การบริการรถยนต์

ชา งเทคนคิ ระดับสงู - พื้นฐานการซอมใหญ ขน้ั ตอนการซอ มใหญ
รายละเอยี ดท่ัวไป
รายละเอียดทวั่ ไป

อะไรคือคําท่ี กลา ววา "การซอ มใหญ" ?
การซอมใหญเ ปน งานที่พบส่งิ ผิดปกติและมี
การซอ มแซมตามตาํ แหนงของปญหาตลอด
จนมกี ารถอดแยกชิน้ สวนของเครอื่ งยนต,
ชุดสง กาํ ลัง, เฟอ งทาย, อน่ื ๆและมกี ารปรับ
แตง, ซอมแซมหรือมกี ารเปลย่ี นช้นิ สวน
ถามคี วามจาํ เปน

ขั้นตอนการซอ มใหญ (1/2)

ขัน้ ตอนการซอ มใหญ
ในสวนของหมวดน้ีเปนข้ันตอนการซอ ม
ใหญ มีอยู 4
ข้นั ตอนและจะอธบิ ายจุดสาํ คัญของแตล ะ
ขน้ั ตอน
1. ยืนยันสภาพของปญหา/ลักษณะอาการ
2. การถอด/การแยกช้ินสว น
3. การทาํ ความสะอาด/การตรวจสอบ
4. การประกอบชิ้นสว น/การตดิ ตง้ั

(2/2)

ยนื ยันสภาพของปญ หา/ลักษณะอาการ
สรุปประเดน็ ในการซอ มใหญ ประเภทของ
ปญ หาขอบกพรอ งทีเ่ กิดขน้ึ และสว นใดของ
รถยนตท่ีตองการการซอมใหญ
1. ยนื ยันสภาพของปญ หา/ลกั ษะอาการ
2. สรางสมมติฐานเก่ียวกับสาเหตุท่เี กิด

ความผิดปกติ
3. ตดั สินใจอยางใดอยา งหนึ่งในการซอ ม

ใหญว าควรจะดาํ เนินการหรอื ไม

(1/1)

-1-

ชา งเทคนคิ ระดับสงู - พ้ืนฐานการซอ มใหญ ขนั้ ตอนการซอ มใหญ

การถอด/การแยกชน้ิ สว น

1. การถอด

การถอดสว นท่ตี อ งการซอ มใหญออกจาก
รถยนตน้ันชา งเทคนิคตอ งมีความสามารถ
และทกั ษะในการแยกชิน้ สว นออกมา

(1)ถอดเครอ่ื งยนตหรอื ระบบสง กาํ ลงั ออก
จากดา นบนหรอื ดานลา งของรถยนต
โดยการใชลฟิ ท, แมแรง, และอน่ื ๆ

(2)เมอ่ื ถอดชิ้นสวนที่มนี าํ้ หนักมากๆ
จาํ พวกเคร่ืองยนตหรอื ชดุ สงกาํ ลัง,
ในการทาํ งานตอ งคาํ นงึ ถงึ ความปลอด
ภยั อยางมาก เพื่อไมใหมันตก
หรือกลิ้งลงมา

(3)เม่ือมกี ารถอดช้นิ สว นออกจากรถยนต,
ขณะปฏิบตั ิงานตอ งระมดั ระวังอยา ใหม ี
รอยขูดขีดหรอื เกดิ ความเสยี หายกับ
รถยนตไ ด

(1/3)

2. การแยกช้นิ สว น
การแยกชิ้นสว นตามใบส่งั ซอมเพ่ือ
ตรวจสอบคามาตรฐาน, ปรบั ตั้งหรือ
ทาํ การซอม

(1)เครื่องยนต:

การถอดแยกชนิ้ สวนแตละช้ินของ
เคร่อื งยนต เชน: เพลาลูกเบยี้ ว,
ฝาสบู หรอื เสือ้ สูบ, ลกู สูบ,
เพลาลูกเบี้ยว และอ่นื ๆ

(2)เกียร:
การถอดแยกชิ้นสวนแตละชน้ิ ของระบบ
สง กาํ ลงั เชน : ชุดลอ็ คเฟอ งเกียร,
กา มปเู ลอ่ื นเกยี ร, ชุดเฟอ งทาย
และอ่นื ๆ

ขอ แนะนาํ :
เม่อื มกี ารถอดแยกชิน้ สวน, ใหน าํ ชิน้ สวน
อะไหลแตล ะช้นิ มาตรวจสอบคามาตรฐาน

(2/3)

-2-

ชา งเทคนคิ ระดับสงู - พนื้ ฐานการซอ มใหญ ขน้ั ตอนการซอ มใหญ

3.การจดั เรียง

เมื่อมีการแยกชิน้ สวน, ใหจดั วางชน้ิ สว น
แตละตัวใหเ รยี งตามลาํ ดับอยางเปน
ระเบยี บในพืน้ ที่ตาํ แหนงติดตง้ั เพอื่ ให
สะดวกในการประกอบ/ตดิ ต้งั อุปกรณกลับ
ตามตาํ แหนงเดิมไดอ ยางถกู ตอ ง
หลงั จากประกอบและใสในตาํ แหนง
เดมิ แลว แมว าชน้ิ สวนอะไหลภายนอกจะ
เหมอื นกนั แตค วามสกึ หรอของแตล ะ
ชิ้นสวนไมเ ทากนั จึงตองทาํ ตาํ แหนงบอกไว
เพื่อไมใ หเกิดการสลบั ตาํ แหนงกันเพื่อ
ปอ งกันความผดิ พลาดทีจ่ ะเกิดขึ้น

ขอแนะนําการบริการ:

ตาํ แหนงทีต่ ดิ ตงั้ /ทศิ ทางการติดตง้ั
(ดู “ทักษะพนื้ ฐาน” ของ
“พื้นฐานการซอมใหญ” ใน PDF หนา
41-45)

(3/3)

-3-

ชา งเทคนคิ ระดับสงู - พนื้ ฐานการซอ มใหญ ขนั้ ตอนการซอ มใหญ

การทาํ ความสะอาด/การตรวจสอบ

1.การทาํ ความสะอาด

เม่อื ทาํ ความสะอาดช้ินสว นท่ีมกี ารถอด
แยกเรยี บรอยแลว จะทาํ ใหเ กิดผลลพั ธ
ดังหวั ขอตอ ไปน้ี

(1)จะทาํ ใหม ีการวดั คามาตรฐานไดอยาง
ถูกตอ งและแมน ยาํ

(2)จะทาํ ใหง ายตอ การคนพบความผิด
ปกติ

(3)ความเปน ไปไดท จ่ี ะมกี ารปอ งกัน
เศษผงหรือสิง่ แปลกปลอมเขาไปแทรก
อยูในช้ินสวนขณะทาํ การประกอบตดิ ตั้ง

(4)จะทาํ การนาํ เอาคราบสกปรกจาํ พวก
เขมา คารบอนหรอื ตะกอนออกจาก
ช้ินสวนเพ่อื ใหก ลบั สูสภาพเดิมเหมอื น
ขณะทย่ี ังไมมกี ารใชง าน

ขอ แนะนําการบริการ:
การทาํ ความสะอาด / การลา ง
(ดู “ทักษะพน้ื ฐาน” ของ
“พ้ืนฐานการซอ มใหญ” ใน PDF หนา
86-89)

(1/2)

-4-

ชา งเทคนคิ ระดับสงู - พืน้ ฐานการซอ มใหญ ขนั้ ตอนการซอ มใหญ

2. การตรวจสอบ
มกี ารตรวจวัดและตรวจสอบคามาตรฐาน
ของชิ้นสวนแตล ะอนั โดยวิธกี ารทเ่ี หมาะสม
ตามวัตถปุ ระสงคท เ่ี ปนจรงิ และเหน็ คาที่
วดั ไดชดั เจนโดยมกี ารตรวจสอบหรือ
การวัดดวยเครอื่ งมอื วัด

ขอแนะนาํ การบริการ:
• ระยะหา งชองวางนาํ้ มัน
(ดู “ทกั ษะพืน้ ฐาน” ของ
“พ้ืนฐานการซอ มใหญ” ใน PDF หนา
67-70)
• การวัดคา
(ดู “ทกั ษะพน้ื ฐาน” ของ
“พ้นื ฐานการซอ มใหญ” ใน PDF หนา
71-74)
• การตรวจสอบดว ยสายตา
(ดู “ทักษะพื้นฐาน” ของ
“พน้ื ฐานการซอมใหญ” ใน PDF หนา
91)

3. เชค็ ความเทยี่ งตรง
ตรวจเช็คหาความผิดปกติ โดยจาก
การวัดคาหรือตรวจสอบคามาตรฐาน
ในสาเหตขุ องปญหาท่เี กิดความผิดปกติขน้ึ
ถา สิง่ เหลานี้ไมม กี ารเปลี่ยนแปลง,
คน หาตรวจสอบเก่ียวกับขอมูลของสาเหตุ
อกี ครั้ง

(2/2)

-5-

ชา งเทคนคิ ระดับสงู - พ้นื ฐานการซอ มใหญ ขนั้ ตอนการซอ มใหญ

1 ประแจต้งั คาแรงขัน 2 ปะเกน็ ใหม การประกอบช้ินสวน/การติดต้งั

3 นาํ้ มันหลอล่ืน 4 ตาํ แหนงดา นหนา 1. การประกอบช้นิ สว น/การตดิ ตงั้
การประกอบชิ้นสวนตองทาํ ตามขั้นตอน
และวิธกี ารทีถ่ กู ตองทาํ ใหถ ูกตองสมบูรณ
ตามคูมือการซอ มของโตโยตา

ขอแนะนาํ :
•ดูตามคา แรงขันมาตรฐานที่กาํ หนดไว
•ตองทาํ การเปลย่ี นชนิ้ สวน ซงึ่ ไม
สามารถนาํ กลบั มาใชไดอ ีก
ดังเชนนาํ้ ยาซลี กันร่วั /ปะเก็น
•กอนทาํ การประกอบ, นาํ นา้ํ มนั หลอ
ลื่น/จาระบที ีร่ ะบใุ นคูมอื การซอ ม
หลอ ล่ืนตามตาํ แหนงทค่ี ูมอื การซอม
กาํ หนดไว
•การประกอบชิน้ สวนอะไหลตองใหเ ขา
ที่ตามสภาพเดมิ และตาํ แหนง/ทิศทาง
เดิม

ขอแนะนําการบริการ:
ตาํ แหนงที่ตดิ ตง้ั /ทิศทางการติดตงั้
(ดู “ทักษะพ้นื ฐาน” ของ
“พืน้ ฐานการซอ มใหญ” ใน PDF หนา
41-45)

(1/2)

-6-

ชา งเทคนคิ ระดับสงู - พ้ืนฐานการซอ มใหญ ขนั้ ตอนการซอ มใหญ

2. การปรับตงั้ /การตรวจเช็คการทาํ งาน
เมือ่ ใดกต็ ามท่มี กี ารประกอบชนิ้ สว น
ตอ งมกี ารปรบั ตงั้ และตรวจสอบข้ันตอน
การทาํ งานและตรวจเช็คตามมาตรฐาน
การบาํ รงุ รกั ษา

3.การตรวจสอบตามคามาตรฐานหลงั จาก
การประกอบติดตงั้ เรียบรอยแลว
หลงั จากมกี ารซอ มเสรจ็ เรยี บรอยแลว
ทาํ การตรวจสอบอาการของปญ หาเดิม
อีกครัง้ ทาํ การวิเคราะหอกี ครัง้ วา ยังพบ
ความผดิ ปกติเดมิ อยหู รือไม
ในเวลาเดยี วกนั ก็ทาํ การตรวจเช็คความ
เรยี บรอยในการประกอบและการทาํ งาน
ของแตล ะช้ินสวนไดอยางถกู ตอ งควบคู
ไปดวย

(2/2)

-7-

ชา งเทคนคิ ระดับสงู - พน้ื ฐานการซอ มใหญ ขน้ั ตอนการซอ มใหญ

คาํ ถาม-1

คาํ กลาวของหวั ขอใดตอไปนี้กลา วถึงวิธกี ารปอ งกนั เก่ียวกับการนาํ ชิ้นสว นมาถอดแยก/ประกอบติดต้งั ภายในรถยนต
เม่อื มกี ารซอ มใหญไ ดอยา งถกู ตอง ?

1. เมอ่ื มกี ารถอดแยก/การประกอบติดตง้ั เครื่องยนตหรอื เกียรภ ายในรถยนต ตอ งเตรียมชิ้นสวนอะไหล
เพือ่ ทาํ การเปลยี่ นลวงหนาเพราะวาทอทางนาํ้ มนั เชอ้ื เพลิงหรอื ทอ ทางระบบเบรกในหองเครอ่ื งยนตอ าจจะเกิด
การเสยี หายได

2. สาํ หรบั ชดุ ชน้ิ สว นนาํ้ หนักมากๆ เชนเคร่อื งยนตห รือเกียร,ตอ งแนใจและใหค วามสาํ คัญเปนอยางมาก
เรอื่ งความปลอดภัยที่จะไมท าํ ใหต กลงมา

3. เมอ่ื ใชแมแรงรองรับเครือ่ งยนตหรอื เกียร,ตอ งแนใจในการใชม อื ชวยจบั เพือ่ ปอ งกันจากการตกหลน
4. เมอ่ื ใชแมแ รงรองรับเครอื่ งยนตหรอื เกียร, ตองแนใจในการใชมอื ชว ยจบั เพอ่ื ปองกันจากการตกหลน

เมอ่ื มีการถอดแยก/ประกอบติดตงั้ ,เครื่องยนตหรอื เกียรจ ากตวั ถังรถยนตไมมคี วามจาํ เปนตอ งใสใ จเกี่ยวกบั
ความเสยี หายของรถยนต, เพราะวาไดท าํ การติดตั้งผาคลมุ บงั โคลนเพือ่ ปองกันรถเสยี หายอยแู ลว ถาเครอ่ื งยนต
หรือเกียรก ระทบกับรถยนต

คาํ ถาม-2

ขอ ความขางลางขอ ใดอธิบายเกย่ี วกบั ขอควรระวังเบ้ืองตนในการติดตงั้ ช้นิ สวนไดอยางถกู ตอ ง?

1. กรณีท่ชี ้นิ สว นชนิดไมน าํ กลับมาใชใ หม เชน ปะเกน็ ถา ยังอยูในสภาพทีด่ อี ยกู ็สามารถนาํ กลับมาใชใหมไ ด
2. คากาํ หนดแรงขันโบลทจะกาํ หนดไวในคมู ือซอ มอยางไรกต็ ามเมอ่ื มกี ารถอดชนิ้ สว นออกมา

และประกอบเขาใหมใหข ันโบลทด วยคาแรงขันมากกวาคากาํ หนดเล็กนอย
3. ตองแนใจวา ไดทาจาระบี หรือนาํ้ มันเคร่ืองในตาํ แหนง ที่ถกู ตอ งตามคูมอื ซอม
4. ถงึ แมวาช้ินสวนเปน ชนิดเดียวกันแตม นั ก็ไมส ามารถสลบั ตาํ แหนง กันได

-8-