E-Book (เอกสารประกอบการสอน) Sustainable Tourism Development -1st Edition (July 2022)

SUSTAINABLE TOURISM DEVELOPMENT

Sustainable

Tourism

Development

CHERDSAK MANAKITPAISAN & PICHSINEE SOONSAP
INNOVATION IN TOURISM AND HOSPITALITY
SCHOOL OF LIBERAL ARTS

KING MONGKUT'S INSTITUTE OF TECHNOLOGY LADKRABANG

เอกสารประกอบการสอน
รายวชิ า การพัฒนาการท่องเทีย่ วอย่างยง่ั ยืน
SUSTAINABLE TOURISM DEVELOPMENT

เชดิ ศักด์ิ มานะกจิ ไพศาล

สาขาวชิ านวัตกรรมการท่องเที่ยวและการบรกิ าร
คณะศลิ ปศาสตร์ สถาบนั เทคโนโลยพี ระจอมเกลา้ เจ้าคุณทหารลาดกระบัง

2565

คำนำ

เอกสารประกอบการสอนรายวิชาการพัฒนาการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน (Sustainable
Tourism Development) รหัสวิชา 16166302 เป็นเอกสารประกอบการสอนที่เรียบเรียงข้ึนตาม
หลักสูตรศิลปศาสตรบัณฑิต สาขาวิชานวัตกรรมการท่องเที่ยวและการบริการ (หลักสูตรใหม่ พ.ศ.
2561) คณะศิลปศาสตร์ สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง โดยเรียบเรียง
ตามลำดับและมีเนื้อหาตรงตามสาระ จุดประสงค์รายวิชา และครอบคลุมรายละเอียดในคำอธิบาย
รายวชิ าอย่างสมบรู ณ์

ผู้เรียบเรียงได้แบ่งเบื้อหาออกเป็น 8 บท ประกอบด้วย สถานการณ์และแนวโน้มของการ
ท่องเที่ยว รากฐานของการท่องเที่ยว ทรัพยากรการท่องเที่ยว การท่องเที่ยวทางเลือก การวางแผน
การท่องเที่ยว เป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืนและการพัฒนาอย่างยั่งยืน การพัฒนาการท่องเที่ยวอย่าง
ยง่ั ยนื และการตลาดการทอ่ งเท่ียว

ผู้เรียบเรียงหวังเป็นอย่างยิ่งว่าเอกสารประกอบการสอนวิชา การพัฒนาการท่องเที่ยวอย่าง
ยั่งยืน (Sustainable Tourism Development) จะเป็นประโยชน์ต่อนักศึกษา บุคลากรทางด้าน
วชิ าการและบคุ คลท่ัวไป

เชดิ ศกั ดิ์ มานะกิจไพศาล
4 กรกฎาคม 2565

บทท่ี 1 สถานการณแ์ ละแนวโนม้ ของการทอ่ งเทยี่ ว หน้า
(Tourism Trends & Circumstance) 1

1.1 สถานการณ์และแนวโน้มการทอ่ งเทย่ี วในปจั จุบัน 3
1.2 ความแตกตา่ งของการทอ่ งเทย่ี วในอดตี และอนาคต 5
1.3 ทิศทางการตลาดของนักท่องเท่ียว 14
1.4 มาตรฐานความปลอดภยั ดา้ นสุขอนามยั สำหรบั กิจการดา้ นการ 18
ทอ่ งเทยี่ ว Amazing Thailand Safety & Health Administration
(SHA) 20
1.5 การทอ่ งเที่ยวอย่างรับผดิ ชอบท่ยี งั่ ยืน 34
บทที่ 2 รากฐานของการท่องเท่ยี ว (Tourism Fundamentals) 36
2.1 ความหมายการทอ่ งเทยี่ ว 40
2.2 การจำแนกประเภทของผู้เดินทางทอ่ งเทย่ี ว 49
2.3 ประเภทของการท่องเที่ยว 57
2.4 ความหมายของอุตสาหกรรมท่องเท่ยี ว 62
2.5 บทบาทและความสำคัญของการท่องเที่ยว 65
2.6 ระบบของการทอ่ งเท่ียว 67
2.7 องค์ประกอบของการท่องเท่ียว 110
บทที่ 3 ทรพั ยากรการทอ่ งเท่ียว (Tourism Resources) 112
3.1 ความหมายของทรพั ยากรการทอ่ งเท่ยี ว 114
3.2 ความสำคัญของทรัพยากรการท่องเท่ียว 116
3.3 ประเภทของทรัพยากรการท่องเที่ยว 119
3.4 องค์ประกอบพื้นฐานของทรัพยากรการทอ่ งเท่ยี ว 122
3.5 ภมู ปิ ัญญาไทย 132
3.6 ผลกระทบจากการทอ่ งเทีย่ ว 145
3.7 การวิเคราะหส์ ภาพแวดล้อมการทอ่ งเทย่ี ว (SWOT Analysis) 151
บทที่ 4 การทอ่ งเท่ียวทางเลือก (Alternative Tourism) 156
4.1 การท่องเท่ยี วเชิงนเิ วศ (Eco-Tourism) 163
4.2 การท่องเท่ียวเชิงเกษตร (Agro-Tourism) 174
4.3 การท่องเที่ยวเชิงสุขภาพ (Health and Wellness Tourism) 180
4.4 การท่องเทีย่ วเชิงวฒั นธรรม (Cultural Tourism)

4.5 การทอ่ งเที่ยวเชิงอาหาร (Gastronomy Tourism) 184
4.6 การท่องเทีย่ วเชิงกีฬา (Sport Tourism) 192
4.7 การทอ่ งเทีย่ วเชิงผจญภยั (Adventure Tourism) 197
4.8 การท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์ (Creative Tourism) 201
4.9 การทอ่ งเที่ยวแบบด้านมืด (Dark Tourism) 208
4.10 การทอ่ งเท่ียวแบบไร้ความรบี เร่ง (Slow Tourism) 211
บทที่ 5 การวางแผนการท่องเที่ยว (Tourism Planning) 221
5.1 ภาพรวมสถานการณ์ / แนวโนม้ และยทุ ธศาสตร์การทอ่ งเท่ียวใน 223
อาเซียน (ASEAN)
5.2 ทศิ ทางการทอ่ งเที่ยวไทยในอาเซยี น (ASEAN) กอ่ นยุคโควดิ 227
5.3 นโยบายและยุทธศาสตร์การทอ่ งเทย่ี วอยา่ งยัง่ ยืน 231
5.4 Why is Tourism Planning important? 242
5.5 กลไกของการท่องเที่ยว (Tourism Mechanism) 251
บทที่ 6 เปา้ หมายการพัฒนาทีย่ ่งั ยนื และพฒั นาอยา่ งย่ังยืน 257
(Sustainable Development Goals & Sustainable Development)
6.1 การพัฒนาท่ยี ง่ั ยืน 259
6.2 เป้าหมายการพัฒนาท่ียง่ั ยืน (SDGs) และการพัฒนาอยา่ งยง่ั ยืน 261
(Sustainable Development)
6.3 เป้าหมายการพัฒนาทีย่ ่ังยนื (SDGs) กบั การทอ่ งเท่ียว 279
6.4 การท่องเท่ียวในอนาคต (Future of Tourism) 284
บทท่ี 7 การพฒั นาการท่องเทีย่ วอย่างย่ังยืน 293
(Sustainable Tourism Development)
7.1 แนวคิดการทอ่ งเท่ียวอยา่ งย่งั ยืน 295
7.2 มาตรฐานการท่องเทยี่ วท่ีเกี่ยวข้องกบั การพัฒนาอยา่ งย่งั ยืน 309
7.3 การท่องเที่ยวโดยชุมชนอย่างสร้างสรรค์ 335
(Creative Community Based Tourism)
7.4 กระบวนการมีส่วนร่วมของชุมชน (Co-Creation) 338
7.6 ผลกระทบชุมชนจากการท่องเทีย่ ว 344
7.7 จติ สำนกึ ทางการท่องเทยี่ วแบบย่งั ยืน 349
บทท่ี 8 การตลาดการท่องเทีย่ ว (Tourism Marketing) 357
8.1 พฤติกรรมนกั ท่องเทีย่ วแตล่ ะกลุ่มคนตามช่วงอายุ (Generation) 358
8.2 กลยทุ ธก์ ารตลาดดา้ นการท่องเทยี่ ว 368
8.3 เตรยี มพร้อมรับการเปลย่ี นแปลงดว้ ยปญั ญา 281

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

32

33

34

35

36

37

38

39

40

41

42

43

44

45