เจ้าปูเเสม

ความรู้เกี่ยวกบั ปแู สม

O

เร่ิมอา่ น

สารบญั
หน้าท่ี1ลกั ษณะของปแู สม
หน้าท่ี2การขยายพนั ธ์
หน้าท่ี3การเลยี ้ งปแู สม
หน้าท่ี5ปแู สมกินอะไรเป็นอาหาร
หน้าท่ี5ปแู สมมีก่ีสายพนั ธ์ุ
หน้าที่6ปแู สมมีประโยชน์อยา่ งไร

ลกั ษณะของปแู สม

ก้ามมสี ีแดงปนมว่ ง กระดองเกือบจะเป็นรูปส่ีเหลยี่ ม มีความกว้าง
มากกว่าความยาวเล็กน้อย มกี ล่มุ ขนสนั้ ๆ กระจดั กระจายอยูบ่ น
กระดอง มีรอยหยกั เหมอื นฟัน2ซี
มีมมุ นอกของเบ้าตาตอนกลางกระดอง ซง่ึ อยูต่ รงกนั ข้ามกบั ปากมี
ลกั ษณะโค้งนูนปลายแหลมเหน็ ได้ชดั สนั ข้างปากมีขนาดใกล้เคยี งกนั

การอ้ างอิงhttps://sites.google.com/site/pukabpachaylenthismuthrsakhr/laksna-pu-ni-pa-chay-len/pu-saem-

hrux-pu-khem https://sites.google.com/site/pukabpachaylenthismuthrsakhr/laksna-pu-ni-pa-chay-
len/pu-saem-hrux-pu-khem https://sites.google.com/site/pukabpachaylenthismuthrsakhr/laksna-
pu-ni-pa-chay-len/pu-saem-hrux-pu-khem
https://sites.google.com/site/pukabpachaylenthismuthrsakhr/laksna-pu-ni-pa-chay-len/pu

https://sites.google.com/site/pukabpachaylenthi
smuthrsakhr/laksna-pu-ni-pa-chay-len/pu-saem-
hrux-pu-khem

1

การขยายพนั ธ์ขุ องปแู สม

รวบรวมแม่พนั ธ์ุของปแู สม ไขน่ อกกระดองจากบรเิ วณป่ าชายเลน
ของศนู ย์วจิ ยั และพฒั นา ประมงชายฝ่ังสรุ าษฎร์ธานี โดยคดั เลือก
โดยเฉพาะแม่พนั ธ์ุปแู สมที่มไี ข่สีนา้ ตาลหรือดา นามาใสใ่ นถงั ขนาด
150ลติ ร ท่มี นี า้ สะอาดผ่านการฆา่ เชอื ้ ด้วยคลอรนี เรียบร้อยแล้ว ให้
อากาศแบบหวั ทรายตลอดเวลา

2

การเลยี ้ งปแู สม

การเล้ยี งปูแสม(Episesarma mederi H.Milne Edward, 1854) ในบอ่ ดนิ จากลกู พนั ธ์ุปู
แสมซ่ึงผลติ ไดจ้ ากโรงเพาะพนั ธ์ุปูของศูนยว์ จิ ยั และพฒั นาประมงชายฝั่งสุราษฎร์ธานี มคี วามกวา้ งกระดอง
เฉล่ยี
เร่ิมตน้ 0.54 เซนตเิ มตร ความยาวกระดองเฉลีย่ 0.47 เซนตเิ มตร น้าหนักตวั เฉลย่ี 0.49 กรมั ตอ่ ตวั ทา้ การ
ทดลองในบอ่ ดนิ ขนาด 1 ไร่ เล้ยี งปูแสมทคี่ วามหนาแนน่ 7.5 ตวั ตอ่ ตารางเมตร ระดบั น้าลึก 0.30 เมตร ใน
บอ่
ปลูกตน้ โกงกางใบเลก็ (Rhizophora apiculata) แบบสลบั ฟันปลา แถวละ 13 ตน้ จา้ นวน 12 แถว และแถว
ละ 14 ตน้ จา้ นวน 12 แถว รวมตน้ โกงกางท้งั สิ้น 324 ตน้ ปลูกหา่ งกนั ตน้ ละ 0.5 เมตร โดยปลูกหา่ งจากขอบ
บอ่ 1.5 เมตร บริเวณคนั บอ่ กน้ั ดว้ ยอวนมงุ้ ฟา้ ขนาดกวา้ ง 90 เซนตเิ มตร โดยเนื้ออวนมงุ้ ดา้ นขอบบนจา้ นวน
42 เซนติเมตรเยบ็ ติดดว้ ยผา้ ยางพลาสติกสีเขียว กนั ลกู ปูปีนหนี ระยะเวลาการเล้ยี ง 6 เดือน พบวา่ มอี ตั ราการ
เจริญเติบโตของเดอื นท่ี 1, 2, 3, 4, 5 และ 6 ในดา้ นขนาดความกวา้ งกระดองเฉลี่ย เทา่ กบั 0.79, 1.54, 2.30,
2.02, 2.81 และ 2.61 เซนติเมตร ตามลา้ ดบั ในดา้ นความยาวกระดองเฉล่ยี เทา่ กบั 0.68, 1.40, 2.08, 1.84,
2.59 และ 2.41 เซนตเิ มตร ตามลา้ ดบั ในดา้ นน้าหนักตวั เฉลย่ี เทา่ กบั 0.53, 2.09, 10.05, 7.48, 16.51 และ
13.74 กรมั ตอ่ ตวั ตามลา้ ดบั เมอ่ื เสร็จส้ินการทดลอง ทา้ การจบั ไดผ้ ลผลิตท้งั ส้ิน 120 กโิ ลกรัม จา้ นวน 7,200
ตวั คดิ เฉลี่ยเป็น 60 ตวั ตอ่ กโิ ลกรมั

3

ปูแสมกนิ อะไรเป็ นอาหาร
ปูแสมกนิ อาหารตามพ้ืนดินเลนอาจเป็ นซากพชื
ซากสัตวท์ ี่ตาย ใบไมส้ ด และกนิ ดินทรายเพ่ือ
ช่วยบดยอ่ ยอาหาร ลกั ษณะท่วงท่าการกนิ
อาหารของปูแสมน้นั จะค่อยๆกนิ ไม่รีบร้อนโดย
ใชก้ า้ มหยบิ อาหารป้อนเขา้ ปาก ผเู้ ขียนเคย
สังเกตพบวา่ มนั ป้อนเฉล่ีย 15 – 25 คร้ังต่อ
นาที มนั ใชก้ า้ มท้งั สองขา้ งหยบิ อาหารป้อนเขา้
ปากท่ีมีระยางคห์ ลาย ...18 ก.ย. 2550

4

ปูแสมมีก่ีสายพนั ธ์ุ

ประเทศไทยมปี ูแสมถึง 29 สกุล 71 ชนิด ...
หากยงั ไมม่ มี าตรการจดั การท่ีดีและถูกตอ้ ง ใน
อนาคตอนั ใกลน้ ้ีปูแสมคงจะสูญพนั ธุ์หรือไมม่ ี

เหลือใหค้ นรุ่นหลงั ไดร้ ู้จกั อีกตอ่ ...

5

ปูแสมมีประโยชนอ์ ยา่ งไร

โดยทว่ั ไปปแู สมนิยมนามาทาปดอง ซ่ึงจากประสบการณใ์ นการการทา
ปดู องของผูเ้ รียบเรียงพอจะสรุปเป็นข้นั ตอนการทาไดด้ งั น้ี คือในการทา
ปดู องเราจะตอ้ งเลือกเอาปตู วั ท่ียงั เป็นๆอยู่ นามาใส่ตะกร้าแลว้ ลา้ งน้าให้
สะอาด โดยการใหน้ ้าไหลผ่านแลว้ เขยา่ เบาๆ หลงั จากน้นั ตม้ น้าให้
เดือดกะน้าตามปริมาณของปู แลว้ ใส่เกลือลงไปตม้ ใส่เกลือจนกระทงั่
เกลืออ่ิมตวั สงั เกตไุ ดจ้ ากเกลือไมล่ ะลาย แลว้ ต้งั ทิ้งไวใ้ หเ้ ยน็ หลงั จาก
น้นั นาตวั ปใู ส่ภาชนะท่เี ป็นแกว้ หรือพลาสติก แลว้ ราดน้าเกลือลงไปให้
ทว่ มตวั ปู หาภาชนะมาปิ ด แลว้ ท้ิงไวป้ ระมาณ 24 ชวั่ โมง หรือลองหกั
ขาปดู ู ถา้ รบั ประทานไดแ้ ลว้ เนื้อปจู ะแข็ง ดึงออกจากขาง่าย มรี สชาติ
เค็มนิดหน่อย และถา้ จะเก็บไวร้ ับประทานไดน้ านๆ ใหน้ าปไู ปลา้ งดว้ ย
น้าสะอาดแลว้ นาไปแชต่ เู้ ยน็ ไว้ ปกู ็จะมีรสชาติคงเดิม และไมเ่ สีย แต่ถา้
เก็บไวโ้ ดยวิธีการแชน่ ้าเกลือตอ่ ไปเร่ือยๆปกู ็จะเก็บไดน้ านเช่นเดียวกนั
แต่จะมรี สชาติเคม็ ข้ึนเร่ือยๆ ซ่ึงจะรับประทานไมอ่ ร่อย

6