คู่มือการใช้งานตู้ความดันบวก pbox Ver.03.64

คำนำ

จากสถานการณ์การแพรร่ ะบาดของเชื้อโควิดระลอกใหม่ซึง่ มีผู้ตดิ เช้ือและผู้มีความเสี่ยงสูงในการตดิ เชื้อ
เปน็ จำนวนมากน้ัน กระบวนการคดั กรองทางการแพทย์ท่ีสำคญั มากอย่างหนึง่ คอื การทำ swab test ซง่ึ จำเป็นท่ี
เจ้าหน้าท่ีทางการแพทย์ต้องปฏิบัติด้วยความระมัดระวังเพื่อป้องกันการติดเชื้อทั้งการสวมใส่ชุดป้องกัน หน้ากาก
ปอ้ งกันอยา่ งมดิ ชิด อกี เคร่อื งมอื หน่งึ ท่มี ีความสำคญั ในการป้องกนั การติดเชอ้ื คอื การทำ swab test ภายในตู้ความ
ดนั อากาศซ่ึงอาจจะเปน็ แบบต้คู วามดันอากาศบวกหรอื ลบข้ึนกบั วตั ถปุ ระสงคก์ ารใช้รวมถึงสถานท่ที จี่ ะการตดิ ต้ัง

โครงการซึ่ง วศ.ทร. ไดพ้ จิ ารณาดำเนินการตอบสนองมาตรการป้องกันการแพรก่ ระจายของเช้อื โควิด-๑๙
และการสนับสนุนการปฏิบัติงานของ ทร. คือ การสร้างตู้ความดันบวก (Positive Pressure Chamber)
สนับสนุน พร. โดยการออกแบบและสร้างตู้ความดันบวกนี้ จะใช้แรงอัดอากาศจากภายนอกสูบผ่านระบบกรอง
อากาศและกำจัดเชื้อโรคก่อนไหลเวียนภายในตู้ ทั้งนี้ ต้องทำให้อากาศมีการถ่ายเทและลดการสะสมของ
กา๊ ซคารบ์ อนไดออกไซดท์ อี่ ยู่ภายในตู้ด้วย โดยการออกแบบจะเปน็ ตูค้ วามดนั ที่สามารถเคล่อื นยา้ ยได้อย่างสะดวก

คู่มือฉบับนี้ คณะทำงานโครงการศึกษาและพัฒนาจัดสร้างตู้ความดันอากาศบวก (Positive Pressure
Chamber) ต้นแบบ เพื่อตอบสนองมาตรการป้องกันการแพร่กระจายเช้ือโควิด-๑๙ ของกองทัพเรือ ได้จัดทำขน้ึ
เพื่อให้ผู้ใช้งานตู้ความดันอากาศ ซึ่งเป็นบุคลากรทางการแพทย์ของ พร. ได้เข้าใจในระบบทีจ่ ัดสร้างขึ้น และเกิด
ความปลอดภัยในการใช้งาน คู่มือฯ ได้กล่าวถึงคุณลักษณะทั่วไป องค์ประกอบ การออกแบบและคุณลักษณะ
เฉพาะทางเทคนิค รวมถึงการดูแลบำรุงรักษา ไว้ในเล่มนี้ด้วย และหวังเป็นอย่างยิ่งว่าคู่มือฯ จะสามารถช่วยให้
การใช้งานตู้ความดันอากาศบวกนี้มีประสิทธิภาพ ปลอดภัย

คณะทำงานฯ
พฤษภาคม ๒๕๖๔

สารบญั

เนื้อเรอ่ื ง หนา้

๑. คณุ ลักษณะทว่ั ไป ๑
๒. องค์ประกอบ การออกแบบและคณุ ลักษณะเฉพาะทางเทคนิค ๒
๓. การใช้งาน ๑๓
๔. การดูแลบำรุงรกั ษา ๑๔
๕. ผลการทดสอบประสทิ ธิภาพตคู้ วามดนั อากาศบวก ๑๖
๖. ผนวก ๒๐

๑

๑. คุณลักษณะทว่ั ไป

- ความดันบวก (positive pressure) หมายถึง สภาวะที่ความดันภายในห้องมากกว่าความดันภายนอก
ห้องหรือมากกว่าความดันบรรยากาศ (atmospheric pressure) ทำให้มีอากาศไหลออกจากห้อง ความดันบวก
เป็นสภาวะที่ใช้ในห้องสะอาด (clean room) หรือห้องที่ควบคุมความสะอาด เช่น ห้องบรรจุ ห้องเตรียมวัตถุดิบ
บริเวณพน้ื ท่ีเสย่ี ง (high risk area) เพ่อื ป้องกันมใิ ห้อนภุ าค เชน่ ฝุน่ ละออง แบคทเี รีย ยสี ต์ รา รวมท้ังสปอร์ของ
แบคทีเรีย (bacterial spore) และสปอร์ของราเข้ามาได้ ความดันต่างของอากาศด้านในกับด้านนอก ควรมี
ค่าประมาณ ๗.๕ - ๑๒ ปาสคาล ในกรณีที่ต้องการรักษาความดันภายในห้องให้คงที่เม่ือมีการเปิดประตู หรือ
ช่องเปิดต่าง ๆ จะต้องติดต้ังระบบควบคมุ อากาศเพิ่มเตมิ เพื่อให้มีการเพิ่มอากาศมาทดแทนอากาศทีไ่ หลออกไป
จากการเปิดประตูดงั กลา่ ว

- ห้องตรวจเชื้อความดันบวก (Positive Pressure Chamber) ต้นแบบ สำหรับการตรวจเชื้อโรคของ
วศ.ทร. มีการออกแบบให้สามารถเคลอื่ นย้ายได้สะดวก ตดิ ตั้งง่าย ซง่ึ เป็นนวัตกรรมท่ีสนับสนนุ การปฏิบัติงานของ
เจา้ หนา้ ท่ีการแพทยเ์ พอื่ คดั กรองคนไข้ เพ่อื ป้องกันการแพรก่ ระจายของเชื้อระหว่างการตรวจวนิ ิจฉัย

- สำหรับใช้ตรวจวินิจฉัย (Swab) โดยไม่ต้องสัมผัสโดยตรงกบั ผู้ป่วย ตู้ออกแบบเป็นทรงกระบอกแนวต้งั
สำหรบั ผปู้ ว่ ย ๑ คน ต่อ ๑ หอ้ ง (เจา้ หน้าท่ี ๑ คน)

- ใช้ระบบปรับความดันอากาศบวกเพ่ือต้องการตรวจเชือ้ โดยแพทย์อยู่ด้านในตู้ตรวจเชื้อ (chamber) ซึ่ง
เหมาะกับการใช้งานกับคนไข้นอก OPD ที่มีผู้ป่วยจำนวนมาก และเหมาะสมกับติดตั้งภายนอกอาคารที่มีอากาศ
ถา่ ยเทไดด้ ี

- อากาศที่ไหลผ่านเข้าตู้จะผ่านกระบวนการกรองด้วยวัสดุกรองอนุภาคขนาดเล็ก (High Efficiency
particulate Air, HEPA) ทั้งนี้ ระบบได้เลือกใช้วัสดุกรอง HEPA class 14 ที่มีประสิทธิภาพในการกรองถึง
๙๙.๙๙ % รวมถึงมีการกรองด้วยถ่านกัมมันต์ (Activated Carbon) สามารถกรองอนุภาคขนาดเล็ก เช่น PM5
PM10 สารอนิ ทรีย์ระเหยงา่ ย รวมถึงแบคทีเรยี และไวรสั จงึ ปลอดภัยต่อแพทย์และเจ้าหน้าท่ี

- ประตูเปน็ กระจกบานเลอื่ นปิดผนกึ สนิท สะดวกต่อการเปิด-ปิด ด้านหน้าเปน็ แผน่ อะคริลกิ ใส ความหนา
๘ มิลลิเมตร เพื่อให้แพทย์และพยาบาลมองเห็น และสื่อสารกับผู้ป่วยได้ มีเจาะช่องสำหรับสอดมือทั้งสองข้าง
สำหรบั ทำหตั ถการได้จากภายในตู้

- มีระบบสือ่ สารระหวา่ งเจ้าหนา้ ท่ีแพทย์และคนไขผ้ ่านระบบ Intercom
- ติดต้ังระบบทำความเยน็ ภายในตู้ (เครือ่ งปรบั อากาศ) ทมี่ รี ะบบฆา่ เช้อื ในอากาศด้วยแสง UVC
- โครงสรา้ งตทู้ ำจากเหล็กชุบ ทาทบั ด้วยสกี นั สนิมและสีเคลอื บ ปดิ ผนึกดา้ นข้างและด้านบนด้วยวัสดุท่ีมี
ความคงทน แขง็ แรงและสามารถเป็นฉนวนกันความร้อนได้ดว้ ย
- มรี ะบบไฟฟ้าแสงสวา่ งสามารถปฏิบตั งิ านท้งั ในเวลากลางวนั และกลางคืน

๒
- มีระบบการฆา่ เช้ือโรคด้วยหลอดยูวีซี ซึ่งมีการเปดิ -ปดิ ดว้ ยการต้ังเวลาทำงานแบบอัตโนมัติ (Automatic
Timer) ทั้งนี้ได้กำหนดเวลาเปิดหลอดยูวีให้ทำงานระหว่างเวลา ๐๒๐๐-๐๔๐๐ น. (ซึ่งห้วงเวลานี้จะเป็นเวลาท่ี
งดการใช้งานต)ู้
๒. องค์ประกอบและการออกแบบ
๒.๑ การออกแบบหนา้ ตู้
- หนา้ ตทู้ ำจากวสั ดุอะคริลิกชนิดใส ขนาดกวา้ ง ๑๑๐๐ มม. สงู ๑๑๐๐ มม. หนา ๘ มม.

- ช่องสอดมือ (port glove) มีเส้นผา่ นศูนยก์ ลางภายในและภานนอก ขนาด ๑๕๐ มม. และ ๑๗๐ มม.
ตามลำดับ

- สามารถสวมถงุ มอื โดยสอดเขา้ ไปรดั กับวงอะครลิ ิกดา้ นใน และรัดดว้ ย O- ring
- สามารถใช้กบั ถุงมือยาวสำหรับตรวจตู้ปลอดเชือ้ (isolator gloves) ดังรูป

๓

- ขนาดของถุงมอื (Hand Size) ของตูค้ วามดันอากาศน้ีกำหนดให้เปน็ เบอร์ ๗ หรอื ๘
- ประเภทของถุงมอื ควรได้รับมาตรฐานสากล เชน่ ตราอักษร Piercan, France ทงั้ ประเภทยางธรรมชาติ
และ Neoprene สำหรับงานหรอื เกรด Pharmaceutical/Medical Hospitals: handing cytotoxic
- ดา้ นหน้าตู้มเี คาเตอร์ทีส่ ามารถตดิ ตง้ั หรือวางอปุ กรณส์ ำหรับใช้ในการหตั ถการ รวมถงึ มีพนื้ ทว่ี างขยะ
ตดิ เช้อื ถุงมอื เจล/สเปรยแ์ อลกอฮอล์
- ตดิ ตัง้ ลำโพง intercom (สำหรับคนไข)้ เพ่ือส่อื สารระหวา่ งเจ้าหน้าทีก่ บั คนไข้
๒.๒ การออกแบบภายในตู้
- ภายในตู้สามารถวางเกา้ อี้สำหรบั เจา้ หน้าที่ ๑ ตัว ขนาดพอเหมาะ ปรับระดับความสงู -ต่ำได้
- พ้นื ภายในต้ปู ูดว้ ยกระเบ้ืองยางแบบมีกาวในตวั แบบเรยี บ เพ่ือลดการสะสมของเชือ้ โรคและสามารถทำ
ความสะอาดไดง้ า่ ย
- มีเคาเตอร์อะคริลิกใสที่ออกแบบ ดังรูป เพื่อให้เจ้าหน้าที่สามารถปฏิบัติงานได้สะดวก สามารถ
วาง คอมพิวเตอร์ (Laptop) และอุปกรณอ์ ื่น ๆ ได้ สามารถรับน้ำหนักได้ประมาณ ๒๐ กก.

๔

- มีระบบสอ่ื สาร Intercom ดังนี้ Set door phone กร่ิง และ Audio KD-Q81T + KDP-Q81F พร้อม
หฟู งั แบบครอบ มีระบบตัดเสยี ง มีไมโครโฟนแบบกา้ นยาว

ด้านหนา้ ตู้ (sub unit) ภายในตู้ (Main unit) หูฟงั แบบครอบ/ไมโครโฟน

คณุ ลักษณะเฉพาะทางเทคนิค ดงั นี้

1. Doorphone component (Main unit)

Model No. KDP-Q18F

Power Source 100-240V, 50/60Hz

Power consumption Stand by 1.3W, Max. 2.6 W

Operating Temperature 0-40 ๐C

Communicational System Hand free Type

Wiring Audio outdoor panel: polarized 4 wire

Door open: non-polarized 4 wire/(power separate)

Mount type Surface Mount

Dimension 119W*170H*30D mm

2. Audio outdoor panel component (Sub unit)

Model No. KDP-Q18F

Power Source DC 12 ± 2V (supply from the main unit)

Power consumption 2W

Operating Temperature -10๐C to + 40 ๐C

Mount type Surface Mount

Dimension 94W*134H*21.5D mm

๕

- การตรวจวดั คุณภาพอากาศภายในตู้ ใช้เครือ่ งวัดคณุ ภาพอากาศแบบหลายตัวแปร (Air Quality meter)
ตราอักษร JLDG สามารถแสดงค่าอุณหภมู ิในหน่วย ๐C/๐ F คา่ ความชื้นสัมพัทธ์ (%RH) Carbon dioxide, CO2
(ppm) Total Volatile Organic Carbons, TVLC (mg/m3) Formaldehyde, HCHO (mg/m3)

CO2 measuring-range: 350ppm-2,000ppm

TVOC measuring-range: 0.000 mg/m3-2.000 mg/m3

HCHO measuring-range: 0.000 mg/m3-1.000 mg/m3

Temperature measuring-range: 0°C-90.0°C (32°F-194°F), ±1°C/±1°F

- เครื่องปรับอากาศ ตราอักษร OTOKO ขนาด 9,000 BTU (เครื่องปรับอากาศติดผนังแบบแยกส่วน )
FIXED SPEED รุ่น GOLD FINS มีระบบฆ่าเชื้อโรคด้วย UVC พร้อมรีโมท (เมื่อเปิดโหมด UVC จะมีรูปใบไม้
ทีห่ นา้ จอ LCD ของรีโมท สามารถเปิดใชง้ านขณะมีเจ้าหนา้ ที่ในตู้ได้ เน่ืองจากหลอดยูวซี ีในเครอ่ื งปรบั อากาศอยู่ใน
ระบบปิดผนึก ไม่มีแสงยวู ีออกมาจากชอ่ งลมเคร่อื งปรบั อากาศ)

๖

ส่วน compressor ตงั้ วางนอกตู้ และมที อ่ น้ำท้งิ ปลอ่ ยสู่ขา้ งนอก
- อุปกรณ์อำนวยความสะดวกอื่น ๆ ได้แก่ กล่องพลาสติกสำหรับใส่รีโมต ช่องเสียบโทรศัพท์มือถือ และ
ปลก๊ั ไฟฟ้าจำนวน ๑ จดุ เป็นต้น
๒.๓ การออกแบบระบบไฟฟ้า

- ใช้ไฟฟ้า ๒๒๐ VAC/ ๕๐ Hz
- อุปกรณไ์ ฟฟ้า/แสงสว่าง มีแผงควบคมุ ๑ ชดุ ภายในกลอ่ ง ABS ติดตง้ั บนหลงั ตู้

๗

ตดิ ตง้ั เบรกเกอรไ์ ฟฟ้า เพอื่ เปิด-ปดิ ระบบไฟฟ้าจำนวน ๑ จุด ติดตั้งภายในตู้ (เมอ่ื ยกข้นึ จะอย่ใู นสถานะ ON)
- แสงสว่าง ใชห้ ลอดไฟ LED ๑๒ วตั ต์ ตราอักษร Racer 6500K/1100 LM Daylight จำนวน ๑ หลอด

ตดิ ต้ังแบบติดเพดานตู้

๘

LED light

๒.๔ การออกแบบระบบกรองอากาศให้บริสุทธ์ิ
วัตถุประสงค์ของการออกแบบระบบระบายอากาศ คือ เพื่อต้องการนำเอาอากาศบริสุทธิ์จากภายนอก
เข้ามาเตมิ ในบริเวณตูใ้ นปริมาณท่ีเพียงพอและมกี ารระบายอากาศเสียออกไป เพ่อื รักษาคุณภาพของอากาศภายใน
ไวใ้ นระดบั ท่ียอมรับได้ จึงเป็นการนำอากาศดเี ข้ามาเจือจาง (Dilution) อากาศเสยี นน่ั เอง
- การออกแบบได้มกี ารคำนวณให้มีการเติมอากาศ (Fresh Air) เข้าไปในตู้ ซึ่งสอดคลอ้ งกับการคำนวณตาม
มาตรฐาน ASHRAE Standard 62.1 Ventilation for Acceptable IAQ ทง้ั นี้ Fresh Air ท่นี ำเข้าดังกลา่ วมีความ
จำเปน็ ต่อในการลดความเขม้ ข้นของมลพษิ ในอากาศ (เช่น กา๊ ซคารบ์ อนไดออกไซด์ กา๊ ซซัลเฟอร์ไดออกไซด์ กา๊ ซที่
เกดิ จากสารอินทรยี ร์ ะเหยง่าย (Volatile Organic Compound ,VOC) ให้อยูใ่ นเกณฑท์ ่ีปลอดภยั
- ได้มีการเลือกใช้อุปกรณ์ คือ HEPA FFU (Fan Filter Unit) โดยเครื่องดังกล่าวควรจะมี HEPA Filter
เพื่อเป็นการป้องกันฝุ่นขนาดใหญ่กว่า ๐.๓ ไมครอนไม่ให้เขา้ มาในตู้ได้ และได้พิจารณาติดตั้งเครือ่ งเติมอากาศน้ี
บนเพดานตู้ เพื่อให้การไหลเวียนอากาศไดอ้ ยา่ งมีประสิทธภิ าพ และปล่อยหรอื ระบายอากาศเสียตามชอ่ งด้านล่าง
- ระบบที่ออกแบบได้ติดต้ังระบบพดั ลมเติมอากาศสะอาด FFU (Fan Filter Unit) พร้อมการกรองอากาศ
HEPA Class 14 (99.99%) ขนาด ๕๗๐x ๕๗๐ มม.สูง ๖๙ มม. ปริมาตรอากาศ ๕๐๐ ลบม./ชม. (ค่าแรงต้าน
อากาศ น้อยกว่า ๑๗๐ ปาสคาล (Pa) เสียงรบกวนน้อยกว่า ๔๕ dbA ความเรว็ ลม ๐.๓-๐.๕ เมตร/วินาที วสั ดทุ ี่ใช้
galvanized steel frame ผ ล ิ ต แ ล ะ จ ำ ห น ่ า ย โ ด ย Guangdong Clean Purifying Equipment Co.,Ltd ,
e-mail: [email protected], website: www.prefabcleanroom.com
- ปริมาตรของต้ขู นาดกว้าง ๑.๒ เมตร ยาว ๑.๒ เมตร สูง ๒ เมตร จะได้ปรมิ าตรห้อง ๒.๘๘ ลบ.ม. เมือ่
เลือกใช้ FFU ท่มี ีการเตมิ ปริมาตรอากาศได้ ๕๐๐ ลบ.ม./ชม. จะไดว้ า่ Air Change Rate Per Hour (ACH) =
๕๐๐/๒.๘๘ = ๑๗๓.๖ ซง่ึ เทยี บเท่า Clean room class = 6 (มพี ้นื ทีข่ องแผ่นกรองอากาศครอบคลมุ เกนิ ๑/๒
ของพ้ืนท่ีเพดานตู้)

๙

Speed Controller 4 levels (Off Low Medium High)
โดยปกติใชค้ วามเรว็ รอบของมอเตอร์พัดลมระดับ Low ในการเปดิ ใชง้ าน

๑๐

แผ่นกรองอากาศ

กลไกการกรองอากาศแบบ HEPA
เฮป็ ป้า ฟิลเตอร์ (HEPA FILTER) คอื แผ่นกรองอากาศ ย่อมาจากคำวา่ “ High Efficiency Particulate
Air Filter = ตัวย่อ HEPA ” HEPA FILTER มีการใช้ในเชิงมาตั้งแต่ในปี ค.ศ.๑๙๕๐ HEPA FILTER จัดเป็น
แผ่นกรองอากาศคุณภาพความละเอียดสูง มีประสิทธิภาพในการกรองอากาศมากว่าแผ่นกรองอากาศทั่ว ๆ ไป
โดย HEPA FILTER ถักทอทำขึ้นมาจากเส้นใยไฟเบอร์กลาส (Fiberglass) เส้นเล็กมากที่ถักทอไปมาแบบสุ่ม
จัดเรียงกันอย่างไม่เป็นระเบียบ แต่ละเอียดจนทำให้มีเส้นผ่านศูนย์กลางของใยทอ ๐.๕-๒.๐ ไมครอน
มคี วามความแน่น และมคี วามสามารถในการกรองฝนุ่ ละอองขนาดเลก็ มาก (Small Particles) และสามารถกรอง
อากาศ กรองฝุ่นผงที่มองเห็นได้ด้วยตาเปล่า กรองเชื้อแบคทีเรีย เชื้อรา เชื้อไวรัส และ ละอองเกสรดอกไม้
ทลี่ ่องลอยในอากาศ ได้เป็นอยา่ งดี

๑๑
กลไกหลกั ของ HEPA FILTER มีอยู่ดว้ ยกัน ๓ แบบคือ

๑. Interception จะเกิดขึ้นเมื่ออนุภาคสารปนเปื้อนผ่านในระยะที่เท่ากับรัศมีหนึ่งของอนุภาคของ
เสน้ ใย ทำใหอ้ นภุ าคสัมผัสกับเส้นใย และถูกจบั ออกจากการไหลของอากาศ ถา้ ระยะของอนุภาคไกลเกินกว่ารัศมี
อนุภาคจากเสน้ ใยจะไม่ถูกขงั

๒. Impaction เกดิ ข้นึ เมือ่ อนภุ าคทมี่ ีขนาดใหญ่ไม่สามารถท่จี ะปรบั ตวั เขา้ กบั การเปลย่ี นแปลงของอากาศ
เม่ือเขา้ ใกลเ้ สน้ ใยกรอง ทำใหต้ ดิ อย่บู นเสน้ ใย

๓. Diffusion ข้ึนอยู่กับการเคลื่อนทขี่ องอนภุ าคก๊าซ อนภุ าคขนาดเลก็ (ปกติ ๐.๑ ไมครอนหรือน้อยกว่า)
มีแนวโนม้ ทจ่ี ะเดนิ ทางไปในรปู แบบผิดปกตทิ ำใหก้ ารเคล่อื นไหวแบบสมุ่ ที่การเคลอ่ื นท่ีทผ่ี ิดปกตินีท้ ำใหอ้ นุภาคสาร
ปนเป้อื นติดอย่ใู นเสน้ ใย

มาตรฐานของ EU : EN779 ได้แบง่ ระดบั ของ HEPA เปน็ ๕ ระดับ ไดแ้ ก่
ระดับ E10 Class : หรอื E10 HEPA Filter สามารถกรองฝนุ่ ละอองได้ ๘๕% (ฝุ่นละออง มโี อกาสเล็ด
ลอดผา่ นกรองออกไปได้ ๑๕%)
ระดับ E11 Class : หรอื E11 HEPA Filter สามารถกรองฝนุ่ ละอองได้ ๙๕% (ฝ่นุ ละออง มีโอกาสเล็ด
ลอดผา่ นกรองออกไปได้ ๕%)
ระดบั H12 Class : หรือ H12 HEPA Filter สามารถกรองฝุ่นละอองได้ ๙๙.๕% (ฝุ่นละออง มโี อกาสเล็ด
ลอดผา่ นกรองออกไปได้ ๐.๕%)
ระดบั H13 Class : หรอื H13 HEPA Filter สามารถกรองฝุ่นละอองได้ ๙๙.๙๕% (ฝุน่ ละออง มีโอกาส
เล็ดลอดผา่ นกรองออกไปได้ ๐.๐๕%)
ระดับ H14 Class : หรือ H14 HEPA Filter สามารถกรองฝ่นุ ละอองได้ ๙๙.๙๙๕% (ฝ่นุ ละออง มีโอกาส
เลด็ ลอดผา่ นกรองออกไปได้ ๐.๐๐๕ %)

๑๒

แผน่ Prefilter สามารถถอดล้างทำความสะอาด ( washable prefilter)
๒.๕ การฆา่ เช้อื โรคดว้ ยหลอดยูวีซี

- หลอดยูวีซที ี่ใช้ ตราอกั ษร Aqua ขนาด ๒๐ วัตต์ Model: 20”/G20 T6 ยาว ๖๐ ซม.ติดตง้ั ใน
รางสำเรจ็ รปู ตำแหน่งที่ตดิ ตง้ั บนเพดานตู้ตำแหนง่ เหนือเคาเตอร์ การทำงานติดตัง้ พรอ้ มกบั อปุ กรณค์ วบคุมเวลา
(Timer)

๑๓
๒.๖ ลกั ษณะภายนอกทั่วไป

- ขนาดตู้กวา้ ง ๑๓๐ ซม. ลกึ ๑๓๐ ซม. ความสูงจากพ้ืนถึงเพดาน ๒๑๐ ซม. (ล้อเลือ่ นสูง ๑๕ ซม.)

๓. การใชง้ าน
๓.๑ คำแนะนำท่ัวไป
- ควรติดต้งั ตคู้ วามดันอากาศบวกในพน้ื ทเ่ี ปิดโลง่ ควรมหี ลังคากันแดด/ฝนได้
- วางตู้ความดันบวกในพน้ื ที่ทส่ี ามารถใช้ไฟฟ้า ๒๒๐ โวลตไ์ ด้
- วางตู้ความดันในพื้นที่เรียบสม่ำเสมอ แข็งแรง ไม่ลาดเอียง
- ควรตอ่ ท่อน้ำท้งิ ของเครอ่ื งปรับอากาศใหไ้ หลไปยังส่วนอ่ืน เพอ่ื ป้องกันการเปียกช้ืนบริเวณพน้ื ท่ี

ปฏบิ ัติงาน และป้องกนั ไฟฟา้ รดั วงจร

๑๔

- ไมน่ ำต้ไู ปตดิ ตั้งในพน้ื ทที่ ีม่ ีไอละอองของสารเคมี น้ำมนั หรอื บริเวณทมี่ ีความชน้ื ของอากาศสูง หรือ
บรเิ วณท่พี ืน้ ที่เปียกชนื้

- ไมต่ ดิ ตง้ั ตู้ความดนั อากาศบวกในพ้ืนทที่ ีม่ ีอณุ หภมู สิ งู หรอื ใกล้แหลง่ ความรอ้ น และอปุ กรณไ์ วไฟ
- ห้ามแกไ้ ขดดั แปลงอปุ กรณ์ ระบบกรองอากาศ และเครอ่ื งใชไ้ ฟฟา้ หากไมม่ ีความร้หู รอื ชำนาญ
- ควรเปิดตู้ความดันอากาศ โดยใหร้ ะบบเคร่อื งปรับอากาศทำงานอยา่ งนอ้ ย ๑๐ นาที กอ่ นเริม่
ปฏิบตั งิ าน
- ตรวจสอบการรว่ั ไหลของอากาศภายในตู้ รวมถึงถงุ มือตรวจโรค เพอื่ ให้แน่ใจว่า ไม่มสี ่วนใดชำรดุ
เสยี หาย หรือเกิดความไมป่ ลอดภยั
- เม่ือเลกิ ใชง้ าน ให้ดำเนินการเก็บอุปกรณส์ งิ่ ของต่าง ๆ ให้เข้าท่ีเป็นระเบยี บเรยี บรอ้ ย และทำความ
สะอาดบรเิ วณเคาเตอร์ทง้ั ภายในตู้ และภายนอกตู้
- ให้เปล่ยี นถงุ มือพลาสติกชนิดยาว และสวมทบั ถงุ มือปลอดเชือ้ (isolator gloves) หลงั การใช้งาน
ทุกครง้ั
- ปิดประตูเขา้ -ออกเม่อื ไม่ใชง้ าน

๓.๒ ข้อปฏบิ ตั ิเม่อื ใช้งาน
- จนท.ควรสวมเสอ้ื กาวน์ และหนา้ กากอนามยั สวมถงุ มอื สำหรับแพทย์ในการทำหัตถการ
- ไม่ควรสวมนาฬิกาขอ้ มือ เพราะจะทำให้การสวมใสถ่ งุ มือ isolator gloves มโี อกาสฉีกขาดไดจ้ าก

การขดี ขว่ น
- เปิดระบบใหพ้ ร้อมก่อนเริม่ ปฏิบตั งิ านอย่างน้อย ๑๐ - ๑๕ นาที เพื่อให้ตูป้ รับอุณหภูมใิ หเ้ หมาะสม

และอากาศได้มกี ารกรองสะอาด (โดยยกเบรกเกอรใ์ นตำแหน่ง ON และปิดประตกู ระจกให้สนทิ )
- ตรวจสอบคุณภาพอากาศทงั้ กอ่ นและระหวา่ งปฏิบตั ิงานโดยใชเ้ คร่ืองวดั คณุ ภาพอากาศทต่ี ิดต้ัง

ประจำตู้
- ตรวจสอบแรงดันอากาศเมือ่ ปิดประตสู นทิ ถงุ มอื จะพองไม่ยุบตัวตลอดเวลา ซ่ึงแสดงว่าภายในหอ้ ง

มีแรงดันอากาศบวก
- ถุงมือ isolator gloves เม่ือไมใ่ ชใ้ ห้สวมถงุ มือพลาสตกิ PE แบบยาวไว้เสมอ

๓.๓ ขั้นตอนการสวมถุงมือสำหรบั ตรวจโรค
- จนท.แพทยส์ วมถงุ มอื แพทย์
- จัดถุงมอื isolator gloves เข้า port gloves ทง้ั สองข้าง และรัดถงุ มือ isolator gloves ด้วย

O-rings (ข้างละ ๑ เสน้ )

๑๕

- สวมถุงมอื PE (ถงุ มือพลาสติกบาง-ยาวถงึ ต้นแขน) ใหค้ ลุมถึงตน้ แขนตดิ กับ glove port ภายนอก
- สวมถุงมอื แพทย์อกี ๑ คู่ให้อย่ชู ้นั นอกสดุ ให้แนบสนทิ กับฝ่ามือท้ังสองข้าง (เป็นถงุ มือแบบใช้แลว้ ทง้ิ
สำหรับทำหัตถการคนไขแ้ ต่ละราย)

๔. การดูแลบำรงุ รักษา
๔.๑ การดูแลทำความสะอาดภายนอกตแู้ ละภายในตู้ (ควรทำทกุ วนั )
- ทำความสะอาดถุงมือดว้ ยการฉีดพ่นด้วยสเปรย์แอลกอฮอล์
- ถอดเปลี่ยนถงุ มือแบบใช้แล้วทง้ิ ทุกวนั หลงั เลิกงาน
- ใช้ผา้ หรือฟองน้ำทนี่ ่มุ สะอาดชุบน้ำสะอาด (ควรเป็นนำ้ ปราศจากออิ อน) เชด็ ทำความสะอาดถุงมือ

(Isolator glove) โดยเชด็ ทศิ ทางเดยี ว ไม่ขย้ถี งุ มือ ไม่ควรใช้น้ำยาทำความสะอาดทมี่ ีฤทธก์ิ ัดกรอ่ นรนุ แรง รวมถงึ
แอลกอฮอล์ เพราะจะทำใหย้ างเส่ือมสภาพได้งา่ ย (ถงุ มือมีราคาแพง) ระมัดระวังการฉกี ขาดหรือชำรุด ไม่ใช้แปรง
ขัดหรอื ใชส้ ก็อตไบรท์ เพราะจะทำใหเ้ กิดรอยขีดข่วนหรือถุงมอื ขาก เม่ือไม่ใช้ ควรถอดออกและเกบ็ ในถงุ พลาสติก
ท่ีสะอาดปลอดเชอ้ื ไมค่ วรนำไปตากแหง้ เพราะจะทำให้ยางเสอื่ มสภาพได้งา่ ย และไมส่ ะอาดและเปรอะเปือ้ นฝนุ่

- ยกเก้าอท้ี ่ีอยู่ภายในตอู้ อก ทำความสะอาดฝุน่ โดยกวาดพ้ืนใหส้ ะอาด หรือใช้วิธเี ช็ดถู
- ใช้ผ้าสะอาดชุบน้ำยาทำความสะอาด เช็ดบริเวณเคาเตอร์ และพื้นยาง แล้วชุบน้ำสะอาดเช็ดให้
สอะอาด ปลอ่ ยให้แหง้ ห้ามใช้สารเคมีที่มฤี ทธิก์ ัดกร่อนรนุ แรง เช่น นำ้ ยาถูพื้นที่มีส่วนผามของกรดไฮโดรคลอริก
(Hydrochloric acid, HCl) ห้ามใช้น้ำยาที่มีส่วนผสมของอะซิโตน (acetone) ในการเช็ดทำความสะอาด
เคาเตอร์อะครลิ ิก เพราะจะทำใหพ้ ้นื ผวิ ละลาย หรือมรี อยฝา้ ได้
- ขยะติดเชื้อให้ดำเนินการโดยวิธีปลอดเชื้อ และป้องกันสุขอนามัยส่วนบุคคลโดยสวมใส่อุปกรณ์
ป้องกันทเ่ี หมาะสม
- หูฟังและไมโครโฟนใช้น้ำยาแอลกอฮอล์ ๗๒% เช็ดทำความสะอาด แลว้ ปล่อยให้แห้ง

๔.๒ การดูแลทำความสะอาดประจำเดือน
- การถอดล้างแผ่นกรองอากาศสำหรบั เครอื่ งปรับอากาศ

๔.๓ การดูแลปรนนบิ ัตปิ ระจำปี
- การเปลี่ยนชุดกรองอากาศ HEPA (ปัจจัยที่มีผลต่ออายุการใชง้ านขึ้นกับ จำนวนชั่วโมงการใช้งาน

คณุ ลกั ษณะของอากาศกอ่ นเขา้ แผ่นกรอง และความชืน้ สัมพัทธ์ ท้ังน้ี อายกุ ารใชง้ านอาจจะใช้งานได้เพยี ง ๖ เดอื น
หรอื ๑ ปี ซึง่ ควรเปลีย่ นเมอื่ ตรวจสอบความดนั ตกคร่อมเพิม่ มากขึน้ (แผน่ กรองสกปรกอดุ ตนั ) หรืออากาศไม่ไหล
ถ่ายเท และไม่ควรเกินใชแ้ ผน่ กรองอากาศทีอ่ ายุใช้งานเกิน ๒ ปนี บั ตัง้ แตเ่ รม่ิ เปดิ ระบบใช้งาน)

- ถอดล้างทำความสะอาดเครือ่ งปรับอากาศและเติมนำ้ ยาเครอ่ื งปรบั อากาศ (เตมิ นำ้ ยาชนิด R32)

๑๖

- ตรวจสอบระบบไฟฟา้ /การรว่ั ไหลของไฟฟา้ ไดแ้ ก่ สายไฟฟ้า และกล่องควบคมุ ไฟฟา้ เปน็ ต้น
- รายละเอียดการเปลี่ยนอะไหล่ หรือบำรุงรักษาประจำปี กรณุ าแจง้ วศ.ทร. โทร.๐-๒๔๗๕-๗๑๑๕

๕. ผลการทดสอบประสิทธิภาพตคู้ วามดนั อากาศบวก

๕.๑ การวดั ประสิทธิภาพการกรองอากาศ IMA class
จำนวนจุลินทรยี ์ในสภาพแวดล้อม CUP/plate/hr (The index of Microbial Air Contamination,

อากาศก่อนเปิดระบบกรองอากาศ HEPA J Hosp. Infect 2000;46: 241-56)
อากาศหลงั เปิดระบบกรองอากาศ HEPA 4
การประเมนิ ผล 0-5 คุณภาพอากาศดีมาก 0

๕.๒ การวัดความดันอากาศภายในตู้ (รอผลการทดสอบ)
ค่าเฉลี่ยจากการวัดจำนวน ๕ ครั้ง ห่างครั้งละ ๑๐ นาที (โดยการทดสอบประตูปิดสนิท) ที่อุณหภูมิ
ภายในตู้ ๒๕ องศาเซลเซยี ส พบว่าคา่ ความดันอยู่ในเกณฑ์ทวั่ ไปของตคู้ วามดนั บวกคอื ๗.๕- ๑๒ ปาสคาล
การประเมินผล = ผา่ น

๕.๓ การวัดระดบั เสียงภายในตู้ความดันอากาศบวก

ระดบั ความแรงพัดลม FFU ค่าเฉลย่ี ระดับเสยี ง dBA ผลการประเมินปลอดภยั /ไมป่ ลอดภยั

ซึง่ มกี ารเปดิ เครื่องปรบั อากาศรว่ ม (วดั ๑๐ คร้งั )

ระดบั low ๗๓.๔ ปลอดภยั

ระดบั medium ๗๔.๔ ปลอดภยั

ระดับ high ๗๕.๓ ปลอดภัย

กฎกระทรวงกำหนดมาตรฐานในการบริหารและการจัดการด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัย และ

สภาพแวดล้อมในการทำงานเกีย่ วกบั ความรอ้ น แสงสว่าง และเสียง พ.ศ. ๒๕๔๙ กำหนดเกณฑ์ระดับเสียงไว้วา่

ข้อ ๘ นายจ้างต้องควบคุมระดับเสียงที่ลูกจ้างได้รับเฉลี่ยตลอดเวลาการทำงานในแต่ละวัน (Time

Weighted Average-TWA) มิให้เกินมาตรฐานท่ีกำหนด ข้อ ๓. ได้รับเสียงเกินวันละ ๘ ชั่วโมง ต้องมีระดับเสียง

ติดต่อกันไม่เกิน ๘๐ เดซเิ บล(เอ)

๑๗

๕.๔ การวัดความเรว็ ลมภายในตู้ (บรเิ วณช่องระบาแผ่นกรองอากาศ HEPA)
-วัดด้วยเครอ่ื งวดั ความเร็วลม (Anemometer) ตราอักษร HABOTEST แบบดิจติ อลมือถอื

( Wind Speed Meter Gauge Air Flow Meter) รุ่น HT625A สำหรับวัดความเร็วลม

12 3 Front of counter

1

89 4

1

76 Back of counter
5

- ความเร็วลมเฉล่ีย (เมตร/วินาท)ี ทป่ี ล่อยออกจากแผน่ กรองไปยังภายในตู้ วัดตำแหน่งละ ๓ ครั้ง

ตำแหน่งที่ คา่ ความเรว็ ลม (เมตร/วนิ าท)ี คา่ เฉลย่ี (เมตร/วินาท)ี
1 0.88 0.90 0.88 0.89
2 0.41 0.41 0.41 0.41
3 0.67 0.64 0.64 0.65
4 0.59 0.54 0.56 0.56
5 1.01 1.01 1.01 1.01
6 0.51 0.49 0.51 0.50
7 1.16 0.85 0.96 0.99
8 0.46 0.44 0.44 0.45
9 0.31 0.31 0.31 0.31

ผลการประเมนิ ลมท่ีผ่านระบบกรองอากาศมีการกระจายค่อนขา้ งดี ดงั แผนภาพ โดยจุดที่ ๙ ตรงกลาง
น้อยสดุ

๑๘

คา่ เฉลี่ย (เมตร/วินาที)

8 1 2
7 1.2 3

1
0.8
0.6
0.4
0.2

0

64

5

แผนภาพการพลอตค่าความเร็วลม (เมตร/วินาที) ท่ีปลอ่ ยออกจากแผน่ กรองอากาศระบบ HEPA
รอบตำแหน่งกลางของแผน่ กรองอากาศ (จดุ หมายเลข ๙)

๕.๕ การวัดคณุ ภาพอากาศทผ่ี ่านระบบกรองอากาศ (HEPA)

เงอ่ื นไขการทดลองดังนี้

ครั้งท่ี ๑ เปดิ ระบบกรองอากาศเปน็ เวลา ๑ นาทแี ลว้ ทำการวัด (มเี จ้าหนา้ ทีใ่ นต้)ู

ครง้ั ท่ี ๒ ภายหลงั การใชง้ านตู้ครบ ๓๐ นาที (มเี จา้ หน้าทภ่ี ายในตู้) ควบคมุ อุณหภูมิไวท้ ่ี ๒๕ ๐ C

ครั้งท่ี ๓ ภายหลังเจ้าหน้าทีอ่ อกจากตู้เป็นเวลา ๑๐ นาที

รายการทตี่ รวจวดั เกณฑ์ * คร้ังท่ี 1 ครง้ั ที่ 2 ครง้ั ท่ี 3

1. CO2, ppm 1,000 385 385 385
2. TVOC, mg/m3
0.56 0.010 0.013 0.010

3. Formaldehyde, mg/m3 0.08 0.000 0.000 0.000

4. Relative humidity, % - 45.3 53.7 54

5. Temperature, ๐ C - 37.5 25.2 25.2

6. CO, ppm 9 0.00 0.00 0.00

ผลประเมินคุณภาพอากาศ Excellent Excellent Excellent

- * ตรวจวัดโดยใช้เคร่ืองวดั คุณภาพอากาศ (Air Quality meter) ตราอกั ษร JLDG บริเวณเคาเตอร์อะครลิ กิ

ภายในตู้ ใช้เกณฑ์ The stipulated standards of Taiwans indoor air quality management act

(TIAQMA).

๑๙

- ท้ังน้ี ไดต้ รวจวดั คุณภาพอากาศภายในตู้สำหรบั คา่ พารามิเตอร์ LEL (Lower explosive Limit) = 0
%และค่า Hydrogen sulfide, H2S = 0 ppm มีความเขม้ ขน้ ของออกซเิ จน ๒๐.๙ % (เกณฑ์ ๑๙.๕ %)

- จากผลการวิเคราะห์ ทดสอบ ประเมินได้ว่า : ระบบกรองอากาศสามารถผลิตอากาศที่มีคุณภาพดี
เพื่อทำการเจือจางอากาศที่มีคุณภาพต่ำกว่าได้ตลอดเวลาการปฏิบัติงาน และคุณภาพอากาศที่ผ่านระบบกรอง
HEPA ผา่ นเกณฑม์ าตรฐานคุณภาพอากาศภายใน (Indoor Quality Standard) ในรายการท่ีทดสอบทกุ รายการ

- เครื่องปรับอากาศสามารถปรับลดอุณหภูมิจาก ๓๗.๕ ๐ C ที่เวลาเริ่มต้น เป็น ๒๕ ๐ C ได้ในเวลา
ประมาณ ๑๐ นาที ดังนั้น จึงควรเปิดระบบกรองอากาศและเครื่องปรับอากาศก่อนเริ่มปฏิบัติงานเป็นเวลา
อย่างน้อย ๑๐-๑๕ นาที

๒๐

ผนวก
วธิ ีการใชง้ าน INTERCOM ตราอักษร KOCOM ร่นุ ทตี่ ดิ ต้ัง

๒๑

เกณฑม์ าตรฐานคุณภาพอากาศ (Indoor)
ASHRAE Standards for Indoor Environmental Quality (ASHRAE 2009)

https://www.researchgate.net/figure/ASHRAE-Standards-for-Indoor-Environmental-Quality-
ASHRAE-2009_tbl1_270994678

Table : The stipulated standards of Taiwans indoor air quality management act (TIAQMA).
https://www.semanticscholar.org/paper/Indoor-Air-Quality-in-the-Metro-System-in-North-Chen-

Sung/9b6beb9070f870173608024c550476422d0240ee/figure/0

๒๒

* เลอื กใช้ ACH =20 และ การเลือก FFU = 500 m3/h ทำใหม้ กี ารถา่ ยเทอากาศได้เปน็ อยา่ งดี
* อัตราการหมนุ เวียนอากาศ (air change rate) หมายถึง ปริมาตรอากาศทีไ่ หลเขา้ หรือไหลออกจากห้อง
ใดห้องหน่งึ เทียบกับปรมิ าตรของหอ้ งดงั กลา่ วในหน่งึ หน่วยเวลา (โดยทวั่ ไปจะหมายถึงในเวลา ๑ ช่ัวโมง)
* อากาศท่ีไหลเข้าหรอื ไหลออกจากบริเวณห้อง อาจเกดิ จากความต้ังใจ เชน่ การส่งอากาศเข้าไปด้วยพัด
ลมตามระบบท่อส่งอากาศหรือการดูดอากาศออกจากห้อง จากความไม่ตั้งใจ เช่น การรั่วซึม รั่วไหล ของอากาศ
เข้า/ออก ตรงบรเิ วณชอ่ งเปดิ ตา่ ง ๆ หรือเกิดจากการเปิดช่องเปดิ เชน่ ประตูหรอื หนา้ ตา่ ง ในบรเิ วณดงั กลา่ วกไ็ ด้
* อัตราการหมุนเวียนของอากาศ มีความสำคัญ คือ เป็นการระบายอากาศภายในห้องที่ไม่สะอาด
เน่อื งจากมฝี ุน่ ผง ละออง กลิ่นไม่พึงประสงคห์ รอื สารเคมี ฯลฯ ออกไปจากบรเิ วณดงั กลา่ วดว้ ยการเตมิ อากาศใหม่
ทส่ี ะอาดเขา้ มาแทนที่ ปริมาณอากาศใหมท่ ีส่ ่งเขา้ มาขึน้ อยู่กับหลายปจั จัย เช่น อัตราการเกดิ ส่ิงสกปรกหรือกล่ินไม่
พึงประสงค์ ลกั ษณะงานในพน้ื ทด่ี งั กลา่ ว ระดับความสะอาดของห้อง เป็นต้น
* อัตราการหมุนเวียนอากาศเกี่ยวข้องกับระดับความสะอาดห้องหรือนิยมเรียกว่า ห้องสะอาด (clean
room) เนื่องจากการทำให้อากาศภายในห้องสะอาดต้องใช้อากาศใหม่เข้าไปแทนที่อากาศในห้อง ยิ่งระดับความ
สะอาดของห้องมาก อัตราการหมุนเวียนอากาศก็จะมากขึ้นไปด้วยและมีต้นทุนค่อนข้างสูงในการเตรียมอากาศ
ดงั กลา่ ว

๒๓

https://www.cleanairproducts.com/technical-papers/how-to-select-modular-cleanroom

หน่วยความดันอากาศ

1 ปาสคาล = 0.101972 mmH2O

= 0.007501 mmHg

= 0.000145 ปอนด์ต่อตารางน้วิ

= 0.01 มลิ ลิบาร์

= 0.00001 atm (บรรยากาศ)

ช่องทางการติดต่อสอื่ สาร

สำหรับโรงพยาบาล หรือองค์กร หนว่ ยงานท่สี นใจ สามารถรบั คำแนะนำข้อมูลเพ่มิ เติม สำหรับตู้ความดัน
อากาศบวกต้นแบบ ของ วศ.ทร. ได้ที่ ๘๓ ม.๑๒ กรมวิทยาศาสตร์ทหารเรือ ถ.พุทธมณฑลสาย ๓ แขวง/เขต
ทวีวัฒนา กรงุ เทพฯ หมายเลขโทรศัพท์ ๐๒ ๔๗๕ ๗๑๒๐ หรอื เบอร์ภายใน ทร. โทร. ๕๗๑๒๐

๒๔

ชนดิ ของถุงมือทใ่ี ชส้ ำหรบั ตูค้ วามดันอากาศบวก
๑. ถงุ มอื ยางแบบใชแ้ ลว้ ทง้ิ ชนิดไมม่ แี ปง้ (Disposable gloves, Nitrile powder free )

๒. ถุงมือปลอดเชือ้ ชนิด isolator gloves, Piercan

๓. ถุงมอื พลาสติก PE ชนิดยาวถงึ หวั ไหล่ (ควรมสี ายรดั ท่ตี น้ แขน/หวั ไหล)่

๒๕

ปา้ ยประจำตู้ความดนั อากาศบวก (Name Plate)
- ปา้ ยประจำตจู้ ะตดิ ข้างผนงั ภายในต้คู วามดนั อากาศบวก

Serial No. : 64-01-07 หมายถงึ ตู้ความดันบวกผลิตในปีงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๖๔ เวอร์ชนั ท่ี ๑ ตู้ท่ี ๗
ใชส้ ำหรับการจำแนก ติดตามและตรวจสอบ เพ่อื การดูแลบำรงุ รักษา

โปรดรกั ษาคมู่ ือการใช้งานใหอ้ ยู่สภาพพรอ้ มใชง้ านเสมอ