รวมเล่ม SDGs 2022

วิทยากร

SUSTAINABLE
DEVELOPMENT
GOALS 2022



คำนำ

หนงั สือ E-Book น้ี เป็ นการทาหน้าที่ของศาสตราจารยเ์ กียรติคุณ ไกรสิทธ์ิ ตนั ติศิรินทร์
สมาชิกวุฒิสภา ในการเป็ นวทิ ยากรบรรยายการพฒั นาท่ียง่ั ยนื ของสหประชาชาติ Sustainable Development
Goals (SDGs ) เพื่อส่งเสริมให้เกิดการพฒั นาท่ียงั่ ยืนแก่สังคม ประเทศและโลก ซ่ึงเน้ือหาประกอบด้วย
ขอ้ คิดเห็นและขอ้ เสนอแนะต่างๆ ของศาสตราจารยเ์ กียรติคุณ ไกรสิทธ์ิ ตนั ติศิรินทร์

ทีมงานผูช้ ่วยดาเนินงานสมาชิกวุฒิสภา จึงได้รวบรวมการบรรยาย ในรอบปี 2565
ไวใ้ น E-Book น้ี ท้งั น้ี ทีมผูช้ ่วยดาเนินงาน หวงั เป็ นอยา่ งยิ่งวา่ หนงั สือ E-Book เล่มน้ีจะเป็ นประโยชน์ต่อ
ผทู้ ่ีสนใจไม่มากกน็ อ้ ยที่จะนาไปประยกุ ตใ์ ชต้ อ่ ไป

ทีมงานผชู้ ่วยดาเนินงานสมาชิกวฒุ ิสภา
(ศาสตราจารยเ์ กียรติคุณ ไกรสิทธ์ิ ตนั ติศิรินทร์)



สารบัญ

ลาดับที่ เร่ือง หน้า
1 1
การเสวนาวชิ าการ เรื่อง งานวจิ ยั มิติใหม่ มุ่งสู่เป้าหมายการพฒั นาที่ยง่ั ยนื
2 (Sustainable Development Goals – SDGs) 18
เม่ือวนั ที่ 26 เมษายน พ.ศ. 2565
ถ่ายทอดการเสวนาผา่ น Webex event และ FB FanPage : MU Faculty Senate
บรรยาย เรื่อง “การเรียนรู้เป้าหมายการพฒั นาท่ียง่ั ยืน : SDGs
แก่พนกั งานมหาวทิ ยาลยั มหิดล จานวน 120 คน
เมื่อวนั ที่ 29 มิถุนายน พ.ศ. 2565

1

การเสวนาวิชาการ เร่ือง

งานวจิ ยั มติ ใิ หม่ มุ่งสู่เป้าหมายการพฒั นาที่ยัง่ ยืน (Sustainable Development Goals – SDGs)
วนั องั คารที่ 26 เมษายน พ.ศ. 2565

ถ่ายทอดการเสวนาผ่าน Webex event และ FB FanPage : MU Faculty Senate
วทิ ยากร ศาสตราจารย์เกยี รตคิ ุณ นายแพทย์ไกรสิทธ์ิ ตนั ตศิ ิรินทร์

พธิ ีกร ในช่วงที่ 2 เราได้รับเกียรติจาก ศาสตราจารยเ์ กียรติคุณ นพ.ไกรสิทธ์ิ ตันติศิรินทร์ อดีตรอง

อธิการบดีของมหาวิทยาลยั มหิดล 2 สมยั อดีตผอู้ านวยการสถาบนั โภชนาการ และอดีตผอู้ านวยการ
ฝ่ ายอาหารและโภชนาการองคก์ ารอาหารและเกษตรแห่งสหประชาชาติ (FAO) สานกั งานใหญ่กรุง
โรม สาธารณรัฐอิตาลี ปัจจุบนั ดารงตาแหน่งสมาชิกวุฒิสภา ต้งั แต่ปี พ.ศ. 2562 เพราะฉะน้ันใน
มุมมองของอาจารย์จะเห็นวา่ สูงกวา่ ระดบั ที่กาลงั เรียนรู้กนั อาจารยจ์ ะสามารถถ่ายทอดท้งั ในระดบั
มหาวิทยาลยั มหิดล ท้งั ในระดบั สังคม ประเทศและโลก อาจารยจ์ ะมาใหข้ อ้ มูลในหวั ขอ้ ที่เก่ียวขอ้ ง
กบั มหาวิทยาลยั กบั การพฒั นาที่ยง่ั ยืน ขอเรียนเชิญอาจารย์

2

อ.ไกรสิทธ์ิ ก่อนอื่นผมตอ้ งขอบคุณท่ีใหโ้ อกาสมาพูดคุยกนั ในเร่ืองของ มหาวทิ ยาลยั มหิดลกบั การพฒั นาที่ยงั่ ยืน
MU and SDGs ซ่ึงผมจะขอใช้ PowerPoint ท่ีไดเ้ ตรียมไวป้ ระมาณสกั 30 แผน่

เรื่อง SDGs ทุกคนกพ็ ูดกนั แลว้ กพ็ ยายามจะขบั เคลื่อนใหเ้ กิดผลท้งั ระดบั โลก ระดบั ชาติ และระดบั
ชุมชน และทอ้ งถิ่น ตลอดจนระดบั องค์กร เม่ือช่วงเชา้ ผมเป็ นวิทยากรท่ีจดั โดยรัฐสภา โดยเนน้ ใน
เร่ืองของบทบาทของรัฐสภากบั ภาคประชาสงั คม ซ่ึงจริง ๆ มหาวิทยาลยั กถ็ ือวา่ เป็นภาคประชาสงั คม
อยา่ งหน่ึง ทีน้ีเม่ือทุกคนสนใจแต่ละองคก์ รหรือแต่ละหน่วยงานกค็ งตอ้ งกลบั มาทบทวนตวั เองวา่ เรา
จะทาอะไรเพื่อส่งเสริมสนบั สนุนการพฒั นาใหบ้ รรลเุ ป้าหมายการพฒั นาอยา่ งยงั่ ยืน ขอทบทวนส้ันๆ
วา่ มหาวิทยาลยั มหิดลเอง ตอนน้ีก็มีความมุ่งมนั่ มี Commitment ท่ีจะทาแลว้ ก็มี Strategic Functional
Framework ชดั เจนมาก แลว้ ขณะเดียวกนั อยากจะทาความเขา้ ใจเกี่ยวกบั เร่ืองของ SDGs เมื่อเชา้ น้ีท่ีมี
การประชุมกนั ปัญหาแรกท่ีพบกค็ ือวา่ การตระหนกั รับรู้เร่ือง SDGs ในกลมุ่ ต่าง ๆ นอ้ ยมาก บางทีก็รู้
ต้ืนๆ แต่พอจะใหล้ ึก ๆ มนั กค็ งจะตอ้ งเป็นเรื่องท่ีเราควรใส่ใจ กเ็ ลยอยากจะขยายความสักเลก็ นอ้ ยว่า
ให้เร่ิมตระหนักรับรู้แลว้ ก็วิเคราะห์ว่าตวั เองสนใจอะไรมีทักษะอะไรแลว้ จะไปทาอะไร จริง ๆ

3

เอกสารที่ผมไดแ้ นะนาใหแ้ จกก็คือเร่ืองของ SDGs Goal Target และ Indicator ใหพ้ วกเราไดใ้ ชเ้ ป็ น
เอกสารอา้ งอิงในการศึกษา ถดั ไปผมกจ็ ะพูดถึงบทบาทของมหาวิทยาลยั มหิดลในการท่ีจะสนบั สนุน
การทางานของ SDGs แลว้ กส็ รุป ภาพน้ีจะเห็นวา่ เป็นภาพสรุปรวบยอดวา่ มหาวทิ ยาลยั มหิดล ถา้ มอง
จริง ๆ เป้าระดบั ระดบั โลกก็คือ สนบั สนุนการพฒั นาท่ียงั่ ยืน และนาแนวโนม้ เรื่องทฤษฎีเศรษฐกิจ
พอเพียงที่คุณหญิงลกั ษณาจนั ทร เลาหพนั ธุ์ ไดข้ ยายแลว้ เป็ นอย่างดี มาใช้เป็ นแนวในการเดิน
ขณะเดียวกนั ยึดหลกั ของยุทธศาสตร์ชาติที่มหาวิทยาลยั มหิดลจะสนับสนุนว่าจะทาอย่างไรให้ได้
ที่สาคญั คือ ในการทากิจกรรมไปสู่เป้าหมายอนั น้ีเพ่ือใหม้ ีเครดิตมากจะตอ้ งมีการแข่งขนั เพ่ือใหเ้ กิด
การยอมรับระดบั ชาตินานาชาติ มากข้ึนนน่ั ก็คือ “Wolrd Class University” การจะนาไปสู่ “Wolrd
Class University” ไดอ้ ย่างไร หนีไม่พน้ ตอ้ งเนน้ ความรู้ ปัญญา วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีต่าง ๆ
การวิจยั Research หนีไม่พน้ ท่ีจะอา้ งอิงนางานวิจยั มาเช่ือมโยงกบั เร่ืองการเรียนการสอนการบริการ
และการทางานเพื่อประโยชน์ต่อสังคม แลว้ ที่สาคญั ขา้ งล่างสุดก็คือการบริหารจดั การและยึดหลกั
Core Values ของมหาวิทยาลยั มหิดลท่ีเราตกลงกนั ไวว้ ่าจะตอ้ งทางานเพื่อส่วนรวมมากกว่าส่วนตน
และทางานหนักบนพ้ืนฐานของวิชาการแลว้ ก็ยึดหลกั การทางานที่มีธรรมาภิบาล ผมสรุป Core
Values ที่เราตอ้ งทา

เร่ือง Wolrd Class University เราตอ้ งมี Concentration of Talent อาจารยน์ กั ศึกษานกั วิจยั แลว้ กม็ ีการ
บริหารที่เป็ น Good Governance มีความเป็ นอิสระคล่องตวั แลว้ ก็มี Vision มีการทางานร่วมกนั เป็ น
กลุ่มเป็ นทีม มีภาวะผูน้ าแล้ว มีทรัพยากรเรื่ องโครงสร้างพ้ืนฐาน ตลอดจนงบประมาณ ซ่ึง
มหาวิทยาลยั มหิดลก็มี ขณะเดียวกนั ที่เป็นแกนจริง ๆ คือมี Graduates Student, Research Output และ
มีความรู้และเทคโนโลยีท่ีถา่ ยทอด( Transfer) สู่สงั คมไดถ้ ึงจะกลายเป็นมหาวทิ ยาลยั World Class

4

สาหรับเร่ื องของการเปลี่ยนแปลงจาก Millennium Development Goal (MDGs)สู่ Sustainable
Development Goals (SDGs) คุณหญิงลกั ษณาจนั ทร เลาหพนั ธุ์ ก็ไดบ้ รรยายแลว้ ซ่ึงเร่ืองน้ีมนั เป็ น
เรื่องของวิวฒั นาการของโลก มนุษย์เราถา้ จะอยู่ในสังคมโลกได้ ก็ต้องอยู่กับส่ิงแวดลอ้ ม ดูแล
สิ่งแวดลอ้ ม โลกน้ีมีเพียงโลกเดียว ขณะน้ีทรัพยากรโลกถูกใชไ้ ปเหมือนกบั ว่าเรามีโลกอยูป่ ระมาณ
1.7 โลก นน่ั ก็คือ มีการเบียดเบียนธรรมชาติและสิ่งแวดลอ้ ม บางประเทศท่ีร่ารวยทาเสมือนว่าเรามี
โลกน้ีอยู่ 5 โลก ทาใหเ้ กิดการแปรปรวนอยา่ งมากไม่เกิดความยง่ั ยืนแน่นอน คาวา่ “ยง่ั ยืน”กค็ ือมนุษย์
อยไู่ ดอ้ ยา่ งมีศกั ด์ิศรีและอยไู่ ดอ้ ยา่ งมีความเป็นอยู่ที่ดีเหมาะสม แลว้ กด็ ูแลทรัพยากรธรรมชาติเพื่อให้
ศูนยก์ ลางอยไู่ ดร้ ุ่นน้ีรุ่นลูกรุ่นหลาน รุ่นเหลนตลอดไปไม่ใช่เบียดเบียนทาลายจนมนั หายไปหมดซ่ึง
อยไู่ มไ่ ด้

ภาพน้ีเป็ น Millennium Development Goals (MDGs) ซ่ึงส่วนใหญ่จะเขา้ ใจว่าเป็ นเป้าหมายสาหรับ
ประเทศท่ียากจน ขาดแคลนและกาลงั พฒั นา จริงๆเป้าหมายก็เป็ นแบบน้นั กเ็ ลยจาก MDGs 2000 -
2015 มาเป็น SDGs จาก ค.ศ. 2016 – 2030

5

สไลดน์ ้ีเป็นรูปของ UN General Assembly Hall ที่นิวยอร์ค ตกลงกนั วา่ จะทางานร่วมกนั เรื่อง SDGs
ใหบ้ รรลุเป้าหมายภายใน 2030 ซ่ึง progress ท่ีผ่านมาขณะน้ียาก ผ่านมาต้งั 6-7 ปี แลว้ ยงั มีประเด็น
ปัญหามากมาย

เป้าหมายท้งั หมด 17 ขอ้ มีการถกั ทอร้อยเรียงกนั จนกระทงั่ มีความสัมพนั ธ์กนั มากท่ีสุด คุณหญิง
ลกั ษณาจันทร เลาหพนั ธุ์ ก็ได้บรรยายแลว้ ที่สุดทา้ ยก็คือ Partnership for the Goals ก็คือทางาน
ร่วมกนั ทุกภาคี จะเป็ นภาครัฐ เอกชน ภาควิชาการ ภาคประชาสังคม ภาคประชาชน ธุรกิจเอกชน
ตอ้ งทา ซ่ึงนามาสู่การดาเนินงานในมิติต่าง ๆ เป็ น Multi-strategy เพ่ือใหบ้ รรลุเป้าหมายอีก 16 ขอ้
ซ่ึงผมจะขยายความต่อไป

6

เป้าหมายที่ 1 No Poverty เร่ืองความยากจน จะทาให้ความยากจนหมดไปภายในปี 2030 ความ
ยากจนทุกรูปแบบ ตวั ช้ีวดั ข้ึนอยู่กบั แต่ละประเทศ แต่ส่วนกลางท่ี World Bank ใชก้ ็คือเรื่องของ
รายได้ 2.1 ดอลลาร์ 1.75 ดอลลาร์ หรือ 2 ดอลลาร์ ประเทศไทยก็ใชข้ อง property line ซ่ึงอยู่บน
พ้ืนฐานการหาเงินไดห้ รือการปลูกพืชผกั ผลไมห้ รืออาหารการกิน แลว้ ไดพ้ ลงั งานพอเพียง property
line พ้ืนฐานของโภชนาการคือการไดพ้ ลงั งานพอเพียง เรื่องน้ีเป็นเรื่องใหญ่มากเป็นพ้ืนฐานของทุก
อยา่ งตอ้ งขจดั ใหไ้ ด้ เราคงจะตอ้ งดูอา่ น Target และ Indicator

เป้าหมายที่ 2 Zero Hunger การขจดั ความหิวโหย แน่นอนตอ้ งไดอ้ าหารท่ีมีพลงั งานพอ มีคุณภาพดี
พอท้งั วิตามินเกลือแร่ และเหมาะกบั กิจกรรมและวฒั นธรรมดว้ ย จึงมี Target และ Indicator ท้งั ใน
เรื่อง Huger , Malnutrition, Sustainable Agriculture ใครที่สนใจเร่ืองน้ีกศ็ ึกษาต่อ

7

เป้าหมายท่ี 3 Good Health and Well-Being เรื่องน้ีเป็ นเรื่องใหญ่ ประเทศไทยเรามีดีก็คือ มี
Universal Health Care Coverage ดูแลปัญหาต่าง ๆ ไดด้ ีเมื่อไปดู Target Indictor มีหลายขอ้ ท่ีประเทศ
ไทย เช่น ตายจากอุบตั ิเหตุ Target Indictor หลายอย่าง ทาให้เราคะแนนตก ตอ้ งกลบั ไปพิจารณาดู
ภาพรวมของ Health service ที่ครอบคลุมทว่ั ถึงอยา่ งมีคุณภาพเรากผ็ า่ น แต่ดูอตั ราการตายจากวณั โรค
เราก็ยงั ตก ท่ีผมลงรายละเอียดเพื่อที่จะใหพ้ วกเราที่ฟังอย่ทู ่ีเป็นครูอาจารยส์ นใจแนวลึกในเร่ืองท่ีเรา
สนใจแลว้ กท็ างานอยู่

ขอ้ ท่ี 4 Quality Education เราไดแ้ ตม้ ของเรื่องการครอบคลุม แต่เรื่องของ Quality Education เรา
เกือบจะตก และการไม่เสมอภาคการไม่เท่าเทียมกนั ทางการศึกษา เรามีเดก็ เป็นลา้ นคนที่ไม่เสมอภาค
ทางการศึกษา เรากต็ อ้ งไปศึกษาเร่ืองน้ีเพิ่มเติมในภาพรวมเรากก็ ลาง ๆ แลว้

8

ขอ้ 5 Gender Equality คือ เป็นเร่ืองของ Gender เร่ืองน้ีประเทศไทยก็ถือว่าโอเค ค่อนขา้ งกวา้ งกย็ งั มี
สิทธ์ิมีเสียงท่ีจะเรียกร้องอะไรต่าง ๆ อีก ใครท่ีทาในเรื่องน้ีกค็ งตอ้ งศึกษาในรายละเอียดตามTarget
Indicator เช่นกนั

เร่ืองท่ี 6 Clean Water and Sanitation เรื่องน้ีประเทศไทยพฒั นามาดีตลอด ในเร่ืองของห้องน้า น้าที่
สะอาด ห้องส้วมและสุขาภิบาลต่าง ๆ แต่ก็ยงั มีจุดอ่อนที่เป็ นปัญหาท้าทายที่ต้องพัฒนาต่อไป
โดยเฉพาะอยา่ งย่ิงการจดั การน้าเน่าเสียซ่ึงจะมีผลต่อโลกดว้ ย

9

เป้าหมายท่ี 7 Affordable and Clean Energy เร่ื องน้ีเป็ นปัญหาหนัก เรายังมีปัญหา เรื่ องของ
Greenhouse Gas ที่เกิดจากเร่ืองพลงั งาน เกิดจากเรื่องการเกษตร เรื่องของโรงงานรถยนต์ คือ ท่ีใช้
ฟอสซิล ถ่านหิน การใชR้ enewable energy( พลงั งานทดแทน)เราใชน้ อ้ ย มหาวิทยาลยั ที่ทาและมี
ชื่อเสียงดา้ น Clean Energy คือ มหาวิทยาลยั เทคโนโลยีพระจอมเกลา้ ธนบุรี (มจธ.) เขาทาเครื่องปั่น
ไฟแลว้ ก็สามารถไปใช้กบั ภาคเหนือที่มีภูเขาทาฝายก้ันน้าแลว้ ก็ปั่นไฟสามารถใช้ได้ ประเทศ
สวิตเซอร์แลนดม์ ีการทาวิจยั ทาเคร่ืองปั่นไฟเลก็ ๆในหมู่บา้ นจานวนมาก และประเทศสวิตเซอร์แลนด์
ใชพ้ ลงั งานทดแทนถึง 70% ประเทศที่ใชพ้ ลงั งานทดแทน มากคือประเทศภูฎาน ใชพ้ ลงั งานจาก
น้าตกเยอะมาก เราจะมีวิจยั เรื่องน้ีไดม้ ากนอ้ ยแค่ไหนอยา่ งไร โดยเฉพาะอยา่ งยิ่งวจิ ยั ท่ีจะนาไปสู่การ
ใชท้ ่ีชุมชน ซ่ึงเราเรียกวา่ Localization ของ SDGs

เป้าหมายท่ี 8 Decent Work and Economic Growth คือ เรื่องของการมีงานทาที่ดีแลว้ ก็มี Economic
Growth ประเทศไทยมีการตกงานนอ้ ย จริง ๆ ตวั เลขการจา้ งงาน( employment)อาจจะดี แต่ partial
employment หรือ full employment เป็ นตัวเลขท่ีเราต้องดูกัน แลว้ เราจะเพ่ิมประสิทธิภาพของ
แรงงาน(Labor) ต่าง ๆใหไ้ ด้ โดยเฉพาะอยา่ งย่ิงกลุ่มเกษตรกร ซ่ึงตอนน้ีเรามีประเดน็ ปัญหามากก็คือ
เร่ืองของ Monocrop ซ่ึงมีประมาณ 4-5 อย่าง รัฐบาลก็มีนโยบายประกนั ราคาประกนั รายได้ ไม่เกิด
incentive ทาอะไรก็ทาไปแลว้ มีคนมาประกนั ราคา โชคดีสินคา้ เกษตรราคาแพงโชคไม่ดีราคาก็ตก

10

เราจะปล่อยให้แบบน้ีต่อไปหรือ มหาวิทยาลยั น่าจะมีบทบาทเขา้ ไปดว้ ยแน่นอน มีงานทามนั ก็ตอ้ ง
ข้ึนอยกู่ บั การพฒั นาทางดา้ นวิทยาศาสตร์เทคโนโลยีต่าง ๆ ท่ีจะนามาใชป้ ระโยชน์ในเร่ืองการมีงาน
ทาที่มี Labor Skill สูงข้ึน Labor Skillส่วนใหญ่กย็ งั อย่ใู นภาคการเกษตรอยู่ ซ่ึงตอ้ งการการดูแลและ
วจิ ยั พฒั นาใหม้ ากข้ึน

เป้าหมายท่ี 9 Industry, Innovation and Infrastructure เรื่ องน้ีเป็ นเร่ื องสาคัญท่ีเราคงจะต้องมี
การวิจยั พฒั นา เราซ้ือเทคโนโลยีปี ละประมาณ 250,000 ลา้ นบาท ทาไมเราไม่ทาเอง มีแต่ซ้ือเขา้ มา
ขณะเดียวกัน Industry ต่าง ๆ ก็ตอ้ งมาดูว่ามนั ก่อให้เกิดผลกระทบต่อ Climate Change อย่างไร
โดยเฉพาะอยา่ งย่งิ greenhouse gas การใช้ Energy มีประเดน็ มากที่จะตอ้ งทา

เป้าหมายท่ี 10 Reduced Inequality เร่ืองของความไมเ่ สมอภาคกนั เป็นเร่ืองใหญ่มากของประเทศไทย
คนรวยก็รวยไป คนรวยไม่กี่ครอบครัวมีทรัพยส์ ินมโหฬารเลยเหมือนคน 1% เป็นเจา้ ของทรัพยส์ ิน
60% อะไรทานองน้นั ความไม่เสมอภาคมนั ลงไปถึงความไม่เสมอภาคทางการศึกษา ความเป็ นอยู่
ถึงแมม้ นั จะดีข้ึนกย็ งั มี เรื่องน้ีกเ็ ป็นเร่ืองที่จะตอ้ งมีการศึกษา

11

เป้าหมายท่ี 11 Sustainable Cities and Communities เม่ือทุกอย่างทาได้ดีมันข้ึนมาสู่เรื่ องของ
Sustainable Cities and Communities ซ่ึงเร่ืองน้ีถา้ เรามีระบบระเบียบมีวินยั ต่าง ๆ การพฒั นาเมืองกจ็ ะ
ดีข้ึนชนบทก็จะดีข้ึน และแน่นอนมนั ก็จะเช่ือมโยงไปถึงเรื่องประชาธิปไตยการมีสิทธิเลือกต้งั
เพื่อท่ีจะพฒั นาตนเอง การกระจายอานาจลงสู่พ้ืนท่ี แง่มุมทางการศึกษาน้ีมีหลากหลายมาก ผม
ยกตวั อยา่ งเพื่อกระตุน้ พวกเราประเดน็ ต่าง ๆ มนั มากจนกระทงั่ เราตอ้ งมีโจทยท์ ่ีจะตอ้ งทาการศึกษา
ทาภารกิจเราหรือทางานตามภารกิจของมหาวทิ ยาลยั เพื่อนาไปสู่การพฒั นาอยา่ งยง่ั ยนื

เป้าหมายท่ี 12 Responsible Consumption and Production เป็ นเรื่องท่ีมีความสาคญั มาก Responsible
Consumption and Production Concept ก็คือ กินแลว้ ใชท้ ิ้งขวา้ งเกินความจาเป็ น(ลดการใชท้ ิ้งขวา้ ง
ใชเ้ ท่าท่ีจาเป็น) รู้ไหมครับวา่ อาหารท่ีเราผลิตข้ึนมาเกิดเป็น Food Loss / Food Waste ถึง 1 ใน 3 เวลา
ไปกินบุฟเฟ่ ตถ์ ามตวั เองว่าเราตกั มาเกินหรือไม่ มาเท่าไหร่กินเท่าน้นั หรือไม่มนั มี Loss และ Waste
1 ใน 3 ขณะเดียวกนั รวมไปถึงอยา่ งอื่นดว้ ย เส้ือผา้ เรามีจนลน้ ในขณะที่ SDGs ขอ้ ท่ี 10 บางคนก็ไม่
มีเลย กินและใชจ้ นกระทงั่ ไม่สมเหตุสมผล Consumption ไม่ใช่เฉพาะกินอยา่ งเดียวเช่น มีรถยนต์ 1

12

คนั 2-5 คนั ทานองน้นั คือ เป็ นเรื่องของกิเลส เพราะฉะน้นั เร่ือง Sufficiency Economy Philosophy:
SEP) หรือปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงของในหลวงรัชกาลที่ 9 จึงมีความสาคญั

เป้าหมายที่ 13 Climate Action ผมตอ้ งการจะกระตุน้ พวกเราใหค้ ิดเรื่อง Climate Action ซ่ึงเป็นเรื่อง
ใหญ่ของโลก ถา้ ไม่แกไ้ ขตวั น้ีปัญหาโลกร้อน ปัญหาอากาศแปรปรวนจะมากข้ึน เดี๋ยวก็น้าท่วม
เด๋ียวก็แผ่นดินแหง้ แลง้ แผ่นดินถล่มทลายต่าง ๆ จะมามากข้ึนแลว้ ตอนน้ีเรื่องน้ีท่ีสมาพนั ธ์รัฐสภา
นานาชาติ ไดน้ าเรื่องน้ีเป็นเรื่องหลกั เลย แลว้ กเ็ นน้ เรื่องของการปลูกป่ าเร่ืองของการใช้ Energyเรื่อง
ของ Transportation เร่ือง Housing รวมถึง Agriculture ท้งั หมดว่ามนั จะมีผลอย่างรุนแรงและทุกมิติ
ตอ้ งทา

เป้าหมายท่ี 14 Life Below Water เป็นเร่ืองของชีวิตของสตั วท์ ี่อยใู่ นน้าและทะเล ทะเลมีปัญหาหลาย
แห่งมนั กลายเป็ นคลา้ ยๆ ที่ระบายขยะออกจากเมืองและแม่น้า ขยะพลาสติกมีมากมาย เกิด Micro
Plastic ซ่ึงมีผลต่อสัตวแ์ ละมีผลต่อห่วงโซ่อาหาร และขณะเดียวกนั ชายฝ่ังก็ถูกทาลายจนกระทง่ั
ปัญหาเรื่องป่ าชายเลน ป่ าชายเลนกล็ ดลง เพราะมนุษยร์ ุกรานมากเร่ืองน้ีจะเป็นเรื่องใหญ่

13

เป้าหมายที่ 15 Life on Land ที่อยบู่ นดิน มนุษยใ์ ชพ้ ้ืนดินในการทามาหากิน แต่สาคญั ท่ีสุดก็คือตดั
ไมท้ าลายป่ าและขยาย ปลกู พืชเชิงเด่ียวกม็ ีปัญหา ขณะน้ีเรากอ็ ยา่ ไปโออ้ วดวา่ เรากม็ ี Biodiversity ท่ีดี
ที่สุดในโลก เราเกิด Biodiversity loss ทาใหป้ ระเทศไทยคะแนนตก และการท่ีจะเพิ่มการดูแลป่ าไม้
และสัตวป์ ่ าต่าง ๆ เรายงั ไม่ค่อยไดผ้ ล ความจริงแลว้ จะให้มนุษย์อยู่กบั ป่ าไดแ้ ล้วก็ปลูกป่ า
ขณะเดียวกนั ก็เก่ียวขอ้ งกบั กฎหมาย การเป็ นเจา้ ของและการใช้ประโยชน์ที่ดิน ในหลาย
ประเทศให้สิทธิในการอยู่กิน เล้ียงเป็ ดเล้ียงไก่ ปลูกชา กาแฟ สมุนไพร อยู่ไดก้ ินไดต้ อ้ งดูแลป่ า
รัฐบาลส่งเสริมการท่องเที่ยวดว้ ย ของเราเอาป่ ามาออกโฉนดขายกนั แหลกลาญเลยท้งั ที่เป็นป่ าไม้ ป่ า
อนุรักษ์ ซ่ึงเร่ืองน้ีตอ้ งแกไ้ ขดูแลท้งั เร่ืองกฎหมายดูแลท้งั เร่ืองของวิธีคิดที่จะทาใหค้ นอยใู่ นป่ าได้ เป็น
Economy and Social Under The Forests ตอ้ งใหเ้ กิดความยงั่ ยืน มีการปลกู ป่ าขยายมากข้ึน แมก้ ระทง่ั
พ้ืนท่ีนาท่ีปลูกแลว้ ไม่ไดผ้ ลดีเท่าที่ควร ใหเ้ ท่าที่จาเป็น ใชพ้ ้ืนท่ีท่ีเหมาะสมแลว้ ที่เหลือนามาปลูกป่ า
ตรงน้ีมหาวทิ ยาลยั วจิ ยั ไดเ้ ลย

เป้ าหมายท่ี 16 Peace, Justice and Strong Institutions เรื่ องสันติภาพและความยุติธรรมและ
Institutions เรื่องน้ีเป็ นเร่ืองใหญ่ระดบั โลกเลย สันติภาพมนั จะอยู่ไดอ้ ย่างไรถา้ เกิดจากการรุกราน
รังแกซ่ึงกนั และกนั เช่นเดียวกนั แต่ละประเทศตอ้ งมีสันติภาพดูแลคนท่ีอ่อนแอกว่าชนเผ่าคนกลุ่ม

14

นอ้ ยต่าง ๆ ตอ้ งดูแลใหเ้ กิดความเป็นธรรมใหเ้ กิดสนั ติภาพ ไม่อยา่ งน้นั มีปัญหา และความเป็นธรรมก็
มีความสาคญั เร่ืองน้ีคนที่ทางานเรื่องน้ีก็ทางาน ในมหาวิทยาลยั มหิดลก็มีคนท่ีสนใจเร่ือง Peace,
Justice เหลา่ น้ีอยู่

เป้าหมายท่ี 17 Partnerships for the Goals ขอกลา่ ววา่ Multi-stakeholders มีความสาคญั ในการพฒั นา
SDGs และคุณหญิงลกั ษณาจนั ทร เลาหพนั ธุ์ ไดพ้ ดู แลว้ วา่ SDGs ในแต่ละขอ้ เช่ือมโยงซ่ึงกนั และกนั

หัวข้อน้ีเช่นกันอยากจะให้เราเห็นถึงความเชี่อมโยงว่าเร่ืองของ People คือ SDGs 2 3 4 5 เรื่อง
Dignity คือ SDGs 1, 10 เรื่ อง Prosperity คือ SDGs 7, 8, 9, 11 เร่ื อง Justice คือ SDGs 16 เรื่ อง
Partnership คือ SDGs 17 เร่ือง Planet คือ SDGs 6, 12, 13, 14, 15 การจดั กลุ่มทาให้เห็นว่าเราต้อง
พิจารณาเร่ือง SDGs ใหเ้ หมาะสม ทุกอยา่ งถกั ทอร้อยเรียงกนั ค่อนขา้ งดี

15

เป้าหมายที่ 17 ต้องมี Multi – stakeholder partnership มีความร่วมมือกันระหว่าง Public Private
Partnership ,Academic Professional People (Civil Society )

บทบาทของมหาวิทยาลยั จะทาอยา่ งไร ประเดน็ ท่ี1.ท่ีจดั ประชุมคร้ังน้ีดีแลว้ welcome, commit จะเอา
เป็ นวาระของมหาวิทยาลยั มหิดลซ่ึงมีอยู่แลว้ และ advocate เผยแพร่ใหค้ นรับรู้เร่ือง SDGs มากข้ึน
และสนบั สนุนการทางานเรื่อง SDGs ประเด็นที่ 2 ก็คือเลือก SDGs แลว้ ก็เลือกว่าตวั เองจะทาอะไร
แลว้ ก็ดู Target และ Indicator คือ อาจารย์แต่ละคนถ้าเข้าใจ SDGs แลว้ ดูว่าตัวเองทาอะไรจะ
สนับสนุนงาน SDGs อะไร ถ้าคิดได้แบบน้ีทาไดง้ ่ายเลย แลว้ ก็ใส่ใจมองจากเลนส์ของ SDGs
เพื่อที่จะสนบั สนุนการดาเนินงานของ SDGs ประเด็นที่ 3ใช้ความรู้โดยการศึกษาวิจยั Evidence
based and wisdom-basedโดยการวิจยั การฝึ กอบรมและการศึกษาและบริการ ผมยกตวั อย่างเรื่องป่ า
ไมท้ ี่พูดกนั มากคือ เร่ือง Carbon Credit เม่ือสักครู่ประชุมออนไลน์กบั สมาชิกสภาผูแ้ ทนราษฎร
ประเทศอินโดนีเซีย เคา้ หยิบเรื่องเดียวเรื่อง Carbon Credit และ Carbon Tax คณะสิ่งแวดลอ้ มและ
ทรัพยากรศาสตร์ ผมไม่ทราบว่ามีใครเขา้ ประชุมไหม อยากจะให้ทาการศึกษาวิจยั เรื่อง Carbon

16

Credit ของสวนยางพารา Carbon Credit ของป่ าทึบ ป่ าดงดิบ และขณะเดียวกนั ถา้ มีการปลูกลาไยมี
Carbon Credit ไหม แลว้ ขณะเดียวกนั ถา้ ทาอะไรในก็มี Carbon Credit ในเร่ืองต่าง ๆ อีก แมก้ ระทงั่
Carbon Credit จะเป็นบวกหรือลบกไ็ ด้ เพราะ Carbon Credit ระยะยาวอาจจะขายได้ เพราะตอนน้ีทุก
คนมุ่งเป้าไปสู่ Carbon Neutral ไปสู่ Carbon Zero ยกเวน้ เรามีป่ าไมจ้ านวนมาก หรือนา Carbon ไป
ฝังดิน หรือกลบลงทะเลต่าง ๆ ถา้ ตราบใดที่เรายงั ทาไม่ได้เราต้อง Negative บางส่วน Positive
บางส่วน ส่วนท่ี Credit ไดก้ ็ไปขาย ประเด็นที่ 4 เราตอ้ งการ methodology หลกั ในการทางาน (1)
Multi-levels เช่ือมโยงระดบั ชาติ เราก็ตอ้ งเชื่อมโยงและเชื่อมโยงถึงระดบั ชุมชนทอ้ งถ่ิน Multi-
levels รวมถึงประชาชน (2)Multi-strategies อยา่ ไปคิดวา่ strategies เร่ืองใดเร่ืองหน่ึงจะแกไ้ ด้ ตอ้ งใช้
ยุทธศาสตร์หลาย ๆ ด้าน โดยเฉพาะการวิจัยก็ต้องมีการวิจัยพ้ืนฐาน ไม่เช่นน้ันเราก็ต้องซ้ือ
เทคโนโลยีคนอื่นตลอดเวลา วิจยั เร่ืองของยุทธศาสตร์ วิจยั ในเร่ือง Operation Solving วิจยั ในเชิง
พ้ืนท่ีเช่นการท่องเท่ียวเป็นตน้ ตอ้ งคิดใหล้ ะเอียด (3) ในขณะเดียวกนั การทางานกต็ อ้ งยึดหลกั Multi-
stakeholder approaches ขอฝากไว้ และประเดน็ ท่ี 5 ตอ้ งเป็นผนู้ าในการ Reform เร่ืองการจดั การและ
ประเด็นที่ 6 เน้นเร่ื อง Good Governance ทุกข้ันตอน ถ้าเราเป็ นมหาวิทยาลัยแล้วไม่มี Good
Governance กล็ าบาก

เรื่อง Good Governance ผมกอ็ ยากจะขอเนน้ วา่ มนั มี 5-6 ขอ้ ท่ีผมเนน้ เรื่องน้ี เพราะว่าตอนท่ีผมเป็ น
ประธานประเมินสานกั งานกองทุนสนบั สนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) สสส.ตกต่ามากว่ามี
ผลประโยชน์ทบั ซ้อน ผมในฐานะประธานประเมิน ขอให้. ศาสตราจารย์ ดร.ปรัชญา เวสารัชช์
ทา ขอให้ สสส.ทาการรายงานเรื่องผลประโยชน์ทบั ซอ้ นทุกปี จนกระทงั่ ตอนน้ีเครติดสสส.เลยดีข้ึน
มาก 1. Free from Conflict of Interest การปลอดผลประโยชน์ทับซ้อน 2. Accountability ก็คือ
มีเหตุผลตรวจสอบได้ 3. Participation การมีส่วนร่วมของทุกระดบั 4. Transparency แลว้ ก็มีความ
โปร่งใส 5. Rule of Law ยดึ หลกั นิติธรรม และ 6. Integrity ยดึ หลกั ความถกู ตอ้ งชอบธรรม เช่ือถือได้

17

โดยสรุป SDGs เป็นเป้าหมายร่วมกนั ของสมาชิกเพ่ือใหป้ ระชาชน ส่ิงแวดลอ้ มและโลกน้ีอย่ไู ด้ ให้
โลกอยไู่ ดเ้ ร่ืองน้ีคือหวั ใจเลยไม่ใช่อยา่ งอ่ืน แลว้ กใ็ นฐานะท่ีมหาวิทยาลยั มหิดลเป็นสถาบนั วิชาการก็
คงจะตอ้ งทางานในฐานะวิชาการที่ตวั เองถนัดร่วมกบั หน่วยงานอื่น ๆ ของรัฐภาคเอกชนประชา
สังคม และประชาชนเพื่อนาไปสู่ความสาเร็จของ SDGs ขณะเดียวกนั มหาวิทยาลยั มหิดลและ
บุคลากรตอ้ งศึกษาเร่ือง SDGs ใหล้ ะเอียดแลว้ ก็ทาในมิติท่ีตวั เองมีความเช่ียวชาญ เพ่ือสนบั สนุนการ
ดาเนินงาน SDGs ในระดบั โลกระดบั ชาติและระดบั ทอ้ งถิ่น และในขณะเดียวกนั ตอนน้ีพวกเรากร็ ู้
แลว้ วา่ การช่วยให้ SDGs ประสบความสาเร็จคือContribution มนั คือ ranking criteria ของมหาวทิ ยาลยั
หวงั ว่าพวกเราทุกคนคงจะศึกษาใหล้ ะเอียดเอกสารที่ผมส่งไปใหป้ ระกอบการอบรมไม่ทราบวา่ แจก
หรือไม่ เรื่องของการประชุมของ UN Resolution adopted by the General Assembly on 10 July 2017
จะระบุถึง Goals Target Indicator ที่ชัดเจน หวงั ว่าคงจะไดใ้ ชป้ ระโยชน์และขอบคุณ ทุก ๆ คนที่
ต้งั ใจฟังท้งั ในหอ้ งประชุมและทางออนไลน์
พธิ ีกร กลา่ วขอบคุณ

18

โครงการอบรมเชิงปฏิบตั ิการ เรื่อง “การเรียนรู้เป้าหมายการพฒั นาท่ียงั่ ยนื : SDGs”

โดย ศาสตราจารย์ เกยี รตคิ ุณ นพ.ไกรสิทธ์ิ ตันติศิรินทร์
สมาชิกวฒุ สิ ภา และอดตี นายกสภามหาวทิ ยาลยั มหิดล
ณ ห้องประชุม 218 ช้ัน 2 อาคารสิริวทิ ยา คณะศิลปศาสตร์

วนั พธุ ท่ี 29 มถิ ุนายน พ.ศ. 2565

ผมรู้สึกดีใจท่ีไดก้ ลบั มาเยี่ยมพวกเรา หลงั จากท่ีไดห้ ายไปประมาณ 3 ปี และเม่ือเดินทางเขา้
ศาลายารู้สึกวา่ พ้นื ที่เขียวข้ึน กแ็ สดงวา่ ตน้ ไมม้ ีมากข้ึน สภาพแวดลอ้ มดีข้ึน เร่ืองที่ผมจะพูดก็คือที่พวกเราได้
ฟังแลว้ เมื่อวาน และมีความต้งั ใจท่ีจะปูพ้ืนเพ่ือใหเ้ กิดความเขา้ ใจเร่ืองการพฒั นาท่ียง่ั ยนื มีความสัมพนั ธ์และ
สาคญั อยา่ งไรต่อการพฒั นามหาวทิ ยาลยั หวั หนา้ สานกั บริหารกิจการสภามหาวิทยาลยั คือคุณสุนิดา เกียรติ
วฒั นวศิ าล ไดต้ ิดต่อและเช็ควนั วา่ งและเชิญมาบรรยาย onsite ไม่ใช่ online ก็ดีใจ หวั ขอ้ กวา้ งมากเลย แนวคิด
เร่ืองการพฒั นาท่ียง่ั ยืน มหิดลตอนน้ีอยู่ตรงไหนของการพฒั นาท่ียง่ั ยืน และมหาวทิ ยาลยั มีแผนท่ีจะพฒั นา
ใหย้ งั่ ยนื และดีข้ึนไดอ้ ยา่ งไร และสอดคลอ้ งกบั บริบทของโลก ของภูมิภาคและของชุมชนได้อยา่ งไร จะมี
สไลด์ ประกอบ

19

กรอบบรรยายท้งั หมดจะกล่าวถึงมหาวิทยาลยั มหิดลก่อนโดยย่อ ถ้าการบรรยายแตกต่างจาก
วิทยากรท่านอ่ืนก็ไปพิจารณาดูว่าเราจะนาไปใช้ได้อย่างไร หลังจากน้ันจะพูดถึงความเป็ นมาของ
Sustainable Development Goals (SDGs) แ ล ะ ร า ย ล ะ เ อี ย ด SDGs ห ลัง จ า ก น้ั น ก็ พิ จ า ร ณ า ดู ว่ า
มหาวทิ ยาลยั มหิดลเราจะทาอะไรบา้ ง และก็ทราบวา่ ในช่วงบ่ายน้ีไดเ้ ชิญวทิ ยากร ผชู้ ่วยศาสตราจารยช์ ล บุญ
น า ค ผู้อ า น ว ย ก า ร ศู น ย์ วิ จัย แ ล ะ ส นั บ ส นุ น เ ป้ า ห ม า ย ก า ร พัฒ น า ท่ี ย่ัง ยื น (SDGs Move)
มหาวิทยาลยั ธรรมศาสตร์ ซ่ึงจะช่วยให้รายละเอียดการประเมิน Ranking ของมหาวทิ ยาลยั ได้ มีความรู้เร่ือง
SDGs ดีมาก ผมเคยทางานร่วมกบั วทิ ยากรท่านน้ีท่ีสานกั งานกองทุนสนบั สนุนการวจิ ยั (สกว.)

เรื่องของมหาวทิ ยาลยั ก็มีการประเมินลาดบั ของ Ranking มีหน่วยงานที่ประเมินหลายแห่งเลย ประเทศและ
องคก์ รตา่ งๆ พยายามหาวธิ ีการประเมิน Ranking ที่ผมอา้ งอิงนามาจากธนาคารโลก (The World Bank 2009)
ซ่ึงเป็ นกรอบแนวคิดท่ีชดั เจนว่า ถา้ มหาวิทยาลยั ท่ีจดั อยู่ในแนวหนา้ ของโลกก็คงจะตอ้ งมีคนท่ีเก่งจานวน

20

มาก ท้งั วชิ าการท้งั หน่วยงานท้งั เจา้ หนา้ ที่สายสนบั สนุน ตลอดจนการบริหารจดั การ เราคงอยใู่ นลาดบั ที่ 1-3

ตลอดเวลา ในทุกมิติกค็ ือตอ้ งมีนกั ศึกษามีครูอาจารย์ นกั วจิ ยั แลว้ กม็ ีความเป็นนานาชาติดว้ ย ขณะเดียวกนั ก็

ตอ้ งมีทรัพยากร ซ่ึงมาจากงบประมาณของรัฐบาล จากเงินสะสม ซ่ึงเราก็มีเงินสะสมของมหาวิทยาลยั เงิน

สะสมของคณะ แลว้ ก็จากคา่ ศึกษาเล่าเรียน ซ่ึงนอ้ ยมากประมาณสิบเปอร์เซ็นตเ์ ท่าน้นั ไม่เกินยสี่ ิบเปอร์เซ็นต์

ส่วนทุนวจิ ยั ขณะน้ีผมพยายามผลกั ดนั คือ ตอ้ งการเห็นประเทศลงทุนเรื่องงานวจิ ยั มากข้ึน เม่ือสามวนั ก่อนท่ี

ผา่ นมาก็ไดอ้ ภิปรายถึงเร่ืองน้ีในรัฐสภา เราลงทุนนอ้ ยมาก รัฐบาลลงทุนเร่ืองการวิจยั เพียง 0.08% ของ GDP

ในอดีตรัฐบาลลงทุนเรื่องการวิจยั เพียง 0.02% ของGDP ควรจะปรับเร่ืองการลงทุนเร่ืองวิจยั ข้ึนไป ประเทศ

ท่ีเขาพฒั นาไดด้ ี มีการลงทุนเรื่องการวิจยั อยู่ระหวา่ ง 2-3% ของGDP ประเทศอิสราเอล รัฐบาลลงทุนเรื่อง

การวิจัย 4.7% ของ GDP ประเทศสาธารณรัฐประชาชนจีนลงทุนเร่ื องวิจัยประมาณ 2.7% ของGDP

เพราะฉะน้นั เรื่องน้ีมนั เป็นปัจจยั ภายนอกแตต่ วั มหาวทิ ยาลยั เอง ครู อาจารย์ นกั วจิ ยั ตอ้ งพยายามดึงทรัพยากร

ใหม้ าก จากท้งั ภาครัฐและภาคเอกชน ทุนจากนานาชาติและจากการบริการ อีกเร่ืองหน่ึงก็คือการบริหารท่ีมี

ธรรมาภิบาล Favorable governance ของเราดี มีประเดน็ โตแ้ ยง้ กนั บา้ งมนั เป็นทิฐิของคน ไม่อยากใชค้ า

วา่ กิเลส แต่มหาวทิ ยาลยั ที่ถกเถียงกนั มาก มวั ทะเลาะกนั ไม่มีเวลาในการพฒั นา เพราะฉะน้นั ตอ้ งมีบทธรร

มาภิบาลท่ีดีก็คือ มีกฎเกณฑก์ ติกาชดั เจน และมี regulatory แลว้ กม็ ีความเป็นอิสระตอนน้ีเราก็มีแลว้ ทางสภา

มหาวทิ ยาลยั ถา้ คณะไหนมีเร่ืองเดือดร้อน แต่มีธรรมาภิบาล นา เรื่องเขา้ สภามหาวทิ ยาลยั แลว้

สภามหาวทิ ยาลยั กต็ อ้ งกลา้ ตดั สิน แลว้ กข็ ณะเดียวกนั มีความอิสระทางวชิ าการแต่ตอ้ งมีความรับผดิ ชอบดว้ ย

มีผูน้ าเป็ นทีมระดบั ต่างๆ แลว้ ก็มีการวางแผนยุทธศาสตร์ในที่สุดก็คือมีวฒั นธรรมองค์กรที่ดี วฒั นธรรม

องคก์ รที่ทางานหนกั สามคั คี นึกถึงส่วนรวมเป็ นที่ต้งั แลว้ ผลงานท่ีออกมาก็คือ บณั ฑิตศึกษามีงานวิจยั มี

การสร้างความรู้ เทคโนโลยีและถ่ายทอดให้ท้งั ประชาชน ชุมชน แลว้ ก็เอกชน ตอนน้ีมีพระราชบญั ญตั ิวา่

ด้วยการส่งเสริมการใช้ความรู้และผลงานวิจยั นวตั กรรม ให้มหาวิทยาลยั ใช้ผลประโยชน์ของเราได้ ก็มี

ตวั อย่างคือ สถาบนั บริหารจดั การเทคโนโลยีและนวตั กรรม (iNT) ผลงานวิจยั จะเป็ นของมหาวิทยาลยั กี่

เปอร์เซ็นต์ เป็ นของหน่วยงานวิจยั เท่าไหร่ เป็ นของนกั วิจยั เท่าไหร่ ซ่ึงสามารถสร้างความเป็ นธรรมได้ดี

มหาวิทยาลยั อื่นท่ีระดบั รองๆ ลงไปมีไม่กี่แห่งท่ีทาได้ จึงขอให้เราภูมิใจในส่วนที่ผมเพ่ิงเขียนเขา้ มาก็คือมี

Social Engagement ดูแลห่วงใยเช่ือมสัมพนั ธ์กบั สังคมดว้ ย เพราะเป้าหมายจริงๆในการพฒั นาก็คือ ทาให้

เศรษฐกิจดี สงั คมดีข้ึน มีวฒั นธรรมที่ยงั่ ยนื และก็มีส่ิงแวดลอ้ มที่ดี แลว้ ก็แน่นอนระบบการเมืองก็ตอ้ งดีดว้ ย

อนั น้ีก็คือ Social Engagement ถา้ ทาไดท้ ้งั หมดเราก็จะกลายเป็ น World Class University เร่ืองน้ีเป็ นเรื่องที่

เราคงจะตอ้ งพิจารณากนั แลว้ ก็ดาเนินการให้ได้ ในช่วงท่ีผมยงั ทางานอยู่ท่ีมหาวิทยาลยั มหิดลก็ไดม้ ีการ

วางแผน โดยผูบ้ ริหารที่วางแผน จะเป็ นการต่อยอดว่าเรามีแผนอะไรก็แล้วแต่เพื่อให้เป็ น World Class

University ตอนน้นั ก็คิดวา่ เราคงตอ้ งมีเป้าหมาย เป้าหมายสูงสุดก็คือเป้าหมาย SDGs : Sustainable

21

Development Goals ซ่ึงประเทศทวั่ โลกผกู พนั และจะร่วมกนั ดาเนินการ ทาไมตอ้ งเอา SDGs ตอนน้ีหลาย
คนอาจจะเชื่อแลว้ วา่ ตอ้ ง SDGs

เราสามารถมองระดบั โลก มองระดบั ประเทศ มองระดบั ชุมชน แลว้ ขณะเดียวกนั ของเรามีลน้ เกลา้ รัชกาลที่
9 พระองคท์ รงใหแ้ นวคิดเชิงปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง Sufficiency Economy Philosophy (SEP) ก่อนท่ีจะมี
SDGs อีก แล้วต่อมาในช่วงน้ีท่ีบอกว่ามีแผนยุทธศาสตร์ชาติ จริงๆ เราไม่ต้องแปลกใจ รัฐบาลต้องมี
ยุทธศาสตร์ชาติ ผมเคยไปทางานองค์กรระหว่างประเทศอยู่ระยะหน่ึง สิ่งแรกเมื่อตอ้ งเขา้ ไปทา เหมือน
หลกั สูตรที่พวกเราเรียนอยู่ แต่จะเป็นผบู้ ริหารระดบั สูงใหไ้ ปเกี่ยวขอ้ งกบั เรื่อง Strategic Planning เคา้ ใชแ้ ผน
15 ปี Strategic Planning ซ่ึงผมอยู่ FAO กรุงโรม ประเทศอิตาลีขณะน้นั Strategic Planning เป็ นแผนระยะ
ยาวเพราะเป้าหมายก็คือ Goals แล้วหลงั จากน้ันค่อยมาปรับเป็ น แผน 5 ปี (Medium term plan)จากน้ันก็
วางแผนเป็ นแผน 2 ปี (Biannual plan) แลว้ ก็มาเป็ นแผนประจาปี ( Annual Plan) ก็จะมีการวางแผนกาหนด
เร่ืองงบประมาณไว้ มหาวิทยาลยั มหิดลก็คงคลา้ ย ๆ กนั แต่ไม่เหมือน เพราะฉะน้นั การวางแผนจะให้เป็ น
“World Class University” ก็คงจะตอ้ งเขา้ ใจเร่ืองเหล่าน้ี แลว้ ประเด็นนาที่สาคญั คือ Research แลว้ ก็
มี Education/Training Services/Social engagements มาแล้ว แล้วก็การจัดการที่ดีมีธรรมาภิบาล แล้ว
มหาวทิ ยาลยั มหิดลกม็ ี Core Value ไปท่ีไหนรู้วา่ มาจากมหาวทิ ยาลยั มหิดล จะรับผดิ ชอบทางานหนกั ทางาน
มีคุณภาพ อยู่ท่ีพวกเราจะช่วยกนั เรื่องน้ีก็เป็ น Strategic Functional Framework of Mahidol University ซ่ึง
ผมกไ็ ดด้ ดั แปลงปรับปรุงและเขียนใหส้ มบูรณ์ข้ึน

22

ถดั มาเร่ืองน้ีทฤษฎีเศรษฐกิจพอเพียงเหมือนหลกั ปรัชญาเพ่ือความสุข เพื่อความสาเร็จในการทางานและ
การยงั ชีพของบุคคล องคก์ ร ชุมชน สังคมนนั่ ก็คือ ทางสายกลาง มีความพอเพียง ทุกวนั น้ีท่ีโลกไม่สงบสุข
เพราะไมม่ ีความพอเพยี ง คาๆ เดียวท่ีทาใหไ้ มพ่ อคือ “ความโลภ” จริงๆ เราอยงู่ ่าย กินง่าย อยกู่ นั ใหเ้ หมาะสม
แลว้ ก็เดินติดดิน แต่การพฒั นาอะไรต่างๆ ตอ้ งเพิ่มข้ึน ขณะเดียวกนั มีความพอเพียงทุกอย่างท้งั นามธรรม
และรูปธรรม ทาอะไรมีเหตุและผล ผลและเหตุ และขณะเดียวกนั มีภูมิคุม้ กนั ระบบสมยั ใหม่ก็คือ Risk
Management Plan อยา่ ไปชะล่าใจวา่ ดีทาทุ่มเตม็ ท่ี นนั่ คือ “ประมาท” เพราะฉะน้นั ตอ้ งสายกลาง แต่ตอ้ งขยนั
พฒั นาต่อใหด้ ีข้ึน บนพ้ืนฐานของความรู้คู่ปัญญา ทาแบบไม่มีปัญญา ขยนั ทางานหนกั แต่ไม่มีผลงาน พวก
เราจะไม่เป็ นเช่นน้นั ถ้าขยนั ทางานหนกั อย่างไรก็ตอ้ งมีผลงาน Impact มีสัมฤทธิผล ขณะเดียวกนั ตอ้ งมี
คุณธรรมและจริยธรรม Ethic and Morality เร่ืองน้ีสาคญั มาก ตอ้ งช่วยกนั เตือนตนเตือนกลุ่ม บางคน
ใหญ่โตข้ึนไม่มากก็เดินไม่ติดดินเลย เรื่องน้ีสังคมเราเห็น เพราะฉะน้นั ท่านฝากปรัชญาน้ีให้ชดั เจนมาก ใน
ที่สุดถา้ เรามีสิ่งเหล่าน้ีพร้อม ก็จะนาไปสู่ชีวิต เศรษฐกิจ สังคม สิ่งแวดลอ้ ม จริงๆ ก็มีเรื่องวฒั นธรรม
การเมืองเขา้ มาดว้ ย แลว้ ก็มีความกา้ วหนา้ อยา่ งสมดุลมน่ั คงและยง่ั ยนื หลกั สาคญั มากตอ้ งพยายามอา่ นแลว้ ก็
ตีความ เป้าหมายระดบั โลก องคก์ ารสหประชาชาติ (UN) ก่อต้งั ข้ึนมาเมื่อปี พ.ศ. 2488 สานกั งานใหญ่ต้งั อยู่
ท่ีนครนิวยอร์ก สหรัฐอเมริกา หนา้ ท่ีหลกั ของ UN มี 3 อย่าง หน้าที่หลกั ท่ี 1 ดูในเร่ืองความมนั่ คง งาน
แรกคือเรื่องของสนั ติภาพ ตอนหลงั กม็ ีความมน่ั คงดา้ นอาหาร มน่ั คงดา้ นสุขภาพ มนั่ คงทางดา้ นการเงิน การ
คลงั ตอนน้ี ก็มีเร่ืองความมน่ั คงดา้ นพลงั งานอีก ท่ีเรากาลงั เผชิญอยู่ เผชิญกบั ความไม่มน่ั คงดา้ นพลงั งาน ไม่
มน่ั คงทางดา้ นอาหาร ไม่มนั่ คงทางดา้ นสันติภาพ หนา้ ที่หลกั ท่ี 2 ก็คือ ดูเร่ืองของสิทธิมนุษยชน คือเราตอ้ ง
มีความเป็ นกลาง สิทธิมนุษยชนก็คือ สิทธิท่ีมนุษยจ์ ะไดม้ ีส่วนร่วมในการพฒั นาในการยงั ชีพ หนา้ ท่ีหลกั ท่ี
3 ก็คือการพฒั นา Development การพฒั นาก็มีวิวฒั นาการมาจากการพฒั นาเป็ นแท่ง ๆ เหมือนกระทรวง
ทบวง กรมต่างๆ ตอนหลงั ก็เกิดแนวคิดว่าน่าจะรวมกนั คือมีเป้าหมายระดบั โลก คือเป้าหมาย Millennium
Development Goals 2000-2015 ซ่ึงแต่ก่อนก็จะมี Health for All 2000 Education for All 2000 ตอนหลงั ก็
มารวมกนั เป็น Millennium Development Goals

23

ผา่ นมาสักระยะหน่ึง ประเทศท่ีพฒั นาแลว้ มีขอ้ สังเกตวา่ ส่วนใหญ่เป้าหมายเป็ นของประเทศที่กาลงั พฒั นา
ส่วนประเทศท่ีพฒั นาแลว้ ไม่ค่อยจะเก่ียวขอ้ งโดยตรงนกั ซ่ึงมนั ก็ถูกและไม่ถูกท้งั หมด ในท่ีสุดตอ้ งคิดถึง
เร่ือง Sustainable Development Goals ซ่ึงไดม้ ีการพูดคุยกนั มานาน 20-30 ปี นานจนออกมาเป็ น SDGs พูด
กนั จริงจงั เมื่อ ค.ศ. 2013 หารือว่า Post Agenda 2015 ควรจะเกิดอะไรข้ึน ในท่ีสุดก็สรุปวา่ โลกใบน้ีจะไม่
สามารถอยไู่ ดถ้ า้ ไม่มีเป้าหมายการพฒั นาที่ยงั่ ยืน และในที่สุดเม่ือปี 2015 ไดต้ กลงเป้าหมายร่วมกนั และได้
เร่ิมดาเนินการแต่กวา่ จะมี รายละเอียดในเรื่องของ Goals 17 ขอ้ ท่ีมี target และ indicator รายละเอียดออกมา
อีก 2 ปี ต่อมา July 2017 และในท่ีสุดเป้าหมายท่ีจะให้บรรลุไดค้ ือในปี 2030 ขณะน้ีผา่ นมา 8 ปี แลว้ ใกลจ้ ะ
หมดเวลาแลว้ จะไหวไหมเพอ่ื ใหเ้ กิด Well-Being มีความยง่ั ยนื

สไลด์น้ีเป็ นเป้าหมาย MDGs ขจดั ความยากจนหิวโหย ให้ทุกคนเขา้ ถึงการศึกษาข้นั พ้ืนฐาน มีความเสมอ
ภาคทางดา้ นเพศ และส่งเสริมใหส้ ตรีมีบทบาทมากข้ึน และขณะเดียวกนั ก็เป็ นการลดอตั ราการตายของเด็ก

24

ปรับปรุงสุขภาพแม่ ลดการเกิด HIV/ AIDS มาลาเรีย ส่ิงแวดลอ้ ม และต่อมาเร่ืองของ Partnership เม่ือมอง
ยอ้ นกลบั ไปจะเห็นวา่ เป้าหมายแคบ หลงั จากน้นั จึงไดม้ ีการประชุมกนั เพื่อวางแผนเตรียมการ ปลายปี ค.ศ.
2015

(รูปน้ีเป็ นรูปท่ีผมถ่าย) ที่ UN General Assembly Hall, New York ตกลงกนั ว่าจะมีเป้าหมายการพฒั นาท่ี
ยงั่ ยืน 17 ขอ้ พวกเราอย่างน้อยจาให้ไดส้ ัก 1-2 ขอ้ ไดไ้ หม ตอ้ งดูแลว้ ดูอีกจึงจะพอจาได้ ถา้ เราใส่ใจเรื่อง
อะไร

ผมสนใจเร่ืองการศึกษา ขอ้ 4 คือ การเขา้ ถึงคุณภาพการศึกษา Access to Quality Education ช่ืออาจจะไม่ตรง
นกั ในเรื่องการศึกษา แต่แน่นอนเราอยูใ่ น Health ขอ้ 3 ก็คงตอ้ งเขา้ ถึงเรื่อง Good Health and Well-Being
ไม่ใช่เฉพาะเรื่องความเจ็บป่ วยเท่าน้นั ตอ้ งมีสุขภาพดีท้งั เร่ืองอารมณ์ จิตใจ สังคมต่างๆ เราตอ้ งสนใจในแต่

25

ละดา้ น ในหอ้ งน้ีอาจมีหน่วยงานท่ีดูเรื่องเพศสภาพ ขอ้ 5 แลว้ ถา้ มาจากสิ่งแวดลอ้ มจะสนใจเร่ืองอะไร มีใคร
จากคณะสิ่งแวดลอ้ มบา้ งไหม สนใจขอ้ ไหน

- บุคลากรจากคณะสิ่งแวดลอ้ มและทรัพยากรศาสตร์ ตอบสนใจ ขอ้ ที่ 13

ขอ้ ที่ 13 คือ Climate Change /Climate Action ถา้ ไม่แกไ้ ขขอ้ น้ีเราจะอยูไ่ ม่ได้ ก๊าซเรือนกระจก Greenhouse
Gases มนั เกิดข้ึนมาก ภาคพลงั งาน ภาคเกษตร ภาคขนส่ง จะแกไ้ ขอยา่ งไร ก็ตอ้ งแกไ้ ขที่ตวั ที่ทาให้เกิดก๊าซ
เรือนกระจก Greenhouse Gases ตวั ดูดซบั Gases และขณะน้ีเร่ืองท่ีใหญ่ที่สุดคือ เร่ืองปลูกป่ า Carbon Credit
คณะสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์ สนใจขอ้ ไหน ขอ้ ที่ 16 Peace Justice and Strong Institution ไม่มีความ
เป็นธรรมจะไม่มีสันติภาพ ไมส่ นใจเลือกขอ้ 10 Social Inequalities ความไมเ่ สมอภาคหรือ ใครสนใจอะไร
อ่านในเรื่องน้นั อยา่ งเจาะลึก Goals และ Indicator คืออะไร เราไม่มีคณะประมง ใช่ไหม คณะสิ่งแวดลอ้ ม
และทรัพยากรศาสตร์ สนใจเรื่องน้าหรือไม่ ป่ าไม้ คือผมเคยไปร่วมกบั คณบดีคณะสิ่งแวดลอ้ มฯ ประเมิน
หมู่บา้ นยง่ั ยืน โครงการหลวง และเร่ืองขยะพลาสติก จะก่อให้เกิดผลกระทบอะไร ขยะพลาสติก ขอ้ ท่ี 14
Life Below Water มีผลกระทบอยา่ งมาก แต่จริงๆ แลว้ ยงั มีขยะท่ีส่งผลกระทบท้งั ต่อบกและทะเลดว้ ย แต่
ขณะที่ถา้ เป็ นโลก ขยะพลาสติกเกิดจากที่มนุษยท์ ิ้งลงแม่น้าลงทะเล มีอยู่คร้ังหน่ึงผมไปประเทศติมอร์-
เลสเต มีขวดพลาสติก Made in Thailand ลอยมาจากทะเล พวกขวดน้าเปล่า น้าอดั ลม สามารถไปไกลถึง
ขนาดประเทศติมอร์- เลสเต เลย ประเทศไทยก็เป็ นช้ันนาในการเกิดขยะพลาสติก คือ จริงๆดูเหมือนไม่
น่าจะเกี่ยวกนั ทะเลหรือน้า แตจ่ ริงๆเกี่ยวกนั

เร่ืองท่ี 12 มีใครสนใจบา้ งไหม Responsible Consumption and Production ผมพูดที่กระแทกใจเลย เร่ืองน้า
ด่ืมบรรจุขวด มีการศึกษาว่าในการประชุมมีการวางน้าดื่มบรรจุขวดแจกในการประชุมบนโต๊ะหน้าท่ีนง่ั
พบวา่ มีการด่ืมแบบกินทิง้ กินขวา้ งเหลือ 30-50% เพราะฉะน้นั จะเป็ น Food loss Food waste รวม Water loss
Water waste ถึง 30% Responsible consumption ไมใ่ ช่วา่ อาหารอยา่ งเดียว consumption เร่ืองเส้ือผา้ รถยนต์
เวลาน้ีเรามีฐานะดีข้ึน ก็รู้สึกกินทิ้งกินขวา้ งมากข้ึน มีประเทศหน่ึงใชท้ รัพยากรยงั เหมือนกบั วา่ โลกน้ีมีโลก
อยหู่ า้ โลก ท้งั ที่เรามีอยเู่ พียงหน่ึงโลก ใชท้ ิ้งใชข้ วา้ ง กินทิ้งกินขวา้ ง แลว้ ขณะเดียวกนั เร่ืองอาหารกินทิ้งกิน
ขวา้ ง 30% แต่ประเทศยากจนจะขาดแคลนจากแมลงที่ทาลายพชื ผลทางการเกษตรและจากเร่ืองดินฟ้าอากาศ
แปรปรวน แต่ประเทศที่ฐานะดีข้ึนก็จะมี waste ดงั น้นั ต่อไปอยา่ ทิ้งน้าขวดที่เหลือไว้ 30-50% ชดั เจนเลยมี
การศึกษา ทวั่ โลกขณะน้ีกาลงั ใช้ทรัพยากรโลก 1.7 % แต่มีโลกอยู่เพียงโลกเดียว โลกน้ีจะอยู่ไม่ได้ ไม่
sustainable ขอ้ 8 คือถา้ หากหลายขอ้ ทาให้ดีแลว้ มนั ก็จะนามาสู่การมีงานทาที่ดีแลว้ ทาให้เศรษฐกิจโตดี
Decent Job and Economic Growth อีกขอ้ หน่ึงที่มีปัญหาจะตีความอย่างไรก็ได้ คือขอ้ 6 Clean Water and
Sanitation จะตีความเป็ นเรื่องของบุคคล หรือต่อ Planet ก็ได้ เรื่องห้องน้าห้องส้วม มีน้าสะอาด เร่ือง

26

สุขาภิบาลสุขอนามยั ก็เป็ นเรื่องใหญ่มาก ถดั ไป ขอ้ ที่ 7 พลงั งาน พลงั งานท่ีสะอาด ไปเชื่อมโยงขอ้ ที่13อีก
เห็นหรือไม่ ทุกอยา่ งมนั จะพนั กนั หมด อีกเรื่องหน่ึงซ่ึงตอนน้ีกาลงั น่าต่ืนเตน้ คือขอ้ 11 ทาไมผมถึงบอกวา่ น่า
ต่ืนเตน้ ขอ้ ท่ี 11 เมืองและชุมชนยงั่ ยืน เรามีคุณชชั ชาติ สิทธิพนั ธุ์ ผูว้ ่าราชการกรุงเทพมหานคร เมืองจะ
ยงั่ ยืนไหม เหมือนจะยง่ั ยืนนะ น่าจะดีข้ึน คุณชชั ชาติจะดูแลเรื่องขยะใช่ไหมจะดูแลเร่ืองการจดั เก็บ waste
และค่าฝ่ ุน PM2.5 และ Sustainable Cities and Communities เพราะฉะน้นั ท่ีผมพูดไปพูดมา พูดไปท้งั หมด
มนั กจ็ ะเชื่อมโยงกนั ขอ้ 15 Life on Land ดูท้งั พชื และสัตว์ แลว้ ท่ีสาคญั คือ Biodiversity ผมไม่ทราบวา่ คณะ
ไหนบา้ งท่ีทาเรื่อง Bio City Index นี่กาลงั ยอ้ นกลบั มางานวิชาการ สรุปว่าทุกอยา่ งจะพนั กนั แลว้ ก็มาจบที่
ขอ้ ท่ี 17 วา่ ทุกคนตอ้ งทางานร่วมกนั ผมอุ่นเคร่ือง ทดสอบพวกเราวา่ สนใจอะไรเป็ นพิเศษ ผมจะไม่ลงใน
รายละเอียด

ข้อที่ 1 No Poverty ไม่มีความยากจน ปัญหาน้ีมาเป็ นเบอร์หน่ึงถ้าตีความแบบ World Bank เพื่อให้ทุก
ประเทศมีส่วนร่วม ยากจนสุดขีดก็คือ รายไดต้ ่ากวา่ 1.9 ดอลล่าร์ต่อวนั ในหอ้ งคงไม่มีใครรายไดต้ ่ากวา่ 1.9
ดอลล่าร์ต่อวนั คือ ประมาณ 70 บาทต่อวนั ประเทศแอฟริกามีรายไดน้ ้อยกว่าประเทศไทยอยู่ภายใตเ้ ส้น
ยากจน นนั่ ก็คือ หารายไดห้ รือเสาะแสวงหาอาหาร แลว้ ตีความเป็ นรายไดไ้ ม่พอกบั การยงั ชีพ ซ้ืออาหารไม่
พอยงั ชีพ เอาเร่ืองอาหารโภชนาการมาเก่ียวขอ้ ง Property line ก็คือ มีรายไดจ้ ากอะไรก็ตาม แลว้ นามาซ้ือ
อาหารไม่พอยงั ชีพ ซ่ึงขณะน้ีตวั เลขมนั ก็ปรับอยูเ่ รื่อย ในอดีตอาจจะเป็ นสองพนั บาทต่อเดือน ซ่ึงมีวธิ ีคิดคือ
ผมจะไม่ลงรายละเอียดเพียงแต่บอกวิธีคิดใหก้ บั พวกเรา เพราะฉะน้นั การแกค้ วามยากจน บางประเทศก็ทา
Cash Transfer แต่ที่ดีท่ีสุดก็คือ พฒั นาโดยแกป้ ัญหาความยากจน โดยการพฒั นาอยา่ งมีส่วนร่วม ยคุ ที่ทาได้
ดีมากๆ คือ ช่วงปี พ.ศ. 2523-2525 ยุค ที่ พลเอกเปรม ติณสูลานนท์ เป็ นนายกรัฐมนตรี ช่วงน้ันมีการ
เปล่ียนแปลงอยา่ งมาก เพราะฉะน้นั เรื่องของ Property เป็นเรื่องใหญ่มีรายงานแจง้ วา่ 836 ลา้ นคน หาเงินได้
ไมถ่ ึง 1.9 ลา้ นดอลล่าร์สหรัฐ

27

ขอ้ ท่ี 2 Zero Hunger ก็คือ ความหิวโหยและขาดอาหาร ในการดาเนินการก็คือทาอยา่ งไรจะใหร้ ะบบเกษตร
ยง่ั ยนื Sustainable Agriculture ความยากจนและหิวโหยมกั จะไปดว้ ยกนั ตวั เลขของความยากจนประมาณ
800 ลา้ นคนทวั่ โลก หิวโหยประมาณ 700-800 ลา้ นคน เม่ือเกิดการระบาดของ โควิด-19 ข้ึนมา มีคน
ยากจนและหิวโหยเพิ่มอีกจานวน 100 ลา้ นคน เพราะพลงั งานแพง ป๋ ุยแพง สงครามระหว่างรัสเซียและ
ยเู ครน มีคนยากจนและหิวโหยเพ่ิมข้ึนไปอีก40-50 ลา้ นคน เป็ นการประมาณการซ่ึงชดั เจนมากวา่ อาหาร 1
ใน 3 ถูกทิง้ ไป Avoid throwing away food. Over 1/3 of the world’s food is wasted

ข้อที่ 3 Good Health and Well-Being เรื่องน้ีพูดกันชัดเจนคือเร่ืองทาอย่างไรจะให้สุขภาวะดีตลอดชีพ
จนกระทั่งถึงสูงวยั แล้วก็ได้รับการดูแลควบคุมป้องกันรักษาโรค ในห้องน้ีถ้าไม่รู้ข้อ 3 ก็แย่แล้ว
เป็น Focus ที่สาคญั

28

ขอ้ ท่ี 4 Quality Education พวกเราคิดว่า Quality Education ไทยเราดีหรือไม่ มีปัญหาเขา้ ถึงด้านคุณภาพ
การศึกษา การเขา้ ถึงการศึกษาไทยดี 80-90% แต่เรื่องคุณภาพ ไม่ขอพูดถึง และที่สาคญั มีเด็กดอ้ ยโอกาส
4.5 ลา้ นคน มีกองทุนความเสมอภาคทางการศึกษา ซ่ึงรายงานท่ีรัฐสภาเมื่อเร็ว ๆ น้ี พยายามฟัง เขาเร่ิมตน้
จากวจิ ยั วา่ เดก็ ท่ีดอ้ ยโอกาสอยตู่ รงไหนมีคุณลกั ษณะอยา่ งไร ครอบครัวยากจนอยา่ งไร เราจะสร้างโอกาสใน
การพฒั นาใหเ้ ขา้ ถึง Quality Education ไดอ้ ยา่ งไร ของเรามีคณะศิลปศาสตร์ คณะศิลปศาสตร์น่าจะสนใจ
เรื่องน้ี

ขอ้ ที่ 5 Gender Equality ความเสมอภาคทางดา้ นเพศ ประเทศไทยผหู้ ญิงจานวนมาก แต่ผูบ้ ริหารผหู้ ญิงยงั มี

จานวนนอ้ ย ในรัฐสภาสุภาพสตรี ประมาณ 16-17% ประเทศอิสราเอลมีสุภาพสตรีท่ีเป็นผบู้ ริหาร

29

ประมาณ 30% ท่ีกล่าวเช่นน้ีไม่ไดไ้ ปยแุ หยใ่ ห้ทะเลาะกบั ผชู้ าย แต่กล่าวเพอื่ ใหเ้ กิดความเสมอภาคและตอ้ งมี
ความสามคั คี

ขอ้ ที่ 6 Clean Water and Sanitation ประเทศไทยเราดีมาก 40% ของโลก ยงั ไม่เขา้ ถึงน้าที่สะอาด

ขอ้ ท่ี 7 Affordable and Clean Energy ของเราก็เป็ นประเด็นท่ีเรา commit เรื่องก๊าซเรือนกระจก Greenhouse
Gases ส่ิงที่ commit คือความเป็ นกลางทางคาร์บอน (carbon neutrality) ปี ค.ศ. 2050 ซ่ึงช้ามาก และยงั เกิด
Carbon Zero ปี ค.ศ. 2065 ก็ตอ้ งอยู่ท่ีพวกเรารุ่นต่อไปทา ซ่ึงมีรายละเอียดมาก อย่างไรก็ตามการเขา้ ถึง
พลงั งานดีข้ึน แต่พลงั งานยงั เกิด Greenhouse Gases ไม่ Clean ซ่ึง Renewable energy ตอ้ งมากข้ึน ผมไม่
ทราบวา่ ศาลายาพฒั นาแค่ไหน ตอ่ ไปอาจจะตอ้ งพยายามเรื่องโซลาร์เซลลข์ องทุกๆ อาคาร

30

ขอ้ ที่ 8 Decent Work and Economic Growth การมีงานทาเพ่ือเป็ นการยกระดบั เศรษฐกิจ เรื่องน้ีตอ้ งกบั ทุกๆ
คน มีการศึกษาดี เขา้ ถึงการศึกษาท่ีมีคุณภาพ มีโอกาส อยากให้ทุกคนคิดสร้างงานดว้ ย ไม่คิดเฉพาะรับ
ราชการ ประเทศอิสราเอลสร้างคนที่ทาสตาร์ทอพั ดีมาก ใชท้ าธุรกิจของตวั เองดีมาก เพราะฉะน้นั งานมนั อยู่
ท่ีความสามารถของแต่ละคน

ขอ้ ท่ี 9 Industry Innovation and Infrastructure พูดไดว้ ่าInnovation จะทาให้ทุกอยา่ งดีข้ึน โดยมีท้งั ความรู้
ปัญญา และเทคโนโลยี ประเทศไทยขาดดุล ขาดดุลเทคโนโลยซี ้ือเขา้ มา ในแต่ละปี ประมาณ 240,000 ลา้ น
บาทเป็ นจานวนท่ีมากจริงๆ นน่ั ก็คือ ลงทุนวจิ ยั และพฒั นาไม่ดีพอ ขณะเดียวกนั เทคโนโลยี ธุรกิจเอกชนก็
สนใจซ้ือมาไม่พฒั นา ประกอบกบั การลงทุน ทุกอย่างมนั ตอ้ งครบทุกระบบ ให้สินคา้ มีมาตรฐาน ผมไม่
ทราบว่าที่มหาวิทยาลยั มหิดลมีการตรวจสอบรับรองมาตรฐานสินคา้ กี่เร่ือง เร่ืองหลกั ทางด้านอาหาร ทา
ฉลากโภชนาการมีแลว้ ดา้ นEngineer มี National Quality Index หรือไม่ มีจากคณะวศิ วกรรมศาสตร์หรือไม่

31

อยา่ งมหาวทิ ยาลยั เทคโนโลยพี ระจอมเกลา้ ธนบุรี (มจธ.) มี National Quality Index สามารถ certify แผงโซ
ล่าเซลลไ์ ด้ ของเรามีอะไรท่ีเราเป็ นหลกั ท่ี certify ไดห้ รือไม่ คือพูดง่ายๆวา่ แต่ละแห่งมีบทบาท ขอใหด้ ูวา่
ตัวเองมีความเช่ียวชาญชานาญด้านไหนก็จะจัดการในเรื่องน้ัน Industry Innovation and Infrastructure
รวมถึงหอ้ งปฏิบตั ิการดว้ ย

ขอ้ ท่ี 10 Reduced Inequalities กลุ่มท่ีเสี่ยงชดั เจนคือ คนพิการ ผหู้ ญิง เด็ก คนสูงวยั กลุ่มคนเหล่าน้ีถือวา่ เป็น
กลุ่มสังคมที่เส่ียง และอีกกลุ่มคือ ชนกลุ่มนอ้ ย สถาบนั วจิ ยั ภาษาและวฒั นธรรมเอเชีย ยงั ดาเนินการวจิ ยั เรื่อง
ชนกลุ่มนอ้ ยอยไู่ หม ในที่สุดก็คือใหเ้ กิด Social Equalities แลว้ ไม่ดูถูกซ่ึงกนั และกนั ใหม้ นุษยท์ ุกคนศกั ด์ิมี
ศรีเทา่ เทียมกนั ท้งั หมด

ขอ้ ที่ 11 Sustainable Cities and Communities แน่นอนตอ้ งใหม้ ีการดูแลเมือง แลว้ ก็ดูแลเรื่องของชุมชน ใน
ที่สุดมนั จะเก่ียวขอ้ งกบั เรื่องการเมือง คือ การกระจายอานาจการบริหารจดั การ ถา้ ส่ังการจากส่วนกลางไม่ดี

32

ตอ้ งให้ทุกคนมีความรู้และปัญญาและมีส่วนร่วมในการบริหารจดั การดว้ ย ขณะเดียวกนั เมืองที่ยงั่ ยืนหรือ
ชุมชนยง่ั ยนื ตอ้ งดูเร่ืองอื่นๆ ดว้ ย การขี่จกั รยาน ทางเดินสะอาด ความยงั่ ยืนของเมืองและชุมชน เกือบทุกมิติ
เลย ให้คนอยูไ่ ดอ้ ยา่ งมีความสุข แลว้ ก็ขณะเดียวกนั ส่ิงแวดลอ้ มสะอาดท้งั ดิน น้าและอากาศ ถา้ ชุมชนไม่
ช่วยกนั ดูแลและบริหารจดั การ จะดาเนินการได้ยาก ลองคิดกนั ดูดีๆ พวกเราตอ้ งกระทุง้ ให้คณะน้นั น่าจดั
ประเดน็ น้ี ประเดน็ น้ี

ข้อท่ี 12 Responsible Consumption and Production ไม่กินทิ้งกินขวา้ ง ใช้ของบริโภคไม่ทิ้งขวา้ ง แนวคิด
1. Reduce 2. Reuse 3. Recycle ซ่ึง Recycle ก็คือ Circular Economy เริ่มตน้ Reuse ก่อน เดินสายกลาง

ขอ้ ท่ี 13 Climate Action เร่ืองน้ีเป็ นเร่ืองสาคญั มากของโลก ท่ีสมาพนั ธรัฐสภาเอาจริงเรื่องน้ีเป็ นเร่ืองใหญ่
เลย มีการพูดกนั วา่ แต่ละประเทศจะทาอะไรบา้ ง บริษทั ยกั ษใ์ หญ่ที่เป็ นผผู้ ลิตน้ามนั ก็ทาอยูแ่ ลว้ ซ่ึงอาจจะมี
ประมาณ 100-200 บริษทั ท่ีทาให้มีปัญหาในเร่ือง Climate ถึง 50 - 60 % บริษทั ยกั ษใ์ หญ่อยากมีส่วนร่วมก็

33

อาสาปลูกป่ า เช่น ลา้ นไร่ แต่ยงั ไม่เพียงพอ ตอ้ งลงไปชุมชน ตอ้ งใหป้ ระชาชนใชพ้ ้ืนที่ของตนเองปลูกป่ า

กนั มากข้ึน ตอ้ งมีหน่วยงานมาประเมินวา่ ป่ าประเทศไหนมีคาร์บอนเครดิตเทา่ ไหร่ แลว้ เมื่อมีคาร์บอนเครดิต

สูงมากๆก็จะขายใหก้ บั บริษทั น้ามนั หรือขายให้นานาชาติ มีใครเคยไปประเทศภูฎานบา้ งหรือไม่

ประเทศภูฏานมีป่ าไม้ 73% เป็นป่ าดงดิบ ประเทศไทย ปลูกตน้ ยคู าลิปตสั บอกเป็นป่ าเศรษฐกิจ ตอ้ งเป็นป่ า

ดงดิบจึงจะมีคาร์บอนเครดิตสูง แต่แน่นอนผมก็แนะนาคาร์บอนเครดิต จะมีการศึกษาถึงปริมาณของ

คาร์บอนเครดิตท่ีเกิดจากการปลูกพืชชนิดต่างๆ ทาเป็ นตารางแสดงไว้ เช่น ปลูกทุเรียน 1 ไร่ 50 ตน้ ปลูก

มะม่วง ลาไย ตอ้ งคานวณเป็ นปริมาณคาร์บอนเครดิตใหผ้ มดว้ ย ยางพาราตอ้ งก็ตอ้ งคานวณปริมาณคาร์บอน

เครดิตดว้ ย แน่นอนมาตรฐานตอ้ งเป็นป่ าดงดิบคาร์บอนเครดิตสูงมาก ประเทศภูฏานขายคาร์บอนเครดิตให้

ประเทศสวติ เซอร์แลนด์ ซ่ึงประเทศไทยก็จะขาย ผมยงั สงสัยอยูม่ ีอะไรจะใหข้ าย เพราะป่ าไมข้ องเรามีเพยี ง

20-30% เทา่ น้นั ตอ้ งคิดโดยใชว้ ชิ าการแลว้ กด็ ูวา่ มหาลยั มหิดลเราจะทา social engagement อะไรใน SDGs

ขอ้ ที่ 14 Life Below Water ชีวติ ใตน้ ้า คนอ่านคงคิดวา่ เรื่องน้ีดูเรื่องปลา ป่ าชายเลน ป่ าชายเลนก็สาคญั พอๆ
กบั ป่ า เรื่องการดูดซับคาร์บอน แลว้ ก็คิดถึงชีวิตใตน้ ้า แต่ตวั ที่เป็ นปัญหาท่ีจะตอ้ งแกไ้ ขก็คือขยะพลาสติก
ระยะหลงั มีกล่าวถึงพลาสติกขนาดยอ่ ยอีกที่เรียกวา่ ไมโครพลาสติก เรามีการศึกษาเรื่องน้ีไหม มหิดลเคย
ศึกษาเรื่องน้ีหรือไม่ และเราควรจะแกอ้ ยา่ งไร หาชุมชนทดลองทาน่ีคือ Engagement

34

ขอ้ ที่ 15 Life on Land ท่ีเขาเขียนบอกเพื่อให้ดูแลสิ่งแวดลอ้ ม ผมอธิบายว่ามนั เพ่ิม Carbon Credit และท่ี
สาคญั คนอยูป่ ่ าได้ เม่ือประมาณสามปี ท่ีผา่ นมาแลว้ ผมไปประชุมที่ประเทศสาธารณรัฐประชาชนจีน พูด
เร่ืองของการเกษตรและอาหารบนภูเขา เคา้ ใหผ้ มกบั อธิการบดีของเชียงใหม่บรรยายเร่ืองการเกษตรพ้ืนท่ีสูง
ของรัชกาลที่ 9 เป็ นตวั อยา่ งที่ประเสริฐมาก มีคณะส่ิงแวดลอ้ มและทรัพยากรศาสตร์ เขา้ ไปมีส่วนเก่ียวขอ้ ง
ในการประเมินหมู่บ้าน หลกั การคือให้ประชาชน ชุมชนดูแลป่ า ปลูกป่ าและทามาหาเล้ียงชีพในป่ า คา
สุดท้ายแปลว่า Economy under the forest แต่มีกฎหมายท่ีเป็ นประเด็นก็คือ ขณะน้ีพบประชาชน รุกป่ า
จานวนมากเพราะไม่มีท่ีดินทากิน เมื่อรัฐบาลมีการออกนโยบายซ่ึงผมมีความเห็นว่าเป็ นนโยบายติดลบ
เพราะว่านโยบายกาหนดให้ป่ าเส่ือมโทรมทาเป็ นท่ีดิน สปก. แจก พอแจกก็นาไปจานาขายให้คนรวย ซ่ึง
ที่ดินดงั กล่าวใชท้ าการเกษตรอยา่ งเดียว ไม่สามารถซ้ือขายได้ เกิดประเด็นความฉอ้ ฉลไม่มีธรรมาภิบาลท้งั
ระดบั ชาติ ระดบั ชาวบา้ น นาที่ สปก.ไปซ้ือขายกนั จริงๆ ตอ้ งลงโทษใหต้ ิดคุก นึกออกกนั ไหม คดีก็ยงั ดีอยู่
หลายเร่ือง สรุปก็คือในการแก้ปัญหาต้องมองให้ครบวงจร ประเทศสาธารณรัฐประชาชนจีน ประเทศ
เยอรมนั สามารถแกไ้ ขปัญหา ประชาชนท่ีอยใู่ นป่ าผนื ป่ าอนุรักษ์ ป่ าไมจ้ ะมีสิทธ์ิในการอยทู่ ากินแตไ่ ม่มีสิทธ์ิ
เป็นเจา้ ของที่ดิน ไม่มีสิทธ์ิมีโฉนดนาไปไปขายหรือจานองไมไ่ ด้ แตป่ ระเทศไทยของเราแจง้ วา่ เป็นป่ าเส่ือม
โทรมจะแจง้ เพ่ือให้ออกโฉนด แลว้ ก็เผาป่ าให้กลายเป็ นป่ าเส่ือมโทรมเพ่ือออกโฉนด เห็นประเด็นน้ีแลว้
หรือไม่ เพราะเราทางานอยใู่ นมหาวทิ ยาลยั เราตอ้ งศึกษาเรื่องกฎหมาย มีกองกฎหมายแลว้ ขณะเดียวกนั ทา
อย่างไรเราจะให้คณะส่ิงแวดลอ้ มฯ ศึกษาดูว่าจะใชช้ ีวิตอยู่ในป่ า Economy under the forest ปลูกป่ า รักษา
ป่ า ประเทศสาธารณรัฐประชาชนจีนให้การสนับสนุนเรื่องน้ี แหล่งท่องเท่ียว ปลูกสมุนไพร ปลูกกาแฟ
เล้ียงเป็ ด เล้ียงไก่ พนั ธุ์ท่ีดีๆ ส่งเสริมการท่องเท่ียว บงั เอิญกฎหมายประเทศสาธารณรัฐประชาชนจีนกบั
ประเทศเยอรมนั เหมือนกนั คือที่ดินในป่ าให้อยูไ่ ดแ้ ต่ไม่มีสิทธ์ิเป็ นเจา้ ของ อยูไ่ ดช้ วั่ ลูก ชวั่ หลาน ชว่ั เหลน
เห็นแลว้ หรือยงั วา่ เราจะสามารถปกป้องสิ่งแวดลอ้ ม( Protect Environment) อยา่ งไร

35

ขอ้ ที่ 16 Peace Justice and Strong Institutions เรื่องสันติภาพ นับว่าเป็ นเร่ืองใหญ่ สันติภาพเกิดข้ึนไม่ได้
เพราะมนั มี Conflict ไม่ลงรอยกนั จะเป็น Political conflict ก็ได้ จาก Conflict ก็เป็น Confrontation จะทาให้
สู้กนั ทะเลาะกนั เพราะฉะน้ันในสุดจึงตอ้ งมีกระบวนการ Political Reconciliation ซ่ึงมหิดลก็ทา แต่ไม่
ทราบวา่ ขณะน้ียงั ดาเนินการอยหู่ รือไม่ การสมานฉนั ทท์ างการเมือง มีผรู้ ่วมประชุมท่านใดมาจากสถาบนั
สิทธิมนุษยชนและสันติศึกษา ถ้ามีแล้วช้าลงก็กระตุ้นมนั ข้ึนมา ไม่ทาระยะส้ัน ให้ทาช่วงต่อๆไปดว้ ย
ทาการศึกษาวิจยั เพราะฉะน้นั เรื่องสันติภาพความเป็ นธรรมแลว้ ก็ Raison Institution ต่าง ๆ ท่ีดูแลเร่ืองน้ี
ในที่สุดก็คือ ประชาชนก็มีสิทธิในการที่จะดูแล เลือกต้งั เลือกผูน้ าแลว้ ก็ขณะเดียวกนั ท้งั ระดบั ส่วนกลาง
ส่วนภูมิภาค ตามบริบทของแต่ละประเทศ ตามบริบทเราที่มีสถาบนั พระมหากษตั ริย์ กม็ ีคุณคา่ และคุณูปการ
ต่อประเทศ เราก็ช่ืนชม ขณะเดียวกนั วิธีการอ่ืนเราตอ้ งแกไ้ ขกระบวนการแลว้ โดยการใชว้ ิชาการ ให้เกิดให้
ไดแ้ ละเป็นตวั อยา่ งท่ีดี

36

ขอ้ ท่ี 17 Partnership for the Goals ทุกแห่งตอ้ งทา การทางานกบั ภาคีต่าง ๆ ท่ีเกี่ยวขอ้ ง เพื่อนาไปสู่ การ
บรรลุเป้าหมาย Partnership for the Goals

ขณะเดียวกนั แตล่ ะภูมิภาคต่าง ๆ พยายามแบง่ สนั ปันส่วนวา่ ท้งั 17 ขอ้ เก่ียวขอ้ งกบั อะไร ท่ีผมชอบของทาง
แอฟริกา เป็น Parliament เขาก็บอกวา่ ถา้ เป็น People ก็ดูแล SDGs ขอ้ ท่ี 2, 3 , 4, 5 เนื่องจากคนก็เร่ิมตน้ จาก มี
อาหารการกิน ขอ้ 2 ความมน่ั คงดา้ นอาหารโภชนาการ ขอ้ 3 ดา้ นสุขภาพดี ขอ้ ท่ี 4 การศึกษาดี ขอ้ 5 ความ
เสมอภาคทางเพศ แล้ว Planet เริ่มตน้ จากน้า น้าก็จะเก่ียวขอ้ งกบั คนดว้ ย ขอ้ 6 และ ขอ้ 12 Responsible
Consumption and Production ขอ้ ที่ 13 Climate ขอ้ ที่ 14 ชีวติ ใตน้ ้า ขอ้ ที่ 15 บนดินและป่ าไม้ ขอ้ ท่ี 16 Peace,
Justice และ Equity ความเสมอภาคต้องแก้ไขให้ได้ ต่อไป Prosperity ข้อท่ี 7 พลังงาน 8 มีงานทา 9
อุตสาหกรรม ขอ้ ที่ 11 เมืองยงั่ ยนื ถา้ เมืองและชุมชนไม่ยง่ั ยนื Prosperity ก็ไม่เกิด ผนู้ าตอ้ งดี ไม่เห็นแก่ตวั คน
ตอ้ งสามคั คี มีการทางานแบบมีแผนมีระบบ มีธรรมาภิบาลก็จะเกิด Sustainable Cities and Communities
หวงั วา่ รศ.ชชั ชาติ สิทธิพนั ธุ์ ผวู้ า่ กรุงเทพมหานคร จะเป็นตวั อยา่ งที่ดี

37

ขอ้ 17 การทางานตอ้ งเป็ น Multi- stakeholder partnership มีภาคีเครือข่ายจานวนมาก ขณะเดียวกนั ก็มีความ
ร่วมมือระหวา่ ง 5P คือ Public, Private, Professional, People Partnership รัฐบาลทา 3P ไม่พอ Public, Private
Partnership และPartnership เฉพาะคนรวยเท่าน้นั เอง บริษทั ใหญ่ๆส่วนใหญ่จะลืมประชาชนฐานราก ลืม
ชุมชน เพราะฉะน้นั ประเด็นก็คือ ทุกหน่วยงานตอ้ งมีภาคีเครือข่าย สรุปก็คือการทางานที่ยากๆ น้นั จะให้
ประสบความสาเร็จ ตอ้ งยดึ หลกั Multi - stakeholder 5P เราทางานคนเดียวได้เพียงเล็กนอ้ ยเท่าน้นั ทางาน
กบั คนอื่นใหม้ ากข้ึน ยิ่งกวา้ งขวา้ งยงิ่ มากข้ึน แต่กระทรวง ทบวง กรมต่างๆ เท่าที่ผมติดตามงาน กอดรัดงาน
ไวห้ มด ตอนผมทางานอยใู่ นมหาวิทยาลยั มหิดล ผมแนะนาวา่ หน่วยงานใดท่ีทาหนา้ ที่เหมือนระดบั ชาติ อยา่
กอดงานไวเ้ องให้หาภาคีเครือข่ายให้มาก ทางานเองคนเดียวได้งานเพียงเล็กน้อยเท่าน้นั แต่หากทางาน
ร่วมกับคนอื่นได้มากข้ึน มากข้ึน มากข้ึนแล้วเราก็มีความสุขด้วย อย่าคิดเอารัดเอาเปรียบคนอ่ืนMulti-
Stakeholder ประเด็นที่ 2 Multi-strategic approach บางคนคิดแกไ้ ขแกไ้ ม่หมด เช่น วคั ซีนป้องกนั โรคโค
วดิ -19 แกป้ ัญหาไม่หมด ตอ้ งใส่หนา้ กากอนามยั เป็ นstrategy ที่2 และstrategy ท่ี3 การลา้ งมือดว้ ย ตอ้ งเป็ น
Multi-strategic approach ลองคิดดูดีๆ แลว้ ก็ขณะเดียวกนั แต่มนั ตอ้ งมี strategy หลกั อีกอนั หน่ึง คือ Multi-
level approach ระดบั โลก ระดบั ชาติ ชุมชน ทอ้ งถิ่น รวมถึงครอบครัว จึงจะสาเร็จและยง่ั ยนื

38

สรุปแลว้ มหาวิทยาลยั มหิดลควรจะจริงจงั เรื่องน้ี ผมพูดมานาน ให้ใส่ใจเร่ืองน้ี แลว้ ก็รับสนบั สนุนให้บรรลุ
เป้าหมาย SDGs แลว้ อยา่ งท่ีผมพูดมาตลอด แลว้ ยงั ตอ้ งเลือกวา่ ตวั เอง คณะ สานกั หน่วยงานถนดั ทา
เรื่องอะไร แลว้ ดูวา่ Target และ Indicator จะทาใหส้ าเร็จไดอ้ ยา่ งไร ที่ UN คิดมาเป็ นตน้ แบบเราอาจจะตอ้ ง
มาพิจารณาให้เหมาะสมกบั บริบทของเรา หรือพฒั นาให้มนั ดีข้ึนกวา่ UN อีก แลว้ แลกเปล่ียนเรียนรู้เพื่อให้
พฒั นาให้ดีข้ึน แล้วก็พยายามใช้ความรู้หลักฐานทางวิชาการ และปัญญา โดยหน้าท่ีเราคือ Research,
Education, Training and Service, Social Engagement แล้วขณะเดียวกนั ก็ใช้หลกั การอย่างท่ีผมพูด Multi-
stakeholder approach, Multi-strategic approach, Multi-level approach และเป็ นผู้นาให้ได้โดย Management
reform และ Good Governance

39

เร่ือง Good Governance ผมเคยเป็ นประธานประเมินสานกั งานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ
(สสส.) เร่ืองธรรมาภิบาล ซ่ึงจะตอ้ งมีหลกั ฐานแสดงว่ามีธรรมาภิบาล และมีอนุกรรมการ ขอให้ทากรอบ
การทารายงานธรรมาภิบาลในการประเมิน สสส. กเ็ นน้ เรื่อง 1. การปลอดจากผลประโยชน์ทบั ซอ้ น ตอนไป
ประชุมก็ลงชื่อวา่ ผมเป็ นเจา้ ของบริษทั น้ีเวลาพิจารณาเรื่องน้ีก็จะไม่ออกเสียงอะไรต่าง ๆ ตอ้ งลงนามFree
From Conflict of Interest ขณะเดียวกันต้องทางานทุกอย่างถูกต้องชอบธรรม( Integrity) และมี
Accountability การมีเหตุผลอธิบายได้ ทาตามหลักเกณฑ์กติกาหลักนิติธรรมโปร่งใส มีส่วนร่วมท้ัง
เจา้ หนา้ ท่ี ใหม้ ีความคิดเห็นและภาคี ทุกอยา่ งมีรายงานอยบู่ นโตะ๊ Website ขณะน้ีดีข้ึนเป็นอยา่ งมาก

สุดทา้ ย พวกเราตอ้ งพฒั นาตนเองเรื่องน้ีอาจจะดูเก่าไปสักหน่อย จาก World Economic Forum ตอ้ งสามารถ
ท่ีจะแกป้ ัญหาท่ีซับซ้อนได้ โลกมนั กวา้ งมากข้ึนโดยเฉพาะที่พวกเราท่ีเกี่ยวขอ้ งการวางแผน แผนพฒั นา
เศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติฉบบั ท่ี 13 นอกจากน้ียงั มี แผนยทุ ธศาสตร์ SEP เศรษฐกิจพอเพียง SDGs และ
Bio-Circular-Green' Economy ซ่ึงมีเวลาไม่พอท่ีจะอธิบาย เพราะฉะน้นั พวกเราตอ้ งรอบรู้ให้มากๆ รอบรู้ให้

40

มากก็คือฟังมาก อ่านมาก เพ่งพิจารณามาก คิด ถ้าเราปฏิบตั ิเป็ นปัญญาซ่ึงเกิดข้ึน หลกั พุทธศาสนาคือ
สุตตะมยปัญญา จินตะมยปัญญา ภาวนามยปัญญา จะแกป้ ัญหา Complexได้ Critical Thinking คิดดว้ ยเหตุ
และผล มีระบบและกระบวนการวิจยั มีความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ ถา้ 1-2-3 มีแลว้ มนั จะคิดสร้างสรรค์ข้ึนมา
เรื่อยๆ แลว้ ก็ขณะเดียวกนั ก็ตอ้ งใช้ทกั ษะการบริหารงานบุคคล ทางานร่วมกนั แลว้ ก็ควบคุมอารมณ์ และ
ขณะเดียวกนั ประเมินตดั สินใจให้ดี Judgment and Decision Making มีใจรักบริการ ทกั ษะการเจรจา ยดื หยนุ่
ทางความคิด สิ่งเหล่าน้ีเก็บไวเ้ พือ่ พฒั นาตวั เองแลว้ กนั

สรุป แมว้ ่า SDGs จะเป็ นเป้าหมาย ของ UN แต่ประเทศสมาชิกก็เห็นพอ้ งตอ้ งกนั วา่ เป็ นเป้าหมายที่สาคญั
ถา้ สิ้นสุดปี ค.ศ. 2030 จะมีเป้าหมายตอ่ ไปหรือไม่ คาตอบคือ มี เพราะอาจเป็นเป้าหมายปี 2045 อีก15 ปี ตาม
วิธีคิด Strategic planning ของ UN แต่ผมจะไม่แปลกใจเลย ถ้าเป็ นปี 2050 เลยจะดีไหม ก็แล้วแต่ว่าแต่
ประเทศจะตกลงกนั วา่ แผนระยะยาว เป้าหมายระยะยาวคืออะไร ควรจะหรือน่าจะหรือตอ้ งทาเร่ืองน้ี และ
ทากบั Stakeholder ต่างๆ Staff จะเป็ นนกั วิชาการ นกั วิจยั หรือพวกเราที่เป็ นฝ่ ายสนบั สนุนก็คงจะต้อง
พจิ ารณาศึกษาใหเ้ ขา้ ใจและพิจารณาดูวา่ แตล่ ะคนชานาญ สนใจในเร่ืองอะไร และทาจะเร่ืองน้นั ใหด้ ีอยา่ งไร
จะทาร่วมกบั คณะอื่นท่ีเก่งในเรื่องน้นั ใหด้ ีอยา่ งไร สาหรับการประเมิน Ranking เรื่องน้ีผมไมล่ งรายละเอียด
ซ่ึงเราอาจจะเลือกมา 3-4 หวั ขอ้ และทาให้ชดั เจน อยา่ งนอ้ ยขอ้ ท่ี 17 ก็ตอ้ งทา ส่วนหวั ขอ้ อื่นๆ ก็ข้ึนอยูก่ บั
ความถนดั สาหรับหัวขอ้ อื่นๆ ถา้ เราทาได้นอกจากจะเกิดประโยชน์ต่อสังคมแลว้ ตวั พวกเราเองก็จะได้
เรียนรู้ มีความรู้ มีปัญญา ทกั ษะมากข้ึน ก็จะทาประโยชน์ใหต้ นเองและท้งั โลกดว้ ย

"จงตั้งใจทำงานให้ดีขึ้นทุกขณะจิต
และใช้เวลาให้เกิดประโยชน์คุ้มค่ามากที่สุด
ทุกเวลานาที เพื่อสร้างผลงานที่มีคุณภาพ"




ศาสตราจารย์เกียรติคุณ นพ.ไกรสิทธิ์ ตันติศิรินทร์
สมาชิกวุฒิสภา



คณะผู้จัดทำ
นางอรทัย ศิลปนภาพร ผู้ชำนาญการ
ดร.ทิพย์วรรณ ปริญญาศิริ
นางศิริพร โกสุม
นางสาวพัชนี อินทรลักษณ์
นางสุนิดา เกียรติวัฒนวิศาล
ทีมผู้ช่วยดำเนินงานของสมาชิกวุฒิสภา
ศาสตราจารย์เกียรติคุณ นพ. ไกรสิทธิ์ ตันติศิรินทร์