เล่ม 1 การเคลื่อนที่ของวัตถุ

48

9. การสรปุ องค์ความรู/้ ประเมินผล และภาพประกอบ

10. แนวทางในการพัฒนาผลงาน/ผลิตภัณฑ/์ นวัตกรรม และการประยุกต์ใช้

11. วางแผนและออกแบบวิธนี ำเสนอผลการทำกจิ กรรมสะเตม็ ศึกษา

49

แบบทดสอบหลงั เรยี น

รายวชิ าวทิ ยาศาสตร์ 5 ว23101 ชัน้ มัธยมศกึ ษาปที ี่ 3 ภาคเรียนท่ี 1 ปกี ารศึกษา 2560
หนว่ ยการเรยี นรู้ เรื่อง แรงและการเคลอ่ื นที่ ชุดที่ 1 การเคล่อื นทข่ี องวตั ถุ

คำช้แี จง

1. แบบทดสอบฉบบั นเ้ี ป็นแบบทดสอบ 4 ตวั เลือก จำนวน 10 ข้อ
ขอ้ ละ 1 คะแนน คะแนนเต็ม 10 คะแนน

2. ใหน้ ักเรียนเลือกคำตอบที่ถูกทสี่ ุดเพยี งขอ้ เดยี ว โดยทำเคร่ืองหมาย
กากบาท  ลงในช่องวา่ งให้ตรงกับตวั อกั ษร ก ข ค หรือ ง ในกระดาษคำตอบ

1. กฎการเคล่ือนท่ีของนิวตันในข้อใดท่ีสัมพันธ์กับวัตถุที่เคลื่อนท่ีด้วยความเรว็ คงที่ ขณะผลรวม

ของแรงลพั ธ์ท่ีกระทำตอ่ วัตถุมคี า่ เทา่ กับศูนย์

ก. กฎข้อที่ 1 ข. กฎขอ้ ท่ี 2

ค. กฎข้อที่ 3 ง. กฎข้อท่ี 1 และ 2

2. แรงโน้มถ่วงของโลกทก่ี ระทำต่อลกู แอปเปิลใหห้ ล่นจากต้นสพู่ ้นื ในแนวดิ่ง มีความสมั พนั ธก์ ับ

กฎการเคลือ่ นทข่ี องนิวตนั ในขอ้ ใด

ก. กฎขอ้ ที่ 1 ข. กฎขอ้ ท่ี 2

ค. กฎขอ้ ท่ี 3 ง. กฎขอ้ ที่ 1 และ 2

3. ขอ้ ใด ไม่เปน็ การใช้ประโยชนจ์ ากแรงในการเคลื่อนยา้ ยวตั ถุหรือสง่ิ ของ
ก. เด็กผชู้ าย 3 คน เตะลูกบอลในสนามหญ้า

ข. พนักงานขนส่งโยนและรบั กระเป๋าตอ่ กันเป็นทอด ๆ
ค. ผู้ชาย 2 คน ช่วยกันยกตเู้ ส้ือผ้าและเดินเข้าไปในหอ้ งนอน
ง. คุณพ่อเขน็ รถกระบะทบ่ี รรทกุ ทรายท่มี นี ้ำหนกั มากจนลอ้ ไม่ขยับ

4. การเคล่อื นที่ของลกู ปงิ ปองขณะออกแรงตีโต้กลับไป-มา ดงั ภาพ

ทม่ี า : Pinclipart (ม.ป.ป.), สืบคน้ เมอื่ 12 มกราคม 2559

ลกั ษณะการเคลอ่ื นท่ขี องลูกปิงปองใกล้เคียงกับขอ้ ใดมากทสี่ ดุ

ก. การเคลอ่ื นที่แนวดิง่ ข. การเคล่ือนท่ีแนวราบ

ค. การเคลอ่ื นแบบวงกลม ง. การเคลอื่ นที่แบบโพรเจกไทล์

50

5. ข้อใดอธบิ ายการเคล่ือนทีข่ องวัตถุไดใ้ กลเ้ คยี งความเปน็ จริงมากทสี่ ุด
ก. การหมนุ ของกงั หนั เป็นการเคลื่อนที่แนวด่งิ
ข. การพงุ่ แหลน เป็นการเคล่ือนท่แี บบโพรเจกไทล์

ค. การโยนกลอ่ งนมลงถงั ขยะ เปน็ การเคลอื่ นทแ่ี บบวงกลม
ง. การตีลูกเทนนสิ เป็นการเคลื่อนท่ีแนวเอียงทำมุมกบั พน้ื ราบ

6. สถานการณ์ในขอ้ ใด เป็นการเคลอื่ นท่ีแนวตรงและแนวโค้ง ตามลำดับ
1) นักกีฬากระโดดไกล

2) ผลไมส้ กุ หลน่ จากตน้
3) โยนกลอ่ งนมลงถงั ขยะ
4) ดาวเทียมโคจรรอบโลก

ก. ข้อท่ี 1 และ 2 ข. ขอ้ ท่ี 1 และ 3
ค. ข้อท่ี 2 และ 3 ง. ข้อที่ 3 และ 4

7. ลักษณะการเคลื่อนทข่ี องวัตถุแบบต่าง ๆ ดงั ภาพ

ภาพที่ 1 ภาพท่ี 2

ภาพท่ี 3 ภาพท่ี 4

ที่มา : .Clipartmax (ม.ป.ป.), สบื ค้นเมอื่ 12 มกราคม 2559

FuereeTit (ม.ป.ป.), สบื คน้ เมอื่ 12 มกราคม 2559

Seekclipart (ม.ป.ป.), สบื ค้นเมอ่ื 12 มกราคม 2559

Vecteezy (ม.ป.ป.), สืบคน้ เมื่อ 12 มกราคม 2559

จากภาพ ข้อใดสมั พนั ธก์ บั การเคล่อื นท่ีแนวโคง้

ก. ภาพที่ 1 และ 2 ข. ภาพท่ี 2 และ 3

ค. ภาพที่ 1, 2 และ 3 ง. ภาพที่ 1, 2, 3 และ 4

51

ใชข้ ้อมลู จากตารางต่อไปน้ี ตอบคำถามข้อ 8-9

กิจกรรมที่ กิจกรรมการทดลอง แรงทก่ี ระทำต่อวตั ถุ
แนวราบ แนวดิ่ง

1 ออกแรงเหวีย่ งยางลบทผี่ กู เชอื กเหนือศีรษะ
โดยรอบอย่างตอ่ เนื่อง

2 ใช้น้ิวดดี ยางลบใหพ้ งุ่ ออกไปบนพื้นโต๊ะ
3 ใชน้ ้ิวดดี ยางลบทว่ี างอยูข่ อบโตะ๊ ใหพ้ ุ่งออกไป

ในแนวราบและตกลงส่พู น้ื

4 โยนยางลบพุง่ ข้นึ ไปเหนือศรี ษะ

8. ขอ้ ใดเปน็ กิจกรรมที่มกี ารเคลื่อนที่ในลักษณะเดยี วกนั ทง้ั หมด

ก. กิจกรรมท่ี 1 และ 2 ข. กิจกรรมท่ี 1 และ 3

ค. กิจกรรมที่ 2 และ 3 ง. กจิ กรรมท่ี 3 และ 4

9. ข้อใดเปน็ กจิ กรรมท่ีมีการเคลื่อนทเี่ ชน่ เดยี วกบั การเคลอ่ื นทข่ี องกงั หนั ลม

ก. กิจกรรมที่ 1 ข. กจิ กรรมท่ี 2

ค. กจิ กรรมที่ 3 ง. กจิ กรรมที่ 4

10. การเคล่อื นที่ของรถมอเตอร์ไซดไ์ ต่ถังทบ่ี รเิ วณขอบของถังไมข้ นาดใหญ่ ดงั ภาพ

ท่ีมา : Neelaemuns (2558), สบื คน้ เม่อื 12 มกราคม 2559

รถมอเตอร์ไซด์ไต่ถงั จะเคลอ่ื นทีโ่ ดยไมเ่ กิดอบุ ัติเหตุ ตอ้ งใช้ความรจู้ ากการเคล่ือนท่ีในขอ้ ใด

ก. การเคลอ่ื นท่ีแนวด่ิง ข. การเคล่อื นท่ีแนวราบ

ค. การเคลือ่ นท่ีแบบวงกลม ง. การเคลอ่ื นทแี่ บบโพรเจกไทล์

52

กระดาษคำตอบแบบทดสอบหลงั เรยี น
ชดุ กจิ กรรมการเรยี นรู้วิทยาศาสตร์ ชดุ ท่ี 1 การเคลื่อนทขี่ องวตั ถุ

ช่ือ ........................................................................... เลขที่ ...................... ชน้ั ..................

ขอ้ ก ข ค ง คะแนน ผลการประเมิน

1. คะแนนเตม็ 10
2.
3. คะแนนท่ีได้
4.
5. ลงชอื่ .................................................... ผปู้ ระเมิน
6. ( นายทศพล สุวรรณราช )
7.
8. วันท่ี ........... เดือน ........................ พ.ศ. ..............
9.
10.

ทำเสรจ็ ! ทบทวน
คำตอบอกี คร้ังนะครบั

เกณฑ์การตดั สิน ผา่ น
คะแนนรวมต้งั แต่ร้อยละ 80 ข้นึ ไป ไม่ผา่ น
คะแนนรวมต่ำกว่ารอ้ ยละ 80

53

บรรณานกุ รม

กระทรวงศึกษาธิการ. หลักสูตรแกนกลางการศกึ ษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551. กรุงเทพฯ :
โรงพมิ พช์ มุ นมุ สหกรณ์การเกษตรแหง่ ประเทศไทย, 2551.

นภาภรณ์ ธญั ญา. ขยนั กอ่ นสอบ วทิ ยาศาสตร์ ม.3. กรงุ เทพฯ : ทเี อสอนิ เตอร์พร้นิ ท,์ 2553.
ประดับ นาคแกว้ และดาวลั ย์ เสรมิ บญุ สขุ . หนงั สือเรียน วิทยาศาสตร์ ม.3. กรงุ เทพฯ : ดบั เบลิ้ บเี พรส,

2555.
ไพโรจน์ แก้วมา. Compact วิทยาศาสตร์ ม.3. กรุงเทพฯ : สภุ ชั นิญค์พริ้นตงิ้ กรปุ๊ , 2555.
ศรีลักษณ์ ผลวัฒนะ และเจียมจิต กุลมาลา. หนังสือกิจกรรมสะเต็มศึกษา ม.3. กรงุ เทพฯ : แม็ค

เอ็ดดูเคช่นั , 2559.
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลย.ี หนังสือเรียนรายวิชาพ้ืนฐานวิทยาศาสตร์

วทิ ยาศาสตร์ 5 ชัน้ มัธยมศึกษาปที ี่ 3 เลม่ 1 กลมุ่ สาระการเรยี นรู้วิทยาศาสตร์ตามหลักสตู ร
แกนกลางการศึกษาข้ันพ้นื ฐาน พทุ ธศกั ราช 2551. กรงุ เทพฯ : สกสค. ลาดพร้าว, 2557.
_____. คู่มือครูรายวิชาพ้ืนฐานวิทยาศาสตร์ วิทยาศาสตร์ 5 ชั้นมัธยมศึกษาปีท่ี 3 เล่ม 1
กลมุ่ สาระการเรยี นรู้วิทยาศาสตร์ ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขนั้ พ้ืนฐาน พุทธศกั ราช
2551. กรุงเทพฯ : สกสค.ลาดพร้าว, 2557.
สมพงศ์ จันทรโ์ พธ์ศิ รี. คู่มอื เตรยี มสอบวิทยาศาสตร์ ม.3 เลม่ รวม เทอม 1-2. กรงุ เทพฯ : บริษัท
ไฮเอ็ดพบั ลิชชงิ่ จำกัด, ม.ป.ป.
สทุ ธิพงษ์ โล้เจรญิ รตั น์ และคณะ. หนงั สือคู่มอื วทิ ยาศาสตร์ ม.3. กรุงเทพฯ : เพ่มิ ทรพั ย์ การพิมพ,์
2557.

แหล่งอา้ งองิ ภาพออนไลน์

มหาวิทยาลยั สโุ ขทยั ธรรมาธริ าช. (ม.ป.ป.). แรงที่กระทำต่อวัตถุ: แรงโน้มถ่วงของโลกกับน้ำหนัก
ของวตั ถุ. สืบค้นเมื่อ 13 มกราคม 2559, จาก https://bit.ly/2sjzDJz

วรวฒุ ิ ศรที อง. (2553). เคลด็ ลบั เรียนดี เรียนเกง่ ความสำเร็จในการเรียนรู้. สืบคน้ เม่ือ 12 มกราคม
2559, จาก https://bit.ly/2WjlzRq

สถาบันมาตรวทิ ยาแหง่ ชาติ. (2559). ความเร่งเน่อื งจากแรงโนม้ ถ่วงของโลก ณ สถานท่ใี นจงั หวดั
ต่าง ๆ. สบื คน้ เมื่อ 12 มกราคม 2559, จาก www.nimt.or.th

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี. (ม.ป.ป.). แผนการสอนการเคลื่อนท่ีแบบ
โพรเจกไทล์. สืบค้นเมอ่ื 15 มกราคม 2559, จาก https://bit.ly/2QoZR9c

123AF. (ม.ป.ป.). Archivio Fotografico - Uomo in auto cabriolet e strada vuota.
illustrazione di rendering 3D. สืบค้นเมื่อ 13 มกราคม 2559, จาก https://bit.ly/2
HBKxn1

Anna Hansen. (2558). Anna Dissar. สบื ค้นเมอ่ื 13 มกราคม 2559, จาก https://bit.ly/2VOUy3V
BBC. (2554). KS3 Bitesize: Science – Forces. สืบคน้ เมื่อ 12 มกราคม 2559, จาก https://

bit.ly/2JFBoM8

54

Beer. (2556). Learning by CAI. สบื คน้ เม่ือ 15 มกราคม 2559, จาก https://bit.ly/2JdsF3f
Chegg. (ม.ป.ป.). We have solutions for your book!. สบื ค้นเม่ือ 12 มกราคม 2559, จาก

https://che.gg/2wjOwhg
Clipartmax. (ม.ป.ป.). Enjoy The Summer - Petanque Clipart. สืบค้นเมื่อ 12 มกราคม

2559, จาก https://bit.ly/30KUC8H
Cristi Stoica. (2556). PHYSICS: Does the reaction force appear without delay?.

สบื ค้นเมอื่ 13 มกราคม 2559, จาก https://bit.ly/2slORh4
Dahle. (ม.ป.ป.). Dahle Rotary Pencil Sharpeners. สืบค้นเมื่อ 16 มกราคม 2559, จาก

https://bit.ly/2LBWkS9
David Szondy. (2557). Hennessey gets patriotic with Venom GT “World’s Fastest

Edition”. สืบค้นเม่ือ 16 มกราคม 2559, จาก https://bit.ly/2VOURf5
FuereeTit. (ม.ป.ป.). Drawing, Cartoon, Illustration. สืบค้นเม่ือ 12 มกราคม 2559, จาก

https://bit.ly/2K0gXJc
Heart. (2555). รถไต่ถงั (อนิ เดีย). สบื ค้นเมอ่ื 16 มกราคม 2559, จาก https://bit.ly/2EjfvhG
HOURIT. (ม.ป.ป.). Gerak Vertikal: Pengertian, Ciri, Rumus, Grafik, Pola Soal Dan

Pembahasan. สบื ค้นเมอื่ 16 มกราคม 2559, จาก https://bit.ly/2Qq2uaF
James Renhard. (2557). A Once-In-A-Lifetime Space Phenomenon Is Happening

Tonight. Here’s How You Can See It. สบื ค้นเมอื่ 16 มกราคม 2559, จาก https://
bit.ly/2We3KE5
Mondcivitan. (ม.ป.ป.). Newton Apple Fell On Head. สืบค้นเม่ือ 13 มกราคม 2559, จาก
https://bit.ly/2JsJ44p
Neelaemuns. (2558). มอไซค์ ไต่ถัง. สืบค้นเม่อื 12 มกราคม 2559, จาก https://bit.ly/2W3frNY
Onur. (2554). Basit Makineler. สบื คน้ เมอ่ื 16 มกราคม 2559, จาก https://bit.ly/2WrCVLV
P30Download. (2559). Real Badminton v1.1 Ipa Download. สืบค้นเมือ่ 16 มกราคม 2559,
จาก https://bit.ly/2Qklmb2
Pantip. (2557). มาซอ่ มพดั ลม Hatari เวลามันฝดื กนั เถอะ (อีกวธิ ีหนึง่ ). สบื คน้ เมื่อ 16 มกราคม
2559, จาก https://bit.ly/2WrCD7N
Picz. (ม.ป.ป.). Daily life movement. สบื ค้นเม่ือ 12 มกราคม 2559, จาก https://bit.ly/2K
3PQNw
Pinclipart. (ม.ป.ป.). Table Tennis Clipart. สบื คน้ เม่ือ 12 มกราคม 2559, จาก https://bit.
ly/2Ez7qVY
Sciencestruck. (ม.ป.ป.). What is Centripetal Force. สืบค้นเมื่อ 16 มกราคม 2559, จาก
https://bit.ly/2kxIofM
Scott, S. (2557). Do action and reaction pairs of forces balance one another?.
สบื คน้ เม่อื 13 มกราคม 2559, จาก https://bit.ly/2IWtB90

55

Seekclipart. (ม.ป.ป.). Hula Hoop Clip Art Free. สบื คน้ เมอ่ื 12 มกราคม 2559, จาก https:
//bit.ly/2Makmbb

Storyblocks. (ม.ป.ป.). Two boys throwing and catching balls illustration. สบื ค้นเม่ือ
15 มกราคม 2559, จาก https://bit.ly/2xllPE8

Supplemented. (2558). The Beginners Guide To Squats: The Deep Squat. สบื ค้นเมอื่
16 มกราคม 2559, จาก https://bit.ly/2Xd7IJL

TODTY. (2557). สดุ ล้ำ! เทคโนโลยเี ปล่ยี นมุมเครือ่ งขณะ iPhone ตก โดยไมใ่ หห้ น้าจอกระทบพ้ืน
สิทธิบตั รใหม่ของ Apple. สืบคน้ เม่ือ 13 มกราคม 2559, จาก https://bit.ly/2ITvV4s

Vecteezy. (ม.ป.ป.). Gente haciendo deportes de atletismo. สบื ค้นเมื่อ 12 มกราคม 2559,
จาก https://bit.ly/2JEltOq

Wikipedia. (ม.ป.ป.). Isaac Newton. สบื คน้ เมอื่ 13 มกราคม 2559, จาก https://bit.ly/1KkUYXo
Wiring diagram. (ม.ป.ป.). Uniform Circular Motion Diagram Pretty Circular Motion

Diagram 28 Images Circular Motion. สืบค้นเม่ือ 15 มกราคม 2559, จาก https://
bit.ly/2HBObNw

56

ภาคผนวก

57

เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน
ชดุ กิจกรรมการเรียนรู้วทิ ยาศาสตร์ ชุดท่ี 1 การเคล่ือนที่ของวตั ถุ

ขอ้ คำตอบ
1. ง
2. ค
3. ข
4. ข
5. ก
6. ค
7. ก
8. ง
9. ข
10. ง

.

58

เฉลยแบบบันทึกผลกิจกรรมที่ 1.1
การศกึ ษา เรือ่ ง แรงและกฎการเคลอ่ื นทขี่ องนิวตนั

คำช้ีแจง นักเรียนอ่าน คิด และวิเคราะห์ “คำถามจากใบความรู้ เรื่อง แรงและกฎ
การเคลอื่ นท่ขี องนิวตัน” แลว้ อภปิ รายร่วมกนั ในกลุ่ม เพ่อื ตอบคำถามและชว่ ยกัน
บันทึกคำตอบลงใน “แบบบันทึกผลกิจกรรมที่ 1.1” (คะแนนเต็ม 16 คะแนน
ข้อละ 2 คะแนน)

คำถามขอ้ ท่ี 1
1.1 .นักเรยี นคดิ ว่า การเคล่ือนท่ีของวัตถุมีความเก่ียวขอ้ งกับ “แรง” หรือไม่ เพราะเหตุใด

(2 คะแนน)
แนวคำตอบ การเคล่ือนที่ของวัตถุมีความเกี่ยวข้องกับแรง ทั้งน้ีเพราะแรงเป็นส่ิงที่
ทำให้วตั ถุที่หยดุ น่ิงเคล่ือนทไ่ี ด้ หรอื ทำให้วตั ถทุ ่ีกำลงั เคล่ือนทีห่ ยุดนง่ิ ได้

1.2 .เม่ือมแี รงมากระทำต่อวัตถุ แรงจะส่งผลให้วตั ถนุ ัน้ เกิดการเปลี่ยนแปลงสภาพอย่างไร
ได้บ้าง (2 คะแนน)

แนวคำตอบ แรงจะทำให้วัตถมุ ีการเปลี่ยนแปลงสภาพได้ โดยจากวัตถุท่ีหยุดน่ิงเปล่ียนเป็น
วัตถุท่ีเคล่ือนทไี่ ด้ และจากวัตถุที่กำลงั เคล่อื นทเี่ ปลี่ยนเปน็ เคล่อื นทด่ี ว้ ยความเรว็ ทีเ่ พ่มิ ขนึ้
หรอื ชา้ ลง หรือหยดุ น่งิ หรอื เปลีย่ นทิศทางการเคล่ือนท่ี หรอื อาจเปลี่ยนแปลงรปู ร่างได้

คำถามข้อที่ 2
2.1 .นักเรยี นคิดว่า “แรง” เป็นปริมาณทางฟิสกิ ส์ประเภทใด เพราะเหตใุ ด (2 คะแนน)
แนวคำตอบ แรงเปน็ ปริมาณเวกเตอร์ ทงั้ น้ีเพราะแรงเปน็ ปริมาณทม่ี ีทัง้ ขนาดและทศิ ทาง
2.2 “สัญลกั ษณย์ อ่ ของแรง” เขยี นแทนด้วยอะไรและใช้ “หน่วย” ใดในการวัดขนาดของแรง

(2 คะแนน)
แนวคำตอบ สัญลักษณ์ย่อของแรง เขียนแทนด้วย “⃑F” และวัดขนาดของแรงโดยใช้
หน่วยเปน็ นิวตัน หรือ N

คำถามขอ้ ท่ี 3
นกั เรียนคิดว่ากฎของนิวตันขอ้ ใดที่อธิบายเก่ียวกับ “ความเรง่ ” เพราะเหตุใดจงึ คิดเช่นนั้น
(2 คะแนน)
แนวคำตอบ กฎข้อที่ 2 ของนิวตนั เป็นกฎที่อธิบายเกี่ยวกับความเร่ง ท้ังนเี้ พราะนิวตัน
ไดอ้ ธบิ ายไว้ว่า ถ้ามีแรงมากระทำต่อวัตถแุ ล้วทำใหว้ ตั ถมุ ีแรงลัพธ์ไม่เทา่ กบั ศนู ย์ วตั ถุจะ
เคลื่อนท่ดี ว้ ยความเร็วทีเ่ พ่ิมข้ึน หรือเคล่อื นท่ดี ว้ ยความเร่งโดยมีทิศทางเดียวกับแรงลพั ธ์

59

คำถามข้อท่ี 4
4.1 .ถ้าไม่คดิ แรงตา้ นอากาศ “วตั ถทุ ี่ตกในแนวดิ่ง” จะมที ศิ ของการเคล่ือนท่ีอย่างไร เพราะ

เหตใุ ด (2 คะแนน)
แนวคำตอบ ถ้าไม่คิดแรงต้านอากาศ วัตถุที่ตกในแนวด่ิงจะมีทิศทางของการเคลื่อนท่ี
เข้าสู่ศูนย์กลางของโลก ท้ังนี้เพราะถ้าไม่คิดแรงต้านอากาศวัตถุจะถูกกระทำด้วย
แรงโนม้ ถ่วงของโลกท่ีมีทิศทางเขา้ สูศ่ นู ยก์ ลางของโลก ทำให้วัตถุเคล่ือนที่ดว้ ยความเร็ว
ที่เพ่มิ ขนึ้ หรอื เคลอ่ื นที่ดว้ ยความเร่งน่ันเอง

4.2 .คา่ g⃑ ในแต่ละพนื้ ท่บี นโลกจะมคี ่าทีแ่ ตกตา่ งกันหรือไม่ อย่างไร (2 คะแนน)
แนวคำตอบ คา่ g⃑ ในแต่ละพ้ืนที่บนโลกจะมีค่าใกล้เคียงกันมาก จนพอจะอนมุ านได้ว่า
มคี ่าเท่ากัน

คำถามขอ้ ท่ี 5

แรงกิรยิ า แรงปฏิกริ ยิ า

ภาพท่ี 1.6 ออกแรงผลกั กำแพง
ท่มี า : Scott, S. (2557), สบื ค้นเมือ่ 13 มกราคม 2559

จากภาพที่ 1.6 ถ้าออกแรงผลกั กำแพงจะรู้สึกว่ามแี รงต้านทม่ี ือของเรา เหตใุ ดจึงร้สู กึ เช่นน้นั
(2 คะแนน)
แนวคำตอบ ถ้าออกแรงผลักกำแพงจะรู้สึกว่ามีแรงต้านท่ีมือของเรา ท้ังนี้เพราะมี
แรงปฏกิ ิริยาจากกำแพงกระทำตอบโต้กับมือของเราที่กำลงั ผลกั กำแพงซ่ึงเป็นแรงกิริยา
ท่ีกระทำตอ่ กำแพง

60

เฉลยแบบฝึกทกั ษะทา้ ยกิจกรรมท่ี 1.1
การศกึ ษา เรอื่ ง แรงและกฎการเคล่ือนท่ีของนวิ ตัน

ตอนท่ี 1
คำช้ีแจง ให้นักเรียนนำ “ข้อความ” ในกรอบสี่เหลี่ยมมาเติมลงในช่องว่างให้เชื่อมโยง

สัมพันธก์ นั และไดใ้ จความท่สี มบรู ณ์ (คะแนนเต็ม 9 คะแนน ขอ้ ความละ 1 คะแนน)

9.80665 กฎการเคล่อื นที่ของนิวตนั ขนาด
กฎข้อที่ 1 ของนวิ ตัน ความเร่งโนม้ ถ่วงของโลก ทศิ ทาง
กฎขอ้ ท่ี 2 ของนิวตนั นวิ ตัน (N) เวกเตอร์

1. กฎท่ีใช้อธบิ ายการเคลอ่ื นท่ีของวตั ถุในแบบต่าง ๆ เรียกว่า กฎการเคล่อื นท่ีของนวิ ตัน
2. จาก กฎข้อท่ี 2 ของนิวตนั อธบิ ายว่า “ถ้ามแี รงลัพธท์ ไ่ี ม่เป็นศูนย์มากระทำตอ่ วัตถุ

.จะทำให้วัตถุมคี วามเรง่ ในทิศทางเดยี วกับแรงลัพธ”์
3. ความเรง่ โนม้ ถ่วงของโลก มีค่าโดยประมาณเทา่ กบั 9.80665 เมตรต่อวนิ าที2
4. “หนว่ ยของแรง” คอื นิวตัน (N) มที ม่ี าจากชือ่ ของนักวิทยาศาสตร์ชาวองั กฤษ
5. ผลรวมของแรงลพั ธ์ทกี่ ระทำต่อวตั ถมุ คี า่ เท่ากบั “ศนู ย์” เปน็ ไปตาม กฎข้อท่ี 1 ของนวิ ตัน
6. แรงเป็นปริมาณ เวกเตอร์ ทีม่ ที ้ัง ขนาด และ ทศิ ทาง

61

ตอนท่ี 2

คำช้ีแจง ให้นักเรียนลากเส้นจับคู่ระหว่าง “ข้อความ” กับ “ภาพ” ให้มีความเชื่อมโยง
สัมพันธ์กนั (คะแนนเตม็ 5 คะแนน ข้อละ 1 คะแนน)

ภาพท่ี 1.7

1. การคำนวณ ทีม่ า : Wikipedia (ม.ป.ป.),
นำ้ หนกั ของวัตถุ .สบื ค้นเม่อื 13 มกราคม 2559

2. วัตถุกำลงั ตกใน ภาพที่ 1.8 เหยียบคันเร่งให้สดุ ๆ ไปเลย!
แนวดง่ิ
ทีม่ า : Anna Hansen (2558),
3. กฎข้อท่ี 3 ของ สืบคน้ เม่อื 13 มกราคม 2559
นวิ ตัน
ภาพท่ี 1.9
4. เซอรไ์ อแซก
นิวตัน ทม่ี า : มหาวิทยาลัยสุโขทัย (ม.ป.ป.),
สืบคน้ เม่ือ 13 มกราคม 2559
5. วตั ถเุ กิดความเร่ง
ตามแนวราบ ภาพที่ 1.10 แรงปฏกิ ิรยิ า

ทีม่ า : Cristi Stoica (2แ55ร6งก),ิรยิ า
.สบื ค้นเมือ่ 13 มกราคม 2559

ภาพที่ 1.11

.ทีม่ า : TODTY (2557),
สืบค้นเมือ่ 13 มกราคม 2559

62

ตอนท่ี 3
คำชี้แจง ให้นักเรียนเติมเครื่องหมาย ✓ หน้าข้อความที่ “ถูกต้อง” และเครื่องหมาย 

.หนา้ ข้อความท่ี “ไมถ่ กู ต้อง” (คะแนนเตม็ 10 คะแนน ข้อละ 1 คะแนน)

 1) แรงกิริยาจะมีขนาดและทิศทางเทา่ กับแรงปฏกิ ิริยาเสมอ ตามกฎข้อท่ี 3 ของนิวตัน
✓ 2) การเคลื่อนท่ขี องวัตถุต่าง ๆ น้นั ล้วนมี “แรง” เข้ามาเกย่ี วขอ้ งทงั้ ส้นิ

✓ 3) ขณะทเ่ี รานอนอยู่บนเตียง เตยี งจะมีแรงทก่ี ระทำต่อตัวเรา เรียกว่า แรงปฏิกริ ิยา

 4) แรงลัพธ์ท่ีมขี นาดไม่เปน็ ศนู ยม์ ากระทำตอ่ วตั ถุ จะทำใหว้ ตั ถุมีความเร่งในทิศทาง
.ตรงข้ามกบั แรงลัพธ์

✓ 5) ในบริเวณพ้ืนที่ต่าง ๆ บนโลกที่สูงจากระดับน้ำทะเลต่างกัน จะมีความเร่ง
เน่ืองจากแรงโนม้ ถว่ งของโลกใกลเ้ คยี งกัน

✓ 6) แรงเป็นปัจจัยทที่ ำใหว้ ตั ถมุ คี วามเรว็ เพ่มิ ขึน้ /ลดลง หยดุ น่ิง หรือเปล่ยี นทศิ ทาง
การเคล่ือนท่ี

 7) ขณะออกแรงผลักวัตถุให้เคลือ่ นทีด่ ้วยความเร่ง วัตถุจะมีสภาพการเคลื่อนที่
เปน็ ไปตามกฎขอ้ ท่ี 1 ของนวิ ตนั

 8) กฎข้อท่ี 2 ของนิวตัน อธบิ ายว่า “มวลของวัตถคุ ณู กบั ขนาดของความเร่ง” จะ
.มีค่าเท่ากับขนาดของแรงลัพธ์

 9) แรงมาจากคำว่า “Force” ใช้สัญลักษณ์เป็น “F⃑ ” แรงเป็นปริมาณสเกลาร์
มหี นว่ ยเปน็ นิวตนั

✓ 10) แรงลัพธ์ท่ีกระทำต่อวัตถุ ทำให้วัตถุเคลื่อนที่ด้วยความเร็วคงที่ วัตถุน้ันจะ
“ไม่มีความเรง่ ”

63

เฉลยแบบบนั ทกึ ผลกิจกรรมที่ 1.2
การศึกษา เรื่อง การเคลอื่ นที่ของวัตถุ

คำชีแ้ จง นกั เรยี นอา่ น คิด และวเิ คราะห์ “คำถามจากใบความรู้ เร่อื ง การเคลื่อนท่ีของวัตถุ”
แล้วอภิปรายร่วมกันในกลุ่มเพ่ือตอบคำถาม และช่วยกันบันทึกคำตอบลงใน
“แบบบนั ทกึ ผลกิจกรรมท่ี 1.2” (คะแนนเต็ม 18 คะแนน ขอ้ ละ 2 คะแนน)

คำถามข้อที่ 1
ขณะออกแรงกระทำต่อวตั ถุในทิศทางตา่ ง ๆ วัตถจุ ะมลี กั ษณะการเคลอื่ นท่แี ตกต่างกนั หรอื ไม่
อยา่ งไร (2 คะแนน)
แนวคำตอบ แตกตา่ งกันและจะมกี ารเคล่ือนท่ีเป็นไปตามขนาดและทิศทางของแรงลพั ธ์
หรอื แรงท่มี ากระทำต่อวตั ถุ

คำถามขอ้ ท่ี 2

.ภาพที่ 1.12 การเคล่ือนท่ีของรถยนต์ในแนวราบ ภาพท่ี 1.13 การเคล่ือนทข่ี องลกู แอปเปิลในแนวดง่ิ

ท่มี า : 123AF (ม.ป.ป.), ท่ีมา : Mondcivitan (ม.ป.ป.),

สบื ค้นเมื่อ 13 มกราคม 2559 . สืบคน้ เมอื่ 13 มกราคม 2559

ภาพที่ 1.14 การเคล่อื นทีข่ องกล่องไมใ้ นแนวเอียงทำมมุ กับพ้นื
ที่มา : Chegg (ม.ป.ป.), สบื คน้ เม่อื 13 มกราคม 2559

64

2.1 จากภาพที่ 1.12-1.14 นักเรียนคดิ วา่ มีลกั ษณะการเคลอื่ นท่ีแตกต่างกนั หรอื ไม่ อย่างไร
.(2 คะแนน)

แนวคำตอบ ลักษณะการเคล่ือนที่ของวัตถุมีทั้งไม่แตกต่างกันและแตกต่างกัน ดังนี้
ไมแ่ ตกต่างกนั คือ เป็นการเคล่ือนที่แนวตรงเชน่ กนั และแตกต่างกันคือ เป็นการเคล่ือนที่
แนวตรงในลักษณะทต่ี า่ งกันคือ เปน็ เส้นตรงในแนวด่ิง แนวราบ และแนวเอยี งทำมุมกับพนื้

2.2 ลกั ษณะการเคลอ่ื นท่ีในภาพใดทเ่ี กดิ จาก “แรงโนม้ ถ่วงของโลก” (2 คะแนน)
แนวคำตอบ ลักษณะการเคลือ่ นทีใ่ นภาพท่ี 1.13 เปน็ การเคลื่อนที่ที่เกิดจากแรงโน้มถ่วง
ของโลก

คำถามข้อที่ 3

ลูกศรสแี ดง Y
ความเรว็

ในแนวดงิ่

ลกู ศรสนี ำ้ เงิน
ความเร็วลพั ธ์

ลูกศรสีเขียว X
ความเร็ว
ในแนวระดบั

ภาพที่ 1.15 แสดงความเรว็ ในการเคล่อื นทแ่ี บบโพรเจกไทล์ของวตั ถุบนแกน X และ Y
ท่มี า : Beer (2556), สืบคน้ เม่อื 15 มกราคม 2559

จากภาพท่ี 1.15 นักเรียนคิดว่า “ความเร็วในการเคล่ือนที่ของวัตถุแบบโพรเจกไทล์” บน
แกน X และ Y มีลักษณะอย่างไร (2 คะแนน)
แนวคำตอบ เส้นโค้งที่มีความเร็วขณะเคลื่อนที่เกิดขึ้น 2 แนว ในเวลาเดียวกัน คือ
การเคลื่อนที่แนวราบเป็นการเคลื่อนที่ด้วยความเร็วคงที่และการเคล่ือนท่ีแนวด่ิงจะมี
การเปล่ยี นแปลงความเรว็ ตลอดการเคลอ่ื นท่ี

คำถามข้อท่ี 4
นักเรยี นคดิ ว่ามปี จั จยั ใดบา้ งทมี่ ีผลต่อการเคลือ่ นท่แี บบโพรเจกไทล์ (2 คะแนน)
แนวคำตอบ ปัจจยั ที่มีผลต่อการเคลื่อนท่ีแบบโพรเจกไทล์ ไดแ้ ก่ แรงกระทำตอ่ วัตถุใน
แนวราบหรือแนวระดบั แรงโน้มถว่ งของโลกที่กระทำต่อวตั ถใุ นแนวดิง่ และผลลัพธข์ อง
ความเร็วของแรงในแนวระดับและแนวดง่ิ

65

คำถามขอ้ ท่ี 5

ภาพท่ี 1.16 ลกู บาสเกตบอลเคลื่อนทอ่ี อกไป ภาพที่ 1.17 การขวา้ งหรือโยนวตั ถุแบบ

โพรเจกไทล์ ข้างหนา้

ที่มา : สถาบนั ส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์ ทม่ี า : Storyblocks (ม.ป.ป.),

และเทคโนโลยี (ม.ป.ป.), . สืบค้นเมอ่ื 15 มกราคม 2559

สบื คน้ เมอ่ื 15 มกราคม 2559

จากภาพท่ี 1.16-1.17 นักเรียนคิดว่ามีการเคล่ือนที่แบบโพรเจกไทล์ในตัวอย่างอื่น ๆ อีก
หรอื ไม่ ยกตวั อยา่ งมา 2-3 ตัวอยา่ ง (2 คะแนน)

แนวคำตอบ การเคล่ือนที่แบบโพรเจกไทล์ยังคงมีในกิจกรรมอื่น ๆ อีกมาก ตัวอย่าง
เชน่ การท่มุ นำ้ หนัก การตีปงิ ปอง การกระโดดไกล การเลน่ แบดมินตัน เป็นต้น

แนวคำตอบ นักเรียนสามารถยกตัวอย่างกิจกรรมอ่ืน ๆ ที่มีลักษณะเป็นการเคล่ือนท่ี
แบบโพรเจกไทล์ไดอ้ กี โดยไมจ่ ำเป็นตอ้ งเปน็ คำตอบเดียวกับในแนวคำตอบ

คำถามข้อที่ 6

Fc ac

Fc ac Fc ac

Fc ac

ภาพท่ี 1.18 แสดงความเร็วทมี่ กี ารเปลีย่ นทิศทางตลอดการเคลอ่ื นที่
ท่มี า : Wiring diagram (ม.ป.ป.), สบื คน้ เม่อื 15 มกราคม 2559

66

6.1 จากภาพที่ 1.18 นกั เรียนคดิ ว่ามีปจั จยั ใดบา้ ง ที่เกย่ี วข้องกับการเคลอ่ื นที่ในแบบวงกลม
.(2 คะแนน)

แนวคำตอบ ปัจจัยท่ีเกีย่ วข้องกบั การเคล่ือนทใี่ นแบบวงกลม ได้แก่ แรงเข้าสู่ศูนย์กลาง
และความเรง่ สศู่ นู ยก์ ลาง

6.2 จากข้อ 6.1 ให้บอกทิศทางของ “แรงเข้าสู่ศูนย์กลางและความเร่งสู่ศูนย์กลาง” ใน
.การเคลอ่ื นที่แบบวงกลม.(2 คะแนน)

แนวคำตอบ ทิศทางของแรงเข้าสู่ศูนย์กลางและความเร่งสู่ศูนย์กลางในการเคลื่อนที่
แบบวงกลมคอื มที ศิ ทางเข้าสูจ่ ดุ ศูนยก์ ลางของการเคลอื่ นท่ี

คำถามขอ้ ที่ 7

ภาพที่ 1.19 เหลาดินสอด้วยกบเหลา่ ดนิ สอ ภาพท่ี 1.20 เคร่ืองเลน่ สวนสนุก

ท่ีมา : Dahle (ม.ป.ป.), ..ที่มา : Sciencestruck (ม.ป.ป.),

สืบค้นเมื่อ 16 มกราคม 2559 สืบคน้ เมอ่ื 16 มกราคม 2559

ภาพท่ี 1.21 รถไตถ่ งั
ทม่ี า : Heart (2555), สบื คน้ เม่อื 16 มกราคม 2559

67

ดาวพธุ ดาวศุกร์ โลก ดาวอังคาร ดาวพฤหัสบดี ดาวเสาร์ ดาวยูเรนสั ดาวเนปจนู

ภาพที่ 1.22 ดาวเคราะห์โคจรรอบดวงอาทติ ย์ในระบบสรุ ิยะ
ท่ีมา : James Renhard (2557), สบื คน้ เม่ือ 16 มกราคม 2559
จากภาพท่ี 1.19-1.22 นักเรียนคิดว่ามีการเคล่ือนที่ในแบบวงกลมในตัวอย่างอ่ืน ๆ อีก
หรือไม่ ยกตวั อยา่ งมา 2-3 ตวั อยา่ ง (2 คะแนน)
แนวคำตอบ นอกจากกิจกรรมในภาพที่ 1.19-1.22 ยังคงมีการเคลื่อนท่ีแบบวงกลมใน
ตัวอย่างกิจกรรมอ่ืน ๆ อีก เช่น การเล่นม้าหมุน ชิงช้าสวรรค์ การหมุนของกังหันลม
เปน็ ตน้
แนวคำตอบ นักเรียนสามารถยกตัวอย่างกิจกรรมอ่ืน ๆ ที่มีลักษณะเป็นการเคล่ือนท่ี
แบบวงกลมไดอ้ กี โดยไม่จำเปน็ ต้องเปน็ คำตอบเดยี วกบั ในแนวคำตอบ

68

เฉลยแบบฝึกทกั ษะทา้ ยกจิ กรรมท่ี 1.2
การศึกษา เร่ือง การเคล่ือนท่ขี องวตั ถุ

ตอนท่ี 1
คำช้ีแจง ใหน้ กั เรยี นทำ “กิจกรรมลองทำดู” ตอ่ ไปนี้และตอบคำถาม (คะแนนเต็ม 8 คะแนน

ข้อละ 2 คะแนน)

กจิ กรรมลองทำดู 1
ออกแรงโยน “ยางลบ” ข้ึนไปในแนวดิ่ง แล้วสังเกตและอธิบายลักษณะการเคลื่อนที่ของ
ยางลบกอ้ นนัน้ พร้อมแสดงเหตผุ ลประกอบ (2 คะแนน)
แนวคำตอบ ยางลบเคลื่อนที่ข้ึนไปในแนวดิ่งด้วยแรงที่ใช้โยนยางลบ ในขณะที่ยางลบ
กำลังเคล่อื นท่ขี ึ้น ยางลบจะค่อย ๆ เคล่ือนท่ีช้าลงไปเรอ่ื ย ๆ จนกระทั่งหยุดนิ่งและตกกลับ
ลงมาสพู่ นื้ โลกอยา่ งรวดเร็วเนื่องจากมีแรงโนม้ ถ่วงของโลกกระทำตอ่ ยางลบในแนวดิ่ง

กิจกรรมลองทำดู 2
วาง “ยางลบ” ที่ขอบโต๊ะและใชน้ ้ิวดีดยางลบใหพ้ ุง่ ออกไปขา้ งหน้าแลว้ ตกลงพ้ืน สงั เกตและ
อธบิ ายลกั ษณะการเคลื่อนท่ีของยางลบก้อนน้ัน พรอ้ มแสดงเหตุผลประกอบ (2 คะแนน)
แนวคำตอบ ยางลบจะพุ่งออกไปในแนวระดบั ดว้ ยแรงทีใ่ ช้ดีดยางลบ แต่ในขณะเดียวกัน
ยางลบจะค่อย ๆ เคลื่อนทเ่ี ปน็ แนวโค้งเน่ืองจากมแี รงโนม้ ถ่วงของโลกมากระทำตอ่ ยางลบ
ในแนวดิง่ เข้าสศู่ ูนยก์ ลางของโลกในเวลาเดียวกัน ทำให้ยางลบเคลื่อนทเ่ี ปน็ แนวโค้ง

กิจกรรมลองทำดู 3
จับคกู่ ับเพื่อนโดยยืนห่างกันประมาณ 2 เมตร ออกแรงโยน “ยางลบ” ไป-กลบั แลว้ สังเกต
และอธิบายลักษณะการเคล่ือนท่ขี องยางลบก้อนน้ัน (2 คะแนน)
แนวคำตอบ ยางลบเคลอ่ื นที่เปน็ แนวโค้งท้ังการเคล่ือนท่ีไปและกลบั จากการโยนยางลบ
ของนักเรียนทงั้ สองคน

กจิ กรรมลองทำดู 4
นกั เรยี นแต่ละกลุม่ นำเชอื กเส้นเล็ก ๆ ความยาวประมาณ 50 เซนตเิ มตร มา 1 เส้น ผูกเข้า
กบั ยางลบ 1 ก้อน และให้นักเรียนตัวแทนกลุ่ม 1 คน ออกแรงเหวี่ยงยางลบที่ผกู เชือกนั้น
เหนอื ศีรษะโดยรอบอย่างตอ่ เนอ่ื งตลอดเวลา จากนั้นนักเรยี นทกุ คนสังเกตและอธิบายลักษณะ
การเคลือ่ นที่ของยางลบก้อนนั้น (2 คะแนน)
แนวคำตอบ ยางลบจะเคล่ือนท่ีเป็นวงกลมเน่ืองจากมีแรงดึงในเส้นเชือกเป็นแรงท่ีพ่งุ
เขา้ สูศ่ ูนยก์ ลางตลอดเวลาดว้ ยความเร่งสู่ศนู ย์กลางของการเคลื่อนท่ีนัน้

69

ตอนที่ 2

คำชีแ้ จง ให้นักเรียนนำ “หมายเลข” ในกรอบส่ีเหลี่ยมเติมลงในช่องว่างให้สัมพันธ์กับ
“ภาพ” ดังตัวอย่างข้อท่ี 1 (คะแนนเตม็ 5 คะแนน ข้อละ 1 คะแนน)

หมายเลข 1 การเคลอื่ นท่ีแนวระดบั หรอื แนวราบ หมายเลข 4 การเคลือ่ นทแี่ นวดิ่ง

หมายเลข 2 การเคล่ือนทแี่ บบโพรเจกไทล์ หมายเลข 5 การเคล่อื นทแ่ี นววงกลม

หมายเลข 3 การเคล่ือนท่ีแนวเอยี งทำมุมกบั พนื้

1. 2.

ภาพท่ี 1.23 การยกน้ำหนกั ภาพท่ี 1.24 การเคลอ่ื นทข่ี องใบพดั พัดลม
ทีม่ า : Supplemented (2558), ทีม่ า : Pantip (2557),

สบื คน้ เมื่อ 16 มกราคม 2559 .. สบื คน้ เมอ่ื 16 มกราคม 2559

หมายเลข 4 หมายเลข 5

3. 4.

ภาพที่ 1.25 การเลน่ แบดมนิ ตนั ภาพท่ี 1.26 การเคลือ่ นทีข่ องรถแขง่
ทม่ี า : P30Download (2559), ท่มี า : David Szondy (2557),

สบื ค้นเมอ่ื 16 มกราคม 2559 .. สืบค้นเม่อื 16 มกราคม 2559

หมายเลข 2 หมายเลข 1

5. 6.

ภาพท่ี 1.27 การโยนลกู บอล ภาพที่ 1.28 การผลกั รถ
ทีม่ า : HOURIT (ม.ป.ป.), ท่ีมา : Onur (2554),

สบื คน้ เมือ่ 16 มกราคม 2559 .. สืบคน้ เมอื่ 16 มกราคม 2559

หมายเลข 4 หมายเลข 3

70

ตอนที่ 3 ฝกึ ทักษะในการใชเ้ ทคโนโลยีและทำกจิ กรรมสะเต็มศึกษา

คำชี้แจง ให้นกั เรียนสรุปองค์ความรู้ และอธิบายการนำความรูไ้ ปใช้ประโยชน์ แล้วส่งคำตอบ
ใหค้ รูทาง E-mail ภายใน 3 วนั หลงั เรียนจบ (คะแนนเตม็ 10 คะแนน ข้อละ 5
คะแนน)

1. นกั เรียนทำผงั มโนทศั นส์ รุปองคค์ วามรู้ เรื่อง การเคลือ่ นที่ของวัตถุ (5 คะแนน)

แรง กฎของนิวตัน
ความหมาย กฎข้อท่ี 1 วตั ถจุ ะหยดุ นง่ิ หรอื เคลอื่ นทีด่ ว้ ย
แรง (Force) คือ ส่ิงท่ีสามารถทำให้วัตถุ ความเร็วคงทไ่ี ด้ ก็ต่อเมอื่ “ผลรวมของแรง
ที่อ ยู่นิ่ง เค ลื่อ น ที่ห รือ ท ำ ใ ห้วัต ถุที่ หรือแรงลัพธ์ท่ีกระทำต่อวัตถุมีค่าเท่ากับ
ก ำ ลัง เคล่ือนท่ีเปล่ียนแปลงสภาพการ ศนู ย”์
เคล่ือนทีไ่ ด้ กฎขอ้ ที่ 2 ถ้ามีแรงลัพธ์ที่ไม่เป็นศูนย์มา
สญั ลักษณ์แทนแรง คอื F⃑ กระทำต่อวัตถุ จะทำให้วัตถุเคลอ่ื นท่ดี ้วย
หน่วยทใ่ี ชว้ ัดขนาดของแรง คอื นิวตนั (N) ความเร่งในทิศเดียวกับแรงลัพธ์ “ขนาด
สภาพการเคลื่อนที่ของวัตถุขณะมีแรงมา ของแรงลัพธ์จะเทา่ กับผลคูณของมวลกับ
กระทำ ขนาดของความเร่ง”
วัตถุมีความเร็วเพิ่มขึ้น หรือช้าลง หรือ กฎข้อที่ 3 ทุกแรงกิริยาท่ีกระทำต่อวัตถุ
หยุดน่ิง หรือเปล่ียนทิศทางการเคล่ือนที่ จะตอ้ งเกิดแรงปฏิกิริยาท่มี ี “ขนาดเทา่ กัน
หรือเปลีย่ นรปู รา่ ง กระทำในทิศทางตรงกันข้ามเสมอ”

การเคลือ่ นที่ของวตั ถุ

การเคลื่อนที่แนวตรง การเคลื่อนทแ่ี นวโคง้
1. .การเคล่ือนท่ีในแนวระดับหรือแนวราบ 1. .การเคลือ่ นทีแ่ บบโพรเจกไทล์

ได้แก่ รถยนต์แล่นบนถนนราบใน ได้แก่ การตลี ูกกอล์ฟ การขว้างส่ิงของ
ทางตรง การชูทลกู บาสเกตบอล
2. .การเคลื่อนท่ใี นแนวดง่ิ 2. .การเคลอื่ นที่แบบวงกลม
ได้แก่ ผลไม้ตกจากตน้ ลฟิ ต์เคลอ่ื นท่ี ได้แก่ การหมุนของมอเตอร์ การโคจร
ข้ึน-ลง ของดวงดาว ใบพดั ของพดั ลมเคลือ่ นท่ี
3. .การเคลอ่ื นที่แนวเอียงทำมมุ กบั พื้น
ไดแ้ ก่ ผลกั สงิ่ ของขึ้นบนพ้ืนเอยี ง

71

2. ให้นักเรียนอธิบายการนำความรู้ เร่ือง การเคลื่อนท่ีของวัตถุ ไปใช้ประโยชน์ พร้อม
ยกตัวอยา่ งประกอบ และต้องเป็นตัวอย่างท่ีไม่ซ้ำกับในชุดกิจกรรม โดยสืบค้นข้อมูลเพมิ่ เติม
จากอนิ เทอรเ์ น็ตมาไม่เกิน 10 บรรทัด (5 คะแนน)

แนวคำตอบ
คำตอบของนักเรียนอาจแตกต่างกันไป แต่การอธิบายตอ้ งเป็นการนำหลกั การต่าง ๆ
เกยี่ วกบั กฎการเคลอื่ นท่ีของนิวตนั และการเคลอ่ื นทขี่ องวตั ถุ ไปใช้อยา่ งชัดเจน

3. ฝึกทกั ษะในการทำกจิ กรรมสะเตม็ ศึกษา

ให้นักเรยี นศึกษาและวางแผนการทำกจิ กรรมสะเต็มศึกษา ซงึ่ เป็นกิจกรรมเสรมิ ที่จดั ขึ้น
นอกเวลาเรียนหลังจากเรียนจบเร่ือง แรงและการเคลื่อนท่ี โดยใชค้ วามรวู้ ทิ ยาศาสตร์ (S)
จากชุดกจิ กรรม บูรณาการเขา้ กับเทคโนโลยี (T) วศิ วกรรมศาสตร์ (E) คณิตศาสตร์ (M)
และความคดิ ริเร่ิมสรา้ งสรรค์ ตลอดจนความรู้ในด้านอ่นื ๆ เช่น ศิลปะ เพ่อื นำเสนอเป็น
ผลงานสง่ิ ประดิษฐ์ โดยเลือกหัวขอ้ ที่กำหนดใหเ้ พ่ือทำกิจกรรมสะเต็มศกึ ษาเพียง 1 เรื่อง
จากในชดุ กจิ กรรมจำนวน 6 ชดุ ดังน้ี

ชุดกจิ กรรมท่ี 1 หวั ข้อสะเตม็ ศึกษาทก่ี ำหนด เรือ่ ง เคร่อื งเลน่ เพ่ือสุขภาพ
ชดุ กจิ กรรมที่ 2 หวั ขอ้ สะเต็มศกึ ษาทก่ี ำหนด เรื่อง รถแข่งยเู อฟโอ
ชุดกจิ กรรมท่ี 3 หัวข้อสะเต็มศกึ ษาท่ีกำหนด เร่ือง ซุปเปอร์จรวดแรงดนั สงู
ชดุ กิจกรรมท่ี 4 หวั ขอ้ สะเต็มศึกษาท่กี ำหนด เรอื่ ง เรือด่วนพลงั สงู
ชดุ กิจกรรมที่ 5 หวั ข้อสะเตม็ ศกึ ษาทีก่ ำหนด เรื่อง ชุดอุปกรณ์กันลน่ื
ชุดกิจกรรมท่ี 6 หัวขอ้ สะเต็มศึกษาท่กี ำหนด เรอ่ื ง โมบายพันธ์ุไม้มหัศจรรย์

แนวคำตอบ
ผลการทำกิจกรรมสะเต็มศึกษาของนักเรียนแต่ละกลุ่มอาจแตกต่างกันไป แล้วแต่
นักเรียนจะเลือกทำหัวข้อเร่ืองใดเร่ืองหน่ึงเพียง 1 เรื่องตามที่กำหนดไว้ นักเรียนมี
อสิ ระในการสรา้ งสรรค์ช้ินงานตามแนวคิดของสมาชิกในกลุ่ม โดยมีการดำเนินงาน
ตามใบกิจกรรมการจัดการเรยี นรู้แบบสะเต็มศึกษา แบบรายงานผลการทำกจิ กรรม
สะเต็มศึกษา และแบบประเมินผลการทำกิจกรรมสะเต็มศึกษา ซ่ึงแบ่งเป็น 3 แบบ
คอื แบบประเมินการทำงานกลุ่ม แบบประเมนิ ผลงานหรือช้นิ งาน และแบบประเมิน
การนำเสนอผลงาน โดยใชเ้ กณฑ์การตดั สินตามทีก่ ำหนดไว้ในแบบประเมนิ

72

เฉลยแบบทดสอบหลังเรียน
ชดุ กิจกรรมการเรยี นรวู้ ทิ ยาศาสตร์ ชุดท่ี 1 การเคลื่อนทขี่ องวตั ถุ

ขอ้ คำตอบ
1. ก
2. ข
3. ง
4. ง
5. ข
6. ค
7. ง
8. ข
9. ก
10. ค

.