1
วันนใี้ ครอยากจะช่วยคณุ แมท่ ากบั ขา้ วบา้ ง ? ยกมอื ข้ึน
2
พข่ี า้ วป้นั เพื่อนๆ จะมาทบี่ า้ นเราในวันเสารน์ ้ี
หนูจะทาอาหารอรอ่ ยๆ ให้เพือ่ นรบั ประทานกัน
นอ้ งขา้ วฟา่ งจะทาอาหาร
อะไรดี พจี่ ะช่วยน้องเอง
3
พ่ขี า้ วปน้ั นาเสนอ พิชซ่า ทาผดั ไทยก้งุ สดสด
ทากว๋ ยเตี๋ยวหมตู ๋นุ ทะเลซีฟู๊ดนา้ จ้ิมแซบ่ !
ไก่ทอด หรือทาอะไรดี ? ขา้ วฟา่ งวา่ ยงั ไงดคี ะ
4
เราไปปรกึ ษาคณุ แมด่ กี ว่า สรปุ ว่าเราจะทาทะเลซฟี ู๊ด
นา้ จม้ิ แซบ่ รสเดด็ ตม้ จดื เตา้ หลู้ ูกชน้ิ ปลา ไก่ทอด ข้าวสวย
และฝรั่งจม้ิ พริกเกลือ พข่ี ้าวปน้ั ชว่ ยน้องทาน้าจม้ิ นะครบั
5
นอ้ งข้าวฟา่ งเราจะต้องเตรียมเคร่อื งปรงุ
หลายอย่างสาหรับทาอาหาร
6
ว้าว ! เราตอ้ งใชเ้ คร่ืองปรุงทง้ั หมดนี้เลยหรือคะ
แตห่ นูวา่ เราจะต้องซ้อื เพิ่มอกี นะคณุ แม่
เพราะว่าเราต้องทาอาหารหลายอยา่ ง
7
พขี่ า้ วปนั้ ถ้าเรามองด้วยตา เราจะไมส่ ามารถบอกได้ว่า
เกลือป่นกบั นา้ ตาลทราย มนั มีความแตกตา่ งกนั อย่างไร
เพราะมสี ขี าวเหมอื นกัน
นอ้ งขา้ วฟา่ งต้องลองชิมดู นา้ ตาลทราย
มรี สหวาน สว่ นเกลอื ป่นมีรสเค็ม
8
ว้าว ! เราจงึ ใส่เกลือปน่ ลงในอาหารถ้าต้องการรสเค็ม
และใส่น้าตาลถา้ ต้องการรสหวาน นน่ั ก็คอื สารทุกชนิด
ตา่ งมีคุณสมบัตลิ กั ษณะเฉพาะตัว ที่แตกตา่ งกัน
จึงนามาใช้ในโอกาสท่ีแตกตา่ งกันด้วย
พี่ข้าวป้ัน มีความรู้อะไรอกี บา้ ง
เร่ืองสารและสมบตั ิของสาร
เพอ่ื เสริมความรใู้ ห้นอ้ งบา้ งจ๊ะ
9
สาร
ต้องการท่ีอยู่
สัมผัสได้
ของแข็ง ของเหลว แกส๊
10
ทดลองทาดูได้ ง่ายนิดเดยี ว ของแขง็ (Solid)
จุดประสงค์ : เพื่อสังเกตรูปร่างของของแข็ง
1. เพื่อน ๆ เลือกของในห้องมา 1 ช้ิน เช่น ดินสอ ลูกบอล ฯลฯ
2. เมื่อพี่ข้าวป้ันออกคาส่ัง “เปลี่ยนที่” ให้เพ่ือน ๆ นาส่ิงของไปวาง
ในบริเวณต่าง ๆ ในห้อง แต่มีข้อแม้
3. พ่ีข้าวป้ันออกคาส่ัง “เปล่ียนท่ี” ไปเร่ือย ๆ แต่ให้เร็วข้ึน
เพื่อความสนุกสนาน
4. เพ่ือน ๆ สังเกตรูปร่างของส่ิงของว่าเป็นอย่างไร
มีการเปลี่ยนแปลงไปหรือเหมือนเดิม ถึงแม้เราจะเปล่ียนที่วางสิ่งของไปท่ีต่างๆ
สรุป : ของแข็งมีรูปร่ าง.............
ไม่ เ ป ล่ีย นแ ป ลง
รูปร่ าง............
11
มาทาการทดลองสนกุ ๆ กนั เรอื่ ง ของแขง็ มมี วลและตอ้ งการทอ่ี ยู่หรอื ไม่
จุดประสงค์ : เพ่ือสังเกต และอธิบายมวลของของแข็ง
1. เพื่อน ๆ เลือกวัตถุท่ีเป็นของแข็งในห้องคนละ 1 ช้ิน
ท่ีคาดว่าจะมีมวลใกล้เคียง 500 กรัม
2. เพ่ือน ๆ ช่ังหาค่ามวลของส่ิงของ ด้วยตาชั่ง คนไหนท่ีใกล้เคียง 500 กรัม
มากท่ีสุด ได้รางวัลจ้า
มีมวล
เพราะเมื่อนาไปช่ังสามารถอ่านค่ามวลได้
ปากกา มีมวล ……………..
เมื่อหย่อนก้อนหินลงในนา้ สังเกตเห็นอะไรบ้าง
ก้อนหินจมลงใต้น้า ระดับนา้ จะ...............
สรุป :ของแข็ง............และต้องการทีอ่ ยู่
12
มาทาการทดลองสนุก ๆ กนั เรอื่ ง ของแข็งมปี ริมาตรเปน็ อยา่ งไร
จุดประสงค์ : ศึกษาการหาปริมาตรของของแข็ง
ก้อนหิน มีปริมาตร อ่านคร้ังที่ 1 ……………..
มีปริมาตร อ่านครั้งท่ี 2 ……………..
มีปริมาตร อ่านครั้งที่ 3 ……………..
สรุป : ของแข็งมี.............. คงท่ี
13
สุดยอด ! ไปเลยพี่ขา้ วป้นั สารและสมบตั ิของสาร
ทอ่ี ยู่ในสถานะของแข็ง แต่ตอนนนี้ ้องขอนา้ หน่อย
ขนมก้อนแข็งๆนี่ กลืนฝดื คอมากเลย ขนมช่อื อะไรจ๊ะ
ขอบคณุ มากคะ่ คุณแม่ นมเกือบติดคอ
พีข่ ้าวปัน้ จะนาเสนอ
สารและสมบัตขิ องสาร
ในสถานะของเหลว
ตอ่ เลยนะครับ
14
ทดลองทาดไู ด้ ง่ายนิดเดยี ว ของเหลว (liquid)
มาทาการทดลองสนุก ๆ กนั เรือ่ ง ของเหลวมีสมบตั เิ ป็นอยา่ งไร
จุดประสงค์ : เพ่ือศึกษาสมบัติของของเหลว
ข อง เ ห ล ว จ ะ ไ ห ล ไ ป อ ยู่ ใ น พ้ื น ที่ ว่ า ง จ น เ ต็ ม ก้ น ภ า ช น ะ ก่ อน แ ล้ ว จึ ง มี ร ะดั บ สู ง ข้ึน
สรุป ของเหลวมีรูปร่าง............ตามภาชนะท่ี.........
15
รูปร่างเปลย่ี นไปตามภาชนะท่ีบรรจุ
ของเหลวรักษาระดับผิวหน้าให้อยู่ในแนวราบเสมอ
สรุป ของเหลว มีปริมาตร............
16
สนุกกบั ฟองสบู่
จุดประสงค์ : เพ่ือสังเกตและอธิบายมวล และการต้องการท่ีอยู่ของของเหลว
1. เพ่ือนๆ เตรียมแก้วพลาสติก คนละ 1 ใบ
2. วางแก้วพลาสติกบนตาชั่ง อ่านค่ามวลของแก้ว
3. เทน้าลงไปในแก้วประมาณ 1 ใน 3 ของแก้ว จดบันทึกมวลท่ีได้
4. นาแก้วที่มีนา้ ออกมาวางท่ีโต๊ะ
5. เทนา้ ยาล้างจานลงไปในแก้ว สังเกตสิ่งที่เกิดขึ้น
6. คนนา้ และ น้ายาล้างจาน เข้าด้วยกัน
7. เตรียมท่ีเป่าฟองสบู่ ท่ีเป็นรูปร่างต่างๆ
แล้วไปสนุกกันเลย อย่าสนุกคนเดียว ชวนเพ่ือมาร่วมสนุกกัน
17
น้ามีมวล หรือไม่
รู้ได้อย่างไร
จุดประสงค์ : เพ่ือสังเกตและอธิบายมวลของของเหลว
สรุป :ของเหลวมี................
เพราะเม่ือนาไป...................
ส า ม า ร ถ อ่ า น ค่ า ม ว ล ไ ด้
18
ของเหลวต้องการที่อยู่หรือไม่
จุดประสงค์ : เพ่ือสังเกตและอธิบายการต้องการท่ีอยู่ของของเหลว
เติมน้ายาล้างจานลงไป
ระดับน้าท่ีสูงข้ึน
ระดับนา้ เดิม
สรุป ของเหลว……..
น้ายาล้างจาน
19
ว้าว ! สารท่อี ยใู่ นสถานะของเหลว
เรากพ็ บเจอไดใ้ นชีวิตประจาวัน
และบางทีพวกเราก็ใชส้ ารน้ี
เริ่มต้ังแต่ตอนต่ืนจากท่ีนอนกันเลย
ครบั
นอ้ งคิดออกแล้วพ่ีขา้ วปน้ั
สารทีใ่ ช้บอ่ ยตอนนอ้ ง
อาบน้าใชท้ ุกวันกค็ ือ
สบ่เู หลว ยาสระผม
นา้ นม
20
ทดลองทาดูได้ ง่ายนิดเดยี ว แกส๊ (Gas)
จุดประสงค์ : เพ่ือสังเกต ศึกษา อธิบายรูปร่างของแก๊ส
1. นาลูกโป่งมาคนละ 1 ใบ
3. ช่วยกันเป่าลูกโป่งให้พองแล้วบีบปากลูกโป่งให้แน่น
4. เสียบปลายหลอดพลาสติกแข็งข้างหน่ึงในถุงมือยางซ่ึงเป็นภาชนะอีกอัน
แล้วใช้หนังยางรัดให้แน่น
5. นาปลายอีกด้านหนึ่งของหลอดพลาสติกแข็งเสียบเข้าไปในลูกโป่ง
ที่มีอากาศอยู่เต็ม รัดหนังยางให้แน่นโดยยังคงบีบปากลูกโป่งไว้
ถ้าปล่อยมือท่ีบีบปากลูกโป่งออกจะเกิดอะไรข้ึน ลองสังเกตดู
สรุป รูปร่ างของแก๊ส………
21
จุดประสงค์ : เพ่ือสังเกต ศึกษา อธิบายปริมาตรของแก๊ส
อากาศภายในหลอดฉีดยาออกมาภายนอกหลอดฉีดยาหรือไม่
ไม่ได้ เพราะอุดปลายหลอดฉีดยาไว้แน่น
15 ลบ.ซม.
ดึงก้านหลอดฉีดยา
10 ลบ.ซม.
ดันก้านหลอดฉีดยา
สรุป แก๊สมีปริมาตร..............
22
ทุกคนสังเกต ! มวลของลูกโป่งเหมือน หรือแตกต่างกัน
ระหว่างก่อนและหลังการเป่าอากาศเข้าไปในลูกโป่ง
ผมมีมวลน้อยจัง
แต่ผมมีมวลมากกว่าเห็นเห็น
สรุป มวลของลูกโป่ง ......................
มวลของลูกโป่งเมื่อเป่าอากาศเข้าไปมีมวล......................
อากาศมี.....................
23
แกส๊ (Gas)จากการทดลอง สรุปได้ว่าอย่างไร
จุดประสงค์ : เพื่อศึกษามวลและการต้องการที่อยู่ของแก๊ส
ระดับนา้ สีในแก้วลดลงเป็นเพราะเหตุใด
อากาศจากถุงพลาสติกเข้าไปอยู่แทนที่นา้
สรุป อากาศต้องการ..............
24
ตอนน้ี ช่วยน้องขา้ วฟ่างดว้ ย !
ลกู โปง่ ลอยหลดุ มือน้องไปแล้วพี่
ขา้ วป้นั จะทาอย่างไรดี
ทาไมมนั ถงึ ลอยไดจ้ ะ๊
ผมกไ็ ม่รู้เหมอื นกนั
ทาไมมนั ถึงลอยได้ งง ?
ไปลองถามพข่ี า้ วปั้นดูสิครบั
25
แม่กาลังหั่นกะหล่าปลีเป็นช้ินเล็กๆ กลิ่นของกะหล่าปลี
ยังเหมือนเดิม ส่วนผมตากระเทียม และกระเทียมก็ยังมี
กล่ินเหมือนเดิมไม่เปล่ียนแปลง มีการเปลี่ยนแปลง
แค่ขนาดเล็กลงเท่าน้นั ครับ
26
ฉา่ .. ฉา่ ...ปุด...ปุด...
วา้ ว ! อาหารของเราใกลส้ ุกแลว้ มันคงรอ้ นมากนะจ๊ะ
มีไอนา้ ออกมาด้วย ดูน่าทานจงั คะ่ คณุ แม่ ไอน้าลอยฟุ้ง
และอาหารก็มีกล่ินหอมกระจายไปทั่วทั้งบา้ นแลว้
มนั เป็นอยา่ งนนั้ เพราะอะไรจ๊ะพ่ขี า้ วป้นั ?
27
เม่ือปรุงอาหารด้วยความร้อน โมเลกุลจะเคล่ือนท่ีได้เร็วข้ึน
และจะลอยข้ึนสู่อากาศไปทุกทิศทาง กล่ินหอมจะลอย
กระทบเข้ากับจมกู ของเรา ทาใหเ้ ราได้กลิน่ หอมของอาหาร
(โมเลกุล เป็นสว่ นที่เล็กที่สดุ ของสารทย่ี งั คงคุณสมบัตขิ องสาร
น้นั ไว้ โมเลกลุ จะเคลื่อนท่ีได้เล็กน้อย ถา้ มีสภาพอากาศทวั่ ไป
ปกติ อุณหภูมิห้อง )
28
ตอนน้ี เราจะลงมอื ทาตม้ จืดเตา้ หลู้ ูกชน้ิ ปลาแลว้
เราต้องใสน่ ้าลงในหม้อก่อน ตามดว้ ยแคร์รอต หวั ไช้เท้า
ผกั กาดขาว ลูกชนิ้ ปลาและเตา้ หู้
ปดุ ...ปุด...ปุด...ปุด...
อ๊ยุ ! เดอื ดเป็นฟองเชียวตม้ จดื เต้าหู้ลกู ช้ินปลาคงจะสุกแลว้
29
สถานะของนา้
นา้ จะกลายเป็นน้าแข็งมอื มีอุณหภมู เิ ท่ากับหรือตา่ กวา่ 0
องศาเซลเซียส และจะกลายเป็นไอเมอ่ื อณุ หภมู สิ ูงถงึ จุด
เดือดที่ 100 องศาเซลเซยี ส โดยคงคณุ สมบตั เิ ดมิ ไว้
30
ตม้ จืดเต้าห้ลู ูกช้ินปลาใกลเ้ สร็จแลว้
เอะ๊ ! แตท่ าไมมันถงึ จืดชดื ไม่มรี สชาติอะไรเลย
เอ้า ! เรายงั ต้องใสเ่ ครื่องปรุงอกี เติมเกลือ เหยาะ
พริกไทย อืม....อร่อยแล้วลูก
31
เกลือและนา้ ตาลทรายจะละลายนา้ ไดด้ ี
ถา้ เราใส่เกลือลงในนา้ โมเลกลุ ของน้าจะแยก
โมเลกลุ เกลอื ใหอ้ อกจากกนั และกระจายตวั
ปะปนกบั โมเลกลุ ของน้า เรยี กว่า กระบวนการ
การละลายของสาร
32
พ่ีข้าวปัน้ ! ใกลเ้ วลาท่ีเพื่อนๆ จะมาถงึ แลว้ นะ
อาหารกท็ าเสร็จเรียบรอ้ ยแล้ว แตเ่ ด๋ียวน้องข้าวฟา่ ง
จะเตรียมโยเกิร์ตผลไมร้ วมนะคะ เพื่อนๆและน้องชอบ
ทานมากๆ เพราะมนั เปรี้ยวดีและท่ีสาคัญช่วยในการ
ขบั ถา่ ยด้วย แต่ทาไมโยเกริ ต์ ถงึ เปรี้ยว ทจ่ี ริงแลว้ มันก็
ทามาจากนมน่ีจ๊ะ
33
โยเกิร์ตหรอื นมเปรย้ี วทามาจากนม แต่คุณสมบัติ
ของนมกบั โยเกิรต์ มนั ก็แตกตา่ งกัน การที่
คณุ สมบัติของสารเปลยี่ นแปลงไปจนเกิด
เป็นสารใหมน่ นั้ คือ การเปล่ียนแปลงทางเคมี
เหมอื นกบั การท่ไี ขด่ ิบต้มจนกลายเป็นไขส่ ุก
โยเกริ ์ต
34
เพอื่ นๆ ของหนูมาแล้วพข่ี ้าวปนั้
คุณแม่ เพอ่ื นมากันแล้ว หนูให้เพื่อนเขา้ มาในบา้ นเลยนะ
สวัสดจี ะ๊ เพ่ือนทกุ คน เขา้ มาขา้ งในบ้านกอ่ นสิ
อาหารพร้อมเสริ ์ฟ ทานกันให้อรอ่ ยนะเพอ่ื น
35
แบบทดสอบกอ่ นเรียนและหลังเรยี น
ให้เด็ก ๆ เลือกคาตอบท่ีถูกต้อง มีท้ังหมด 5 ข้อ
๑. ข้อใด เป็นสสารท่ีอยู่ในสถานะของแข็ง (มี 2 คาตอบ)
ก. ผ้า ข.
ค. เกลือ แอลกอฮอล์
ง.
ลมหายใจ
36
๒. ข้อใด เป็นสสารที่อยู่ในสถานะของเหลว (มี 3 คาตอบ)
ก. ข.
ลมหายใจ แอลกอฮอล์
ค. ง. เหงื่อ
นา้ อัดลม
37
๓. ข้อใด เป็นสสารท่ีอยู่ในสถานะแก๊ส (มี 2 คาตอบ)
ก. แก๊สหุงต้ม ข.
ลมหายใจ
ค. เกลือ ง. ก้อนเมฆ
38
๔. สสารในข้อใด มีรูปร่างเปลี่ยนไปตามภาชนะท่ีบรรจุ (มี 3 คาตอบ)
ก. แป้งทาขนม ข.
ค. นา้ ปลา นม
ง. ไอนา้
39
๕. สสารในข้อใด ท่ีสามารถฟุ้งกระจายเต็มเต็มภาชนะท่ีบรรจุ (มี 2 คาตอบ)
ก. นม ข.
ไอนา้
ค. แก๊สหุงต้ม ง. เหง่ือ
40
บรรณานุกรม
กรมวชิ าการ,กระทรวงศกึ ษาธิการ. คมู่ อื การจดั การเรยี นรูก้ ลมุ่ สาระการเรยี นรู้
วทิ ยาศาสตร์ กรุงเทพ ฯ โรงพมิ พอ์ งคก์ ารรบั สง่ สินคา้ และพสั ดภุ ณั ฑ.์ 2544
เว็ปไซตอ์ อนไลน.์ (2565). สสาร [ ออนไลน์ ].
แหลง่ ท่มี า : http:www.myfirstbrain.com [ 1 มกราคม 2565 ]
เว็ปไซตอ์ อนไลน.์ (2565). สาร [ ออนไลน์ ].
แหลง่ ทมี่ า : http:www.myfirstbrain.com [ 10 มกราคม 2565 ]
เวป็ ไซตอ์ อนไลน.์ (2565). สถานะของสาร [ ออนไลน์ ].
แหลง่ ทม่ี า : http:www.taamkru.com.th [ 31 มกราคม 2565 ]
เว็ปไซตอ์ อนไลน.์ (2558). คณุ สมบตั ขิ องสารทงั้ 3 สถานะ [ ออนไลน์ ].
แหลง่ ที่มา : http:www.th.wikipedia.org [ 7 กมุ ภาพนั ธ์ 2565 ]
สานกั งานวิชาการและมาตรฐานการศกึ ษา. สานกั งานคณะกรรมการการศกึ ษา
ขนั้ พนื้ ฐาน. (2552). ตวั ชวี้ ดั สาระการเรยี นรูแ้ กนกลาง กลมุ่ สาระการเรยี นรู้
วิทยาศาสตรต์ ามหลกั สตู รแกนกลางการศกึ ษาชนั้ พนื้ ฐาน พทุ ธศกั ราช 2551.
กรุงเทพฯ :โรงพิมพช์ มุ นมุ สหกรณก์ ารเกษตรแหง่ ประเทศไทย จากดั
ศริ ริ คั น์ วงคศ์ ิริ และ รกั ซอ้ น รตั นว์ จิ ิตตเ์ วช. (2551). หนงั สอื เรยี นรายวชิ าพนื้ ฐาน
วทิ ยาศาสตร์ ชนั้ ประถมศกึ ษาปีท่ี 2 กลมุ่ สาระการเรยี นรูว้ ทิ ยาศาสตร์
ตรง ตาม ตรงตามหลกั สตู รแกนกลางการศกึ ษาขนั้ พนื้ ฐาน พทุ ธศกั ราช
2551 . กรุงเทพ ฯ บรษิ ัท อกั ษรเจรญิ ทศั น์ จากดั . 2552
41