ทฤษฎีดนตรีสากล

ทฤษฎีดนตรีสากล ดนตรีคือ สิ่งที่ช่วยบรรเทาความทุกขภ์ายในใจ ทฤษฎีดนตรีสากล มีอยู่ 11 หัวข้อหลกัดงัน้ี 1. บรรทัดห้าเส้น (Staff) บรรทัดห้าเส้น (Staff) ประกอบด้วยเส้นตรงขนานกันจ านวน 5 เส้น และช่องบรรทัดจ านวน 4 ช่อง โดยเส้นบรรทัดมีระยะห่างเท่ากัน การ นับเส้นหรือบรรทัดห้าเส้นให้นับตามล าดับจากล่างไปบนโดยนับเส้นหรือช่องล่างสุดเป็ น 1 2 3 4 5 ตามล าดับ ในการบันทึกตัวโน้ตและ สัญลักษณ์ต่างๆ ทางดนตรีสากลจะบันทึกบนบรรทัดห้าเส้นเป็ นหลัก 2. ตัวโน้ต (Note) ตัวโน้ต เป็นสัญลกัษณ์ที่ใชบ้นัทึกแทนระดบัเสียงและความยาวของเสียง ส่วนประกอบสา คญัของตวัโนต้ ไดแ้ก่ส่วนหวัตวัโนต้และส่วนหาง ตวัโนต้ซ่ึงข้ึนอยกู่บัลกัษณะโนต้ต่างๆ 3. ค่าตวัโนต้ ค่าตวัโนต้ลกัษณะตวัโนต้มีหลายลกัษณะค่าตวัโนต้ลกัษณะต่างๆ สามารถเปรียบเทียบค่าความยาวโนต้และมีชื่อเรียกลกัษณะโนต้ต่างๆ ดงัน้ี ภูมิเปรียบเทียบค่าตวัโนต้

แผนภูมเปรียบเทียบค่าตวัโนต้ ตารางเปรียบเทียบค่านบั 4. ตัวหยุด (Rest)

ตัวหยุด คือ สัญลกัษณ์ทางดนตรีที่กา หนดให้เงียบเสียงหรือไม่ให้เล่นในระยะเวลาตามค่าตวัหยดุน้นัๆ ตวัหยดุมีหลายชนิดสอดคลอ้งกบัตวัโนต้ ลักษณะต่างๆ ตวัหยดุ ลกัษณะต่างๆ ตามคา่ตวัโนต้ 5. เส้นน้อย (Leger Lines) เส้นน้อย คือเส้นส้ันๆ ที่อยตู่่า กว่าหรือสูงกว่าบรรทดัห้าเส้น มีระยะห่างเท่ากบับรรทดห้าเส้นโน้ตที่อยู่ต ่าหรือสูงมากๆ จะต้องอาศัยเส้นน้อย ั ตามล าดับ เช่นโน้ตที่คาบเส้นจะเรียงล าดับกับโน้ตที่อยู่ในช่องถ้าหากเส้นน้อยมีมากกว่าสามเส้น ควรใช้วิธีการเปลี่ยนกุญแจประจ าหลักหรือใช้ เครื่องหมายคู่แปดช่วย เพื่อให้สะดวกต่อการอ่าน 6. กุญแจ (Clef) กุญแจ คือ สัญลักษณ์ทางดนตรีที่บันทึกไว้ที่บรรทัดห้าเส้น เพื่อก าหนดระดับเสียงโน้ตที่อยู่ในช่องและอยู่บนเส้นของบรรทัดห้าเส้น กุญแจที่ใช้ ในปัจจุบันมี 3 แบบ ดงัน้ี 6.1 กุญแจซอล หรือกุญแจ G (G clef) คือ กุญแจที่ก าหนดให้โน้ตซอล (G) อยู่บรรทัดเส้นที่ 2 กุญแจชนิดน้ีนิยมมากในกลุ่มนัก ดนตรีนกัร้อง ใชก้บัเครื่องดนตรีที่นิยมทวั่ ไป เช่น กีตาร์ไวโอลิน ทรัมเป็ต ฯลฯ 6.2 กุญแจฟา หรือกุญแจ F (F clef) คือ กุญแจที่ก าหนดให้โน้ตฟา (F) อยู่บนเส้นที่ 4 กุญแจชนิดน้ีนิยมใชก้บัเสียงร้องหรือเครื่อง ดนตรีที่มีเสียงต ่า เช่น เชลโล เบส ทรอมโบน ฯลฯ

6.3 กุญแจโด หรือกุญแจ C (C clef) คือ กุญแจที่ก าหนดให้เสียงโด (C) อยู่บนเส้นใดก็ได้ของบรรทัดห้าเส้น ให้เป็ นเสียงโดกลาง กุญแจโดอัลโต กุญแจโดเทเนอร์ 7. การเรียกชื่อตัวโน้ต การเรียกชื่อตัวโน้ตสากลที่นิยมมี 2 ระบบ ไดเ้เก่ ระบบโซฟา (So-Fa system) ระบบตัวอักษร (Latter system)

8. เส้นกนัหอ้ง (Bar line) เส้นกนัห้อง คือเส้นตรงแนวต้งัที่ขีดขวางบรรทดัห้าเส้น เพื่อก้นัแบ่งโนต้ในแต่ละห้อง ให้มีจา นวนจงัหวะตามที่เครื่องหมายกา หนดจงัหวะ ก าหนดไว้ ใชก้้นัห้องเพลง ใชก้้นัจบตอนหรือจบท่อนเพลง โดยใชเ้ส้นกนัห้องคู ่(Double Bar Line) 9. การเพิ่มค่าตวัโนต้ การเพิ่มคา่ตวัโน้ต และเพิ่มค่าตวัหยดุสามารถทา ไดด้งัน้ี 9.1 การประจุด (Dot) คือการประจุดที่ดา้นขวาตวัโนต้หรือที่ตวัหยดุจะมีผลให้ค่าโนต้น้นัๆเพิ่มมากข้ึนคร่ึงหน่ึงของค่าตวัโนต้น้นัเช่น

9.2 เครื่องหมายโยงเส้นทาย (Tie) ใชก้บัโนต้ที่มีระดบัเสียงเดียวกนัจะเพิ่มค่าเท่ากบัค่าโนต้ สองตวัรวมกนั โดยจะเล่นที่โนต้ตวัแรกลาก เสียงไปสิ้นสุดที่ตวัสุดทา้ยที่เครื่องหมายที่กา หนดไว้เช่น 9.3 ใช้สัญลักษณ์เฟอร์มาตา (Fermata) หรือเป็ นเส้นโค้งครึ่งวงกลมมีจุดตรงกลาง ใช้บนัทึกไวท้ี่หวัโนต้เพื่อเพิ่มค่าตวัโนต้ให้ลากยาว เท่าใดก็ไดไ้ม่ไดก้า หนดไวข้้ึนอยกู่บัความพึงพอใจของผูเ้ล่น เช่น 10. เครื่องหมายกา หนดจงัหวะ (Time Signature) เครื่องหมายกา หนดจงัหวะ คือ ตัวเลขสองตัวที่เขียนไวห้ลงักุญแจคลา้ยลกัษณะเลขเศษส่วนแต่ไม่มีเส้นขีดคนั่กลาง เลขตวับนจะบอกว่า 1 ห้องเพลงมีกี่จังหวะ ส่วนเลขตัวล่างบอกโน้ตที่ใช้เป็ นเกณฑ์ 1 จังหวะ เช่น 11. อัตราจังหวะ อัตราจังหวะ เป็ นเครื่องหมายก าหนดอัตราจังหวะ ที่บอกถึงค่าตัวโน้ต และจ านวนจังหวะในแต่ละห้องเพลง อัตราจังหวะ (Time) เป็ นกลุ่มโน้ตที่ถูกจัดแบ่ง จังหวะเคาะที่เท่าๆ กันในแต่ละห้องเพลงและท าให้เกิดชีพจรจังหวะ (Pulse) คือ การเน้นจังหวะหนัก-เบากลุ่มอตัราจงัหวะโดยทวั่ ไปมี3 ลักษณะคือ อัตราจังหวะสองธรรมดา (Simple duple time)

อัตราจังหวะสามธรรมดา (Simple triple time) อัตราจังหวะสี่ธรรมดา (Simple quadruple time)