NOTA TATABAHASA

il p;mmgtl:t-iffi,ai&$*ti{,&Friel,F$

\

ADIK ABANG

Saudara lelakil Saudara lelaki
perempuan,lebih lebih tua.

muda.

KAKAK AI,ONG ANGAFX USU

Saudara Kakak/abang yang Kakaklabang .4.nak yang
perempman lebih sulung" yang tengah. terakhir
tua. (bongsu).

IEU BAPA NENEK
Orang tua kita
Orang tua kita Ibu kepada ayah
{perernpuan)" (lelaki). dan ibu.

DATLIK

Bapa kepada
a)'ah dan ibu.

I{ENANTU

Isteri / suami
kepada anak

E,TOYANG BESAN

tsapa afau ihu Ffubungan antara MENTUA
kepada datuk kedua belah piha lbu bapa kepada
ibu bapa yang
anak mereka Hubungan anttrt

CUCU bapa libu dengan
isteri pak cik / suami
Amak kepada
anak. mak cik.

A SEPLTPU

CICIT Saudara lelaki/
perempuan

Anak kepada sedatuk dan

cucu senenek"

Contah Bagi masyarakat Melayu di negeri Perak

(i) Yong- untukkakaksulung

(ii) Yoep - untuk abang sulung
(iii) Nyah - untuk anak perempuan kedua

(iv) l.{gah - untuk anak lelaki l<edua

Bilcang dan nyatakan panggilan-pauggilan lail yang digunakan
dalam sesehr-rah kel ua rsa Nyatakan uraksudnya juga.

O PN![ F]euroili {M} sdn" Etid {554690-Fli}

Pj.aerhnpatatfii kan contoh-contoh $ ffiENTruffi pA[wffi6$ ru
engikut
telaki dan PANGGITAN
p€rempuan di bawah ini" MENGIKUT

JANTINA

Berikan tiga contoh

kata panggilan

.Allahyarharn .Allahyarharnah mengikut jantina

Lelaki Islam yang Perempuan Islamyang yang ada tahu.
bukan golongan diraia
yang telah meninggal dunia. bukan golongan diraja

yang telah meninggal dunia.

"AbanB 'Kakak .Bapa lAyah .Ibu / Ernak
Saudara lelaki Orang tua kita Orang tua kita
Saudara (perempuan)
yang lebih tua (lelaki)
perempuan yang

lebih tua

,Biduan .Biduanita .Bin Anak perempuan
Penyanyi (Islam) kepada
Penl'anvi Anak laki-laki
lelaki perempuan (Islam) kepada

.Encik .cik .Haji "F{ajah
Gelaran sebelum
nama orang lelaki Gelaran sebelurn nama Orang lelaki yang Orang perempuan
orang perempuan telah rnenunaikan yang telah menunai-
tardu haji
kan fardu haji

.Mahasiswa 'N'Iahasiswi "Teruna .Dara
Pelajar perempuan Lelaki yang belum
Felajar lelaki di Perempuan yang belum
universiti di universiti berkahwin berkahwin

.Datuk .Nenek uPutera .Puteri

Bapa kepada Ibu kepada Anak raja (lelaki) Anak raja
ayah / ibu ayah / ibu
(perernpuan)

.Qari "Kesatria .Srikandi
QPuermanba(claealal-ki)Pemlpbea"rQceamarpaiaul-haQnu)ran Perajurit (lelaki) Wanita yang gagah
yang gagah berani
berani

.Suami nlsteri .Sukarelawan 'Sukarelawati
Orang perempuan
Lelaki yang Ferempuan Orang {elaki yang melakukan
yang yang nielaku-
dikahwini oleh dikahwini oleh kam sesuatu .
perempuan secara sukarela
lelaki sesuafu secara
.Ustazah
sukarela
Guru Lguma
.Ustaz
(perempuan)
Guru agama
(lelaki)

O Pt{l Neu.on (M) Sdn Bhd. (5C45SO-F|}

frE HEHPiiTrllK ie;$iF'$nEqs$irr"Arir

s *1LE- l=c-.s-J=E, cc
#
h: do,Foqc'-:E.JS<€ b
tr
KSse-9'6 F!d)---^^^

^2 6l 'SHrg cEaD'cY+€r

q* J" .* 'r-J q >"jd .r-.r
fEl g#cd.EF-?f aG5
fr9tr-"e * E"l iS Gl
"ts;"8{.tsE ? i.=#Fakd-fPsJ- .!--Ei:=-.o-9optr
-l-&*, F'E E=96FOO
t?5s- : 9E- 9:;-Odr !
!- ' H -j ;nE \ 9sxr*H:t
.v-
- r::,d :d 1 "Xr*tr e- c
A!
.ii.i€* JgG \-9J-d -A
'-' I -
l.F*4tO tag

ns*# O

ttis-^:i!si": Is.

rd:, i-

Fvq:ee ::, _\r E {Y>s"'-.=-H-€= -r^ j
bT.E
EFrEEb g t -9E9! --bl A
I\G
I tPF..--bq=u 'ji -
F" - "^ FisX'- q!= Zvt 1-L.V-
d?- U \J eFAcVqcn
;
.-:HF:? '.H.:
I:: i_; 4IJj: *qrr PEErr:

'^\ $d-A (e !j tr'rs G
b'qt
":l 6c@.! tr e- j

t-iiF* , -_f-la;l e .Xcc- sdhE:i.tdr5'6E=.i.iecBri cq
\,d* t t cn' - +I5.!l-L<-
."f
E;$ oo i'. -
'&
\i vrY v-t
'..; .'at.
'':,:...:.. 4-=-1= 3 e!-h--^J

l!
ft€ct L
e-€ #9d -*
# /1 d
jrs^&= d Cll
''; -€5{ E ?3 \.eqs\n<E5tcr$l il

fq*sf,+i,a-,ie5':s3;=r'-*. ::- <dJ6 EtSsdilF=

e d'* eF--t.Ea€ =- EgEElb''C-c-JE'€9:rna!SLi d-:

&dl# *=..*&c^' / Y d-s
Gr5
"d*

S= bJ v4iOveE r.:l ^-

?P.X g**8 s'c-F!A
Es
d
-Y +" :-€ 4iOi

= H'* I-E.'{i +:: -D o !>.g9i# a -o *
{fi
-qli:t qH}* c-
s'l N
H'."Yq}] q) :-:. (J
k -s;r}-r "3:.-_. -H+A
t,"H
tuA,i.f'llr--1eS]:- +- & (,lvcvk

?/'l .: q .'c

z. 9.9 <.a\Hr9H d) aJ cd

€. @ PNI Neuron (M) Sdn. Bhd. (554690-H)

,.. -_.___
IGPtlIIIEIMil PTRITAIAA]I
Pefmatang ( t,-a contoh j
Terdapat perkataan tertentu atau rangkai kata i kep.ndekanperkataan l
,tertentu yang dapat ditulis secara ringkas. OPmtEl. /,.r .n:tukt:T0ut.,..... . ,,,,
Perkataan yang ditulis secara ringkas ini
disebut kependekan atau singkatan perkataan. Hospital
.)Hosp.
a
\
IV, \
Pulau
-
+P.
F

m

I

-

z-/\ lFrJ

l-

:< Sekolah
E. QSek.
-/ lrJ

o-

z

- Sungai
UJ
TJ +$9.

r' ttl z
u
L
\Ct u Teluk
a
I +T.k.

N PERK ATAAN (UM dari ,- ltli\

binti l.' L .,.\
(bt.)
:(dr') .o Contoh-contoh

;i ""t: loin kependekor

daripada i penkotoon
Ujl Memorl (drpd.) 3, untuk kota-

SerlKan lnspektor Profesor Saudari
lima conto (lnsp.) (Prof.) (Sdri.)
kependeka
perkataan sebagai
(sbg.)
a Salinan kepada
(sk.)
I
Yang Amat Berhormat Yang Berhormat
lJr v
9r {Y,A.B.} (Y.B.) /

i. O PNI Neu.on (M) Sdn. Bhd. (ss469O-H) (09

3gF€q =>G'=l i
E[ #s €$E= €E5E - Ea!,
t .-?EEgH-=lE$EcE==EEt.s A36E Pt!
L= = 'tr
=EHS Etn e

3FEE.Es t_:igE

EF;E5f:^ .oF
E

€6.9+-E€
€;gEgeE=EPEEEgleFF
'E ==i 'aF#tt) EHE,E-*993.-Fg

s 3s c E ggEia @i- € o! dd
EE* =EPPESs..E;
(D f\6(') cr{;iir-loi

: -€.s
^.E .E ?-eEEEc-F,=cl-tgEtrirftg=4sJE8-EfsiE-?EJ_-lEEnEEE3-

=3=5.$E
E +sE [g.5.t5-.REgs=Ee EE=gEi
€ iE as s-gE 5 s-E

=
E

E
E:.^!sSo:ox9.:FH.-9'E-Pt9gE=-90"='69=9fie't.rt99-^==E
-ictci+ui

E E s 5 5 S 5 5-5 5 :4=E
SE(T't-.N(n
+ t.o ,r +4l=aui r E'b

g d*E+G-..L.EJHb0l!lEYS -fg,$E ;g H
=i5E #girr(E!aG Et€E
#
EE !e.sg3 3
G
$EVJ Eo f f ss
Yh!U goE=
gFg'E-fi Je4-E.!ru
gE = o= .1
= ll^ = - =
=E ({a,
oi=
t!
tr =EE q=,i'SE= dEtr'dtErd1;dE'i dEG.
E EE EEF i h -r-LL !90.
-zf4'Et=rt2"E=i
=*nA; 3EAe d)f o.
eA q = d tr= o.
= o-

caol^-5.!!-

'd(i(6\!EGlCbiEo s Ea - EoccFii.-qgqr^--g;i EM --GSGI aE-g
G
IE G

*0. o ?$iI E;Etf; 3* tt! o. S*-v Gu0
IEIE .:l
.ltlEni=E E s: G

?3sgg 6,ol oP a, AS E -tqriE$ilrtEn- o i=sEis-d!T.*le#=E

-Fc F-E.T,: irs O ^|ll.6s.5lsll + 6 .rf
ru E=$t$::;sH tEHtE -o.
Esi -ui!J'ir€ G G
!El- a{E-l:a(! a
d () =G

.Gjl ^PdS o
It
*€EtiL L- L- )i=sHH oo, -iu:,'iiESgEI :3ES'3= =s=-

AAdAd G G-:.i crto-lg-o o-:g ftl
! ri- - =o.0-0- ^tgrr.r o-
-
Fr$l m <f fi f,i + ut

O PNI Neuron (M) Sdn. Bhd. (554690-H)

,E-I]{ATA

Pengetahuan tentang
bunyi binatang dan
penggunaan perkataan
tentang bunyr
binatang adalah perlu
untuk meningkatkan
kemahiran berbahasa.

anak
mencicit

'*.;1,,

,i' O PNI Neuron (M) Sdn. Bhd. (554890-H) @

rrsinpnN UiIUiI TATABAiASA

Ditulis SALAH x Betulkan Ditulis
. perdana menteri
dengan Zrmribertugas sebagai Malaysia berucap dengan
Editor di akhbar Berita di persidangan itu.
huruf huruf besar
kecil Negara. inj&{t*$a pada awal
kecuali
pada awal kereta idaman perkataan.
ayat. wanita muda.

BETUL ,/ BETUL
Hyundai Azera
Zamri bertugas ialah kereta
sebagai editor di akhbar idaman eksekutif
Berita Negara.
anita muda.

untuk menunjukkan seseorang ,

berpangkat (guru besar, doktor) :

dihormati (penghulu, menteri
.

kabinet, Perdana Menteri)

'Awak'dan 'engkau' 'Aku' tidak sesuai untuk:
tidak sesuai diguna'
kan apabila bertutur ma.ilis rasmi
dengan orang
y. bercakap dengan orang
lebih tua.
-/ . lebih tua

orang yang perlu dihor-

mati

(Di ,x ' ,.''t'r,'. ,,Sekolah aku akan
manakah
mengadakan sukan," kata Nisa
awak letak kunci kepada ibunya.

itu?" tanya Amin l! sava akan i
;'kata Nisa i
kepada ayahnya. tl

:l

iffi KATA OANII NAMA DIN' Aku-A
'6Di manakah
Ando -A Aku -A
ayah letak kunci Beliou - B Komi/Kito- K
itu?" tanya Amin
Akronim: ABAKA
kepada ayahnya.

:' @ PNI Neuron (M) Sdn Bhd (554690-H)

I KESII.APAI{ UiIUiI TATABAIIASA

. Bincangkan mengapa awalan ,ter,dan

,l perkataan 'sekail'tidak boleh digunakan

bersarna.

Hal ini kerana awalan 'ter-'dan
perkataan'sekali' bermaksud

darjah penghabisan.

1. Menara Kuala Lumpur ialah bangunan yang l;i' " 'ry'

tertinggi sekali di dunia. l. Menara Kuala Lumpur ialah

1 Benua yang terbesar sekali di dunia bangunan yang ; tinggi di

ialah benua Asia. dunia.

7 Benua vang besar di dunia

ialah benua Asia.

BA Pilih ayat yang betul.

Koto kerjo terbohogi kepodo 2 kumpulon A Siti seorang gadis yang tercantik sekali di

(1) koto kerjo tok tronsitif kampungnya.
(2) koto kerjo tronsitif
B Baju yang terbesar sekali dipakai oleh adik,
C Gunung tertinggi di Malaysia terletak di Sabah.
D Alia seorang yang sekali terpandai di kelasnya.

Bina ayat untuk
kata kerja
transitif.

"ffi.l$li

@ PNI Neuron (M) Sdn. Bhd. (554690-H)

, KEa N uitum TATABA

Kekeliruan untuk me i

atau merapatkan'di'. dengan menggunakan' kepada' untuk
menggantikan' terhadap' dalam
'Di' dijarakkan sekiranya kata menerangkan perlakuan yang
yang mengikutinya ialah kata nama dikenakan ke atas penyambut.

tempat * ,,..!.N+!".rc

'Di' tidak boleh digunakan di hada-

pan kata nama yang menerangkan

masa, waktu atau zaman

Untuk Kesilapan dilakukan dengan

menggunakan'bagi' untuk

menggantikan 'untuk',

Dalam menyatakan maksud

bahagian yang ditentukan, kata sendi
'untuk'tidak boleh ditukar dengan
kata sendi'bagi'

99|niE
Kesilapan dilakukan dengan
menggunakan frasa 'demi untuk',

Demi dan untukmembawa maksad
yang sama.

Oleh itu perkataan 'untuk'ytng
mengikuti' demi' digugurkan.

Pelajar sering merangkaikan kata Kesilapan berlaku pada kata
sendi'pada' dan'di'
sendi nama 'oleh'dengan kata
hubung'kerana'. 'Di' digunakan di hadapan kata

Bentuk yang betul ialah nama yang menerangkln tempat,

penggunaan' ol eh s ebab' 'Pada'digunakan untuk
' F r Oleh kerana kemiskinan hidupnya, menerangkan waktu atau tempat bagi
perbuatan kata kerja,
Rahim terpaksa berhenti sekolah.
| '.-
{:, , Oleh sebab kemiskinan hidupnya,
Antara Kekeliruan penggunaan
Rahim terpaksa berhenti sekolah. ' antara) dan' di antara' .

a| t(ssilapan penggunaan Dalam S Antara - digunakan untuk

kata'dalam' dan'di dalam' m ener angkan s es uatu ke adaan.
"Antara kami tiada apa-apa
'Dalamt bermaksud
lingkungan ymgtidak hubungan," jelas Mira.
mempunyai ruang atau jarak.
Di antara - digunakan untuk
* 6Di dalam' bermaksud lingkungan
menerangkan jorak,
yang mempunyai ruang atau jarak, Rumah Aidid terletak di antara
rumah Lim dengan rumah Raja.

',t": o PNI Neuron (M) sdn. Bhd. (554690-H) @

Digunakan di hadapan ktif dan sendi
frasa nama.

Sumbangan beliau ialah daripada l7l Antu.u hasil kraf di gerai itu adalah
segi kewangan.
beg tangan, kasut dan tudung.
Bahan-bahan dalam resipi masakan
itu ialah bawang, sos dan timun. f Bantuan mereka adalah daripada segi

P i I ih ay at ya n g me nggu no kan perkataan bergaris tle ngan betul Koto pemeri 'odaloh' boleh digunokon secono maluos
berbonding'ioloh'Adoloh'
A Bantal hijau itu adalah untuk adik saya. dopot digunokon di hodopon:
B Cerita seram itu ialah tidak benar 1. kota odjektif
C Arahan itu adalah untuk senrua murid. 2 froso sendi nomo
D Adalah dimaklumkan esok ialah hari pertama persekoJahan 3 koto nofi'tidok yong digobungkon denqon koto odiektif.

(odoloh * tidok + koto odlektif)

Terangkan apakah KATA BITANGAN
itu kata bilangan TAK TENTU
tentu'l

KATA BITANCAN

DAA JENIS KATA SII,/.NAAN

Koto Bilongon Tentu
Koto Bilongon Tok Tenfu
Akronim: 2T

@ PNI Neuron (M) Sdn. Bhd. (554690-H)

KE5IIAPAIII UTiIU$f, TATABAIIASA

Koto tonyo digunokon Terdapat dua bentuk ayat kata
untuk membentuk tanya yang pelajar boleh bina
oyot-oyot tonyo.
Contoh koto SITAPAN
tonyo yong kerop KATA TANYA
digunokon ioloh
opo, beropo, siopo, Pelajar sering
mono, bogoimonq don tidak menyertakan
mengopo.
partikel'-kah'.
Kata tanya (apao berapa
dan lain-lain) menerirna
partikel '-kah' pada
awal ayat"

ALyat Ayat @

Berapa purata bilangan Berapakah purata bilangan
pendatang tanpa izin ke pendatang tanpa izin ke
Malaysia? Malaysia?

Kesolohon koto tonyo jugo sering Purata bilangan pendatang
tanpa izin ke Malaysia
isi/E\ berloku opobilo pelo.lon keliru berapa?
t.en'otpoon'g='oupnot'udkonm'esinoopnoy'.qkon nomo
\i .i Bina dua bentuk ayat
bendo otou binotong menggunakan kata
. 'siopo' = untuk menonyokon nomo tanya.

monusro

Contoh oyot: + Kekeliruan

1. Apokoh nomo kuih ini? berlaku tentang
2. Siopokoh nomo odik owok? kedudukan tanda

seru.

-> Tanda seru

klah diletakkan di

akhir ayat. 1. Wah, cantiknya baju

Wah cantiknya baju Kamala.

2. Amboi; sihatnya tubuh bayi ini. J Amboi, sihatnya bayi ini!
3. Cis terimalahtikamanku. 3. Cis, terimalah tikamanku ini!

4. Aduh, pedihnya mataku. 4. Aduh, pedihnya matakul
5. Syabas, awak telah dinaikkan
5. Syabas! awak telah dinaikkan

pangkat. pangkatl
6. Oh, begini rupanya sikap
6. Ohr begini rupanya sikap

awak. awak.,

EContoh ayat

KESILAPAN PENGGT]NAAN KATA SERU

't. @ PNI Neuron (M) Sdn. Bhd. (s54690-H)

PAN PENGGUNAAN Bina ayat rnenggunakan kata bantu:
(bukan/tidak)
(i) dapat (ii) boleh

I Perhatikan perbezaan kedua-dua ayat tersebut.

Uji illernori

Hadiah itu tidak untuk
Ali tetapi untuk Rahim.

Hadiah itu bukan untuk
Ali tetapi untuk Rahim.

,r'j' @ PNI Neuron (M) Sdn. Bhd. (554690-H)

&B ffiESIIAPAN Uilfium ?ATA8A[IA5A

Bina ayat menggunakan kata tffistr-A N .l $tm e orf
hubung'tetapi' dan'malahan'.
Bincangkan bersama rakan sama PTNGffiUN N I Tiga golongan kata hubung:
adaayat itu betul atau salah.
ffiUBUNfi ib
l. Kata hubuns sabunsan

I 2. Kar, hub,'n! iancun'gan
p 3. Kata hubung berpasangan

{ *ier-=rerg*o;er*:e,*,-or.a***'*s.+:o**Ct

ii 43:atf

' Tetapi' digunakan untuk al Zaif bukan sahaja baik:'.,::::,::
membandingkan dua keadaan
bertentang sifat. pintar.

Jutawan itu kava Zaif bukan sahaja baik

kedekut. ;r.::i.iiir,.::; pintaf.

f-l Jutawan itu kaya fetapi

kedekut.

Nyatakan kata penegas Kekeliruan Kata nama am perlu
yang lain. ditulis dengan huruf
penggunaan kata kecil kecuali pada
?,* JUGA penegas jua dan juga. awal ayat.

JUA saya

d"lli !s

Digunakan

,

ugaf

{neni

r\-:-il, Wa\au aPa
tetaP
akan

r' O PNI Neuron (M) Sdn. Bhd. (554690-H) iri

ffiffiWffi8il ffiffiSBtue ru ffi&ffi"gq$,r-&

(a) KATA MAJMUK p44p#tr ## ffi# \ (b)
BENTUK BEBAS
ff#F,4 Sf4 Kata majmuk bentuk
. Ditulis secara
entuk Kato Mojmuk yang telah mantap
berasingan antara mbuhon Koto Mojmuk
perkataan. ditulis serangkai.
oan Koto Mojmuk
Contolt
BENTUK v Contoh
tTi*-'1 jalanraya antara bangsa
iL-;_"-1j jalan raya antarabangsa
Ltrt"---_l bandarraya
!Lt-*J bandar raya warga negara
warganegara

,-

TMBUTIAN

IdANA
FTAJMUK

Kata rnajmuk yang menerirna Hanya perkataan
irnbuhan apitan ditulis serangkai. pertama yang digandakan.

Perkataan kedua
dibiarkan kekal.

Contoh Perhatikan 3 Contoh

m penjana kuasaan bentuk [l Kapal terbang-kapal terbang
t*-t penjanakuasaan kesilapan kata
itu sedang rnembuat per-
t-l majmuk ini.
tunjukan udara.
L] menyatu padukan
Kapal-kapal terbang itu
i-_l rnenyatmpadukan
sedang membuat pertunj ukan

udara.

O PNI Neuron (M) Sdn. Bhd {554690-H)

8fl sffiffis&Lg ru wffiset &m*ffi&$&

d

Kata bilangan tak tentu "setengah-setangah' digunakan I
jika yang mengikutnya ialah objek bernyawa. Kata :
bilangan pecahan 'setengah' digunakan jika yang
mengikutnya bukan objekbemyawa.
il*lt * a 3 t t a i s * + * a *:l e o:d * S i I t t s O c C * I *;
Wani merebus tiga
Aiman membaca lima telur ayam untuk
anak-anaknya.
buku dalam sebulan.
Wani meretlus
il Aiman membaca lima
buah buku dalam tiga biji telur ayam "',i.-;:::.

untuk anak-anaknya.

'eKffiSqg N

Siswazah itu

menggenggam
satu ijazah.

il Dua pelancong asing bersiar-siar !i Siswazah itu

Kuala Lumpur. menggenggam
segulung
n Dua orang
pelanc0ng asing ,1 ijazah.

bersiar-siar di Nyatakan kesalahan tatabairasa dalam
ayat di bawah. Bincangkan.
Kuala I . Adam membeli tiga buku cerita dan
ernpat pen dari kedai farah
Lumpur. . Cikgu sani menghadiahkan lama buku
cerita cian dua pen kepada salrnarr.

yaei I

Kotq nomo konkrit (moujud) Klon UPSR lca6$*t€s5€G,&
ioloh koto nomo untuk bendq
yong dopat dilihot, didengor, Mak Timah mengait ,- kelapa dan
disentuh don dopot dirasoi memetik
-buah lanssat di kebunnva.
@ PNI Neuron (M) Sdn. Bhd. (554690-H) A setandan...segugus
B sebiji.. . setandan
C sebuah...setangkai
D sebutir..,selonggok

PEN€'GOIONGAN KATA

E . ${a*m *{onna

.r O PNI Neuron (M) Sdn.

T

. Kata kerja yang tidak Bina ayat
untuk:
dapat berdiri sendili dalam (a) kata kerja
transitif
binaan sesuatu ayat. (b) kata kerja
tak transitif
TI _ .i'_ , ,ir' . .

N' ,.r, "" -. -,,

. la memerlukan objek

penyambut yang terdiri daripada

kata nama atau frasa nama.

tanpa pelengkap.

2. Kata kerja tak transitif berpelengkap.

Contoh: . mara
, gaga, . ikut
. terbanE
.'ialaghair
. balik
tidur . makan

,q, @ PNI Neuron (M) Sdn. Bhd. (554690-H)

tr5Affit

O PNI Neuron (M) Sdn Bhd. (554690-H)