HAPPY STORIES

Bài vi?t XUA EM G?P MI?NG TH?T GÀ - Ðoàn Xuân Thu

“Xua em g?p mi?ng th?t gà!”

Thua bà con! Gi?ng nhu ngu?i Tàu ? Hong Kong, ? Macau,
ngu?i Tàu ? mi?n Nam Vi?t Nam mình, nh?t là ? Ch? L?n, da s?
nói ti?ng Qu?ng Ðông (Cantonese), k? d?n m?i t?i ti?ng Tri?u
Châu; ch? không nói ti?ng Quan Tho?i, (Mandarin), ti?ng Ph?
Thông, tr? ra nh?ng ai có di h?c tru?ng Tàu m?i bi?t.

Dân Sài Gòn thu?ng chê nh?ng ngu?i ua nói Thánh nói Tu?ng;
nói Tr?i nói Ð?t; nói không dâu vào dâu là: “Ð? nói Qu?ng nói
Ti?u!”

Bà con ngu?i Vi?t r?t ri mình v?n tánh x?i l?i, không xét nét nh?
m?n, chi li: ai là ngu?i Qu?ng Ðông, Tri?u Châu, Phúc Ki?n, H?i
Nam hay Khách Gia (ngu?i H?) gì h?t ráo. Mà g?i chung là: Các
Chú, Ch?t ho?c Ba Tàu.

(Ð?t lành chim d?u mà! Ð?n dây thì ? l?i dây… Bao gi? bén r?
xanh cây… h?t v?…)

Ðàn ông thì mình g?i là Chú Ba; dàn bà thì mình g?i là Thi?m
X?m. Chú Thi?m h?t ráo coi nhu ai cung bà con h?t tron h?t tr?i
hè!

Thua sau n?y luu l?c t?i nh?ng nu?c nói ti?ng Anh, câu chào h?i
d?u tiên là v? th?i ti?t nhu Good morning! Good afternoon! Good
evening!
Úc (vua làm bi?ng) ch? Gday (Good day) kh?i c?n sáng trua chi?u
gì cho nó m?c công!

Ngu?i Vi?t mình thì chú tr?ng v? s?c kh?e v? tinh th?n cung nhu
v? v?t ch?t nên g?p nhau thì: “Ð? rày có ph? hông?”

Ph? n?y cung nhi?u nghia, ph? là có dau b?nh gì không? Mà ph?
cung có nghia là làm an có d?ng vô d?ng ra d?u d?u hay không?

Riêng ngu?i Tàu (dâu cung v?y): “An com chua?”

Có th? su?t t? th?i l?p qu?c t?i gi?, ngu?i Tàu b? n?n dói com
rách áo hoành hành nên b? ám ?nh tri?n miên v? cái an hay
chang?

Và ch?c cung chính vì v?y mà ngu?i Tàu luôn d? cái thú ?m th?c
d?ng hàng d?u, “s? dzách” Nên m?i có câu: “Th?c t?i Qu?ng
Châu, Y t?i Hàng Châu, Thú t?i Tô Châu, T? t?i Li?u Châu”(Com
ngon an t?i Qu?ng Châu, Áo d?p may v?i Hàng Châu, V? xinh
d?p cu?i ? Tô Châu, Hòm ch?t chôn không bao gi? m?c ? Li?u
Châu).

Qu?ng Châu chính là th? ph? c?a t?nh Qu?ng Ðông dó!

Nhu v?y ngu?i Qu?ng (Ðông) là trùm v? an u?ng. Vô Ch? L?n
ghé m?t ti?m an là: “H?m bà l?ng k? t??” (T?t c? h?t bao nhiêu?)
(broken Cantonese!), là ph? ky nó bi?t mình x?o… D?t mà bày
d?t nói ti?ng c?a ng? nhe! He he!

Ôi nh? xua! Tía c?a ngu?i vi?t có l?n trúng x? s? ki?n thi?t qu?c
gia (giúp d?ng bào ta xây c?a xây nhà)… bèn d?t lóc nhóc m?t
dám v? cùng con di an com Tàu trong Ch? L?n.

G?i là an com th? (chung cách th?y g?o trong th?). Canh hàng
ch?c lo?i khác nhau, ch? khác rau c?i, heo gà nhung có cùng
chung m?t lo?i nu?c súp cho nó ti?n, g?n bân hè!

Sau n?y, qua Úc, bi?t bao l?n di an dám cu?i, trong th?c don bao
gi? cung có món com chiên Duong Châu cung t? Qu?ng Ðông.

Kh?i th?y dây ch? là d? du th?a c?a b?a ti?c hôm tru?c du?c
gom vô, chiên l?i.

Com là com ngu?i, thêm l?p xu?ng, tr?ng chiên, d?u Hòa lan,
hành lá… còn du du?c x?t lát r?i tr?n v?i com mà chiên lên!

Bà con ngu?i Vi?t mình cung có cái tánh t?n ti?n nhu ngu?i
Qu?ng dó thôi. Sau dám cu?i, dám gi? qu?y gì dó, th?t thà còn
sót l?i d? h?t vô m?t n?i g?i là xà b?n… d? dành an d?n… cho t?i
T?t Congo… m?i h?t!

Thua m?i dây tui d?c báo th?y bài v? Elizabeth Phu, c? v?n cho
T?ng Th?ng M? v? an ninh Ðông Á dã tháp tùng Barack Obama
tr? l?i d?t Sài Gòn mà 36 nam tru?c dã t?ng là m?t thuy?n nhân
m?i lên 3 tu?i…

Phu mà có báo vi?t là Phú nên ngu?i vi?t tò mò mu?n tìm hi?u
thêm. Thì ra là Phù, vi?t ti?ng M? nên b? vang m?t cái d?u huy?n
thành Phu! M?y tay nhà báo bá xí ba tú thêm vô d?u s?c thành
Phú!

H? Phù g?c Ðu?ng Son trong l?c d?a Trung Qu?c, r?i ra d?o H?i
Nam, s?ng cung không n?i nên ph?i tha phuong c?u th?c qua
nu?c Vi?t c?a mình và các nu?c khác trong vùng Ðông Nam Á!

H? Phù coi tên lót r?t quan tr?ng; vì cho bi?t ngu?i ?y thu?c d?i
th? m?y, vai l?n nh?, có tôn ti tr?t t? dàng hoàng trong giòng h?.

Tên lót hi?n th?i là Phù Khí hay Phù Th? là d?i th? 32. Phù Chí
hay Phù Qu?c là d?i th? 33. T?c c? ngàn nam n?a m?i t?i d?i
th? 66 là h?t.

Sau dó n?u chua t?n th? thì bà con h? Phù h?p l?i t?i b?n th? là
Ðu?ng Son d? làm tho, d?t ti?p… Cái chuy?n dó còn lâu mà!

Nhung lý thú hon là, ngu?i H?i Nam, h? Phù, có món com l?ng
danh trên ch?n giang h? t? H?i Nam t?i Hong Kong, Ma Cau, Vi?t
Nam, Thái Lan, Mã Lai cho t?i t?n Singapore (coi món com n?y
là qu?c b?o). Ðó là com gà H?i Nam.

Dân H?i Nam thì mùng Hai và Mu?i Sáu âm l?ch thu?ng cúng gà,
cúng bà La Son Thánh M?u. Không co´ thit? ga` la` không tha` nh yê´ n
tiêc? !

Com gà là ph?i có gà. Mà gà Van Xuong m?i du?c, th? trên d?i
cho an h?t cây, sâu b? và cùi d?a! Sau 4 tháng thì b?t v? nuôi
trong chu?ng thêm 2 tháng n?a d? v? béo b?ng bã d?u ph?ng,
g?o và khoai n?u l?n v?i nhau. Gà ú nu nhung ít m?, ít
cholesterol.

G?o tám thom vo s?ch d? vào n?i, sau dó cho thêm m?t ít m? gà,
t?i phi thom vào khu?y d?o cho d?u, r?i d? nu?c lu?c gà vào n?u,
khi n?u chín h?t com san ch?c, bóng d?u, ch? không có n? tòe
loe, thom ph?c…

Nu?c ch?m du?c pha ch? v?i n?m dông cô, t?i bam nhuy?n,
g?ng cà nhuy?n, gia v? thêm tiêu, ?t du?ng, d?m, các v? m?n,
ng?t, chua tùy ý thích mà nêm n?m!

Dua chua an d?m thêm cho d? ngán g?m su hào, du d? và dua
c?i…

Com gà H?i Nam theo d?u b?p h? Phù cung tha phuong c?u
th?c! (Bán com d? có com mà an!). Ð?n m?i noi d?i m?t chút cho
h?p v?i kh?u v? c?a ngu?i d?a phuong!

Ð?n Sài Gòn, vào Ch? L?n, Com gà Siu Siu H?i Nam cung danh

tr?n giang h? trên du?ng Nguy?n Duy Duong (t?c Thiên h?
Duong, m?t d?u linh nghia quân kháng Pháp ? Ð?ng Tháp
Mu?i) g?n Ch? An Ðông.

Nh?ng dia th?t gà vàng óng, nh?ng dia com gà nóng b?c khói,
m?t dia dùi gà thêm vài ba cái phao câu và m?t dia g?m gan, m?,
lòng, muoi qu? tr?ng non bé bé xinh xinh màu vàng ng?y!

Th?c khách (hoi có ti?n m?t chút) u?ng lave d?u con c?p hay bia
33 là cha thiên h? r?i!

Ngh? ch?t th?t, ông ch? ti?m kiêm d?u b?p ti?m com dã quen tay,
coi gi?ng nhu là ông dang múa võ; còn hay hon là Vuong Vu hay
Khuong Ð?i V?, Ð?ch Long, Tr?n Tinh hay Son Ði?n B?o Chiêu
múa mã t?u Tàu hay ki?m Nh?t trong phim ki?m hi?p Hong Kong
thu? ?y.

Con gà bóng m? n?m ng?a trên th?t. M?t nhát dao ch?t cái b?p
trên b?ng, phân hai. R?i ph?p ph?p! Hai cái dùi gà vang ra. B?n
d?u ngón tay trái ch?n cái dùi gà! R?i Ph?p! Ph?p! B?n ngón tay
lùi t?i dâu con dao ph?p sát t?i dó. Ph?p! Ph?p! Ph?p! Xong!

Xúc b?ng y?m dao nh?ng mi?ng gà d?u d?n, s?p hàng g?n gh?
lên m?t chi?c dia tr?ng, r?c m?t ít hành lá lên trên cùng v?i
nh?ng chén com gà nóng vàng ng?y, b?c khói, thêm hai th?
nu?c ch?m: m?t chén xì d?u có nh?ng lát ?t d? và m?t chén
g?ng bam tr?n d?m.

(Ngh? ch?t th?t siêu d?n n?i có th?ng nh? b? t?t nói l?p, t?c cà
lam, d?n: “Bán… cho tui… ui… m?t dia com gà… à…!”

Ph?p ph?p. Th?ng nh? chua d?t câu là m?y cái dùi gà dã x?p
hàng ngay ng?n nhu lính s?p hàng ch? duy?t binh trên dia com
còn b?c khói “Xong r?i T?ng! Hà cái l?y rinh v? cho Tía m?y nh?u
di!”

Thua bà con! Ông bà mình thu?ng nói nh?t ngh? tinh nh?t thân
vinh! B?t c? ngh? nào mà gi?i là giàu có m?y h?i. Nh?t là ngh?
?m th?c. Ch? c?n v?n ít, ngày nào cung xoay xong m?t vòng h?t
ráo. Sáng mua, bán t?i chi?u. T?i gom ti?n l?i, g?p 2, 3… h?i
sáng!

Nên xin d?ng nghi ki?u xua là: “Si, Nông, Công, Thuong”. Anh
thuong mãi bao gi? cung d?ng chót mà tr?t bàn d?p…

Ngu?i Tàu tha huong gi? di kh?p th? gi?i nhi?u d?n n?i bà con
mình thu?ng nói: “Ðâu có khói là noi dó có ngu?i Tàu!” Khói là t?
b?p c?a m?t ti?m an nào dó c?a h?, vuon lên tr?i xanh m?i g?i
khách du?ng xa trong m?t bu?i chi?u dói b?ng quá ta!

Ghé m?t ti?m com gà H?i Nam trên d?c du?ng gió b?i, an m?t
mình. G?i dia com, kèm theo m?t chai bia! An xong, no b?ng r?i
m?i x?c nh? là em yêu ? nhà ph?i an com v?i nu?c m?m kho
qu?t quanh nam su?t tháng mà c?m th?y luong tâm mình c?n
r?t! N? lòng nào: H?t mu?i chia hai; mà c?c du?ng anh l?m h?t
v?y cà?

Làm an chí thú, nên d?u chi?n tranh ì ì nhu v?y mà ông ch? ti?m
com gà H?i Nam Siu Siu n?y ph?t lên th?y rõ.

T? m?t cái quán nh? tí teo nhu trái dua leo gi? ông h?t nghèo,
choi trèo, mua m?t hoi 3 can nhà sát nhau trong m?t d?y ph?
du?ng Nguy?n Duy Duong thành m?t nhà hàng bán com gà H?i
Nam th?t l?n.

Khá r?i nhung v?n không ph? nghia tình xua, cái quán com Siu
Siu thu? d?u h?m, bàn gh? ph?i bày ? hàng hiên, v?n còn noi mà
nh?ng khách quen t?ng lui t?i bi?t ch? d? tìm v? k? ni?m, d?t em
yêu hay má b?y tr? cùng s?p nh? di an thu? ?y.

Theo nhu ngu?i bi?t chuy?n, nhà van Nguy?n Tu?ng Thi?t (con
trai út c?a nhà van Nh?t Linh) v?n là hàng xóm sát vách v?i ti?m
com Siu Siu, bùi ngùi k? l?i! Cho d?n khi CS vào chi?m Sài Gòn,
Ch? L?n. Ðánh tu s?n m?i b?n hai, ba d?t. Nh?ng quán com gà
c?a m?t d?i c?n lao, tay làm hàm nhai b?ng bay vào tay b?n
cu?p.

Tháng Sáu, nam 1978, ông ch? quán com gà H?i Nam Siu Siu và
toàn gia dình v? con dành d?t ru?t b? t?t c? d? ra di.

Ra khoi, tàu chìm. G?n tram ngu?i trên tàu không m?t ai còn
s?ng; ch? sót m?t mình ông Siu Siu, bám vào m?t t?m ván theo
sóng bi?n b?p b?nh trôi, t?p vào bãi bi?n B?n Tre.

Ông Siu Siu sau dó nghi qu?n ri?t r?i… thành ngu?i m?t trí.
Không còn v? con; không còn nhà c?a; không còn quán com Siu
Siu ngày cu.

Xua ông bán com d? làm ngu?i ta an no. Gi? cay nghi?t thay
ông l?i dói!

Ph?i ng?a tay xin t? gói xôi, gói b?p c?a nh?ng ngu?i qua du?ng
d? s?ng lây l?t tru?c hàng hiên c?a chính can nhà mình nam cu.

M?t Sài Gòn là ông Siu Siu m?t h?t; là ch?t!

Quán com gà H?i Nam Siu Siu g?n Ch? An Ðông ngày xua dã
không còn n?a nhung trong k? ni?m c?a ngu?i Sài Gòn, c?a
ngu?i vi?t dây, v?n còn s?ng ri?t, bám ch?t vào tâm tu?ng!

Nh? ngày nào dôi ta còn r?t tr?, m?i quen nhau, anh d?t em yêu
ra quán com Siu Siu (ngày cu). Em yêu kh? khàng vén nhè nhè
tay áo dài, g?p mi?ng th?t gà vàng uom t? trên dia, ch?m mi?ng
nu?c m?m g?ng b? vào chén cho anh.

(D?u bây gi? sau bi?t bao nam m?n n?ng huong l?a, gi? em ch?
g?p cho em. Còn anh? Anh dành g?p cho anh v?y!)

Nhung k? ni?m th?i m?i yêu nhau tràn v? nhu sóng làm anh d?
lu?ng mà tha th? cho cái t?t b? bê tình cu c?a em yêu!

“Xua em g?p mi?ng th?t gà. G?ng cay mu?i m?n tình già cung
(h?ng quên!)” Hu hu!

Ðoàn Xuân Thu
Melbourne

Thiên T? H?c
***

Vua nhà Thanh bi?u t?ng vua T? Ð?c m?t con h?c lo?i
hi?m. T? Ð?c quý l?m, cho deo tru?c c? con h?c t?m th?
bài ghi “Thiên T? H?c” (H?c c?a vua nuôi). Thiên T? H?c
quen hoi ngu?i nên du?c th? trong Vu?n Thu?ng uy?n.

Ngày n?, Thiên T? H?c bay ra kh?i Hoàng cung. Nó l?c vào vu?n m?t
thu?ng dân nên b? chó c?a nhà này c?n ch?t. Vua T? Ð?c th?y m?t con
h?c mình yêu quý, dày công t?n s?c cham nuôi nên truy?n cho thu?c c?p
di?u tra.

C?p du?i di?u tra bi?t du?c vi?c chó nhà dân c?n ch?t h?c c?a vua nuôi
nên dã quay v? trình báo. Vua T? Ð?c th?y h?c quý dã ch?t nên n?i gi?n,
truy?n cho B? hình lu?n t?i. B? Hình k?t án ch? chó ph?i t?i t? hình và b?
t?ch thu toàn b? gia s?n.

Vi?c x? án c?a B? hình du?c quan Ng? S? Ph?m Ðan Qu? bi?t du?c. Sau
khi xem xét các tình ti?t, ông xin y?t ki?n vua T? Ð?c và trình m?t b?n
t?u. B?n t?u ?y nhu sau:

H?c b?t nang ngôn/ Khuy?n vô th?c t?
H?c nh?p dân viên/ Khuy?n trung vu ch?
Ði?u, Thú d?u tranh/ U minh hà d?
Khuy?n ph? h?c t?/ Tôi quy vu ch?
H?c tr?c khuy?n t?/ Tu?ng hà lu?t x??

D?ch nghia:

H?c ch?ng bi?t nói/ Chó không bi?t ch?
H?c vào vu?n dân/ Chó trung v?i ch?
Chim, thú dánh nhau/ T?i sáng không rõ
Chó c?n ch?t h?c/ T?i quy cho ch?
H?c m? ch?t chó/ Lu?t x? th? nào?

V? án “chó c?n h?c vua” cung dã d? l?i m?t di?n tích hay v? vi?c x? án
ngày xua c?a cha ông mà ngày nay chúng ta v?n c?n ph?i h?c t?p. Ðó là
không phân bi?t hay thiên v? m?t ai trong vi?c phân x?, ch? có l? ph?i là
luôn du?c tôn tr?ng tri?t d?.

Nghe xong, vua T? Ð?c c?p t?c h? l?nh h?y b? b?n án và không bàn d?n
n?a. B?i d?i v?i vua T? Ð?c, nh?ng l?i c?a Ph?m Ðan Qu? không nh?ng
có tình mà còn r?t có lý: Chó và h?c d?u là v?t. C? hai không bi?t nói,
không bi?t ch? nên h?c deo th? d? Thiên T? H?c chó cung không bi?t.

Nhu v?y, chó c?n ch?t h?c là do cái thói c?n nhau c?a hai con v?t, nên
không th? b?t ch? chó th? m?ng. N?u b?n án trên thi hành nhu k?t lu?n
c?a B? Hình thì sau này thành án l?. Ch?ng h?n, l? có ngày chó hoàng
cung c?n ch?t c?m thú nhà dân hay c?n ch?t ngu?i ta, không bi?t s? ngh?
án ra sao. Không l? ph?i b?t vua tr? t?i?

Tuy nhiên, càng nghi càng th?y v? án không h? don gi?n. B?i trong ch?
d? phong ki?n, ý vua t?c là ý tr?i, không ai dám trái l?nh. Nhung do ông
Ph?m Ðan Qu? nói quá có tình có lý nên vua T? Ð?c dã nghe theo. Và
vi?c vua T? Ð?c nghe theo cung ch?ng minh v? vua này cung là m?t v?
vua anh minh, bi?t nghe l?i can gián c?a qu?n th?n. Chính vì th? v? án
“chó c?n h?c vua” cung dã d? l?i m?t di?n tích hay v? vi?c x? án ngày
xua c?a cha ông mà ngày nay chúng ta v?n c?n ph?i h?c t?p. Ðó là không
phân bi?t hay thiên v? m?t ai trong vi?c phân x?, ch? có l? ph?i là luôn
ph?i du?c tôn tr?ng tri?t d?.

Th?ng c?nh Grand Canal. (Hình: ATNT Tours & Travel)
Tr?n Nguyên Th?ng/ATNT Tours & Travel

Tôi bi?t d?n thành ph? Venice c?a Ý là nh? Marco Polo,
m?t nhà du hành Venetian c?a th? k? 14. Ông là ngu?i
Venezia dã d?n Trung Hoa và t?ng làm quan du?i th?i
nhà Nguyên Mông bên Tàu. Cu?i d?i ông du?c phép tr?
v? l?i quê huong Venice.

Ông vi?t h?i ký nói v? các noi ch?n ông dã t?ng ? bên
phuong Ðông, trong dó có các thành ph? mi?n Giang
Nam Trung Hoa. Marco Polo dã khen ng?i v? d?p hai
thành ph? c?a Giang Nam là Tô Châu và Hàng Châu. Tuy
nhiên ông l?i không nói gì nhi?u v? Venezia c?a ông. Có

ph?i chang Venezia vào th?i c?a ông không du?c d?p nhu
ngày nay!

M?t vùng sông nu?c bi?n h? ? Ý

Nu?c Ý có r?t nhi?u thành ph? n?i ti?ng trên th? gi?i v?
các di tích l?ch s? van hóa, các ngh? thu?t diêu kh?c, h?a
tranh th?i ph?c hung mà m?i ngu?i ai cung u?c ao du?c
m?t l?n d?t chân d?n thu?ng ngo?n. Ch?ng h?n nhu các
thành ph? Rome, Florence, Milan, Pisa, Napoli… Nh?ng
thành ph? này có m?t b? dày v? van hóa, ki?n trúc và
l?ch s? hon là các phong c?nh thiên nhiên sông nu?c bi?n
h?.

Riêng Venezia (hay còn g?i Venice) thì khác, thành ph?
này ngoài các di?m di tích van hóa l?ch s?, còn cho du
khách có d?p thu?ng ngo?n nét d?p c?a thiên nhiên c?a
nó. Các con kênh dào (canals) ch?ng ch?t n?i li?n nhau dã
t?o ra m?t không gian riêng bi?t cho thành ph? d?o. Các
cung di?n nhà th? du?ng nhu du?c xây n?i trên m?t
nu?c, phuong ti?n duy nh?t d? ngu?i ta di chuy?n d?n
m?i noi trong thành ph? là b?ng thuy?n.

Khu v?c Basin of St. Marks. (Hình: ATNT Tours & Travel)
Cu?n phim “Tourist” do hai tài t? Johnny Depp và
Angelina Jolie dóng cung du?c quay t?i Venice. Ngu?i ta
dã dùng các th?ng c?nh n?i ti?ng trên d?o chính c?a
Venice l?ng vào các do?n phim. N?u b?n dã có d?p d?n
Venice, ch? c?n m?t thoáng các hình ?nh trong phim
“Tourist” lu?t qua c?p m?t, nó s? giúp b?n nh? l?i du?c
khá nhi?u hình ?nh v? thành ph? kênh dào này.

Venezia n?m v? phía Ðông B?c c?a Ý, bao g?m m?t ph?n
bên trong d?t li?n và r?t nhi?u d?o n?m san sát nhau
trên m?t h? nu?c m?n Veneta r?ng l?n g?n 600 kilômét
vuông và h? tuôn ch?y vào bi?n Adriatic. Ph? chính c?a
Venice không n?m trong ph?n d?t li?n mà l?i n?m trên
d?o chính l?n nh?t.

Mestre và Marghera là hai qu?n l?n c?a Venice n?m trong
l?c d?a. Còn các d?o thì du?c phân chia thành sáu qu?n
khác nhau, trong dó San Marco là noi s?m u?t và ph?n
th?nh nh?t. Có l? t?t c? sinh ho?t chính, cung nhu các di
tích l?ch s? và van hóa c?a Venice d?u t? v? d?o l?n, noi
mà con kênh dào l?n (grand canal) ch?y xuyên qua t?o
thành ngu?n m?ch nu?c chính c?a cu dân sinh s?ng trên
d?o.

Tìm hi?u v? l?ch s? c?a Venice qu? th?c là m?t di?u khó
nh? vì khu v?c này ngày xua không có vua mà ch? có
quan t?ng tr?n (doge) tr?n gi? vùng này. Tuy không ph?i
là vua, nhung không vì th? mà các quan t?ng tr?n l?i y?u
th? v? quy?n l?c. Cung di?n c?a h? cung r?t uy nghi,
giàu có sang tr?ng không kém gì các vuong tri?u vào th?i
dó. Quân binh c?a h? cung r?t là dung c?m và thi?n
chi?n.

Ð?c dáo khu Basin of St. Mark

Ð?n Venice, du khách không ph?i l?ng nghe v? l?ch s?
c?a thành ph?. H?u nhu di?m mà du khách c?n ? Venice
là không gian thoáng r?ng c?a d?o, c?a các con kênh
dào, c?a bi?n, c?a h?. T?t c? không gian này n?i k?t l?i
t?o thành s? tho?i mái và tho m?ng cho ngu?i thu?ng
ngo?n.

Du ngo?n Venice, thông thu?ng thì du khách có th? ? bên
phía d?t li?n Mestre hay di thuy?n sang qu?n San Marco.
Thuy?n máy ch?y ch?ng 20 phút là dua b?n d?n b?n
thuy?n n?m d?c theo dãy ph? Riva degli Schiavoni, noi
s?m u?t nh?n nh?p su?t ngày. Ch? khi nào m?t tr?i t?t

n?ng, s? nh?n nh?p m?i t?m v?ng v? tr? l?i s? yên tinh
cho San Marco.

Nhà th? Basilica of St. Mark. (Hình: ATNT Tours & Travel)
G?n dó là khu v?c Basin of St. Mark, g?m có cung di?n
Doges’ Palace v?i c?ng vào Piazzetta. Noi dây có hai c?t
tr? cao, m?t d?ng tu?ng m?t con su t? có cánh và m?t
d?ng tu?ng Thánh St. Theodore.
Sau lung c?ng vào Piazzetta là ngôi thánh du?ng Basilica
St. Mark, tháp chuông Bell Tower, qu?ng tru?ng St.
Mark, và Clock Tower. Ðây có th? du?c xem nhu nh?ng
di?m di tích l?ch s? chính y?u c?a Venice mà du khách
c?n bi?t và nh? d? sau này còn có d?p nói v?i b?n bè v?

“ngôi nhà th? Thánh Mark và cung di?n các quan t?ng
tr?n Venice” n?m ? ch? nào ? trong thành ph? Venice.

Vào tham cung di?n Doges’ Palace và ngôi nhà th?
Basilica of St. Mark, du khách m?i nh?n th?y du?c s?
giàu có và nét uy nghiêm c?a nó. M?c dù 98% ngu?i dân
Venetian theo Thiên Chúa Giáo nhung ki?n trúc ngôi nhà
th? St. Mark l?i cho th?y du?c nét ngh? thu?t theo phong
cách Byzantine c?a d? ch? Ðông La Mã ngày xua.

Ngu?i ta dùng vàng d? trang trí bên trong nhà th? St.
Mark. Ch?ng h?n nhu b?c Gold Altarpiece là m?t b?c
kh?m ngh? thu?t tuy?t d?p du?c kh?m kh?c b?ng vàng
và b?c. Ngoài ra, b?c tranh mosaic miêu t? v? s? phát
hi?n m?t ph?n xác thân c?a Thánh Mark cung là m?t
ngh? thu?t mosaic r?t công phu và trang tr?ng trong nhà
th?. Tr?n nhà cung di?n Doges’ Palace cung du?c ch?m
tr? b?ng vàng và du?c trang trí b?ng nh?ng b?c h?a
tranh c?a các h?a si Venetian n?i ti?ng.

Cung di?n Doges’ Palace không ch? là noi cu trú cho các
quan t?ng tr?n, d?ng th?i cung là noi ch?ng t? uy quy?n
c?a h?. Vì t?t c? quy?n l?c d?u du?c t?p trung v? dây,
nên nh?ng phòng h?i h?p t?i cao c?a các quan t?ng tr?n
d?u du?c trang trí nh?m bi?u hi?n ra s? uy nghiêm và
quy?n l?c c?a h?.

N?u b?n mu?n “khoe” v?i b?n bè b?ng hình ?nh thì b?n
ph?i d?ng ch?p hình chung v?i cây c?u Rialto Bridge n?i
li?n hai bên b? sông kênh dào Grand Canal, dây là m?t
bi?u tu?ng cho Venice mà không dâu có du?c. Ho?c là
b?n di vào các con ph? nh? ng?m nhìn nh?ng chi?c
thuy?n nh? “gondolas” dang lu?n lách gi?a các con kênh

dào t?o cho ngu?i thu?ng ngo?n nhìn th?y du?c m?t nét
d?c dáo khác c?a Venice mà ngay c? Las Vegas cung
không th? copy 100% du?c.

Nh? tr? giá khi mua s?m!

D?o quanh trong khu qu?n San Marco, dâu dâu du khách
cung d?u g?p các quán cà phê và các ti?m an kh?p m?i
noi. N?u b?n dã t?ng tr? ti?n d? thu?ng th?c các ly cà
phê ? London hay Paris r?i thì b?n nh?n th?y giá c? ?
Venice cung không d?t l?m.

Nhung b?n ph?i c?n th?n giá c? v?i các ti?m an. B?n nên
h?i bi?t th?t rõ giá c? các món an, giá dó bao g?m nh?ng
món gì (com, bánh mì, rau, cà chua có tính ti?n riêng
không), giá có bao g?m service charge chua? N?u chua
bao g?m thì b?n nên nh? s? c?ng thêm 15% n?a. N?u
b?n không chú ý di?u này, dôi khi b?n b? ch?t chém và
b?c mình v?i các di?u này không ít.

Rialto Bridge b?c ngang kênh dào l?n Grand Canal, bi?u tu?ng c?a
Venice. (Hình: ATNT Tours & Travel)
Các d? k? ni?m bán t?i Venice tuong d?i là r? vì ph?n l?n
d?u “made in China.” Nh?ng chi?c m?t n? hóa trang là
m?t di?m van hóa riêng bi?t cho thành ph? Venice. Giá
c? nh?ng chi?c m?t n? này cung không quá d?t vì chúng
d?u du?c làm t?i Trung C?ng.

Ch? tr? nh?ng món hàng d?t s?n c?a Venice nhu Crystal
r?t d?t ti?n nhung bù l?i r?t d?p, r?t ngh? thu?t và có
ph?m ch?t (lo?i c?a Ý lúc nào cung d?t ti?n hon, mua giá
r? thì ch?c là “made in RPC”).

B?n cung ch? nghe l?i d? d? ngon ng?t c?a nh?ng ngu?i
bán hàng mà mua crystal t? các c?a hàng ? Venice g?i
v? nhà b?n. B?n có th? d?t mua m?t “con chó crystal,”

nhung b?n s? nh?n du?c m?t “con mèo crystal” mà b?n
không làm gì h? du?c!

Ngày xua, ch?c h?n b?n có d?p nghe d?n phong c?nh h?u
tình trên sông l?ch Venice, b?n thích tho m?ng, mo có
ngày ng?i trên thuy?n gondola v?i ngu?i yêu (?), mo có
anh chàng chèo dò Venetian v?a chèo v?a hát. Gi?c mo
dó s? d?n th?t t?t lành n?u b?n ch?u khó h?i giá c? cho
th?t rõ ràng, còn không gi?c mo c?a b?n bi?n thành ác
m?ng trong su?t chuy?n ngh? mát c?a b?n.

Venice – m?t thành ph? tuy?t di?u

Napoleon Bonapart cung dã d?n Venice và khen khu v?c
qu?ng tru?ng St. Mark r?t d?p. Richar Wagner – v? nh?c
tru?ng n?i ti?ng th? gi?i t?ng làm say mê nhà vua
Ludwig II c?a Bavaria (ch? nhân c?a ngôi lâu dài th?n
tiên Neuschwanstein) – cung g?i Venice là m?t thành ph?
tuy?t di?u, ông dã có c?m h?ng r?t nhi?u khi ng?m ánh
trang trên các d?o Venezia.

Nh?n xét c?a các nhân v?t n?i ti?ng ch?c h?n không sai
khi phán doán nhu th? v? Venice. Ði?u này khác h?n ý
nghi mà Macro Polo cho là Venice “t?m thu?ng.” Nh?ng
th?ng c?nh k? trên c?a Venice ph?n l?n d?u xu?t hi?n
sau th?i di?m c?a Marco Polo. Ông m?t nam 1324 nên có
l? Marco Polo cung chua có d?p nhìn th?y Venice vào th?i
di?m bây gi? nên không có co h?i nói h?t du?c cái d?p
c?a Venice ngày nay.

Thuy?n Gondola trên kênh dào Canal, m?t hình ?nh d?c thù c?a Venice.
(Hình: ATNT Tours & Travel)
Tôi dã d?n Tô Châu t? nhi?u nam tru?c, Tô Châu không
cho tôi cái nhìn thoáng r?ng nhu Venice vì Tô Châu không
có bi?n sông h?. Tô Châu không th? so sánh v?i Venice
cho dù có m?t s? kênh dào ch?y quanh thành ph?, nhà
c?a Tô Châu c? th?p h?p, m?t ít c?nh trí v? vu?n làm sao
sánh b?ng v?i c?nh thiên nhiên thoáng r?ng. Bây gi? các
tòa nhà cao du?c xây c?t hi?n d?i nên Tô Châu ph? c?
còn là bao!

M?t ng?n H? Khâu Son v?i cái tháp nghiêng Vân Th?ch
c?a Tô Châu không ph?i là m?t nét d?p thiên nhiên. Ðó

ch? là m?t di?m van hóa ngày xua c?a nu?c Vi?t, di?u
này càng làm cho tôi nh? v? Vi?t Vuong Câu Ti?n, nh?
d?n câu chuy?n r?a h?n m?i thù c?a nu?c Vi?t d?i v?i
nu?c Ngô, nh? d?n ch? “Nh?n” mà ngu?i dân Vi?t ngày
nay nên h?c t? Vi?t Vuong Câu Ti?n h? hàng c?a Bách
Vi?t ngày xua.

“Nh?n nh?t th?i phong bình lãng t?nh. Thoái nh?t b? h?i
khoát thiên không” (Nh?n nh?t th?i gió yên sóng l?ng.
Lùi m?t bu?c tr?i d?t bao la). Ch? “Nh?n” c?a Vi?t Vuong
Câu Ti?n dã tiêu di?t nu?c Ngô. Ch? “Nh?n” c?a Ð?i Vi?t
s? làm chùn chân và tiêu di?t nh?ng tham v?ng bá quy?n
c?a nu?c l?n.

Tô Châu t? nh?n là thành ph? ch? em v?i Venice nhung
“khác m? khác cha” nên ch?ng gi?ng nhau chút nào.