KM-โครงการผู้นำ 3 วัย-กิจกรรมที่ 1 การจัดการองค์ความรู้อาหารพื้นถิ่นตำบลนครไทย

ภายใต้ โครงการเสริมสร้างศักยภาพผู้นำ 3
วัย เพื่อพัฒนาเครือข่ายชุมชนท้องถิ่น

การจัดการความรู้อาหารพื้นถิ่น

“ตำบลนครไทย”

www.reallygreอaำtsเiภteอ.cนoคmรไทย จั+ง12ห3ว-ั4ด5พ6ิ-ษ78ณ9ุ0โลก 123 Anywhere St., Any City

แผนพัฒนาท้องถิ่น (พ.ศ. 2566 - 2570)

ของเทศบาลตำบลนครไทย อำเภอนครไทย จังหวัดพิษณุโลก

ส่วนที่ 1
บริบทชุมชนและข้อมูลพื้นฐาน

1. ด้านกายภาพ

1.1 ที่ตั้งของหมู่บ้านหรือชุมชนของตำบล ที่ตั้งของหมู่บ้านในเขตเทศบาลตำบล
นครไทย ตำบลนครไทย มีหมู่บ้านทั้งหมด จำนวน 13 หมู่บ้าน ดังนี้

หมู่ที่ 1 บ้านเหนือ

หมู่ที่ 2 บ้านเนินสว่าง
หมู่ที่ 3 บ้านนครไทย แผนที่เขตตำบลเทศบาลตำบลนตรไทย พื้นที่ 48 ตร.กม.
หมู่ที่ 4 บ้านหนองน้ำสร้าง
หมู่ที่ 5 บ้านหนองลาน

หมู่ที่ 6 บ้านหัวร้อง
หมู่ที่ 7 บ้านคลองจิก
หมู่ที่ 8 บ้านน้ำพาย
หมู่ที่ 9 บ้านนาหัวเซ
หมู่ที่ 10 บ้านด่าน
หมู่ที่ 11 บ้านโนนจันทร์
หมู่ที่ 12 บ้านสายทอง
หมู่ที่ 13 บ้านใหม่แสนสุข

ปสัำจนจุับกันงตาั้นงอเทยู่ทศี่บ4า1ล1ตหำมบู่ทลี่ น3คตรำไบทลยน
ครไทย อำเภอนครไทย จังหวัดพิษณุโลก
เบอร์โทรศัพท์ 0-5538-8987
เบอร์โทรสาร
0-5538-8988

แผนพัฒนาท้องถิ่น (พ.ศ. 2566 - 2570)

ของเทศบาลตำบลนครไทย อำเภอนครไทย จังหวัดพิษณุโลก

ส่วนที่ 1
บริบทชุมชนและข้อมูลพื้นฐาน

1. ด้านกายภาพ

1.2 ลักษณะภูมิประเทศ
จากลักษณะที่ตั้ง เทศบาลตำบลนครไทยตั้งอยู่จุดกึ่งกลางของอำเภอบครไทย จึงทำให้

เทศาลตำบลนครไทยเป็นศูนย์กลางหลายประการของอำภอนครไทย เป็นจุดเชื่อมโยงระหว่างจังหวัดและ
เชื่อมโยงระหว่างภาคเหนือกับภาคตะวับออกเฉียงเหนือ ตั้งอยู่ห่างจากอำเภอเมือง จังหวัดพิษณุโลก ไป
ทางตะวันออกเฉียงเหนือ 97 โลมมตร เริ่มจากทางหลวงหมายเลข 12 จากพิษณุโลกถึงกิโลเมตรที่ 68
อันเป็นจุดเริ่มต้นของทางหลวงจังหวัดหมายเลข 2013 (บ้านแยง - ด่านซ้าย) ระยะทาง 29 กิโลเมตร
ถึงที่ว่าการอำเภอนครไทย ซึ่งอยู่จุดกึ่งกลางของเขตเทศบาลตำบลนครไทย

ตำบลนครไทย มีเนื้อที่ประมาณ 48 ตาราง
กิโลเมตร มีอาณาเขตติดต่อกับตำบลต่าง ๆ ดังนี้

ทิศเหนือ ติดกับตำบลนาบัว
ทิศใต้ ติดกับตำบลหนองกะท้าว
ทิศตะวันออก ติดกับตำบลเนินเพิ่ม
ทิศตะวันตก ติดกับตำบลบ้านพร้าว

แผนพัฒนาท้องถิ่น (พ.ศ. 2566 - 2570)

ของเทศบาลตำบลนครไทย อำเภอนครไทย จังหวัดพิษณุโลก

ส่วนที่ 1
บริบทชุมชนและข้อมูลพื้นฐาน

1. ด้านกายภาพ

1.3 ลักษณะภูมิอากาศ
ตำบลนครไทย มีลักษณะภูมิอากาศเปลี่ยนแปลงไปตามฤดู ซึ่งแบ่งออกเป็น 3 ฤดู ดังนี้
ฤดูร้อน เริ่มตั้งแต่เดือนมีนาคม ไปจนถึงเดือนพฤษภาคม โดยจะมีอากาศร้อนและ

แห้งแล้ง อากาศจะร้อนที่สุดในช่วงเดือนเมษายน อุณหภูมิที่วัดได้ประมาณ 35 - 39 องศาเซลเซียส
ฤดูฝน เริ่มตั้งแต่เดือนมิถุนายน ไปจนถึงต้นเดือนตุลาคม โดยจะมีฝนตกซุกในช่วง

กลางเดือนกรกฎาคม - เดือนสิงหาคมของทุกปี
ฤดูหนาว เริ่มตั้งแต่กลางเดือนตุลาคม ถึงเดือนกุมภาพันธ์ โดยฤดูหนาวอากาศจะ

หนาวในช่วงเดือนธันวาคม - มกราคมของทุกปี อุณหภูมิต่ำสุดประมาณ 11 องศาเซลเชียส

1.4 ลักษณะของดิน
โครงสร้างทางธรณีวิทยาของนครไทย พื้นที่มีหินเป็นพื้นฐาน ส่วนใหญ่ประกอบด้วย

หินทราย ซึ่งอยู่ในกลุ่มหินโคราชหมวดหินภูพานและหมวดหินเขาพระวิหาร มีลักษณะเป็นหินกรวด
มน เนื้อแน่น ชั้นหนา มีสีเทาแกมเหลืองไปจนสีชมพูแกมเทาและหินทรายมีเนื้อแน่นชั้นหนามีสีแดง
แกมเทาไปจนถึงสีเทาแกมเขียวและขาว และมีหินดินดานสีน้ำตาลแกมแดงเข้มเนื้อปนไมก้าและ
หินทรายสีแดงแกมเทาเนื้ อเปาไมก้า

แผนพัฒนาท้องถิ่น (พ.ศ. 2566 - 2570)

ของเทศบาลตำบลนครไทย อำเภอนครไทย จังหวัดพิษณุโลก

ส่วนที่ 1
บริบทชุมชนและข้อมูลพื้นฐาน

2. ด้านการเมือง
การปกครอง



เขตการปกครอง
ตำบลนครไทย มีการแบ่งเขตการปกครองตามกฎหมายลักษณะปกครองท้องที่

ซึ่งจะมีกำนันผู้ใหญ่บ้าน สารวัตรกำนัน แพทย์ประจำตำบล ผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้าน ทำหน้ าที่เป็นผู้ปกครอง
ท้องถิ่นโดยจะขึ้นตรงต่อนายอำเภอนครไทย และตำบลนครไทย จะแบ่งการปกครองออกเป็นหมู่บ้าน
มีทั้งหมด 13 หมู่บ้านด้วยกัน ดังนี้

1.หมู่ที่ 1 บ้านเหนือ
2.หมู่ที่ 2 บ้านเนินสว่าง
3.หมู่ที่ 3 บ้านนครไทย
4.หมู่ที่ 4 บ้านหนองน้ำสร้าง
5.หมู่ที่ 5 บ้านหนองลาน
6.หมู่ที่ 6 บ้านหัวร้อง
7.หมู่ที่ 7 บ้านคลองจิก
8.หมู่ที่ 8 บ้านน้ำพาย
9.หมู่ที่ 9 บ้านนาหัวเซ
10.หมู่ที่ 10 บ้านด่าน
11.หมู่ที่ 11 บ้านโนนจันทร์
12.หมู่ที่ 12 บ้านสายทอง
13.หมู่ที่ 13 บ้านใหม่แสนสุข

แผนพัฒนาท้องถิ่น (พ.ศ. 2566 - 2570)

ของเทศบาลตำบลนครไทย อำเภอนครไทย จังหวัดพิษณุโลก

ส่วนที่ 1
บริบทชุมชนและข้อมูลพื้นฐาน

3. ประชากร



3.1 ข้อมูลเกี่ยวกับจํานวนประชากร
ตารางแสดงจำนวนประชากรภายในเขตเทศบาลตำบลนครไทย

แผนพัฒนาท้องถิ่น (พ.ศ. 2566 - 2570)

ของเทศบาลตำบลนครไทย อำเภอนครไทย จังหวัดพิษณุโลก

ส่วนที่ 1
บริบทชุมชนและข้อมูลพื้นฐาน

3. ประชากร



3.2 ช่วงอายุและจำนวนประชากร
ตารางแสดงจำนวนช่วงอายุประชากรภายในเขตเทศบาลตำบลนครไทย

แผนพัฒนาท้องถิ่น (พ.ศ. 2566 - 2570)

ของเทศบาลตำบลนครไทย อำเภอนครไทย จังหวัดพิษณุโลก

ส่วนที่ 1
บริบทชุมชนและข้อมูลพื้นฐาน

4.สภาพทางสังคม



4.1 การศึกษา
สถานศึกษา
โรงเรียนในเขตเทศบาลตำบลนครไทย มี 8 แห่ง และศูนย์พัฒนาเด็กเล็กสังกัดเทศ

นครไทย มี 1 แห่ง ดังนี้

1. โรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาพิษณุโลก เขต 3 มี 4 แห่ง ประกอบด้วย
โรงเรียนนครไทยวิทยาคม โรงเรียนบ้านหนองน้ำสร้าง โรงเรียนบ้านหนองลาน และโรงเรียน
นครไทย

2. โรงเรียนสังกัดคณะกรรมการการศึกษาเอกชน มี 3 แห่ง ประกอบด้วย โรงเรียนศึกษาวิทย์
โรงเรียนอนุบาลจันทราพระกิตติคุณ และโรงเรียนจันทรา

3. โรงเรียนอนุบาล มี 1 แห่ง คือ โรงเรียนอนุบาลเทศบาลตำบลนครไทย
4. ศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก มี 1 แห่ง คือ ศูนย์พัฒนาเด็กเล็กเทศบาลตำบลนครไทย

แผนพัฒนาท้องถิ่น (พ.ศ. 2566 - 2570)

ของเทศบาลตำบลนครไทย อำเภอนครไทย จังหวัดพิษณุโลก

ส่วนที่ 1
บริบทชุมชนและข้อมูลพื้นฐาน

5. ระบบเศรษฐกิจ



5.1 การเกษตร
ในเขตเทศบาลตำบลนครไทย มีพื้นที่ทำการเกษตรทั้งหมด
พืชผลทางการเกษตรที่นิยมปลูก มีดังนี้
1.ข้าว จำนวน 7,188 ไร่
2.ข้าวโพด จำนวน 1,638 ไร่
3.มันสำปะหลัง จำนวน 635 ไร่
4.ปาล์มน้ำมัน จำนวน 144 ไร่
5.อ้อย จำนวน 41 ไร่
6.ยางพารา จำนวน 27 ไร่

รายได้เฉลี่ย 77,600 บาท/ปี (รายได้ต่อคนต่อปี)
หมายเหตุ : ข้อมูลจากสำนักงานเกษตรอำเภอนครไทย ณ วันที่ 1 มีนาคม 2564

5.2 การการประมง
(ในเขตเทศบาลตำบลนครไทย ไม่มีการประกอบอาชีพประมง)

แผนพัฒนาท้องถิ่น (พ.ศ. 2566 - 2570)

ของเทศบาลตำบลนครไทย อำเภอนครไทย จังหวัดพิษณุโลก

ส่วนที่ 1
บริบทชุมชนและข้อมูลพื้นฐาน

5. ระบบเศรษฐกิจ



5.3 การปศุสัตว์
เป็นการประกอบการในลักษณะเลี้ยงเป็นอาชีพหลักและอาชีพเสริม สามารถจำแนกได้ดังนี้

5.4 การบริการ
1.ปั้มน้ำมัน จำนวน 1 แห่ง
2.หอพัก (ห้องพักรายวัน/รายเดือน) จำนวน 8 แห่ง
3.อู่ซ่อมรถ จำนวน 10 แห่ง
4.สถาบันการเงิน จำนวน 6 แห่ง

แผนพัฒนาท้องถิ่น (พ.ศ. 2566 - 2570)

ของเทศบาลตำบลนครไทย อำเภอนครไทย จังหวัดพิษณุโลก

ส่วนที่ 1
บริบทชุมชนและข้อมูลพื้นฐาน

5. ระบบเศรษฐกิจ



5.5 การท่องเที่ยว
ในเขตเทศบาลตำบลนครไทย มีสถานที่ท่องเที่ยวที่สำคัญ 2 ประเภท คือ แหล่งท่องเที่ยว

ทางประวัติศาสตร์ และแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติ
1. แหล่งท่องเที่ยวทางประวัติศาสตร์ ได้แก่ อนุสาวรีย์พ่อขุนบางกลางท่าว ตั้งอยู่ใน

บริเวณวัดกลาง ต้นจำปาขาว 700 ปี เป็นต้นไม้ประเภทไม้ดอก มีดอกสีขาวกลิ่นหอม เป็นต้นจำปาขาวที่
มีลำต้นใหญ่ที่สุดเท่าที่มีการตรวจพบ วัดเหนือหรือวัดหน้ าพระธาตุ เป็นวัดเก่าสมัยสุโขทัย วัดนครไทยว
รารามหรือวัดหัวร้อง เป็นวัดเก่าแก่ตั้งอยู่ทางด้านทิศตะวันตกของอำเภอนครไทย

2. แหล่งท่องเที่ยวตามธรรมชาติ ได้แก่ เขาช้างล้วง อยู่ด้านทิศเหนือของเขตเทศบาล
ครอบคลุมพื้นที่บริเวณหมู่ที่ 2 และหมู่ที่ 9

5.6 อุตสาหกรรม
ภายในเขตเทศบาลตำบลนครไทย ไม่มีโรงงานอุตสาหกรรมที่ได้รับอนุญาตดำเนินการ

และประกอบการ

5.7 การพาณิชย์และกลุ่มอาชีพ
1. การพาณิชย์ ภายในเขตเทศบาลตำบลนครไทย มีดังนี้

1. ร้านค้าสะดวกซื้อ จำนวน 8 แห่ง

2. ร้านจำหน่ายเครื่องใช้ไฟฟ้ า จำนวน 6 แห่ง

3. ศูนย์จำหน่ายรถจักรยานยนต์ จำนวน 2 แห่ง

4. ร้านจำหน่ายวัสดุ อุปกรณ์ทางการเกษตร และอาหารสัตว์ จำนวน 11 แห่ง

5. ธุรกิจร้านทอง จำนวน 4 แห่ง

6. ร้านจำหน่ายโทรศัพท์มือถือ จำนวน 10 แห่ง

7. ร้านจำหน่ายวัสดุ อุปกรณ์ก่อสร้าง จำนวน 4 แห่ง

8. ร้านจำหน่ายเฟอร์นิเจอร์ จำนวน 3 แห่ง

9. ร้านขายยา จำนวน 7 แห่ง

แผนพัฒนาท้องถิ่น (พ.ศ. 2566 - 2570)

ของเทศบาลตำบลนครไทย อำเภอนครไทย จังหวัดพิษณุโลก

ส่วนที่ 1
บริบทชุมชนและข้อมูลพื้นฐาน

5. ระบบเศรษฐกิจ



5.5 การท่องเที่ยว
ในเขตเทศบาลตำบลนครไทย มีสถานที่ท่องเที่ยวที่สำคัญ 2 ประเภท คือ แหล่งท่องเที่ยว

ทางประวัติศาสตร์ และแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติ
1. แหล่งท่องเที่ยวทางประวัติศาสตร์ ได้แก่ อนุสาวรีย์พ่อขุนบางกลางท่าว ตั้งอยู่ใน

บริเวณวัดกลาง ต้นจำปาขาว 700 ปี เป็นต้นไม้ประเภทไม้ดอก มีดอกสีขาวกลิ่นหอม เป็นต้นจำปาขาวที่
มีลำต้นใหญ่ที่สุดเท่าที่มีการตรวจพบ วัดเหนือหรือวัดหน้ าพระธาตุ เป็นวัดเก่าสมัยสุโขทัย วัดนครไทยว
รารามหรือวัดหัวร้อง เป็นวัดเก่าแก่ตั้งอยู่ทางด้านทิศตะวันตกของอำเภอนครไทย

2. แหล่งท่องเที่ยวตามธรรมชาติ ได้แก่ เขาช้างล้วง อยู่ด้านทิศเหนือของเขตเทศบาล
ครอบคลุมพื้นที่บริเวณหมู่ที่ 2 และหมู่ที่ 9

5.6 อุตสาหกรรม
ภายในเขตเทศบาลตำบลนครไทย ไม่มีโรงงานอุตสาหกรรมที่ได้รับอนุญาตดำเนินการ

และประกอบการ

5.7 การพาณิชย์และกลุ่มอาชีพ
1. การพาณิชย์ ภายในเขตเทศบาลตำบลนครไทย มีดังนี้

1. ร้านค้าสะดวกซื้อ จำนวน 8 แห่ง

2. ร้านจำหน่ายเครื่องใช้ไฟฟ้ า จำนวน 6 แห่ง

3. ศูนย์จำหน่ายรถจักรยานยนต์ จำนวน 2 แห่ง

4. ร้านจำหน่ายวัสดุ อุปกรณ์ทางการเกษตร และอาหารสัตว์ จำนวน 11 แห่ง

5. ธุรกิจร้านทอง จำนวน 4 แห่ง

6. ร้านจำหน่ายโทรศัพท์มือถือ จำนวน 10 แห่ง

7. ร้านจำหน่ายวัสดุ อุปกรณ์ก่อสร้าง จำนวน 4 แห่ง

8. ร้านจำหน่ายเฟอร์นิเจอร์ จำนวน 3 แห่ง

9. ร้านขายยา จำนวน 7 แห่ง

แผนพัฒนาท้องถิ่น (พ.ศ. 2566 - 2570)

ของเทศบาลตำบลนครไทย อำเภอนครไทย จังหวัดพิษณุโลก

ส่วนที่ 1
บริบทชุมชนและข้อมูลพื้นฐาน

5. ระบบเศรษฐกิจ



5.7 การพาณิชย์และกลุ่มอาชีพ
2. กลุ่มอาชีพ

ภายในเขตเทศบาลตำบลนครไทย มีกลุ่มอาชีพ จำนวน 13 กลุ่ม ดังนี้
1. กลุ่มสานตะกร้าพลาสติก หมู่ที่ 1
2. กลุ่มปลูกข้าวเนินสว่างพัฒนา หมู่ที่ 2
3. กลุ่มวิสาหกิจชุมชนออมทรัพย์เพื่อการผลิตนครไทย หมู่ที่ 4
4. กลุ่มปุย หมู่ที่ 4
5. กลุ่มเลี้ยงสุกร หมู่ที่ 4 และหมู่ที่ 5
6. กลุ่มปลูกข้าว/ข้าวโพด หมู่ที่ 5
7. กลุ่มทอผ้า แทงหยวก ทำแลนาค หมู่ที่ 6
8. กลุ่มขนมไทยแม่บ้านคลองจิก หมู่ที่ 7
9. กลุ่มน้ำพายสุรากลั่น หมู่ที่ 8
10. กลุ่มไม้กวาดทางมะพร้าว หมู่ที่ 9
11. กลุ่มผู้เลี้ยงโค หมู่ที่ 10
12. กลุ่มดอกไม้จันทน์ หมู่ที่ 11
13. กลุ่มผลิตน้ำดื่มสะอาดประชารัฐบ้านใหม่แสนสุข หมู่ที่ 13
6.8 แรงงาน

กลุ่มผู้ใช้แรงงานภายในเขตพื้นที่เทศบาลตำบลนครไทย ส่วนใหญ่จะ
เป็นผู้ใช้แรงงานเกี่ยวกับกรรมกรก่อสร้าง เป็นแรงงานภายในหมู่บ้าน และอาจ
จะมีคนต่างด้าว เช่น แรงงานพม่า ลาว มารับใช้แรงงานเป็นแม่บ้าน หรือ
กรรมกรก่อสร้างบ้างเล็กน้ อย

แผนพัฒนาท้องถิ่น (พ.ศ. 2566 - 2570)

ของเทศบาลตำบลนครไทย อำเภอนครไทย จังหวัดพิษณุโลก

ส่วนที่ 1
บริบทชุมชนและข้อมูลพื้นฐาน

6. ศาสนา ประเพณี
วัฒนธรรม



6.1 การนับถือศาสนา
ป
ระชาชนส่วนใหญ่นับถือศาสนาพุทธ และศาสนาคริสต์ ในเขตเทศบาล

ตำบลนครไทยมีวัดอยู่ 6 แห่ง ได้แก่
1. วัดนครไทยวราราม (วัดหัวร้อง)
2. วัดกลาง
3. วัดหน้ าพระธาตุ (วัดเหนือ)
4. วัดบ้านหนองลาน
5. วัดป่าวิโมกข์
6. วัดคลองจิก

มีสำนักสงฆ์อยู่ 2 แห่ง ได้แก่
1. สำนักสงฆ์บ้านด่าน
2. สำนักสงฆ์ชัยภูมิเนินสวรรค์

มีคริสตจักรอยู่ 2 แห่ง ได้แก่
1. คริสตจักรนครไทย
2. คริสตจักรแห่งนิมิตนครไทย

แผนพัฒนาท้องถิ่น (พ.ศ. 2566 - 2570)

ของเทศบาลตำบลนครไทย อำเภอนครไทย จังหวัดพิษณุโลก

ส่วนที่ 1

บริบทชุมชนและข้อมูลพื้นฐาน

6. ศาสนา ประเพณี
วัฒนธรรม

6.2 ประเพ
ณีและงานประจำปี




1. ประเพณีปั กธงชัย เป็นประเพณีท้องถิ่นที่สำคัญของอำเภอนครไทย ประเพณีหนึ่งที่ได้ปฏิบัติสืบทอดกัน
มาตั้งแต่โบราณถึงปัจจุบัน เนื่องจากชาวอำเภอนครไทยส่วนใหญ่มีความเชื่อ และยึดมั่นในขนบธรรมเนียมประเพณีเป็น
อย่างมาก ชาวตำบลนครไทยได้จัดงานในวันขึ้น 13 - 15 ค่ำ เดือน 12 ซึ่งชาวนครไทยในอดีดที่ประกอบด้วย ชาวบ้านวัด
หัวร้อง บ้านในเมือง บ้านวัดเหนือ บ้านหนองลาน และหมู่บ้านใกล้เคียงจะนำธงที่ชาวบ้านร่วมกันทอไปปักที่ยอดเขาฉัน
เพล ยอดเขาย่านไฮ (ฮั่นไฮ) และยอดเขาช้างล้วง เพื่อเป็นการรำลึกถึงพ่อขุนบางกลางหาว และเพื่อให้บ้านมืองอยู่เย็น
เป็นสุข ในอดีตเมื่อใกล้เทศกาลปักธงชัยเวลากลางคืนจะมีขาวบ้านที่เป็นชายเป็นผู้ตีฆ้องเดินนำหน้ าพระภิกษุไปรับบิณ
ทบาต "ดอกฝ้ ายสีขาว" จากนั้นสตรีสูงอายุในหมู่บ้านใกล้ๆ วัดเหนือ วัดกลาง และวัดหัวร้อง จะชักชวนชาวบ้านมาช่วยกัน
ตากฝ้ าย หีบฝ้ าย ดีดฝ้ าย และเข็นฝ้ าย (ปั่นฝ้ าย) เมื่อได้เส้นด้ายขาวนวลแล้ว จึงช่วยกันทอธงผ้าขาว 3 ผืน จาก 3
หมู่บ้าน

และชาวบ้านยังร่วมนำอาหารพื้นเมืองของแต่ละหมู่บ้านมารับประทานร่วมกัน มีการแสดงต่าง ๆ เพื่อเป็นการ
เฉลิมฉลอง แต่ปัจจุบันนี้ การทำธงของแต่ละหมู่บ้านจะมีลักษณะของการเรี่ยไรเงินไปซื้อเส้นด้ายและนำมาทอ เนื่องจาก
ปัจจุบันชาวอำเภอนครไทยปลูกฝ้ ายเป็นจำนวนน้ อย หรือจะนำเงินไปมอบให้ผู้ที่มีความชำนาญในการทอธง เมื่อทำการทอ
ธงและตกแต่งพื้นธงเรียบร้อยแล้ว ชาวบ้านจะมารวมตัวกันที่วัด และจัดขบวนแห่ธงไปตลาด โดยมีการสีซอ ตีฆ้อง ตี
กลอง นำหน้ าขบวนชาวบ้านจะร่ายรำกันอย่างสนุกสนาน เมื่อแห่ธงเสร็จแล้วในตอนเย็นก่อนถึงวันปักธง จะมีการเจริญ
พระพุทธมนต์เย็นเพื่อฉลองธง เมื่อถึงตอนเช้าแต่ละวัดก็จะมีการทำบุญตักบาตร ซาวบ้านจะตรียมอาหารมาทำบุญ
ตักบาตรที่วัดของตน ปัจจุบันมีหน่วยราชการเข้ามาเกี่ยวข้อง ทำให้พิธีกรรมมีความชับช้อนมากขึ้นขนาดใหญ่ขึ้นกลาย
เป็นประเพณีระดับอำเภอ จะเพิ่มเติมการดำเนินงานไปจากเดิมมีการระดมกำลังมากขึ้นและเน้ นการส่งเสริมการท่องเที่ยว
ในเช้าวันขึ้น 15 ค่ำ ชาวบ้านในพื้นที่จะมารวมกันที่อนุสาวรีย์พ่อขุนบางกลางท่าวที่วัดกลาง เพื่อบูซาธงของ 3 วัดแล้วก็
จัดขบวนนำธงไปปักที่เขาช้างล้วง ส่วนข้าราชการก็จัดถวายพานพุ่มและดอกไม้ธูปเทียนเพื่อสักการะและบวงสรวงพ่อขุน
บางกลางท่าว มีผู้ทำพิธีโดยพราหมณ์

แผนพัฒนาท้องถิ่น (พ.ศ. 2566 - 2570)

ของเทศบาลตำบลนครไทย อำเภอนครไทย จังหวัดพิษณุโลก

ส่วนที่ 1
บริบทชุมชนและข้อมูลพื้นฐาน

6. ศาสนา ประเพณี

วัฒนธรรม

6.2 ประเพณีแล
ะงานประจำปี




2. ประเพณีงานบุญกลางบ้าน เป็นประเพณีที่มีมาแต่โบราณ ซึ่งมีความเชื่อมาแต่โบราณว่าเป็นการ

ทำบุญตลอดจนบูชาและอุทิศส่วนกุศลให้พระภูมิเจ้าที่ เจ้ากรรมนายเวร เพื่อขอความคุ้มครองให้อยู่เย็นเป็นสุขและ

ประสบความเจริญรุ่งเรืองในหน้ าที่การงาน ขับไล่ส่สิ่งเลวร้ายต่าง ๆ ที่ผ่านมาให้หมดสิ้นไปด้วยการสะเดาะเคราะห์

และขอให้ฝนตกตามฤดูกาล อันจะทำให้พืชพันธุ์ธัญญาหารอุดมสมบูรณ์ โดยในวันจัดกิจกรรมก็จะมีพิธีกรรม โดย

ให้ผู้เฒ่าผู้แก่หรือชาวบ้านกำหนดวันทำบุญ โดยถือเอาวันสะดวกและวันว่างใช้สถานที่ที่เป็ นที่ว่างกลางหมู่บ้าน

พิธีกรรมจะเริ่มเมื่อสวดมนต์เย็นในบริเวณพิธี พระสงฆ์ประมาณ 9 รูปหรือมากกว่าจะมาสวดมนต์เย็น หลังจากนั้น

จะมีการละเล่นในหมู่บ้าน และตอนเช้าวันรุ่งขึ้นมีการสวดมนต์ทำบุญเลี้ยงพระ

ชาวบ้านจะนำอาหารมาถวายพระและจะแบ่งอาหารใส่กระทงใบตอง วางลงบนกระทงกาบกล้วยรูป
สี่เหลี่ยม และใช้กาบกล้วยตัดเป็นรูปคน หรือใช้ดินเหนียวปั้นวางลงในกระทงจุดธูปดอกเดียวปักลงในกระทงและ
นำไปวางไว้ที่ทิศตะวันตก เมื่อพระฉันอาหารเสร็จเรียบร้อยจะนำน้ำมารูปละ 1 แก้ว ยืนเป็นวงกลมแล้วสวดมนต์
กรวดน้ำราดลงไปในกระทง บางแห่งอุทิศให้คนอยู่บางแห่งอุทิศให้คนตาย เสร็จแล้วจะนำกระทงไปวางทิ้งบริเวณ
พื้นที่ทางสามแพร่ง หลังจากเสร็จพิธีชาวบ้านจึงร่วมรับประทานอาหารด้วยกัน ไต่ถามความเป็นอยู่ตลอดจนแก้
ปัญหาต่าง ๆ ร่วมกัน หรืออาจจะมีการละเล่นต่าง ๆ ก็ได้ จะมีการทำบุญตักบาตร สรงน้ำพระรดน้ำขอพรจากผู้ใหญ่
ที่เคารพนับถือ เพื่อแสดงออกถึงความกตัญญูกตเวที ความรัก ความเคารพนับถือที่มีต่อกัน

แผนพัฒนาท้องถิ่น (พ.ศ. 2566 - 2570)

ของเทศบาลตำบลนครไทย อำเภอนครไทย จังหวัดพิษณุโลก

ส่วนที่ 1

บริบทชุมชนและข้อมูลพื้นฐาน

6. ศาสนา ประเพณี
วัฒนธรรม

6.2 ประเพณีแล
ะงานประจำปี


3. ประเพณีเลี้ยงปู่ เป็นประเพณีที่มีมาแต่โบราณ เป็นพิธีกรรมสำคัญที่กลุ่มชุมชนชาว

นครไทยดั้งเดิม ทำพิธีเส้นสังเวยดวงวิญญาณบรรพบุรุษเพื่อแสดงความเคารพและระลึกถึงบุญคุณของปู่ และ
ขอให้ปูช่วยคุ้มครองปกปักให้บ้านเมืองมีความร่มเย็นเป็นสุข กลุ่มชุมชนชาวนครไทยดั้งเดิมประกอบด้วย
กลุ่มชุมชน 4 กลุ่ม คือ กลุ่มชุมชนบ้านเหนือ กลุ่มชุมชนบ้านนครไทย (บ้านในเมือง) กลุ่มชุมชนบ้านหนองน้ำ
สร้างและกลุ่มชุมชนบ้านหัวร้อง ปฏิบัติกันเป็นประจำทุกปีในเดือน 3 (ระหว่างเดือนกุมภาพันธ์ - เดือน
มีนาคม)และในเดือน 6 (ระหว่างเดือนเมษายน - เดือนพฤษภาคม) พิธีกรรมการเลี้ยงปู่มีปรากฎขึ้นมา
มากกว่า 100 ปี จากการสัมภาษณ์ของนางทรงปู่คนปัจจุบัน (อายุ 89 ปี) อธิบายว่า พิธีกรรมเลี้ยงปู่มีมาตั้งแต่
โบราณเป็นร้อยปีตั้งแต่จำความได้ก็พบเห็นการประกอบพิธีกรรมการเลี้ยงปู่แล้ว โดยจัดพิธีกรรมที่ศาลปู่ของ
แต่ละกลุ่มชุมชน ได้แก่ ศาลปู่พระอินทร์ (กลุ่มชุมชนบ้านเหนือ) ศาลปู่พระนารายณ์ (กลุ่มชุมชนบ้านนครไทย
(บ้านในเมือง) ศาลปู่โท้ (กลุ่มชุมชนบ้านหนองน้ำสร้าง) และศาลปู่ปากน้ำ (กลุ่มชุมชนบ้านหัวร้อง) พิธีกรรม
เลี้ยงปู่จะเรียกผู้ซึ่งมีลักษณะพิเศษที่สามารถติดต่อสื่อสารกับปูโดยบังเอิญ เชิญปู่มาประทับทรงในร่างของตน
เพื่อประกอบพิธีกรรมการเลี้ยงปู่ว่า "นางทรงปู่" การที่มีพิธีกรรมศักดิ์สิทธิ์ต้องเลี้ยงปูทุกปีนี้ ทำให้กลุ่มชุมซน
ชาวนครไทยดั้งเดิมมีความคิด ความเชื่อที่อาจแตกต่างจากกลุ่มชาติพันธุ์อื่นในจังหวัดพิษณุโลก เป็นอัตลักษณ์
ที่น่าสนใจศึกษาเพราะพิธีกรรมดังกล่าวยังดำรงพื้นที่ทางวัฒนธรรมอยู่ในวิถีชีวิตของชาวนครไทย อีกทั้งยัง
เป็นการรักษามรดกทางวัฒนธรรมที่จับต้องมิได้ของชาติ เพื่อเป็นการทดแทนพระคุณบรรพบุรุษชาวนครไทย
และเป็ นสมบัติของชาติสืบต่อไป

แผนพัฒนาท้องถิ่น (พ.ศ. 2566 - 2570)

ของเทศบาลตำบลนครไทย อำเภอนครไทย จังหวัดพิษณุโลก

ส่วนที่ 1
บริบทชุมชนและข้อมูลพื้นฐาน

6. ศาสนา ประเพณี
วัฒนธรรม



6.3 ภูมิปัญญาท้องถิ่น ภาษาถิ่น
ภูมิปั ญ
ญาท้องถิ่น ได้แก่ การละเล่นพินเลเล การละเล่นนางด้งนางควาย เป็นการละเล่นที่แต่

สมัยโบราณ มีการรวมกลุ่มกันระหว่างผู้เฒ่าผู้แก่ในหมู่ที่ 6, 7, 12 และ 13 ร่วมกันอนุรักษ์ทำการเกษตรตาม
ทฤษฎีเศรษฐกิจพอเพียง การทำราเขียวราขาว การทำผ้าขาวม้าน้ อย การทำผ้าปลอกผ้าห่มนวม การจักสาน
ช่างไม้ การเย็บบายศรี การแทงหยวก ทำแลแห่นาค ตอกลายกระดาษ การทำไม้กวาดทางมะพร้าว การตัดเย็บ
เสื้อผ้า การทำน้ำสัมควันไม้ การทำปุ๋ยหมักจากมูลสัตว์ น้ำหมักหอยเซอรี่ และการทำน้ำหมักจากสะเดา

ภาษาถิ่น คนนครไทยมีภาษาถิ่นเป็นของอำเภอนครไทยเอง ใช้ภาษาถิ่นในการติดต่อสื่อสารเสีย
เป็นส่วนใหญ่ ภาษานครไทยที่มีลักษณะเด่นคือ คนท้องถิ่นนครไทยโบราณจะเรียกคำนำหน้ าชื่อผลไม้ว่า "หมาก"
ทุกชนิด เช่น หมากม่วง (มะม่วง) หมากพร้าว (มะพร้าว) หมากกอ (มะละกอ) หมากซา (พุทรา) หมากโอ (ส้มโอ)
หมากเกี๋ยง (ส้มเกลี้ยง) หมากขนุน (ขนุน) เป็นต้น

6.4 สินค้าพื้นเมืองและของที่ระลึก (OTOP)

มีกลุ่มอาชีพหัตถกรรมอุตสาหกรรมในครัวเรือน มีการจำหน่ายเสื้อผ้าทอมือ หัตถกรรมของอำเภอ
นครไทย ตั้งอยู่ใกล้ที่ว่าการอำเภอนครไทย การทำไม้กวาดทางมะพร้าว การสานตะกร้าพลาสติก

แผนพัฒนาท้องถิ่น (พ.ศ. 2566 - 2570)

ของเทศบาลตำบลนครไทย อำเภอนครไทย จังหวัดพิษณุโลก

ส่วนที่ 1

บริบทชุมชนและข้อมูลพื้นฐาน

7. ทรัพยากรธรรมชาติ



7.1 น้ำ

แหล่งน้ำธรรมชาติที่สำคัญ คือ แม่น้ำแควน้ อย แหล่งกำเนิดของต้นน้ำเกิดจากลำห้วยหลายสาย

ไหลมารวมกันจากทางชายแดนของประเทศลาว ประชาชนส่วนใหญ่ใช้น้ำจากลำน้ำแควน้ อย ทำประปาและทำการ
เกษตร
แหล่งน้ำที่สำคัญในเขตพื้นที่เทศบาลตำบลนครไทย มีทั้งหมด จำนวน 19 แห่ง แบ่งออกได้ดังนี้
1. แหล่งน้ำธรรมชาติ จำนวน 10 แห่ง ได้แก่

1.แม่น้ำแควน้ อย
2.ที่สาธารณประโยชน์หนองทอง หมู่ที่ 4 บ้านหนองน้ำสร้าง แหล่งเพาะพันธุ์สัตว์น้ำ
3.ที่สาธารณประโยชน์หนองขวัญ หมู่ที่ 4 บ้านหนองน้ำสร้าง แหล่งเพาะพันธุ์สัตว์น้ำ
4.ที่สาธารณประโยชน์ร้องแก่ง หมู่ที่ 4 บ้านหนองน้ำสร้าง แหล่งเพาะพันธุ์สัตว์น้ำ (1)
5.ที่สาธารณประโยชน์ร้องแก่ง หมู่ที่ 4 บ้านหนองน้ำสร้าง แหล่งเพาะพันธุ์สัตว์น้ำ (2)
6.ที่สาธารณประโยชน์หนองอ้อ หมู่ที่ 5 บ้านหนองลาน แหล่งเพาะพันธุ์สัตว์น้ำ
7.ที่สาธารณประโยชน์นุ่งโบสถ์ หมู่ที่ 5 บ้านหนองลาน แหล่งเพาะพันธุ์สัตว์น้ำ
8.ที่สาธารณประโยชน์นุ่งขอนแก่น หมู่ที่ 8 บ้านน้ำพาย แหล่งเพาะพันธุ์สัตว์น้ำ
9.ที่สาธารณประโยชน์นุ่งคราม หมู่ที่ 8 บ้านน้ำพาย แหล่งเพาะพันธุ์สัตว์น้ำ
10.ที่สาธารณประโยชน์นุ่งตาเข้ หมู่ที่ 8 บ้านน้ำพาย แหล่งเพาะพันธุ์สัตว์น้ำ

2.แหล่งน้ำที่สร้างขึ้นเอง จำนวน 9 แห่ง

1. ฝ่ายห้วยลิงโทน หมู่ที่ 2
2. ฝ่ายหนองตะหลุบ หมู่ที่ 3
3. ฝายหนองขวัญ หมู่ที่ 4
4. ประตูเปิด - ปิดน้ำหนองทอง หมู่ที่ 4
5. ฝ่ายคลองจิก หมู่ที่ 7
6. ฝ่ายห้วยน้ำพาย หมู่ที่ 8
7. ฝายนาตาไข หมู่ที่ 8
8. ฝ่ายนาตายม หมู่ที่ 8
9. สถานีสูบน้ำด้วยไฟฟ้ า หมู่ที่ 8

แผนพัฒนาท้องถิ่น (พ.ศ. 2566 - 2570)

ของเทศบาลตำบลนครไทย อำเภอนครไทย จังหวัดพิษณุโลก

ส่วนที่ 1
บริบทชุมชนและข้อมูลพื้นฐาน

7. ทรัพยากรธรรมชาติ



7.2 ป่าไม้

พื้นที่ในเขตเทศบาลตำบลนครไทย เป็นป่าเขตร้อน ป่าเบญจพรรณ และในส่วนที่ไม่ใช่เขตชุมชนหนา

แน่น เป็นทุ่งนาสลับภูเขา ในด้านทิศเหนือ มีป่าไม้บนภูเขาสูง และพื้นราบเป็นทุ่งนาแหล่งทรัพยากรป่าไม้ จึงอยู่ในเขต
ภูเขาด้านทิศเหนือของเขตเทศบาล

7.3 ภูเขา

เป็นเขตที่ราบภูเขา พื้นที่ราบของเมืองนครไทย มีรูปแบบ กระทะหงาย มีพื้นที่สูงและภูเขาเป็นขอบของ

ที่ราบ ตอนกลางของที่ราบเป็นที่ตั้งตัวเมืองนครไทย มีลักษณะเป็นเนินดินสูงคล้ายหลังเต่าน้ำไม่ท่วม มีคูน้ำคันดิน 3
ชั้น ล้อมรอบไปตามเนินดินธรรมชาติรอบๆ เนินดินเป็นที่ราบลุ่ม มีความอุดมสมบูรณ์ เพราะในฤดูฝนน้ำจะขังและพัด
พาดิน ตะกอนมาทับถมทุกปี จึงเป็นพื้นที่ที่เหมาะแก่การเพาะปลูกพื้นที่เหมาะในการประกอบอาชีพเกษตรกรรม

7.4 ทรัพยากรธรรมชาติที่สำคัญขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น

ทรัพยากรธรรมชาติในเขตพื้นที่เทศบาลตำบลนครไทย ไม่ค่อยมีทรัพยากรธรรมชาติมากนักไม่ว่าจะ

เป็นป่าไม้ แร่ธาตุ (ไม่พบหลักฐานการมีแร่ธา
ตุในพื้นที่) ก็มีปริมาณที่น้ อย เช่น ปาไม้ธรรมชาติยังคงหลงเหลือเป็น

จำนวนน้ อยมาก พื้นที่ส่วนใหญ่จะเป็นสิ่งก่อสร้าง อาคารบ้านเรือน ที่อยู่อาศัย เป็นต้น

แผนพัฒนาท้องถิ่น (พ.ศ. 2566 - 2570)

ของเทศบาลตำบลนครไทย อำเภอนครไทย จังหวัดพิษณุโลก

ส่วนที่ 1
บริบทชุมชนและข้อมูลพื้นฐาน

8.ยุทธศาสตร์ของ
เทศบาลตำบลนครไทย

8.1 วิสัยท
ัศน์





นครไทยชุมชนเข้มแข็ง แหล่งเกษตรกรรม ธรรมชาติสวยงาม วัฒนธรรมล้ำค่า

ดำเนินชีวิตตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง




8.2 ยุทธศาสตร์



เทศบาลตำบลนครไทย คณะกรรมกา
รพัฒนาเทศบาลร่วมกับประชาคมท้องถิ่น ส่วนราชการ

รัฐวิสาหกิจ รวมทั้งองค์กรต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง ได้กำหนดยุทธศาสตร์ของเทศบาล 8 ด้าน โดยมีรายละเอียด

ดังนี้

ยุทธศาสตร์การพัฒนาด้านที่ 1 ด้านการบริหารจัดการที่ดีของ อปท.

แนวทางพัฒนา



1. ส่งเสริมการพัฒนาบุคลากร
2. จัดหาและพัฒนาระบบทคโนโลยีสารสนเทศในการปฏิบัติงาน
3. สนับสนุนสิ่งอำนวยความสะดวกในการปฏิบัติงาน
4.ส่งเสริมการทำงานร่วมกันระหว่างภาครัฐ ภาคเอกชน และภาคประชาสังคมเพื่อการ

พัฒนาท้องถิ่น
5. เพิ่มพูนทักษะภาษาต่างประเทศ
6. ปรับปรุงและพัฒนารายได้

แผนพัฒนาท้องถิ่น (พ.ศ. 2566 - 2570)

ของเทศบาลตำบลนครไทย อำเภอนครไทย จังหวัดพิษณุโลก

ส่วนที่ 1
บริบทชุมชนและข้อมูลพื้นฐาน

8.ยุทธศาสตร์ของ
เทศบาลตำบลนครไทย

8.2 ยุทธศ
าสตร์

ยุทธ
ศาสตร์การพัฒนาด้านที่ 2 ด้านการศึกษา ศาสนา ศิลปวัฒนธรรมและภูมิปั ญญาท้องถิ่น

แนวทางพัฒนา


1. ส่งเส
ริมการพัฒนาหลักสูตร จัดการศึกษาเพื่อการเรียนรู้ทุกรูปแบบ

2.ส่งเสริมการอนุรักษ์ฟื้ นฟูพัฒนาทักษะความรู้ความเข้าใจด้านภาษาวัฒนธรรมประเพณี

ภูมิปัญญาท้องถิ่น และกิจกรรมทางศาสนา รวมทั้งในเรื่องที่เกี่ยวข้องกับประชาคม

อาเซียน

3.ก่อสร้างปรับปรุงสถานศึกษา สนับสนุนวัสดุ อุปกรณ์ ครุภัณฑ์สื่อการเรียนการ

4.ช่อมแชม บำรุงรักษาแหล่งโบราณสถาน โบราณวัตถุ

ยุทธศาสตร์การพัฒนาด้านที่ 3 ด้านการพัฒนา
อาชีพและเพิ่มรายได้

แนวทางพัฒนา



1.พัฒน
า ส่งเสริมอาชีพ แก้ปัญหาการว่างงาน

2.พัฒนาสินค้า ผลผลิตทางการเกษตร แปรรูปสินค้าและการตลาด

3. ส่งเสริมสนับสนุนกระบวนการผลิตและผลผลิตทางการเกษตรปลอดสารพิษและ

เศรษฐกิจพอเพียง

ยุทธศาสตร์การพัฒนาด้านที่ 4 ด้านการท่องเ
ที่ยวและบริการ

แนวทางพัฒนา





1.พัฒนา ฟื้ นฟู ปรับปรุง แหล่งท่องเที่ยวและสวนสาธา
รณะ
2.ส่งเสริม สนับสนุนการจัดกิจกรรมเกี่ยวกับการท่องเที่ยว
3. ส่งเสริมการบริการท่องเที่ยวที่มีคุณภาพและให้มีมาตรฐาน

แผนพัฒนาท้องถิ่น (พ.ศ. 2566 - 2570)

ของเทศบาลตำบลนครไทย อำเภอนครไทย จังหวัดพิษณุโลก

ส่วนที่ 1
บริบทชุมชนและข้อมูลพื้นฐาน

8.ยุทธศาสตร์ของ
เทศบาลตำบลนครไทย

8.2 ยุทธศ
าสตร์

ยุทธ
ศาสตร์การพัฒนาด้านที่ 5 ด้านการพัฒนาคุณภาพชีวิต

แนวทางพัฒนา





1. พัฒนาและส่งเสริมสุขภาพอนามัย

2. สนับสนุนการบริการสาธารณสุขให้ทั่วถึง

3.ป้ องกันและแก้ปัญหายาเสพติด

4.ป้ องกันและแก้ปัญหาโรคระบาด

5.ส่งเสริมการกีฬาและนันทนาการต่าง ๆ

6.ส่งเสริมให้ความช่วยเหลือ สงเคราะห์และพัฒนาคุณภาพชีวิตเด็ก สตรี ผู้สูงอายุ ผู้พิการและ

ผู้ต้อยโอกาส

7.สนับสนุนการรักษาความปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สิน ช่วยเหลือป้ องกันและบรรเทา

สาธารณภัย

ยุทธศาสตร์การพัฒนาด้านที่ 6 ด้านการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม

แนวทางพัฒนา






1. สร้างจิตสำนึกในการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรม
ชาติและสิ่งแวดล้อม

2.ส่งเสริมสนับสนุนการป้ องกันและแก้ไขปัญหาเพื่อลดมลพิษทางสิ่งแวดล้อม จัดระบบ

บำบัดน้ำเสียและหมอกควัน

3. ส่งเสริมสนับสนุนการบริหารจัดการขยะมูลฝอยสิ่งปฏิกูล

4.ส่งเสริม สนับสนุนการปรับภูมิทัศน์ และการจัดการสิ่งแวดล้อมต่าง ๆ

5.ป้ องกันอุทกภัยและภัยพิบัติต่าง ๆ

แผนพัฒนาท้องถิ่น (พ.ศ. 2566 - 2570)

ของเทศบาลตำบลนครไทย อำเภอนครไทย จังหวัดพิษณุโลก

ส่วนที่ 1
บริบทชุมชนและข้อมูลพื้นฐาน

8.ยุทธศาสตร์ของ
เทศบาลตำบลนครไทย

8.2 ยุทธศ
าสตร์

ยุทธ
ศาสตร์การพัฒนาด้านที่ / ด้านการคมนาคมขนส่งและผังเมือง

แนวทางพัฒนา




1. พัฒนาเส้นทางคมนาคมและจัดระเบียบเส้นทางคมนาคม เพื่อเพิ่มความปลอดภัย


บนท้องถนน

2. ปรับปรุงดูแลและซ่อมแชมพื้นที่สาธารณะ เกาะกลางถนนในเขตความรับผิดชอบ

3. ส่งเสริมและสนับสนุนการจัดการผังเมือง

ยุทธศาสตร์การพัฒนาด้านที่ 8 ด้านโครงสร้างพื้น
ฐาน
แนวทางพัฒนา
สาธารณูป
โภ
คสาธ
ารณูปการให้ครอบคลุมทั่วถึง



1. พัฒนาด้านโครงสร้างพื้ นฐาน

2. ซ่อมแซม/จิดตั้งสัญญาณจราจรที่อยู่ในความรับผิดชอบให้ครอบคลุมพื้ นที่จุดเสี่ยง

และพร้อมใช้งาน

3.ก่อสร้าง ปรับปรุง บำรุงรักษาท่อระบายน้ำ ทางเท้า ทางจักรยาน จุดพักรถ

4.ก่อสร้าง ปรับปรุง พัฒนาแหล่งน้ำสาธารณะเพื่อการเกษตร และเพื่ออุปโภคบริโภค

แผนพัฒนาท้องถิ่น (พ.ศ. 2566 - 2570)

ของเทศบาลตำบลนครไทย อำเภอนครไทย จังหวัดพิษณุโลก

ส่วนที่ 1
บริบทชุมชนและข้อมูลพื้นฐาน

8.ยุทธศาสตร์ของ
เทศบาลตำบลนครไทย

8.3 เป้าประสงค์


1. การพัฒนาสู่องค์กรที่มีคุณภาพ


2. ประชาชนมีคุณภาพชีวิตที่ดีมีความสุข

3. การพึ่งพาตนเองได้อย่างยั่งยืน

8.4 ตัวชี้วัด

1.ประชาชนในเขตเทศบาลมีแหล่งน้ำในการอุปโภคเพิ่มมากขึ้นร้อยละ 5

2.ในเขตเทศบาลมีโครงสร้างพื้นฐานให้ประ
ชาชนได้ใช้บริการร้อยละ 60
3.ประชาชนมีความรู้เกี่ยวกับประเพณีวัฒนธรรมของอำเภอนครไทยร้อยละ 60

4.ประชาชนในเขตเทศบาล มีความรู้และม
ีส่วนร่วมในการพัฒนาการท่องเที่ยว

ศาสนาวัฒนธรรม ประเพณีและกีฬาเพิ่มขึ้นร้อยละ 40

5.ประชาชนมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นร้อยละ 10

6.ชุมชนมีรายได้เพิ่มขึ้นในอัตราร้อยละ 5 และพึ่งตนเองได้มากขึ้น

8.5 ค่าเป้าหมาย

1. การได้รับบริการด้านโครงสร้างพื้นฐานให้มีความสะดวกและรวดเร็ว


- ค่าเป้ าหมาย จำนวน 9 โครงการ

2. ประชาชนมีความรู้และบำรุงรักษาศิลป
วัฒนธรรมอันดีงาม
- ค่าเป้ าหมาย จำนวน 3 โครงการ

3. ประชาชนมีศักยภาพมีรายได้เพียงพอ
สามารถพึ่งตนเองได้
- ค่าเป้ าหมาย จำนวน 3 โครงการ

4. มลภาวะและสิ่งแวดล้อมไม่เป็นพิษชุมชนน่าอยู่
- ค่าเป้ าหมาย จำนวน 2 โครงการ

5. การบริหารจัดการภาครัฐที่ดีและมีส่วนร่วมจากทุกภาคส่วน
- ค่าเป้ าหมาย จำนวน 2 โครงการ

แผนพัฒนาท้องถิ่น (พ.ศ. 2566 - 2570)

ของเทศบาลตำบลนครไทย อำเภอนครไทย จังหวัดพิษณุโลก

ส่วนที่ 1
บริบทชุมชนและข้อมูลพื้นฐาน

8.ยุทธศาสตร์ของ
เทศบาลตำบลนครไทย

8.6 กลยุทธ์



1. ด้านโครงสร้างพื้นฐานและสาธารณูปโภคสาธารณูปการ

2. ด้านการพัฒนาคุณภาพชีวิตและส่งเสริมรายได้


3. ด้านการศึกษา ศาสนา ประเพณีและภูมิปัญญาท้องถิ่น
4. ด้านการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม'*

5. ต้านการคมนาคมขนส่งและผังเมือง

8.7 จุดยืนทางยุทธศาสตร์

1.ก
ารพัฒนาชุมชนให้น่อยู่มีความเข้มแข็ง โตยได้รับบริการสาธารณะด้านโครงสร้างพื้น

ฐานที่จำเป็นเพื่อรองรับการขยายตัวของชุมชน
และเศรษฐกิจ

2. การพัฒนาระบบการศึกษาและส่งเสริมศิลปวัฒนธรรมท้องถิ่น

3. กส
่งารเสกรำิมจัแดลขะยพะัฒมูลนฝาอศัยกยสิภ่งาปพฏิคกูนลแแลละะคมวลาภมาเวข้ะมสิ
แ่งขแ็งวขดอล้งอชมุมทีซ่มีนอใยน่ากงายัร่งพึย่ืงนตนเอง
4.

5. การพัฒนาระบบการบริหารจัดการภาครัฐที่ดีและมีส่วนร่วมจากทุกภาคส่วน




8.8 ความเชื่อมโยงของยุทธศาสตร์ในภาพรวม

การจัดทำแผนพัฒนาท้องถิ่นห้าปี ของเทศบาลมีความเชื่ อมโยงของยุทธศาสตร์ในภาพรวม

แผนพัฒนาท้องถิ่น (พ.ศ. 2566 - 2570)

ของเทศบาลตำบลนครไทย อำเภอนครไทย จังหวัดพิษณุโลก

ส่วนที่ 1
บริบทชุมชนและข้อมูลพื้นฐาน

9. การวิเคราะห์
เพื่อพัฒนาท้องถิ่น

9.1 การวิเคในรกา
ะาหร์กจัดรทอำบแกผารนจพััดฒทนำายุทท้อธงศถิา่นสสตี่ปรี์ขขอองงเอทงศคบ์การลปไดก้ใคช้รกอางรสว่ิวเคนรทา้อะงห์ถSิ่นWOT Analysis/Demand(Demand

Analysis)/Global Demand และ Trend ปัจจัยและสถานการณ์การเปลี่ยนแปลงที่มีผลต่อการพัฒนาอย่างน้ อยต้อง
ประกอบด้วย การวิเคราะห์ศักยภาพด้านเศรษฐกิจ ด้านสังคม ด้านทรัพย์ธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
ซึ่งมีรายละเอียดดังนี้

1.จุดแข็ง (S : Strength)


ประช
าชน ผู้นำชุมชน มีความพร้อมที่จะให้ความร่วมมือกับทางราชการในการพัฒนาท้องถิ่นของ

ตนเอง

ชุมชนเข้มแข็งได้รับการบริการสาธารณะด้านโครงสร้างพื้ นฐานครบถ้วนมีเส้นทางสัญจรเป็ นไปด้วย

ความสะดวก

ประชาชนยังยึดมั่นในขนบธรรมนียมประเพณีและวัฒนธรรมท้องถิ่น

ประซากรส่วนใหญ่มีอาชีพเกษตรกรรม ผลผลิตทางการเกษตรที่สำคัญ ได้แก่ ข้าว ข้าวโพด และเลี้ยง

สัตว์ ฯลฯ

ศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก 1 แห่ง

มีหน่วยงานรัฐวิสาหกิจ อยู่ในเขตเทศบาล คือ สำนักงานไฟฟ้ าภูมิภาค สำนักงานประปา ธนาคารต่าง

ๆ ไปรษณีย์ และบริษัท โทรคมนาคมแห่งชาติ จำกัด (มหาชน)

มีการประสานความร่วมมือระหว่างเทศบาลกับส่วนราชการในพื้นที่

มีความสงบไม่ค่อยจะมีปัญหา ด้านความปลอดภัยและด้านมลพิษช

มีการจัดตั้งชุมชน 13 ชุมชนในเขตเทศบาลตำบลตำบลนครไทย ประกอบด้วย ตัวแทนของประชาชน

ในชุมชนเป็ นคณะกรรมการเป็ นชุมชนที่เข้มแข็ง

ผู้นำชุมชนให้ความร่วมมือในการพัฒนาท้องถิ่น

แผนพัฒนาท้องถิ่น (พ.ศ. 2566 - 2570)

ของเทศบาลตำบลนครไทย อำเภอนครไทย จังหวัดพิษณุโลก

ส่วนที่ 1

บริบทชุมชนและข้อมูลพื้นฐาน

9. การวิเคราะห์
เพื่อพัฒนาท้องถิ่น

2.จุดอ่อน (W : Weakness)


คนในวัยทำงาน คนหนุ่มสาวอพยพไปหางานทำในเมืองและต่างประเทศ

ราษฎ
รยากจน ส่วนใหญ่ประชาชนประกอบอาชีพทางการเกษตรเพียงอย่างเดียวทำให้ขาดรายได้
ประชาชนไม่สามารถรวมกลุ่มกันเพื่อดำเนินการด้านเศรษฐกิจของชุมชนในรูปของกลุ่มอาชีพ
เทศบาลเป็นชุมชนที่อยู่ห่างไกลตัวเมือง ข้าวของราคาแพง เพราะต้องนำมาจากแหล่งอื่น หรือในเมือง
ใหญ่ จึงมีการบวกราคาค่าขนส่งเข้าไปอีก เช่น น้ำมัน ค่าขนส่ง ฯลฯ
ขาดแหล่งเก็บกักน้ำเพื่อการอุปโภค บริโภคและเพื่อการเกษตรไม่เพียงพอ
ขาดสถานศึกษาระดับฝึกอาชีพ ขาดแหล่งงานรองรับแรงงานว่างงานนอกฤดูกาล
ขาดบุคลากรที่มีความชำนาญเฉพาะด้าน เช่น ด้านกฎหมาย ด้านตรวจสอบภายใน
ไม่มีตลาดสดที่ได้มาตรฐานที่ดำเนินการโดยเทศบาล

3.โอกาส (O : Opportunity)
มีเส้น
ทางคมนาคมสะดวก สามารถรองรับการขยายตัวของการลงทุนทางเศรษฐกิจ
ได้รับความร่วมมือสนับสนุนจากหน่วยงานของรัฐเป็นอย่างดี การปฏิรูประบบราชการทำให้พนักงาน
เกิดความกระตือรือร้นในการปฏิบัติงาน
รัฐบาลมีนโยบายให้ประชาชนมีส่วนร่วมในการพัฒนาท้องถิ่นของตนเอง
ได้รับงบประมาณจากส่วนกลางเพิ่มขึ้นเพื่อให้เพียงพอในการบริหารจัดการท้องถิ่น

4. อุปสรรค (T : Threat)
ปัจจุบันเทศบาลตำบลนครไทยเป็นเทศบาลขนาดกลาง มึงบประมาณจำกัดเมื่อเทียบกับภารกิจหน้ าที่
ต่าง
ๆ ตามกฎหมายที่กำหนดให้เป็นอำนาจหน้ าที่ของเทศบาลตามกฎหมายอื่นตามภารกิจถ่ายโอนฯ
ตามนโยบายท้องถิ่น และนโยบายจังหวัดและนโยบายรัฐบาล
งบประมาณที่ได้รับจากส่วนกลาง ไม่เพียงพอในการบริหารงาน
กฎหมายและระเบียบต่างๆ ในการปฏิบัติงานทำให้ขาดความคล่องตัวในการบริหารงาน
การถ่ายโอนภารกิจต่าง ๆ ไม่เป็นไปในแนวทางเดียวกัน ทำให้การปฏิบัติงานเกิดความล่าช้าไม่เป็นไป
ตามวัตถุประสงค์ที่วางไว้
การพัฒนาบางด้านต้องเป็นไปตามกฎหมาย จึงไม่สามารถดำเนินการแก้ปัญหาได้ ต้องอาศัย ความเสีย
สละของชุมซนเท่านั้น ซึ่งบางครั้งก็ทำได้ยากมาก

แผนพัฒนาท้องถิ่น (พ.ศ. 2566 - 2570)

ของเทศบาลตำบลนครไทย อำเภอนครไทย จังหวัดพิษณุโลก

ส่วนที่ 1

บริบทชุมชนและข้อมูลพื้นฐาน

9. การวิเคราะห์
เพื่อพัฒนาท้องถิ่น

5.การสรุปสถานการณ์พัฒนา (การวิเคราะห์จุดแข็ง จุดอ่อน โอกาส และอุปสรรค)


เทศบาลตำบลนครไทย ได้ดำเนินการวิเคราะห์สภาวการณ์และศักยภาพ เพื่อชี้ให้เห็นถึงศักยภาพ

ปัญหาและความต้องการของประชาชน โดยเทศบาลได้ดำเนินการวิเคราะห์ข้อมูลดังต่อไปนี้
1. การวิเคราะห์ข้อมูลเพื่อการ
จัดทำแผนพัฒนา

(1) ด้านโครงสร้างพื้นฐาน
ก่อสร้างถนน เนื่องถนนในเขตพื้นที่เทศบาลส่วนมากจะเป็นถนนคอนกรีตเสริมเหล็กเสีย
ส่วนใหญ่ ซึ่งถนนบางสายก่อสร้างมานาน ตั้งแต่สมัยป็นสุขาภิบาลแล้วยกฐานะมาเป็นเทศบาลถนนบางเส้น
อาจจะชำรุด หรือถนนบางสายอาจจะมีถนนแต่ขาดรางระบายน้ำทำให้น้ำท่วมขังผิวถนน จึงจำเป็นจะต้อง
ดำเนินการซ่อมแชมหรือก่อสร้างถนนเส้นใหม่ในบางเส้นหากมีงบประมาณเพียงพอ
การขยายเขตไฟฟ้ า ปัจจุบันมีไฟฟ้ าใช้ทุกครัวเรือน คิดเป็น 100 เปอร์เซ็นต์
การใช้ไฟสาธารณะของเทศบาลตำบลนครไทย ยังสามารถขยายเขตไฟฟ้ าสาธารณะได้อีกเนื่องจากยังไม่เกิน
เกณฑ์การใช้ไฟฟ้ าสาธารณะกำหนด เพื่อส่องสว่างบริเวณถนนหรือที่สาธารณะยังไม่สามารถดำเนินการ
ครอบคลุมพื้นที่ได้ทั้งหมด
การประปา เขตพื้นที่เทศบาลตำบลนครไทยใช้น้ำประปาจากการประปาส่วน
ภูมิภาคนครไทย ซึ่งสามารถใช้บริการน้ำประปาได้อย่างทั่วถึง มีเพียงบางจุดเท่านั้นที่ยังไม่สามารถต่อท่อ
เข้าไปได้
ด้านที่อยู่อาศัยและการอุปโภคบริโภค ประชากรในพื้นที่มีที่อยู่อาศัยที่มั่นคง
สำหรับประชาชนที่มีฐานะยากจน ทางเทศบาลก็ได้เข้าไปดำเนินการซ่อมแซมบ้าน ตามโครงการบ้านมั่นคง
จากกระทรวงพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์เข้ามาช่วยในเรื่องของงบประมาณดังกล่าว

(2) การวิเคราะห์ข้อมูลด้านเศรษฐกิจ
จากการสำรวจข้อมูลพื้นฐานพบว่า ประชากรส่วนใหญ่ทำการเกษตร ร้อยละ 70 เช่น ข้าว

ข้าวโพด มันสำปะปลัง และถั่วเขียว รายได้ส่วนมากมาจากการทำการเกษตร และมีรายได้จากสัตว์เลี้ยงไม่มาก
ประชากรระหว่างอายุ 18 - 59 ปี มีอาชีพและรายได้ ผู้สูงอายุ 60 ปีขึ้นไป ร้อยละ 60 มีอาชีพและมีรายได้ ถ้า
เปรียบเทียบอัตราการว่างงานทั้งจังหวัด ถือว่าอัตราการว่างงานของประชากรในเขตเทศบาลมีอัตราที่ต่ำกว่ามาก
ประชากรบางส่วนมีรายได้จากการรับจ้างทั้งในพื้นที่และนอกพื้นที่ชุมชนในเขตเทศบาลบางชุมชน ส่วนมากมี
อาชีพทำการเกษตร มีห้างร้าน ร้านค้า ทำให้มีรายได้มากจากการค้าขาย ซึ่งภาวะเศรษฐกิจของเทศบาล จึงไม่
เท่ากัน รายได้เฉลี่ยต่อครัวเรือนตามข้อมูล จปฐ. แต่ละครัวเรือนมีรายได้ไม่ต่ำกว่าครัวเรือนละ 30,000 บาทต่อ
ปี

แผนพัฒนาท้องถิ่น (พ.ศ. 2566 - 2570)

ของเทศบาลตำบลนครไทย อำเภอนครไทย จังหวัดพิษณุโลก

ส่วนที่ 1
บริบทชุมชนและข้อมูลพื้นฐาน

9. การวิเคราะห์
เพื่อพัฒนาท้องถิ่น

(3) การวิเคราะห์ข้อมูลสังคม




ด้านแรงงาน จากการสำรวจข้อมูลพื้นฐานพบว่า ประชากรที่มีอายุ 20 - 60 ปีอยู่ในกำลังแรงงาน ร้อยละ 70

แต่ค่แรงในพื้นที่ต่ำกว่าระดับจังหวัด โดยเฉพาะแรงงานด้านการเกษตรประชากรระหว่างอายุ 25 - 50 ปี บาง

ส่วนไปรับจ้างทำงานนอกพื้นที่ รวมทั้งแรงงานที่ไปทำงานต่างประเทศปัญหาที่พบคือ ประชากรต้องไปทำงาน

นอกพื้นที่ในเมืองที่มีโรงงานอุตสาหกรรม บริษัท ห้างร้านใหญ่ ๆ เพราะในพื้นที่ไม่มีโรงงานอุตสาหกรรมที่มี

การจ้างแรงงานเยอะ เพราะพื้นที่ส่วนมากเป็นที่อยู่อาศัย

ด้านสุขภาพและสาธารณสุข จากการสำรวจข้อมูลพื้นฐานพบว่า ประชากรส่วนมากมีสุขภาพที่ดี มีการคัด

กรองสุขภาพให้กับประชาชนกลุ่มเสี่ยง โรคที่มักเกิดแก่ประซากรในชุมชนเช่นกัน ได้แก่ โรคความดัน เบา

หวาน โรคไข้เลือดออก มือ-เท้า-ปากในเด็ก และโรคอื่น ๆ อีกมาก มีสถิติ เข้ารับการรักษาพยาบาล ปัญหาคือ

ประชาชนบางรายไม่ไปคัดกรองหรือตรวจสุขภาพประจำปี

ด้านการศึกษา จากการสำรวจข้อมูลพื้นฐานพบว่า ประชากรส่วนใหญ่ร้อยละ 80 สามารถอ่าน เขียนภาษไทย

และคิดเลขอย่างง่ายได้ เด็กอายุ 6 - 14 ปี ร้อยละ 100 ได้รับการศึกษาภาคบังคับ 9 ปี ได้เรียนต่อชั้น

มัธยมศึกษาปีที่ 4 หรือเทียบเท่า ด้านการศึกษาอยู่ในเกณฑ์ที่ดี

ด้านค่านิยมของคนในพื้นที่ จากการสำรวจข้อมูลพื้นฐานพบว่า ประชากรมีกิจกรรมทางศาสนา (พุทธ) และ

ประชากรบางรายที่ไปร่วมทำกิจกรรมของศาสนาคริสต์ด้วย ประชากรในเขตเทศบาลให้ความร่วมมือกันทำ

กิจกรรมสาธารณะต่าง ๆ ผู้สูงอายุ ผู้พิการได้รับการดูแล ปัญหาคือ ประชากร ในครัวเรือนมีการดื่มสุรา สูบ

บุหรี่ รวมทั้งที่เป็นครั้งคราว บางครัวเรือนขาดความอบอุ่น การแก้ปัญหาของ เทศบาลคือ จัดกิจกรรมต่าง ๆ

ในชุมชน พยายามที่จะให้ทุกส่วนทุกฝ่ายทุกคนมีส่วนร่วมและรณรงค์ ให้เห็นถึงโทษของการดื่มสุราให้ชุมชน

เห็นความสำคัญของครอบครัว เช่น การแข่งขันกีฬาชุมชน แอโรบิคแด๊นส์ งานประเพณี เป็นต้น

ด้านความปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สิน เทศบาลตำบลนครไทย ได้มีการติดตั้งกล้องวงจรปิดตามจุดต่าง

ๆ อย่างทั่วถึงเพื่อป้ องกันการก่อเหตุ หรือเกิดอุบัติเหตุตามจุดต่าง ๆ เพื่อใช้เป็นหลักฐานของเจ้าหน้ าที่ตำรวจ

ในการติดตามคนร้ายหรือผู้ก่อเหตุได้อย่างรวดเร็ว

ด้านยาเสพติด ปัญหายาเสพติดในชุมชนของเทศบาล จากการที่ทางสถานีตำรวจภูธรนครไทยได้แจ้งให้กับ

เทศบาลทราบนั้นพบว่าในเขตเทศบาลมีผู้ที่ติดยาเสพติดที่ได้จับกุมจำนวนสามปีย้อนหลัง มีจำนวนลดน้ อยลง

แต่ยังไม่สามารถจับกุมผู้ค้ารายใหญ่ได้ เหตุผลก็เนื่องมาจากว่าได้รับความร่วมมือกับทางผู้นำประชาชน หน่วย

งานของเทศบาลที่ช่วยสอดส่องดูแลอยู่เป็ นประจำ การแก้ไขปั ญหาของเทศบาลสามารถทำได้เฉพาะตาม

อำนาจหน้ าที่เท่านั้น เช่น การณรงค์ การประชาสัมพันธ์ การแจ้งเบาะแสและการให้ความรู้

แผนพัฒนาท้องถิ่น (พ.ศ. 2566 - 2570)

ของเทศบาลตำบลนครไทย อำเภอนครไทย จังหวัดพิษณุโลก

ส่วนที่ 1
บริบทชุมชนและข้อมูลพื้นฐาน

9. การวิเคราะห์
เพื่อพัฒนาท้องถิ่น

(4) ก
ารวิเคราะห์ข้อมูลด้านทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม

ในพื้นที่ของเทศบาลส่วนมากเป็นพื้นที่สำหรับเพาะปลูก ที่อยู่อาศัย ร้านค้า สถานประกอบการ
ตามลำดับ และมีพื้นที่เพียงเล็กน้ อยที่เป็นพื้นที่สาธารณะ ทรัพยากรธรรมชาติในพื้นที่ ก็ได้แก่ ดิน น้ำ ตันไม้
อากาศที่ไม่มีมลพิษ พื้นที่เพาะปลูกทำการเกษตรมีน้ อย เพราะพื้นที่ส่วนมากเป็นของประชาชน เอกชน ปัญหาด้าน
ขยะ เมื่อชุมซนแออัดขยะมากขึ้น การแก้ไขปัญหา เทศบาลได้จัดทำโครงการเพื่อแก้ปัญหาให้กับประชาชนและเป็น
ไปตามความต้องการของประชาชน เช่น การบริหารจัดการขยะระบบเชิงกลชีวภาพ

(5) ด้านการเมือง - การบริหาร

เทศบาลตำบลนครไทย มี 13 หมู่บ้าน มีทั้งหมด 13 ชุมชน แต่ละชุมชนมีประธานชุมชนและ
กรรมการชุมชน ซึ่งได้รับการแต่งตั้งเข้ามามีส่วนร่วมในการพัฒนาหมู่บ้านร่วมกับกำนันผู้ใหญ่บ้าน อาสาสมัคร
สาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.) สมาชิกสภาเทศบาลในเขตพื้นที่รับผิดชอบ มีความกระตือรือร้น เอาใจใส่ใน
ปัญหาความเดือดร้อนของ พี่น้ องประชาชนให้การช่วยเหลือแก้ไขปัญหาได้อย่างรวดเร็ว ส่งผลให้เทศบาลดำเนินงาน
ตามความต้องการของประชาชน และประชาชนได้รับประโยชน์และมีส่วนร่วมในการพัฒนาเทศบาลอย่างมั่นคง

แผนพัฒนาท้องถิ่น (พ.ศ. 2566 - 2570)
ของเทศบาลตำบลนครไทย อำเภอนครไทย

จังหวัดพิษณุโลก

ส่วนที่ 1
บริบทชุมชนและข้อมูลพื้นฐาน

9. การวิเคราะห์oเพื่อพัฒนาท้องถิ่น




(4) การวิเคราะห์ข้อมูลด้านทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม

ในพื้นที่ของเทศบาลส่วนมากเป็นพื้นที่สำหรับเพาะปลูก ที่อยู่อาศัย ร้านค้า สถานประกอบการ
ตามลำดับ และมีพื้นที่เพียงเล็กน้ อยที่เป็นพื้นที่สาธารณะ ทรัพยากรธรรมชาติในพื้นที่ ก็ได้แก่ ดิน น้ำ ตันไม้
อากาศที่ไม่มีมลพิษ พื้นที่เพาะปลูกทำการเกษตรมีน้ อย เพราะพื้นที่ส่วนมากเป็นของประชาชน เอกชน ปัญหาด้าน
ขยะ เมื่อชุมซนแออัดขยะมากขึ้น การแก้ไขปัญหา เทศบาลได้จัดทำโครงการเพื่อแก้ปัญหาให้กับประชาชนและเป็น
ไปตามความต้องการของประชาชน เช่น การบริหารจัดการขยะระบบเชิงกลชีวภาพ

(5) ด้านการเมือง - การบริหาร

เทศบาลตำบลนครไทย มี 13 หมู่บ้าน มีทั้งหมด 13 ชุมชน แต่ละชุมชนมีประธานชุมชนและ
กรรมการชุมชน ซึ่งได้รับการแต่งตั้งเข้ามามีส่วนร่วมในการพัฒนาหมู่บ้านร่วมกับกำนันผู้ใหญ่บ้าน อาสาสมัคร
สาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.) สมาชิกสภาเทศบาลในเขตพื้นที่รับผิดชอบ มีความกระตือรือร้น เอาใจใส่ใน
ปัญหาความเดือดร้อนของ พี่น้ องประชาชนให้การช่วยเหลือแก้ไขปัญหาได้อย่างรวดเร็ว ส่งผลให้เทศบาลดำเนินงาน
ตามความต้องการของประชาชน และประชาชนได้รับประโยชน์และมีส่วนร่วมในการพัฒนาเทศบาลอย่างมั่นคง

www.reallygreatsite.com +123-456-7890 123 Anywhere St., Any City

อาหารพื้ นถิ่ นนครไทย

สำหรับเมนูไข่ป่ามมีความยึดโยงกับพิธีกรรมโดยเฉพาะการนำ 1. ไ​ข่ไก่
มาบนบาน บูชา เซ่นไหว้ ในพิธีการเลี้ยงผีปู่ยา และเลี้ยงปาง ซึ่งมีความ 2​ .ใบตองกล้วยน้ำว้า
เชื่อว่าเวลากินไข่ป่ามไปจะทำให้เป็นสิริมงคลกับชีวิตไม่เจ็บป่วย สมัยก่อน ​3.หัวหอมแดง/ต้นหอม
เวลาเดินทางไปในป่าในเขาลูกหลานก็จะไม่หลงทางหาทางกลับบ้าน หรือ ​4.พริกแดง
เทียบกับสมัยปัจจุบันพอเวลาลูกหลานไปทำงานอยู่ต่างจังหวัด เหมือนปู่ ​5.เกลือ
ยาจะคอยคุ้มครองและรักษาชีวิตของลูกหลาน

เป็นเมนูอาหารที่ทำกินกันทั่วไปในทุกบ้านทุกฤดูกาล

1.​เตรียมใบตองเป็นแผ่นวงกลมหรือสี่เหลี่ยมขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง 8 นิ้ว
จำนวน 4 ใบ

2. ​ตั้งกระทะจนร้อนแล้วใส่น้ำเปล่าลงใบเล็กน้อยเพื่ อไม่ให้กะทะไหม้
3.น​ ำใบตองที่เตรียมไว้วางซ้อนทับกันจำนวน 2 ใบ ลงในกระทะ
4.ต​ อกไข่ไก่จำนวน 1-2 ฟองลงใบตอง แล้วตามด้วยส่วนผสม ได้แก่ เกลือ

พริก ต้นหอมหรือหอมแดง (ตามใจชอบ)
5.​จากนั้นนำใบตองอีก 2 ใบที่เหลือซ้อนทับกันวางปิดด้านบนแล้วนำด้านหลัง

ของทับพีกด (เต๊ก) ให้ไข่ไก่และส่วนผสมเข้ากันจนได้แผ่นบางๆ เมื่อได้กลิ่น
หอมของไข่และใบตองแล้ว จากนั้นก็กลับด้าน (ปิ่ น) จนได้กลิ่นหอมของไข่
และใบตอง แสดงว่าไข่สุกและเหลืองทั่วแล้ว

“ไข่ป่าม” เป็นเมนูพื้นบ้านที่เกิดจากภูมิปัญญาด้านอาหารที่มีการประกอบอาหารที่ไม่ใช้น้ำมัน
เพราะเกิดขึ้นในสมัยก่อนชาวบ้านยังไม่รู้จักน้ำมันพืช จึงได้นำใบตองมาใช้ในการทำอาหารเพื่อแทนการ
ใช้น้ำมัน ซึ่งมีกรรมวิธีการทำเพื่อไม่ให้ไข่ติดกะทะ

อาหารพื้นถิ่นนครไทย

1) ​หน่อไม้ 2) ใบย่านาง การนำหน่อไม้ดิบที่มีจำนวนมากในพื้นที่มาประกอบอาหาร
3) พริกขี้หนู 4) ตะไคร้ (แกงคั่วหน่อไม้) มีการนำหน่อไม้ดิบไปเผาเพื่อเพิ่มกลิ่นหอมให้กับ
5) หัวหอม 6) กระเทียม อาหารหรือนำหน่อไม้ดิบไปตากแห้งเพื่อถนอนอาหารให้สามารถเก็บ
7) กระชาย 8) ข้าวเบือ รักษาไว้รับประทานได้นานๆ
9) กะทิ 10) น้ำปล้าร้า
11) ใบอีตู่ 12) เนื้อหมูสามชั้น เป็นเมนูอาหารที่ทำกินกันทั่วไปในทุกบ้านทุกฤดูกาล
13) เห็ด 14) บวบ
15) ยอดฟักทอง 16) ชะอม

1.น​ ำหน่อไม้สับเป็นเส้นแล้วนำไปต้มให้สุก (ต้มให้จืด) เพื่อลดความขมของหนอไม้
2.แช่แป้งข้าวเหนียวประมาณ 60 นาที เพื่อนำไปทำข้าวเบือ
3.นำใบย่านางมาล้างให้สะอาด นำน้ำเปล่าเทแล้วใช้มือขยำให้ออกสีเขียวจากนั้นนำมากรองด้วย

ผ้าขาวบางเพื่อเอาแต่น้ำย่านาง
4. ปอกมะพร้าวแล้วขูดมะพร้าวเพื่ อคั้นเอาน้ำกะทิ
5.ฟักปลาร้าให้ละเอียด (ฟัก คือ สับให้ละเอียด)
6.นำพริก ตะไคร้ หอม กระเทียม กระชายมาตำรวมกันเพื่อทำเป็นพริกแกง
7.เคี่ยวน้ำกะทิ เอกพริกแกง หน่อไม้ ใบย่านาง และข้าวเบือมาผสมกันแล้วพักรอไว้ก่อน
8.นำพริกแกงที่ตำแล้วมาผัดกับกะทิให้สุกและแห้งเพื่อให้มีกลิ่นหอม แล้วใส่ปลาร้าสับลงไป

จากนั้นนำส่วนประกอบต่างๆที่เตรียมไว้มาใส่ในกะทิที่คั่วกับพริกแกง
9.เคี่ยวให้เหนียวหนีดด้วยไฟกลางๆอย่างน้อย 30 นาที ทั้งนี้ ยิ่งเคี่ยวนานจะสามารถเก็บไว้ได้

นาน ไม่ควรเคี่ยวด้วยไฟแรงเพราะจะไหม้ได้
10.นำผักต่างๆ เห็ด และใบแมงลักใส่ลงไป รอสักพักเพื่อให้สุก
11.นำมารับประทานได้ทันทีหรือหากทานไม่หมด สามารถนำไปใส่ในตู้เย็นเพื่อรับประทานในวันต่อ

ไปได้

“คั่วหน่อไม้” เป็นอาหารพื้นถิ่นของตำบลนครไทยที่มีประวัติความเป็นมาอย่างยาวนานนับตั้งบรรพบุรุษและสืบทอด
มาจนถึงปัจจุบัน ทั้งนี้ เนื่องจากในเขตพื้นที่ตำบลนครไทยมีต้นไผ่ขึ้นเป็นจำนวนมาก จึงทำให้มีหน่อไม้ขึ้นเป็นจำนวนมากตาม
ไปด้วย จึงเป็นที่มาของการนำหน่อไม้มาประกอบอาหาร ซึ่งก็คือ “คั่วหน่อไม้” ซึ่งเป็นอาหารพื้นถิ่นที่ทุกคนในเขตพื้นที่ตำบล
นครไทยรู้จักกันเป็นอย่างดีเพราะมีรสชาติที่อร่อยมาก

อาหารพื้ นถิ่ นนครไทย

การนำไม้ไผ่เอี๊ยะมาเป็นอุปกรณ์ทำอาหาร ถือว่าเป็น 1.ไม้ไผ่เอี๊ยะ 2.ไก่บ้าน 3.ข่า
ภูมิปัญญาที่สำคัญอีกอย่างหนึ่งของชาวนครไทย เพราะว่าในสมัย
ก่อนไม่ได้มีอุปกรณ์ทำอาหารเหมือนสมัยนี้ เวลาเข้าป่าหรือขึ้นเขาไป 4.ตะไคร้ 5.หอม 6.กระเทียม
ปักธงชัยในสมัยก่อนก็จะใช้ไม้ไผ่แทนอุปกรณ์การทำอาหารเป็น
ภูมิปัญญาท้องถิ่นที่มีมาอย่างช้านานจนถึงปัจจุบันเราก็สามารถ 7.ใบมะกูด 8.พริกแจว 9.ใบตะนาว
พบเห็นได้ เพราะเป็นการสืบทอดรุ่นสู่รุ่น
10.ใบกระเพรา 11.ใบผักกูด 12.เกลือ
เป็นเมนูอาหารที่ทำกินกันทั่วไปในทุกบ้านทุกฤดูกาล
13.น้ำสะอาด 14.น้ำปลาร้า 15.ใบกัญชา

1. ​เตรียมไม้ไผ่เอี๊ยะ
2.นำไก่บ้านมาตัดเป็นต่อนๆ (ชิ้น)
3.เตรียมทำเครื่องแกงหลามไก่โดยใส่ตะไคร้ หอม ข่า กระเทียม ใบมะกูด พริก

ขี้หนู ใบกระเพรา ลงไปตำให้ละเอียด
4.นำเครื่องแกงมาขยำคลุกเคล้ากับไก่บ้านที่เตรียมไว้ และจากนั้นปรุงรสด้วย

เกลือ น้ำปลาร้าและซอยใบกัญชาตามลงไปด้วย
5.เติมน้ำในกระบอกไม้ไผ่เอี๊ยะ ประมาณครึ่งแก้วน้ำ จากนั้นใส่ไก่บ้านที่เราปรุง

รสแล้วลงไป อาจจะเติมผักพื้นบ้านอย่างเช่น ใบตะนาว ใบผักกูด ใส่ลงไปด้วย
ตามใจชอบ
6.เตรียมดังไฟ(ก่อไฟ) เพื่อทำการย่างหลามไก่ และทำหลักตั้งย่าง
7.นำกระบอกไม้ไผ่เอี๊ยะดังไฟประมาณ 15 นาที เมื่อเดือดแล้วจะสุกกำลังพอดี
สามารถนำมารับประทานได้

“หลามไก่” เป็นอาหารท้องถิ่นที่สืบทอดกันมาตั้งแต่รุ่นพ่อรุ่นแม่ จนถึงรุ่นลูกหลานในปัจจุบัน โดย
กรรมวิธีการทำไม่ได้ยุ่งยาก เพียงนำเนื้อไก่ที่จะทำการ “หลาม” มาสับหั่นเป็นชิ้นเล็ก ๆ พอคำ จากนั้นนำมา
คลุกเคล้ากับส่วนผสมของเครื่องปรุงรสที่เป็นเครื่องสมุนไพร ที่มีตามบ้านเรือน

อาหารพื้นถิ่นนครไทย

1​ . บอนหวาน 2. กะทิ ภูมิปัญญาการรับประทานอาหารพืชสมุนไพรผักพื้นบ้านที่มีมาช้า
​3. มะขามเปียก 4. น้ำตาลปี๊ บ นาน การทำแกงบอนก็เช่นเดียวกันถือเป็นภูมิปัญญาท้องถิ่นในการประกอบ
​5. พริกแกงเผ็ด 6. หมูสามชั้น/ปลาย่าง อาหารด้วยภูมิปัญญาแกงบอนอย่างไรไม่ให้คัน
7​ . ปลาร้า 8. ใบมะกรูดฉีก
​9. น้ำมันพืช นอกจากนี้การรับประทานแกงบอนยังเป็นภูมิปัญญาการรับประทาน
2. กระเทียม​ อาหารเป็นยา เนื่องจากบอนเป็นพืชผักที่อุดมไปด้วยประโยชน์ในหลายๆอย่าง
1​ . พริกขี้หนูแห้ง​ 4. ตะไคร้ซอย​
3. หอมแดง​ 6. ปลาร้าต้มสุก​ แกงกินในครัวเรือน งานบวช และงานศพ แต่ไม่นิยมแกงในงาน
5. กะปิ​ แต่งเพราะเป็นความเชื่อมาแต่โบราณ
7. เกลือ

1.นำบอนมาลอกปอกเปลือกนอกออก ล้างให้สะอาด
2.ห​ั่นบอนออกเป็นท่อนๆ ความยาวประมาณ 2 นิ้ว
3.​นำบอนไปนึ่งให้สุก เป็นภูมิปัญญาการทำแกงบอนของชาวนครไทยเพื่อไม่ให้เกิดอาการคันเวลา

รับประทาน
4. ​เทบอนที่นึ่งสุกใส่ตะแกรงเพื่ อพักให้สะเด็ดน้ำ
5.​นำกะทิขึ้นตั้งไฟ เคี่ยวหัวกะทิให้แตกมัน จากนั้นใส่พริกแกงลงไปผัดจนหอม
6.​ใส่หมู (สูตรดั้งเดิมจะนำหมูไปเจียวในน้ำมันให้หมูเหลืองมีกลิ่นหอมก่อน) หรือใส่ปลาย่าง
7.​เติมหางกะทิ รอเดือด โดยใช้ไฟแรง
8.​ใส่บอน รอบอนเปื่ อย (รอไม่นานมากเพราะบอนสุกจากการนึ่งแล้ว)
9.ป​ รุงรสด้วยการเติมน้ำตาลปี๊ บ มะขามเปียก ปลาร้า (ไม่ใส่เกลือและน้ำปลาเพราะใช้ความเค็มจาก

ปลาร้า) และใบมะกรูด
10.ช​ิมให้ได้สามรส เปรี้ยว เค็ม หวาน

ด้วยสภาพพื้นที่ของตำบลนครไทยเป็นที่ลาดเนินเขาสลับกับที่ราบ มีแหล่งน้ำธรรมชาติที่อุดมสมบูรณ์มา
ยาวนาน ทำให้พบบอนซึ่งเป็นพืชผักพื้นบ้านที่ชาวบ้านนิยม นำมาปรุงอาหารเพื่อรับประทาน การรับประทานแกงบอน
เป็นอาหารได้รับการสืบทอดการกินและการปรุงกันมาช้านานส่งผ่านรุ่นต่อรุ่น จากคำบอกเล่าของคนในพื้นที่คือมีความ
นิยมรับประทานแกงบอนกันมาตั้งแต่รุ่นปู่ย่าตายายเนื่องจากในพื้นที่บอนเป็นพืชผักที่หาได้ง่ายพบได้ทั่วไปตามแหล่งน้ำ
และขึ้นตามสวนผลไม้ที่มีความอุดมสมบูรณ์

แผนพัฒนาท้องถิ่น (พ.ศ. 2566 - 2570)
ของเทศบาลตำบลนครไทย อำเภอนครไทย

จังหวัดพิษณุโลก

ส่วนที่ 1
บริบทชุมชนและข้อมูลพื้นฐาน

9. การวิเคราะห์oเพื่อพัฒนาท้องถิ่น




(4) การวิเคราะห์ข้อมูลด้านทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม

ในพื้นที่ของเทศบาลส่วนมากเป็นพื้นที่สำหรับเพาะปลูก ที่อยู่อาศัย ร้านค้า สถานประกอบการ
ตามลำดับ และมีพื้นที่เพียงเล็กน้ อยที่เป็นพื้นที่สาธารณะ ทรัพยากรธรรมชาติในพื้นที่ ก็ได้แก่ ดิน น้ำ ตันไม้
อากาศที่ไม่มีมลพิษ พื้นที่เพาะปลูกทำการเกษตรมีน้ อย เพราะพื้นที่ส่วนมากเป็นของประชาชน เอกชน ปัญหาด้าน
ขยะ เมื่อชุมซนแออัดขยะมากขึ้น การแก้ไขปัญหา เทศบาลได้จัดทำโครงการเพื่อแก้ปัญหาให้กับประชาชนและเป็น
ไปตามความต้องการของประชาชน เช่น การบริหารจัดการขยะระบบเชิงกลชีวภาพ

(5) ด้านการเมือง - การบริหาร

เทศบาลตำบลนครไทย มี 13 หมู่บ้าน มีทั้งหมด 13 ชุมชน แต่ละชุมชนมีประธานชุมชนและ
กรรมการชุมชน ซึ่งได้รับการแต่งตั้งเข้ามามีส่วนร่วมในการพัฒนาหมู่บ้านร่วมกับกำนันผู้ใหญ่บ้าน อาสาสมัคร
สาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.) สมาชิกสภาเทศบาลในเขตพื้นที่รับผิดชอบ มีความกระตือรือร้น เอาใจใส่ใน
ปัญหาความเดือดร้อนของ พี่น้ องประชาชนให้การช่วยเหลือแก้ไขปัญหาได้อย่างรวดเร็ว ส่งผลให้เทศบาลดำเนินงาน
ตามความต้องการของประชาชน และประชาชนได้รับประโยชน์และมีส่วนร่วมในการพัฒนาเทศบาลอย่างมั่นคง

www.reallygreatsite.com +123-456-7890 123 Anywhere St., Any City

อาหารพื้นถิ่นนครไทย

“ขนมตาควาย” เป็นชื่อเรียกขนมต้ม ที่เรียก
ว่าขนมตาควาย เพราะมีขนาดเท่ากับลูกตาของกระบือ
หรือควายนั่นเอง โดยชาวนครไทยจะทำขนมตาควายกันใน
งานแต่งงาน การเลี้ยงบรรพบุรุษในเดือน 6 และประเพณี
บุญต่างๆ อีกด้วย

1. แป้งข้าวเหนียวชนิดผง รับประทานในครัวเรือน งานบุญ งานประเพณี
2.น้ำเปล่า ต่างๆ สามารถรับประทานได้ทุกช่วงทุกฤดูกาล ทำรับ
3.น้ำอ้อย ประทานได้ตลอดทั้งปี
4.มะพร้าวทึนทึกขูดเป็นเส้นๆ(ใช้คลุก)

ขนมตาควาย 1.เริ่มจากการนวดแป้งประมาณ 200 กรัม โดยใส่น้ำเปล่าลงไปแล้ว
ขนมตาควาย ค่อยๆ นวดจนได้เนื้อแป้งที่สามารถน้ำมาปั้ นได้

2.พอได้แป้งเสร็จแล้วก็ลงมือปั้ น แต่ก่อนจะปั้ นจะนำแป้งโรยในถาดที่
เตรียมไว้ใส่ขนม เพื่อไม่ให้ขนมติดถาด

3.ปั่ นแป้งเป็นลูกกลมๆ ก่อนให้ได้ขนาดเท่ากับตาควาย แล้วก็แบ แป้ง
ออกเป็นแผ่นเพื่อจะใส่ไส้โดยทาน้ำอ้อยหรือไส้อื่นๆ ที่เตรียมไว้ลงไป

แล้วก็ปั้ นกลับมาเป็นวงกลมเหมือนเดิม
4.นำแป้งที่ปั้ นไปต้มในน้ำร้อนที่ตั้งไว้ โดยสังเกตว่าไม่ต้องให้น้ำร้อน

เดือนมากจะทำให้แป้งที่ปั้ นไว้แตกออกได้
5.จากนั้นก็สังเกตว่าถ้าแป้งลอยขึ้นมาจากน้ำแสดงว่า ขนมสุกแล้ว แล้ว

นำมาคลุกเคากับมะพร้าวที่ขูดเตรียมไว้เป็นผงหรือเป็นเส้นก็ได้จนทั่ว
ทั้งลูก

อาหารพื้นถิ่นนครไทย

“ขนมเปดเป้“ เป็นขนมพื้นถิ่นของ
นครไทยที่มีมาอย่างช้านาน เพราะในสมัยก่อนเมนูนี้จะเป็น
ขนมที่ทำง่าย ขั้นตอนและส่วนประกอบของเมนูไม่เยอะ
ชาวบ้านตำบลนครไทยมักทำขนมชนิดนี้ไว้รับประทานเล่น
ยามว่างหรือเวลามีญาติเดินทางมาหาเพราะเป็นขนามที่ทำ
ง่ายใช้ระยะเวลาในการทำไม่นาน

ขนมเปดเป๊ ขนมเปดเป๊ 1. แป้งข้าวเจ้า
2. กะทิ
3. น้ำตาลปึก
4.น้ำตาลปี๊ บ
5. มะพร้าวขูด
6. เกลือ

“การโม่ข้าว”โดยใช้ครกบดเป็นเครื่องมือที่มีใช้กันแทบทุกบ้าน 1.แช่ข้าวจ้าว เมื่อแช่ได้ที่แล้วจากนั้นทำการโม่ข้าว หรือการ
การที่มีครกบดทำให้บ้านทุกบ้านโม่แป้งมาใช้เองได้ ครกบดจึงถือเป็น ตำข้าวให้ละเอียด เพื่อที่จะทำเป็นแป้งข้าวจ้าว
เครื่องมือที่อยู่คู่กับครัวชาวนครไทยมานาน ในปัจจุบันการใช้ครกบดได้
รับความนิยมลดลง เนื่องจากมีแป้งสำเร็จรูปขายตามท้องตลาดซึ่งหา 2.ขูดมะพร้วามะพร้าว เพื่อนำไปคั้นทำเป็นน้ำกะทิ
ซื้อได้ง่าย ครกบดจึงค่อยๆ หายไปจากครัวชาวนครไทย 3.ร่อนแป้งข้าวจ้าว และนำแป้งที่ได้ผสมกับน้ำกะทิ จากนั้น

เป็นเมนูอาหารที่ทำกินกันทั่วไปในทุกบ้านทุก นำไปใส่ในภาชนะเพื่อจะทำการกวน
ฤดูกาล แต่ปัจจุบันมักจะไม่ค่อยนิยมทำทานแล้ว 4. เตรียมตั้งเตาเพื่ อที่จะทำการกวนแป้งกับกะทิ
5.กวนจนแป้งและกระทิสุก จากนั้นเติมน้ำตาลปึกและ

น้ำตาลปี๊ บลงไป
6.กวนต่อจนให้แป้งงวด และเติมเกลือลงไป ระหว่าที่ทำการ

กวนถ้าแป้งแข็งเกินไปสามารถเติมกะทิเพิ่มเติมได้
7.เมื่อสุกแล้วให้เทใส่ภาชนะ โรยมะพร้าวขูด และสามารถรับ

ประทานได้เลย

อาหารพื้นถิ่นนครไทย

ขนมขี้กวางหรือขนมบัวลอย เป็นขนมที่มีมาตั้งแต่สมัย
โบราณ (สมัยบรรพบุรุษ) และสืบทอดวิธีการทำมาจนถึงสมัย
ปัจจุบัน ชาวตำบลนครไทยถือว่าเป็นขนมแห่งความเป็นสิริมงคล
ซึ่งใช้ในการประกอบพิธีกรรมสำคัญๆของชาวตำบลนครไทย ได้แก่
ใช้ในพิธีกรรมเซ่นไหว้ปู่ในศาลต่างๆที่ชาวตำบลนครไทยเคารพ
นับถือ เช่น ศาลปู่พระอินทร์ ศาลปู่พระนารายณ์ ศาลปู่โท ศาลเจ้าปู่
น้ำซ้อยน้ำพาย ศาลปู่ตาปากน้ำ เป็นต้น

ภาษากลางเรียก ขนมบัวลอย 1) แป้งข้าวเหนียว
2) กะทิ
3) น้ำตาล
4) มะพร้าว
5) โม่หิน

“หม่าข้าว”เป็นภูมิปัญญาอย่างหนึ่งของคนสมัยโบราณ แปล 1.นำข้าวเหนียวมาแช่น้ำเปล่าประมาณ 2 ชั่วโมง
ว่า แช่ หรือหมักข้าวเหนียวเพื่อให้อ่อนตัวก่อนนำไปนึ่ง และการช่วย 2.นำข้าวเหนียวที่แช่น้ำแล้วมาโม่ แล้วใส่ในถุงแป้ง จากนั้นนำภาชนะ
กันทำขนมขี้กวางซึ่งมีวิธีการหรือขั้นตอนมากมาย ทำให้ชาวบ้านรู้จัก
การแบ่งงานกันทำตามความถนัด รวมทั้งเป็นการสร้างปฏิสัมพันธ์กัน หนักมาทับไว้ (เต็ง คือ ทับ) เพื่อให้แห้ง
ของชาวบ้านในหมู่บ้านที่มาช่วยงานบุญ จึงถือเป็นกลวิธีของคนใน 3. นำแป้งที่ได้เทใส่กะละมังคลุกเคล้าให้เข้ากันแล้วนำมานวดให้มันนิ่ม
สมัยโบราณที่สร้างการมีส่วนร่วมในการทำขนมและการแบ่งงานกันทำ 4.ใช้มือปั้ นแป้งเป็นลูกกลมๆลูกเล็กๆ
ตามความถนัดนั่นเอง 5. ต้มน้ำเปล่าให้เดือด
6.นำแป้งลูกกลมๆมาต้มให้สุก โดยให้สังเกตว่าถ้าแป้งลอยขึ้นแสดง
ขนมขี้กวางหรือขนมบัวลอยสามารถรับประทานได้
ว่าสุกแล้ว
ในทุกช่วงเวลาทุกฤดูกาล แต่จะมีความพิเศษเพราะชาวตำบล 7. นำแป้งที่สุกแล้วมาแช่ในน้ำเย็น
8.เตรียมกะทิ โดยคั้นกะทิ แล้วตั้งไฟเคี่ยวกะทิให้สุกแล้วใส่น้ำตาลคน
นครไทยจะนำขนมขี้กวางไปเป็นเครื่องเช่นไหว้ในพิธีกรรมการเลี้ยงปู่
ให้เข้ากัน โดยให้สังเกตว่ามีฟองเล็กๆผุดขึ้น แสดงว่ากะทิได้ที่แล้ว
ซึ่งจะขาดไม่ได้เลย และนอกจากนี้ ในงานบวช งานแต่งงาน และพิธี 9.นำเอาแป้งที่สุกแล้วใส่ในหม้อกะทิที่เคี่ยวได้ที่แล้ว โดยควรจะใส่

ขึ้นบ้านใหม่ก็มีการทำขนมขึ้กวางเพื่อเป็นเครื่องเช่นไหว้บรรพบุรุษ เกลือลงไปเล็กน้อยเพื่อให้มีรสชาติกลมกล่อม
10.เมื่อสุกแล้ว สามารถตักมารับประทานได้เลย
เช่นเดียวกัน

อาหารพื้นถิ่นนครไทย

ขนมกล้วยเป็นขนมไทยโบราณอีกอย่างหนึ่งของ
ชาวนครไทยเพราะเป็นขนมที่ทำได้ง่าย วัสดุและอุปกรณ์
ที่ใช้มีไม่มากก็สามารถทำรับประทานเอง โดยเฉพาะกล้วย
น้ำว้าซึ่งเป็นวัตถุดิบหลักที่หาได้ทั่วไปในพื้นที่ของตำบล
นครไทย

ห่อแบบกรวย ห่อแบบห่อหมก 1. กล้วยน้ำว้าสุกงอม
2. แป้งข้าวเจ้า
3. ใบตองสำหรับห่อ
4. น้ำตาล
5. เกลือป่น
6. หัวกะทิ
7. เนื้อมะพร้าวขูด
8. ไม้กลัด

การทำขนมกล้วยเป็นภูมิปัญญาการแปรรูป 1.ปลอกกล้วย ขยำกล้วยให้เละ
อาหารจากกล้วยสุกงอมที่รับประทานผลสดไม่ทันให้ถูก 2.ผสมแป้ง แบบโบราณดั้งเดิมจะใช้เฉพาะแป้ง
นำมาทำเป็นขนมสำหรับรับประทานในครัวเรือน งานบุญ
งานเทศกาลสำคัญ และต้อนรับแขกเป็นต้น ข้าวจ้าวซึ่งเป็นแป้งที่ได้จากการโม่ข้าวหรือใช้
ข้าวสารดิบนำมาดำจนละเอียดเป็นผง
รับประทานในครัวเรือน งานบุญ งานประเพณี 3.ใส่น้ำตาล กะทิ เกลือ
ต่างๆ สามารถรับประทานได้ทุกช่วงทุกฤดูกาล ทำรับ 4.นำมาห่อด้วยใบตอง วิธีการห่อทำได้หลายวิธี
ประทานได้ตลอดทั้งปี ห่อเหมือนห่อหมก ห่อเป็นกรวย ห่อเป็น
ใบตองพับไปมา โรยหน้าด้วยมะพร้าว
5.นำไปนึ่งจนสุกใช้เวลา 30 นาที

ทำเนียบปราชญ์ชาวบ้าน
ด้านภูมิปัญญาอาหารพื้นถิ่น




ส่วนที่ 2

รูปภาพ ข้อมูล

ส่วนที่ 2นาง คำฝุ่น ม่วงแนม
บ้านเลขที่ 205 หมู่ 13 ตำบลนครไทย อำเภอ
นครไทย จังหวัดพิษณุโลก
เกิดเมื่อ 2489
เบอร์โทรศัพท์ 0943722515

นาง ลำปาง คงหนองลาน
บ้านเลขที่ 29 หมู่ 5 ตำบลนครไทย อำเภอ
นครไทย จังหวัดพิษณุโลก
เกิดเมื่อ 24 กุมภาพันธ์ 2508
เบอร์โทรศัพท์ 0804600135

ทำเนียบปราชญ์ชาวบ้าน
ด้านภูมิปัญญาอาหารพื้นถิ่น




ส่วนที่ 2

รูปภาพ ข้อมูล

ส่วนที่ 2นางประทุม ทองนพ
บ้านเลขที่ 68 หมู่ 6 ตำบลนครไทย อำเภอนครไทย
จังหวัดพิษณุโลก
เกิดเมื่อ 15 มีนาคม 2499
เบอร์โทรศัพท์ 0875250725



นาง นพรัตน์ น้ำเย็น
บ้านเลขที่ 162/1 หมู่ 7 ตำบลนครไทย อำเภอ
นครไทย จังหวัดพิษณุโลก
เกิดเมื่อ 2 มกราคม 2510
เบอร์โทรศัพท์ 0858759606

ทำเนียบปราชญ์ชาวบ้าน
ด้านภูมิปัญญาอาหารพื้นถิ่น




ส่วนที่ 2

รูปภาพ ข้อมูล

ส่วนที่ 2นายสมใจ มาปัญญา
บ้านเลขที่ 9 หมู่ 2 ตำบลนครไทย อำเภอนครไทย
จังหวัดพิษณุโลก
เกิดเมื่อ 4 มิถุนายน 2505
เบอร์โทรศัพท์ 0944147314




นางสำอาง สิ้วอินทร์
อายุ 74 ปี
ม.4 ต.นครไทย อ.นครไทย จ.พิษณุโลก
เบอร์โทรศัพท์ 086-9356335

ทำเนียบปราชญ์ชาวบ้าน
ด้านภูมิปัญญาอาหารพื้นถิ่น




ส่วนที่ 2

รูปภาพ ข้อมูล

ส่วนที่ 2นางสมคิด ช้างเจริญ
อายุ 65 ปี
ม.3 ต.นครไทย อ.นครไทย จ.พิษณุโลก
เบอร์โทรศัพท์ 086-9356335




นางเรือง คลังจง
บ้านเลขที่ 17 หมู่ 3ตำบลนครไทย อำเภอ
นครไทย จังหวัดพิษณุโลก
เกิดเมื่อ 5 พฤศจิกายน 2490

ทำเนียบปราชญ์ชาวบ้าน
ด้านภูมิปัญญาอาหารพื้นถิ่น




ส่วนที่ 2

รูปภาพ ข้อมูล

ส่วนที่ 2นางสาว สุพัตรา คงหนองลาน
บ้านเลขที่ 11/1 หมู่ 8 ตำบลนครไทย อำเภอ
นครไทย จังหวัดพิษณุโลก
เกิดเมื่อ 29 กันยายน 2520




นางโบตั๋น แก้วสีทอง
บ้านเลขที่ 67 หมู่ 6 ตำบลนครไทย อำเภอ
นครไทย จังหวัดพิษณุโลก
เกิดเมื่อ 10 กันยายน 2515

ทำเนียบปราชญ์ชาวบ้าน
ด้านภูมิปัญญาอาหารพื้นถิ่น




ส่วนที่ 2

รูปภาพ ข้อมูล

ส่วนที่ 2นาย ปั่ ง สุขเพ็ง
บ้านเลขที่ 108 หมู่ 5 ตำบลนครไทย อำเภอ
นครไทย จังหวัดพิษณุโลก
โทรศัพท์ 0835341411

สำหรัรบะกบาบรกยสล่กไวรกนะลดัเทคบี่รอื่3อาหข่าาร
ยพผืู้้นนถำิ่น3ตำวบัยลนครไทย

องคค์ วามร้รู ะบบการบริหารจดั การ
เครอื ข่ายต้นแบบผนู้ า 3 วยั