ภิ าค, จงั หวดั และระดบั พ้ืนทีร่ วมทง้ั ในโรงเรียน
กรอบแนวคิดความปลอดภยั รอบดา้ นในโรงเรยี น ประกอบดว้ ยสามเสาหลัก (Three Pillars) ได้แก่

1) อาคารสถานทแี่ ละส่งิ อ�ำนวยความสะดวกในโรงเรียน ท่ีปลอดภยั (Safer Learning Facilities)
2) การบริหารจัดการภยั พบิ ัตใิ นสถานศึกษา (School Disaster Management)
3) การศึกษาดา้ นการลดความเส่ียงและการร้รู ับปรับตวั จากภัยพิบตั ิ (Risk Reduction and Resilience Education)
รากฐานของการวางแผนส�ำหรับความปลอดภัยรอบดา้ นในโรงเรยี นคือการจดั ท�ำการประเมนิ ความเสี่ยงแบบภยั หลายชนิด การวางแผนน้ีควร
เป็นส่วนหน่ึงของระบบข้อมูลการจัดการการศึกษาในระดับประเทศ ระดับภูมิภาคและในระดับพ้ืนที่ ข้อมูลเรื่องความเสี่ยงจากภัยพิบัติเป็น
ส่วนหนึง่ ของการวเิ คราะห์นโยบายของภาคการศกึ ษาและการจัดการในภาพรวม ซึง่ จะใหข้ อ้ มลู เชงิ ประจกั ษ์และหลักฐานที่ส�ำคญั สำ� หรบั การ
วางแผนและการด�ำเนนิ งาน

เปา้ ประสงค์ • ส่งเสริมการลดความเสี่ยงและความสามารถในการฟื้นตัวในภาคการ
ศึกษา ซึ่งรวมถึง การให้ความส�ำคัญ กับข้อตกลงระหว่างประเทศท่ี
สำ� คญั (เช่น เปา้ หมายการพัฒนาที่ยั่งยืน และกรอบการด�ำเนินงานเซน
กรอบความปลอดภัยรอบด้านในโรงเรียน มีเป้าหมายเพ่ือลดความเส่ียง ไดเพื่อลดความเส่ยี งจากภยั พิบัติ พ.ศ. 2558 – 2573)
ของภัยทุกชนิดท่ีอาจจะเกิดข้ึนในภาคการศึกษา โดยในช่วงทศวรรษที่ • เสริมสร้างความเข้มแข็งของการประสานงานและเครือข่ายเพื่อความ
ผ่านมา นกั รณรงคเ์ พือ่ สิทธิเดก็ มารวมตวั กนั เพอ่ื สามารถในการฟื้นตัวในทุกระดับ ต้ังแต่ระดับท้องถ่ิน ระดับประเทศ
• ปรับปรุงให้เด็กสามารถเข้าถึงการศึกษาข้ันพื้นฐานท่ีบูรณาการไม่แบ่ง ระดับภมู ิภาค และระดับสากล
• สร้างความเข้มแข็งให้การบริหารจัดการด้านการศึกษาและการมีส่วน
แยกและมคี ุณภาพไดอ้ ย่างเท่าเทียมและปลอดภยั ร่วมของท้องถ่ินเพื่อป้องกันและลดความล่อแหลมต่อภัย ความเปราะ
• ติดตามและประเมินความก้าวหน้าของการด�ำเนินงานที่ลดความเส่ียง บางต่อภัยและความเสี่ยงทุกชนิด และเพ่ือเพิ่มขีดความสามารถของ
จากภัยพิบัติและความขดั แย้ง การเตรียมพร้อมเพื่อตอบโต้และฟื้นฟู และสร้างความเข้มแข็งให้กับ
• เพ่ิมข้อมูลและเพิ่มการเข้าถึงข้อมูลหลักฐานเกี่ยวกับภัย (เช่น ข้อมูล ความสามารถในการฟื้นฟูและปรบั ตัว

เกย่ี วกบั ระบบการเตอื นภยั หลายชนดิ ขอ้ มลู เกยี่ วกบั ความเสยี่ งจากภยั
พบิ ตั )ิ

2

นโยบายและแผนภาคการศกึ ษา• การเลอื กพ้นื ท่ีสรา งโรงเรยี นที่ปลอดภยั
• กฎหมาย/ระเบยี บควบคุมอาคาร
• มาตรฐานการปฏบิ ตั ิ
• การออกเเบบอาคารตา นภยั พิบตั ิ
เสาหลกั ท่ี 1:
สิ่งอำนวยความสะดวกในการเรียนทป่ี ลอดภยั
• การอบรมผรู ับเหมากอสรา ง
• การควบคุมการกอ สรา งอาคาร
• การควบคมุ คุณภาพ
• การสรางอาคารใหม
• การปรับปรงุ ตอ เติมอาคาร

• การดเู เลรักษาอาคาร • การศึกษาเร่ืองโครง
• มาตรการลดความเสีย่ ง สรางที่ปลอดภัย

ที่ไมใชโครงสราง • การกอสรา งในฐานะท่ี
• การปองกันอัคคภี ยั เปน โอกาสทาง
การศกึ ษา
• การประเมนิ และการวางแผน
• การคมุ ครองดา นกายภาพและส่งิ แวดลอ ม • แผนภัยพิบัติ • การสอดเเทรกและบรู ณาการ
ระดบั ครวั เรอื น เนอ้ื หาหลักสูตร
• ทกั ษะการตอบสนองและเสบยี ง • แผนกลบั คืนสู
เสาหลกั ที่ 2: • การอบรมครแู ละพฒั นาศกั ยภาพบุคลากร
ครอบครวั เสาหลักท่ี 3:
การจัดการภัยพิบัติในโรงเรียน • การซอมหนีภัย
• คณะกรรมการจดั การภยั พิบัตใิ นโรงเรยี น การศึกษาดานการลดความเสี่ยง
ในโรงเรยี น และการฟน ตัว
ทีเ่ ปนตัวเเทน/มสี ว นรว ม
• แผนการศกึ ษาตอเนอื่ ง • สารหลักที่ไดรับการเห็นชอบ
• มาตรฐานการปฏิบัติงาน (SOP) • การศกึ ษานอกโรงเรยี น การศกึ ษาตาม
• การวางแผนฉุกเฉิน
อัธยาศัยและในชุมชน

ทส่ี อดคลอ งกบั แผนก•า•กรากจราปรดั รปะ•กรเมะกาเินามรแรนิวลภคิเะคววรยัาาามงพะเแหสผภยี่บิ นงาทภคตั ่มียักริีเพาดระบิ ็กศตัเดกึปหิ ษนบัลาศาชนูยชยานกลติดาิงภูมภิ าคและทอ งถน่ิ

หลักส�ำคัญของความพยายามดังกล่าวน้ีคือ การตระหนักถึงความส�ำคัญ ข่ายภาคการศึกษาท�ำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น และเพ่ือเช่ือม
ของสทิ ธเิ ดก็ ทจ่ี ะมชี วี ติ รอด ไดร้ บั การปกปอ้ งคมุ้ ครอง ไดร้ บั การศกึ ษาอยา่ ง โยงแนวทางปฎบิ ตั งิ านแบบเดยี วกนั ทง้ั ในระดบั นานาชาติ ระดบั ภมู ภิ าค
ตอ่ เนอื่ ง รวมทงั้ สทิ ธทิ จ่ี ะมสี ว่ นรว่ ม แนวทางดงั กลา่ วจงึ เปน็ แนวทางทใ่ี ห้ ระดบั ประเทศ และระดบั พน้ื ทใ่ี นทกุ ภาคสว่ น
เดก็ เปน็ ศนู ยก์ ลาง, ไมแ่ บง่ แยก, มสี ว่ นรว่ ม และตง้ั อยบู่ นฐานของขอ้ มลู ท่ี
มหี ลกั ฐานชดั เจน เดก็ ทกุ คนควรไดร้ บั การชว่ ยเหลอื ใหม้ สี ว่ นรว่ มในทกุ มติ ิ กรอบความปลอดภัยรอบด้านในโรงเรียนเป็นการน�ำเป้าหมายของ
ของความปลอดภยั รอบดา้ นในโรงเรยี น ซงึ่ จะชว่ ยใหเ้ ดก็ ไดร้ บั การคมุ้ ครอง Worldwide Initiative for Safe Schools and the Global Alliance for
ทดี่ ขี นึ้ และเปดิ โอกาสใหพ้ ลงั ความรู้ และความคดิ ตา่ งๆ ของเดก็ เปน็ ตวั Disaster Risk Reduction and Resilience in the Education Sector
ชว่ ยกำ� หนดความยง่ั ยนื ในระยะยาว (GADRRRES) มาปรบั ใหเ้ ปน็ แนวทางในการปฏบิ ตั ิ กรอบนจ้ี ดั ทำ� ขนึ้ เพอื่
สง่ เสรมิ ใหค้ วามปลอดภยั ในโรงเรยี นกลายเปน็ ประเดน็ ทม่ี คี วามสำ� คญั ภาย
กรอบความปลอดภยั รอบดา้ นในโรงเรียน เป็นกรอบท่นี �ำการด�ำเนินงาน ใตก้ รอบวาระการพฒั นาและกรอบการลดความเสย่ี งและความสามารถใน
ด้านต่าง ๆ เหล่านี้มาไว้ในภาพเดียวกัน โดยมีเป้าประสงค์เพื่อให้เครือ การฟน้ื ตวั ภายหลงั ปี ค.ศ. 2015

3

สามเสาหลักของความปลอดภยั รอบด้านในโรงเรยี น

เสาหลกั ท่ี 1: สิ่งอำ� นวยความสะดวกในการเรียนทีป่ ลอดภยั (Safer Learning Facilities):
ผูม้ บี ทบาทหลัก: บคุ ลากร/หนว่ ยงานดา้ นการศึกษาและการวางแผน สถาปนกิ วิศวกร ผรู้ ับเหมากอ่ สร้าง
บคุ ลากรโรงเรียน และสมาชกิ ชุมชนทีม่ ีบทบาทในการตัดสินใจด้านการเลือกสถานท่ีตง้ั โรงเรยี นท่ปี ลอดภยั
การออกแบบ การก่อสรา้ งและการดูแลรักษาโรงเรียน (รวมถึงการเขา้ ถึงอาคารสถานทแี่ ละสิ่งอำ� นวยความ
สะดวกไดอ้ ย่างปลอดภยั และสมำ�่ เสมอ)

ความรับผดิ ชอบหลกั ส�ำหรับโรงเรียนรฐั และเอกชน: • ใหช้ มุ ชนมีส่วนร่วมในการกอ่ สร้างและซอ่ มแซมโรงเรยี นให้มคี วามปลอดภัย
• เลอื กสถานทต่ี งั้ โรงเรยี นทป่ี ลอดภยั ออกแบบและกอ่ สรา้ งโรงเรยี นใหส้ ามารถ • ให้หลกั ประกันวา่ การเข้าถงึ โรงเรยี นของเดก็ ๆ ปลอดภัยจากความเส่ียงทาง
ตา้ นทานภยั พบิ ตั ิ เพอื่ ทำ� ใหโ้ รงเรยี นทส่ี รา้ งใหมท่ กุ แหง่ เปน็ โรงเรยี นปลอดภยั
• จดั ทำ� การประเมนิ ความปลอดภยั และจดั ทำ� แผนเพอ่ื ปรบั ปรงุ โครงสรา้ งหรอื กายภาพตา่ งๆ เช่น ทางเท้า ถนนและสะพานขา้ มแม่น�้ำ
สรา้ งโรงเรยี นใหมแ่ ทนโรงเรยี นเก่าทีไ่ มป่ ลอดภยั (รวมถงึ การย้ายโรงเรยี น) • ปรับปรุงส่ิงอ�ำนวยความสะดวกเรื่องน�้ำสะอาดและสุขอนามัยเพ่ือรองรับ
• ลดความเสย่ี งของอาคารสถานที่ โดยดำ� เนนิ มาตรการทง้ั ในเชงิ โครงสรา้ งและ
ไมใ่ ชโ่ ครงสรา้ ง เพื่อใหอ้ าคารและส่ิงอำ� นวยความสะดวกในโรงเรียนมคี วาม ความเสยี่ งทอี่ าจจะเกดิ ขนึ้ (ตวั อยา่ งเชน่ หอ้ งสขุ าทใ่ี ชร้ ะบบกกั เกบ็ นำ�้ ฝนและ
ปลอดภยั ส�ำหรับการเอาชีวิตรอดและการอพยพ ทอ่ น�้ำทีเ่ หมาะสมกับสภาพภูมอิ ากาศ)
• การออกแบบและกอ่ สรา้ งอาคารและสงิ่ อำ� นวยความสะดวกในโรงเรยี น ควร • จดั ทำ� โครงการทต่ี อบสนองตอ่ ความเปลย่ี นแปลงทางภมู อิ ากาศ เพอื่ สง่ เสรมิ ความ
ค�ำนึงถึงความปลอดภัยและความเข้าถงึ ได้ง่ายของผู้พกิ าร มน่ั คงทางอาหาร พลงั งานและนำ้� (เชน่ ทำ� การเกษตรโดยใชน้ ำ้� ฝน ตดิ ตง้ั แผงโซ
• ออกแบบโรงเรยี นใหส้ ามารถใชเ้ ปน็ ศนู ยพ์ กั พงิ ชว่ั คราวได้ หากมกี ารวางแผน ลา่ เซลล์ การใชพ้ ลงั งานหมนุ เวยี น และการทำ� แปลงผกั สวนครวั ในโรงเรยี น)
ไว้ว่าโรงเรียนอาจต้องปรับใช้เป็นศูนย์พักพิงช่ัวคราวของชุมชน รวมทั้ง • วางแผนการติดตามการจัดสรรงบประมาณและการดูแลรักษาความม่ันคง
วางแผนจดั หาอาคารเรยี นทดแทน เพอื่ ใหก้ ารเรยี นการสอนดำ� เนนิ ไปไดอ้ ยา่ ง และความปลอดภัยของอาคารสถานทอ่ี ย่างต่อเน่อื ง
ตอ่ เนือ่ ง • ป้องกันและตอบโต้ต่อการโจมตีสถานศึกษา รวมถึงการใช้โรงเรียนโดยกอง
ก�ำลงั ติดกำ� ลังอาวุธ

เสาหลักที่ 2: การบริหารจดั การภัยพบิ ัติในโรงเรยี น (School Disaster Management):
ผู้มีบทบาทหลัก: ผู้บริหารภาคการศึกษาทั้งในระดับประเทศและระดับจังหวัด รวมทั้งชุมชนโรงเรียนใน
พ้ืนท่ีซ่ึงร่วมงานกับหน่วยงานด้านการบริหารจัดการภัยพิบัติท่ีเกี่ยวข้องในแต่ละพื้นที่ ในระดับโรงเรียน
ไดแ้ ก่ บคุ ลากรในโรงเรยี น นกั เรยี นและผปู้ กครองทม่ี สี ว่ นรว่ มในการดแู ลรกั ษาสภาพแวดลอ้ มทางการเรยี น
ท่ีปลอดภยั ตวั อย่างกิจกรรม เช่น การประเมินและลดความเส่ียงทางสงั คมสิ่งแวดล้อม สาธารณูปโภคและ
ความเสย่ี งทไ่ี มใ่ ชโ่ ครงสรา้ งและโดยการพฒั นาศกั ยภาพในการรบั มอื ภยั พบิ ตั ิ และวางแผนการศกึ ษาตอ่ เนอ่ื ง

ความรบั ผดิ ชอบหลกั : • คำ� นงึ ถงึ ความตอ้ งการของเดก็ กอ่ นวยั เรยี น เดก็ ทอ่ี ยนู่ อกระบบโรงเรยี น เดก็
• จดั ตง้ั คณะกรรมการระดบั ประเทศและระดบั จงั หวดั รวมทง้ั แตง่ ตง้ั ผปู้ ระสาน พกิ าร รวมถงึ เดก็ หญงิ และชาย
งานเตม็ เวลาเพอื่ ดำ� เนนิ งานดา้ นความปลอดภยั รอบดา้ นในโรงเรยี น
• ระบตุ วั ผปู้ ระสานงานหลกั ในงานลดความเสยี่ งภยั พบิ ตั แิ ละศกั ยภาพในการฟน้ื • เชอ่ื มโยงภาคการศกึ ษาและภาคการจดั การภยั พบิ ตั เิ ขา้ ดว้ ยกนั และเชอ่ื มโยง
ตวั ในแตล่ ะโรงเรยี นและระดบั จงั หวดั เพอ่ื เขา้ รบั การอบรมใหเ้ ปน็ แกนนำ� งาน นโยบายและแผนดา้ นความปลอดภยั สาธารณะขององคก์ รทางสงั คมทกุ ระดบั
ดา้ นความปลอดภยั รอบดา้ นในโรงเรยี น (ระดบั ประเทศ ภมู ภิ าค ทอ้ งถน่ิ และระดบั โรงเรยี น) จดั ตง้ั เครอื ขา่ ยเพอ่ื เชอื่ ม
• จัดตั้ง ฝึกอบรม และจัดระบบติดตามและประเมินผลการท�ำงานของคณะ โยงการสอื่ สารและการประสานงานขา้ มภาคสว่ น
กรรมการโรงเรยี น คณะกรรมการเหลา่ นคี้ วรไดร้ บั การเสรมิ พลงั ใหเ้ ปน็ ผนู้ ำ� ใน
การระบภุ ยั และจดั ทำ� แผนทภ่ี ยั ตา่ งๆ ในโรงเรยี นและชมุ ชน รวมทง้ั วางแผน • นำ� ขน้ั ตอนมาตรฐานการปฏบิ ตั งิ าน (Standard Operation Procedure) ที่
ปฏบิ ตั กิ าร จดั กจิ กรรมลดความเสย่ี งและการเตรยี มพรอ้ มรบั มอื โดยกระตนุ้ เหมาะสมกบั ภยั ตา่ งๆ ทง้ั ทมี่ แี ละไมม่ กี ารเตอื นภยั รวมถงึ การกำ� หนดเสน้ ทาง
ใหบ้ คุ ลากร นกั เรยี น ผปู้ กครอง และสมาชกิ ในชมุ ชนเขา้ มามสี ว่ นรว่ มในงาน หนภี ยั จดุ รวมพลทป่ี ลอดภยั การอพยพไปยงั จดุ ปลอดภยั การจดั ตง้ั ศนู ยอ์ พยพ
การปดิ กน้ั ทางเขา้ ออก และการคนื สคู่ รอบครวั อยา่ งปลอดภยั ปรบั กระบวนการ
เหลา่ นี้ ดำ� เนนิ งานทเ่ี ปน็ มาตรฐานใหเ้ หมาะสมกบั บรบิ ทของแตล่ ะโรงเรยี น
• จดั ทำ� แผนฉกุ เฉนิ ในระดบั ประเทศและระดบั ภมู ภิ าค เพอื่ สนบั สนนุ การศกึ ษา
• เรยี นรกู้ ฎแหง่ ความปลอดภยั สำ� หรบั ภยั แตล่ ะประเภท
ต่อเนื่องโดยอ้างอิงจากมาตรฐานขั้นต�่ำของเครือข่ายเพ่ือการศึกษาใน • ใหโ้ รงเรยี นมสี ว่ นรว่ มในการเสรมิ สรา้ งประสทิ ธภิ าพของการเตอื นภยั ลว่ งหนา้
ภาวะฉกุ เฉนิ (Network for Education in Emergency – INEE) โดยแผน
ฉบบั น้ี ควรรวมถงึ แผนงานและเกณฑท์ จี่ ะจำ� กดั การใชโ้ รงเรยี นเปน็ สถานพกั พงิ และระบบการปฎบิ ตั กิ ารขน้ั ตน้
ชวั่ คราว • ใหโ้ รงเรยี นมสี ว่ นรว่ มในการสรา้ งเครอื ขา่ ยและความสามคั คที างสงั คมและใน
• จดั ทำ� แผนการศกึ ษาตอ่ เนอ่ื ง (ตวั อยา่ งเชน่ ระบสุ ถานทท่ี จ่ี ะใชเ้ ปน็ อาคารเรยี น
ชว่ั คราว และวธิ กี ารเรยี นการสอนทางเลอื ก) กระบวนการสรา้ งสนั ตภิ าพ
• จัดกิจกรรมการซ้อมหนีภัยในโรงเรียนให้มีความเชื่อมโยงกับชุมชนอย่าง

สมำ่� เสมอ ประเมนิ ผลการฝกึ ซอ้ มอยา่ งจรงิ จงั และปรบั ปรงุ การเตรยี มพรอ้ ม
รบั มอื ภยั พบิ ตั ิ

4

© Save the Children/2015/Charurin Pholhinkong

เสาหลกั ที่ 3: การศึกษาด้านการลดความเสี่ยงและการรู้รับปรบั ตัวจากภยั พบิ ัติ
(Risk Reduction and Resilience Education):
ผู้มีบทบาทหลัก: ผู้จัดท�ำหลักสูตรและสื่อการเรียนการสอน คณะครุศาสตร์/ศึกษาศาสตร์ ผู้อบรมครู ครู
กลุ่มเยาวชน ผู้น�ำในการจัดกิจกรรมเยาวชน และนักเรียน ท่ีจะร่วมมือกันเพ่ือพัฒนาและสร้างความเข้ม
แขง็ ให้กับวัฒนธรรมแหง่ ความปลอดภัยและมีความสามารถในการรู้รับปรับตวั และพ้ืนคืนกลับจากภัยพบิ ัติ

ความรับผิดชอบหลัก: ◌ การวเิ คราะหค์ วามเสย่ี งภยั พบิ ตั ขิ องภยั หลายชนดิ (Multi-hazard risk analysis)
• จดั ทำ� และสง่ เสรมิ การเผยแพรส่ ารสำ� คญั (key messages) สำ� หรบั ครวั เรอื น ซง่ึ รวมถงึ ภยั พบิ ตั ทิ างธรรมชาตแิ ละภยั จากมอื มนษุ ย์ ความรนุ แรง และความขดั
แยง้ ทางอาวธุ
เรอื่ งลดความเสยี่ งจากภยั พบิ ตั แิ ละความสามารถในการรรู้ บั ปรบั ตวั และฟน้ื คนื
กลบั (resilience) สารสำ� คญั เหลา่ นจ้ี ะเปน็ ขอ้ มลู พนื้ ฐานทส่ี ำ� คญั สำ� หรบั การ ◌ ทำ� ความเขา้ ใจปจั จยั เสย่ี งและมาตรการบรรเทาความเสยี่ ง
ศกึ ษาทง้ั ในระบบและนอกระบบโรงเรยี น รวมทง้ั เปน็ เนอ้ื หาสำ� หรบั สอ่ื รณรงค์ ◌ จดั ทำ� สารสำ� คญั เพอื่ ความปลอดภยั และการเตรยี มพรอ้ มและเผยแพรส่ ารสำ� คญั
สรา้ งความตระหนกั สำ� หรบั สาธารณะ
• ให้นักเรียนและบุคลากรเข้าร่วมกิจกรรมลดความเสี่ยงในชีวิตจริง เช่น การ เหลา่ นน้ั
ประเมนิ ความเสย่ี งภยั การจดั ทำ� แผนฉกุ เฉนิ ของโรงเรยี น และการซอ้ มหนภี ยั ◌ เสรมิ สรา้ งศกั ยภาพดา้ นการลดความเสยี่ งใหช้ มุ ชน
• จดั ทำ� “ขอบขา่ ยและลำ� ดบั การเรยี นร”ู้ (scope and sequence) ใหน้ ำ� ไปสู่ ◌ พัฒนาเครือข่ายทางสังคมและสร้างวัฒนธรรมของความปลอดภัยและความ
ผลสมั ฤทธจิ์ ากการเรยี นรแู้ ละสมรรถภาพในการบรู ณาการเรอ่ื งการลดความ
เสย่ี งและการฟน้ื ตวั เขา้ สหู่ ลกั สตู รการเรยี นการสอนในทกุ ระดบั ชน้ั สามารถในการรรู้ บั ปรบั ตวั และฟน้ื คนื กลบั
• สอดแทรกการลดความเสย่ี งเขา้ ไปในหลกั สตู รและใหแ้ นวทางสำ� หรบั การบรู ณา • จดั ทำ� แนวทางการสอนแบบคดิ เชงิ วเิ คราะหเ์ กยี่ วกบั ภยั ตา่ ง ๆ
การเรอื่ งการลดความเสยี่ งจากภยั พบิ ตั แิ ละความสามารถในการฟน้ื ตวั เขา้ ไปใน • อบรมครทู ง้ั กอ่ นบรรจเุ ขา้ ทำ� งาน และระหวา่ งทำ� งานในเรอื่ งสอื่ การสอนการ
รายวชิ าทเ่ี กยี่ วขอ้ ง
• พัฒนาสื่อการเรียนการสอนท่ีมีคุณภาพส�ำหรับครูและนักเรียน โดยให้ และวธิ กี ารสอนเรอ่ื งลดความเสยี่ งจากภยั พบิ ตั ิ
ครอบคลมุ ทกุ มติ ขิ องการเรยี นการสอนเรอื่ งการลดความเสย่ี ง ดงั น:้ี • จดั ทำ� ยทุ ธศาสตรเ์ พอ่ื กระตนุ้ ใหค้ รบู รู ณาการเนอื้ หาเหลา่ นเ้ี ขา้ ไปในหลกั สตู ร

แกนกลาง รวมทงั้ หลกั สตู รการศกึ ษานอกระบบโรงเรยี น และกจิ กรรมเสรมิ
หลกั สตู รรว่ มกบั ชมุ ชน

5

ความปลอดภยั รอบดา้ นในโรงเรยี นและความสอดคลอ้ งกบั เป้าหมายการพัฒนาทยี่ ่งั ยนื
(Sustainable Development Goals) พ.ศ. 2558 - 2573 และกรอบการดำ� เนินงานเซนได
เพ่อื การลดความเส่ียงจากภยั พิบัติ พ.ศ. 2558 – 2573

ผลสัมฤทธ์ิของการบูรณาการความปลอดภัยรอบด้านในโรงเรียนเข้าไปในกรอบการพัฒนาท่ีย่ังยืนและนโยบายและการลดความเสี่ยงภัยพิบัติเร่ือง
การลดความเส่ียง ไดแ้ ก่
1) ปรบั ปรงุ การเข้าถึงการศึกษาของเดก็ อย่างเทา่ เทียม ไม่เลือกปฏบิ ตั แิ ละปลอดภยั
2) พัฒนาและสร้างความเข้มแข็งให้แก่สถาบนั กลไกและเครอื ข่ายประสานงาน รวมท้ังศกั ยภาพระดบั ประเทศในการสร้างความสามารถในการรูร้ ับปรบั ตวั และ

ฟื้นคืนกลบั (resilience) จากภัยและอันตรายที่อาจจะเกดิ ข้นึ แก่ภาคการศึกษาทัง้ ในระดบั นานาชาติ ระดับชาติ ระดับภมู ภิ าคและระดับท้องถิน่
3) บรู ณาการแนวทางการลดความเสยี่ งเขา้ ไปในการดำ� เนนิ งานเกย่ี วกบั การเตรยี มพรอ้ มรบั ภยั ฉกุ เฉนิ การตอบสนองและการฟน้ื ฟจู ากภยั พบิ ตั ใิ นภาคการศกึ ษา
4) ติดตามและประเมินผลความก้าวหนา้ ของการดำ� เนินงานด้านการลดความเสยี่ งภยั พบิ ัติและความขดั แยง้
5) เพิ่มจ�ำนวนและความสามารถในการเข้าถึงข้อมูลหลักฐานที่เก่ียวกับภัย เช่น ข้อมูลเก่ียวกับระบบเตือนภัยล่วงหน้าส�ำหรับภัยหลายชนิด (multi-hazard

early warning system) และข้อมูลเก่ยี วกับความเสี่ยงภยั พบิ ัติ

เปา้ หมาย 1 ขจดั ความยากจนทุกรูปแบบ ทกุ สถานท่ี (1.4, 1.5)
เปา้ หมาย 3 รับรองการมสี ุขภาพและความเปน็ อยู่ทีด่ ขี องทุกคนในทกุ ช่วงอายุ (3.3, 3d)
เปา้ หมาย 4 รับรองการศึกษาทีเ่ ทา่ เทยี มและทวั่ ถึง สง่ เสริมการเรียนรู้ตลอดชีวิตแกท่ ุกคน (4.1, 4.7, 4.a)
เปา้ หมาย 6 รบั รองการมนี �ำ้ ใช้ การจัดการนำ�้ และสขุ าภบิ าลทีย่ งั่ ยืน (6.2, 6.4, 6.a, 6.b)
เปา้ หมาย 9 พฒั นาโครงสรา้ งพน้ื ฐานทพ่ี รอ้ มรบั การเปลย่ี นแปลง สง่ เสรมิ การปรบั ตวั ใหเ้ ปน็ อตุ สาหกรรมอยา่ งยงั่ ยนื และทว่ั ถงึ และสนบั สนนุ นวตั กรรม (9.1, 9.4, 9.a)
เปา้ หมาย 10 ลดความเหลอื่ มล้�ำท้ังภายในประทศและระหว่างประเทศ (10.3, 10.7)
เป้าหมาย 11 ท�ำให้เมืองและการตัง้ ถ่ินฐานของมนุษย์มีความปลอดภยั ท่ัวถงึ พร้อมรับการเปลี่ยนแปลงและพัฒนาอย่างย่งั ยืน (11.5, 11.6, 11.b. 11.c)
เปา้ หมาย 12 รบั รองแผนการบรโิ ภคและการผลติ ท่ยี ง่ั ยนื (12.5, 12.8)
เป้าหมาย 13 ดำ� เนินมาตรการเร่งดว่ นเพอ่ื รับมอื กับการเปลย่ี นแปลงสภาพภูมิอากาศและผลกระทบ (13.1, 13.3, 13.b)
เป้าหมาย 16 สง่ เสรมิ สังคมสงบสขุ ยุตธิ รรม ไมแ่ บ่งแยก เพ่อื การพัฒนาอยา่ งย่งั ยนื (16.1, 16.7)
เปา้ หมาย 17 สร้างพลังแห่งการเปน็ ห้นุ ส่วนความร่วมมอื ระดับสากลต่อการพฒั นาทีย่ ง่ั ยนื (17l.16, 17.17, 17.18, 17.19)

การตคี วามกรอบการดำ� เนินงานเซนไดเพอ่ื การลดความเส่ียงจากภยั พบิ ตั ิ พ.ศ. 2558 – 2573:

เป้าหมายหลัก 7 ประการของกรอบการด�ำเนนิ งานเซนไดกบั ภาคการศกึ ษา

เปา้ หมายหลัก 7 ประการของกรอบเซนได พนั ธกจิ สำ� หรับภาคการศกึ ษา

1. อัตราการเสยี ชวี ติ จากภยั พบิ ตั ขิ องโลกลดลงอยา่ งเปน็ รปู ธรรม ภายในปี พ.ศ. 2573 โดยคา่ เฉลย่ี การเสยี ชวี ติ จากภยั พบิ ตั ติ อ่ ลดจ�ำนวนผู้บาดเจบ็ และเสียชวี ติ จาก
อตั ราการเสยี ชวี ติ ของประชากรโลก 1 แสนคน ระหวา่ งปี พ.ศ. 2563– 2573 จะตอ้ งนอ้ ยกวา่ คา่ เฉลยี่ ระหวา่ งปี 2548 - 2558 ผลกระทบจากภัยอันตรายในโรงเรยี น

• 2. จ�ำนวนผไู้ ด้รับผลกระทบจากภยั พบิ ตั ิของโลกลดลงอย่างเป็นรูปธรรม ภายในปี พ.ศ. 2573 โดยค่าเฉลย่ี ของผ้ไู ด้รบั ลดจำ� นวนเดก็ นกั เรยี นทไ่ี ดร้ บั ผลกระทบ
ผลกระทบจากภยั พิบตั ิต่อประชากรโลก 1 แสนคน ระหว่างปี พ.ศ. 2563– 2573 จะต้องน้อยกว่าค่าเฉลีย่ ระหวา่ งปี 2548 จากภยั พบิ ตั ใิ นทกุ ขนาดอยา่ งมนี ยั สำ� คญั
- 2558

3. ความสูญเสยี ทางเศรษฐกิจทเ่ี กิดจากภยั พิบัตโิ ดยตรงลดลงเมือ่ เทียบกบั ผลิตภัณฑม์ วลรวมประชาชาตขิ องโลก ลดความสญู เสียของการลงทนุ ทางการ
ภายในปี พ.ศ. 2573 ศึกษาทเ่ี กดิ ขน้ึ จากผลกระทบของภัย

4. สาธารณปู โภคทส่ี ำ� คญั และบรกิ ารสาธารณะพนื้ ฐาน ไดแ้ ก่ สถานพยาบาลและสถานศกึ ษาไดร้ บั ความเสยี หายจากภยั พบิ ตั ลิ ด ลดจ�ำนวนวันปดิ เรยี นเนือ่ งจากผลกระ
ลงอยา่ งเปน็ รปู ธรรม จากการพฒั นาความพรอ้ มในการรบั มอื และฟน้ื กลบั ไดอ้ ยา่ งรวดเรว็ เมอื่ เกดิ ภยั พบิ ตั ิ ภายในปี พ.ศ. 2573 ทบของภัย

5. จ�ำนวนประเทศทีม่ ยี ุทธศาสตรล์ ดความเส่ยี งภัยพบิ ตั ใิ นระดับชาตแิ ละระดับท้องถนิ่ เพม่ิ ขน้ึ อยา่ งเปน็ รูปธรรม ประเทศมยี ทุ ธศาสตรล์ ดความเส่ยี งภยั
ภายในปี พ.ศ. 2563 พบิ ัตใิ นภาคการศึกษา

6. มีการยกระดบั การให้ความชว่ ยเหลือระหวา่ งประเทศแก่ประเทศก�ำลังพฒั นา ดว้ ยการใหก้ ารสนบั สนุนการด�ำเนนิ การตาม แตล่ ะประเทศทำ� งานรว่ มกนั เพอื่ บรรลเุ ปา้
กรอบน้ใี นระดับชาติทเี่ พยี งพอและยัง่ ยนื ภายในปี พ.ศ. 2573 หมายความปลอดภยั รอบดา้ นในโรงเรยี น

7. ประชาชนสามารถเข้าถงึ ขอ้ มูลการแจง้ เตอื นภัยล่วงหนา้ และข้อมูลความเส่ียงภัยพบิ ตั เิ พ่มิ มากขึน้ อยา่ งเปน็ รูปธรรม โรงเรียนสามารถเข้าถึงและใชร้ ะบบการ
ภายในปี พ.ศ. 2573 เตอื นภยั ลว่ งหน้า

6

กรอบการด�ำเนินงานเซนไดว่าด้วยการลดความเส่ยี งจากภยั พิบัติและพันธกิจหลกั

พันธกิจหลกั ของกรอบเซนได พนั ธกิจสำ� หรบั ภาคการศกึ ษา

พันธกจิ 1 • แนวทางทคี่ รอบคลุมและไม่เลอื กปฏบิ ัติในการด�ำเนนิ งานเพ่อื สร้างความปลอดภัยรอบดา้ นในโรงเรยี น เปน็ รากฐาน
เขา้ ใจความเสย่ี งจากภัยพิบัติ ที่ส�ำคัญสำ� หรับการบูรณาการการลดความเสี่ยงจากภยั พิบตั แิ ละความสามารถในการรรู้ ับปรับตวั และฟ้ืนคืนกลับให้
เข้าไปอย่ใู นยทุ ธศาสตร์ นโยบายและแผนงานด้านการศึกษา

• มีการจัดท�ำการประเมินความเสย่ี งโดยมีเดก็ เป็นศนู ยก์ ลางในทกุ ระดับของภาคการศกึ ษา
• มกี ารจดั ท�ำการประเมนิ ความเสย่ี งแบบครอบคลมุ ภัยหลายชนิดเพื่อวิเคราะหแ์ ละจัดลำ� ดบั ความส�ำคญั ของความเสย่ี ง

ทส่ี ง่ ผลกระทบตอ่ ภาคการศึกษา
• มีการจดั ทำ� แผนอย่างเปน็ ระบบในการประเมินและจดั ลำ� ดบั ความสำ� คัญของการซอ่ มแซมโรงเรียนและสรา้ งโรงเรียนใหม่

ทดแทนโรงเรียนที่ไม่ปลอดภัย และด�ำเนินการตามแผน
• หนว่ ยงานด้านการจัดการภัยพิบตั ิและหนว่ ยงานด้านการศกึ ษา ไดร้ บั รองสารส�ำคญั ท่ีเน้นการปฏิบัตแิ ละมหี ลักฐาน

รบั รอง เพื่อใชเ้ ป็นเน้ือหาหลกั ส�ำหรบั การศกึ ษาทัง้ ในและนอกระบบ
• หน่วยงานด้านการศกึ ษามีการสอดแทรกการศึกษาเรื่องการลดความเสีย่ งและความสามารถในการรรู้ บั ปรบั ตัวและ

ฟ้นื คืนกลับ (Risk Reduction and Resilience - RRR) ให้เข้าเป็นสว่ นหนึง่ ของหลกั สูตรแกนกลาง ซึ่งรวมถงึ (แต่
ไม่จำ� กัดเฉพาะ) การศกึ ษาเรอ่ื งสภาพภูมอิ ากาศ การศกึ ษาเรือ่ งการลดความเส่ยี งจากภัยพบิ ตั ิ การศกึ ษาเรือ่ งความ
เสี่ยงต่อสถานการณ์ขดั แยง้ เปน็ ต้น
• โรงเรยี นจัดการเรยี นการสอนเรื่องการลดความเสย่ี งและความสามารถในการรู้รบั ปรบั ตวั ฟื้นคนื กลบั ผ่านการศกึ ษา
นอกระบบ ซงึ่ อาจรวมถงึ การมีสว่ นร่วมในการจัดการภยั พบิ ัตใิ นโรงเรียน กจิ กรรมชมรม การรวมกลมุ่ และกิจกรรม
เสรมิ หลกั สตู ร

พันธกจิ 2 • มกี ารจดั ทำ� นโยบายและกรอบกฎหมายในระดบั ประเทศและ/หรอื ระดบั พน้ื ทีเ่ พอื่ เออื้ ตอ่ การดำ� เนินงานตามองค์ประกอบ
เสรมิ สร้างศกั ยภาพในการบรหิ ารและ หลักของความปลอดภยั รอบด้านในโรงเรยี น
จัดการความเสี่ยงจากภยั พิบตั ิ
• ผบู้ รหิ ารจดั โครงสร้างด้านองคก์ ร มีนโยบาย และมกี ารประสานงานเพอ่ื จดั การเรียนการสอนเรอ่ื งการลดความเสี่ยง
และการรู้รับปรบั ตัวและฟ้นื คนื กลบั รวมถงึ การมอบหมายใหม้ คี รูแกนน�ำทรี่ บั ผดิ ชอบในการเรยี นการสอนเรื่องดงั กลา่ ว
ทกุ ระดับช้ัน

• มกี ารจดั ทำ� แนวทางและกฎระเบยี บในการกอ่ สรา้ งโรงเรียนที่ปลอดภยั
• การเลือกท่ตี ั้งโรงเรียน การออกแบบและก่อสรา้ งโรงเรียนได้รบั การตรวจสอบโดยหนว่ ยงานทเี่ ก่ยี วข้องวา่ มคี วาม

สอดคลอ้ งกบั มาตรฐานและกรอบกฎหมาย
• โรงเรียนมกี ารทบทวนมาตรการจัดการและลดความเส่ยี งเป็นประจ�ำทุกปี ตัวอยา่ งเช่น กจิ กรรมนอ้ี าจเป็นสว่ นหน่ึงของ

แผนการจดั การโรงเรียน และ/หรอื แผนการปรับปรงุ ซอ่ มแซมโรงเรยี น เพ่ือใหห้ ลักประกนั ว่า โรงเรียนมีแนวทางและแผน
เพ่ือปอ้ งกนั และตอบสนองต่อการโจมตสี ถานศกึ ษา การจัดซอ้ มอพยพหนีภยั ในโรงเรยี น

พนั ธกจิ 3 • มงี บประมาณทจี่ ัดสรรไว้สำ� หรบั ลดความเสี่ยงในภาคการศกึ ษา
ลงทนุ ในด้านการลดความเสี่ยงจาก • มแี ผนงานติดตามและประเมินผลการดำ� เนินงานความปลอดภยั รอบดา้ นในโรงเรียน
ภยั พิบตั ิเพอื่ ให้พร้อมรับมือและฟน้ื • มงี บประมาณ ระบบการติดตามและประเมินผลเพือ่ จดั ทำ� หลกั ฐานทเี่ กยี่ วกับภยั เพ่อื เพมิ่ การเขา้ ถึงและเพมิ่ ปริมาณ
คนื กลบั ได้ในระยะเวลาทรี่ วดเรว็ และมี
ประสิทธภิ าพ ขอ้ มูลเกีย่ วกับความเส่ยี ง
• แผนจดั ลำ� ดบั ความส�ำคัญของการปรับปรุงโรงเรยี นทไี่ ม่ปลอดภัยทมี่ ีอยู่ ได้รบั การจัดสรรทรัพยากรและดำ� เนนิ การ
• หน่วยงานด้านการศึกษาสง่ เสรมิ ใหม้ ีการบำ� รุงรกั ษาอาคารและส่ิงอ�ำนวยความสะดวกในโรงเรียนเปน็ ประจำ� และส่ง

เสรมิ มาตรการบรรเทาความเสี่ยงทีไ่ ม่ใช่มาตรการเชิงโครงสร้างเพอื่ เสริมสรา้ งความปลอดภัยและค้มุ ครองการลงทุน
ในโรงเรยี นรฐั บาล
• หนว่ ยงานดา้ นการศึกษามีการประเมินความต้องการ ยทุ ธศาสตร์ และแผนปฏบิ ัติการเพ่อื พัฒนาศักยภาพของ
บุคลากรและนกั เรยี นในการมีส่วนร่วมกบั กจิ กรรมเพือ่ ลดความเส่ียงภยั พบิ ัตใิ นระดับท่ีเหมาะสม
• หน่วยงานด้านการศึกษามกี ารประเมนิ ความต้องการ ยทุ ธศาสตร์และแผนเพ่อื พฒั นาศกั ยภาพครใู นการสอนเรื่องการ
ลดความเสยี่ งภยั พบิ ัตแิ ละความสามารถในการรรู้ บั ปรับตัวและฟ้ืนคนื กลบั
• ประเทศมสี ือ่ การเรียนการสอนเรอื่ งการลดความเสีย่ งภัยพบิ ตั แิ ละความสามารถในการรูร้ ับปรบั ตวั และฟ้นื คนื กลับ
• ทม่ี ีคณุ ภาพและเพยี งพอในการจัดการเรียนการสอนได้ในวงกว้าง

พนั ธกจิ 4 • มกี ารวางแผนเพอ่ื จำ� กดั การใชโ้ รงเรียนเปน็ ศนู ย์อพยพชั่วคราวหรือศูนย์อื่นๆ ในระหว่างท่โี รงเรียนเปดิ เทอม
พัฒนาศักยภาพในการเตรยี ม • หน่วยงานด้านการศกึ ษามีแผนระดับประเทศและพื้นท่ีในการประเมนิ ความเสีย่ งภยั หลายชนิดและแผนในการจดั ดการ
ความพรอ้ มเผชิญเหตุภัยพบิ ตั ิที่มี ความเส่ียง โดยเน้นทคี่ วามปลอดภยั และความมัน่ คงของโรงเรยี น แผนการจัดการการศึกษาตอ่ เน่ืองและแผนการรบั มือ
ประสิทธภิ าพ ตลอดจนการฟนื้ สภาพ เหตุการณฉ์ กุ เฉนิ รวมท้งั การคุ้มครองการลงทนุ ด้านการศกึ ษา
และซอ่ มสร้างท่ดี กี ว่าเดมิ ในชว่ งของการ • หนว่ ยงานด้านการศึกษามีการซอ้ มอพยพหนภี ยั ท่ีเหมาะสมกับพืน้ ที่ซึง่ มกี ารจดั เปน็ ประจำ� ทุกปใี นทกุ ระดบั เพ่ือฝึกซ้อม
บรู ณะฟืน้ ฟูภายหลังเหตภุ ัยพิบัติ การเตรียมพร้อมรับมือภยั พิบตั ิ และเพอ่ื ทบทวนแผนการตอบสนองภยั พิบัตติ ามความจ�ำเป็น

7

ชอ่ งวา่ งและประเด็นส�ำคญั ในลำ� ดบั ตน้ (Gaps and Priorities)

1. แกนน�ำระดบั นานาชาติ (Global leadership) • กระตนุ้ ใหร้ ฐั บาลระดบั ประเทศประเมนิ ความปลอดภยั อาคารและสง่ิ กอ่ สรา้ ง
• Global Alliance for Risk Reduction and Resilience in the Education ในโรงเรยี น จดั ทำ� แผนงานและดำ� เนนิ การตามแผนเพอื่ ทำ� ใหโ้ รงเรยี นมคี วาม
Sector (GADRRRES) เปน็ ผนู้ ำ� ในการประสานความรว่ มมอื ระดบั นานาชาตใิ น ปลอดภยั ในระยะเวลาทกี่ ำ� หนด
การใหก้ ารชว่ ยเหลอื ดา้ นวชิ าการ โดยพาะในการสนบั สนนุ การดำ� เนนิ งานเพอ่ื
โรงเรยี นปลอดภยั • จดั ทำ� และสง่ เสรมิ แนวทางดำ� เนนิ มาตรการทไ่ี มใ่ ชโ่ ครงสรา้ งเพอื่ ความปลอดภยั
• บรู ณาการเนอ้ื หาเรอ่ื งความปลอดภยั รอบดา้ นในโรงเรยี นใหส้ อดคลอ้ งกบั การ ในโรงเรยี น
รณรงคร์ ะดบั โลกเพอื่ การศกึ ษา (Global Campaign for Education), กรอบ
เรอื่ งการศกึ ษาสำ� หรบั ทกุ คน (EFA), Global Partnership for Education, 3. การบริหารจดั การภัยพบิ ัติในโรงเรียน
Education First, UNGEI, และ INEE MS. (School disaster and emergency management
• บรู ณาการเนอื้ หาเรอ่ื งความปลอดภยั รอบดา้ นในโรงเรยี นใหส้ อดคลอ้ งกบั วาระ
การพฒั นาภายหลงั ปี ค.ศ. 2015 (post-2015 Millennium Development • จดั ทำ� และสง่ เสรมิ แนวทางสำ� หรบั หนว่ ยงานผรู้ บั ผดิ ชอบดา้ นการศกึ ษาในเรอ่ื ง
Goals) เปา้ หมายการพฒั นาทย่ี ง่ั ยนื และกรอบการดำ� เนนิ งานเซนได นโยบายและแนวทางปฏบิ ตั ิ ซง่ึ รวมถงึ คมู่ อื ขน้ั ตอนมาตรฐานการปฏบิ ตั งิ าน
• พัฒนาการช่วยเหลือส�ำหรับความร่วมมือระดับภูมิภาคในการรณรงค์ระดับ (SOP) การซอ้ มอพยพ การจดั ทำ� แผนรบั มอื เหตกุ ารณฉ์ กุ เฉนิ และแผนการศกึ ษา
นโยบายและมาตรฐาน (ตวั อยา่ งเชน่ ผา่ นทาง ASEAN, SAARC, ECOWAS, ตอ่ เนอื่ ง
SEAMEO, OAS, RCRCY ใน LAC ฯลฯ)
• จดั ทำ� ประเดน็ สำ� คญั ทคี่ วรจดั ทำ� การวจิ ยั และการเชอื่ มโยงการปฏบิ ตั งิ านวจิ ยั • จดั ทำ� และสง่ เสรมิ แนวทางเรอ่ื งการลดความเสยี่ งภยั พบิ ตั แิ ละการเตรยี มพรอ้ ม
• บูรณาการเรื่องการลดความเสี่ยงภัยพิบัติให้เข้าไปอยู่ในเอกสารส�ำคัญ รบั มอื และความปลอดภยั สำ� หรบั ครอบครวั พอ่ แมแ่ ละผดู้ แู ลเดก็ ทปี่ ระจำ� อยู่
(enabling documents) ส�ำหรับความช่วยเหลือด้านการพัฒนาและด้าน ในศนู ยเ์ ลยี้ งเดก็ และทบ่ี า้ น
มนษุ ยธรรม
• สง่ เสรมิ เปา้ หมายและตวั ชวี้ ดั ระดบั โลกสำ� หรบั กรอบความปลอดภยั รอบดา้ น • พฒั นาและสง่ เสรมิ การปรกึ ษาหารอื และแนวทางสำ� หรบั การวางแผนเพอ่ื จำ� กดั
ในโรงเรียน (โปรดดู http://gadrrres.net/resources/css-targets-and- การใชโ้ รงเรยี นเปน็ ศนู ยอ์ พยพชวั่ คราวหลงั เกดิ ภยั พบิ ตั ิ รวมทงั้ การวางแผนการ
indicators) ศกึ ษาตอ่ เนอื่ งและการลงทนุ ดา้ นการพฒั นาการศกึ ษา
• พฒั นาและสาธติ วธิ กี ารทม่ี ปี ระสทิ ธภิ าพและประสทิ ธผิ ลในการประเมนิ ความ
ปลอดภยั รอบดา้ นในโรงเรยี น • จดั ทำ� และสง่ เสรมิ เครอ่ื งมอื การตดิ ตามและประเมนิ ผลเพอ่ื รกั ษาความนา่ เชอ่ื
ถอื ของการดำ� เนนิ งาน
2. อาคารและส่งิ อำ� นวยความสะดวกในโรงเรยี นทีป่ ลอดภัย
(Safe learning facilities) • สง่ เสรมิ การเผยแพรข่ อ้ มลู หลกั ฐานเกย่ี วกบั ความเสย่ี งในระดบั โรงเรยี น

• จดั ทำ� และสง่ เสรมิ กระบวนการตรวจสอบสำ� หรบั รฐั บาล แหลง่ ทนุ องคก์ รพฒั นา 4. การศกึ ษาดา้ นการลดความเสย่ี งและการรรู้ บั ปรบั ตวั จากภยั พบิ ตั ิ
เอกชนและองคก์ รชมุ ชนในการตรวจสอบการกอ่ สรา้ งโรงเรยี นและศนู ยพ์ ฒั นา (Risk reduction and resilience education):
เดก็ ปฐมวยั เพอ่ื ใหม้ น่ั ใจวา่ “โรงเรยี นทสี่ รา้ งใหมท่ กุ แหง่ เปน็ โรงเรยี นปลอดภยั ”
• จัดท�ำและส่งเสริมการเผยแพร่กระบวนการปรับเนื้อหาสารหลักส�ำหรับครัว
• ทำ� การตรวจสอบการกอ่ สรา้ งโรงเรยี นใหมต่ ามมาตรฐานระดบั ประเทศเพอื่ ให้ เรอื นและชมุ ชนเรอื่ งลดความเสยี่ งจากภยั พบิ ตั ทิ งั้ ในระดบั ชาตแิ ละระดบั พนื้ ท่ี
สอดคลอ้ งกบั แนวทางการศกึ ษาเพอ่ื ทกุ คน (universal education)
• จดั ทำ� และเผยแพรร่ ปู แบบของ “ขอบขา่ ยและลำ� ดบั การเรยี นร”ู้ (scope and
• จดั ทำ� และสง่ เสรมิ แนวทางทใ่ี ชง้ บประมาณอยา่ งมปี ระสทิ ธภิ าพในการจดั ลำ� ดบั sequence) สำ� หรบั ความรู้ ทกั ษะ และขดี ความสามารถในดา้ นการลดความ
ความสำ� คญั ของอาคารและสงิ่ กอ่ สรา้ งในโรงเรยี น สำ� หรบั การประเมนิ วามเสยี่ ง เสย่ี งจากภยั พบิ ตั ิ
และจดั ทำ� ตารางเวลาสำ� หรบั ซอ่ มแซมและสรา้ งทดแทน
• จดั ทำ� และเผยแพรเ่ ครอื่ งมอื การจดั การความรู้ ทเี่ ออ้ื ตอ่ การแลกเปลย่ี นเรยี นรู้
สามารถใหผ้ ใู้ ชใ้ หค้ ะแนนได้ นำ� ไปใชซ้ ำ้� ปรบั ใชใ้ หเ้ หมาะสมกบั บรบิ ทในพน้ื ท่ี
และสามารถทดสอบผลกระทบของสอื่ การเรยี นการสอนดงั กลา่ วได้

• จดั ทำ� และเผยแพรส่ อื่ การเรยี นการสอนเพอื่ ตอบสนองความตอ้ งการทห่ี ลาก
หลายของเดก็ ทกุ เพศ ทกุ วยั รวมทงั้ เดก็ พกิ าร

• สง่ เสรมิ โอกาสในการแลกเปลยี่ นเรยี นรทู้ งั้ ในระดบั นานาชาติ ภมู ภิ าค ระดบั
ชาตแิ ละระหวา่ งครผู สู้ อนและการเผยแพรห่ ลกั ฐาน

เอกสารอา้ งอิง

GADRRRES, 2017. Comprehensive School Safety Framework. http://gadrrres.net/resources/comprehensive-school-safety-framework
UNISDR, 2015. Sendai Framework for Disaster Risk Reduction 2015-2030. http://www.preventionweb.net/files/43291_
sendaiframeworkfordrren.pdf
____, 2015. Sendai Framework for Disaster Risk Reduction for Children: Safer for Me and Safer for You. http://gndr.org/learning/resources/
resources-by-theme/children-a-youth.html
UNESCO, UNICEF EAPRO et. al., 2015. Education and Resilience: Nine priority paths for making schools safer and societies more cohesive.

8