้
ิ
ี
การเขยนอธบาย ชแจง แสดง
ี
ความคิดเห็น วิจารณ ์
้
ภาษาไทยพืนฐาน ท23102
้
ครูอรณี มูลปอม
“อธิบาย”
้
่
่
ึ
“อธิบายหมายถึงอะไร ?” “เกิดขนเมือไหร?”
“อธิบาย”
้
ึ
หมายถง ไขความ ขยายความ ชีแจง
“การเขียนอธิบาย”
หมายถึง การเขียนโดยมีจุดมุ่งหมายให้ผู้อ่าน
่
เข้าใจเรืองต่างๆ ได้อยางถกต้อง
ู
่
่
่
สิงส าคัญทีสุด
ในเขยนอธิบายคืออะไร ?
ี
การเขียนอธิบาย
1
่
่
ิ
เรองทควรเขยนอธบาย
ื
ี
ี
่
ี
มีรายละเอียดทซับซ้อน
่
่
เปนเรืองนาสนใจ นารู ้
็
่
2
แนวทางการเขยน
ี
่
้
จดล าดับขันตอนทีชัดเจน
ั
่
ให้ข้อมูลทีส าคัญ สามารถต่อยอดได้
่
ี
้
ู
ตรวจสอบความถกตองของข้อมูลทนามาใช้
3
ลักษณะของภาษา
่
้
ุ
ใช้ถอยค าทกระชับรัดกม
ี
่
ใช้ภาษาทีเข้าใจงาย
่
กลวธีในการอธิบาย
ิ
1. อธิบายโดยใช้ตัวอย่าง
่
้
ี
ความรูทเข้าใจยาก ซับซ้อน มีความจาเปนตอง
้
็
่
่
ื
้
ู
เขียนโดยการใช้ยกตวอยางประกอบเพอให้เข้าใจถกตอง
ั
้
้
ี
่
่
และเข้าใจงายขึน การเขียนอธยายดวยวธนจะมีค าวา
ี
ิ
้
ิ
“ตัวอย่าง” “เช่น”
่
ู
้
้
ใช้กับความรทีเขาใจยาก ซับซ้อน
้
ี
ิ
ั
ั
2. อธบายโดยเขยนลาดบขนตอน
้
การเขียนอธิบายตามลาดับขันตอนก่อนและ
้
่
้
ี
่
หลงนี ใช้อธิบายในกรณทีจะท าข้ามขันตอนไมได้
ั
่
เพราะจะท าไมส าเร็จตามทีต้องการ เช่น การอธิบาย
่
การผ่าตัด การท าอาหาร การแก้สมการ
้
ิ
ั
็
อธบายเปนขนตอน
้
ี
้
ใชในกรณทาขามขนตอนไม่ได้
ั
้
ิ
้
3.อธิบายโดยการใหคานยาม
้
ิ
การเขียนอธบายบางครังถาเข้าใจไม่ตรงกน
้
ั
จ าเปนต้องเขียนอธิบายโดยให้ค านิยาม ให้ความหมาย ให้ค า
็
่
ั
ื
จากดความ เพอให้เข้าใจตรงกันเสียก่อน
ให้ความหมาย ให้ค าจ ากัดความ
ี
4.อธิบายโดยการเปรียบเทยบ
ความเหมอนและความตางกน
่
ื
ั
้
่
่
่
ิ
ี
ิ
ี
การเขียนอธบายนเหมาะทจะใช้เขียนอธบายสิงทแปลก
ี
่
่
่
่
้
ั
ี
ใหม่หรือสิงทไม่คุนเคยมากอน จงจาเปนตองหาสิงทรูจกดอย ่ ู
ี
้
็
้
ึ
่
ี
้
่
ี
แล้วมาใช้เปรียบเทยบ เพือให้เข้าใจมากขึน
้
ี
้
้
ใชการเปรยบเทยบใหเขาใจมากขน
้
ึ
ี
ั
้
ุ
5. อธิบายโดยการใชเหตและผลประกอบกน
้
้
ิ
ุ
ิ
็
ี
ี
การเขียนอธบายวธนจะเปนการชีให้เหตและ
่
่
ุ
่
ี
ิ
ผลของสิงทจะอธบาย มักจะมีค าวา สาเหต ... เพราะ
้
เพราะฉะนน ... จึง
ั
้
ชีให้เห็นเหตุและผลของ
่
่
สิงทีจะอธิบาย
้
การเขยนชแจง
ี
ี
หมายถึง การเขียนอธิบายให้ผู้อ่าน
้
่
่
่
เขาใจเรองใดเรืองหนึงให้ชัดเจนขึน โดย
้
ื
้
ี
ต้องมีจุดมุงหมายในการเขยนชีแจง ใช้
่
้
รปแบบชีแจงให้ถกต้อง และต้องมีกลวิธ ี
ู
ู
้
การเขยนชีแจงให้ชัดเจน
ี
้
ุ
่
ี
ี
จดมงหมายในการเขยนชแจง
ุ
1
่
ื
้
ั
้
เพอปองกนความเขาใจผด
ิ
2
่
่
่
่
เพออธิบายเรืองทีมีอยูแล้วให้ชัดเจน
ื
3
่
่ ้
่
ิ
ิ
ั
ี
ื
เพอชแจงเรองทตางไปจากปฏบตโดยปกต ิ
่
ี
ื
้
วธการเขยนชแจง
ิ
ี
ี
ี
3 ภาษาทีใช้จะต้องตรงประเด็น
่
กระจ่าง ชัดเจน
2 สร้างความเข้าใจใหตรงกันระหว่างผส่งสาร
้
ู
้
และผู้รับสาร
1
ให้ข้อเท็จจริง โดยมีข้อมูล หลักฐาน
และเหตุผล
ี
ิ
การเขยนแสดงความคดเห็น
1
่
่
ิ
ี
ี
เรองทควรเขยนแสดงคดเหน
ื
็
่
่
ิ
เรืองทีต้องการสะท้อนความคด
่
่
็
์
เรืองทีเปนประโยชนต่อส่วนรวม
่
ั
เพอปรับปรุงแก้ไข พฒนา ต่อยอด
ื
2
แนวทางการเขียน
่
่
่
ึ
ศกษาเกียวกับเรืองทีจะเขียน
่
ู
ื
ข้อมลประกอบการเขียนถูกต้อง นาเชอถือ
่
เขียนโดยปราศจากอคติ
3
ลักษณะของภาษา
ใช้ถ้อยค าเข้าใจง่าย
ใช้ถ้อยค าเร้าให้เกิดการติดตาม
่
้
ี
ื
ิ
็
้
การเขยนแสดงความคดเหน หรอโตแยงสือ
1
่
่
่
ิ
เรืองทีควรเขียนแสดงคดเห็นหรือโต้แย้งสือ
่
ิ
ั
็
เปนประเด็นทีรับฟงความคดเห็น
์ ่
่
ี
มสิทธิทีจะเห็นด้วยหรือไมเห็นด้วยก็ได้
3
ลักษณะของภาษา
ใช้ภาษากระชับ ชัดเจน เข้าใจง่าย
่
ใช้ถอยคาทีปราศจากอคติ
้
2
แนวทางการเขียน
่
่
ศกษาเรืองทีจะโต้แยงอยางละเอียด
ึ
่
้
ก าหนดขอบเขตหรือประเด็นในการโต้แย้ง
้
ชีให้เห็นข้อบกพร่องของฝายตรงข้ามและแสดงทัศนะของตนเอง
่
่
สนับสนุนความคดดวยการอ้างอิงข้อเท็จจริง ข้อมลวิจยทีสืบคนมา
้
ิ
ู
ั
้
พิชิตขอสอบ O-NET
้
่
้
ุ
ิ
็
ั
ิ
“ลมแดง เปนค าไทยโบราณเรียกลมพายพัดจดทีเกดขึนแล้วมกจะกอให้เกดความ
่
ั
่
้
่
ุ
ุ
ื
เสียหายตอทรัพยสินของชาวบ้าน สาเหตทีเรียกลมพายนวา ลมแดง เนองจากกอน
่
่
์
ี
่
เกดพายชาวบ้านสังเกตเห็นท้องฟาเปนสีแดงเข้มเสมอ”
ุ
ิ
็
้
ข้อความข้างต้นใช้วิธีการเขียนอธิบายแบบใด
1. การเขียนอธิบายโดยการใช้ตัวอย่าง
2. การเขียนอธิบายโดยการให้ค านิยาม
3. การเขียนอธิบายโดยการใช้เหตุและผลประกอบกัน
4. การเขียนอธิบายโดยการเปรียบเทียบความเหมือนและความต่างกัน
็
เฉลย ข้อ 2 เพราะเปนการให้ค านิยามของค าว่า ลมแดง ว่ามีลักษณะเปนอย่างไร
็
ิ
พิชตข้อสอบ O-NET
่
้
่
่
“ความรักท าให้คนตาบอด” ข้อใดแสดงความคิดเห็นเกยวกบเรืองนได้ดีทีสุด
ี
ี
ั
่
็
1. คนทีมความรักเปนคนโง ่
ี
่
์
่
2. คนทีมความรักชอบหลอกตนเองและใช้อารมณมากกวาเหตผล
ี
ุ
3. ความรักท าให้เกิดความพอใจจึงมองข้ามข้อบกพร่องบางอย่างไป
่
่
4. ความรักท าให้ขาดสตไมมองสิงต่างๆ ตามความเป็นจริง เราจึงไม่ควร
ิ
มอบความรักให้ใครนอกจากตนเอง
่
็
เฉลย ข้อ 3เพราะเปนการแสดงความคดเหนทมความสร้างสรรคและเปนประโยชน ์
็
ี
ี
็
์
ิ
พิชตข้อสอบ O-NET
ิ
่
่
็
ิ
์
ั
ิ
ถ้านกเรียนเขียนวจารณผลงานของเพือน ข้อใดเปนการเขียนวจารณทีดี
์
้
่
่
้
1. ผลงานชินนเปนผลงานทียอดเยยมมากเพราะเธอเปนคนเกง
็
่
ี
ี
็
่
้
้
่
่
2. ผลงานชินนนาเสนอความคิดแปลกประหลาด ไมนาเชือวาเธอจะคิดได้
่
ี
่
่
้
่ ้
้
่
ี
ี
ิ
3. ผลงานชินนมแนวคิดทีนาสนใจ ถ้าปรับเรืองการใช้ภาษาจะท าให้นาอ่านยงขึน
่
่
้
่
้
4. ผลงานชินนมบางส่วนทีคัดลอกมาจากผอืน แสดงถึงการไมมมารยาทในการเขียน
ี
ี
้
ี
่
ู
่
เฉลย ข้อ 3 เพราะเปนการเขยนวิจารณ์อย่างสร้างสรรค บอกถงขอดและขอทควรปรับปรุง
ี
ี
ี
์
็
ึ
้
้
่
ี
้
็
็
ี
ส่วนขอ 1 2 และ 4 เปนการวิจารณ์ทไมเหมาะสม เพราะเปนการวิจารณ์ใหเหนในดานเดยว
้
็
้
่
็
และเปนการวิจารณ์ในเชิงลบ
อย่าลืมกลืบมกาล
ทมทวนม่อย ๆ นะคะ