Hello นาดูน ท่องเที่ยวโดยชุมชนเชิงสุขภาพ

หน้าปก

เริ่มต้นรู้จแลักะกจาิยตตนเอง
วิสาหกิจชุมชนกลุ่มแปรรูปสมุนไพร ตำ�บลหนองคู

สวนสมุนไพร

แหล่งปลูกสมุนไพรอินทรีย์ฐานทรัพยากรธรรมชาติที่สำ �คัญของ
ตำ�บลหนองคู ท่ีส่ งวัตถุดิบสมุนไพรหลากหลายให้กับโรงพยาบาล
มหาสารคาม และคณะเภสั ชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม
เพื่ อนำ �ไปแปรรู ปทำ �ผลิ ตภั ณฑ์ คุ ณภาพจากสมุ นไพรแห่ งชี วิ ต
สวนสมุนไพรแห่งน้ีเป็ นแหล่งสร้างอาชีพ เพิ่มรายได้ และความ
ภูมิ ใจให้กับกลุ่มคนชุมชนแห่งน้ี

ชื่นใจกับเค

น้ำ� 3

เคร่ื องดื่ มท่ี นำ �เอาส
มากำ �หนดพิ กั ดยาเ

ในร่างกายต

(ตดื่มรฤีผดูรล้อนา) ตรีก

ช่ วยลดความร้ อนของร่ างกาย (ดื่มฤ
ท่ี เกิ ดจากลมแล้ งในฤดู ร้ อน
สกั ดน้ํ าจากลู กสมอพิ เภก เสริ มให้ ร่ า
บรรเทาควา
ลูกสมอไทย และลูกมะขามป้ อม
ได้ จากสมุ น
เหง้ าขิ งแห้ ง

และด

ครื่องดื่ม

3 ตรี

สู ตรตำ�รับสมุนไพร
เพ่ื อปรั บสมดุ ลธาตุ
ตามฤดู กาล

ฤกดฏูฝนุก) (ดตื่มฤรดีสูหนาารว)

างกายอุ่ นข้ึ น สร้ างความอบอุ่ นให้ ร่ างกาย
ามชื้ นในฤดู ฝน คลายความหนาวเย็ นในฤดู หนาว
นไพรรสร้อน จากกลุ่ มสมุ นไพรรากเจตมู ลเพลิ ง
ง เมล็ดพริกไทย
ดอกดี ปลี เถาสะค้าน รากช้าพลู

รู้จักกายและจิต

เพื่อประเมินสุขภาวะตนเอง

เช็คสุ ขภาพพื้นฐาน วิเคราะห์ธาตุเจ้าเรือน เพ่ือประเมินสภาวะ
ของร่างกายและอารมณ์ ให้รู้จักจุดเด่น เข้าใจจุดด้อย รู้ทัน
สภาวะทางจิตอารมณ์ของตนเอง เพื่อหาแนวทางปรับสมดุล
ชีวิต ปลอดภัยและม่ันใจกับกระบวนการส่ งเสริมสุ ขภาพทุกขั้น
ตอน เพราะบุคลากรจากตำ�บลหนองคูได้รับการอบรมมาจากผู้
เชี่ยวชาญด้านสุ ขภาพแล้วเป็ นอย่างดี

เลพูกลินปทรำ�ะคบ ทําให้รู้สึ กตื่นตัวและ
ปรับสมดุลทางสังคม กระปร้ี กระเปร่ าการทำ �ลู ก
ประคบเร่ิ มจากการเลื อก
การประคบร้ อนจะช่ วยเรื่ องการ สมุนไพรต่าง ๆ ตามปริมาณที่
ไหลเวียนของโลหิต การปวด เหมาะสมมามั ดรวมในผ้ าดิ บได้
บวมเกร็งของกล้ามเน้ือ กลิ่นท่ี เรี ยนรู้ สรรพคุ ณของสมุ นไพร
หอมสดชื่ นของสมุ นไพร แต่ละชนิด ตลอดจนสู ตรของ
การทำ �ลู กประคบท่ี เน้ นการรั กษา
ในแต่ ละโรคเพื่ อนำ �กลั บไปใช้ กั บ
ตนเอง

เสริมพลปังรชับีวสิตมดุลกาย

วิ สาหกิ จชุ มชนกลุ่ มผู้ ผลิ ตสมุ นไพร
เกษตรอินทรีย์ บ้านโกทา

าเพื่อล้างพิษจากสมุน ไพร
แช่เท้

สมุนไพรรางจืด

สมุนไพรที่ โดดเด่นของชุมชน เพื่ อให้ ความเปรี้ ยวจากน้ำ �
อย่างรางจืด มีสรรพคุณช่วยใน มะกรูดชะล้างสิ่ งสกปรกท่ีติด
การขจัดสารพิษของเสี ยที่สะสม อยู่ตามผิวหนัง และได้กลิ่นหอม
อยู่ ในร่างกาย เม่ือนำ�มาใช้ต้มแช่ สะอาดจากน้ำ �มั นหอมระเหยของ
เท้า จะแก้ผดผ่ืนคันบนผิวหนัง มะกรูด การแช่เท้าด้วยสมุนไพร
เพ่ิมการไหลเวียนของโลหิต ลด รางจืดจึงเท่ากับเป็ นการเริ่ม
อาการเท้าบวม ช่วยให้นอนหลับ ต้นดูแลปรับสมดุลให้กับทุกส่ วน
สบาย สู ตรการแช่เท้าของชุมชน ของร่างกาย
แห่งนี้จะใส่ ผลมะกรูด

ชแเสหมรลิมส่งสเวรรียน้างนสครมู้วสารุนมรพรไู้ทพคาุณรงจขิตอปงัญพืชญแาห่งชีวิต

รู้จักหน้าตาสมุนไพรแต่ละชนิดผ่านสวนสมุนไพรบ้านโกทา แหล่งปลูก
สมุนไพรหลากหลายชนิด ท่ีสามารถเด็ดมาดมมาชิมกันได้อย่างเป็ น
กันเอง บางชนิดอาจเคยได้ยินช่ือ แต่ ไม่เคยเห็นมาก่อน การค่อยๆ
เดินชมสวนสมุนไพรช้าๆและฟั งเร่ืองเล่าการใช้สมุนไพรของชาวบ้าน
นอกจากจะได้เห็นต้นสมุนไพรของจริงแล้ว พ้ืนที่สี เขียวน้ียังช่วยผ่อน
คลายอารมณ์และจิตใจได้เป็ นอย่างดี

นวดนาดูน
ปรับสมดุลทางกาย
พร้อมกลิ่นหอมอโรมาจากน้ำ�มัน
หอมระเหยตามฤดูกาล

“นวดนาดูนปรับสมดุล” การ ลดการตึ งของกล้ ามเนื้ อบริ เวณ
นวดลักษณะพิเศษเฉพาะท่ี ได้รับ ช่วงบนของลำ�ตัวและศี รษะ เกิด
การต่อยอดองค์ความรู้ โบราณ ความผ่ อนคลายระหว่ างนวด
ได้ รั บการพั ฒนาจากสาขาวิ ชา ช่วยลดความเครียด บรรเทา
แพทย์แผนไทยประยุกต์ คณะ อาการปวด
แพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัย
มหาสารคาม

เช็คสุ ขภาพพื้นฐาน วิเคราะห์ธาตุเจ้าเรือน เพ่ือประเมินสภาวะของ
ร่างกายและอารมณ์ ให้รู้จักจุดเด่น เข้าใจจุดด้อย รู้ทันสภาวะทางจิต
อารมณ์ของตนเอง เพื่อหาแนวทางปรับสมดุลชีวิต ปลอดภัยและม่ันใจ
กับกระบวนการส่ งเสริมสุ ขภาพทุกข้ันตอน เพราะบุคลากรจากตำ�บล
หนองคูได้รับการอบรมมาจากผู้เช่ียวชาญด้านสุ ขภาพแล้วเป็ นอย่างดี

ลีลาคิมหันต์

กลิ่นหอมสดชื่นจากดอกลีลาวดี ท่ีบานในฤดู
ร้อนตลอดสองข้างทางของถนนสู่ พระธาตุ
นาดูน จึงเป็ นกลิ่นแห่งพลังศรัทธาและความ
เช่ือท่ีส่ งผลให้เกิดพลังทางใจ

วสันตสุคนธ์

กลิ่นความชุ่มฉ่ําในฤดูฝน จากน้ํามันของ
เหง้าเปราะหอม และดอกมหาหงส์ ท่ี
แพร่ หลายและงดงามยามฤดู ฝนพรำ �

นิรมลเหมันต์

กล่ิ นความอบอุ่ นจากเคร่ื องเทศบรรดา
มี เช่น ข่า มะกรูด ตะไคร้บ้าน ตะไคร้
หอม ให้ความโล่งจมูก และคลายความ
หนาวเย็ นในฤดู หนาว

เปเิดมรับี่ยรสงชสาตมิขอุนงไลพิ้นดร้วย

แนวกินเรียกน้ําย่อยที่ ใช้สมุนไพร หอมและพริ กใช้ บำ �รุ งรั กษาธาตุ
ในสวนครัวเรือนเป็ นวัตถุดิบ ลม ขณะเดียวกันเปลือกของ
หลัก ช่วยบำ�รุงรักษาธาตุทั้ง 4 มะนาวและขิ งสดจะบำ �รุ งรั กษา
ให้เกิดความสมดุล ในพาเมี่ยงจะ ธาตุไฟ การทานเมี่ยงสมุนไพร
มีน้ําเช่ือม มะพร้าว ถ่ัวลิสง หรือ น้ี เราสามารถเลื อกปรุงตาม
มะม่วงหิมพานต์ และกุ้งแห้ง สั ดส่ วนที่สอดคล้องกับธาตุเจ้า
เป็ นกลุ่มอาหารบำ�รุงรักษาธาตุ เรือนของตน หรือตามอาการท่ี
ดิน ส่ วนมะนาวและใบชะพลูใช้ ไม่ สบายได้ อย่ างเหมาะสม
บำ �รุ งรั กษาธาตุ น้ํ า

อิ่มท้องกับแนวกินเป็นยาจาก

“พาข้าว”ตามฤดูกาล

แนวกินเรียกน้ําย่อยที่ ใช้สมุนไพรในสวนครัวเรือนเป็ นวัตถุดิบหลัก
ช่วยบำ�รุงรักษาธาตุท้ัง 4 ให้เกิดความสมดุล ในพาเม่ียงจะมีน้ําเชื่อม
มะพร้าว ถ่ัวลิสง หรือมะม่วงหิมพานต์ และกุ้งแห้ง เป็ นกลุ่มอาหาร
บำ�รุงรักษาธาตุดิน ส่ วนมะนาวและใบชะพลูใช้บำ�รุงรักษาธาตุน้ํา หอม
และพริกใช้บำ�รุงรักษาธาตุลม ขณะเดียวกันเปลือกของมะนาวและ
ขิงสดจะบำ�รุงรักษาธาตุไฟ การทานเม่ียงสมุนไพรน้ีเราสามารถเลือก
ปรุงตามสั ดส่ วนที่สอดคล้องกับธาตุเจ้าเรือนของตน หรือตามอาการ
ท่ี ไม่สบายได้อย่างเหมาะสม

"พาข้าว" ต

พาข้าวคิมหันต์ พาข้าว

คลายร้อนลดธาตุไฟ ไล่ความชื้น

อากาศท่ี ร้ อนแล้ งของฤดู ร้ อนบ้ านเราอาจทำ �ให้ มี อาการ เมื่อฤดูฝนย่างกรายเข้ามา คว
ร้อนใน กระหายนำ้� ปวดศี รษะ วิงเวียน อ่อนเพลีย ท้องผูก ให้เกิดอาการท้องอืด ท้องเฟ้ อ
หรือมีผดข้ึนตามร่างกายได้ การปรับธาตุไฟในร่างกายที่ ได้ ป้ องกันได้ โดยการกินอาหา
กําเริบด้วยแนวกินในช่วงอากาศร้อน เน้นวัตถุดิบสมุนไพร หลามกบ มีสมุนไพรอย่างตะไค
รสขมเย็น รสจืด และรสเปรี้ยว จะช่วยให้ร่างกายกลับคืน ใบแมงลัก เป็ นส่ วนประกอบ ร
สู่ สมดุล ได้แก่ ดอกกระเจียว ข่าอ่อน เ
แกงขี้เหล็กใส่ น้ำ�ใบย่านางสมุนไพรข้างร้ัวรสเย็นจะช่วย หวาน มันเทศต้มขิง ผักพื้นบ้า
ปรับสมดุลในฤดูร้อน และเพิ่มความสดชื่นให้ร่างกาย มี ช่ วยลดความชื้ นและทำ �ให้ ร่ าง
ผักแนมพื้นถิ่นรสขมและเย็นจำ�พวก ตำ�ลึง ผักบุ้งนา มะระ
ข้ีนก ผักหวาน ดอกอัญชัน ใบบัวบก ผักปลัง ตบท้ายด้วย
ผลไม้ฉำ่�นำ้�รสเย็นชื่นใจ แตงโม แตงไทย ส้ ม สั บปะรด

ตามฤดูกาล

ววสันต์ พาข้าวเหมันต์

นลดธาตุลม เพิ่มความอบอุ่น ช่วยลดธาตุน้ำ�
วามชื้นจากธาตุลมอาจส่ งผล
อ ครั่นเนื้อคร่ันตัวเป็ นไข้หวัด ลมหนาวที่ พั ดพาความแห้ งแล้ งในฤดู หนาวเมื่ อกระทบกั บ
ารรสสุ ขุม รสเผ็ดร้อน ร่างกาย อาจทำ�ให้เกิดความเจ็บป่ วย ร่างกายเกิดธาตุนำ้�
คร้ พริก หอมแดง ใบกะเพรา กำ�เริบ มีอาการผิวแห้ง มึนศี รษะ นำ้�มูกไหล ขัดยอก ท้อง
รวมถึ งผั กแนมในเคร่ื องจิ้ ม อืด ป้ องกันได้ โดยอาหารรสขมร้อน รสเผ็ดและรสเปรี้ยว
เนียมหูเสื อ ตบท้ายด้วยขนม ต้มยำ�ไก่บ้าน ใช้ ใบส้ มลมหรือใบเค็งเพิ่มรสเปรี้ยว ปรุงรส
านและของหวานเหล่ าน้ี จะ ให้เผ็ดร้อน สมุนไพรที่มีน้ำ�มันหอมระเหย ตะไคร้ ใบมะกรูด
งกายอุ่ นข้ึ น หอมแดง ข่า จะแก้อาการท้องอืด จุกเสี ยดแน่น ขับลม
ลาบปลาดุก นำ�มาปรุงรสคลุกเคล้ากับสมุนไพรท่ีหาได้ตาม
ชุมชนท่ีมีสรรพคุณทางยา ทานร่วมกับผักแนมรสขม เผ็ด
เปร้ียว เช่น สะเดา ยอดมะกอก ดอกข่า ตบท้ายด้วยผลไม้
ตามฤดูกาล เช่น พุ ทรา มะขามหวาน และมะเฟื องจิ้มพริก
เกลื อ