การปฏิบัติตามแผนงานอนามัยชุมชน (community implementation)

1

ส่วนท่ี 4 การปฏิบัติตามแผนงานอนามยั ชมุ ชน (community implementation)

เพอื่ ใหก้ ารดำเนินงานแกไ้ ขปัญหาสขุ ภาพตามโครงการ “ชมุ ชนร่องถ่านรว่ มใจ บริโภคปลอดภัย
หา่ งไกลโรค” เปน็ ไปตามทวี่ างแผนไว้ คณะนักศึกษาพยาบาลศาสตร์ ช้นั ปที ี่ 4 ได้มกี ารใช้ทกั ษะความชำนาญ
ทางการพยาบาลในการส่งเสรมิ สุขภาพ ทกั ษะการสือ่ สารในชุมชน การทำงานเป็นทมี การใช้ส่ือเทคโนโลยเี พอื่
การเรียนรูแ้ ละส่อื สารในยคุ ดจิ ทิ ลั ตลอดจนความสามารถในการทำงานร่วมกับทมี สขุ ภาพ คอื ทมี โภชนาการ
โรงพยาบาลแพร่ อาสาสมคั รสาธารณสุขประจำหมบู่ ้าน (อสม.) หมู่ 3 บา้ นร่องถา่ น กองสาธารณสุขและ
ส่งิ แวดลอ้ มเทศบาลตำบลทุ่งโฮง้ ตามบทบาทของพยาบาลอนามยั ชุมชน เพอื่ ให้นักศกึ ษามีสมรรถ นะก าร
จดั การสขุ ภาพชุมชน โดยมีวิธกี ารดำเนินงาน ดงั นี้

4.1 ขนั้ เตรียมการ
4.1.1 เตรียมตวั นกั ศกึ ษาพยาบาล
ดา้ นความรู้ มีการเตรียมเนือ้ หาสาระความรู้ และทกั ษะเกยี่ วกบั การรับประทานอาหารทีถ่ กู

สุขลักษณะ อาหารลดหวาน มนั เคม็ พัฒนานวัตกรรม “คัมภรี ์ปรุงถูก สุขภาพดี” รวมถงึ การทำส่ือในการ
นำเสนอต่อผู้เขา้ ร่วมโครงการ โดยการนำความรูท้ ่ีได้จากการศึกษาค้นคว้าเพม่ิ เติมมาปรบั ใชใ้ หเ้ ข้ากับบริบท
ของชมุ ชน เชน่ การมพี ฤตกิ รรมการรบั ประทานอาหารตามวฒั นธรรม อาหารท้องถ่ินและวิถีชวี ติ ของคนใน
ชมุ ชน ซง่ึ หลังจากการเตรยี มความรูจ้ ะสง่ ผลทำให้สามารถใหส้ ขุ ศึกษา ให้ความรเู้ พ่ือปรบั เปลย่ี นพฤติกรรม
สขุ ภาพให้คำปรึกษาแก่ผู้เข้ารว่ มโครงการไดอ้ ย่างเหมาะสม อกี ทง้ั ยังสามารถปฏบิ ัตงิ านรว่ มกับบุคคล ากร
หลายฝ่าย ซ่งึ จะส่งผลทำใหโ้ ครงการดำเนินไปอย่างราบรน่ื

ด้านทกั ษะการสื่อสาร โดยมกี ารเตรยี มความพรอ้ ม เพ่อื พฒั นาทกั ษะทจี่ ำเปน็ ทางด้านการ
สอ่ื สาร ทง้ั การพดู การอา่ น และการเขยี น (Verbal communication) รวมถงึ การแสดงทา่ ที (Non - Verbal
communication) ประกอบการบรรยาย เนอ่ื งจากในการจดั โครงการจำเป็นต้องมีการสอื่ สารอย่างถูกต้อง
ชดั เจน ใหเ้ ข้าใจตรงกนั มากท่ีสดุ ทง้ั การพดู ฟงั อ่าน เขยี น สอน หากการสอ่ื สารไมด่ ีดอ้ ยประสิทธิภาพ จะ
สง่ ผลทำใหเ้ กดิ อปุ สรรคในการสื่อสารต่อการดำเนนิ โครงการเป็นอยา่ งมาก อีกท้งั ยังมกี ารเตรียมความพร้อม
ดา้ นการส่ือสาร โดยมีการปรบั บริบทให้เข้ากับยุคสมยั ในปจั จุบันซ่ึงเป็นยุคทมี่ ีการนำเทคโนโลยสี ่อื สาร และ
อินเตอร์เน็ตเข้ามาใช้ในการดำเนินชีวิตประจำวัน โดยมีการติดต่อประสานงานผ่านโทรศัพท์มอื ถอื
แอพพลิเคชนั่ ไลน์ และอีเมล เพ่ือใหเ้ กิดการสอื่ สารท่สี ะดวกรวดเรว็

ด้านทักษะการเป็นผู้นำทางด้านสุขภาพ โดยมีการบริหารจัดการ การตัดสินใจ การ
ประสานงานกบั หนว่ ยงานต่าง ๆ ที่เกย่ี วขอ้ ง ไดแ้ ก่ ชมุ ชนบ้านร่องถา่ น กองสาธารณสุขและสิ่งแวดล้อม
เทศบาลตำบลทุ่งโฮ้ง หนว่ ยงานโภชนาการโรงพยาบาลแพร่ รวมท้ังการมที กั ษะในการแกไ้ ขปญั หาเฉพาะหน้า
ในยุคทีม่ กี ารแพร่ระบาด มกี ารจดั แบง่ หนา้ ที่ภายในทมี โดยมุ่งเนน้ ความเหมาะสมของบคุ คลกับภาระงานที่ตอ้ ง
รับผิดชอบ เพื่อดแู ลและเปน็ ผนู้ ำในการรับผิดชอบในรายละเอยี ดงานนั้น

ด้านทักษะการทำงานเป็นทีม ร่วมกับทีมสุขภาพ โภชนาการ กองสาธารณสุขและ
ส่ิงแวดล้อม อาสาสมัครสาธารณสขุ ประจำหมู่บา้ น รายละเอยี ด มีดังตอ่ ไปนี้

1) กองสาธารณสขุ และสิ่งแวดลอ้ มเทศบาลตำบลทงุ่ โฮ้ง : มีการติดตอ่ เพอ่ื ให้คำแนะนำ
เกย่ี วกบั การทำงานในชุมชน การจัดทำโครงการ การเขยี นโครงการเพ่อื ขอสนับสนุนงบประมาณ

2) วิทยากร : มีการตดิ ตอ่ วทิ ยากรนักโภชนาการของโรงพยาบาลแพร่ เพื่อร่วมกันวาง
แผนการจดั ทำโครงการจากปัญหาทไ่ี ด้จากการจดั ประชาคมในหมู่บา้ น

2

3) อาสาสมคั รสาธารณสุขประจำหมู่บา้ น
ม.3 บ้านร่องถา่ น : เพ่อื รว่ มกันวางแผนมอบหมายงานในการชว่ ยเหลอื ในการสำรวจข้อมูล และการจดั ทำ
โครงการ

และได้มกี ารกำหนดหน้าที่และความรบั ผดิ ชอบ ของทีมนกั ศึกษา ดังน้ี

ฝา่ ย ผู้รับผดิ ชอบ

วชิ าการ นางสาวกิตติมา สุปนิ ะ

ประสานงาน นางสาวสริ ิรัตน์ มา้ แกว้

ประชาสัมพนั ธ์ นางสาวจิดาภา ธนะปดั

สถานที่ นายธนรตั น์ ทะลอย และ นางสาวพมิ ประภา ประกาศ

สวสั ดกิ าร นางสาวธีรภรณ์ วงค์กองแก้ว นางสาวนภสั กร พมิ เสน

และนางสาวปาริชาติ ทรงอภิวัฒนก์ ุล

4.1.2 เตรยี มผ้รู ับบริการ/กล่มุ เปา้ หมาย
เตรียมความพรอ้ มในกลมุ่ อาสาสมคั รสาธารณสุขประจำหม่บู า้ น : ได้ทำการติดต่อประสานงานกับ

กลมุ่ อาสาสมคั รสาธารณสขุ ประจำหมู่บ้าน โดยพดู คยุ ประสานงานเกี่ยวกับการจดั โครงการ “ชมุ ชนร่องถ่าน
รว่ มใจ บริโภคปลอดภยั หา่ งไกลโรค” เพื่อทำการช้แี จงรายละเอยี ดเกี่ยวกบั โครงการ ซง่ึ มกี ารแบ่งหน้าท่ีให้

อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านรับผิดชอบในวนั จัดโครงการอีกทั้งยังมอบหมายให้มีการเตรียม

กลุ่มเป้าหมายในดา้ นของความพรอ้ มในดา้ นร่างกายและความรู้เพอื่ เข้ารว่ มโครงการ ในวันที่ 14 มกราคม 2565
เตรยี มความพรอ้ มในกลุ่มเปา้ หมาย : ได้มีการดำเนินการกิจกรรมเสยี งตามสายซ่ึง มีต ารางก าร

ประชาสมั พนั ธ์ ดังน้ี

3

1) วนั ท่ี 6 มกราคม 2565 มกี ารประชาสมั พันธ์เกยี่ วกับหลัก 3 อ. 2 ส. ประกอบด้วย อาหาร อารมณ์
ออกกำลังกาย ไม่สบู บุหร่ี และไม่ดมื่ สรุ า

2) วนั ที่ 8 มกราคม 2565 มีการประชาสัมพันธเ์ กย่ี วกับโรคท่ีเกดิ จากการรบั ประทานอาหารที่ไม่ถูก
สขุ ลักษณะ ประกอบดว้ ย โรคหูดบั ซง่ึ เกดิ จากการรบั ประทานอาหารแบบสุก ๆ ดบิ ๆโดยเฉพาะเน้ือหมู และ
โรคท้องรว่ งทเี่ กดิ จากการรับประทานอาหารท่ีไม่สะอาดและได้มาตรฐาน

3) วันที่ 11 มกราคม 2565 มีการประชาสัมพันธ์เกีย่ วกับการรับประทานอาหารตามหลักของ
สัญญาณไฟจราจร ประกอบด้วย สีแดง คือ อาหารที่ควรงด สีเหลือง คือ อาหารที่ควรลดและ สีเขยี ว
คือ อาหารท่ีควรรับประทาน

4) วันท่ี 13 มกราคม 2565 มกี ารประชาสมั พันธ์เกีย่ วกับการจดั ทำโครงการ “ชมุ ชนร่องถา่ นรว่ มใจ
บริโภคปลอดภัย ห่างไกลโรค” ในวันที่ 14 มกราคม 2565 ซึ่งจะเป็นการเตรียมความพร้อมให้กับ
กลุ่มเปา้ หมายเพอื่ ใหท้ ราบถงึ วันและเวลาในการจัดโครงการ

4.1.3 การเตรียมทรพั ยากร/อุปกรณ์ และการขอใชส้ ถานที่
จดั เตรยี มสถานที่ โต๊ะ เกา้ อ้ี อปุ กรณก์ ารลงทะเบียน อปุ กรณก์ ารตรวจร่างกาย สอื่ โสตทศั นปู กรณ์

ติดตอ่ กบั ผู้นำชุมชนเพ่อื ขอจดั เตรยี มสถานที่ในการจดั ทำกิจกรรมตา่ ง ๆ ไดแ้ ก่ การจดั ทำประชาคม การ
ประกาศสยี งตามสาย การจดั ทำโครงการ การสรปุ ผลการจดั ทำโครงการ

4

4.1.4 การจดั ระบบขอ้ มลู / เตรยี มเอกสารทจ่ี ำเปน็ ไวล้ ่วงหนา้
จัดทำหนงั สอื เชญิ กิจกรรมต่าง ๆ ได้แก่ เตรยี มหนังสอื เชญิ นายกเทศมนตรี ผ้อู ำนวยการกอง

สาธารณสขุ ผนู้ ำหมบู่ า้ น ประธานอาสาสมคั รสาธารณสขุ ประจำหมบู่ ้าน จัดทำแบบสอบถามเพ่ือประเมนิ
ความรูท้ ศั นคติ และพฤติกรรม (KAP Survey)

4.2 ขั้นดำเนินการ มรี ายละเอยี ด ดังตอ่ ไปน้ี

4.2.1 ให้ความรูท้ างหอกระจายขา่ วประจำหมบู่ า้ น จำนวน 4 ครง้ั ดงั น้ี

วนั ที่ หัวขอ้ ผู้รับผิดชอบ

6 มกราคม 2565 ห่างไกลโรคไมต่ ดิ ต่อเรื้อรงั ดว้ ยหลัก 3อ 2ส นางสาวกิตติมา สุปนิ ะ
นางสาวจดิ าภา ธนะปัด

8 มกราคม 2565 ขา่ วเตอื นภยั การรับประทานอาหารท่ไี มถ่ กู นางสาวธรี าภรณ์ วงคก์ องแก้ว
สขุ ลกั ษณะ นางสาวปารชิ าติ ทรงอภิวัฒน์กุล

10 มกราคม 2565 เลือกกนิ อาหารตามหลักสญั ญาณไฟจราจร นางสาวพิมประภา ประกาศ

นางสาวสริ ริ ตั น์ มา้ แก้ว

13 มกราคม 2565 โรคพิษสนุ ัขบ้าและประชาสัมพันธก์ ารเขา้ นายธนรัตน์ ทะลอย

รว่ มโครงการ นางสาวนภสั กร พิมเสน

4.2.2 กิจกรรมเยี่ยมบา้ น อสม. เพ่ือประเมนิ Pre-KAP และใหค้ วามรเู้ ก่ยี วกับ อาหารลดหวาน มัน
เค็ม การรับประทานอาหารทถี่ ูกสุขลกั ษณะและได้มาตรฐาน

4.2.3 ทดสอบความรู้โดยให้ทำแบบทดสอบกอ่ นเขา้ รว่ มโครงการ ( Pre-Test )
4.2.4 บรรยาย เรอื่ ง “กินอย่างไร ลดเสย่ี ง เลยี่ งโรคไม่ติดต่อเรอ้ื รัง” โดยให้ความรู้เก่ียวกับการ

รบั ประทานอาหารทถ่ี ูกสขุ ลักษณะ เพ่อื ปอ้ งกนั การเกิดโรคไมต่ ิดต่อเรื้อรังในอนาคต โดยคุณอัมพร อ่อนมี

ตำแหน่ง นักโภชนาการปฏบิ ตั กิ าร
4.2.5 บรรยาย เรื่อง “ผลกระทบตอ่ สขุ ภาพรา่ งกาย จากการรบั ประทานอาหารไมถ่ ูกสุขลักษณะ ”

โดยคุณอัมพร อ่อนมี ตำแหน่ง นักโภชนาการปฏิบตั ิการ มกี ารใช้ QR code ในการนำเสนอสื่อการและเอกสาร
ทใ่ี ชป้ ระกอบการเรยี นรู้

4.2.6 นำเสนอนวัตกรรม “คมั ภรี ป์ รงุ ถูก สุขภาพดี” ในการเปรยี บเทยี บปริมาณเครือ่ งปรงุ รส และ
การควบคุมปริมาณเคร่อื งปรงุ รสทีค่ วรได้รับใน 1 วนั ของบุคคลทวั่ ไปไม่เป็นโรคและบุคคลทเี่ ปน็ โรค โดย
นางสาวธรี าภรณ์ วงคก์ องแก้ว และนางสาวปารชิ าติ ทรงอภวิ ฒั นก์ ลุ

- กจิ กรรมการนำเสนอนวตั กรรม “ คมั ภรี ป์ รงุ ถูก สุขภาพดี”

5

4.2.7 กจิ กรรม ฐานสาธติ การประกอบอาหารคาว – หวาน โดยใชเ้ คร่ืองปรงุ รสตามหลกั 3 เกลอ
ลดการใช้ปริมาณโซเดยี มในการประกอบอาหาร โดยคณุ วัชรพงษ์ แสนใจยา ตำแหนง่ นกั โภชนาการปฏบิ ตั กิ าร
นางสาวธรี าภรณ์ วงคก์ องแกว้ และนางสาวปารชิ าติ ทรงอภวิ ัฒนก์ ลุ นกั ศกึ ษาพยาบาลศาสตร์ ชั้นปที ี่ 4

4.2.8 กจิ กรรมแบ่งกล่มุ เข้าฐานการเรียนรู้ ได้แก่
(1) ฐานอาหารหวาน โดยคณุ วชั รพงษ์ แสนใจยา ตำแหน่ง นกั โภชนาการปฏิบตั ิการ

นางสาวจดิ าภา ธนะปดั และนางสาวสริ ิรตั น์ มา้ แก้ว นกั ศึกษาพยาบาลศาสตร์ ช้นั ปที ี่ 4

6

(2) ฐานอาหารมัน โดยคณุ อมั พร อ่อนมี ตำแหน่ง นกั โภชนาการปฏบิ ตั กิ าร รว่ มกับ
นางสาวกิตติมา สปุ นิ ะ และนางสาวพิมประภา ประกาศ นกั ศกึ ษาพยาบาลศาสตร์ ชนั้ ปที ่ี 4

(3) ฐานอาหารเคม็ โดยนายธนรัตน์ ทะลอย และนางสาวนภสั กร พิมเสน
นักศกึ ษาพยาบาลศาสตร์ ชั้นปที ี่ 4

4.2.9 กจิ กรรมถอดบทเรยี นและการนำเสนอจากผูเ้ ข้ารว่ มโครงการ โดยมีขอ้ คำถาม ดังนี้ “รู้สึก
อยา่ งไร ไดเ้ รยี นร้ไู ร และนำไปใชอ้ ยา่ งไร” โดยทมี นกั ศกึ ษาพยาบาลศาสตร์ ชน้ั ปที ่ี 4

4.2.10 ทบทวนความรู้ สรุปโครงการ และตดิ ตามพฤตกิ รรมการรบั ประทานอาหารของชมุ ชนบ้านรอ่ งถ่าน
4.2.11 เยี่ยมบา้ น เพื่อนำนวัตกรรม “คัมภีรป์ รุงถกู สุขภาพด”ี ไปใช้ เพื่อให้ความรู้เกี่ยวกับปริมาณ
สว่ นประกอบของเครอื่ งปรุงแตล่ ะชนดิ ที่พบไดบ้ ่อยในครวั เรือนท่มี สี ่วนประกอบของโซเดยี ม นำ้ ตาล และไขมนั
4.2.12 ประเมนิ ผลโครงการ และ Re - KAP

แผนงานปฏิบตั ิ ( Gantt Chart) โครงการชุมชน
แผนปฏิบัติงานประจำเดอื นของกล่มุ
ระหวา่ งวนั ท่ี 13 ธันวาคม พ.ศ. 25

กิจกรรม

13-1

ขน้ั เตรียมก
1. ประชุมวางแผนในการจดั กจิ กรรมร่วมกับสมาชกิ ทมี อาจารย์นเิ ทศแหล่งฝกึ
และอาจารยป์ ระจำกลมุ่
2. วางแผนจดั ลำดบั ขนั้ ตอนการดำเนนิ งานและกำหนดหนา้ ที่ผ้รู บั ผดิ ชอบ

3. จัดทำแบบสอบถามเพอ่ื ประเมนิ ความรู้ ทัศนคติ และพฤตกิ รรมสขุ ภาพ
(KAP Survey)
4. จดั ทำโครงการเขยี นและนำเสนอโครงการ “ชมุ ชนร่องถา่ นร่วมใจ บริโภค
ปลอดภัย ห่างไกลโรค” เพ่ือขออนมุ ัตงิ บประมาณสนับสนุนในการจัดทำ
โครงการ
5. ตดิ ตอ่ ประสานงานกับกองสาธารณสุขและส่ิงแวดล้อม เทศบาลตำบลทงุ่ โฮง้
อำเภอเมืองแพร่ จงั หวดั แพร่ ในการสนับสนุนงบประมาณในการจดั ทำ
โครงการ

7

นร่องถ่านรว่ มใจ บริโภคปลอดภยั หา่ งไกลโรค
1 บ้านรอ่ งถ่าน อ.เมอื งแพร่ จ.แพร่

564 ถงึ 20 มกราคม พ.ศ. 2565

ระยะเวลา

ธนั วาคม มกราคม ผูร้ ับผิดชอบ

19 20-26 27-30 4-9 10-16 17-20

การ (P1)

นางสาวกิตติมา สุปินะ

นายธนรัตน์ ทะลอย

นางสาวจดิ าภา
ธนะปดั

นางสาวธรี าภรณ์
วงคก์ องแก้ว

นางสาวนภสั กร พมิ เสน

กิจกรรม

13-1

6. ประชมุ เตรยี มการดำเนินโครงการกบั กลมุ่ ผ้นู ำชมุ ชนตำบลทุ่งโฮ้งและ
กลุม่ อาสาสมัครสาธารณสขุ ประจำหม่บู า้ น เก่ียวกับวัน เวลา สถานที่ ในการ

จัดกจิ กรรมและการดำเนนิ กจิ กรรม

7. จดั ทำหนังสือประสานงานต่าง ๆ ได้แก่ หนังสือเชญิ นายกเทศมนตรตี ำบล

ทงุ่ โฮง้ เปน็ ประธานเปดิ งาน ตลอดจนเชิญกล่มุ เปา้ หมาย

8. ดำเนนิ กจิ กรรมเสยี งตามสายเพ่อื ประชาสัมพันธเ์ กี่ยวกับการเขา้ รว่ ม
โครงการ “ชมุ ชนร่องถา่ นร่วมใจ บรโิ ภคปลอดภัย หา่ งไกลโรค”

ขั้นดำเนนิ ก

1. จัดเตรียมสถานที่ เคร่อื งมือ วสั ดแุ ละอปุ กรณใ์ น การทำกิจกรรม

2. ทดสอบความรโู้ ดยให้ทำแบบทดสอบก่อนเขา้ ร่วมโครงการ (Pre-Test)

3. จดั กจิ กรรมให้ความร้เู กยี่ วกับความสำคัญของการรบั ประทานอาหารทีถ่ ูก
สขุ ลักษณะ

ข้ันประเมิน

8

ระยะเวลา

ธันวาคม มกราคม ผู้รับผิดชอบ

19 20-26 27-30 4-9 10-16 17-20

นางสาวพิมประภา
ประกาศ

นางสาวปารชิ าติ
ทรงอภวิ ัฒน์กลุ

นางสาวสิริรัตน์ มา้ แกว้

การ (Do)

นางสาวพิมประภา

ประกาศ

นางสาวธีราภรณ์
วงค์กองแกว้

นางสาวปาริชาติ
ทรงอภิวฒั น์กุล

นผล (C1)

กิจกรรม

13-1

1. ประเมนิ ผลภายหลังเสรจ็ สิ้นโครงการทันที โดยใช้แบบทดสอบหลงั
เข้าร่วมโครงการและทำแบบทดสอบความพึงพอใจ
2. จัดทำ Re-KAP survey
3.สรปุ ผลและประเมินผลการดำเนนิ กจิ กรรมการตามวัตถปุ ระสงคข์ อง
โครงการ

4. นำเสนอผลการดำเนนิ โครงการตอ่ อาจารยป์ ระจำกลุ่ม

ขั้นปรบั ปร

1. วเิ คราะห์ปัญหา เสนอแนวทางการปรบั ปรงุ แกไ้ ข และเสนอแนวทางการ
พฒั นาในการทำโครงการคร้ังตอ่ ไป

2. สรุปผลและประเมนิ ผลการดำเนินกิจกรรมตามวตั ถุประสงค์
ของโครงการ

3. ประชมุ สรปุ ผลดำเนินโครงการและสง่ ต่อขอ้ มูลใหแ้ กก่ องทนุ สาธารณสุขและ
สงิ่ แวดลอ้ ม ติดตามกำกบั ปรบั ปรงุ ขอ้ ดี ขอ้ เสีย เพอื่ การพัฒนาและปรับปรุง
ต่อไปเพ่ือความตอ่ เน่ืองของกจิ กรรม

9

ระยะเวลา

ธนั วาคม มกราคม ผู้รับผดิ ชอบ

19 20-26 27-30 4-9 10-16 17-20

นางสาวสริ ิรัตน์ มา้ แกว้

นางสาวกิตตมิ า สุปินะ

นายธนรัตน์ ทะลอย

นางสาวจดิ าภา
ธนะปัด

รงุ (A1)

นางสาวนภัสกร พมิ เสน

นางสาวกติ ตมิ า สุปนิ ะ

นางสาวปารชิ าติ
ทรงอภิวฒั นก์ ลุ