สํานวนสุภาษติ ไทย
ผลงานจาก
นายธเนศ เมอื งวัน เลขท่ี ๒
นางสาวจุฑามาศ จนั ทรเ ทพ เลขท่ี ๑๖
นางสาวณิชากร คมุ รกั ษ เลขที่ ๑๙
ช้นั มธั ยมศกึ ษาปท ี่ ๖/๒
สวสั ดี
สํานวนสุภาษติ ไทย
ผลงานจาก
นายธเนศ เมอื งวัน เลขท่ี ๒
นางสาวจุฑามาศ จนั ทรเ ทพ เลขท่ี ๑๖
นางสาวณิชากร คมุ รกั ษ เลขที่ ๑๙
ช้นั มธั ยมศกึ ษาปท ี่ ๖/๒
คํานํา
หนังสืออิเล็กทรอนิกสห รอื อีบคุ ฉบับนี้ เปน สว นหนง่ึ
ของวิชาหลักภาษา ๒ (ท๓๓๒๐๒) ชน้ั มธั ยมศกึ ษาปท ี่ ๖/๒
โดยมจี ุดประสงคเพ่ือศกึ ษาความรทู ไี่ ดจ ากเรื่องสาํ นวนสภุ าษติ
ไทย
ตอ งขอขอบคณุ คณุ ครเู มธนี อินทชาติ ผูใหความรูและ
แนวทางการศึกษา ใหค วามชวยเหลือมาโดยตลอด
ผจู ัดทาํ หวงั วา รายงานฉบับน้ีจะใหความรแู ละเปนประโยชน
แกผ ูอ า นทุกๆทาน หากผดิ พลาดประการใด ทางคณะผูจดั ทาํ
ตอ งขออภัยมา ณ ท่นี ี้
คณะผจู ัดทาํ
ข่ชี า งจับต๊ักแตน
ความหมาย : ลงทนุ มากแตไ ดผลนดิ หนอย
ขยายความ : นิยมใชก ับการลงทุนลงแรงเปน
จํานวนมากมาย แตไดร บั ผลตอบแทนนิดเดยี ว
ไมค ุมคา เปรยี บเหมอื นลงทุนขช่ี า งเพือ่ ไลจับ
ตกั๊ แตน
ปอกกลวยเขา ปาก
ความหมาย : การกระทําอะไรที่งา ยมากๆ
เปรียบกับการปอกกลว ยเขาปาก
ขยายความ : นยิ มใชส ่อื ความหมายวา สิง่ นั้น
หรอื การกระทํานนั้ ๆ มันเปน สงิ่ ท่งี ายมาก
ไมไดมคี วามยากหรือซบั ซอนอะไรเลย
นํา้ ข้นึ ใหร ีบตกั
ความหมาย : เม่ือมโี อกาสดีที่ผานเขา มา ใหรีบ
ฉวยโอกาสอนั นแี้ ละเก็บเกย่ี วผลประโยชนเ ตม็ ท่ี
กอ นท่ชี วงเวลาดีๆนจ้ี ะผา นไป
ขยายความ : เปรยี บเปรยถึงสมัยโบราณท่ีมชี วง
นํ้าขน้ึ และน้ําลง หากชว งนํา้ ขึน้ กใ็ หร ีบตกั นํ้ามาตุนไว
เนอ่ื งจากเวลานาํ้ ลงจะตกั นํ้าไดลาํ บากกวา
เขน็ ครกข้ึนภเู ขา
ความหมาย : ทํางานที่ยากลําบากโดยตอ งใช
ความเพยี รพยายามและอดทนอยางมาก เกินกําลงั
ขยายความ : การทาํ งานทย่ี ากลาํ บาก เกินความ
สามารถของตน โบราณทา นจงึ เปรยี บเอาไวเหมอื น
กับการเขน็ ครก ซงึ่ มีน้ําหนักมาก ใหข น้ึ ไปบนภูเขา
ซง่ึ มีความสูง เปน สง่ิ ทที่ ําไดยากและลําบากย่ิง
โคนกลวยอยาไวหนอ
ความหมาย : ถา จะกําจดั สง่ิ ใดสง่ิ หนึง่ ใหห มดส้ิน
ตอ งไมใ หเ หลอื เชอื้ ทจ่ี ะเกิดข้ึนใหมไ ด
ขยายความ : การจะกําจดั ศตั รหู รอื ผคู ดิ รา ยตอ เรา
ตอ งกาํ จดั ใหหมดอยา ไดเ หลอื พรรคพวก ผสู บื ทอด
ทจ่ี ะกลับมาเปนศตั รทู ํารา ยเราไดอกี
จระเขขวางคลอง
ความหมาย : ทําตวั ขดั ขวางผอู น่ื ไมใหท าํ การใดๆ
ขยายความ : ผูท่ชี อบกนั ทา หรือขดั ขวางไมใหผ ูอ่นื
ทําการอยา งใดอยางหนงึ่ ไดส ะดวก เหมอื นจระเข
ที่ข้ึนมาขวางคลองทําใหเ รอื ผานไปมาไมสะดวก
จับปลาสองมอื
ความหมาย : จะเอาใหไ ดท้งั ๒ อยา งพรอมๆกนั
ซง่ึ อาจไมส ําเร็จทง้ั ๒ อยาง
ขยายความ : คนทีม่ ุงหวงั อยากจะไดท เี ดยี วพรอมกนั
สองอยา ง เปรียบไดก บั การใชมือจับปลาตวั เดยี วให
ม่ันดกี วา จับดว ยมอื เดยี วหรือขา งละตัว ซึง่ อาจจะ
ทําใหปลาท้งั สองตัวหลุดตกน้าํ ไปหมดเลยกไ็ ด
จบั ปใู สกระดง
ความหมาย : การดูแลเด็กเลก็ ๆ แมจ ะพยายาม
ใหเด็กอยูนิง่ ๆ เปน ระเบียบ แตกท็ าํ ไมส ําเรจ็ เพราะ
เดก็ ๆมกั ซุกซนไมอ ยนู งิ่
ขยายความ : เปรียบเปรยถึงปซู ึ่งเปน สตั วท ่ไี มชอบ
อยนู ่ิง เม่อื ถกู จับไปใสไ วในกระดง มันก็จะหาทางเดิน
ออกจากกระดง ตลอดไมย อมหยดุ นงิ่
ตีปลาหนา ไซ
ความหมาย : พดู หรือกระทําการใดๆ ทท่ี ําใหง าน
ของผูอ่ืนท่กี ําลังรุงเรอื งไดรบั ความเสยี หาย
ขยายความ : การทาํ อยางใดอยา งหนงึ่ เปน เหตุให
กิจการของผอู ่ืนซง่ึ กําลงั ดาํ เนนิ ไปดวยดตี องหยดุ
ชะงักลง เปรยี บกบั การจบั ปลาโดยใชไซวางไวใ นลําน้าํ
เพอ่ื ดกั ใหปลาเขา เมื่อมคี นตีปลาหนาไซทําใหนา้ํ ปน
ปวนปลาจงึ ตืน่ หนีไปไมเ ขา ไซท่ีดักไว
ทํานาบนหลังคน
ความหมาย : การเอารดั เอาเปรยี บแสวงหา
ผลประโยชนจ ากผูอืน่
ขยายความ : ในสมัยกอ นอาชีพการทาํ นาเปนอาชีพ
หลักของคนไทย จึงมกั ถกู ใชเปนตัวอยางเรอ่ื งการทํา
มาหากนิ เปรียบเปรยถงึ การทาํ มาหากินบนความ
เดอื ดรอ นของผูอน่ื (หลังคนอืน่ )
นํา้ กล้ิงบนใบบอน
ความหมาย : คนทมี่ ีจติ ใจเรรวน ไมม่ันคง ไมแ นนอน
พดู จากลบั กลอก แกตวั ไปเร่อื ย
ขยายความ : เปรียบเปรยถงึ น้ําทีก่ ลง้ิ อยบู นใบบอน
จะมลี กั ษณะเปนกอนด้นิ ไปดน้ิ มา ปจ จบุ ันมักถกู นํามา
เปรียบเปรยกบั สาวทมี่ ีจิตใจไมมน่ั คง
ปลาหมอตายเพราะปาก
ความหมาย : คนที่ปากพลอ ยชอบพดู จาไมด ี
จนตัวเองตองไดร ับผลผลกระทบจากคําพดู ของตน
ขยายความ : เปรียบเปรยถึงธรรมชาติของปลาหมอ
ที่เวลาอยูในนํ้าชอบที่จะโผลปากข้ึนมาหายใจบอ ยๆ
ทาํ ใหค นหาปลาจับสังเกตไดและถูกตกไดในทสี่ ุด
ผกั ชีโรยหนา
ความหมาย : การทาํ ความดีเพยี งผวิ เผิน
ขยายความ : การทาํ ความดหี รอื กระทําการใดๆเพยี ง
เพือ่ ใหผูอ่ืนเหน็ วา งานเสร็จแลว เรยี บรอย สวยงาม
แตใ นความเปน จริงแลว สง่ิ น้นั ยังไมส าํ เร็จเรยี บรอ ย
หนูตกถังขา วสาร
ความหมาย : ผูชายท่มี ีฐานะไมค อ ยดไี ดแ ตง งาน
กับผหู ญงิ ทรี่ ่ํารวย
ขยายความ : นิยมใชก ับผชู ายท่ีแตง งานกับผหู ญงิ
รวย สบายไปทั้งชาติ ซึ่งนยิ มใชเ ปน คาํ พดู ประชด
ดถู กู ดูแคลนหรืออจิ ฉารษิ ยามากกวา ดานดี
รดี เลอื ดกบั ปู
ความหมาย : การบงั คับขูเขญ็ เพ่ือเอาผลประโยชน
กับผทู ไ่ี มม คี วามสามารถทีจ่ ะใหส ิง่ ท่ีตอ งการได เชน
การรีดไถเงนิ จากคนทมี่ คี วามยากจน
ขยายความ : การทจี่ ะรีดเลือดจากตัวปู เปน ส่ิงที่
เปนไปไมไดเนอื่ งจากปเู ปน สัตวท ไี่ มมเี ลือด
“รวบรวมสภุ าษติ สาํ นวนไทย
อนั เปน เอกลักษณข องภาษาไทย
ที่สละสลวย และแฝงดวยขอ คดิ ”